De tweede actie van het pasdrama kan beginnen 'Er is een politiek spelletje gespeeld KEP geconfronteerd met waslijst van fouten Reportage ÜS Personeel Elba aangeslagen na opzeggen pas-contract Kerkert in Harare (Zimbabwe): Het beest moet weg DEN HAAG - Paspoortproducent KEP kan nog geen bioscoopkaartje drukken, zo lijkt het na het lezen van de door minister Van den Broek naar de Kamer gestuurde stukken. Zonder ook maar een keer de hand in eigen boezem te steken, somt de minister pagina na pagina het ene na het andere feilen van KEP op. De schuld ligt geheel bij KEP, het kon zo echt niet lan ger, aldus de minister. door Henri Kruithof De (ex-)paspoortfabrikant zal de ze stroom van kritiek niet zonder weerwoord laten passeren. Tijdens zijn persconferentie gisteren pro beerde interim-manager Van Dijk in algemene termen al wat van het negatieve beeld weg te nemen, maar erg overtuigend was hij in die poging nog niet. Naar verwachting zal KEP in de komende tijd probe ren terug te slaan met een stuk, waaruit moet blijken dat een groot deel van de nu geconstateerde fou ten is terug te voeren op beleidsda- den van het ministerie, dat tot het allerlaatste moment wijzigingen in de paspoortproduktie voorstelde. Onder het motto 'de aanval is de beste verdediging', zal KEP het mi nisterie zwaar onder vuur nemen. En intussen, alsof Van den Broek het contract helemaal niet verbro ken heeft, wil Van Dijk alsnog aan tonen dat 'zijn' KEP wel degelijk in staat is een uitstekend paspoort te drukken. Het paspoortbedrijf moet zich echter verdedigen tegen een wel erg groot aantal fouten. Wie de waslijst van fouten en foutjes tot zich laat doordringen, kan niet anders dan tot de conclu sie komen dat de keuze voor 'het kleine drukkertje' Elba (het hoofd bestanddeel van KEP) om de gi gantische order van miljoenen pas poorten uit te voeren, de verkeerde is geweest. Hieronder volgt een kleine bloemlezing uit de opsom ming van Van den Broek. - Bij de eerste test van een serie van vijfhonderd paspoorten bleek door ze gewoon met het blote oog te be kijken al dat twintig procent dom weg niet deugde. Na een onder zoek met ultraviolet licht liep dat percentage zelfs op tot 36 procent. KEP-manager Van Dijk verde digt zich tegen deze aantijging met het argument dat deze testronde juist bedoeld was om fouten op te sporen; niet als eindexamen. Afwijkingen - De tweede serie van vijfhon derd paspoorten, op eigen initiatief van KEP aangeboden, wilde bui tenlandse zaken niet eens in de overwegingen betrekken. Toen er echter toch even naar gekeken werd, bleken deze paspoorten zo slecht te zijn, dat ze toch maar in het rapport meegenomen zijn. Alle paspoorten uit de nieuwe serie ver toonden afwijkingen. Van Dijk vindt deze conlusie on eerlijk. De tweede serie moest wor den gemaakt aan de hand van ko pieën van aanvraagformulieren. Dat was in het eindresultaat na tuurlijk zichtbaar. Bovendien zou een fout van een toeleverancier de oorzaak zijn van de problemen. De leverancier zou die fout schriftelijk hebben erkend. - In een vrij groot aantal gevallen kwamen de namen van de aanvra ger onjuist in het paspoort terecht. Op sommige afgeleverde paspoor ten stond zelfs helemaal geen naam. - Enkele beveiligingskenmerken (toch het belangrijkste argument om een nieuw paspoort te maken) bleken zowel in de eerste als in de tweede serie niet te deugen. - Door het feit dat de formulieren niet automatisch verwerkt bleken te kunnen worden, is het onmoge lijk dat KEP ooit de zeer grote aan tallen (uiteindelijk 30.000 per dag) zal kunnen verwerken, menen de deskundigen. - De paspoorten konden niet bin nen de afgesproken tijd van 48 uur worden geproduceerd. - Bij KEP ontbreekt de kwali