'Actieplan'
ter redding
zeehonden
Een indiaan op oorlogspad in Den Haag
'Rekening rijden' omstreden
SmaUingerland niet wijzer
na gesprek met Van Dijk
POLITIE SLAAGS MET STUDENTEN po]itiebonden weer
front tegenover kabinet
Boeiende facette
van een
fascinerend
modeseizoen
penseel
VRIJDAG 18 NOVEMBER 1988
BINNENLAND
PAGINA 3
Binnenland kort
Fietser zomaar
in rug gestoken
HILVERSUM (GPD) - Een 33-
jarige man uit Baarn is gister
middag in Hilversum door een
onbekende bromfietser met
een mes in zijn rug gestoken.
Hij reed op de fiets toen hij plot
seling een klap op zijn rug voel
de.
De man reed naar de politie
om aangifte van mishandeling
te doen. Het slachtoffer ver
keerde in de veronderstelling
dat hij alleen maar een klap had
gekregen. Toen hij zijn relaas
deed, ondekte een rechercheur
een bloedvlek. De man bleek
met een mes ter hoogte van zijn
hart tussen zijn schouderbla
den te zijn gestoken.
"Ik mis klip en klaar duidelijke af
spraken om de Waddenzee schoon
te houden. Dat beperkt zich niet tot
studies en onderhandelingen, al
dus Van der Zwiep. De Duitse
plannen om de vervuiling terug te
dringen noemde hij loze kreten
omdat Topfer het geld nog niet
heeft.
Bovendien moet hierover over
leg met andere landen geopend
worden. De vervuiling van de Elbe
bijvoorbeeld komt voor 90 procent
voor rekening van Oostduitsland,
aldus Van der Zwiep. Ook de Rijn
moet naar zijn oordeel veel sneller
worden schoongemaakt. In Neder
land zelf zou onder andere de
veestapel moeten worden inge
krompen en dient het gebruik van
chemische middelen te worden be
teugeld.
Minister Braks (landbouw), die
nartiens Nederland de afspraken
ondertekende, verklaarde na af
loop van het overleg dat de aanleg
van de Dollardhaven samen kan
gaan met behoud van de natuur.
"We moeten uitgaan van een ver
standig gebruik van de kust, waar
bij wij natuurlijk rekening dienen
te houden met de economische
problemen in het noorden".
Dezelfde opvattingen hebben de
bewindslieden ook ten aanzien van
de oliewinning, het zeezeilen en
militaire oefeningen. Volgens de
afspraken moeten de militaire acti
viteiten in het Waddengebied wor
den beperkt tot "zo weinig moge
lijk".
Afspraken Waddenzeelanden
BONN (GPD/ANP) - De Bondsrepubliek Duitsland, Dene
marken en Nederland hebben besloten een internationale
overeenkomst te sluiten over de bescherming van de zee
honden in het gezamenlijk Waddengebied van de drie lan
den. In de overeenkomst zal ondermeer worden vastge
legd dat er speciale reservaatgebieden voor de dieren moe
ten komen. Ook wordt de jacht op de dieren officieel ver
boden.
De drie landen hebben dit gisteren
besloten tijdens overleg in Bonn
over de Wadden. De meeste zaken
die in de overeenkomst worden
vastgelegd gelden al voor Neder
land, maar het is voor het eerst dat
een dergelijke overeenkomst in het
kader van de Conventie van Bonn
(1979) wordt gesloten. Die conven
tie verbindt landen die haar heb
ben ondertekend tot het nemen
van beschermende maatregelen
voor trekkende dieren.
Tot nu toe zijn er al 11.000 zee
honden gestorven. Een aktiepro-
gramma moet ervoor moet zorgen
dat de Waddenzee zo schoon blijft
dat de zeehond kan overleven. Vol-,
gens voorzichtige schattingen le
ven er nu nog ongeveer 3000 dieren
onder de Waddenkust. De West-
duitse minister Topfer wilde zich
niet aan een prognose wagen of de
zeehond zal overleven:
"Hoewel de epidemie tot stil
stand is gekomen, zien we met
angst en beven het volgende jaar
tegemoet. Elke voorspelling ont
beert een wetenschappelijke ba
sis". Hij voegde er aan toe dat alles
in het werk moeten worden gesteld
om de lozing van schadelijke stof
fen te beperken. In dat verband
noemde hij het Westduitse tien-
punten-programma, dat er op is ge
richt de lozing van schadelijke stof
fen met 50 procent te verminderen.
