Twijfels over open EG-grenzen in '92 Perez laatste hoop voor vertwijfelde Venezolanen Zeer strenge beperkingen voor vrijgelaten Sisulu Thatcher wil controles personenverkeer Grote bazen blijven buiten schot in strijd tegen drugs HERDENKING GIFRAMP Bouterse: processen militairen bevriezen ZATERDAG 3 DECEMBER 1988 PAGINA 5 RHODOS - Het wordt steeds onzekerder of tegelijk met het wegvallen van de binnengren zen in 1992 ook de grenscontroles op het personenverkeer in de EG geheel zullen verdwij nen. De twaalf EG-landen zijn verdeeld over de voorwaarden waaronder dat kan gebeu- door Hans de Bruijn Dat bleek gisteren tijdens de EG- topconferentie op het Griekse Rho- dos. Vooral de Britse premier That- Nieuwe krant gaat Europa op 'positieve' wijze brengen RHODOS (GPD) - De Europese krantenmarkt wordt begin vol gend jaar verrijkt met een nieuw geesteskind van de Britse pers magnaat Robert Maxwell. Het Griekse eiland Rhodos was giste ren niet toevallig uitgekozen als plaats voor het ten doop houden van „The European", de eerste 'Eu ropese' krant. Terwijl vlakbij de regeringslei ders van de EG hun halfjaarlijkse topconferentie hielden, nodigde Maxwell de pers uit op zijn super- luxe jacht in de haven van Rhodos om het eerste proefexemplaar te presenteren. Volgens Maxwell bestaat er echt behoefte aan een dagblad dat 'de mensen in Europa' op de hoogte houdt van wat er in de Gemeen schap gebeurt. De bestaande kran» ten voldoen volgens de schatrijke media-tycoon niet goed aan die be hoefte. The European zal dat wel doen. Politiek, sport, kunst, financiële in formatie, alles krijgt er zijn plaats in mits het maar positief-Europees nieuws is. „Een door Europeanen voor Europeanen geschreven krant", zei Maxwell. Een krant die een rol zal spelen bij de Europese eenwording onder het motto „Vooruit met Europa". Zonder enige binding met politie ke of sociale groeperingen. Voorlo pig alleen in het Engels, maar later ook in het Frans en mogelijk ande re talen en met een oplage van on geveer 500.000 per dag. The European wordt een echte multinationalekrant. Met redac ties in Parijs en Londen en gedrukt in diverse plaatsen in Europa, ge bruik makend van de modernste communicatietechnieken. Voorlo pig hééft Maxwell al zo'n 30 journa listen aangetrokken, maar dat moe ten er 200 worden. cher verzet zich tegen het idee dat de Britten straks geen controles meer zouden mogen uitvoeren op mensen die uit andere EG-landen Groot-Brittannie binnenkomen. Ook de daarop vooruitlopende afschaffing van de persoonscontro les aan de grenzen tussen de lan den van het zg. Schengen-akkoord (de Benelux, Frankrijk en West- duitsland) zal volgens premier Lubbers daarom niet haalbaar zijn op 1 januari 1990, zoals is voorzien. Volgens de regeringsleiders zal een volledig vrij personenverkeer pas mogelijk zijn als de EG-landen nauwer gaan samenwerken in de strijd tegen het terrorisme, de han del in drugs, het asielbeleid, de wa penwetgeving en de uitlevering van gezochte personen. Thatcher vindt het niet verant woord de grenscontroles op te hef fen. Zij wil het recht behouden om ook na 1992 controles uit te voeren en is niet op voorhand bereid de controles te erkennen die andere EG-landen aan hun buitengrenzen toepassen. Als de controles aan de bin nengrenzen wegvallen moeten die aan de buitengrenzen van de EG verscherpt worden, omdat wie via een EG-land de Gemeenschap is binnengekomen, daarna vrij door de hele EG mag reizen. Thatcher heeft echter weinig vertrouwen in die controles. Op de eerste dag van de EG-top praatten de regeringschefs ook over de sociale gevolgen van '1992'. Duidelijk werd dat zij het nog niet eens zijn over EG-regels voor ar beidsomstandigheden, harmonise ring van de sociale zekerheid en over EG-medezeggenschapsregels. Het tempo van het