icintpji
Celstraf bij
steunfraude
boven f 6000
Goudgerande economie nachtmerrie voor Ruding
Banken bundelen zich in één club
Uitgifte nieuwe aandelen
van Fokker groot succes
Uitgaventrein komt langzaam tot stilstand
WUElMbDAU 30 NOVEMj
nun
Nieuwe richtlijnen vervolging
DEN HAAG (GPD) Fraude met sociale uitkeringen die
niet langer dan een maand duurt, blijft ongestraft. Het is
aan het betrokken uitvoeringsorgaan zelf om hier tegen óp
te treden. Er wordt daarbij van uitgegaan dat niet meer dan
1200 gulden onrechtmatig is verkregen via de fraude. Ge
vangenisstraf wordt geëist wanneer iemand gedurende
langer dan vier maanden meer dan 6.000 gulden teveel aan
uitkering heeft opgestreken.
DEN HAAG (GPD) - De Staatslo-
terij gaat haar hoofdprijs van een
half miljoen verhogen naar één
miljoen gulden. Dit gebeurt met in
gang van 1 januari 1990. Dan wordt
de Staatloterij een zelfstandig be
drijf. Het kabinet besloot vorige
week tot de verzelfstandiging van
het staatsbedrijf.
Het loterijbedrijf-nieuwe-stijl
wil verder instantloterijen met zo
genoemde krasloten beginnen. Dit
zijn loten van één of twee gulden
die bij iedere 'sigarenboer' te koop
zijn. Men moet er het waslaagje af-
krassen om meteen te zien of een
Hoofdprijs hoger
na verzelfstandigen
van Staatsloterij
prijs gewonnen is. Het hoogst te
winnen bedrag in dit soort loterijen
zal zo'n 25 tot 50 duizend gulden
bedragen. Iedere dag zullen deze
loten te koop zijn.
Het kabinet heeft tot de loskop
peling besloten om het bedrijf
meer armslag te geven. De loterij
zal na verzelfstandiging markge-
richter te werk gaan om de con-
currrentie beter aan te kunnen. Dit
zal de illegale en de grijze (buiten
landse) loterijen van de markt ver
drijven, meent de directeur van de
staatsloterij. In het zwarte en grijze
circuit gaat nu nog jaarlijks onge
veer drie miljard gulden om.
Aanvankelijk zag het kabinet
meer in een fusie van de Staatslote
rij met de particuliere loterij bedrij
ven SNS en ALN/SUFA. Deze be
drijven willen echter niets weten
van samenwerking met het staats
bedrijf.
vallen kan ook met een geldboete
worden volstaan. In alle gevallen
moet het onrechtmatig verkregen
geld worden teruggestort.
Bij het strafrechtelijke optreden
wordt ook rekening gehouden met
het bedrag dat met de steunfraude
was gemoeid. Het eisen van een ge
vangenisstraf is pas aan de orde als
de steunfraude meer dan 6000 gul
den beloopt. Als te vorderen straf
staat maximaal negen maanden ge
vangenis.
Is de steunfraude met enige lis
tigheid gepleegd of door meerdere
mensen samen, dan moet in het al
gemeen overgegaan worden tot
vervolging, aldus de richtlijnen.
Indien de steunfraude niet heeft
geleid tot geldelijk nadeel voor de
sociale fondsen en niet langer
duurder dat tussen 1 en 2 maanden,
wordt volstaan met een waarschu
wing. Bij fraude tot vier maanden
wordt volstaan met een proces-ver
baal. In alle overige gevallen volgt
dagvaarding met als straf een geld
boete en, in bijzondere gevallen,
een voorwaardelijke gevangenis
straf.
Straffen door de rechter vindt
het openbaar ministerie een uiter-
twee maanden heeft geduurd, ste middel. Handhaving van de re-
wordt proces-verbaal öpgemaakt. gels, zeggen zij, begint met doelma-
Er zal van strafrechtelijk optreden tige controle. Zij willen daarom in-
worden afgezien als de betrokkene tensief samenwerken met de uit-
het ten onrechte verkregen geld te- voeringsorganen in de sociale ze-
rugbetaalt. Duurde de fraude tus- kerheid en met de opsporingsdien-
sen twee en vier maanden dan zal sten. De rechter hoeft er niet aan te
behalve terugbetaling van de ten pas te komen wanneer de overtre-
onrechte verkregen uitkering ook ding niet te ernstig is.
een boete worden opgelegd van
minimaal 250 en maximaal 1050
gulden.