teitscontrole van het eigen produkt volledig. Daardoor kon het voorko men dat de series paspoorten met een zo groot aantal fouten aan bui tenlandse zaken werd geleverd. De conclusies die de door buiten landse zaken ingehuurde deskun dige prof.ir. P.A. Tas trekt uit de testresultaten, zijn niet voor twee ërlei uitleg vatbaar. "KEP is er niet in geslaagd aan te tonen in staat te zijn met behulp van een verant woord produktieproces paspoor ten van de vereiste kwaliteit te ver vaardigen". Maar daar blijft het niet bij. "Het management van KEP heeft onvoldoende besef van de kwaliteitseisen die aan het sys teem voor de produktie van pas poorten moeten worden gesteld". Van den Broek kon op grond van alle kritiek op KEP niets anders dan het contract definitief beëindi gen. Ondanks alle kritiek die KEP in de komende dagen en weken on getwijfeld nog zal uiten op het mi nisterie van buitenlandse zaken, zal het bedrijf de indruk niet kun nen wegnemen, niet tegen de taak opgewassen te zijn. Voor de rech ter kunnen dë beide kemphanen in de komende jaren proberen het ei gen gelijk te halen. Het bordeau-rode KEP-paspoort: ondeugdelijk. DEN HAAG - Zelfverzekerd, mis schien zelfs een tikje theatraal, stapt drs. Pierre René Hubert Ma rie van der Linden naar voren. "Zo waarlijk helpe mij God almachtig", door Peter de Vries klinkt het gedragen in de vergader zaal van de Tweede Kamer, wan neer voorzitter Dolman de eden van zuivering, trouw aan de Konin gin en trouw aan de Grondwet heeft voorgelezen. der Linden zijn come-back als poli ticus. "t Is wel het moment, hè", ka rakteriseert Dolman de samen loop. Het paspoortdrama maakte op 9 september een einde aan de politieke loopbaan van Van der Linden. Hij was niet het enige slachtoffer. De affaire brak de carrière van minister Van Eekelen en van drie ambtenaren. Een parlementaire enquêtecommissie moest er aan te pas komen om de zaak te ontrafe len. Een kabinetscrisis kon slechts op het laatste nippertje worden af gewend. Maar ook KEP viel uitein delijk ten prooi aan de geesten die het zelf had helpen oproepen. Na vijfjaar is het eerste bedrijf van het drama ten einde. Interim-manager Van Dijk staat de pers te woord. Hij wil voorlopig doorgaan met de paspoortwerkzaamheden Op de dag dat het doek valt over om het ongelijk van Buitenlandse Zaken te bewijzen. (foto anp) paspoortproducent KEP, viert Van SCHIEDAM - Ontdaan komt het personeel uit de vergadering waar zojuist de onheilstijding is overge bracht: de paspoortorder waaraan jaren lang hard is gewerkt, wordt ingetrokken. Als een donkere wolk hangt het nieuws boven Speciaal- drukkerij ELBA aan de Schiedam- se Fokkerstraat. door Ruud Marneth "Geen commentaar", is de una nieme reactie op vragen van de toe gesnelde pers. 's Middags, als de slag een beetje is verwerkt, komen de tongen wèl los. "Dit is voor ons allemaal een grote klap. Jarenlang hebben we er aan gewerkt, zelfs 's avonds en in de weekeinden. Nu wordt het contract opgezegd, en dat terwijl we allemaal weten dat die pas goed is en aan alle eisen vol doet". De verbazing is misschien wel de sterkste emotie die wordt getoond. Paspoortproducent KEP (lees: drukkerij Elba) ziet na lang touw trekken een gigantische order aan zijn neus voorbij gaan. Alle inves teringen en research lijken na het definitieve besluit van minister Van den Broek voor niets te zijn ge weest. De honderd personeelsle den van de Schiedamse drukkerij weigeren te geloven dat het bedrijf in gebreke is gebleven als het gaat om de vervaardiging van een frau debestendige pas. Zij menen dat Elba slachtoffer is geworden van een politiek spel. Piet van der Slot werkt op de af deling voorbereiding, waar zowel werk voor het nieuwe