Doorzettingsvermogen brengt ons succes
Robert Jan Stips over The Nits
Acteerprestaties voorop
Achterberg
Voortreffelijk
liedrecital
Picasso brengt f75 miljoen op
üy
LEIDEN Cabaret, toneel, dans
en pop deze week in de Leidse the
aters.
The Nits
De Nederlands popgroep The
Nits doet donderdagavond tij
dens hun theatertournee de Leid
se Schouwburg aan.
Volgens impresario George
Visser van Mojo schuilt de bijzon
derheid van de rondgang langs
de Nederlandse schouwburgen
niet in de samenstelling van het
programma of de compositie van
het repertoire maar in het ge
bruik van een speciaal decor en
de mogelijkheden van de theater
ruimte.
Visser: 'De achtergrond, die
The Nits voor deze tournee zelf
hebben ontworpen is technisch
Cabaretier Herman Finkers,
opnieuw drie avonden in de
Leidse Schouwburg. (foto pr)
veel te ingewikkeld voor een jon
gerencentrum. Tijdens deze con
certen zal de groep gebruik pro
beren te maken van de technische
voorzieningendie de betreffende
schouwburg heeft te bieden'. Vis
ser veronderstelt dat de schouw-
burgtoumee van de groep be
perkt zal blijven tot Nederland.
'Hoewel The Nits ook in het bui
tenland populair zijn, is men
daar nog lang niet toe aan derge
lijke concerten. De combinatie
schouwburg popmuziek is
daarom voorlopig waarschijn
lijk alleen voor de Nederlandse
liefhebbers van popmuziek weg-
Herman Finkers
Tot de cabarettoppers van het vo
rige seizoen behoorde de voorstel
lingenreeks van Herman Finkers
programma 'Het meisje van de
slijterij'. Daar de 'droge' grap
penmakerij van Finkers goed
blijkt voor volle zalen, heeft de
schouwburgdirectie het zonder
meer aangedurfd om deze caba
retier de komende week met het
zelfde programma driemaal
naar Leiden terug te laten ko
men. Wie de lakonieke, sterk on
derkoelde humor van Herman
Finkers (nog eens) over zich heen
wil laten komen kan op vrijdag
avond 2, zaterdagavond 3 en
dinsdagavond 6 december in het
theater aan de Oude Vest terecht.
Cimitero
Diane Lensink en Kees Hulst zijn
geen onbekende namen in thea-
terland. Ze hebben bij Globe ge
speeld onder regisseur Gerard-
jan Rijnders en uit die tijd stamt
het idee samen een produktie te
maken. Ze kozen het stuk 'Me-
deamaterial' van Heiner Muller
en lieten zich bij het bewerken
hiervan inspireren door de
Griekse beeldend kunstenaar
Jannis Kounellis. De Toneel-
schuur-produktie gaat over lief
de en jaloezie. En het cultuurver-
val is een belangrijk thema in de
ze voorstelling, die woensdag
avond en donderdagavond in het
LAK-theater is te zien.
Vals Bloed
Het Vals Bloed Danstheater heeft
zijn achtste produktie gereed.
Het is een 'choreografie zonder
passen' van Willem Jan Otten en
wordt gespeeld en gedanst door
Patrice Kennedy, Francis Since-
retti en Esgo Heil. De titel van de
nieuwe produktie luidt: 'Do you
fancy any cream today?' De cho
reografie is van een literator.
Zijn naam: Willem Jan Otten. De
voorstelling heet verhalender te
zijn dan men van Vals Bloed ge
wend is. Het verhaal vertelt dat
wie eenmaal aan de dans en het
messenwerpen verslaafd is,
moeilijk kan terugkeren naar de
wereld van de coversatie en het
huwelijk. Er zijn twee voorstel
lingen in het LAK-theater, vrij
dag- en zaterdagavond.
HILVERSUM - Het gaat goed
met de Nederlandse popgroep
The Nits. Na bijna elf jaar
zwoegen en werken aan
naamsbekendheid geniet de
formatie sinds twee jaar zelfs
van internationale successen.
