Mogelijk bijrol
KEP ia paspoort
Zwakzinnigenzorg vroeger niet onmenselijk
'Korrelreactor' haalt
fosfaat uit afvalwater
Argentinië maakt jacht
op oorlogsmisdadigers
STIJL VAN NIVEAU
Weer kinderbijslag voor
studenten van 25 en 26 jaar
Onderwijssalaris in EG onderzocht
DONDERDAG 8 DECEMBER 1988
Kim
PAGINA 3
Minister verwerpt beschuldiging banken
DEN HAAG (ANP/GPD) - Minister Van den Broek (buitenlandse zaken) heeft de bij het
paspoortproject betrokken banken - de Nationale Investeringsbank (NIB) en de Neder
landse Middenstandsbank (NMB) - uitgenodigd met initiatieven te komen voor een voort
zetting van de samenwerking in een gewijzigde vorm. Daarbij zou gebruik kunnen wor
den gemaakt van de kennis, de machines en het personeel van paspoortfabrikant KEP.
AMERSFOORT (GPD) - Minister
Smit-Kroes (verkeer en waterstaat)
stelt volgende week in het Drentse
Westerbork een nieuw waterzuive
ringssysteem in gebruik. Daarmee
worden fosfaten uit het afvalwater
gehaald, zonder dat er schadelijke
resten achterblijven. Deze zogehe
ten korrelreactor voorkomt dat by
het defosfateren onbruikbaar slib
wordt gevormd, zoals bij de tot nu
toe gehanteerde methoden wel het
geval is. Voor de revolutionaire
methode, waaraan tien jaar door
het Amersfoortse ingenieursbu
reau DHV is gewerkt, is veel be
langstelling uit andere Europese
landen.
Fosfaten in het oppervlaktewa
ter veroorzaken forse algengroei.
De daaruit voortkomende vermin
dering van het zuurstofgehalte ver-
stikt het leven in het water. Om die
reden worden mensen opgeroepen
fosfaatvrije wasmiddelen te ge
bruiken. Daarnaast is bij - nog
maar - vijftien rioolwaterzuive
ringsinstallaties traditionele appa
ratuur gebouwd om fosfaten uit
het afvalwater te halen.
De korrelreactor in Westerbork
is een demonstratieproject. Ge
hoopt wordt dat de waterschap
pen, die verantwoordelijk zijn voor
de zuivering van het oppervlakte
water, overtuigd raken van de kwa
liteit van het nieuwe systeem.
In de korrelreactor worden door
een speciaal procédé fosfaten aan
zandkorrels gehecht. De fosfaat
korrels kunnen worden herge
bruikt als vervangingsmiddel van
cadmiumhoudend fosfaaterts.
De firma Hoechst in Vlissingen,
die de vijf miljoen gulden kostende
De minister zei dit gisteren tijdens
een debat in de Tweede Kamer
over het verbreken van de samen
werkingsovereenkomst met KEP
vorige week. De overheid zal vol
gens hem rekening houden met de
belangen van haar contractpart-
Een woordvoerder van de NIB
liet desgevraagd weten dat voor de
banken hun financiële positie
voorop staat. Deze mag niet verder
in gevaar worden gebracht. De
banken wachten verdere stappen
van de minister af. „Ik neem aan
dat het niet alleen bij een medede
ling in de Kamer zal blijven, maar
dat er ook nog wel een brief zal ko
men", aldus de woordvoerder.
Voor het breken met KEP kreeg
Van den Broek de steun van de he
le Kamer. De fracties waren una
niem van mening dat de samen
werking met KEP niet langer kon
worden gehandhaafd, nadat
test met het papoort begin no'
ber een groot aantal fouten aai
licht had gebracht.
ten in de produktie hun oorzaak
vonden in steeds nieuwe wijzigin
gen die het ministerie wenste, wees
de bewindsman van de hand. "Ik
Wel werd door de oppositiepar- verwerp dat. Wat ik u hier vertel, i
tijen gesuggereerd het paspoort- de waarheid". KEP was vooraf op
project van Buitenlandse Zaken de hoogte gesteld van de opzet van
naar Binnenlandse Zaken over te de voor het bedrijf zo vernietigend
hevelen. Van den Broek voelt daar verlopen tests, aldus de bewinds-
echter weinig voor. Volgens hem is man.
die maatregel ook niet nodig.