Een onvoorwaardelijke gevange
nisstraf wordt opgelegd als de
steunfraude langer dan vier maan
den heeft geduurd. In speciale ge-
Dit blijkt uit nieuwe richtlijnen die
de procureurs-generaal hebben
vastgesteld voor het bestrijden van
steunfraude. De nieuwe richtlijnen
worden in 1989 van kracht. De
nieuwe bepalingen vervangen de
nu bestaande richtlijnen, die in
1981 zijn opgesteld.
Volgens de procureurs-generaal
moet strafrechtelijk optreden te
gen steunfraude uitdrukkelijk ge
zien worden als laatste middel. In
eerste instantie moeten de bestuur
lijke organen die met de sociale uit
keringen zijn belast, zelf optreden
en maatregelen tegen fraude ne
men. Steunfraude wordt door de
procureurs-generaal als veel voor
komende criminaliteit bestem
peld.
In de richtlijnen wordt een on
derscheid gëmaakt tussen steun
fraude die al dan heeft geleid tot
een financieel nadeel voor de socia
le fondsen. Behalve de duur van de
fraude wordt ook gekeken naar de
omvang van het ten onrechte ver
kregen bedrag.
AMSTERDAM (GPD) - De uitgifte
van zestien miljoen nieuwe aande
len Fokker is een groot succes ge
worden. Alle nieuwe aandelen zijn
geplaatst. Dat betekent dat de
overheid slechts circa 31 procent
van de aandelen in haar bezit
krijgt.
Minister De Korte (economische
zaken) was een van de eerste die
Fokker met het behaalde resultaat
feliciteerde. De overheid had bij de
steunoperatie van vorig jaar be
dongen dat zij maximaal 49 pro
cent van de aandelen Fokker zou
krijgen. Dat de overheid niet in de
ze opzet zou slagen was overigens
voorspelbaar.
Alleen als de institutionele be
leggers in binnen- en buitenland de
aandelen Fokker links zouden heb
ben laten liggen zou de overheid
meer aandelen hebben weten te
verwerven. De Nederlandse staat is
overigens nog de grootste aandeel
houder van Fokker. Zo'n zestig
procent van Fokker is echter in
handen van buitenlandse beleg
gers.
Het nieuws over de succesvolle
emissie werd gisteren op het
hoofdkantoor van Fokker bekend
gemaakt door E. J. Nederkoorn, de
financiële topman van de vliegtuig
bouwer. Door de emissie is het ei
gen vermogen van Fokker tot 700
miljoen gulden vergroot.
Nederkoorn toonde zich in zijn
nopjes met het door de belegger in
Fokker gestelde vertrouwen.
Weliswaar is een groot deel van de
emissie naar het buitenland ge
gaan, maar volgens Nederkoorn
was het aantal Nederlandse in
schrijvingen verrassend hoog. Vol
gens Nederkoorn is de rondreis
van de financiële top van Fokker
langs verscheidene Europese ste
den van grote invloed geweest op
het succes van de emissie.
ROTTERDAM Commisaris van de koningin Patijn van Zuid-Holland opent op 8 december aan de Galilei-
straat in Rotterdam een nieuwe warmte-krachtcentrale. Deze op aardgas gestookte centrale levert elektriciteit
aan de stad, terwijl met de restwarmte het water van de stadsverwarming op temperatuur, een soortgelijke cen
trale als in Leiden staat bij het Energiebedrijf Rijnland. (foto anpi
AMSTERDAM (ANP/GPD) - De
Nederlandse banken gaan volgend
jaar samenwerken in één vereni
ging voor de hele bedrijfstak, de
Nederlandse Vereniging van Ban
ken (NVB). Het lidmaatschap zal
open staan voor alle banken die
zijn ingeschreven in het register
van De Nederlandsche Bank.
"Geen hemelbestormend initia
tief, zo'n vereniging bestaat al in
veel bedrijfstakken, maar de geza
menlijke belangenbehartiging van
de banken zal erdoor worden ver
beterd", zo kwalificeerde mr. R.J.
