'Roem is als een luchtballon'
Tropisch regenwoud in een super-reageerbuis
Peter Boeve na acht jaar Ajax terug in de anonimiteit
'Ik ben het slachtoffer geworden
van het aankoopbeleid van Cruijff
In Ouwehands Dierenpark groeien de bomen straks weer tot aan de hemel
ZATERDAG 3 DECEMBER 1988
EXTRA
PAGINA 29
Anderhalf jaar geleden speelde hij
nog voor 35.000 toeschouwers met
Ajax in de Europa Cup-finale in
Athene, anno 1988 loopt hij wekelijks
voor zo'n 100 man bij de Gelderse
afdelings-eersteklasser Prins
Bernhard in Uddel te voetballen. Het
is hard gegaan met Peter Boeve. Zo
snel als de linksbenige voetballer ooit
bekendheid vergaarde bij het grote
Ajax, zo vlug is hij teruggekeerd in de
anonimiteit. Peter Boeve (31) is
inmiddels bijna vergeten. "Roem is
als een luchtballon", stelt hij zelf
nuchter vast. "Als je er in prikt, is het
voorbij".
Een gesprek met Peter Boeve, die
zich nog altijd Ajacied voelt, het
'wereldje' mist, maar gekozen heeft
voor een maatschappelijke carrière.
Hij vervult een pr/reclame-functie in
het veevoederbedrijf van zijn vader.
door Jan Dagevos
Enigszins verscholen in het dorpje
Uddel op de Veluwe bewoont Peter
Boeve met vrouw en twee kinderen
een luxueuze, pompeuze boerderij.
Een 'optrekje' dat er sinds een jaar
staat en dat hij heeft overgehouden
aan de voetballerij. De inrichting is
smaakvol. Wat opvalt is dat niets in
het huis doet herinneren aan een
glorieuze voetbalcarrière. Er zijn
geen bokalen uitgestald en er han
gen geen foto's aan de wand.
"Ik loop niet te koop met mezelf', ver
klaart hij. "Mijn vrouw en mijn zus heb
ben wel veel bewaard, maar dat zit alle
maal in een boek. En de shirtjes, die ik
door de jaren heen heb gekregen, liggen
netjes in een kast".
Eerlijk
Peter Boeve heeft het boek dus duidelijk
dichtgeslagen, al vindt hij het best leuk
om er zo af en toe nog eens door heen te
bladeren. Terwijl het haardvuur knettert
en voor de nodige warmte zorgt, leest
Boeve die avond voor uit eigen werk.
Soms heel fel, soms lijdzaam, soms emo
tioneel, soms heel koel. Na tweeënhalf
uur komt Boeve tot een eerlijke slotsom.
"Er zijn wel dingen die ik mis. Bijvoor
beeld lekker uit je bol gaan als je een
doelpunt hebt gemaakt. Zeker als zoiets
in Italië gebeurde, lekker over de recla
meborden springen en naar de suppor
ters rennen, dat was zo mooi. Tsja, zoiets
doe je niet bij de amateurs".
Het begon destijds allemaal in Uddel
bij de plaatselijke Prins Bernhard. Daar
trapte Boeve voor het eerst tegen een bal.
Het linksbenige ventje maakte snel furo
re en kwam al heel vlug terecht bij Vites
se. Boeve was een fanatiek baasje en ont
zegde zich alle geneugten van het leven.
"Ik heb nooit als doel gehad om bij Vites
se te blijven. Ik wilde hogerop. Ik was
idolaat van voetbal. Ik Wilde full-prof
worden. Dat was mijn doel en geloof me,
als je een doel voor ogen hebt en je ge
looft erin, dan lukt het negen van de tien
keer".
Roda JC, Feyenoord, AZ, Twente en
Ajax meldden zich in 1979 voor Boeve.