De bankiers van KEP verweten
de minister afgelopen dinsdag in
een brief dat hij er al maanden op
3 de samenwerking met KEP
KËP kan in de volgende fase van
het paspoortproject wellicht weer
meedoen, aldus Van den Broek.
Maar de samenwerkingsovereen-
te verbreken. Zij houden de Staat komst die destijds door staatsse-
-ansprakelijk voor het geld dat ze Cretans Van Eekelen is onderte-
toe in KEP hebben gesto- kend, heeft voor de minister afge-
tot
ken. Van den Broek is het niet
met de verwijten van de banken.
"Van een vorm van overval, een
duister complot dat moest leiden ff n maar een toto
tot een breuk met KEP, is geen ;k wert het niet meer
sprake", aldus Van den Broek.
Ook de beschuldiging dat de fou-
BUENOS AIRES (GPD/ANP) - De De Nederlandse autoriteiten
politie in de Argentijnse hoofdstad hebben Argentinië vorige week om
Buenos Aires heeft gisteravond aanhouding van Kipp en Olij ge-
een vergeefse poging gedaan de vraagd, die bij verstek wegens oor-
oorlogsmisdadiger Abraham Kipp logsmisdaden zijn veroordeeld,
te arresteren. Wel werd de 68-jarige Kipp kreeg de doodstraf, Olij twin-
oud-SS'er Jan Olij aangehouden.
De Argentijnse justitie verwacht
Kipp binnen enkele dagen te kun-
aanhouden.
Binnenland kort
e ledenvergadering is besloten
dat hij zo mogelijk moet worden
opgevolgd door een vrouwelijke
hbo'er, aldus een woordvoerder.
Engels
De Universiteit Twente overweegt
Engels als voertaal in te voeren. Dit
met het oog op de toenemende in
ternationalisering van het onder
wijs en het wegvallen van de Eu
ropese grenzen in 1992. Rector
J.H.A. de Smit is de animator ach
ter het plan. Ook de landbouwuni
versiteit in Wageningen zou, vol
gens Dë Smit, met dergelijke inti-
tiatieven bezig zijn. "Wij kunnen
daardoor veel makkelijker inspe
len op internationale uitwisselings
programma's", aldus De Smit.
Bossen
Vier jaar cel
voor afpersing
en schrijver Jacob Presser (1899-
1970), de letterkundige en polemist
Johannes van Vloten (1808-1883),
de wiskundige L.E.J. Brouwer
(1881-1966) en Willem V Batavus
(1748 -1806) prins van Oranje
Nassau.
Gaslek
P. L. WARNARS
Sinds 1074
EXCLUSIEVE MEUBELEN - INTERIEURSTOFFEN.
Noordeinde 23a 's-Gravenhage Molenstraat 18 's-Gravenhage
070-642835 070-463467
daan. Of Nederland nog in deze ka
binetsperiode een fraudebestendig
paspoort krijgt, is onduidelijk. "La-
in maken;
verzucht
te de minister.
De mededeling van KEP dat zij
voor het eind van het jaar toch met
een fraudebestendige paspoort-
kaart zal komen, maakt op de mi
nister geen indruk. "Laat dit we
reldwonder gebeuren. We zien het
dan wel komen", zei hij en verwees
naar de rapportage van deskundi
gen die menen dat KEP de komen
de maanden niet in staat moet wor
den geacht een degelijk produkt af
te leveren.
Studentenleider
De Landelijke Studentènvakbond
(LSVB) zoekt een nieuwe voorzit
ter. Maarten van Poelgeest wil zijn
studie sociale geografie afmaken
en legt daarom zijn functie als lei
der van de studentenorganisatie
per 1 februari neer. Hij is anderhalf dedeling dat de operatie gelukt
jaar voorzitter geweest. In de alge- was". Later kreeg de journalist een
tig jaar. Beiden hebben in de jaren
vijftig de Argentijnse nationaliteit
verkregen.
De snelle stappen in Buenos Ai
res zijn mede het gevolg van activi
teiten van de Nederlandse journa
list Jan Thielen. De correspondent
zocht persoonlijk contact met mi
nister Paixao van Justitie, toen za
terdag duidelijk werd dat Den
Haag om aanhouding van Kipp en
Olij had verzocht. Thielen had op
dat moment zelf telefonisch vast
gesteld dat Olij thuis was.
