Nieuwe onrust
na rellen in
Sovjetenclave
Hebt u nieuwe
gordijnen op 'toog?
Hatema
Parlementszitting geschorst
Britse troonrede: MI-5, Noord-Ierland
en voetbalvandalisme krijgen prioriteit
Arbeiderspartij kiest
toch voor de oppositie
VS voor dilemma over visum Arafat
Zuidafrika accepteert
akkoord over Namibia
Ex-president Zuidkorea
heeft spijt van wandaden
WOENSDAG 23 NOVEMBER 1988
PAGINA 5
MOSKOU (Rtr/AFP) Een zitting van het Armeense par
lement is gisteren plotseling geschorst nadat afgevaardig
den op de hoogte waren gebracht van geruchten dat bij
nieuwe etnische rellen in de aangrenzende Sovjet-repu
bliek Azerbajdzjan, Armeense slachtoffers zijn gevallen.
Dit heeft het Armeense persbureau Armenpress gemeld.
LONDEN De Britse parlementa
riërs kunnen hun borst nat maken.
De regering-Thatcher wil in het ko
mende parlementaire jaar alle res
terende grote verkiezingsbeloften
in nieuwe wetten vastleggen. Blij
kens de troonrede van koningin
Elizabeth komt dat neer op min
stens 16 belangrijke wetsvoorstel
len, die de Tories - en met behulp
van een grote meerderheid in het
Lagerhuis - in hoog tempo willen
doordrukken.
door
Haye Thomas
Deze variëren van de omstreden
privatisering van 's lands water- en
elektriciteitsvoorziening tot en met
nieuwe beperkende maatregelen
voor de vakbonden en de politieke
vleugel van het geheime republi
keinse leger, de IRA.
De troonrede van koningin Eliza
beth, geschreven door de regering,
is elk jaar het hoogtepunt van wat
hier alom geldt als 's werelds beste
parlementaire show. Deze ceremo
nie, opgebouwd vanuit een tradi
tioneel scenario, voltrekt zich voor
namelijk in het volle Lagerhuis,
waar de verzamelde parlementa
riërs van beide Huizen uit de mond
van de koningin kunnen horen wat
de zittende regering in het nieuwe
parlementaire jaar van plan is.
Dit jaar is dat heel veel, nu pre
mier Thatcher kennelijk mikt op
een recordproduktie qua wetge
ving. Zo wil zij, zoals na alle slopen
de rechtszaken over de publikatie
van Spycatcher te verwachten viel,
de Britse geheime dienst MI-5 in
zijn vrijheid van handelen beper
ken en in ieder geval zijn em-
ployées een bindende zwijgplicht
opleggen. De oppositie, met La
bour aan het hoofd, vindt dat de re
geringsvoorstellen ten aanzien van
de machtsbeperking van de gehei
me dienst lang niet ver genoeg
gaan en dat er veel meer parlemen
taire controle op de activiteiten van
MI-5 moet komen.
Maar de regering is vast van plan
haar voorstellen in wettelijke bepa
lingen om te zetten. Zoals dat ook
geldt voor de privatisering van de
nationale elektriciteits- en water
voorziening, die volgens de opposi
tie tot aanzienlijk hogere prijzen
voor de consumenten zullen lei
den.
De regering wil ook nieuwe wet
telijke bepalingen tegen het terro
risme in Noord-Ierland. Zij die
schuldig worden bevonden aan ter
rorisme, kunnen voortaan rekenen
op langere straffen en de politie
heeft grotere volmachten gekregen
om beslag te leggen op fondsen
waarvan mag worden aangenomen
dat die bestemd zijn voor terroristi
sche activiteiten. Bovenden zullen
kandidaten voor het parlement en
plaatselijk bestuur in Noord-Ier
land zich voortaan onder ede tegen
terroristische activiteiten moeten
uitspreken.
Op korte termijn komt de rege
ring bovendien met het voorstel
dat voortaan alleen toeschouwers
met een nationaal identiteitsbewijs
de voetbalstadions van Engeland
en Wales binnen mogen. De oppo
sitie wijst daarbij op de reële moge
lijkheid dat dit de kleinere clubs
aanzienlijke inkomsten zal sche
len. Dit in het kader van voorne
men van premier Thatcher om het
zogenaamde voetbalvandalisme de
kop in te drukken.
