Verzet tegen grotere
macht van overheid
Gevoelige slag voor Scientology Kerk
Georgiërs massaal de straat op
Nieuwe Hongaarse premier
is oogappel van partijleider
GUERRILLA-AANVAL IN SALVADOR
President Zuidkorea wil
Chun-aanhang uit kabinet
Joden VS tegen fel omstreden wet
MANUEL (.AN0VAS
Bush benoemt Scowcroft
tot veiligheidsadviseur
Geven alle keuken
deurtjes zo'n klap als
ze dicht gaan?
SieMatic Keukenplein Leiderdorp
DONDERDAG 24 NOVEMBER 1988
BUDAPEST - "Moeders braafste,
vaders trots. De beste leerling van
de klas". Kwalificaties die perfect
passen bij Hongarye's nieuwe pre
mier, de 41-jarige Miklós Nemeth.
Hongarije heeft sinds vandaag de
jongste regeringsleider van de War-
schaupactlanden.
door
Hans Geleijnse
Nemeth is door het Centraal Co
mité, het 'parlement' van de com
munistische partij, aangewezen als
opvolger van Grosz, Hongarije's
sterke man, die sinds deze zomer
MOSKOU (AP) - De controverse over Baltische eisen voor meer autonomie heeft zich Fo^ed^oetd^Hong^evoto:
gisteren uitgebreid over grote delen van de Sovjetunie. In de hoofdsteden van de republie- vertegenwoordiging zich nog uit-
ken Oekraïne en Kazachstan werden de eisen fel bekritiseerd, maar in Georgië gingen spreken, maar Nemeth is verze-
honderdduizenden de straat op om verzet aan te tekenen tegen amendementen op de na- kerd van meerderheid van
tionale grondwet die zouden leiden tot vergroting van de macht van de centrale overheid. s z^ncSJ.' siag of stoot is de kandi
datuur van Nemeth, die een blik-
In Kiev en Alma Ata, de hoofdste
den van respectievelijk de Oekraï
ne en Kazachstan, veroordeelden
regeringslichamen de handelwijze
van het parlement van de Baltische
republiek Estland, dat op 16 no
vember een soevereiniteitsverkla
ring het licht deed zien. De veroor
delingen lijken een voorproefje
van de verwachte officiële afkeu
ring
door het Kremlin.
In de zuidelijke republiek Geor
gië zeiden activisten dat een me
nigte van zeker 300.000 mensen
zich voor het parlementsgebouw
had verzameld. De betogers eisten
dat hun afgevaardigden de voorge
stelde amendementen op de Sov
jet-grondwet zullen veroordelen.
Zij voeren aan dat de voorstellen
zullen leiden tot versterking van de
centrale rol van de overheid en on
dermijning van de beperkte auto
nomie van de republieken.
Een activist, Gamsatsjoerdjia,
verklaarde telefonisch vanuit Tbi
lisi, Georgië, dat wordt geëist "dat
zij dit project weigeren, of zich af
scheiden van de Sovjetunie". Hij
onderstreepte dat de Georgiërs de
zelfde opvatting zijn toegedaan als
het parlement van Estland.
Activisten in de Baltische repu
blieken Estland, Litouwen en Let
land ijveren voor meer economi
sche, politieke en culturele autono-
mie- ZÜ voeren aan dat de door pre-
het Estlandse initiatief sident GorbatsJOV v00rgestelde
amendementen op de grondwet de
centrale controle versterken en
niet de beoogde en gewenste regio
nale autonomie zullen brengen.
Op 16 november keurde het par
lement, de Opperste Sovjet, van
Estland een soevereiniteitsverkla
ring goed die voor alle gebieden be
halve defensie en buitenlands be
leid geldt. Bovendien werd een
amendement op de constitutie van
de republiek aanvaard waarin is
vastgelegd dat Estland het recht
bezit iedere nieuwe Sovjet-wet te
verwerpen.