Interpol Argentinië kwam daar
op in actie. Thielen: "Ze belden me
vanuit het huis van Olij met de i
tweede telefoontje. De aanhouding
van Abraham Kipp bleek minder
succesvol verlopen. De Argentij
nen kunnen Jan Olij twee maan
den vasthouden. In de tussentijd
moet Nederland officieel om zijn
uitlevering vragen.
De 78-jarige Olij werd indertijd
in Nederland bij verstek veroor
deeld tot een gevangenisstraf van
20 jaar, wegens het uitleveren van
onderduikers aan de Duitse bezet
ter. In 1945 werd hij ingedeeld bij
de Grüne Polizei en zou hij hebben
meegedaan aan het in brand steken
van een woning in Barneveld bij
wijze van represaille tegen de be
volking. Olij zou verder aan het
oostfront hebben gevochten. In de
jaren vijftig vestigde Olij zich in Ar
gentinië. Hier werkte hy by de Ar
gentijnse oliemaatschappij en als
politieman.
Abraham Kipp werd in 1949 door
een Nederlandse rechtbank ter
zijn in vergelijking met vorig jaar dood veroordeeld, wegéns zijn be-
nauwelyks gewijzigd. Vijf procent trokkenheid bij de arrestatie t
i de bossen (vorig jaar 4,7) i
Rode Kruis
werft 20.000
nieuwe leden
MEPPEL (GPD) - Het Neder
landse Rode 'Kruis heeft er
sinds enkele weken 20.000
nieuwe leden bij gekregen. Dit
is een direct gevolg van een on
langs gestarte wervingscam
pagne. De succesvolle resulta
ten tot nu toe werden gister
avond in Meppel bekendge
maakt door drs.C. H. E. Vogel
zang, directeur van het Rode
Kruis in ons land. De directeur
verwacht dat het aantal leden
nog vóór het einde van het jaar
het miljoen zal zijn gepasseerd.
Met de 20.000 nieuwe leden er
bij kent het Rode Kruis nu
970.000 leden.
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet
wil 1800 studenten van 25 en 26 jaar
die geen beurs ontvangen weer
recht geven op kinderbijslag. Dit
blijkt uit antwoorden van staatsse
cretaris De Graaf (sociale zaken) op
vragen van het Tweede-Kamerlid
Schutte (GPV). Het kabinet zal bin
nenkort een wetsvoorstel indie-
Het nieuwe stelsel van studiefi
nanciering regelt dat kinderen tus
sen de 18 en 26 jaar in het algemeen
geen recht hebben op kinderbij
slag. Voor een aantal gevallen werd
een utzondering gemaakt. Zo zou
er wel kinderbijslag worden uitge
keerd voor kinderen die het huis
houden volledig zelf verzorgen, en
voor studenten die geen studiefi
nanciering ontvangen. Zii moeten
dan geboren zijn "voor l" oktober
1986.
In de nieuwe wet is de maxi
mumleeftijd waarop nog kinderbij
slag wordt uitgekeerd verlaagd van
26 naar 24 jaar. De rechter heeft be
paalde onderdelen van de wet in
middels buiten werking gesteld.
Het kabinet ziet zich nu voor het
probleem gesteld dat niet alle groe
pen studenten gelijk worden be
handeld.
De wetswijziging die in voorbe
reiding is, heeft betrekking op 1800
studenten van 25 en 26 jaar, voor
wie in het derde kwartaal van 1888
recht óp kinderbijslag bestond.
Voor de zogeheten 'huishoudkin-
deren' blijft de leeftijdsgrens van
25 jaar van toepassing.
ARNHEM (ANP) - De inmiddels af
gezwaaide soldaat Mahesh Sewgo-
bind (27) uit Eindhoven krijgt een
vegetarisch hapje aangeboden
voor het gebouw van de krijgsraad
in Arnhem. Sewgobind, een hindoe
werd gisteren veroordeeld wegens
het weigeren van dienstbevelen,
maar kreeg geen straf opgelegd. De
militair had enkele keren gewei
gerd mee te gaan op oefening, om
dat hij ondanks herhaalde verzoe
ken geen aangepast voedsel kreeg.
Vanwege zijn geloof mag hij geen
varkens- en rundvlees eten.
(foto ANP)
ontwikkeling van de korrelreactor
mede heeft gefinancierd, is bereid
om gebruik te maken van de fos
faatkorrels. In principe hebben de
korrels een economische waarde,
maar voorlopig vindt het inge
nieursbureau DHV het belangrij
ker dat het afval van de korrelreac
tor kan worden gebruikt.
