Wassenaars lyceum
ontwikkelt software
'Mensen laten zich verblinden door de welvaart'
Welzij li sin stelli ïgen niet beknot
DUBBELE FUNCTIE
Anti-tankactie
bijna voltooid
in Wassenaar
Leiderdorpse muziekschool enige slachtoffer
Zuster Hubertine Kristel hekkesluiter klooster Duinzicht in Oegstgeest
Klaas de Jonge in Leiderdorp
ZATERDAG 19 NOVEMBER 1988
REGIO LEIDEN
PAGINA 15
D.D. Hondijk, conrector van het Rijnlands Lyceum in Wassenaar, in het computerlokaal van zijn school. Hij
nam het initiatief om softioare programma's te ontwikkelen voor spellings- en wiskunde onderwijs.
(foto Jan Holvast)
WASSENAAR - "Tussen
mij en de leerling geen com
puter" was tot voor kort een
veel gehoorde kreet op het
Wassenaarse Rijnlands Ly
ceum. Volgende week over
handigt datzelfde lyceum
een compleet software pro
gramma voor spellings-en
rekenonderwijs over aan
wethouder J.C.M. Greep.
De programma's worden
verspreid over 12 basisscho
len in Wassenaar en 2 in
Voorschoten. De scholen
krijgen een computer erbij
in bruikleen van het lyce
um.
door
Britta Alink
Initiatiefnemer tot het ontwikke
len van programma's die zowel in
het basisonderwijs als in de eerste
twee klassen van het voortgezet
onderwijs kunnen worden ge
bruikt, is D.D. Hondijk, natuur-
kundeleraar en conrector van het
Rijnlands Lyceum. "Er heerste bij
een aantal leraren en medewerkers
op onze school een aversie tegen de
computer. Argument daarvoor was
dat de computer hetzelfde zou zijn
als de televisie, de video en de
stripboeken. Maar dat is helemaal
niet zo. De computer is een hulp
middel, er zijn zoveel mogelijkhe
den. Iedereen is nu bijgedraaid. De
administratie, het rooster en de fi
nanciën worden met behulp van de
computer behandeld. Je kunt er in
deze tijd niet meer onderuit", aldus
Hondijk.
Automatisering in scholen is al
een paar jaar op gang. Conrector
Hondijk had een onbevredigend
gevoel over het gebruik van dd ap
paraten op school; de informatica-
lessen en het gebruik ervan in de
schooladministratie waren volgens
hem niet voldoende. Hij dacht dat
er binnen het onderwijs zelf ook
meer mogelijkheden moesten zijn.
"Ik ben toen wat Engelse program;
OEGSTGEEST - In hetzelfde
gebouw als waarin ze haar
kloosterroeping jaren geleden
ontdekte, geldt Zuster Huber
tine Kristel over een paar we
ken als hekkesluiter van de tal
loze zusters Franciscanessen
die bijna 140 jaar in Oegstgeest
waren gehuisvest. De laatste
acht zusters zullen het klooster
in Huize Duinzicht aan de
Rhijngeesterstraatweg name
lijk begin volgend jaar moeten
hebben verlaten. Op Zuster
Hubertine rust de taak die ver
huizing in goede banen te lei
den.
door
Conny Smits
"Ik vond het een hele opdracht",
vertelt ze, terugdenkend aan het
jaar 1979, toen haar werd gevraagd
de toen nog 42 zusters te begelei
den bij hun verhuizing. "Het was
toch een heel verdrietige zaak voor
de mensen die hier al tientallen ja
ren woonden en gewend waren aan
het hele sfeertje hier. Maar we moe
ten reëel zijn. Het klooster is voor
bewoning afgekeurd en moderni
sering is geen redelijke oplossing
nu er nauwelijks meer nieuwe zus
ters bijkomen".