Hij koos na advies van verschillende
kanten voor het grote Ajax. "Ajax was
een begrip, het was een jeugddroom van
me om daar ooit nog eens te spelen. En ik
dacht ook: als ik by Ajax niet slaag, kan
ik altijd nog naar een andere club. Had ik
gekozen voor Twente en was ik daar niet
geslaagd, dan was ik nergens anders nog
aan de bak gekomen".
Uddel werd verruild voor Diemen.
Een grote stap voor Boeve"De overstap
van Prins Bernhard naar Vitessé was
groot, maar die van Vitesse naar Ajax
was nog een paar keer zo erg. Ik weet nog
goed dat ik bij Ajax-op de training kwam,
er werd niks gezegd en ik werd bijna
over de hekken geschopt. Ik werd even
uitgetest, hè".
r Peter Boeve thuis is Uddel: "Ik hen nog steeds in hart en nieren Ajacied".
"Ja, ik werd ook als een boertje gezien.
Maar nou ben je in de ogen van een Am
sterdammer al heel snel een boertje. Al
les voorbij Diemen, dat is boerenland. Ik
kreeg te maken met spelers als Krol en
Schrijvers. Jongens tegen wie ik opkeek.
Ik ben in die tijd best wel eens met traan
tjes in mijn ogen van het veld gestapt.
Achteraf ben ik bly dat ik het meege
maakt heb. Het is een goede leerschool
geweest".
Boeve slaagde bij Ajax. Hij debuteerde
in het seizoen 1979/1980 en was daarna
niet meer weg te krijgen uit de basis. Hij
speelde meer dan 200 wedstrijden voor
Ajax, belandde via de Amsterdamse top
club ook in Oranje (zestien interlands),
wefd met Ajax drie keer landskampioen,
won drie keer de beker en op een mo
ment dat het afscheid naderde, kwam er
zelfs nog een Europa Cup bij.
Keihard
"De periode met de Denen, Jesper 01-
sen, Frank Arnesen en Sören Lerby, was
schitterend. We hadden toen de linker
kant Boeve, Lerby en Olsen, zo'n linker
kant hebben ze nooit meer gehad. Euro
pees gezien misten we met dat team net
dat kleine beetje geluk, dat was pech.
Het was een rijpe groep en ik weet zeker
dat als we toen Europees een succes had
den geboekt er meer waren gevolgd'.
"Ja, Ajax is een keihard bedrijf, maar
ik merk nu dat het in de maatschappij
niet anders is. Mensen kunnen heel hard
zijn voor elkaar. Bij Ajax was het overle
ven en je stond soms onder
stress. Ik heb daar nu in mijn dagelijks
leven profijt van. Ik kan goed onder
hoogspanning werken. De periode Ajax
heeft me gehard. Zo gevoelig als ik vroe
ger was, zo hard kan ik nu zijn'.
De periode Ajax had wellicht nog wat
langer kunnen duren voor Peter Boeve,
ware het niet dat technisch-directeur Jo-
han Cruijff het na enige tijd niet meer in
hem zag zitten. Het heeft zijn afscheid
van het profvoetbal versneld. De hele af
faire zit Boeve nog altijd een beetje
dwars en hij heeft het nog niet van zich
afgezet. "Het is natuurlijk achteraf ge
praat, maar als dat allemaal niet was ge
beurd, had ik nu nog bij Ajax kunnen
spelen. Er had nog meer ingezeten voor
Cruijf was echter een stoorzender. Hij
was van mening dat Peter Boeve te veel
verdedigende tekortkomingen had en
koos daarom voor Danny Blind en Son
ny Silooy als backs. Slechts af en toe
mocht Boeve nog opdraven. Toch maak
te hij nog een Europa Cup-finale mee (14
mei 1987 tegen Lokomotive Leipzig),
omdat Blind geblesseerd was en Cruijff
geen alternatieven meer had. "Ik ben al
tijd verschrikkelijk pro-Cruijff geweest",
benadrukt Boeve. "Ik heb nog samen
met hem gespeeld. Ik geloofde in hem. Ik
heb veel van hem geleerd, maar hij zag
het niet in mij zitten".