Het slibafval van de oude metho
de, dat bovendien verontreinigd is
met zware metalen, is zo langza
merhand waardeloos en onbruik
baar geworden. Er wordt nu onder
zocht op welke wijze het slib kan
worden verbrand.
De korrelreactor kan ook wor
den gebruikt bij bepaalde fosfaat-
lozende bedrijven en bij zuive
ringsinrichtingen op de Veluwe.
die de fosfaten uit de gier van kal
veren fosfaten halen.
Amsterdam
wil stadspas
voor minima
AMSTERDAM (GPD) - De ge
meente Amsterdam wil volgend
jaar een stadspas invoeren voor
mensen met een minimum inko
men. Houders van de pas krijgen
daarmee korting op culturele voor
zieningen en sportactiviteiten.
Daarnaast ontvangen de stadspas-
houders nog twee vakantieknip
pen. Deze bevatten voordeelche
ques, waarmee instellingen en be
drijven kortingen verlenen.
Invoering van de stadspas is vol
gens wethouder P. Jonker van so
ciale zaken een van de hoofdpun
ten in de begrotingsvoorstellen
voor 1989. Als de gemeenteraad
daarmee akkoord gaat, wordt hier
voor drie miljoen gulden uitgetrok
ken. Jonker schat dat ongeveer
300.000 Amsterdammers in aan
merking komen voor de pas.
Dit jaar maakte Amsterdam het
voor het eerst mogelijk dat mensen
met een minimuminkomen kwijt
schelding konden krijgen van de
gemeentelijke heffingen voor rei
nigingsrecht en waterzuiverings-
kosten. Daarvoor was een bedrag
van 3,5 miljoen gulden uitgetrok
ken. Al snel bleek dat er veel min
der aanvragen om kwijtschelding
binnen kwamen dan was verwacht.
Amsterdam zocht vervolgens
naar een ander middel dit geld te
besteden aan de laagste inkomens
groepen. Alle mensen met een uit
kering van de sociale dienst en alle
65-plussers ontvingen vlak voor de
zomervakantie de zogeheten va-
kantieknip: een boekje met voor
deelcheques voor recreatieve en
culturele activiteiten en munten
ter waarde van 15 gulden die bij de
verschillende instellingen besteed
konden worden.
ADVERTENTIE
in Duitsland en België. Wat het be
ginsalaris betreft, liggen zij minder
gunstig, maar ook dat is op 32-jari-
ge leeftijd weer goedgemaakt; zij
behoren dan tot de middenmoot.
portatie van duizenden Nederland
se joden tijdens de Duitse bezet
ting.
dode opgeschreven (niet vitaal).
Van zestien procent moet worden
gevreesd dat zij verloren zullen
gaan. Bijna de helft van het Neder
landse bos is nog vitaal of levens
vatbaar. Vorig jaar was dat 42,6
procent.
Biografieën
Het Prins Bernhard Fonds heeft AMSTERDAM (ANP) - De recht-
drie ton beschikbaar gesteld voor bank in Amsterdam heeft gisteren
de produktie van tien biografieën twee mannen veroordeeld tot ieder
van opmerkelijke personen. De be- vier jaar gevangenisstraf wegens
schrijvingen moeten door kwalita- poging tot afpersing. Zij zouden
tief hoogstaande auteurs worden vele Turken in de hoofdstad onder
gemaakt, die nog moeten worden bedreiging van een vuurwapen
aangezocht. Het betreft de biogra- grote geldbedragen afhandig heb-
fieën van onder meer: de historicus ben proberen te maken. "U heeft
de Gemeenschap toegetreden. De
gegevens betreffen de rechtsposi
tie en arbeidsvoorwaarden in de
eerste helft van 1985.