Nelissen, bestuursvoorzitter van
de Amrobank en voorzitter van het
huidige College van overleg van de
gezamenlijke banken (CvO), de
plannen. Nu de scheidslijnen tus
sen typische handelsbanken, typi
sche spaarbanken, typische hypo
theekbanken enzovoorts steeds
meer vervagen en veel vroegere ge-
Cao reisbranche
De reisorganisatie Holland Inter
national is bereid mee te werken
aan een cao voor de hele bedrijfs
tak. De directie is daar voorstander
van. Dan moet het echter wel een
cao worden voor de hele bedrijfs
tak, die daarvoor echter weinig ani
mo toont. Uit een oogpunt van con-
currentie-overwegingen wenst
Holland International geen cao al
leen voor het eigen bedrijf. Dit zei
directeur drs P. Houtzaager giste
ren.
Werk jongeren
De vier grote steden hebben minis
ter De Koning (sociale zaken en
werkgelegenheid) gisteren laten
weten mee te doen met de Tijdelij
ke Voorziening Gemeentelijke
Werkgelegenheidsinitiatieven. De
voorziening is een voorloper van
het jeugdwerkgarantieplan. De
'grote vier' moeten nu intern be
spreken hoe zij in totaal duizend ar
beidsplaatsen voor jongeren in
1989 voor de uitvoering van het ini
tiatief kunnen realiseren.
Vergoeding
Het Amerikaanse computercon
cern International Business Machi
nes (IBM) ontvangt van de Japanse
branchegenoot Fujitsu 237 miljoen
dollar aan auteursrechten voor het
illegale gebruik van IBM-program-
matuurontwerpen voor eigen pro-
dukten. Dit hebben bemiddelaars
in een jarenlang lopend conflict
tussen de twee bedrijven gisteren
bekendgemaakt. Bovendien be
taalt Fujitsu voor de huidige en toe
komstige produktie van op IBM-
ontwerpen gebaseerde program
matuur aan IBM nog extra vergoe-
dingen.
Verzekeringen
Veel verzekeringsmaatschappijen
in de Verenigde Staten verkeren in
een slechte toestand, zo staat in een
gisteren gepubliceerd rapport van
de National Association of Insu
rance Brokers (NAIB). Volgens het
rapport kunnen beleidsmakers in
moeilijkheden verkerende maat
schappijen beter snel sluiten dan
ze met veel geld in stand houden.
Staal
De staalmarkt van de 24 landen van
de OESO (Organisatie voor Econo
mische Samenwerking en Ontwik
keling) heeft zich tot nu toe dit jaar
van een onverwacht sterke kant la
ten zien. In de eerste negen maan
den van dit jaar is de produktie van
staal ongeveer tien procent groter
geweest dan in dezelfde periode
van vorig jaar. In.het eerste kwar
taal was de produktie het grootst
sinds begin 1981, zo schrijft de OE
SO in een rapport over de staal
markt.
POUILLY EN AUXOIS Franse legertrucks zijn op weg naar Parijs om de openbaar vervoer-staking te bre
ken. De regering heeft besloten door de staking gedupeerde forenzen met legermaterieel te vervoeren, mede om ver
keerschaos op de doorgaande wegen zo veel mogelijk te voorkomen. (foto ap) gaan
specialiseerde banken zich nu ont
wikkelen in de richting van alge
mene banken, is het tijd voor een
nieuwe branchevereniging, meent
Nelissen.
De klanten van de banken zullen
van de nieuwe vereniging niet di
rect veel merken. "Het is een gewo
ne bedrijfstakvereniging zoals zo
vele, die de belangen van de leden
zal behartigen", aldus Nelissen. Hij
hoopt wel dat de wereld van de
banken voor buitenstaanders wat
doorzichtiger wordt. Public rela
tions, de beeldvorming naar bui
ten, wordt één van de taken van de
vereniging die Nelissen nogal na
drukkelijk naar voren bracht.
