Yugo 65a: nieuwe techniek in een oude bekende
Duurdere Range Rovers steeds meer in trek
AUTO
Langdurig jakkeren loont niet
Sterkere benzinemotor in
Mitsubishi Space Wagon
JIBP' th.van Santen bat
|g§ itoitwg
Chrysler GS
Turbo 2
Auto Allerlei
Ook micro-elektronica bij autogas
'Bijzondere auto voor bijzonder publiek'
DONDERDAG 8 DECEMBER 1988
Met Renaults 21 over snelwegen
'Jakkeren over lange afstanden heeft geen enkele zin'.
Het staat boven een artikel in de Renault Revue, het blad dat bezit
ters van Renaults drie jaar na hun aankoop gratis krijgen toegezon
den. Het blad baseerde deze stelling op een rit over 1.238 kilometer af
stand die door twee identieke Renaults 21 GTS waren gemaakt.
Eén equipe hield zich aan alle voorschriften en maximum snelhe
den. Niet harder dan 100 of 120 km/uur in Nederland, even netjes door
België en in Frankrijk de naald van de snelheidsmeters niet voorbij de
130.
In de andere wagen zaten de 'snelheidsduivels'. Geen bepaling was
heilig voor hen. Alle wetten werden met de voeten getreden. Ze von
den zelf dat ze soms a-sociaal te werk gingen, maar hun doel heiligde
hun middelen: zo snel mogelijk naar het zuiden. Topsnelheid, afrem
men, schakelen, weer naar de top en alsmaar opletten of de politie niet
in de buurt was.
En wat al dat beulswerk opleverde? Bek-af stapten zij in zuid-
Frankrijk uit de wagen. De uitputting nabij. Om daar te moeten con
stateren dat de andere ploeg van Amsterdam tot het parkeerterrein in
Nemours nog geen uur had moeten prijsgeven.
En die kon fris en monter naar de benzinepomp ryden, waar bleek
dat de snelle jongens een verbruik van 1 op 9,85 hadden gehaald, de
anderen 1 op 12,1. Jakkeren loont duidelijk niet.
Vierspan-wereldkampioen IJs
brand. Chardon heeft zichzelf voor
het karretje van Austin Rover laten
spannen.
Overigens met volle medewer
king. Hij heeft een tweejarig spon
sorcontract afgesloten met de im
porteur van Range Rovers. Hij
rijdt nu in een speciaal ingerichte
vierwielaangedreven Range Rover
turbodiesel, waarmee hij de te rij
den marathontrajecten kan ver
kennen.
IJsbrand Chardon kreeg zijn be
roepsopleiding als instructeur-be
drijfsleider in het Nederlands Hip
pisch Centrum in het Brabantse
Deurne en studeerde daarna in het
Westduitse Dillenburg af als men-
instructeur. Naast de trainingen
werkt hij mee in het familiebedrijf
in Den Hoorn bij Delft: een stalhou
derij annex manege, dat ook trou
werijen verzorgt.
De 27-jarige Chardon zette zoals
bekend kortgeleden de kroon op
acht jaar dag en nacht in touw zijn
met paarden door in de bossen van
paleis Het Loo in Apeldoorn de we
reldtitel bij de vierspannen te ver
overen.
Directeur Fred van Putten van Austin Rover Nederland
wist dat het arrogant zou klinken. Toch kon hij niet nalaten
op te merken dat er naast de Range Rover 'nog steeds geen
echte concurrent op de markt is'.
De wijzigingen voor het model
jaar 1989 zijn derhalve alleen be
langrijk voor een klein publiek. Zo
hebben voortaan alle benzinemo
dellen van Range Rover een 3,5 li
ter achtcilinder injectiemotor. Het
sperren van het differentieel ge
beurt voortaan niet meer met de
hand, maar volautomatisch zodra
een van de wielen tractie verliest.
Het geluidsniveau is verder ver
laagd en en het inschakelen van de gea
rings vergemakkelijkt. Het be
kende gieren van de tussenbak is
nu verdwenen. En natuurlijk is het
interieur weer verder verfraaid. De
prijslijst begint bij bijna 95 mille
(tweedeurs met handschakeling).
Het topmodel is de vierdeurs
Range Rover Vogue SE (bijna 170
mille). Die heeft een uitgebreide la
ding luxe aan boord, zoals automa
tische versnellingsbak, aircondi
tioning, elektrisch te bedienen
schuifdak en lederen bekleding.