In het basisonderwijs blijken de
leerkrachten na
de Bondsrepubliek
Duitsland het hoogste maximum
salaris in de EG te hebben. Hun land, de leraren in verhouding dus
aanvangssalaris behoort echter meer (bruto) salaris dan in andere
met dat in Frankrijk, Engeland en EG-landen ontvangen of er beter
Schotland tot de laagste. Op 32-ja- van kunnen leven. Maar de vraag of
tgevoerd^door^ het ^bureau rige leeftijd hebben zy echter de die docenten ook echt een beter fi-
achterstand op België, Duitsland nancieel-economische positie heb-
en Denemarken weer voor een ben, kan volgens de onderzoekers
groot deel ingelopen. Luxemburg niet worden beantwoord, omdat
met zijn naar verhouding hoge bepaalde zaken niet kunnen wor-
klasse apart. Dat den meegewogen,
geldt ook voor de Luxemburgse "Wat blijft er bijvoorbeeld over
docent in het voortgezet onderwijs, aan vrij besteedbaar inkomen na
De Nederlandse docenten in de- afdracht van premies en belastin-
eerste fase van het voortgezet on- gen. En welke financieel-economi-
DEN HAAG (ANP) - Leraren in het
Nederlandse onderwijs verdienen
samen met hun collega's in
Luxemburg, België en de Bondsre
publiek Duitsland het meeste sala-
ris vergeleken met andere landen Nederlandse
in de Europese Gemeenschap. De- Luxemburg
nemarken en Ierland nemen
middenpositie in.
Dit blijkt uit een onderzoek
de arbeidsvoorwaarden van he o
derwijzend personeel in de EG-lan- Schotland tot de laagste. Op 32-ja-
den, uitgevoerd door het bureau
Research voor Beleid in Leiden.
Het onderzoek is verricht in op
dracht van het ministerie van on
derwijs en de Europese Commis-
sie. Om een goede vergelijking te salarissen
kunnen maken, zijn de salarissen
en andere bestanddelen van het in
komen, zoals vakantiegeld en grati
ficatie, uitgedrukt in koopkracht.
De studie begon in 1985 en strekt derwijs behoren met hun maxi- sche voordelen krijgt men daar-
zich uit over alle EG-landen, met
uitzondering van Portugal
n-salaris ook tot de bovenlaag
i Europa. Zy bevinden zich daar-
i toen nog niet tot by in gezelschap van hun collega's gen?", aldus de onderzoekers.
een ware terreur tegen in Neder
land verblijvende landgenoten uit
geoefend, waardoor zij zich ernstig
bedreigd voelden", aldus de recht
bank.
De mannen zouden onder de
dekmantel van de Turkse verbo
den linkse organisatie Dev Sol be
dragen van 25.000 tot 100.000 gul-
Een storing in een gelijkspannings- den hebben afgeperst. Tijdens de
kabel van het gemeentelijk ver- behandeling van deze zaak wilden
Voersbedrijf is de oorzaak geweest zij hier niets over kwijt. Vorig jaar
van de gaslekken afgelopen zon- toen zij zich bij de rechter moesten
dag in de Amsterdamse Pijp. De verantwoorden voor een bezet-
hitte die door de storing vrijkwam, tingsactie bij een Turkse bank had-
sloeg over naar de naast de kabel den ze wel toegegeven dat zij tot
gelegen gaspijp. die organisatie behoorden.
ADVERTENTIE
DEN HAAG - Het voorpagina
nieuws van de afgelopen dagen:
het trieste geval van de Drentse Jo-
landa Venema die al jaren naakt zit
vastgeketend in een inrichting. Bij
veel mensen zal dit taferelen uit
een ver verleden opgeroepen heb
ben. Die link is echter oryuist,
meent Theo Jak. Hij promoveert 15
december aan de Vrije Universiteit
in Amsterdam op het proefschrift
'Armen van Geest'. Daarin komt
hij tot de conclusie dat zwakzinni-
door
Anja Romein
gen in vorige eeuwen helemaal niet
schromelijk verwaarloosd zijn,
zoals vaak wordt aangenomen.
Theo Jak laat zijn proefschrift
voor zichzelf spreken en blijft be
scheiden op de achtergrond. 'Ik
vind het onderwerp belangrijker.
Het gaat niet om mijn persoon', zo
laat hij weten. Maar alleen al zijn
boekwerk biedt voldoende stof tot
nadenken.
Jak benadrukt in zijn verhaal dat
het doel van de zwakzinnigenzorg
altijd hetzelfde is gebleven: een zo
gewoon mogelijk leven voor een zo
groot mogelijke groep zwakzinni
gen. Ook de manier waarop dat in
het prille begin van de zwakzinni
genzorg gebeurde, dwingt volgens
hem respect af.
Terwijl er in Nederland ook ge
luiden opgaan voor sluiting van in
richtingen ter integratie van zwak
zinnigen in de samenleving, vindt
Jak de inrichtingen juist noodzake
lijk voor verpleging en behande
ling. Voor de deskundigen van
twee eeuwen geleden was verzor
ging in een gesticht juist een kost
baar voorrecht. In de samenleving
zou een zwakzinnige immers toch
maar een buitenbeentje blijven.