Zuster Hubertine is blij dat het
gebouw straks in elk geval niet leeg
achterblijft. Nu al is aan de Rhijn
geesterstraatweg ook de Stichting
Duinzicht gevestigd. Onder die
noemer werken er Cebemo, de ka
tholieke financieringsorganisatie
voor ontwikkelingswerk, de men
senrechtenorganisatie Justitia et
Pax en het Centraal Missie Com
missariaat. Na het vertrek van de
zusters kan Cebemo de vrijgeko
men rechtervleugel van het ge
bouw betrekken.
Onderwijs
De geschiedenis van Huize Duin
zicht gaat terug tot het jaar 1850
toen ene mgr. Van Wijckerslooth,
de eerste bisschop in Nederland,
het klooster stichtte. Belangrijkste
doel dat hij daarbij voor ogen had,
ma's gaan bekijken, maar daar was
ik niet kapot van. Dus ik kwam op
het idee om de kennis van onze do
centen te gaan gebruiken om zelf
software te gaan ontwikkelen. En
omdat ik het niet ideaal vond om
de leraar op zijn zolderkamer aan
programma's te laten werken, heb
ik er een aantal computerdeskun
digen bij gehaald. Als je die lui bij
elkaar zet moet er wel wat goeds
uitkomen", aldus de conrector.
Hondijk heeft moeten "bedelen
en jammeren" bij de overheid om
geld te krijgen voor zijn progressie
ve project. Uiteindelijk is de over
heid met enkele tonnen over de
brug gekomen. De gemeente Was
senaar was enthousiast en gaf een
subsidie van 25.000 gulden. In
1985, de school bestond toen 50 jaar
is het project opgestart. Onderwijs
deskundigen uit de regio en pro
grammeurs van de Technische
Universiteit Twente zijn samen be
gonnen. Na een jaar gaf de gemeen
te nog een bedrag van 30.000 gul
den en dit jaar wordt er nog 15.000
gulden gestort. Het resultaat van
wordt woensdag 23 november ge
presenteerd in de aula van het Rijn
lands Lyceum.
Volgens Hondijk zijn het prima
programma's geworden. De leer
ling gaat stap voor stap door de les
sen heen. Eerst uitleg, dan oefe
ning en tot slot een toets. De docent
kijkt het na en vervolgens kan de
leerling met het volgende onder
deel beginnen. Of, als het niet zo
goed lukt, weer naar het begin,
maar dan met een andere uitleg.
"De docent kan de resultaten op ie
der moment bijhouden en precies
zien waar de problemen zitten. De
leraar van vlees en bloed, met het
bord en het krijtje kan nooit wor
den vervangen. Hij blijft nodig
voor de begeleiding en voor de yit-
leg", zegt Hondijk.
Er is voor spelling en wiskunde
gekozen omdat de overgang van
basisschool naar middelbare
school juist voor die twee vakken
niet zo soepel verloopt. De leerlin
gen krijgen vanaf september 1989
les met de computer en in de brug
klas wordt het programma gewoon
voortgezet. "Het blijkt ieder jaar
weer dat leerlingen die net van de
basisschool komen een gebrekkige
was een begin te maken met het on
derwijs in Oegstgeest. En inder
daad kon op 12 juli 1850 worden ge
meld dat Soeur Catherine en Soeur
Raphaël waren aangekomen om er
de bewaarschool te beginnen, di
rect gevolgd door een school voor
"Christelijke lering en handwer
ken".
De stichting bleek zo levensvat
baar dat al snel een nieuwe school
werd gebouwd én een verblijf voor
weesmeisjes en oude vrouwen. De
ze eerste uitbreiding maakte Van
Wijckerslooth echter niet meer
mee. Hij stierfin 1851 en werd inde
annalen betreurd als "een edele
spelling en nauwelijks wiskundig
inzicht hebben. Het levert proble
men op. De filosofie achter het soft
ware project is dat we alle kinderen
over die hobbels heen helpen. Ze
moeten er allemaal langs", aldus
Hondijk.