Voor de Nederlandse markt wordt
dit model uitsluitend geleverd met
een 4 liter achtcilinder injectiemo
tor, voorzien van drieweg katalysa
tor. Het motorvermogen bedraagt
180 pk, waarmee een acceleratie uit
stilstand naar 100 km/uur in 13 se
conden kan worden gehaald en een
topsnelheid van bijna 173 km/uur.
Maar dan moet men niet - zoals
wy hadden bij de introductie - een
flinke wind pal tegen hebben, dan
komt zo'n weinig gestroomlijnde
loodzware bak heel wat minder
vlot vooruit. En over het verbruik
werd natuurlijk niet gerept. Want
wie zo'n wagen voor zijn hobby
kan kopen zal op een litertje benzi
ne meer of minder ook niet letten.
Range Rovers - zo had hij eerder
gezegd - zijn bijzondere auto's voor
(over het algemeen) bijzonder pu
bliek. Voor mensen die zich kun
nen veroorloven veel geld uit te ge
ven aan de goede dingen des le
vens. Die één of anderhalve ton
kunnen spenderen aan een tweede
auto. Want dat is een Range Rover
veelal, naast een Bentley of een Ja
guar. 'Vaak is de kopers van een
Range Rover een bepaald snobis
me ook niet te ontzeggen', aldus
Van Putten.
Dat laatste blijkt ook uit het feit
dat de vraag naar de duurdere uit
voeringen van de Range Rover toe
neemt. Uiteraard haakt de fabriek
op die ontwikkeling in en blijft de
ze terrein-Rovers steeds comfor
tabeler en technisch verfijnder te
maken.
'Ondanks het feit dat de huidige
Range Rover meer naar de boven
kant van de markt schuift, zijn de
verkoopresultaten nog steeds stij
gende', kon directeur Van Putten
tot zijn genoegen constateren. Niet
alleen in Engeland, waar vorig jaar
voor het eerst meer dan 5.000 Ran
ge Rovers werden verkocht en dit
jaar de verkoop nog weer 23 pro
cent hoger ligt. Ook in de rest van
Europa zijn de verkopen ten op
zichte van vorig jaar met tien pro
cent gestegen. Wereldwijd wordt
19 procent hoger gescoord.
Door de gewijzigde marktom
standigheden heeft Range Rover in
ons land een stuk van de verkoop
van de 4x4's moeten inleveren,
maar in de duurdere modellen is
ook hier de verkoop groeiende.
Verwacht wordt er 200 per jaar te
kunnen afzetten.
PAIMBE HOVER
Voorburg: Laan van N.O. Einde 506 - Tel. 070 - 87 32 33
hoofdkantoor en werkplaats Jacques Perkstraat 3
De Space Wagon van Mitsubishi
neemt een eenzame topplaats in in
het kleine groepje auto's, die de
mogelijkheden van een personen-
busje (bijvoorbeeld zes passagiers)
en van een stationcar (zoals een
vlakke laadvloer door neerklapba-
re achterbanken) combineren met
de gerieflijke luxe van een goed af
gewerkte en comfortabele perso
nenauto.
De Space Wagon is volgens im
porteur Hart Nibbrig en Greeve in
Sassenheim op dit moment markt
leider met niet minder dan veertig
procent méér verkoop dan de
grootste concurrent. In Sassen
heim is men er bar trots op dat de
naam zelfs als een soortnaam is
gaan gelden.
En als het aan Mitsubishi en de
importeur ligt blijft dat zo. In elk
geval heeft de Japanse fabriek het
populaire model nu uitgerust met
een nieuwe 2 liter inspuitmotor
voorzien van een drieweg katalysa
tor. Het maximum vermogen is
daardoor flink toegenomen tot 100
pk. Het uiterlijk heeft geen ingrij
pende veranderingen ondergaan,
de '89-editie is voornamelijk her
kenbaar aan de nieuwe gestileerde
zwarte omlijstingen van de zijrui
ten.
Zowel de diesel als de benzine
uitvoeringen van de Space Wagon
zijn voortaan voorzien van asbest-
vrije koppelingsplaten en rem-
blokken. In het interieur zijn de
hoofdsteunen van de middelste rij
zitplaatsen vergroot.