"Maar dat heeft hij me nooit persoon
lijk gezegd. Ik heb het hem vaak ge
vraagd, maar altijd kreeg ik een ontwij
kend antwoord. Hij zei vaak dat het een
'gevoelskwestie' was. Onzin. Hij had ie
mand gekocht en die moest spelen. Ik
ben het slachtoffer geworden van het
aankoopbeleid van Cruijff'.
Kasparov
"Freek de Jonge heeft onlangs gezegd
dat Cruijff Ajax groot heeft gemaakt,
maar tegelijkertijd ook kapot gemaakt
heeft. En zo is het ook. Qua inzicht en
training is Johan de Kasparov van het
voetbal, maar als trainer heb je nog iets
meer nodig. Je moet een beetje psycho
loog zijn, iedere speler moet anders wor
den behandeld. Mensen zijn geen com
puters".
"Op het menselijke vlak mist hy iets.
Misschien is hij wel menselijk, maar hij
toont het in ieder geval niet. Toen ik bij
de Europa Cup-wedstrijd tegen Dundalk
geblesseerd raakte (Boeve liep een ge
broken rib en een ingedeukte long op,
red.), ben ik in het ziekenhuis terechtge
komen. Ik heb daar vijf dagen gelegen en
ik heb niet één telefoontje van hem ge
had. Hij dacht dat het allemaal niet zo erg
was. Toen sloegen bij mij de stoppen
door. Man, ik had wel dood kunnen zijn.
Dat deed me pijn. Altijd was ik voor hem
door het vuur gegaan, altijd had ik me
positief opgesteld, ik had nooit de rancu
neuze reserve uitgehangen en dan dit.
Hij had op dat moment best iets terug
kunnen doen".
"Ik was niet de enige met wie hij pro
blemen had. Rijkaard kreeg ook ruzie
met hem, hé. En als je met Rijkaard ruzie
kunt krijgen, dan verdien je volgens mij
een Oscar voor de beste ruzie-uitlokker.
Met Bosman had hij ook moeilijkheden
in het begin, die jongen werd in een oe
fenduel bij Vitesse al na 25 minuten van
het veld gehaald. Hij zou niet taakbewust
voetballen. En hij liep juist de sterren
van de hemel te spelen. Je moet maar
eens aan Vanenburg vragen wat die er
van vindt".
"Cruijjf is ook zo iemand die zijn fou
ten nooit zal toegeven. Dat is zijn grote
fout. Michels heeft weieens gezegd datje
op zo'n leeftijd nog geen goede trainer
kunt zijn, datje door de jaren heen moet
leren van je fouten, maar ja Cruijff is on
geneeslijk beter (uitspraak Freek de Jon
ge) en dat klopt".
Vlucht
Op 18 november 1987 had Boeve er
schoon genoeg van en vluchtte hij naar
België, naar Beerschot. Ruim een maand
later stapte Cruijff op. "Er werd in die
tijd van alle kanten gezegd: 'Wacht nou
effe, joh, het gaat allemaal niet meer zo
lang duren'. Tk ben toch weggegaan,
ik moest wel. Ik wilde hem niet meer
zien, ik was het zat".
Ondanks alles heeft de ex-Ajacied ook
nu nog steeds bewondering voor Cruijff.
"Het is jammer dat Cruijff weg is bij
Ajax. Cruijff en Ajax horen bij elkaar. Jo
han heeft een naamsbekendheid van
twee miljard. Ik zal het nooit vergeten.
We waren een keer met Ajax in de 'bush-
bush' van Suriname. Iedereen zei: 'Nou,
hier kent niemand Cruijff. Wat denk je,
we komen op een dag wat mensen tegen
en die roepen meteen: 'Johan, Johan'.