Op het moment overleggen de
banken over een deel van hun geza
menlijke belangen in het College
van Overleg (CvO), maar daarvan
zijn alleen groepen banken lid
(spaarbanken, handelsbanken et
cetera). De bedoeling van de nieu
we vereniging is dat elke bank indi
vidueel lid kan worden. Als alle
banken dat doen, wat Nelissen ver
wacht, zal de NVB ongeveer 100 le
den tellen, die allemaal één stem
zullen hebben. Overigens zal zo
veel mogelijk worden gestreefd
naar eenstemmigheid, aldus Nelis-
Behalve het CvO is er op het mo
ment de Nederlandse Bankiersver
eniging, waarin de handelsbanken
zoals ABN en Amro zitten. De ban
kiersvereniging hield zich in het
verleden vooral bezig met afspra
ken over tarieven, maar gezien de
Europese concurrentiebepalingen
behoort die activiteit tot het verle
den.
Daarnaast bestaan de Neder
landse Spaarbankbond en de Raad
voor het Betalingsverkeer. De
laatste wordt opgeheven en zal op-
vereniging. De
Nederkoorn ontkende overigens
dat Swissair van haar zes opties op
de Fokker 100 afziet. Deze week
komen Swissair en Fokker nog
met een gezamenlijke verklaring.
De inhoud komt er vermoedelijk
op neer dat Swissair zal besluiten
haar opties tot eind 1989 open te
houden.
De groei van de Amerikaanse
heeft in het derde kwar
taal van dit jaar 2,6 procent op jaar
basis bedragen, zo heeft het Ameri
kaanse ministerie van handel giste
ren bekendgemaakt. In een voorlo
pige opgave van eind oktober werd
melding gemaakt van een groei
van 2,2 procent. De sterkere groei
werd veroorzaakt door een toene
ming van de consumptieve beste
dingen en de voorraden bij het be
drijfsleven.
Bankiersvereniging zal blijven be
staan omdat die volgens de Wet
Toezicht Kredietwezen overleg
moet voeren met De Nederland
sche Bank, maar dat zal een sla
pend bestaan worden, zo zei Nelis
sen. De Spaarbankbond blijft ook
bestaan om de specifieke belangen
van de spaarbanken te behartigen,
zo liet drs. J.A.J. Janssen van de
Nederlandse Spaarbankbond we
ten, maar de spaarbanken zullen
ook lid worden van de nieuwe vere
niging.
De vorming van de nieuwe vere
niging betekent niet dat bij voor
beeld een Nationaal Betalingscir
cuit (het ineenschuiven van de be
talingscircuits van de Bankgiro-
centrale en Postbank) sneller zal
worden verwezenlijkt. Bestuurs
voorzitter G.J.A. van der Lugt van
de Postbank: "Dat is op het mo
ment feitelijk onmogelijk en we
willen het ook niet. De Postbank
profileert zich nadrukkelijk via
haar betalingssysteem".
De werkgeversvereniging voor
het bankwezen die het overleg met
de vakbonden voert blijft gewoon
bestaan. De Postbank, die nu nog
over haar eigen cao onderhandelt
met de ambtenarenbonden, wordt
waarschijnlijk per 1 januari geasso
cieerd lid van de werkgeversvere
niging om per 1 januari 1991 aan te
haken bij de cao voor het bankwe
zen, zo liet Van der Lugt weten.
INFLATIE Nederland heeft
op het ogenblik het laagste inflatie
cijfer van alle EG-landen. Dat
blijkt uit gegevens die de EG-Com-
missie gisteren in Brussel verstrekt
heeft. De inflatie op jaarbasis in
ons land bedroeg eind oktober 0.7
procent. Voor de Gemeenschap als
geheel was ze op dat moment 3,9
procent; het hoogste percentage
sinds dertig maanden.
Buitenland lust
geen boerenkool
ENSCHEDE (GPD) - Neder-
land is het enige land dat boe
renkool lust. Van de jaarlijks
vijf miljoen ton boerenkool die
in Nederland wordt geteeld,
verdwijnt slechts drie procent
in de magen van Westduitsers
en Belgen. Volgens het centraal
bureau van de tuinbouwveilin
gen in Nederland is onbekend
heid van boerenkool met worst
oorzaak van de geringe belang
stelling in het buitenland. "Van
stamppot boerenkool heeft de
gemiddelde nog nooit gehoord,
laat staan gegeten", aldus de
tuinbouwveilingen.