De Space Wagon wordt geleverd
in twee versies met 1,8 liter turbo-
dieselmotor en in drie versies met
de 2 liter benzinemotor, waarvan
één met vierwielaandrijving. De
prijzen variëren van 39.195 tot
46.895 gulden (de 4WD op aan-
Samengesteld
door
Koos Post
Het echte nieuws is er nog niet bij
Yugo. Natuurlijk, men heeft sedert
enkele maanden met het in Does
burg gevestigde Yugo Nederland
B.V. een nieuwe, enthousiaste im
porteur met een sterk gewijzigd
dealernet. En onlangs werd het
vertrouwde aanbod uitgebreid met
een nieuw type, de 65a.
Maar komend voorjaar is het
werkelijke nieuws te verwachten.
Ook Yugo komt dan met een mo
derne wagen op de proppen. Tot
aan die tijd moet het merk het dus
nog even doen met een oude be
kende, zjj het met vernieuwde
techniek.
Het valt meteen op dat die Yugo
65a rechtstreeks afstamt van de
Fiat 127. De Yugo-modellen tonen
al vele jaren gelijkenis met dit uit
produktie genomen Italiaanse mo
del. Een niet onbelangrijk voordeel
van deze in licentie gefabriceerde
'Joegoslaaf is dan ook dat de tech
niek door en door bekend én ver
trouwd is. Dus geen kinderziekten
meer.
Maar de basis-vormgeving is al
ruim twintig jaar oud. Die stamt
dus nog uit de tijd dat aërodyna
mica geen gemeengoed was in de
automobielindustrie. De vormge
vers in Kragujevac hebben het mo
del met het verstrijken van de jaren
echter wel een meer eigen gezicht
kunnen geven. Daarmee heeft
Yugo een weliswaar kleine, j
Engeland) en Amerika
In Nederland daalde de verkoop
over de eerste negen maanden van
dit jaar met ruim vijftig procent ten
opzichte van dezelfde periode in
het voorafgaande jaar. Bij die ta
nende belangstelling moet wel een
kanttekening worden gezet. De
komst van een andere importeur
zat er al geruime tijd aan te komen,
maar liet lang op zich wachten. De
verkoop van het merk heeft er
merkbaar onder geleden. Yugo Ne
derland is nu druk doende het dea
lernetwerk te verbeteren.
Verkoopleider J. Heijtlager ver
wacht veel van zijn merk en dea
lers: „Wij hebben ons tot doel ge
steld om een marktaandeel van één
procent te behalen. Dit niet alleen
met de bekende Yugo-typen 45a,
55a en 65a, maar ook met de te ver
wachten nieuwe modellen".
De 65a is in feite bestemd voor de
Amerikaanse markt, maar de nieu
we importeur heeft ook wat wa
gens voor ons land los kunnen krij
gen.
De Yugo 65a is uitgerust met een
1.3 liter motor met bovenliggende
nokkenas. Het vermogen bedraagt
65 pk en dat is goed voor een top
van ruim 150 km/uur. De top heeft
de wagen in vier, de vijf heeft een
overdrive karakter. De strak afge-
veerde auto nodigt uit tot sportief
rijden, dus op toeren houden is het
devies. De acceleratie van stilstand
tot 100 km/uur vergt 14 seconden.
Al met al redelijke prestaties. De
schakeling van de vijf versnellings
bak gaat soepel. De vijfde versnel
ling is echter minder nauwkeurig
en vraagt oefenening van de berij
der. De koppeling is soepel, maar
komt ietwat abrupt in.
De voorwielophanging is van het
McPherson-type, achter is de
vering onafhankelijk met stabilise
rende dwarse bladveer. Opvallend
is dat de rechtuitstabiliteit van dit
3.94 meter kleine autootje zo goed
bekende
Yugo 65a.
Wel leuk,
maar de
importeur
wacht op
de komst
van het
model dat
gelijkt op
de Tipo
van Fiat
Aanstond
te zien
op de RAI.
(foto pr)
is. Oneffenheden in het wegdek en
zijwind deren de 65a nauwelijks.
Die koersvastheid uit zich ook in
het bochtgedrag. De besturing met
het spaakstuurtje is licht en direct.