Peter Boeve heeft in die moeilijke
laatste jaren zo af en toe z'n toevlucht ge
zocht bij de bekende haptonoom Ted
Troost De voetballer had er baat bij. "Als
je je te gespannen voelt, krijg je manke
menten, blessures en dergelijke", vertelt
hij. "Iemand attendeerde mij op Troost
en ik ben blij dat ik bij hem ben geweest.
Ik kwam binnen en hij zag meteen wat er
"Het is moeilijk uit te leggen, maar
door het wrijven van zijn handen kon hij
de spanning van je lichaam afkrijgen. Bij
mij heeft het geholpen. Hij stond op een
gegeven moment met z'n volle gewicht
van 100 kilo op me en ik voelde er niks
van. Ik geloofde er ook in, hè. Ik ben nog
eens een keer van een bezoek aan Troost
teruggekomen, toen zat ik zo vol zelfver
trouwen. Toen heb ik tegen De Mos (de
toenmalige trainer, red.) dingen gezegd,
waarvan ik later dacht: dat had ik mis
schien beter niet kunnen zeggen".
"Het is jammer dat er zoveel antipathie
tegen Troost is. Nu weer dat gedoe met
Gullit. Gullit gelooft erin, net als ik. Ie
dereen bereidt zich op zijn eigen manier
voor op een wedstrijd. En het gaat toch
maar om één ding, die twee punten op
zondag. Het wordt alleen gevaarlijk als je
er afhankelijk van gaat worden. Zoals
Van Rijnsoever bij AZ. Die moest vroe
ger altijd eerst een tik op de kont krijgen
van Troost voordat hij het veld inging".
Lol
De 31-jarige speler werkt tegenwoordig
in het bedrijf van zijn vader en traint af
bij afdelings-eersteklasser Prins Bern
hard in zijn woonplaats Uddel. Hij had
na een half jaartje Beerschot nog bij
Gyon, FC Groningen, Volendam en en
kele hoofdklassers aan de bak gekund,
maar hij koos voor het clubje in het dorp.
"Ik kan door mijn werkzaamheden
niet altijd trainen, daarom heb ik beslo
ten by Prins Bernhard te gaan spelen.
Lekker in de buurt. Ik ga er iedere zater
dag op mijn fiets naar toe. Ik speel puur
voor de lol, al is het soms niet altijd even
gemakkelijk. Elke trainer van de tegen
partij zet op Boeve namelijk een vent, en
er wordt altijd geprobeerd me uit de
wedstrijd te schoppen. Een paar weken
geleden had ik een vaste bewaker die
geen meter van me week. Op een gege
ven moment ben ik bij de dug-out langs
de lijn gaan staan en hij kwam by me
staan. Daar stonden we dan. Na een paar
minuten heb ik gevraagd: zullen we niet
samen gaan douchen?. Het is nu ook al
tien tegen tien".
"Ik heb nu gekozen voor een maat
schappelijke carrière. Ik ben nu nog op
een leeftijd dat ik kan omschakelen. Ik
heb met voetballen de top bereikt en dat
zelfde wil ik in deze baan. Veel voetbal
lers spelen door tot ze niet meer kunnen
en gaan dan kijken wat ze in de maat
schappij kunnnen doen. Gevolg is dat
veel ex-voetballers werkloos zijn en dat
is iets wat ik per se wilde voorkomen".
Vijfde colonne
Sinds zijn vertrek bij Ajax is hij nog niet
één keer terug geweest. Het is allemaal
"nog te vers". Maar er zat ook nog een an
dere reden achter. "Het ging in het begin
niet zo goed met Ajax en ik vind niet dat
ik dan naar Ajax moet gaan kijken. Bij
Ajax heb je die vijfde colonne. Van die
mensen die kankeren en roepen dat
vroeger alles beter was. Ik had geen zin
om in één van die wagens te stappen. Ik
ben nog steeds een Ajacied in hart en nie
ren en als het slecht gaat met de club, dan
doet me dat pijn".