zoveel moge lijk gelijktrekken van de social» voorzieningen zal volgens premier Lubbers gedicteerd worden door de financiële mogelijkheden van de landen waar die voorzieningen het zwakst zijn. Lubbers bepleitte dat de Europe se werkgevers en werknemers om de tafel gaan zitten om over de me dezeggenschap op EG-niveau te praten. Hij verwacht daar meer van dan van door Brussel opgelegde re gels. Maar Thatcher wil over dit the ma al nauwelijks in EG-verband praten. „Medezeggenschap ver krijg je door aandelen te kopen", zo had zij volgens premier Lubbers haar simpele filosofie verwoord. In Groot-Brittannie bestaat vrijwel geen enkele vorm van medezeg genschap in de bedrijven. MEXICO (IPS) - Mexicaanse drugsbestrijders hebben de afgelo pen zes jaar genoeg drugs in beslag genomen om 920 miljoen junkies een week lang aan hun gerief te hel pen. "De politie en het leger heb ben. hun mannetje gestaan in de strijd tegen de drugs", aldus de Mexicaanse drugsexpert Santos Alarcon. "Maar ze hebben alleen minder belangrijke bendeleden ge vangen, de grote drugskoningen blijven buiten schot." Per dag spendeert Mexico 400.000 dollar (800.000 gulden) aan de systematische strijd tegen de handel in drugs. Meer dan duizend ambtenaren en 25.000 soldaten zijn betrokken bij de strijd tegen deze 'narco's' in Mexico, de springplank voor drugs uit Bolivia, Peru en Co lombia naar de Verenigde Staten. De Mexicaanse minister van de fensie Sergio Garcia Ramirez maakte onlangs bekend dat tussen 1983 en 1988 zo'n 12.320 ton aan ma rihuana en 22 ton pure cocaïne in beslag werd genomen. Verder is 42.000 hectare aan opiumplantages vernietigd en 47.000 hectare man- huanavelden. In de straten van New York zouden de in beslag ge nomen drugs 1,015 miljard dollar (2,30 miljard gulden) hebben opge bracht. Maar de prijs die daarvoor wordt betaald, is hoog. Volgens schattin gen van Alarcon, als hoogleraar so ciologie verbonden aan de autono me universiteit van Mexico (UNAM), hebben vierhonderd sol daten en agenten het loodje moe ten leggen in de stryd tegen de drugsmafia. Slechts drie arrestaties staan als grote vangsten te boek: Rafael Ca- ro Quintero en Ernesto Fonseca Carillo, allebei gepakt in 1985 en de dit jaar gearresteerde Filemon Me dina. Maar volgens insiders zijn zij slechts zetbazen, niet de mannen achter de schermen. De echte grote jongens vang je volgens Alarcon niet in Mexico of Costa Rica, zoals Quintero. "Die zitten in de Verenigde Staten, waar de grote drugsbaronnen straffeloos kunnen rondlopen, in tegenstel ling tot het kleine grut". Een van die groten is waarschijnlijk Miguel Felix Gallardo, gezocht door de Mexicaanse politie, maar volgens Alarcon hoog en droog in de VS. Over de aanpak van de VS, waar mee Mexico al jaren in de clinch ligt over de manier om de drugs handel te lijf te gaan, is de hoogle raar absoluut niet te spreken. "Als het aan de VS ligt, bombarderen zij alle landbouwgebieden in heel La tijns Amerika", merkt hij scham per op. Het conflict tussen de VS en Mexico, en andere Latijnsameri- kaanse landen, draait om de vraag waar de drugshandel het meest ef fectief kan worden aangepakt. Washington wil bestrijding bij de producenten dus. Maar de Latijns- Amerika landen vindt dat de VS de enorme markt in eigen land eerst maar eens moeten aanpakken. Zolang de 30 mihoen verslaafden in Amerika nog miljoenen dollars in het laadje van de drugsmafia brengen, zullen drugsbazen over de hele wereld proberen hiervan hun graantje mee te pikken, stelt Alarcon. Bovendien moeten ze niet zeuren, vindt hij "want alleen al in Californië wordt meer marihuana verbouwd dan in heel Latijns- Amerika". BHOPAL - Vrouwen plakken biljetten op de muren van de nu gesloten fa briek van Union Carbide in de plaats Bhopal (India) ter herdenking van de ramp vier