De afgevaardigden keerden naar
hun kiesdistricten terug nadat was
gesproken over botsingen tussen
Armenen en Azerbajdzjani in de
Azerbajdzjaanse hoofdstad Bakoe
en elders in de republiek. Volgens
onbevestigde berichten houdt de
politie de huizen van Armenen in
Bakoe onder toezicht.
Lets parlement
wil compromis
met Moskou
MOSKOU (Rtr) - Het parle
ment van de Sovjet-republiek
Letland heeft gisteren tegen
voorstellen gestemd die de re
publiek aan de Oostzee een ve
torecht zouden geven over be
slissingen die in Moskou zijn
genomen. Maar de 320 leden
van het parlement in Riga be
sloten hun pogingen voort te
zetten om de leiding van de
Sovjetunie er van te overtuigen
dat voorgenomen veranderin
gen in de federale grondwet de
rechten van afzonderlijke repu
blieken kunnen aantasten, zo
hebben journalisten in de
hoofdstad van Letland gemeld.
"Het is een compromis-be
slissing en bepaald niet een die
het volk verwachtte", was het
commentaar van een journalist
in Riga. Veel Letten hadden
volgens hem een duidelijke
stem voor een vetorecht ver
wacht zoals Estland vorige
week uitsprak.
De parlementen van Let
lands buurrepublieken Litou
wen en Estland hebben zich vo
rige week tegen de ontwerpwij-
zigingen in de grondwet van de
Sovjetunie uitgesproken, om
dat die in hun ogen een inbreuk
betekenen op hun formele
rechten op soevereiniteit en af
scheiding uit de Sovjetunie.
Sovjetleider en president
Gorbatsjov wil dat de Opperste
Sovjet van de Sovjetunie tij
dens een speciale vergadering
op 29 november stemt voor de
veranderingen in de grondwet
die een uitvoerend president
schap invoeren en een perma
nente volksvertegenwoordi
ging doen ontstaan met vergro
te bevoegdheden.
monstraties van Azerbajdzjani te
gen een Armeens bouwproject in
Nagorno-Karabach, de Armeense
enclave in Azerbajdzjan. Sinds het
begin van het jaar zijn zeker 30
mensen om het leven gekomen we
gens de controverse rond de encla
ve. De Armenen willen dat deze bij
hun republiek wordt aangesloten.
Volgens een woordvoerder van
het Azerbajdzjaanse persbureau
Azerinform hebben zeker 200.000
mensen zich de afgelopen dagen
bij de protesten aangesloten. Hij
beschuldigde een Armeense alu-
miniumfabriek ervan een contract
te schenden door niet huizen te
bouwen, zoals daarin was vastge
steld, maar aan een industrieel pro
ject te beginnen in de Topchana-
bossen bij de tweede stad van Na
gorno-Karabach, Sjoesja.
Voordat de zitting van het parle
ment in Jerevan werd geschorst,
had het 24 april tot een nationale
dag uitgeroepen ter herdenking
van de "volkerenmoord van 1915",
waarbij ongeveer 1,5 miljoen Ar
menen in Turkije werden uitge
moord. Turkije heeft altijd tegen
gesproken dat de Armenen bewust
zijn vermoord. Het Armeense par
lement riep de Opperste Sovjet
(het Sovjet-parlement) in Moskou
•op de massamoord op de Armenen
tot genocide te verklaren.
Intussen meldden dissidenten
dat in Tbilissi, de hoofdstad van de
Sovjetrussische republiek Geor
gië, gisteren ongeveer 5.000 men
sen protesteerden tegen de door
Moskou voorgestelde wijzigingen
van de grondwet. Volgens de dissi
denten gingen 62 mensen in hon
gerstaking.