Een tropisch regenwoud in een reageerbuis.
Na de reageerbuisbaby willen Europese
onderzoekers binnen nu en enkele jaren een
dergelijk regenwoud onder kunstmatige
omstandigheden ontwikkelen. Dat moet
gebeuren op het terrein van Ouwehands
Dierenpark in Rhenen. Bij het begrip
'reageerbuis' moet voor dit opzienbarende
samenwerkingsproject worden gedacht aan
een kas met een afmeting van 50 bij 50 meter
bij een hoogte van 25 meter.
door Rob Hirdes
Het tropisch regenwoud, zoals dat in
Rhenen gestalte moet krijgen, zal
zowel een educatief als een weten
schappelijk doel dienen. De bezoe
kers zullen by hun toekomstig be
zoek aan het stukje oerwoud op Ne
derlandse bodem normaal met bei
de voeten op de grond blijven staan,
maar onderzoekers kunnen in de
meest letterlijke zin van de beteke
nis de boom in. Dit vooral om het
kronendak van het tropisch regen
woud, met alles wat daarin groeit en
bloeit, te bestuderen.
Drs. Frans J. Engelsma, biologisch- en
zoölogisch directeur van Ouwehands
Dierenpark: "Met name dat kronendak
is een nog onbekend stuk van het regen
woud. Daar kom je nagenoeg niet in, van
wege de indrukwekkende hoogte van de
bomen met een lengte van toch al gauw
een meter of 50 tot 75 en door de ondoor
dringbaarheid van dat natuurlijke dak.
Zodoende is het eigenlijk niet echt be
kend wat voor planten er in groeien en
wat voor dieren daar zo al in leven".
Het kunstmatig regenwoudproject is een
gezamenlyk initiatief van Ouwehands
Dierenpark en de Wageningse Land
bouwuniversiteit. Maar om de nog im
mer zorgvuldig bewaard gebleven gehei
men der natuur straks te kunnen helpen
onthullen, hebben wetenschappers uit
diverse Europese landen inmiddels hun
medewerking toegezegd aan dit unieke
initiatief.
Engelsma, die samen met hoogleraar
prof. dr. ir. R. A. A. Oldeman van de
Landbouwuniversiteit aan de wieg van
het reageerbuisproject heeft gestaan:
"Afgelopen voorjaar is er een eerste bij
eenkomst geweest van Nederlandse en
tal van buitenlandse instellingen, die
willen inhaken op het onderzoek naar
het kronendak. De belangstelling van de
universiteiten van Utrecht en Amster
dam richt zich op de bijzondere rijkdom
aan flora en fauna van het regenwoud in
het algemeen en op de planten die op an
dere planten leven, de zogeheten epify-
ten, in het bijzonder".
Vanuit het buitenland heeft zich, spe
ciaal geïnteresseerd in de bestudering
van insecten in het kronendak, inmid
dels de universiteit 'van Wales aange
meld, evenals een Engelse instelling en
twee Franse instituten. Ook een eerste
reactie vanuit Denemarken is ontvan
gen. De twee Franse instellingen, geves
tigd in Parijs en in Montpellier, hebben
specifieke techniëken ontwikkeld om
het kronendak van het tropisch regen
woud op lokatie te bestuderen.
"Dat is en blijft vooralsnog het grote
probleem: hoe bestudeer je iets dat al
gauw op tientallen meters hoogte ligt en
vanaf de grond niet of nauwelijks is te
bereiken. Die Fransen hebben nu een
luchtschip, zo'n zeppelin, ontwikkeld
met daaronder een opblaasbaar net, dat
over het kronendak kan worden uitge
spreid. Het werken met een luchtschip
boven een helikopter heeft als groot
voordeel dat je bijna geruisloos je doel
kunt bereiken zonder dat de dieren in
hun doen en laten worden gestoord van
wege het helse aanvlieglawaai", vertelt
Engelsma.