Vooral de voorlaatste lp In The
Dutch Mountains bleek een re
gelrecht schot in de roos.
door
Frederike Contant
Henk Hofstede, Rob Kloet, Robert
Jan Stips en Joke Geraets zijn
meer dan tevreden, maar gaan be-,
slist niet op hun lauweren rusten
om nu eens rustig te genieten. Inte
gendeel, er wordt hard gewerkt aan
een doorbraak in Canada en vanuit
dat land willen The Nits in de Vere
nigde Staten een kans wagen.
Eerst echter zullen de Nederlan
ders nog enkele weken maanden in
Nederlandse schouwburgen optre
den. In het vooijaar staan er weer
concerten geprogrammeerd in di
verse Europese landen en als klap
op de vuurpijl zullen The Nits rond
de Paasdagen in Moskou gaan op
treden.
Toetsenman Robert Jan Stips
schiet nog steeds in de lach als hij
vertelt hoe het contact met de Rus
sen is ontstaan. „Wij wilden heel
graag eens in Moskou optreden en
dan wel het liefst in het officiële
concertcircuit. Ik ben dus samen
met Henk (Hofstede, zanger, gita
rist, red.) begin dit j aar naar de Rus
sische ambassade in Den Haag ge
gaan en we hebben daar ons plan
voorgelegd. De heren stonden er
wel positief tegenover maar had
den nog nooit van ons gehoord. Wij
nodigden hen dus maar uit voor
een concert in Rotterdam. Ruim
twee uur voor het concert waren ze
al aanwezig. Vijf heren in lange re
genjassen en met gleufhoeden. We
vonden het zo sneu om ze zo lang te
laten wachten en hebben toen
maar een paar nummers voor ze ge
speeld. Waanzinnig was dat. Een
hele lege zaal met in het midden
vijf Russen die hun armen over el
kaar aandachtig stonden te luiste
ren en na afloop braaf applaudi-
seerden. Toch heeft het geholpen,
want we hebben toestemming om
in Moskou te gaan praten."
Deze manier van werken, overal
zelf op afstappen, zelf initiatief to
nen, kenmerkt de werkwijze van
The Nits. Op die manier hebben de
Nederlanders ook naamsbekend
heid in vele Europese landen ver
worven. Robert Jan: „Wij gaan er
van uit dat je zelf je kansen moet
creëren. Risico's moet nemen en
doorzettingsvermogen moet to
nen. Anders kom je er niet en blijf
je in het jeugdhuizencircuit van
Nederland ronddraaien. Dat doen
we ook graag, maar als muzikant
wil je graag een brede kring van
luisteraars. Wij zijn een paar jaar
geleden gewoon een keer domweg
met de hele club naar Zwitserland
gegaan voor een optreden. Daar
moet dus geld bij, maar wij zagen
het als een investering in de toe
komst."
Die gedachte was niet zo gek
want naar aanleiding van dat ene
concert stroomden er vele andere
aanvragen voor optredens in Zwit
serland binnen. Vanuit Zwitser
land was de stap naar Duitsland
gauw gezet en zo kwam de interna
tionale bal aan het rollen. Inmid
dels reist de groep een paar maan
den per jaar door Europa. Joke Ge-
In toneelklassieker 'Jeanne d'Arc'
'Jeanne d'Arc' van George Bernard Shaw.
Vertaling: Dolf Verspoor. Regie: John van
de Rest. Decor en kostuums: Huub van
Gestel. Titelrol; Josine van Dalsum. Ge
zien in de Meerburg, Osdorp, op 28 novem
ber. Voorstelling in de Leidse Schouwburg:
17 december a.s.
AMSTERDAM/OSDORP - Was
Jeanne d'Arc een aan de wereld
ontstegen heilige met een ro
mantisch idealisme of een boe
rendeerne met een groot gevoel
voor logica en orde, maar ook
met een dadendrang die een uit
weg moest vinden? Waarschijn
lijk het laatste, maar belangrijk is
dat niet. Voor de theaterbezoe
ker telt slechts de visie van
Shaw, die na de onflatteuze af
schildering door Shakespeare
haar rehabilitatie op het Engelse
toneel verzorgde.