De hongerstakers, die behoren
tot een militante beweging voor de
onafhankelijkheid van de repu
bliek in het zuidwesten van de Sov
jetunie, hebben Sovjetleider Gor
batsjov een telegram gestuurd. In
het telegram vragen zij Gorbatsjov
de voorgestelde grondwetswijzi
gingen geen doorgang te laten vin
den.
In verscheidene steden in de Sov
jetrepubliek Azerbajdzjan werd
vanochtend gedemonstreerd. In de
hoofdstad Bakoe kwamen onge
veer 800.000 mensen bijeen. Het
aantal demonstranten was woens
dag aanzienlijk hoger dan de
Tienduizenden Amerikanen herdachten gisteren
de moord op president John F. Kennedy, 25 jaar ge
leden in Dallas (Texas) gepleegd. Onderwijzers hiel
den de kinderen het ideaal van de edelmoedigheid
en zelfopoffering voor dat de 35ste president van de
VS anno 1988 nog steeds vertegenwoordigt. In Was
hington hielden ongeveer 500 ex-vrijwilligers van
het Vredeskorps, dat Kennedy in 1963 oprichtte, een
wake van 24 uur bij het Capitol, de plaats waar het
Amerikaanse parlement vergadert. Edward Ken
nedy, de jongere broer van J.F. Kennedy, reisde
naar Runnymede, 34 kilometer ten westen van Lon
den, waar in 1965 een gedenksteen voor Kennedy
werd geplaatst. De senator legde witte rozen bij de
steen.
(foto AP)
WASHINGTON (GPD) - Krijgt
PLO-leider Arafat een visum voor
de Verenigde Staten om de Alge
mene Vergadering van de Verenig
de Naties te kunnen toespreken?
In Cairo verklaarde Arafat dat hij
met hulp van de Egyptische minis
ter van buitenlandse zaken, Me-
guid, een visum had gekregen,
maar in Washington ontkende hel
ministerie van buitenlandse zaken
dat er zelfs een officiële aanvraag is
binnengekomen.
Een visum voor Arafat plaatst de
ge dag, aldus de zegsman, die hier- Amerikanen voor een dilemma.
Verenigde Staten een visum verle
nen aan een ieder die als officiële
gast de VN bezoekt. Maar het Con
gres heeft de Amerikaanse rege
ring het recht gegeven 'terroristen'
de toegang tot de VS te ontzeggen.
Zo'n 51 senatoren hebben minis
ter van buitenlandse zakten Shultz
gevraagd Arafat geen visum te ver
lenen en Shultz heeft daarop geant
woord dat hij Arafat absoluut niet
i de VS wil zien. De vraag is of de
heeft bepaald dat de Amerikaanse
regering niet het recht heeft het
VN-kantoor van de PLO in New
York te sluiten?
Arafat wil op 29 december de Al
gemene Vergadering toespreken.
Dat is een symbolische datum. Op
29 december 1947 aanvaardde de
Algemene Vergadering van de VN
het delingsplan voor Palestina, de
wettelijke basis van de staat Israël.
Wat is een mooiere symboliek
Amerikaanse regering Arafat een Arafat de wereld op dezelfde da-
i bezoek aan de VN
kan weigeren nadat de Amerikaan
se rechter enige maanden geleden
turn 41 jaar later de geboorte t
een Palestijnse staat te melden, op
basis van datzelfde delingsplan.
TEL AVIV (GPD/AP) - De Israëli
sche Arbeiderspartij heeft gisteren
gekozen voor de oppositie. De
plannen voor de vorming van een
regering van nationale eenheid zijn
daarmee van de baan. Premier
Shamir gaat nu proberen een kabi
net te formeren met de steun van
zijn Likud-partij, klein rechts en de
religieuze partijen.
Breekpunt van de drie weken ge
leden begonnen besprekingen tus
sen Arbeiderspartij en Likud was
de verdeling van de ministerspos
ten. De Arbeiderspartij eiste van
het begin af aan dat Rabin als mi
nister van defensie zou aanblijven
en dat Peres buitenlandse zaken
zou houden of financiën zou krij
gen.
Verder wilden de socialisten dat
beide grote partijen met een gelijk
aantal ministers zouden zijn verte
genwoordigd in het tien leden tel
lende kernkabinet. In dat kernka
binet worden de belangrijkste poli
tieke besluiten genomen.