Volgens veilingen is promo
tie van boerenkool in het büi-
tenland nauwelijks interessant.
De consumptie van boerenkool
in Nederland neemt daarente
gen licht toe. Dit jaar wordt 600
hectare boerenkool verbouwd.
Met name na de eerste nacht
vorsten, waardoor in de plant
zetmeel wordt omgezet in sui
kers. stort Nederland zich mas
saal op de oer-Hollandse kost.
Gemeente moet
meer bijstand
gaan betalen
DEN HAAG (GPD) - De bij
standsuitkeringen gaan op de hel
ling. Het kabinet wil de Sociaal
Economische Raad (SER) op korte
termijn advies vragen over maatre
gelen om de gemeenten 20 procent
van bijstandslasten te laten dragen
(nu is dat tien procent). Ten tweede
wordt de verstrekking van de bij
zondere bijstandsuitkering hele
maal aan de gemeenten overgela
ten. Zij krijgen daarvoor een vast
bedrag.
Minister De Koning (sociale za
ken) heeft dit gisteren in de Kamer
aangekondigd. Bij de bijzondere
bijstandsuitkering wil het kabinet
gaan werken met vaste budgetten
per gemeente. Daarbij zal de ge
meente zelf moeten zien uit te ko
men met het geld. Is er niet genoeg,
dan moet de gemeente zelf maar
extra geld op tafel leggen.
De minister maakte zijn opmer
kingen in een debat over het inko
mensbeleid van het kabinet. Hij zei
niets te zien in de instelling van een
Staatscommissie die een algemene
herziening van de algemene bij
standswet zou moeten gaan voor
bereiden. "Dat is nu niet aan de or
de", aldus De^Koning in een reactie
op een suggestie hierover van het
PvdA-kamerlid Buurmeijer.
DEN HAAG De berichten over
de toekomst van de economie wij
zen allemaal dezelfde kant uit: het
gaat najaren van ellende weer goed
met ons land: een economische
groei van drie procent, voortduren
de meevallers bij de belastingin
komsten, een boven verwachting
draaiende export, meer bedrijfsin
vesteringen. Slechts een kleine
greep uit de stroom goede berich
ten, die sinds enkele maanden is
losgebroken, bewijst dat er mooie
tijden aanbreken.
door
Carel Goseling
Voor ten minste één persoon bin
nen het kabinet is het goudgerande
plaatje over de economie langza
merhand een nachtmerrie gewor
den: voor minister Ruding van fi
nanciën. De schatkistbewaarder
tracht al jaren en niet zonder suc
ces zijn collega's in het kabinet, de
leden van de Tweede Kamer, het
bedrijfsleven, de vakbeweging en
de burgers ervan te overtuigen dat
er moet worden bezuinigd. De
broekriem moet een paar gaatjes
strakker.
Rudings verhaal deed het goed
zolang het klimaat daarvoor ge
schikt was. Een inzakkende econo
mie, een teruglopende export, min
der investeringen en geringere be
lastingopbrengsten waren de juiste
voedingsbodem. Nu de euforie
echter weer dreigt toe te slaan zit
de minister van financiën met de
handen in het haar. Hoe moet hij
het schip van de Staat op koers
houden?
Ruim een maand geleden deed
Ruding een eerste poging de con
trole te behouden. In een brief aan
het kabinet liet hij weten dat het
geld nu echt op was. De ministers
ploeg mocht geen wensen vanuit
de Kamer om extra geld meer ac
cepteren. Hoogstens als de extra
uitgaven op te vangen waren via
een verschuiving binnen de begro
ting waren er mogelijkheden. "De
boeken moeten nu dicht", zei Ru
ding in een krante-interview.
De minister kwam met zyn stel
ling, nadat in de weken na Prinsjes
dag het kabinet al lustig 800 mil
joen gulden extra had uitgegeven,
met toestemming van Ruding zelf.
Dat kon nog net omdat volgens de
kabinetsplannen het financierings
tekort van de rijksoverheid in 1989
op 5,8 procent zou uitkomen, ter
wijl op 6 procent was gerekend.
Omgerekend in guldens een ver
schil van zo'n 800 miljoen.
Weinig succes
Rudings schrijven leek in eerste
instantie weinig succes te hebben.