Een ding stond voor de sociaal-
kritisch denkende Shaw als een
paal boven water. Zonder ook
maar iets te begrijpen van oor
logvoeren, politiek en machts
verhoudingen wist Jeanne op
een cruciaal moment een impas
se te doorbreken en in een uit
zichtloze situatie had zij daarbij
het geluk dat zij behalve volledig
onkundig ook een vrouw was.
Zij was voor niemand bedrei
gend, sprak tot de verbeelding
van het volk en wist door haar
persoonlijkheid de soldaten te
inspireren.
'Jeanne d'Arc', geschreven na
haar heiligverklaring in 1920, is
noch een romantisering noch
een mythologisering, maar een
overwegend realistische situatie
schets. Shaw wilde niet haar op
treden analyseren, maar wel - in
grove lijnen - het conflict tussen
de integere eenling en de
machtsverhoudingen die hem
(of haar) uiteindelijk vermorze
len. Tragiek en humor zijn daar
bij vervlochten en vinden elkaar
in de epiloog, die onder het mom
van een komedie de tragiek van
Jeanne vervangt door die van
een wereld waarin voor heiligen
geen plaats is.
John van de Rest verdient zon
der meer lof voor het feit dat hij
het gewaagd heeft een dergelijke
'klassieker' als vrije produktie
uit te brengen met een bezetting
die herinneringen oproept aan
de vroegere Nederlandse Come-
die. Henk van Ulsen, als altijd
scherp omlijnd, speelt daarin een
in zijn eigen rechtlijnigheid ge
vangen Cauchon, Tom van Beek
heeft voldoende persoonlijkheid
voor de Aartsbisschop en de In
quisiteur en Will van Seist maakt
een comeback als fanatieke En
gelse kapelaan. Een verrassing
en zonder meer een belangrijke
reden om de voorstelling te zien
komt van Paul Röttger, die de
laffe, weifelende en incompeten
te Karei VII speelt met de moto
riek van een bijna uitgedraaide
draaitol, maar die daarbij een fe
nomenale precisie aan de dag
weet te leggen.
Enkele kleinere rollen waren
minder sterk bezet en de regie
van John van de Rest lijkt meer
gericht op het etaleren van ac
teerprestaties dan op het creëren
van spanningen binnen een ho
mogeen geheel. In een gestileerd
ruïnedecor van Huüb van Gestel
wordt de fragmentarisch opge
bouwde kroniek van Shaw mede
door de coupüres tot een soort
stripverhaal, onnadrukkelijk
maar ontegenzeglijk gericht op
het publiek. Aanvankelijk wordt
de humor niet geschuwd, maar
in de epiloog ontbreekt een dui
delijke keuze en daardoor komt
juist de cruciale slotscène in het
luchtledige te hangen.
Ten dele kan dat verband hou
den met de titelrol van Josine
van Dalsum. Zij weet zowel het
naïeve als het geëxalteerde waar
te maken, maar haar naïveteit
mist de combinatie van natuur
lijkheid, boerse rechtlijnigheid
en ontwapenend onbegrip, die
essentieel is voor Shaw's Jeanne.
Na haar veroordeling constateert
de Inquisiteur dat zij onschuldig -
is, al was het alleen maar omdat
zij van kerk en wet niets begrijpt.
De Jeanne van Josine van Dal
sum suggereert precies het te
genovergestelde. Zij is niet de
boerendeerne, maar een tot heili
ge geromantiseerde sprookjes
prinses.
PAUL KORENHOF
Lezers schrijven
In uw editie van 24 november kon
digde u een Achterberg-avond aan,
die is georganiseerd door Kunst
kring Burcht e.a.
U stelde in dat bericht dat het 'de
eerste avond' betrof 'in een reeks,
die gedoopt werd met de naam 'De
raets vult Robert Jan aan: „Het
klinkt allemaal zo eenvoudig, maar
dat is het natuurlijk niet. We heb
ben er in het begin best veel geld
bij moeten leggen, want het duurt
vrij lang voordatje quitte kunt spe
len als je optredens in het buiten
land verzorgt."