Een educatieve uitgever in Zeist
gaat de softwear uitgeven. De TU
Twente heeft de programma's ge
schreven voor MS DOS-compu-
ters, het type dat minister Deetman
binnenkort op alle basisscholen in
Nederland wil plaatsen in het ka
der van het Informatica Stimule-
rings Plan, waarvoor 170 miljoen
gulden wordt uitgetrokken.
Het Rijnlands Lyceum blijft
nauw betrokken bij de uitvoering
van het plan. "Wij verzorgen, sa
men met de schooladviesdienst de
nazorg. De scholen kunnen altijd
met vragen komen. En de onder
wijzers krijgen hier een cursus om
met de programma's om te kunnen
gaan", alus de conrector.
LEIDERDORP - Het sociaal-cultu
reel werk in Leiderdorp, met uit
zondering van de streekmuziek-
school, kan volgend jaar rekenen
op handhaving van de subsidies.
Hoewel het rijk aanzienlijk heeft
gekort op de bijdragen, vindt de ge
meente Leiderdorp het belangrijk
dat de 'nul-lijn' wordt gehand
haafd. De korting van 50.000 gul
den van het ministerie van WVC zal
dan ook niet aan de welzijnsinstel-
lingen worden doorberekend maar
binnen de begroting worden opge
vangen.
De raadscommissie sport en wel
zijn toonde zich deze week tevre
den over dit beleid. Het enige
slachtoffer is de streekmuziek-
school Rijnakkoord, die volgens de
gemeente drastisch moet bezuini
gen. Hoeveel er moet worden inge
leverd is echter nog niet duidelijk.
Het bestuur van Rijnakkoord ver
langt voor 1989 een bijdrage van
Weldoener, een trouwe Bescher
mer der Congregatie. Grote dank
zijn wij Hem verschuldigd en in on
ze gebeden moeten wij Zijne Door
luchtige Hoogwaardigheid steeds
indachtig blijven".
Nadat de eerste 'echte' onder
wijskracht, een zuster-onderwijze-
res, in 1903 op Duinzicht was ko
men wonen, werd een lagere
school gesticht. Tot 1915 was de
school slechts toegankelijk voor
meisjes die op het internaat van het
klooster woonden. Pas in 1954
kwam daarin verandering. De lage
re school bleef bestaan tot 1968 en
ging, nadat ook enkele jaren
VGLO-school te zijn geweest, over
464.000 giU4en, terwijl de gemeen
te voor het muziekonderwijs niet
meer dan 412.000 gulden overheeft.
De begroting is vooralsnog aange
houden.
Commissielid T. Meijer (CDA)
LEIDERDORP - Klaas de Jonge is
woensdagavond te gast in het
eerstvolgende politieke café In de
Hollandse Tuyn in Leiderdorp. Het
therria van de avond luidt 'naar een
gemeentelijk anti-racismebeleid'.
De Jonge zal ter inleiding van de
avond een toelichting geven op de
situatie in Zuid-Afrika. Ook Ryme
Wouters uit Delft houdt een toe
spraak over dit onderwerp.
Het politieke café begint om acht
in een ULO-scholengemeenschap
op rooms-katholieke grondslag die
nu (als IVO-mavo) nog "bestaat.
Koorgebed
Voor Zuster Hubertine beteken
de haar huidige verblijf in het
klooster een hernieuwde kennis
making. "Ik ben waarschijnlijk
ook gevraagd voor deze taak omdat
ik hier al vijftien jaar, met veel ple
zier, had gewerkt. Ik kende de sfeer
hier, en de zusters natuurlijk". Ei
genlijk bij toeval had ze in de oor
logsjaren kennis gemaakt met de
Zusters Franciscanessen. "Ik
werkte als verpleegster bij de Ur
sula Kliniek en toen ik ziek werd,
ADVERTENTIE
hield een pleidooi voor het optrek
ken van de subsidie voor de Her-
vormd-Gereformeerde Jeugdraad
tot 75 procent in 1989 en honderd
procent in 1990. De overige fracties
wilden de subsidie echter handha-
uur met de toespraken van beide
heren. Omstreeks negen uur 's
avonds volgt een forumdiscussie
over onder meer de stelling dat
"ook de gemeentelijke overheid
verantwoordelijk is voor en een bij
drage moet leren aan het anti-
apartheidsbeleid". In het forum
zullen naast De Jonge en Wouters
ook vertegenwoordigers van de po
litieke partijen zitten. Na een'pauze
is er nog tijd voor een informeel ge
deelte.