jaar geleden op 1 december. Door een lek kwam destijds do delijk gas vrij uit de chemische fabriek. Meer dan 3300 mensen zijn inmid dels overleden aan de gevolgen van één van de grootste industriële onge lukken in de geschiedenis. (Foto anp> JOHANNESBURG (AP) - De be kende anti-apartheidsactivist en journalist Zwelakhe Sisulu is giste ren door de Zuidafrikaanse rege ring uit de gevangenis ontslagen, waar hij twee jaar zonder vorm van proces had gezeten. Veel vrijheid zal Sisulu, de hoofdredacteur van de krant New Nation, echter niet genieten. Hij mag niet voor zijn krant werken, mag de omgeving van Johannesburg niet verlaten, moet zich twee keer per dag bij de politie melden en moet 's avonds in zijn woning in Soweto blijven. Ver der moet hij zich onthouden van te gen de regering gerichte activitei ten, mag hij niet in een gezelschap groter dan tien mensen verkeren, mag hij zich niet naar een school begeven en mag hij geen inter views geven. „Dit zijn de strengste beperkin gen die tot nog toe onder de nood toestand zijn opgelegd," zei Si- sulu's advocate Priscilla Jana. „Het lijkt erop dat hij helemaal niets mag doen. Hij is een gevangene in zijn eigen huis." Sisulu, die in de Diepkloofgevangenis in Soweto zat, was op de persconferentie aan wezig, maar bewaarde het stilzwij gen om de beperkingen niet te overtreden. „De regering probeert de internationale gemeenschap, die de vrijlating van Zwelakhe Si sulu zo luid heeft geëist, een rad voor de ogen te draaien," zei Mo hammed Valli-Moosa, een mede stander van Sisulu. Een medewerker van het minis terie van openbare orde, Peet Bo thnia, had gezegd dat binnenkort ook enkele andere gevangenen vrijgelaten zouden worden, maar hij zei niet wie of om hoeveel men sen het ging. De krant Star of Jo hannesburg berichtte dat zes niet nader bekendgemaakte gevange nen op vrije voeten waren gesteld. Eén van hen zou Eric Molobi zijn, Bangladesh De cycloon die dinsdagavond over een groot deel van Bangladesh en het westen van India raasde, heeft aan 1.100 mensen het leven gekost en naar schatting 5 miljoen mensen dakloos gemaakt, zo hebben Ben- galese kranten gisteren gemeld. In de Baai van Bengalen worden nog ongeveer 3.000 vissers vermist, die hun boten niet wilden verlaten toen de cycloon naderde, aldus de Rode Halve Maan, de islamitische tegenhanger van het Rode Kruis. Amnestie Oppositiepartijen in Ecuador van links en rechts hebben de vrijlating van 34 luchtmachtsoldaten veroor deeld. De militairen zaten vast we gens hun aandeel in de ontvoering van de toenmalige president Leon Febres Cordero, oktober vorig jaar. De sociaal-democratische presi dent Rodrigo Boija, die in augus tus het ambt aanvaardde, nam een aanbeveling van het Hoogge rechtshof over om de ontvoerders amnestie te verlenen. Oproep De Zwitserse regering heeft alle Zwitserse staatsburgers in Liba non opgeroepen dat land te verla ten, nadat zij tot de slotsom was ge komen dat de ontvoering van een medewerker van het Rode Kruis kennelijk ten doel had de vrijlating af te dwingen van een shi'itische vliegtuigkaper die in Zwitserland gevangen zit. De conclusie werd getrokken na ontvangst van een brief van Peter Winkler, de ont voerde Zwitserse Rode Kruis-me- dewerker. Oefeningen De Bondsrepubliek gaat het aantal grote oefeningen vanaf 1990 terug brengen om de overlast voor de Westduitse bevolking te verminde ren. De maatregèl heeft alleen be trekking op Westduitse troepen en is niet van toepassing op de oefe ningen van buitenlandes strijd krachten in de Bondsrepubliek. Het gaat om een verschuiving van grote naar kleinschalige oefenin gen, zo heeft minister Scholz van defensie meegedeeld. PARAMARIBO (GPD) - Leger leider Bouterse wil 'bevriezing' van de processen die voor de krijgsraad lopen tegen militairen die 'over