paspoort als voor particuliere orders wordt ver richt. "De minister stond onder spanning en kon waarschijnlijk geen andere beslissing nemen", is zijn mening. "Er zijn in Den Haag tenslotte al een paar mensen opge stapt naar aanleiding van deze af faire". Geladen Maar de eindrapportage geeft toch duidelijk aan dat de KEP-pas alles behalve fraudebestendig is? "Wij weten dat het een goed produkt is. TNO heeft dat ook bevestigd, maar dat rapport heeft personeel nooit onder ogen gekregen". Over de toe komst van de drukkerij durft Van der Slot zich niet uit te laten. "Ik heb geen flauw idee hoe het verder moet, daar is vanochtend tijdens de bijeenkomst met de directie ook niets over gezegd. Maar we blijven allemaal voor de volle honderd per cent achter onze directeur Baard staan". De aandacht van de media voor de paspoort-affaire en voor de Schiedamse drukkerij, had bijna tot een 'wilde actie' geleid. "Wij ko men net uit die vergadering en zien buiten de fotografen al weer klaar staan, het had niet veel gescheeld of ze waren door ons bestormd", schetst de chef werkvoorberei ding, Chris Collignon over de gela den sfeer 's ochtends. "Sommigen wilden onder het zingen van 'We gaan nog niet naar huis...' op jullie toestappen". Het was dan ook een 'enorme te leurstelling' die moest worden ver werkt. "Dit besluit valt na vier jaar waarin enorm is geïnvesteerd in machines en know-how. Wij weten dat het paspoort goed is, ook de conclusies van TNO waren posi tief. Na het nieuws van vanochtend zijn we met ons werk doorgegaan, maar de gezichten stonden heel an ders", verzekert Collignon. Hij houdt het er op dat de contract-op zegging het tragisch einde is van de hetze die tegen KEP en Elba is ge voerd. Over de toekomst van het bedrijf is de chef werkvoorbereiding opti- misch gestemd. Onder de honderd man personeel hoeven naar zijn mening geen gedwongen ontsla gen te vallen nu de 'grote order' is geschrapt. "Wij maken meer dan alleen het paspoort. Er zijn vol doende vervangende orders om ons allemaal aan het werk te hou den. Naast het drukken van de strippenkaart is er ook nog ander 'documentenwerk'. We hebben wat dat betreft alle vertrouwen in directeur Baard, het personeel staat als één blok achter hem". Surprise Collignon schetst een grote ver bondenheid van het personeel met het bedrijf. De werknemers zetten zich in als waren zij ondernemers; als de paspoortproduktie dat vroeg draaiden ze op zaterdag en zondag gewoon door. Hij spreekt over een 'huwelijk met de pas'. Jaap Timmer, al 18 jaar drukker bij Elba, omschrijft het nieuws als 'een heel vervelende Sinterklaas- surprise'. "We staan volledig achter dit produkt, dat een positieve be oordeling van TNO heeft gekregen. Er zijn problemen met de kaart, waarop onder meer de pasfoto staat, niet met het pasboekje. Van het begin af aan is er onduidelijk heid geweest over de eisen waar aan de nieuwe pas moet voldoen. Dat is de oorzaak van alle proble- Timmer heeft alle vertrouwen in directeur Baard als het gaat om het behoud van werkgelegenheid voor de drukkerij. "Daar zijn ze op dit moment hard mee bezig, onder meer via de acquisitie van nieuwe orders en de uitbouw van bestaand werk. Maar een groot deel van ons produktieproces was afgestemd op de aanmaak van de pas vanaf 1 ja nuari. Dat valt niet makkelijk on gedaan te maken. Gelukkig geldt hier de bedrijfsfilosofie dat je je nooit helemaal op één produkt moet richten. Maar Baard zal zijn uiterste best doen voor vervangen de orders, de man heeft het gevoel dat hij dat voor zijn mensen moet doen", besluit Timmer. Opluchting heerst dinsdagmid dag, na het bekend worden van de breuk tussen KEP en Van den Broek, aan het Binnenhof. Het grootste politieke