Shamir heeft zieh tot het laatst
verzet, omdat de Arbeiderspartij
met een gelijk aantal ministers ie
der voorstel van de Likud zou kun
nen blokkeren. In de loop van de
onderhandelingen werd verder
duidelijk dat Shamir niet zou toe
staan dat Peres buitenlandse zaken
zou behouden of op financiën zou
komen.
Gisteren voerden Israëlische ge
vechtsvliegtuigen een aanval uit op
guerrillabases nabij de havenstad
Sidon in Zuid-Libanon. Volgens de
politie vielen bij bombardementen
op het Palestijnse vluchtelingen
kamp Ein el-Hilweh zeker drie do
den en negen gewonden. Het was
de eerste Israëlische luchtaanval
tegen Palestijnse doelwitten nadat
de Palestijnse Nationale Raad vori
ge week een onafhankelijke Pales
tijnse staat had uitgeroepen.
Israëlische regeringsfunctiona
rissen uitten gisteren scherpe kri
tiek op de Europese Gemeenschap,
omdat deze de onlangs uitgeroe
pen. Palestijnse onafhankelijk
heidsverklaring heeft verwel
komd. Maandag prees de EG in een
verklaring de Palestijnse Bevrij
dingsorganisatie (PLO) omdat de
ze in de onafhankelijkheidsverkla
ring van 15 november Israël heeft
erkend en het gebruik van geweld
heeft veroordeeld. Volgens de EG
heeft de PLO met deze verklaring
'positieve stappen' in de richting
van vrede in het Midden-Oosten
gezet.
"De verklaring van de EG valt te
betreuren", aldus een zegsman van
het Israëlische ministerie van bui
tenlandse zaken. Hij gaf te kennen
dat de EG op deze wijze ten onrech
te heeft geprobeerd de beslissin
gen van Algiers af te schilderen als
lovenswaardig. Hij benadrukte dat
de Palestijnse onafhankelijkheids
verklaring niet moet worden be
schouwd als een positieve stap in
de richting van een vredesregeling
en herhaalde dat de PLO nog altijd
moet worden gekenschetst als een
terroristische organisatie.
Acute geldnood
was reden voor
moord op baby
BONN (GPD) Acute geldnood
was de drijfveer achter de ontvoe
ring van en de moord op de 15
maanden oude Patrick Padberg uit
het Westduitse Eslohe. Dat beken
de de dader, een uit Bonn afkom
stige man, die verslaafd zou zijn
aan drugs en al enkele veroordelin
gen wegens handel in verdovende
middelen achter de rug heeft.
De ontvoerder had op de avond
van de ontvoering de grootmoeder
van de jongen gewurgd en korte
tijd later ook de baby. Maar de wan
hopige ouders liet hij in de waan
dat zij hun kind levend zouden te
rug zien. Hij werd in de nacht van
maandag op dinsdag bij de over
dracht van het losgeld van 1,2 mil
joen mark, opgepakt.
De moordenaar, een werkloze
bouwvakker en vader van twee
kleine kinderen, woonde sinds
kort in de buurt van Eslohe. Nadat
hij tevergeefs had geprobeerd een
baan te krijgen in het bedrijf van
Patricks vader, rijpte bij hem het
plan de kleine jongen te ontvoeren.
Uit geldnood, aldus de 32-jarige
Buitenland kort
Hongarije
Een hoge Hongaarse partijfunctio
naris heeft gisteren duidelijk ge
maakt dat de uitwijzing van een
Hongaarse diplomaat uit Roeme
nië niet onbestraft zal blijven. De
Roemeense autoriteiten zetten af
gelopen zaterdag de handelsatta
ché van de Hongaarse ambassade
uit het land wegens verspreiding
van anti-socialistische en tegen hét
Ceausescu-regime gerichte pam
fletten.
Moordenaar
SEOUL De voormalige Zuidko-
reaanse president Chun Doo Hwan
heeft vanochtend vanuit zijn resi
dentie in Seoul het volk om vergif
fenis gevraagd voor al de schanda
len tijdens zijn achtjarig bewind.