De uitgaventrein reed immers rus
tig verder. Een kleine greep: 50 mil
joen voor provincies en gemeen
ten, 102 miljoen voor de politie, 13
miljoen voor gehandicapten, 10
miljoen voor kinderopvang en 17
miljoen voor woningisolatie.
Tegelijk werden er nog enkele
besluiten genomen met verstrek
kende financiële gevolgen. Wat te
denken van het besluit om de tarie
ven die specialisten particulier ver
zekerden mogen berekenen op 1 ja
nuari met zes procent te laten stij
gen. Voor de gezondheidszorg be
tekent dat een extra aanslag van
180 miljoen. Of een besluit om
182,5 miljoen extra als steun aan de
scheepsbouw te verlenen, waarvan
75 miljoen is gedekt door een nog
onzekere teruggave van steungel
den die werven eerder kregen.
Zo werd ook een bezuiniging van
30 miljoen op het speciaal onder
wijs tot nul teruggebracht door een
gelijk bedrag te bestemmen voor
nieuw beleid. Verder gingen enke
le bewindslieden er mee akkoord
dat een kabinetsplan om te bezui
nigen op de medicijnkosten werd
vervangen door de belofte vfm de
farmaceutische industrie om zelf
de medicijnkosten te beteugelen.
Financieel gat: 115 miljoen gulden.
Om nog maar te zwijgen over een
toezegging van staatsecretaris
Heerma (volkshuisvesting) om een
bezuiniging op premie A-koopwo
ningen te herzien.
Klap
De reeks was waarschijnlijk niet
gestopt als minister Ruding niet
onlangs een omvangrijke tegenval
ler kon meedelen. Een klap waar
iedereen stil van werd. De gas-
winsten van de overheid kunnen in
1989 wel eens twee miljard gulden
lager uitkomen dan verwacht door
een lagere dollarkoers en een zak
kende olieprijs. Maatregelen waren
dus nodig. Zeker nadat bleek dat
enkele ministers, Deetman (onder
wijs) en Nijpels (vrom), tegenval
lers op hun begrotingen hebben
die in 1989 doorwerken. Maximaal
gaat hét dan om ongeveer 300 mil
joen gulden.
Met deze jobstijdingen is de mi
nistersploeg ervan overtuigd dat
het inderdaad niet allemaal boter
tje tot de boom is wat 1989 betreft.
Ruding heeft inmiddels steun van
premier Lubbers gekregen met
zijn pleidooi de uitgaven voor 1989
nu echt in de hand te houden. De
stelregel dat een minister tegenval
lers eerst zelf tracht op te vangen,
als dat niet lukt zijn collega's te
hulp kan roepen en, als die ook
niets kunnen bedenken, pas daar
na naar de schatkist (lees het finan
cieringstekort) te kijken, is in ere
hersteld.
De eerste krampachtige schre
den op het juiste pad zijn al gezet.
De jaarlijkse bijdrage van 80.000
gulden aan het onderhoud van
twee Britse vuurtorens in de Rode
Zee werd gestaakt. Graanbedrijf
Granaria kreeg te horen dat men
een schadeclaim van 60 miljoen
wegens een verbod op vervoer met
eigen duwbakken kon vergeten en
met 500.000 genoegen diende te ne
men. Zelfs een kamermotie waarin
100 miljoen extra voor infrastruc
tuur werd gevraagd ten behoeve
van vijf projecten, ontkwam niet
aan de dwang om het goede gedrag
weer te tonen: 64 miljoen was vol
doende.
Dat lost echter het nu ontstane
probleem voor 1989 nog niet op.
Maar daarvoor heeft de ministers
ploeg een andere hst bedacht. Met
de weer florerende economie zul
len er ook wel weer nieuwe belas
tingmeevallers zijn. Pas als die zijn
berekend en dat zal nog enkele we
ken duren, wil het kabinet beslis
sen over de problemen die zich nu
al voor volgend jaar in financiële
zin aandienen. Misschien valt het
allemaal toch nog wel mee, zo is de
stiekeme gedachte. Ondanks Ru
ding. En Lubbers. Zoals bekend
heeft een trein een lange remweg.
Maar het stootblok nadert.