Mr. K. van der Zwiep, coördina
tor buitenland van de Nederlandse
Vereniging tot Behoud van de
Waddenzee, noemt de overeen
komst op zich het enige belangrij
ke winstpunt van het driejaarlijkse
overleg tussen de drie regeringen.
Bejaarden
Van de ouderen tot 80 jaar woont#
meer dan 95 procent in een zelf-'
standige woonruimte. In de leeftijd
van 70 tot 74 jaar is dat nog 91 pro
cent en van de 75-plussers woont
nog 71 procent zelfstandig. Vooral
onder de laatste groep is er behoef
te aan bejaarden woningen: wat
kleinere woningen op de begane
grond of makkelijk toegankelijk
met een lift. Dit staat in een rapport
dat het ministerie van VROM heeft
gepubliceerd.
Specialisten
Het Gerechtshof in Den Haag heeft
het appèl van de Landelijke Spe
cialisten Vereniging (LSV) tegen
de eenzijdige opzegging van het
Generaal Akkoord door het kabi
net verworpen. In dat akkoord wa
ren afspraken vastgelegd over in
komens, kostenvergoeding, bezui
nigingen en de 'instroom' van jon
ge specialisten. Half juli besloot
het kabinet het akkoord per 1 au
gustus op te zeggen, omdat er niets
van de afspraken terecht is geko
men als gevolg van meningsver
schillen en juridische conflicten.
Tankauto
Politie en brandweer van Assen
zijn gisteravond tot kwart over ze
ven bezig geweest met een lpg-tan-
kauto, die 's ochtends in het cen
trum van de stad was gekanteld.
Omdat het overpompen in een lege
tankauto van de 40.000 liter auto-
gas niet lukte werd in de loop van
de dag besloten het voertuig over
eind te halen. Dat karwei was 's
middags om vier uur geklaard.
Daarna werd de wagen overge
bracht naar een zuidelijke lus van
het TT-circuit waar de tankauto is
leeggepompt.
Hepatitis-virus
Er is een derde hepatitis-virus, ver
antwoordelijk voor veel gevallen
van hepatitis na bloedtransfusies,
ontdekt. Dat werd gisteren be
kendgemaakt door dr. S.W.
Schalm, internist van het Acade
misch Ziekenhuis Dijkzigt in Rot
terdam. Daar wordt vandaag een
internationaal levercongres gehou
den. In de VS is ontdekt dat het
"verguisde wondermiddel" inter
feron effectief de chronische lever
ontsteking (als gevolg van de infec
tie) kan bestrijden.
Anesthesist
De rechtbank in Groningen heeft
een 35-jarige anesthesist wegens
dood door schuld veroordeeld tot
uitsluitend een boete van 5.000 gul
den. Twee andere anesthesisten
werden vrijgesproken. De drie wa
ren als team in de nacht van 17 op
18 juni 1986 betrokken bij de lever
transplantatie van een 48-jarige
vrouw uit Berkel en Rodenrijs. Die
patiënte overleed op de operatieta
fel. Tijdens de operatie raakte de
bloedtransfusiemachine leeg waar
door lucht in de bloedbaan van de
patiënte terechtkwam.
DEN HAAG (GPD) - De gemeen
teraad in SmaUingerland weet nog
steeds niet op welke manier minis
ter Van Dijk (binnenlandse zaken)
de bestuurscrisis in de gemeente
denkt op te lossen. "De minister
heeft geen uiting gegeven aan de
richting die hij uit wil om tot een
oplossing te komen", aldus gister
middag loco-burgemeester drs.