De verklaring moet worden ge
zien in het licht van Gorbatsjovs
hervormingsprogramma, waarin semcamere in de partij heeft ge-
in algemene zin wordt gestreefd maakt, met tot stand gekomen,
naar decentralisatie en openheid. Hoewel twee leden van het politbu-
De Sovjetunie bestaat uit 15 repu- FeJ" en Lukacs, gisteren tij-
blieken die ingevolge de constitu- dens «m persbijeenkomst de in-
tie gelijk aan elkaar zijn. Het initita- dr"k wekten dat in alle organen die
tief van het Estlandse parlement Zlch met de kandidatuur hebben
heeft in een week tijd geleid tot beziggehouden Nemeth de num-
soortgelijke, maar minder vergaan- *ner_een was, zijn er de nodige
de, initiatieven in ten minste zes
andere republieken.'
de discussie over het premierschap
heeft afgespeeld.
Al ruim voor de bijeenkomst van
het partijparlement meldde de
Hongaarse pers dat een serieuze
kandidaat voor de opvolging van
Grosz een collega van Nemeth in
het politbureau, de 65-jarige Nyers,
een goede kans maakte. De kandi
datuur van Nyers werd vooral ge
steund door een deel van de com
munistische fractie in het parle
ment.
Volgens Fejti zou in het parle
ment, het Patriottisch Front, een
massa-organisatie van de partij, en
het Centraal Comité een grote
meerderheid zich achter Nemeths
kandidatuur hebben gesteld. Maar
het feit dat Nyers tegelijk werd
voorgedragen als 'minister van
staat, belast met economische za
ken' duidt er volgens waarnemers
op dat de interne strijd over de op
volging van Grosz als regeringslei
der, door middel van een compro
mis moest worden beslecht.
Anders dan Nemeth, die bijzon
der in de gunst staat bij partijleider
Grosz en door hem in juni dit jaar
SEOUL - De Zuidkoreaanse pre
sident Roh Tae Woo is van plan
Sinds hij negen maanden gele
den aftrad, is zijn tot vestiging c
binnenkort zijn kabinet grondig te gebouwde woning in een welge-
wijzigen, zo hebben ingelichte stelde buurt in Seoul mikpunt van
kringen in Seoul meegedeeld. Roh de woede van studenten en andere
zou naar verluidt de ministers en tegenstanders. In het parlement
andere hoge functionarissen, die eiste de oppositie, dat hij voor de
onder ex-president Chun Doo onderzoekcommissie verschijnt
Hwan hebben gediend, willen ver
vangen door mensen die niet met
het corrupte bewind in verband
worden gebracht.
Het bericht over een kabinets
wijziging komt een dag nadat
Chun heeft moeten buigen voor de
eis van het volk en in een directe
uitzending voor de televisie, de
verantwoordelijkheid op zich nam
van de wijdverbreide corruptie en
schending van de mensenrechten,
gedurende zijn achtjarig bewind.
De ex-generaal, die met ijzeren
vuist regeerde, vroeg, met zijn
doorgaans onbewogen gezicht, om
vergiffenis en zei dat het oordeel
van het volk zou afwachten en zich
zou onderwerpen aan elke straf.
De anders zo arrogante generaal,
die tijdens zijn regering werd ge
confronteerd met volksopstanden
en studentenonlusten, gaf al zijn
rijkdom op en heeft zich, samen
met zijn vrouw, op een zorgvuldig
geheim gehouden plaats in de pro
vincie teruggetrokken, voor een
zelfopgelegde ballingschap.
verantwoording af te leggen
voor zijn ol bij het neerslaan van
een volkopstand in Kwangju tegen
zijn regiem, acht jaar geleden.
Oppositieleider Kim Dae Jung,
wiens Partij voor Vrede en Demo
cratie de meerderheid heeft in het
parlement, verklaarde gisteren dat
hij geen genoegen nam met het ex
cuus van Chun. Hij zei, dat zijn par
tij in het parlement zou blijven aan
dringen op berechting van Chun.