de schreef zijn gegaan'. Die wens heeft hij te kennen ge geven aan president Shankar en leden van de rechterlijke macht. „Als u dan toch aan het onder handelen bent, bevries dan alle zaken, ook die tegen de terroris ten, tot u klaar bent met uw werk". De legerleider waar schuwde in een bomvolle zaal in de Memre Boekoekazerne voor 'turbulenties binnen het leger', als het rechtsgevoel van de mili tairen wordt aangetast. Bouterse wees erop, dat nog nooit een lid van het Junglecom mando door de rechter is veroor deeld. „We hebben er zelfs 111 vrij moeten laten, omdat de wet- geving met adequaat was", zei Bouterse over de vrijlating van een grote groep bosnegers uit Fort Zeelandia na voorgeleiding voor de rechter. En tegelijkertijd worden hardwerkende militai ren opgesloten in de gevangenis omdat ze een keer over de schreef zijn gegaan", aldus Bou terse. Bouterse: „Ik heb me nooit met de rechtspraak bemoeid en ik zal me er niet mee bemoeien. Maar nu is het rechtsgevoel van de militairen in het geding". Al vanaf mei dit jaar is er in het leger onvrede over de behande ling van luitenant John Nelom, die ervan wordt verdacht op dracht gegeven te hebben tot het vermoorden van een indiaan die tot het Junglecommando zou be horen. Nelom werd gearresteerd en hoorde voor de krijgsraad 12 jaar eisen. De luitenant is één van de zestien militairen die in '80 sa men met Bouterse de staats greep pleegde. Door het lagere kader werd hij gewaardeerd, om dat hij in het conflict met het Junglecommando persoonlijk gevechtsacties leidde, o.a. bij Pokigron. Tijdens zijn proces bleek, dat Bouterse hem vóór zijn arrestatie de gelegenheid heeft gegeven voorgoed naar het buitenland te vertrekken. Met een gratis ticket op zak reisde hij naar Miami, maar keerde terug toen hij ver nam dat zijn gevechtseenheid ontbonden was. Toen werd hij gearresteerd na aankomst op vliegveld Zanderij. Als Bouterse zijn zin krijgt, zal ook het proces tegen Nelom 'bevroren' worden, vlak voordat de rechter een uit spraak kan doen. Daarmee zal Bouterse dan een belangrijke 'turbulentie' binnen zijn leger hebben bezworen. lid van het Nationale Crisiscomité voor Onderwijs. De 37-jarige Sisulu werd in de cember 1986 opgepakt. Zijn ouders zijn bekende activisten. Zijn vader is de gevangen ANC-leider Walter Sisulu, en zijn moeder Albertina Sisulu is mede-voorzitster van het Verenigd Democratisch Front, een verboden coalitiebeweging tegen de apartheid. Mevrouw Sisulu werkt als verpleegster in Soweto en mag onder de haar opgelegde beperkingen niet geciteerd wor den. Ze werd verschillende keren opgepakt en stond van 1964 tot 1981 onder een „banning order". Het gezin Sisulu is de Ameri kaanse Carter-Menil Prijs voor de Mensenrechten toegekend, die op 10 december in Atlanta zal worden uitgereikt. Het is nog onzeker of Si sulu of zijn moeder de prijs per soonlijk in ontvangst zal kunnen Sisulu heeft nog een broer en èen zuster die in ballingschap leven, en een broer en een zuster die in Zuid- afrika wonen. De beslissing Sisulu en andere dissidenten vrij te laten lijkt te pas sen in het streven van Pretoria om de binnenlandse en buitenlandse druk iets weg te nemen. Afgelopen zaterdag werden twee oude en zie ke activisten, Haary Gwala (69) en Zeph Mothopeng (75) na jaren ge vangenschap vrijgelaten. Nelson Mandela, die herstellende is van tbc, hoeft niet meer terug naar de gevangenis, al heeft de regering ge zegd dat hij niet zal worden vrijge laten. Intussen verscheen na een publi catieverbod van vier weken het an ti-apartheidsweekblad Weekly Mail weer in de Zuidafrikaanse kiosken. Minister van binnenland se Zaken Stoffel Botha verbood het blad omdat het „een bedreiging voor de veiligheid van het pu bliek", zou zijn. De Weekly Mail, met een oplage van circa 22.000, richt zich