Gerhard Lammers na afloop van
een tweeëneenhalf uur durend on
derhoud met de minister.
"In het belang van de kwestie"
was besloten geen inhoudelijke
mededelingen naar buiten te bren
gen. Minister Van Dijk heeft in
middels wel besloten de Tweede
Kamer schriftelijk te informeren
over de kwestie. Hij gaat nog pra
ten met burgemeester Smallen-
broek, die dan kan reageren op de
klachten van de raad over zijn
functioneren. Vervolgens volgt er
een tweede gesprek tussen Van
Dijk en een raads- en personeelsde-
legatie.
De delegatie uit SmaUingerland
bestond uit de wethouders, de ge
meentesecretaris en diens loco, en
de fractievoorzitters van CDA en
PvdA. Ook de Friese commissaris
van de koningin Wiegel was aan
wezig. Volgens Lammers heeft
Van Dijk de bestuurscrisis in
SmaUingerland "zeer zorgwek
kend" genoemd en heeft hij de de
legatie verzekerd dat hij met spoed
aan een oplossing voor de kwestie
werkt.
Lammers wilde niet reageren op
de vraag of de wethouders blijven
doorgaan mét het nemen van colle-
gebesluiten zonder daarvoor de
handtekening van burgemeester
Smallenbroek te vragen. Dat be
sluit van de raad is inmiddels bij de
Kroon (de minister) voor schorsing
voorgedragen door Gedeputeerde
Staten van Friesland. De gemeen
teraad zal geen genoegen nemen
met een eventuele bemiddelaar. Zij
houdt vast aan haar standpunt dat
er geen basis meer is voor vertrou
wen, en dat Smallenbroek moet
vertrekken.
Van Dijk zal in de brief aan de
Tweede Kamer de procedure be
schrijven die hem in deze kwestie
voor ogen staat. Volgens een
woordvoerder van het ministerie
van binnenlandse zaken is het nog
nooit eerder voorgekomen dat een
minister de Kamer inlicht over ge
vallen waarin het functioneren van
een burgemeester ter duscussie
staat.
CDA-woordvoerder Van der
Sanden verwacht van de brief van
de minister niet meer dan een for
mele opsomming van stappen die
Van Dijk tot nu toe ondernomen en
de activiteiten die hij nog gaat ont
plooien voordat hij tot een oordeel
komt. Zijn WD-collega Hermans
is niettemin blij met de aankondi
ging van de minister: "We hebben
de minister nergens om gevraagd,
maar het is hem natuurlijk ook dui
delijk dat we de kwestie met be
langstelling volgen".
De gemeentedeskundige dr.
Wim Derksen, directeur van het
Centrum Sturing en Samenleving
van de Rijksuniversiteit van Lei
den begrijpt er niets van dat Van
Dijk de Kamer gaat inlichten. "Hij
is niet verplicht om dat te doen. De
enigen met wie hij zou moeten
communiceren, zijn de gemeente
raad en de burgemeester", aldus
Derksen.
taal). Daarom maakt de Kayapo-lei-
der een Europese tournee en be
zocht hij eerder dit jaar Amerika en
de Wereldbank zelf om het lot van
zijn volk aan de orde te stellen.
Vooruitgang
Met zijn zwart beschilderde ge
zicht staart de Indiaan ongelovig
voor zich uit als hem gevraagd
wordt waarom Brazilië zo'n kost
baar elektriciteitsprogramma heeft
gepland in het dunbevolkte Ama
zonewoud. "Dat is toch wat jullie
.vooruitgang noemen?", luidt het
verwonderde antwoord.
Brazilië, met een buitenlandse
schuld van 130 miljard dollar, acht
de lening echter van levensbelang.
Particuliere banken bij wie het
land in het krijt staat, zijn bereid
Brazilië uitstel te geven bij het be
talen van de rente en aflossingen.
Maar in ruil daarvoor zien die ban
ken graag interessante investe
ringsmogelijkheden, bijvoorbeeld
in de mijnbouw en de papierpulp
industrie in het Amazonewoud.