PRETORIA De Zuidafrikaanse
regering accepteert het vorige
week in Genève bereikte principe-
akkoord over de onafhankelijk
heid van Namibia. Minister 'Pik'
Botha van buitenlandse zaken
heeft dat gisteren aan de Ameri
kaanse bemiddelaar Crocker laten
weten. Eerder hadden Angola en
Cuba de Amerikaanse regering er
van op de hoogte gesteld dat zij het
Genève-akkoord, dat met name
handelt over het vertrek van de cir-
50.000 Cubaanse soldaten uit
James Earl Ray, de man die in de Angola, hebben aanvaard.
Verenigde Staten een gevangenis
straf van 99 jaar uitzit voor de
moord op Martin Luther King,
meent onvrijwillig betrokken te
zijn geraakt in een door de FBI be
raamd moordcomplot. De 60-jarige
Ray zei dit gisteren voor de Ameri
kaanse televisie.
door
Ruud de Wit
Sikhs
Bij een wilde schietpartij in de In
dische hindu-stad Kaital hebben
radicale sikhs 20 mensen om het le
ven gebracht. Een groep van zes
gewapende extremisten reed in
een jeep door de 20 kilometer ten
zuiden van de sikh-staat Punjab
gelegen stad. Terwijl het voertuig
door het centrum van de stad reed
openden de schutters het vuur op
alles wat bewoog.
Stealth
Op een vliegbasis in Californië
heeft de Amerikaanse luchtmacht
gisteren haar nieuwe B-2 'Stealth'
bommenwerper getoond aan leden
van het Congres, vertegenwoordi
gers van de media en ingewijden
uit de lucht- en ruimtevaartindus
trie. Het toestel is het voorlopige
kroonjuweel in de supergeheime
'zwarte inventaris' van de lucht
macht.
Psychiater
van de Sovjetunie bij deze onder- dOOT
handelingen benadrukte, ondanks Bob Mantilï
het feit dat dit land officieel slechts
een waarnemersstatus had. Botha
zei te hopen, dat de Sovjetunie het
vredesprotocol in Brazzaville me
de zal ondertekenen.
Hoewel Botha erg vaag was over
het vervolg van het vredesproces
in Angola, dat moet leiden tot de
onafhankelijkheid van Namibia,
lijkt het erop dat met ingang van 1
februari volgend jaar - of misschien
wel eerder - een begin kan worden
gemaakt met de officiële uitvoe
ring van VN-resolutie 435.
Deze resolutie regelt het vertrek
van het Zuidafrikaanse bezettings
leger uit Namibië, dat zal worden
vervangen door een VN-vredes-
macht. Later volgend jaar zullen er
dan vrije algehele verkiezingen on
der supervisie van de VN in Nami
bia moeten volgen en pas daarna
zal deze voormalige Duitse kolo
nie, die meer dan 70 jaar door Zuid
afrika bezet is gehouden, inder-
Chun nam de verantwoordelijk
heid op zich van het bloedbad in
Kwangju, in 1980, dat aan zeker
tweehonderd mensen het leven
heeft gekost. De ex-president
wordt ervan beschuldigd de rebel
lie te hebben geprovoceerd en troe
pen naar Kwangju hebben ge
stuurd om de opstand in de kiem te
smoren. Daarmee effende hij de
weg voor een militair dictatuur, al
dus de oppositie.
Chun legde zijn openbare
schuldverklaring af na een felle
campagne van radicale studenten,
die eisten dat Chun zou worden be
recht voor zijn wandaden. Kranten
in Seoul meldden dat de ex-presi-
dent bereid bleek te zijn
aan het volk aan te bieden, nadat
president Roh Tae Woo hem een
schuilplaats ergens in de provincie
had gegarandeerd, waar hij veilig
zou zijn voor de aanvallen van radi
cale studenten en andere tegen
standers. Verwacht wordt dat Roh,
een ex-generaal en naaste mede
werker van Chun, zijn voormalige
mentor amnestie zal verlenen.