Yugo heeft met de 65a een zeer
aantrekkelijk geprijsde auto op de
markt gebracht. Qua vormgeving
wellicht niet meer helemaal van
deze tijd, maar ontegenzeglijk met
een eigen gezicht. De rij eigen
schappen zijn prima, en de binnen
ruimte is voldoende.
Minpunten zijn het ontbreken
van een intervalstand voor de rui-
tewissers, de vrij harde zit (in te
genstelling tot het comfort van de
goedkopere 45a en 55a-modellen),
de niet traploos verstelbare rugleu
ning en de wat moeizaam te bela
den neergeklapte achterbank.
Daar staat echter heel wat posi
tiefs tegenover. De wagen is met
een prijskaartje van net onder de
zestien mille zeer compleet uitge
voerd (o.a. sportvelgen, luxe belde-
ding). De ryeigenschappen zijn,
zoals gezegd, prima. Het brandstof
verbruik is netjes voor een auto in
deze klasse.
Wie een auto zoekt onder de zes
tien mille (het opstapmodel 45a is
leverbaar voor 12.295 gulden) komt
al snel terecht bij de kleine Japan
ners en de produkten uit de Oost
bloklanden, zoals Russische Lada,
de Poolse FSO en het Tjechische
Skoda.
Yugo heeft gezien het gebodene
recht op een deel van die markt en
kan de concurrentie op enkele
punten zelfs aftroeven. De grootste
troefkaart - een fraaie op de Fiat
Tipo lijkende wagen - zal Yugo
eerst in februari van het volgend
jaar op de personenauto-RAI uit
spelen.
ADVERTENTIE
Sportief en comfortabel tegelijk.
Ckryiler GS
L A"*1
the American way to dn
Tiefkebkers van snelle auto's koeven niet
langer meer de Leus te maken tussen spor
tief of comfortakel. Want je kiest voor
beide als je Ckrysler GS Turbo a rijdt.
Maak nu een proefrit in ket lekkerste
gevoel sinds de uitvinding van de auto.
ADVERTENTIE
C§roenen^>
Overbodig
Niemand kan voor honderd pro
cent objectief zijn by het beoorde
len van auto's. Als het gaat om fa
cetten als het comfort, de aankle
ding of het rijplezier, dan is de per
soonlijke smaak niet weg te den
ken. Maar als iemand die zich jour
nalist noemt, vele waarderende
woorden wijdt aan bijvoorbeeld de
kleinste Japanse personenauto's
(hoe gegund op zichzelf ook) en
geen grein goeds kan ontdekken in
welke Volkswagen dan ook, dan is
er óf sprake van onkunde óf - nog
veel kwalijker - van opzettelijke
subjectiviteit. Men kan het zelf zien
in Ted Sluymers Autoboek '89
29.95). Wat mij betreft geldt daar
voor wat hij over de voormalige
VW Derby schrijft: 'Een volstrekt
overbodige aanbieding'.
Peugeots Magnum
Peugeot brengt actiemodellen van
de 205, de 309 en de 505. Gespoten
in anthracietgrijs metallic, met
strips op de zijkanten en met een
open dak. Een glazen schuifdak in
205 en de 304, een elektrisch be-
dienbaar schuifdak in de 505. Zo'n
zogenaamde 'Magnum' wordt zon
der prijsverhoging geleverd. Ze
zyn onder meer te zien op de open
huis manifestatie van Peugeot (het
'Grand Gala') van 8 tot en met 31
december bij de dealers.
Choke inbouwen
Er zijn automobilisten die een he
kel hebben aan de steeds populair
der wordende automatische choke.
Die doen het liever met handbedie
ning. Dat kan. Auto Delta in Assen
importeèrt de handbediende
choke van Aerotechnik in Schaff-
hausen. Dit Zwitserse ontwerp is
met of zonder elektrische aanslui
ting voor een controlelampje ver
krijgbaar en kost inclusief btw 117
of 135 gulden, afhankelijk van de
uitvoering.
Winterhanden
Volgens Continental geven steeds
meer automobilisten er de voor
keur aan in de slechte maanden de
wagen op winterhanden te zetten.