Met het geld van de Wereldbank
kunnen alvast dorpen, wegen en
stuwmeren voor de opwekking van
electriciteit worden aangelegd, zo
dat er daarna profijtelijk kan wor
den geïnvesteerd.
Uit woede over Kube-i's reis naar
de Wereldbank heeft Brazilië hem
inmiddels voor het gerecht ge
daagd omdat hij de belangen van
Brazilië in gevaar zou brengen. Dat
is een unicum in de Braziliaanse
geschiedenis. Tot voor kórt kon
den Indianen niet in staat van be
schuldiging worden gesteld omdat
de grondwet hen niet als meerder
jarig beschouwde. Dus konden ze
ook niet verantwoordelijk worden
gesteld voor hun doen en laten.
Levensader
Volgens Kube-i is zijn Volk ten
dode opgeschreven als de serie
dammen in de Xingu-river, de le
vensader van de Kapayo's, wordt
aangelegd. Niet alleen omdat al
hun dorpen -ook die in het Xingu-
reservaat- onder water zullen lopen
als de rivier tientallen meters tot
tweehonderd kilometer wordt ver
breed.
Kube-i: "Maar ook omdat op
nieuw grote stukken woud zullen
wegrotten en gekapt worden. En
wat voor U de supermarkt is dat is
voor ons het bos, daar halen wij ons
voedsel en onze medicijnen van
daan. Er zullen veel Brazilianen
naar ons gebied komen en ons de
grond afpakken. Bovendien bren
gen ze hun besmettelijke ziekten
mee waaraan zij niet sterven maar
die voor ons dodelijk zijn".
Van overplaatsing wil Kube-i
niet horen. "De ervaring leert dat
Indianen altijd worden overge
plaatst naar gebieden die al aan
Braziliaanse boeren zijn toege
kend. Daar komen allerlei conflic
ten uit voort waarvan wij erge
hoofdpijn krijgen. Soms worden
Indianen wel drie keer opnieuw
met helikopers overgeplaatst. Ik
hoop maar dat de blanken een
beetje nadenken over wat ze doen
met het bos en met ons".
Het Kapayo-volk heeft overigens
al een gedwongen overplaatsing
achter de rug. Midden jaren zestig
sloegen ze in het noorden van Bra
zilië op de vlucht voor de bulldo
zers waarmee Transamazone-weg
werd aangelegd. In hun nieuwe
DEN HAAG (GPD) - De politie
bonden ACP en NPB hebben een
dreigende ruzie over komende pro
testacties bijgelegd. In een geza
menlijke verklaring zeggen Leen
van der Linden (NPB) en Ger Kof-
feman (ACP) dat er geen enkel ver
schil van opvatting bestaat over
het overleg dat de bonden voeren
met het kabinet.
De beide voorzitters hebben het
conflict gisteren in een gesprek be
zworen om te voorkomen, dat de
bonden in het overleg met de mi
nisters worden uitgespeeld.
De ruzie brak woensdagavond
uit, toen Leen van der Linden be
kend maakte dat hij zijn leden zou
oproepen tot werkonderbrekingen
van 24 uur. ACP-voorzitter Koffe-
man wist daar niets van. Tot dat
moment hadden ACP en NPB ge
zamenlijk actie gevoerd tegen het
kabinetsbeleid.
Het bod van het kabinet om de
korting op de ongemakkentoeslag
de ledenraad van de ACP het voor
stel zal afwijzen. „Daarna zullen de
twee bonden proberen om een ge
zamenlijke strategie te ontwikke
len", aldus de verklaring van Kof-
fëman en Van der Linden. Maan
dag wordt het overleg met het kabi
net voortgezet.
De rijkspolitie in het district Den
Haag en de politie in Friesland heb
ben alle aangekondigde acties op-
geschort in afwachting van het re
sultaat-van dat overleg. Het actie
comité is bang dat het kabinet juri
dische stappen zal ondernemen te
gen de wilde acties en dat de onder
handelingen daardoor geblok
keerd worden. De actievoerders
zouden een maand lang geen be
keuringen geven voor lichte over
tredingen, geen proces-verbaal uit
schrijven bij aanrijdingen en geen
ïr draaien.