Veldwerk
Ook de Engelse instelling die zal mee
werken aan het in de reageerbuis te ont
wikkelen tropische regenwoud, heeft z'n
eigen manier om nader kennis te maken
met 'het dak van de wereld'. Zij bedient
zich daarbij van loopbruggen in de lucht,
gebruikmakend van technieken die ook
by het bergbeklimmen worden toege
past.
Het veldwerk ter plaatse, zowel in het
intrigerende kronendak als in de voe
dingsbodem, zal het vertrekpunt moeten
vormen om te komen tot de opbouw van
het fragment regenwoud, zoals dat uit
eindelijk in het Rhenense dierenpark
moet ontstaan. De klimatologische om
standigheden, die bepalend zijn voor het
gedijen van zo'n regenwoud, zullen in de
gigantische reageerbuis kunstmatig
worden opgewekt.
Engelsma: "Voordat er echt sprake is
van een dergelijk volwassen woud in be
perkte omvang, zijn we natuurlijk een
fors aantal jaren verder. Want eer die bo
Drs. Engelsma en prof. dr. ir. Oldeman: 'Voordat er sprake is van een vol-
ivasssen woud in beperkte omvang, zijn we een fors aantal jaren verder".
(foto GPD)
men een meter of 20 hoog zijn en een me
ter in doorsnee, gaan er wel 20 tot 30 jaar
voorbij".
Voorlopig gaat het allemaal nog om een
papieren plan met een indrukwekkend
prijskaartje. Alleen al de bouw en de in
richtingskosten van de reageerbuis wor
den op 3 tot 3,5 miljoen gulden geraamd.
Maar gelet op de Europese belangstel
ling hebben de initiatiefhemers het mil
joenenproject als EG-project ingebracht
in Brussel. Dit ter verkrijging van subsi
die.
"We zijn daar niet pessimistisch over.
Temeer omdat het plan al eerder ter toet
sing is aangemeld om de subsidie-ont-
vankelykheid af te tasten", meldt En
gelsma. "Op dat moment voldeden we
nog niet aan een belangrijke voorwaar
de, namelijk het hebben van een tropi
sche partner. Daar zijn we inmiddels in
Zuid-Amerika naar op zoek geweest en
het heeft er op dit moment alles van weg,
dat we die ook daadwerkelijk hebben ge
vonden in een groot instituut op het ge
bied van natuurstudie en -beheer".
Naast de talryke wetenschappelijke
aspecten, die het kunstmatig gegroeide
tropisch regenwoud in de toekomst zal
bieden, heeft het ook zeer zeker een grote
educatieve waarde. Engelsma: "Aan de
hand van dat project kun je bezoekers la
ten zien hoe zoiets er nu in werkelijkheid
uit ziet, waar het op de wereld voorkomt,
welke dieren er leven. En niet te vergeten
wat de bedreigingen zijn, onder druk van
de economische belangen in het kader
van de hout- en papierproduktie".
De kas waarin het fragment regen
woud zich moet ontwikkelen, zal onder
deel gaan uitmaken van het zogenaamde
Zuid-Amerikagebied, zoals dat in het
dierenpark gestalte moet krijgen. Onder
deel daarvan is onder meer een slinge
rend kanaal, dat leidt door een gebied
met dieren, die ook in het stroomgebied
van de Amazone leven. Zoals tapiers, wa-
terzwijnen en papegaaien.
In een ander onderdeel van datzelfde
project komen dieren, die leven op de
hellingen van het Andesgebergte. Het
tropisch regenwoud, waarin plaats zal
worden ingeruimd voor reptielen, kik
kertjes en eventueel vogels, zal hier in
een logische samenhang op aansluiten.
In totaal zal het Zuid-Amerikaproject en
kele hectaren beslaan.