Op banden dus die door hun rub
bersamenstelling een betere grip
op sneeuw en ijs hebben en door
hun profiel een snellere afvoer van
water verzorgen. De resultaten met
bijvoorbeeld de TS 740 van Conti
nental zijn opmerkelijk. Vooral in
landen waar spikes in de banden
niet meer worden toegestaan. Win
terhanden zyn wel duurder, ze sly-
ten ook sneller, maar daar staat te
genover dat de gewone banden in
de winter niet worden gebruikt
Per saldo betaalt men iets meer
voor een behoorlyk stuk extra vei
ligheid, zo rekent Continental voor.
Grijze Carry Van
Suzuki heeft op basis van de Carry
bestelwagen een grijze versie met
zijruiten op de markt gebracht. De
ze Super Carry Van High Roof van
13.330,- (ex btw) heeft over de he
le lengte van 189 cm een hoogte van
138 centimeter. De 1 iiter motor le
vert 45 pk, terwijl de eenvoudiger
Carry met de 0.8 liter motor het met
10 pk minder moet doen. De laad
klep achter zwaait hoog genoeg
open om er gestrekt onder te kun
nen staan en aan weerszijden is de
ze minibus voorzien van schuif
deuren. De extra 14 cm laadruimte
onder het dak zal wel niet zo gauw
benut worden, maar door dat sur
plus aan inwendige hoogte mag er
nu ongeblindeerd op grys kente
ken worden gereden.
Eerst een paar cijfers. In ons land
rijden er meer dan een half miljoen
auto's op gas. Die gebruiken met
elkaar ruim anderhalf miljard auto
gas. Door de totale autogasindus-
trie wordt jaarlijks meer dan één
miljard gulden omgezet en wordt
aan zo'n 4.000 personen werkgele
genheid geboden.
Voldoende reden derhalve om de
technische ontwikkelingen op de
voet te volgen. Want juist door die
ontwikkeling dreigt de voorsprong
van het autogas op benzine te niet
te worden gedaan. Vroeger was gas
immers zuiniger en schoner.
Maar door de snelle opmars van
de micro-elektronica heeft de ben
zine het gas ingehaald. Allerlei
functies in automotoren worden
nu elektronisch gestuurd: de sa
menstelling van het brandstof-
mengsel, het tydstip van de ontste
king en nog veel meer. Alles ge
richt op rendement. Zo min moge
lijk brandstof en nagenoeg geen
resten. Zuinig en schoon derhalve.
Wilde het autogas in de race blij
ven, dan moest ook daar een be
roep worden gedaan op de krach
ten van de elektronica. Dus heeft
Necam (de grootste inbouwer van
autogasapparatuur in Nederland)
in nauwe samenwerking met TNO
een nieuw systeem ontwikkeld, dat
kan wedijveren met de meest gea
vanceerde elektronische benzine-
injectiemotoren. Niet alleen wat de
rij-eigenschappen betreft, maar
ook op het gebied van uitlaatgas
sen.
Het is geen geheel nieuw sys
teem, maar een een doorontwikke
ling van het bestaande. Er is stuk
intelligente micro-elektronica aan
toegevoegd, waardoor het onder
meer bij uitstek geschikt is gewor
den voor toepassing op moderne
injectiemotoren met geregelde
drieweg katalysator.
En mocht de elektronica het on
verhoopt onderweg begeven, dan
nog blijft de auto dankzij de me
chanische basis-gasdosering ope
rationeel, zodat rustig naar huis of
garage kan worden gereden. Het
oplichten van een lampje op het
dashboard stelt de bestuurder wel
van zo'n storing in kennis.
Vanaf 1 januari zal het systeem be
schikbaar zijn voor inbouw in de
Audi 80/100 2 liter, Renault 21 2,2 li
ter, Ford Sierra en Scorpio 2 liter,
Chevrolet Blazer 5 en 5,7 liter,
BMW 325i en 316i en de VW Passat
1,8 liter. Uiteraard zal het leve
ringsprogramma snel worden uit
gebreid. Men moet er rekening
mee houden dat de prijs van het
nieuwe systeem 25 tot 30 procent
hoger zal uitvallen.
Maar volgens de Necam is het
niet meer mogelijk zonder micro-
elektronica aan de strenge emissie-
eisen het hoofd te bieden. En als de
overheidsplannen doorgaan zullen
waarschijnlijk volgend jaar juni au
to's die ook op gas kunnen rijden
worden onderworpen aan emissie
(type)keuring, gelijk aan die waar
op ze op benzine zyn gekeurd.