Chun verklaarde, dat hij sinds hij
in februari aftrad als president, in
'berouw en wroeging' heeft go Salvadoraanse militairen bekijken het lichaam van een collega, die gisteren werd gedood tijdens een guerrilla-
leefd. Hij werd dagelijks gecon- aanval op een bus in de hoofdstad van El Salvador. De guerrilla's waren als passagiers in de bus gestapt, dood-
fronteerd met een vijandig parle- den de soldaat en verwondden een andere die voor de veiligheid van de andere passagiers meereed. (fotoANp)
ment dat discussies voerde over de
grove schending van de mensen
rechten en de corruptiepraktijken
van zijn familieleden en vrienden.
De debatten en verhoren in de par
lementaire commissie deden den
ken aan de verhoren in het Water-
gate-schandaal in de VS. Twee i
familieleden zijn in de gevangenis
beland wegens corruptie.
ADVERTENTIE
Stoffenshow f|§8 Primeur 1989
P. L. WARNARS
sinds 1874
.van 12 t/m 26 november
Noordeinde 23o 's-Gravenhage 070-642835
TEL AVIV (GPD) - Tegenstan-
zijn broers, twee neven en andere ders vanaanvaMdmgvan de^Wieis
familieleden ziin in de eevaneenis een JOOd-wet door het Israëlische
parlement hebben gisteren steun
gekregen van onverwachte en on
verdachte zyde. De Rabbinale
Raad van Amerika heeft een be
roep gedaan op premier Shamir
het parlement niet te laten stem
men over het voorstel tot wijziging
van de immigratiewet. De Raad is
I de grootste rabbinale organisatie
van orthodoxe joden ter wereld.
In het verleden hebben de Ame
rikaanse orthodoxe rabbijnen
steeds een wijziging van de wet ge
steund. Als de Knesset het amen-
dom zijn toegelaten via een ortho
doxe procedure.
De nieuwe opvatting van de Rab
binale Raad van Amerika is dat
niet de Knesset, maar het Israëli
sche rabbinaat moet bepalen wie
voor de wet als jood moet worden
beschouwd.
Waarnemers brengen de koers
wijziging in verband met het verzet
van United Jewish Appeal en an
dere grote Amerikaans-joodse
geldschieters tegen de plannen van
de religieuze partijen in Israël. De
Rabbinale Raad zou bang zijn dat
ze contributies van die organisaties
gaat verliezen als de Knesset de
dement aanvaardt, is emigratie wetswijziging zou goedkeuren.
r Israël voortaan voorbehouden
i mensen met een joodse moe-
en aan hen die tot het joden-
Een delegatie van Amerikaans
joodse organisaties is momenteel
in Israël om blijk te geven van de
ongerustheid van de niet-ortho-
doxe meerderheid binnen het
Amerikaanse jodendom. De groep
heeft de afgelopen dagen bespre
kingen gevoerd met alle belangrij
ke politici, ook met die van de or
thodoxe partijen.
Gisteren spraken de delegatiele
den met vertegenwoordigers van
de ultra-orthodoxe Agoedat Jis-
raël, de belangrijkste drijfveer ach
ter het voorstel. Zoals mocht wor
den verwacht, leverde het onder
houd geen verandering van stand
punten op. Agoedat-parlementslid,
rabbijn Porush, vertelde de Ameri
kanen dat een wet van de Israëli
sche Knesset geen wet is van de li
berale gemeenschappen in de Ver
enigde Staten. "Dit gaat alleen Is
raël aan", aldus Porush.
Buitenland kort
Krijgsgevangenen
Uit de Iraanse hoofdstad Teheran
is een vliegtuig met 52 Iraakse
krijgsgevangenen vertrokken, die
zullen worden gerepatrieerd naar
Iraq in een operatie die wordt ge
leid door het Internationale Rode
Kruis.
Filipijnen
Gewapende mannen hebben ze
ventien kerkbezoekers in een afge
legen bergstadje op het Filipijnse
eiland Cebu doodgeschoten, zo
hebben militaire autoriteiten van
ochtend in Manila bekendge
maakt. Onder de slachtofers zijn
kinderen en bejaarde vrouwen.