werd ik verpleegd door deze zus
ters. Daar hoorde ik regelmatig het
koorgebed van de Franciscanes-
Het gebedsleven sprak haar erg
aan en ze ontdekte dat haar roeping
hier lag. "Wat roeping is? Ik weet
het niet. Er heeft niemand geklopt.
Maar ik weet wel dat ik toen dacht:
als ik het nu niet doe, doe ik het
nooit meer". Ze was toen immers
'al' 26 jaar, naar ze zegt tamelijk
oud om toe te treden. "Achteraf
ben ik daar blij om. Ik had al het
een en ander meegemaakt, was wat
rijper geworden".
Na haar intrede in het 'moeder
huis' van de Franciscanessen in
Roosendaal werd ze in 1948 in Hui
ze Duinzicht geplaatst. "Inspraak,
zoals nu, kenden we toen nog niet.
Je had immers gehoorzaamheid
beloofd en dus had je maar te gaan
waarheen ze je stuurden". Maar na
een wat stroef begin kreeg ze het
uiterst naar haar zin toen ze werd
benoemd tot hoofd van het inter
naat waarmee ze was belast met de
zorg voor de kinderen die in Huize
Duinzicht tijdelijk hun thuis had
den.
Een hecht groepje zusters vorm
den ze, blikt Zuster Hubertine te
rug. Natuurlijk waren we allemaal
mensen met onze eigen karakters,
maar met elkaar moesten we het
doen. We hadden onze roeping, en
daarmee onderscheidden we ons
van het personeel van buitenaf.
Niet dat wij béter waren, absoluut
niet. Maar we waren altijd beschik
baar, omdat de andere zusters de
bezigheden thuis, zoals koken en
de was, op zich namen".
Bejaardenhuis
Doordat steeds meer taken van
de zusters (bejaardenzorg, onder
wijs) in de loop der jaren werden
overgenomen door de overheid en
bovendien het aantal zusters slonk,
is het zover gekomen dat de Zus
ters Franciscanessen uit Oegst
geest moeten vertrekken. Volgens
Zuster Hubertine is het vertrek tot
nu toe goed en rustig verlopen, on
danks de pijn waarmee de verhui
zingen toch gepaard gingen.
Een aantal zusters zocht nog een
taak in de andere huizen van de
congregatie, anderen vertrokken
naar de verpleeg- of verzorgings
huizen van het klooster. Nu zijn er
ven op 1.400 gulden, dus vijftig pro
cent van de kosten. De andere helft
van het geld voor dit jeugdwerk
zou moeten komen van de kerken.
Inmiddels kan worden gespro
ken van een slepende kwestie. Het
bestuur van de HGJ, dat enkele ja
ren geleden uit de Stichting Jeugd
werk Leiderdorp (Sjelter) is ge
stapt om haar eigen weg binnen de
kerken te gaan, vindt dat het recht
heeft op dezelfde behandeling als
de andere sociaal-culturele instel
lingen in Leiderdorp.
Volgens W.J. Laman van de HGJ
hebben de kerken het financieel
ook niet meer zo best. Een beroep
op de commissie beroep- en be
zwaarschriften bracht de HGJ vo
rig jaar ook niet verder. Laman
kondigde deze week aan de kwes
tie van het recht op gelijke behan
deling voor te leggen aan de afde
ling rechtspraak van de Raad van
State.
nog acht zusters, in leeftijd vari
ërend van 48 tot 78 jaar, die ook de
ze laatste weken in Huize Duin
zicht gewoon hun eigen taken uit
voeren. "De een dekt dagelijks de
tafel, de ander verzorgt de deur, er
is een organiste, iemand die de
boodschappen doet, die de kapel
verzorgt. Tot het laatst willen we
bezig blijven".