Ontwikkeling
Robert Jan: „Aan de andere kant
stimuleert geeft zo'n werkwijze een
groep wel. Je kunt op zo'n manier
alleen maar groeien en beter wor
den. Ik denk dat deze moeizame
weg heel goed is voor je ontwikke
ling, voor je ervaring en datje daar
later veel profijt van hebt. Je ziet
vaak dat popgroepen die uit het
niets komen, gigantisch scoren,
ook meestal weer snel verdwenen
of uit elkaar zijn. Omdat wij al zo
lang samen zijn, kennen we elkaar
van haver tot gort en zal er in de
persoonlijke en muzikale betrek
kingen niet zo gauw meer iets mis
gaan. Succes stijgt je dan niet naar
het hoofd, maar je hebt door de ja
ren heen geleerd nuchter de blij
ven denken en de muziek centraal
te blijven stellen."
Veel nummers van de Nits klin
ken erg Europees. Wel Engelstalig,
maar voor iedereen te begrijpen. Is
dat toeval? Robert Jan: „We hou
den er wel een beetje rekening
mee. Een nummer als Adieu Sweet
Bahnhof is natuurlijk erg Euro
pees. Van alle belangrijke talen een
stukje. Met zulke nummers willen
we laten zien dat we ons in alle Eu
ropese landen thuisvoelen. We voe
len ons, door de veelvuldige optre
dens in het buitenland, ook meer
Europeaan dan Nederlander. Daar
naast is het simpele Engelse taalge
bruik ook kenmerkend voor het
hele repertoire van The Nits. We
willen eerlijke muziek maken zon
der al te veel poespas. Wij streven
ernaar om op het podium net zo te
kunnen klinken als op de plaat en
als je dan veel elektronische snuf
jes gebruikt in studio's kun je die
belofte niet waarmaken. Eenvoud
moet onze muziek en onze teksten
kenmerken. Bovendien is het vaak
moeilijker om met eenvoudige
woorden precies duidelijk te ma
ken wat je bedoelt dan
ingewikkelde woorden ei
structies gaat gebruiken."
Deftige zalen
Op het moment maken The Nits
hun eerste schouwburgtournee
door Nederland met op donderdag
avond 1 december een optreden in
de Leidse Schouwburg. Het jonge-
rencircuit heeft plaats gemaakt
voor deftige zalen. Hoe bevalt dat?
Joke: „Het is heel erg leuk, maar
wat ik jammer vind is dat de trou
we jeugdige fans van veertien tot
achttien jaar nu niet meer komen.
Ze hebben kennelijk toch een
drempelvrees en natuurlijk zijn de
concerten nu duurder. Niet omdat
wij meer verdienen maar omdat
zo'n theater duur is. Dat is spijtig
en we streven er naar om na de
tournee toch onze trouwe jongeren
niet te vergeten en een paar concer
ten in de vertrouwde clubs te ge-
Robert Jan is enthousiast over
de mogelijkheden in een schouw
burg, maar zet ook kritische kant
tekeningen. „Het optreden in een
theater is moeilijker dan in een
club. Tussen de band en het pu
bliek is in eerste instantie een na
tuurlijke barrière in een schouw
burg. Mensen zitten op een stoeltje
en kijken naar de groep. Je moet
echt je best doen om er een feest
van te maken. Daarom hebben we
ook besloten tot een ander aanpak.
We hebben een heel fantastisch de
cor dat steeds verandert, we geven
niet echt een concert, maar betrek
ken het publiek bij het optreden.
Dat lukt goed en is heel leuk om te
doen, maar het kost meer inspan
ning. Elke avond is weer een uitda
ging..."
Cardiacs in LVC
LEIDEN De Engelse formatie
The Cardiacs geeft donderdag
avond een concert in het Leids
Vrijetijds Centrum (LVC).