Armen
De Europese Commissie heeft ge
zegd dat 44 miljoen mensen in de
gemeenschap, oftewel 14 procent
van de bevolking, worden be
schouwd als arm. Deze mensen, al
dus een rapport van de commissie,
verdienen minder dan de helft van
het inkomen dat in hun land geldt
als gemiddelde.
Bomaanslag
Bij een bomaanslag op een politie
bureau in Benburb, een dorp in het
County Tyrone (Noord-Ierland),
zijn twee burgers om het leven ge
komen. Acht andere personen, al
len burgers, raakten gewond. Men
verdenkt de IRA van de aanslag.
VS
De Amerikaanse president Reagan
weigert een wetsontwerp van het
Congres te ondertekenen, waarin
beperkingen worden gesteld aan
lobbypraktijken van gewezen be
windslieden en andere hoge rege
ringsfunctionarissen.
DEN HAAG (GPD/ANP) - Al
sinds de oprichting van de
Scientology Kerk, zo'n 25 jaar gele
den, probeert justitie in een aantal
landen de activiteiten van deze
sekte te stoppen. Na de arrestatie,
afgelopen weekeinde in Madrid,
van negen kopstukken van
Scientology Church, lijkt de
Spaanse onderzoeksrechter Vas-
quez Honrubias te hebben bereikt
wat een kwart eeuw lang anderen
niet is gelukt.
De negen, die dinsdag in afwach
ting van hun proces werden over
gebracht naar een huis van bewa
ring, worden verdacht van belas
tingfraude, oplichting en vrijheids
beroving.
'De tweede muur van vuur over
winnen'. dat is het levensdoel van
de Scientology-leden. Niemand,
ook van de volgelingen zelf, weet
precies wat dat inhoudt. Het berei
ken van 'een opperste staat van be
wustzijn', of 'een grote staat van
helderheid' wordt het genoemd. Er
hangt wel een fors prijskaartje aan
dit streven, zoals aan alles wat de
Scientology Kerk haar volgelingen
biedt.
In 1954 stichtte de Amerikaan
Lafayette Ronald Hubbart een
'nieuwe religie': de Scientology
Church. Hubbart was tot dan
schrijver van science-fiction boe
ken. In 1950 kwam zijn boek 'Dia-
netica, de moderne wetenschap
van de geestelijke gezondheid' uit,
dat de
de
Scientology-leer zou worden. Het
doel van dianetica heet te zijn 'per
sonen tot een hogere staat van be
wustzijn brengen.'
De huidige leider Herbert Jent-
zsch tijdens zijn arrestatie in Ma
drid. (foto AP)
Naar schatting zijn er over de he
le wereld tussen de twee en zes mil
joen Scientology-volgelingen. In
Nederland wordt dat aantal ge
schat tussen een paar honderd en
enkele duizenden. In enkele lan
den, waaronder Nederland, heeft
de kerk ook afkick-klinieken voor
drugsverslaafden onder de naam
Narconon. In het Narconon-cen-
trum in Zutphen kan een verslaaf
de tegen betaling van 100 gulden
per dag terecht.
Volgens Scientology-leden heeft
de afkick-methode van Narconon
in vijftig procent van de gevallen
succes. Medewerkers van de con
sultatiebureaus voor alcohol en
drugs (de CAD's) bestrijden dit
echter en zeggen hun klanten altijd
voor de activiteiten van Narconon
te waarschuwen.
Scientology-aanhangers spreken
mensen op straat aan om een gratis
persoonlijkheidstest te laten afne
men. Bij die test wordt vaak ge
bruik gemaakt van een zogenaam
de E-meter; een soort leugendetec
tor. Terwijl de van straat geplukte
persoon vragen wordt gesteld over
zijn huidige en vorige levens, regi
streert de E-meter elektrische
stroompjes in het lichaam. Aan de
hand van die stroompjes wordt een
grafiek gemaakt van de geestelijke
gesteldheid van de persoon. Wan
neer uit de grafiek 'blijkt' dat de
persoon psychisch labiel is, biedt
de sekte een soort geestelijke trai
ning aan.