vooral op de liberale blanken. Het wordt door velen be schouwd als het beste Zuidafri kaanse weekblad. Sinds de oprich ting in 1985 is het een strijdbare an ti-regeringskrant geweest, die be kend stond om de brutale verslag geving en de gekruide politieke commentaren. Stoffel Botha zou zich gestoord hebben aan de ver slaggeving over de acties van leger Zwelakhe Sisulu. en politie en aan artikelen over ver boden organisaties als het ANC. Volgens de bepalingen van de noodtoestand mag Stoffel Botha publicaties een verschijningsver bod van drie maanden opleggen. Het is de Zuidafrikaanse pers ver boden te schrijven over de oproer- troepen en over vele 1 vreedzaam verzet. Ruimteveer VS probleemloos gelanceerd CAPE CANAVERAL (AP) - Het Amerikaanse ruimteveer Atlantis is gisteren om één minuut over half vier gelanceerd vanaf de basis Ca pe Canaveral. De vijfkoppige be manning van de STS-27, zoals de vlucht officieel heet, zal naar wordt aangenomen een zeer geavanceer de en krachtige satelliet voor de Amerikaanse luchtmacht in een baan om de aarde brengen. Vol gens ingewijden zal de satelliet worden gebruikt voor spionage bo ven de Sovjetunie. De lancering was 24 uur uitge steld in verband met het slechte weer rond de basis. Na twee minu ten en acht seconden bereikte het ruimteveer een kritieke fase. toen de twee stuwraketten van de Atlan tis waren uitgebrand en werden af gestoten. Dit gebeurde echter zon der problemen. Miljoenen zwarten bedreigd Nieuwe moeilijkheden in overleg over oorlog Angola BRAZZAVILLE (Rtr) - - Angola, Cuba en Zuidafrika zijn het giste ren niet eens geworden over het toezicht op de aftocht van de Cu baanse troepen uit Angola. De drie landen voeren, onder bemiddeling van de Verenigde Staten, in de Congolese hoofdstad Brazzaville overleg over het beëindigen van de burgeroorlog in Angola en de onaf hankelijkheid van Namibia. De delegaties van Angola, Cuba Zuidafrika zijn in Brazzaville een protocol te ondertekenen de drie regeringen het in november eens waren geworden. Volgens het protocol moeten de naar schatting 50.000 Cubaanse mi litairen binnen 27 maanden Angola verlaten en kan er een begin ge maakt worden met hetproces voor de onafhankelijkheid van het, door Zuidafrika bestuurde, Namibia. KAAPSTAD (IPS) - Negen miljoen zwarten worden bedreigd met uit zetting, als dé Zuidafrikaanse pre sident Botha binnenkort zijn hand tekening zet onder een nieuwe wet op de gescheiden woongebieden. De gemengde Presidentiële Raad, waarin blanken een meerderheid hebben, keurde deze week een wetsvoorstel goed dat zwarten ver biedt zich zonder officiële vergun ning ergens te vestigen. De nieuwe wet op de illegale ves tiging geeft de regering meer be voegdheden illegale bewoners te verwijderen "en de eigenaren van grond waarop illegaal gewoond wordt te straffen. De wet is aange nomen onder felle protesten van li berale blanken, kleurlingen en In diërs in het Zuidafrikaanse drieka- merparlement. Zwarten zijn in het parlement niet vertegenwoordigd. Anti-apartheidsactivisten zeg gen dat de wet een terugkeer bete kent naar de tijd van de enkele ja ren geleden afgeschafte pasjeswet, dié zwarten verbood om zich zon der vergunning in blank gebied te begeven. Werkloosheid, inflatie, armoede, studentenonrust en een steeds meer op eigen houtje handelend le ger. Aan de vooravond van de pre sidentsverkiezingen van morgen ziet het panorama in Venezuela er niet best uit. Maar er is nog hoop, zo geloven de meeste Venezolanen. En die hoop wordt gepersonifieerd door de sociaaldemocratische kan didaat Carlos Andres Perez. door Rob Sprenkels Deze was al president in de pe riode van 1974 tot 1979. In die tijd liep het land over van de stroom dollars die dankzij de olie binnen kwam. Veel van de 9 miljoen kie zers willen geloven, ook al is