gevaar lijkt ge weken, maar in de vooruitblikken klinkt enige vrees door. Zal een nieuwe firma wèl slagen waar Staat en KEP gezamenlijk faalden? Om zien kan in elk geval slechts in ver wondering. De vraag blijft waarom alles fout ging. Gevaarlijk Uit het rapport van de parlementai re enquêtecommissie naar het pas poortdrama bleek al dat het minis terie van Buitenlandse Zaken het project mateloos onderschatte. Het hoofd paspoortzaken had doorge leerd voor volkenrecht en hobbie- de in techniek, terwijl minstens twee andere ambtenaren ook ver stand hadden van de pas. Er was kortom "voldoende deskundig heid", zeiden de ambtenaren voor de commissie. Staatssecretaris Van Eekelen koos na een uiterst warrige periode waarin offertes werden gevraagd, voor KEP: de bundeling van Kodak, Elba en Philips. Juridisch was het contract dat Van Eekelen sloot "gevaarlijk onhelder", schreef de enquêtecommissie. Phi lips en Kodak hielden het al snel voor gezien, maar Elba-directeur Wilhelmus Laurens Baard wist waar hij heen wilde. Hij kreeg de begeerde order. "Ja, knap hè, voor zo'n klein drukkertje?", triomfeer de hij tijdens zijn verhoor. Voor het oog van de camera's vierde "de prutser" Baard zijn suc ces. "Een contract is een contract, en daar kan ook een overheid niet onderuit". De heren moesten niet zeuren: als ze "straks de spullen in de maag gesplitst krijgen", heeft Nederland wel "de beste pas ter wereld". Achteraf bleek Baard te vroeg te hebben gejuicht. Het paspoortdrama groeide uit tot een politieke valkuil. De nieuw aangetreden staatssecretaris Van der Linden meende "een kar met vierkante wielen" te moeten trek ken. Zijn pogingen die kar rollende te krijgen konden de Kamer noch later de enquêtecommissie echt overtuigen. In het nauw Keer op keer beloofde Van der Lin den het parlement dat invoering van een fraudebestendige pas nabij leek. En evenzovele keren bleek het KEP-ontwerp niet te voldoen. De publieke opinie werd gecon fronteerd met de lijm achter het plasticfolie, die onvoldoende sterk was. De in het nauw gedreven staatssecretaris informeerde ver volgens op essentiële punten de Kamer verkeerd. "...een zo dynamisch beveiligd, zo fraudebestendig mogelijke paspoortproduktie- en verstrek kingssysteem voor een nieuw Ne derlands paspoort te ontwikkelen naar het Europees model...." was de opzet. Een hele mond vol, maar waar ging het nu helemaal om: een boekie, met een foto, dat is alles. Stempeltje erin, klaar! Maar frau debestendig, massa-produktie, ge automatiseerde gegevensopslag, verstrekking aan de burgers, dat is veel moeilijker. Voor computer deskundigen, transporteurs, druk kers, technici, en administrateurs. Een hele mond vol; de Nederland se politiek verslikte zich er dan ook Achteraf bezien is het wonderlijk hoe lang en hoe vaak de regerings partijen CDA en WD 'voor dit mo ment' het licht op groen zetten voor de bewindslieden en KEP. Het is opmerkelijk dat de invoering van de nieuwe pas vier keer kon wor den uitgesteld, en dat KEP twee 'laatste kansen' overleefde. Zelfs de afrekening, die volgde na hel rapport van de enquêtecommissie, leek aan het-bedrijf voorbij te gaan. Brokken Van Eekelen ging met opgeheven hoofd, toen de WD hem niet meer steunde. Van der Linden verzette zich tegen zijn lot, tot het CDA hem liet vallen. En als Lubbers niet mei een kabinetscrisis had gedreigd waren de politieke brokken in sep tember nog groter geweest. De prijs van het aanblijven van Var den Broek, was dat KEP snel er doeltreffend de duimschroeven kreeg aangedraaid. De haven was in zicht; op één ja) nuari zouden de machines gaar draaien. Het bedrijf blijkt het tocl hiet te kunnen. Het doek is geval len. Het kabinet bezint zich op d< vraag