Voor die trainingen, en vaak ook
voor de 'gratis' persoonlijkheids
test, worden aanzienlijke geldbe
dragen gevraagd. In ons land is
voor een persoonlijkheidstest wel
eens 20.000 gulden betaald. De
Scientology-kerken hebben nooit
een cent belasting betaald, terwijl
hun vermogen wordt geschat op
zeshonderd miljoen gulden. Zelf
beweren ze geen belasting te hoe
ven afdragen, omdat ze opereren
onder de status van kerkgenoot
schap. De autoriteiten gaan er ech
ter vanuit dat Scientology een or
ganisatie met winstoogmerk is.
In Nederland kreeg de
Scientology Church in 1980 met de
belasting-inspectiedienst te ma
ken. De sekte bleek een schuld van
zes miljoen gulden te hebben en
kreeg bovendien nog een boete van
een paar miljoen. Er werd beslag
in het politbureau werd gehaald, is
Nyers in Hongarije en daarbuiten
befaamd vanwege zijh streven naar
vergaande politieke en economi
sche hervorming van het bestel. In
1974 wekten de toen ketterse idee
ën van Nyers de gramschap van
partijleider Kadar. Nyers werd ge
dwongen zijn functie als secretaris
van het Centraal Comité op te ge
ven en verdween ook uit het Polit
bureau van de partij.
Nyers keerde, samen met een an
dere befaamde hervormer, Pozs-
gay, terug in de partijtop nadat Ka-
dar afgelopen mei als partijleider
werd opgevolgd door Grosz. De
nieuwe Hongaarse sterke man ver
klaarde destijds meteen dat hij de
beide functies slechts voor korte
tijd zou combineren. In de eerste
plaats omdat als onderdeel van de
Hongaarse politieke hervormingen
de verantwoordelijkheden van par
tij en regering strikter worden ge
scheiden.
de
Miklós Nemeth
Nyers. maar bij de nieuwkomer en
discipel van Grosz, Nemeth, wekt
in elk geval de indruk dat de Hon
gaarse partijleider verzekerd wil
zijn dat de 'adviezen' die de partij
aan de regering geeft in grote lijnen
worden opgevolgd.
WASHINGTON - De toekomstige
president George Bush heeft Brent
Scowcroft (63) benoemd tot zijn na
tionale veiligheidsadviseur. Scow
croft heeft dezelfde functie eerder
vervuld onder president Ford.
Naast de minister van buitenland
se zaken is de nationale veilig
heidsadviseur de belangrijkste be-
leidsadviseur op het gebied van de
buitenlandse politiek.
door
Jaap van Wesel
Scowcroft heeft een lange staat
van dienst. Onder president Carter
diende hij als adviseur voor onder
handelingen over wapenbeheer
sing, een gebied waarin hij als een
expert geldt. De voormalige lucht-
machtgeneraal, staat bekend als
een verstandig, deskundig en ge
matigd man, die de weg weet in
Washington en uitstekende betrek
kingen heeft met het Congres.
Samen met John Tower, de man
die genoemd wordt als minister
van defensie, maakte hij deel uit
van een commissie die begin vorig
jaar een onderzoek instelde naar de
Iran-Contra-affaire. Het rapport
van de commissie-Tower was zeer
kritisch over het functioneren van
president Reagan en zijn toenmali
ge nationale veiligheidsaviseur
John Poindexter.
De Nationale Veiligheidsraad is
tijdens de regering van president
Reagan een zorgenkindje geweest.
Reagan heeft in 8 jaar 6 nationale
veiligheidsadviseurs versleten. Na
de kritiek van de commissie-Tower
over het functioneren van de natio
nale veiligheidsadviseur is die
dienst grondig gereorganiseerd,
eerst door Frank Carlucci, die later
minister van defensie werd, en uit
eindelijk door Colin Powell. Het is
de algemene opvatting in Washing
ton dat de laatste veiligheidsadvi
seur van Reagan, Colin Powell, de
beste van het stel is geweest.