Volgens Zuster Hubertiné is het
einde van de Oegstgeester kloos
tergeschiedenis geen teken aan de
wand. "Ik geloof'niet dat er hele
maal een einde aan alle kloosters
zal komen. Er zijn ook nog genoeg
mensen die zich keihard willen in
zetten voor de noden in deze we
reld. Als je alleen al kijkt naar die
meisjes die met geestelijk gehandi
capten werken. Dat is toch heel
zwaar en heel goed werk".
Noden
"Ik denk eerder dat het een crisis
is van deze tijd, een crisis in de
kerk ook. Maar de noden blijven.
In Oegstgeest waren we in de vori
ge eeuw nodig om het onderwijs en
de bejaardenzorg op te zetten, te
genwoordig zijn er weer andere
dingen waarvoor je je kunt inzet
ten. Je ziet dat al gebeuren bij de
projecten voor heroïnehoertjes bij
voorbeeld, de taallessen voor bui-
WASSENAAR - Na zeven jaar kan
de provincie bijna een streep zet
ten onder de anti-tank actie in de
waterwingebieden. Waren er in het
begin nog 6000 ondergrondse olie
tanks van onbekende kwaliteit, nu
moeten er nog 50 worden gekeurd.
Drie daarvan liggen onder de
grond in Wassenaar bij Kievitsduin
en Duinrell. De rest is veilig of voor
eeuwig onschadelijk gemaakt.
In de eerste jaren van de actie
hielp de provincie bij het omscha
kelen van de verwarmingsinstalla
tie of droeg ze de kosten van het
keuren (2000 gulden). Wanneer de
tank te slecht bleek, moest de eige
naar de kosten van leegzuigen en
zandstorten betalen (1000 gulden).
Mensen die weigerden te reageren
op de herhaalde aanschrijvingen,
moeten vanaf 1 april dit jaar alles
betalen. Het gaat om 50 'overblij-
De provincie heeft meerdere re
denen om hard op te treden. Vanaf
1980 is de Zuidhollandse bodem
en/of het grondwater tien maal ern
stig verontreinigd door lekkende,
ondergrondse tanks. Alleen al in de
Haagse Arie Schefferstraat was het
drie maal mis. Deze lekkages wer
den in een zeer laat stadium opge
merkt en dan kost een schoon
maakactie al snel 60.000 gulden.
Aangezien een liter olie een mil
joen liter drinkwater kan verontrei
nigen, is waakzaamheid geboden
met de tanks die 3.000 tot 10.000 li
ter olie kunnen bevatten.
Verschillende bewoners betwij
felden of hun tank zo slecht is en 52
van hen mochten hem op kosten
van de provincie laten keuren door
het Keuringsinstituut voor Water
leidingartikelen (KIWA). Een der
de van de tanks bleek lek en alleen
de roestlaag voorkwam hier lekka
ge. Van de resterende tanks volde
den er slechts twee aan de eisen.
Als dergelijke goedgekeurde
tanks niet te dicht bij de winputten
liggen, kan de provincie een ont
heffing verlenen. Ze verbindt daar
wel strenge voorwaarden aan. Be
woners moeten hun tanks jaarlijks
laten testen en een beschermings
installatie laten aanbrengen. Een
bewoner aan de Wassenaarse Prin-
senweg trok de KIWA-test in twij
fel en zijn tank moet voor een twee
de maal worden gekeurd.
tenlanders of de terminale thuis
zorg".
Ook de grote eenzaamheid van
veel mensen noemt Zuster Huber
tine een van de grote noden van de
ze tijd. "Materieel is er in Neder
land misschien niet veel te klagen,
maar er is veel ontrouw, veel ver
driet en eenzaamheid waarbij men
sen elkaar zouden kunnen helpen.
Ik denk dat dit te weinig gebeurt
tegenwoordig omdat mensen zich
laten verblinden door de welvaart.