wat er nu moet gebeuren van voren af aan beginnen, of in zet gaan met de concurrenten van he eerste uur, Enschedé en de Staats drukkerij. De tweede acte van hel drama kan beginnen. Wat in Zuidelijk Afrika onder het motto van beschaving ge beurt, is ronduit beestachtig. Met deze boodschap is mr. J. W. A. Nieuwenhuijsen, secretaris van de Remonstrantse Broeder schap, teruggekeerd van een in ternationale kerkelijke bijeen komst over 'Zuidafrika en de frontlijnstaten'. "Het beest moet weg", zo was regelmatig te horen in de wandelgangen in Harare, de hoofdstad van Zimbabwe. "Ik kom niet met nieuwe din gen terug", zei Nieuwenhuijsen, die namens de aangesloten Ne derlandse kerken de bijeen komst van de Wereldraad van Kerken bijwoonde. Wel was hij gesterkt in zijn overtuiging dat er alom 'grote naïviteit' heerst over de werkelijke bedoelingen van de regering in Zuidafrika. Nieuwenhuijsen maakte zich zichtbaar druk over de wat hij noemde 'dubbele koers van Pretoria'. De Zuidafrikaanse re gering wil via de media haar op bouwende rol in Zuidelijk Afrika maar al te graag beklemtonen. Tegelijk laat zij, maar niet in het v openbaar, de frontlijnstaten haar 'brutale macht' zien. De verte genwoordigers van 42 kerken uit alle delen van de wereld waren eensgezind in hun oordeel dat de aanwezigheid van Zuidafrika ir. de frontlijnstaten onduldbaar is. Om 'het beest' te verjagen plei ten zij opnieuw voor verscherp ing van economische maatrege len. De banken moeten geen nieuwe leningen aan het apart heidsbewind verstrekken. Ook moet, naar het oordeel van Nieu wenhuijsen, bekend worden welke banken leningen aan dit land geven. En behalve de ban ken dienen ook de wapenleve ranciers zeer kritisch te worden gevolgd. Nieuwenhuijsen hoopt, dat Nederland de Scandinavische landen zal volgen, die in sancties tegen Zuidafrika vooroplopen. "Als de Nederlandse regering daartoe niet bereid is, blijkt eens te meer dat Allan Boesak gelijk had toen hij enkele maanden ge leden zei dat Nederland met Zuidafrika samenspant". Er zou een Europese strategie tegen dit land moeten komen. "Wij weten van elkaar niet wat we doen". De kerkelijke vertegenwoordi gers zullen er bij hun "regeringen op aandringen, extra in de front lijnstaten te investeren. Vooral Mocambique moet, volgens hen, middelen krijgen om zich te ver dedigen tegen terreur van Zuid afrika en de beweging Renamo. "Als we dan geen wapens willen sturen" denkt Nieuwenhuijsen 'Nachtwake' in Lei den De stichting 'Da Costa Pamflet' in Hilversum (van L. P. Doren bos) houdt van vrijdag 16 decem ber 6 uur 's avonds tot de volgen de morgen, 17 december, 6 uur een 'nachtwake' voor alle abor tusklinieken en een aantal zie kenhuizen "ter herdenking van de dramatische beslissing in de Tweede Kamer, nu acht jaar ge leden, dat het in Nederland is toegestaan kinderen in de moe derschoot te doden". "Een vrese lijke beslissing, die de weg open de voor verdere wetgeving: eu thanasie. Ons land valt steeds verder in- de duisternis van de liefdeloze doodsmentaliteit". Een van de plaatsen waar wordt 'gewaakt' is het Centrum voor Geboorteregeling aan het Kort Rapenburg in Leiden. Ver der staan Alkmaar, Amsterdam, Arnhem, Eindhoven, Enschede, Den Haag, Groede, Groningen, Heemstede, Maastricht, Meppel, Rotterdam, Tiel, Utrecht en Zwolle op de lijst. Da Costa Pamflet heeft ook een 'gebedsketen' georgani seerd. Die is van vrijdag 16 de cember 's avonds 6 uur tot zon dagavond 18 december 8 uur in een ruimte bij het Binnenhof in Den Haag. Het is de bedoeling dat daar dag en nacht wordt ge beden. Met deze actie wil genoemde stichting laten weten "dat nog ie der jaar bijna 40.000 kinderen in de moederschoot worden ge dood". "Abortusklinieken