Afgewacht moet worden of de
oppositie genoegen zal nemen met
het excuus van Chun en of de golf
van volkswoede in Zuidkorea er
door zal afnemen. De studenten ei
sen een openlijke veroordeling van
alle militairen en politici die zich
schuldig hebben gemaakt aan
machtsmisbruik onder de militaire
dictatuur van generaal Chun.
Het lijkt daarom onwaarschijn
lijk dat de oppositie, die in het par
lement de meerderheid heeft, haar
onderzoek naar de misstanden on
der het bewind van Chun zal stop
pen. Zeker niet voor wat betreft de
affaire Kwangju. Chun en de voor
malige president Choi Kyua Ha,
die staatshoofd was tijdens de
volksopstand, zijn inmiddels ge
dagvaard.
ADVERTENTIE
De acceptatie van het Genève-
akkoord door alle betrokken partij
en, maakt het nu mogelijk om bin
nen afzienbare tijd een begin te ma
ken met de uitvoering van VN-
resolutie 435, die de onafhankelijk- daad onafhankelijk kunnen
heid van Namibië onder supervisie
van de VN regelt.
De verklaring dat de regering-
Botha het Genève-akkoord aan
vaardt en dat Zuidafrika binnen
een a twee weken in de Kongolese
hoofdstad Brazzaville met Cuba en
Angola officieel het protocol zal
ondertekenen, werd gistermiddag
in Pretoria bekend gemaakt door
de Zuidafrikaanse minister van
buitenlandse zaken, Roelof 'Pik'
Botha.
Op de persconferentie zei minis
ter Botha dat "de hardste noot van
de vredesonderhandelingen" de
overeenkomst over een vertrek-
schema voor de 50.000 Cubaanse
soldaten in Angola was geweest.
Hoe dit vertrekschema er uit ziet,
wilde Botha niet kwijt, maar be
richten in de Amerikaanse pers ge-
dat de drie landen het eens
den.
Wat er met de Angolese bevrij
dingsbeweging Unita gaat gebeu
ren, is evenwel nog een open vraag.
Savimbi zei het afgelopen week
end, dat hij bereid is om met de An
golese president Dos Santos onder
handelingen aan te knopen over
een interne vredesregeling, maar
Dos Santos eist een volledige over
gave van de 'rebellen'. Dat wordt
door Savimbi geweigerd, zodat
zelfs met een onafhankelijk Nami
bia de problemen van Angola voor
alsnog niet opgelost zijn. Maar mo
gelijk zullen de Verenigde Staten
en de Sovjetunie nu ook druk op
Dos Santos uitoefenen om een dia
loog met Savimbi aan te gaan.
De Russische psychiater Boejanov zijn geworden over het vertrek van
heeft in een artikel in het onder- de Cubanen over een periode van
wijsblad Utsjitelskaja Gazeta toe- 27 maanden. Over dit vertreksche-
gegeven dat vooral in de jaren ze- ma is een half jaar onderhandeld,
vqntig op grote schaal politieke onder meer in Cairo, Brazzaville,
dissidenten krankzinnig werden New York en Genève.
verklaard en in psychiatrische in- Opvallend was dat Botha op de
richtingen opgesloten. persconferentie met name de rol
REAGEERBUIS-VIERLING
Een 36-jarige Egyptische vrouw
heeft in een ziekenhuis in Cairo het
leven geschonken aan een vierling,
nadat zij door in-vitro fertilisatie
was bevrucht. De baby's, drie jon
gens en een meisje, zijn twee maan
den te vroeg met een keizersnede
ter wereld gebracht.
U kunt in een Hatéma-winkel al voor f 33,75 per
meter satijnen gordijnstof kopen. Keuze uit maar
liefst 18 tinten. Alles hangt in de winkel op
kamerhoogte. En binnen 14 dagen is 't op
maat gemaakt.
Dus waarom stapt u niet gewoon
een Hatéma-winkel binnen?
WINKELS
Stationsplein 214-216, Leiden.
Dagelijks geopend vanaf 10.30 uur. Zaterdag vanaf 9 30 uur. Koopavond Maandag gesloten.