Regering verbiedt
massabijeenkomst
provincie Kosovo
BELGRADO (Rtr) - De autoritei
ten hebben gisteren een demon
stratieverbod afgekondigd in de
Joegoslavische provincie Kosovo.
Dit heeft heeft het Joegoslavische
persbureau Tanjug gemeld. In de
provincie is de afgelopen dagen op
grote schaal betoogd door de over
wegend Albanese bevolking.
Tienduizenden mensen hebben
deze week in verscheidene steden
in Kosovo gedemonstreerd tegen
het ontslag van twee populaire lei
ders van Albanese afkomst, die on
der druk van de deelrepubliek Ser
vië het veld moesten ruimen.
Gisteren verbood de politie ech
ter alle bijeenkomsten, omdat de
betogingen "de openbare orde ver
stoorden". De politie zei dat over
treders zouden worden gestraft,
maar vertelde niet welke straf hun
dreigt.
De provinciale leiders van Koso
vo hadden eerder al gewaarschuwd
dat zij mogelijk zouden worden ge
dwongen noodmaatregelen te ne
men en de oproerpolitie in te zet
ten, als de betogingen voortduren.
De provincie vormt al maanden het
toneel van een steeds hoger oplo
pend conflict tussen de overwe
gend Albanese bevolking en de
Servische minderheid, die zich ge
discrimineerd voelt.
ADVERTENTIE
gelegd op de inboedel van de ge
bouwen van de Scientology
Church in Amsterdam. De sekte
kwam deze financiële klap weer te
boven.
De stichter van de kerk overleed
in 1986. Zes jaar daarvoor was hij al
op mysterieuze wijze verdwenen.
De huidige leider, Herbert Jent-
zsch, is dinsdag in Madrid, met de
rest van de Scientology-top opge
pakt.
De Nederlandse afdeling van de
religieuze beweging Scientology
kerk verwacht na de arrestaties
van leden van deze sekte in Madrid
juist een toenemende interesse van
het publiek. "Al die onterechte
aanvallen kweken juist grote inte
resse van het publiek", zei een
woordvoerder gistermorgen in een
reactie op de arrestaties.
De woordvoerder noemt de ar
restatie het gevolg van een 'com
plot' van Interpol. Volgens hem is
al in 1960 aangetoond dat Interpol
een nazi-netwerk is. "We hebben
bovendien documenten waaruit
blijkt dat Interpol tegenwoordig
betrokken is bij de handel in hard
drugs." De woordvoerder kon niet
zeggen hoeveel mensen actief lid
zyn van de 'kerk'. "Vorig jaar ver
kochten we 5000 boeken en gaven
we 500 cursussen aan geïnteres
seerden. Internationaal gezien zijn
de verkoopcijfers de afgelopen tijd
enorm gestegen."
Ook in z'n details geeft een SieMatic keu
ken u het rijke gevoel het mooiste en beste te hebben
gekozen Zo hebben SieMatic keukenkasten een uniek
sluitprofiel waarmee de deurtjes fluisterzacht en stof-
dicht worden gesloten. Een echte SieMatic, inclusief
basisapparatuur, kost u minstens 6.000 gulden. Er zijn
goedkopere keukens dan die u in onze showroom ziet.
Maar als u goed gaat vergelijken
't Liefst een SieMatic.
Binnen 5 dagen kookklaar!
SieMatic keukenplein Leiderdorp kan uw nieuwe keu
ken kookklaar leveren. Hoeft u niet te zorgen voor
loodgieter - elektricien - tegelzetter en overige vak
mensen.
En als u zelf uw nieuwe keuken wilt plaatsen, kunt u
rekenen op onze instrukties en adviezen. Zonodig bij u
thuis!
Meubelplein 9 (1e etage Mijnders meubelen) leiderdorp. Tel. 071-412615
geopend van 9 30-17 30 uur Donderdag koopavond tot 21 00 uur Zaterdag van 9.30-17 00 uur