De rond de zanger Tim Smith op
getrokken groep bracht onlangs
haar debuut-lp uit, 'A little man
and a House and the whole world
window'. De muziek, die The Car
diacs maken, ligt naar eigen zeggen
ergens tussen slapstick en symfo-
nica en heeft 'de kracht van een tor
nado'. Gehuld in oude liftboy-uni
formen, bizar geschminkt en ma
noeuvrerend in wolken rook en
confetti staat het vijftal op het po
dium. Deze 'pop-operette', die
ruim een uur duurt, begint om
streeks tien uur.
Gezondheid Dali
sterk verslechterd
BARCELONA (AP) - De gezond
heid van de beroemde Spaanse
schilder Salvador Dali is verslech
terd. Gisteren werd Dali van een
ziekenhuis in zijn woonplaats Fi-
gueiras overgebracht naar een kli
niek in Barcelona omdat hij adem
halingsmoeilijkheden kreeg. De
84-jarige schilder werd zondagmid
dag naar het ziekenhuis gebracht
vanwege een longontsteking en
hartklachten.
Artsen in Barcelona vertelden
dat Dali's toestand zeer kritiek
was; hij had een hartinfarct gehad
en had bloedstolsels in de longen.
De beroemde schilder, wiens
surrealistische schilderijen sinds
decennia zeer zijn gewild en top-
prijzen opleveren, tobt al langer
met zijn gezondheid. Het overlij
den van zijn vrouw Gala in 1982
greep hem zeer aan en sindsdien
leeft hij in afzondering en prak
tisch voortdurend in een depressie.
Bij de brand in zijn huis in 1984 liep
de schilder zware brandwonden op
en moest hij in het ziekenhuis wor
den opgenomen. Vanaf die tijd is
hij gekluisterd aan een rolstoel en
wordt hij kunstmatig gevoed. Na
een lichte hartaanval in juli 1986
kreeg hij een pacemaker.
Dali oogst veel succes met zijn
werken. In juli vorig jaar werd een
werk dat hij van 1974 tot 1976 van
Gala maakte, door een onbekende
Japanner gekocht voor 2,3 miljoen
dollar. Een recordbedrag voor één
van zijn schilderijen.
HILVERSUM Het heeft lang ge
duurd, maar na acht jaar is er
weer een plaat uit van Mieke Tel-
kamp. De zangeres toonde haar
nieuwe langspeler 'Hou van mij'
gisteren in Hilversum. (foto anp>
Wolf, Strauss, Fauré en
Brahms. Gehoord op 28 november in de
Kapelzaal.
LEIDEN Miranda van Kralin
gen: een naam die u in de toe
komst moet onthouden. Een
naam die afgelopen jaar al eerder
in het nieuws was. Ze werkte
mee aan het (op tv uitgezonden)
slot van de cursus die Elisabeth
Schwarzkopf wijdde aan de 'Vier
letzte Lieder' van Richard
Strauss. Grote indruk maakte zij
met haar optreden in Australië
voor het Nederlands koninklijk
p^ar. Op haar Leidse publiek in
de Kapelzaal heeft zij eveneens
diepe indruk gemaakt getuige
het aanhoudend applaus en de
toegift die we in ruil daarvoor
ontvingen.
Fris en overrompelend was haar
openingslied 'The Trumpet is
calling' van Handel. Met wappe
rende banieren en gestoken
trompetten begon haar verove
ring van de mager bezette Kapel
zaal. Overrompelend kon ook
wel de keuze van de vier En
gelstalige openingsliederen wor
den genoemd. Nauwelijks was
de trompet uitgeklonken of daar
lokte Haydns zeemeermin (Mer
maids song) al, gevolgd door het
ijzingwekkend mooi gezongen
'My life's delight' van Quilter en
het prachtige 'Go lovely Rose'
van Bunge. Alhoewel de liederen
niet direkt op elkaar afgestemd
leken, boden zij de sopraan wel
de gelegenheid verschillende fa
cetten van haar stem en haar
liedkunst te tonen.
Miranda van Kralingen bezit een
rijkgeschakeerde stem niet
glashelder, eerder het tegendeel
voortdurend laat zich weer
een nieuwe kant ervan ontdek
ken. Ze verstaat de kunst het
timbre en de expressie van haar
stem op kameleontische wijze
aan te passen aan de stemming
van het moment.