ma ken reclame voor hun 'behande ling' in het buitenland. Aan staande moeders worden vaak door hun omgeving 'gedwongen' tot abortus (arts, ouders, vriend). De psychische nood onder vrou wen die een abortus hebben on dergaan, is groot. Abortus is geen oplossing. Doden is nooit een oplossing". Aldus het Da Costa Pamflet. Jubileum. Professor dr. J. van Genderen van de theologi sche hogeschool van de Christe lijke Gereformeerde Kerken in Apeldoorn hoopt op donderdag 8 december zijn 40-jarig ambtsju bileum als predikant te vieren. Er is die dag in de aula van de ho geschool een receptie van 5 tot 6 Dr. Van Genderen werd veer tigjaar geleden predikant in Zut- phen. Dat was zijn enige ge meente. In 1954 werd hij be noemd tot hoogleraar in Apel doorn. Gereformeerde Kerken: beroepen te Bodegraven W. Jeroense, leraar godsdienston derwijs te Nieuw-Vennep, wo nende in Hoofddorp. Gereformeerde Gemeenten: beroepen te Zoetermeer Th. van Stuyvenberg Terwolde de Vecht. Moker. Het radioprogramma van Moker (Media-overleg Ker ken in Rijnland en Bollenstreek) is morgen, donderdag 1 decem ber, geheel gewijd aan de christe lijke pedagogische academie in Oegstgeest. Van 7 uur tot half 8 's avonds op FM 105.7 en via de kabel ook op FM 88.1. Meisner Aartsbisschop Joachim Meis ner van Berlijn is, volgens het Italiaanse persbureau Ansa, be reid van zijn benoeming tot aartsbisschop van Keulen af te zien. Maandag kwam Meisner volkomen onverwacht in Rome aan voor een privé-bezoek aan de paus. Het Vaticaan maakte dat pas gisteren bekend. Het voornëmen van het Vati caan om kardinaal Meisner voor de zetel van Keulen te bestem men heeft in Keulen zelf veel weerstand opgeroepen. Volgens het uit 1929 daterende concor daat tussen het Vaticaan en Prui sen, dat nog steeds van kracht is, moet de paus een keuze maken uit de voordracht van het kapit tel (adviescollege) van het aarts bisdom Keulen. Maar de paus heeft de acht voorgedragen kan didaten afgewezen. Het concordaat voorziet echter niet in wat er dan moet gebeuren. Daarom heeft het Vaticaan zelf drie namen aan het kapittel voor gelegd. Het kapittel echter wees de drie als 'te behoudend' af. Het zijn behalve Meisner de curiebis schop Paul Cordes en bisschop Johannes Dyba van Fulda. Des ondanks probeerde het Vaticaan de benoeming van Meisner door te drukken. Volgens het concordaat moe ten ook de deelstaten Nordrhein- Westfalen en Rheinland-Pfalz als juridische opvolgers van Pruisen hun advies uitbrengen. De pre miers hebben enkele weken ge leden bij de pauselijke vertegen woordiger in de Bondsrepubliek de bezorgdheid in het aartsbis dom over deze zaak tot uitdruk king gebracht. Martelaren. De paus heeft 26 Spaanse priesters die in 1936 onder de burgeroorlog door re- i publikeinen werden gedood, als 'martelaar van de Rooms-Katho- lieke Kerk' erkend. Dat is de 1 laatste stap voordat zij worden zaligverklaard. Opvoeding. Een rooms-katho- lieke moeder in Denver (Vere nigde Staten), de 36-jarige me vrouw Dorothy Boeke, is voor waardelijk tot tien dagen hechte nis veroordeeld omdat zij haar kinderen regelmatig meeneemt naar de mis. Zij overtrad daar mee het vonnis bij haar schei ding vorig jaar, waarbij werd be paald dat de joodse vader verant woordelijk is voor de religieuze opvoeding van de meisjes. Het zou niet goed voor hen zijn als zij in twee zo uiteenlopende religies werden opgevoed, meende de rechter. Van hun geboorte afkregen de kinderen een joodse opvoeding. Na haar scheiding ging mevrouw Boeke over naar de RK Kerk. De rechter waarschuwde haar dat zij een onvoorwaardelijke gevange nisstraf riskeert als ze de meisjes blijft meenemen naar de mis.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 2