De mensen vluchten, luisteren niet
meer naar elkaar. Terwijl dat juist
zo bevrijdend kan zijn".
Zelf is Zuster Hubertine, die na
de sluiting van het klooster naar
Gouda verhuist, niet van plan op
69-jarige leeftijd stil te gaan zitten.
Ook in Gouda bestaat een werk
groep terminale thuiszorg, waarin
ze in Oegstgeest erg actief was. "Ik
vind het jammer dat we uit Oegst
geest vertrekken. Het geeft veel
verdriet bij de zusters. Maar we
moeten nuchter zijn: de tijd en het
leven gaan nu eenmaal verder".
De Zusters Franciscanessen ne
men vandaag afscheid van Huize
Duinzicht. Na een Eucharistievie
ring in de St. Willibrordkerk aan de
Rhijngeesterstraatweg is er een af
scheidsbijeenkomst in restaurant
La France naast deze kerk.
De plaquette die gisteren werd onthuld in de tuin van Huize Duinzicht.
Deze grillig gevormde steen herinnert eraan dat Huize Duinzicht van 1850
tot 1988 werd bewoond door de Zusters Franciscanessen.
Zuster Hubertine voor Huize Duinzicht. "De verhuizing is toch wel een verdrietige zaak, maar we moeten reëel
Zijn". (foto Jan Holvast)
Het actuele streeknieuws op de
Leidsch Dagblad Kabelkrant trekt
veel kijkers, waardoor het voor re
gionale adverteerders een com
mercieel heel aantrekkelijk medi
um is; aldus dhr. Hofenk, eigenaar
van wielerspeciaalzaak Dusoswa.
"Mensen komen de zaak binnen en
vragen speciaal om 'de fiets van
TV'. Daaraan merk ik als onderne
mer dat adverteren op de kabel
krant loont. Voor mij is dat glashel
der. M'n familie en kennissen kij
ken veelvuldig en laten dat van tijd
tot tijd weten. Zelf zet ik de TV ook
regelmatig op de kabelkrant. Voor
al het streeknieuws volg ik fre
quent".
Z'n eigen advertentie daartussen is
een vertrouwd beeld geworden.
Dhr. Hofenk: "De eerste keer was
heel spannend. Hoe zou het over
.af
komen? Blijkbaar heel goed, zo
merkte ik de volgende dag. Het re
gende reakties. Nu is het de ge
woonste zaak van de wereld dat ik
elke zondag op de buis verschijn".
De eigenaar van de zaak aan de
turfmarkt adverteert volgens een
vast patroon. "Naamsreklame is
voor ons niet nodig. Hoewel de ka
belkrant zich ook daérvoor uitste
kent leent. Ik pak lukraak een fiets
uit de winkel, prijs 'm met 100-150
gulden af, en plaats de aanbieding
in de kabelkrant".
"Ik heb bewust voor de zondag als
advertentiedag gekozen", verklapt
dhr Hofenk. "Dan kijkt de voor mijn
bedrijf meest interessante doel
groep. Zeker na vieren wanneer de
sportuitslagen bekend worden".
Leuk zou hij het daarom vinden
wanneer op zo'n piek een bedrij-
venkortingskwartiertje wordt uit
gezonden: "Vijf of zes bedrijven
die op een pagina in een paar re
gels iets aanbieden. Dat lijkt mij
wel wat. Andere suggesties van mij
zijn zo mogelijk sneller van tekst
veranderen, en de advertentieca
paciteit met mate uitbreiden.
Want dat steeds meer onderne
mers de weg van adverteerders als
Dusoswa BV gaan volgen staat
vast. De rijwielspecialist heeft al 60
jaar ervaring met adverteren in de
Leidse regio, en weet dus hoe de
klanten het best bereikt kunnen
worden. "Via een lees- en adver-
teervriendelijk medium als de ka
belkrant. Het beviel direkt, en zo is
het tot op de dag van vandaag ge
bleven".