Een zeer indringende vertolking
volgde hierop van liederen van
Wolf en (hoe kan het ook anders)
van Strauss. Heel terecht greep
na afloop Miranda van Kralingen
de hand van haar pianist Dido
Keuning om hem in het applaus
te laten delen. Al vanaf het begin
had hij met zijn spel stemming
en sfeer opgeroepen, achter-
grondkleuren geschilderd, te
genpartij voor de zang gegeven
en als het ware details onder de
loupe uitvergroot.
Na de pauze liederen van Fauré
en Reynaldo Hahn. Iets lichter
van toon maar daarom niet min
der intens gezongen. "Nu ben ik
toch nog vergeten uit te leggen
waar de liederen allemaal over
gaan", verontschuldigde de zan
geres zich halverwege de avond.
De precieze tekst was dan wel
niet altijd te verstaan, ook al
vormde zij de woorden heel dui
delijk in haar mond, maar de in
tentie van de liederen was nau
welijks te missen. Bij elk woord,
elke frase wist zij meteen alle
aandacht voor haar lied te vragen
en te behouden en zozeer weer
spiegelde zich de bedoeling van
de tekst om haar gelaatstrekken
en in de houding van haar hele
gestalte, dat we daaraan ruim
schoots ons hart konden opha
len. Met vier zeer hartstochtelij
ke Brahmsliederen werd dit
voortreffelijke recital besloten.
MONICA SCHIKS
Conversatie'. Dit is echter onjuist.
De vorige exploitante van de
Burcht-zalen, Stichting Burcht, or
ganiseerde al vanaf februari 1985
maandelijkse literajre bijeenkom
sten onder dezelfde noemer en met
een zelfde soort opzet.
Van een doop is dus geen sprake.
Aangezien beide stichtingen niets
anders met elkaar gemeen hebben
dan de locatie, kan ook niet gespro
ken worden van een voortzetting
van een reeks conversaties.
Egon Snelders
Hoogstraat 6
Leiden
LONDEN (AP) Een schilderij
van Pablo Picasso heeft op een vei
ling in Londen 20,9 miljoen pond
(75,24 miljoen gulden) opgebracht,,
het hoogste bedrag dat ooit voor een
20ste-eeuws kunstwerk is betaald.
Van te voren was gerekend op een
opbrengst van 10 miljoen pond.
Het veilinghuis Christie's ver
klaarde dat het schilderij werd ge
kocht door een niet nader bekend te
maken Japanner, die in de veiling
zaal aanwezig was. Over de verko
per werd slechts gezegd dat het een
particulier betrof.
Het schilderij, Acrobate et Jeun
Arlequin', was na drieënhalve mi
nuut bieden verkocht. Het vorige
recordbedrag voor een 20ste-eeuws
kunstwerk was ook al voor een Pi
casso betaald, toen zijn Moeder
schap' op 14 november in New York
voor 24,75 miljoen dollar (47,77 mil
joen gulden) werd geveild.
Christie's bracht gisteravond 60
werken van 40 impressionisten en
moderne kunstenaars onder de ha
mer, onder wie Gauguin, Giaco
metti, Klee en Signac. De totale op
brengst van de veiling was 55,44
miljoen pond (een kleine 200 mil
joen gulden).
Acrobate et Jeun Arlequin' werd
geschilderd in 1905 in de serie Sal-
timbanques in Picasso's roze perio
de. Na de eerste expositie kwam het
terecht in een Duits museum, waar
het in 1937 door de nazi's werd weg
gehaald als voorbeeld van de ,en-
tartete' kunst. De Duitsers verkoch
ten het werk op een veiling in Zwit
serland aan een Belgische verzame
laar, waarna het steeds in particu
lier bezit is gebleven. (foto anp)
The Nits v.l.n.r.: Rob Kloet, Henk Hofstede, Robert Jan Stips en Joke Geraets.
Josine van Dalsum en Mare Klein Essink in 'Jeanne d'Arc'