het vaak tegen beter weten in, dat met Perez ook de 'dikke koeien* van weleer terugkomen. Bij de laatste opinie-peilingen loopt de oud-president voorop met een percentage dat rond de 50 pro cent schommelt. Zijn belangrijk ste, maar eigenlijk al kansloze te genstander is de 48-jarige christen democraat Eduardo Fernandez, bijgenaamd 'De Tijger'. Fernandez heeft de kiezers pro beren te wijzen op het feit dat de zo frustrerende corruptie van de afge lopen jaren is begonnen tijdens de 'gouden tijden' van het bewind van Perez. Maar tevergeefs. De chris tendemocraten lijken na de ramp spoed van president Luis Herrera Campins (1979-1984)Tbij de kiezers te hebben afgedaan. In totaal zijn er maar liefst 23 pre sidentskandidaten. Van een suc cesvol zakenman, een fervente fe ministe tot een evangelische pas toor en een echte heksenmeester aan toe. Er zijn zoveel emblemen en spreuken, dat de kiezers de stemhokken in moeten met een bil jet dat de afmetingen van een dien blad heeft, 64 centimeter lang en bijna 50 ctn breed. Onmogelijk Insiders geloven dat deze verkie zingen de laatste kans voor het voortbestaan van de Venezolaanse democratie inluiden. Sinds 1958 hebben sociaaldemocraten en christendemocraten elkaar elke 5 jaar afgewisseld. Deze keer zal voor Carlos Andres Perez in een regen van confetti tijdens één van zijn verkiezingsbijeenkomsten. (Foto ap> Jaime Lusinchi, aflossen. Maar de nieuwe president komt voor een bijna onmogelijke opgave te staan. Perez maakte tijdens zijn eerste periode furore door de olie-indus trie te nationaliseren. Ook wist hij een staalindustrie op poten zetten en voerde hij een systeem van soci ale zekerheid in. Maar hoe hij op het ogenblik voor een nieuwe golf van welvaart wil zorgen, is voor ie dereen een vraagteken. De olie-inkomsten dekken nog maar amper de helft van de ver plichtingen die de schuldenlast van 35 miljard dollar met zich mee brengt. En ook is de kans om om vangrijke kredieten uit het buiten land te krijgen miniem. Toch heeft Perez een 'nieuwe modernisering' belooft. Lukt dat niet, dan lijkt al het geloof in de huidige klasse van politici voorgoed verloren. Venezuela is sinds het begin van de jaren tachtig een sociaal kruit vat geworden. Bijna de helft van de beroepsbevolking is geheel of ge deeltelijk werkloos. Er wordt al leen nog maar geinvesteerd als er woekerwinsten tegenover staan. De inflatie wordt met de grootste moeite rond de 60 procent gehou den. Veertig procent van de 18 mil joen Venezolanen lijdt bijna dage lijks honger. Eigenzinnig Studenten en arbeiders zorgen met de dag voor meer onrust. Tijdens botsingen met de politie zijn dit jaar al een twintigtal doden geval len. En ook het Venezolaanse leger begint steeds eigenzinniger te wor den. Vorige maand werd plotseling het presidentiële paleis door pant serwagens en tanks omsingeld. La ter liet de verantwoordelijke com mandant weten dat het om een 'vals alarm' was gegaan. Maar nie mand is door die uitleg overtuigd. Alle lokale kranten hebben de af gelopen weken keer op keer vol ge staan over de mogelijkheid van een militaire staatsgreep. Aan de vooravond van de verkie zingen kregen die geruchten een impuls. Toen werd name lijk bekend, dat eenheden van de politieke politie onder militair be vel eind oktober 14 vissers hebben uitgemoord. Dat incident vond plaats in het dorpje 'El Amparo', nabij de grens met Colombia. In eerste instantie was er be weerd dat de veiligheidstroepen waren aangevallen. Na autopsie bleek echter dat de meeste vissers waren gemarteld. Bijna alle lijken toonden een genadeschot. Twee vissers, die tijdig wisten te ont snappen, worden gezocht door een militaire rechtbank. Ze zijn daar om ondergedoken in de Mexicaan se ambassade in Caracas.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 5