Jaks uitgangspunt voor zijn proef
schrift was het geloof dat deze zorg
het best wordt gewaarborgd door
te beseffen dat zwakzinnigen men
sen zyn.
gasthuizen boden ook onderdak
aan zwakzinnigen. Van de india
nenverhalen over zwakzinnigen in
gekkenhuizen, leprahuizen en dol
huizen wordt nauwelijks gespro
ken in de door Jak geraadpleegde
bronnen.
Door geldgebrek en overbezet
ting daalde in het begin van de 19e
eeuw het peil van de gasthuizen.
De roep om wijzigingen was groot,
vooral in Amsterdam was de situa
tie kritiek. Het antwoord kwam in
de vorm van modernisering van ge
stichten voor psychiatrisch ge
stoorden in de tweede helft van de
19e eeuw.
Orde en tucht
Hoewel in het verleden begrip
pen als 'gezinsvervangend tehuis'
en 'dagverblyf nog niet
jargon thuishoorden, w<
degelijk 'gestichten'. Een woord
dat onwillekeurig associaties op
roept met orde, tucht en strenge re
gimes.
De laat-middeleeuwse instellin
gen voor zieken, gebrekkigen en
armen hadden meer het karakter
van een verpleeghuis dan van een
psychiatrisch behandelhuis. Deze
In diezelfde tyd kwam de Neder
landse krankzinnigenwet tot
stand, waarin officieel werd vastge
legd dat iedere zwakzinnige recht
had op een plaats in de gestichten.
Vooral in het licht van de -toen ook
het vak- al- lange wachtlijsten geen overbo-
wel dige regel.
Dagelijks leven
In die gestichten werd getracht
de situatie van het dagelijks leven
zo veel mogelijk te benaderen. Zo
maakten de toen gebruikelijke cel
len plaats voor ruime, lichte ver-
blijfs- en slaapzalen die huiselijk
ingericht waren. Zelfs een tuin ont
brak niet. Ook de behandeling
werd gemoderniseerd in de vorm
van 'zedekundige behandeling':
een poging het gewone leven van
de zwakzinnige te herstellen.
Uit die tijd stammen ook de eer
ste bezigheidstherapieën. Met
Isolatie Jolanda
Venema onderzocht
ASSEN (ANP) - Een commissie
van deskundigen gaat de situatie
onderzoeken rond Jolanda Vene
ma, het 23-jarige zwakzinnige
meisje in Assen, dat afgelopen
weekeinde door toedoen van haar
ouders in het nieuws kwam. De
commissie is gisteren in Assen
ingesteld.
Tot het instellen van deze com
missie is besloten na overleg tus
sen de regionaal inspecteur voor
de geestelijke volksgezondheid,
J. Euwema, en de directie van het
Hendrik van Boeyenoord in de
Drentse hoofdstad. Jolanda zit
daar al vijf jaar naakt en geïso
leerd aan een muur vast geklon
ken. De ouders verspreidden on
der andere een foto van hun ge
dragsgestoorde dochter.
zwakzinnige kinderen werd ge
sproken, gewandeld en gezongen.
Wat dat betreft kan de verpleeg
kundige anno 1988 nog wat leren,
zo meent Jak. 'Een hand geven, een
lied zingen, een gebed opzeggen:
onze voorgangers stelden het bij
zonder op prijs, ook als de zwakzin
nige niets van het geleerde be
greep. Deelname aan de menselij
ke vormentaal schonk troost en
bracht de zwakzinnige dichterbij.
Los van ieder begrip had het zo zijn
eigen waarde, die wij misschien
weer meer zullen gaan inzien'.
Ook wat betreft het onderwijs
betekende de 19e eeuw een omme
keer. Dat kwam niet alleen door de
beschreven modernisering, maar
werd ook gestimuleerd door ver
nieuwingen in het Nederlandse on
derwijs en de positieve invloed van
het doofstommenonderwijs.
Al met al genoeg redenen om het
misverstand als zou de verzorging
van geestelijk gehandicapten in
vroeger tijden een somber beeld
geven, uit de wereld te helpen,
meent Jak. 'De zorg voor geestes-
gestoorden en zwakzinnigen was
in vroeger tijden niet slecht en ze
ker niet onmenselijk'.
'(Armen van Geest' door Theo
Jak, f62,50 te bestellen via Pedago
gisch Adviesbureau Amsterdam)