Ook de Amsterdamse politie
wacht nog even af, maar heeft wel
met hardere acties gedreigd als het
twee jaar uit te stellen (kosten 50 overleg van maandag mislukt. Ook
miljoen gulden), is woensdag door
het hoofdbestuur van de NPB ver
worpen. De ACP spreekt zich van
daag uit. Verwacht wordt, dat ook
de hoofdstad voeren ACP
NPB gezamenlijk actie. Beide
bondsafdelingen denken aan
werkonderbrekingen van 24 uur.
MAASTRICHT Minister Deetman (onderwijs), die gisteravond
conferentie van Europese schoolleiders in Maastricht zou bijwonen, heeft
de Limburgse hoofdstad voortijdig verlaten en vertrok zonder opgaaf van
redenen. De komst van Deetman naar Maastricht leidde tot een massale
protestdemonstratie van studenten, die gisteravond uitdraaide op een ste
vige confrontatie met de politie.
Dit gebeurde toen studenten de auto van de minister voor de hoofdin
gang van het streng bewaakte Hotel Maastricht de doorgang versperden.
De politie moest de wapenstok hanteren en een aantal studenten wegsle
pen om de weg weer vrij te maken. Daarbij werden enkele studenten en
i lichtgewond. (f0t0 anp>
Veel oppositie tegen autobeleid Smit-Kroes
ADVERTENTIE
JACKS:
ARROW
MELKA
WELLINGTON
OF BILLMORE
BUSCH
VANAF f189,-
AMSTERDAM (GPD) - Minister
Smit-Kroes (verkeer en waterstaat)
wil het systeem van 'rekening-rij
den' op de autowegen doorzetten.
Op die manier wil ze de files in ons
land aanpakken en de grote steden
beter bereikbaar maken. Hoewel er
tal van vraagtekens en bezwaren
zijn, gelooft de bewindsvrouw dat
met deze methode het autoverkeer
kan worden teruggedrongen. Ook
verwacht ze dat het een bijdrage le
vert aan oplossing van de milieu
problemen.
Het 'rekening-rijden' zal een van
de belangrijkste maatregelen zijn
die de minister zal aankondigen in
het nieuwe Structuurschema Ver
keer en Vervoer, dat aan het eind
van deze maand wordt gepresen
teerd. Smit-Kroes noemde het sys
teem gisteren op een symposium
over verkeer en luchtverontreini
ging een van de pijlers-voor het re
guleren van het autoverkeer. De
andere pijler is verbetering van het
openbaar vervoer.
Het 'rekening rijden' is een vorm
van tolheffing. Automobilisten zul
len een bedrag moeten betalen
voor het rijden op bepaalde wegen.
Het systeem kan flexibel worden
gehanteerd naar plaats, tijdstip,
soort voertuig en tarief. Met een ho
ger tarief in de spitsuren kan bij
voorbeeld een betere spreiding van
het verkeer over de dag worden be
reikt. Volgens onderzoekingen zou
het totale autoverkeer met 12 pro
cent afnemen.
De wijze van betaling laat zich
vergelijken met die van de tele
foon. Als de wagen over een tolweg
rijdt, wordt dat elke keer automa-
>ch geregistreerd met behulp van
electronica in de auto en in het
wegdek. Na een of twee maanden
krijgt de eigenaar vervolgens een
totaal-rekening thuis gestuurd.
Het systeem van rekening-rijden
is omstreden. Dat bleek gisteren
ook op het symposium. Zowel
hoofddirecteur P. A. Nouwen van
de ANWB, ir. W. J. van GrondeUe
van de stichting Natuur en Milieu
als prof.dr. H. A. Udo de Haes uit
Leiden spraken zich er tegen uit.
De bezwaren zijn velerlei. Aller
eerst wordt het systeem, dat zeker
niet vooor 1996 kan worden inge
voerd, veel te kostbaar geacht. De
investering vergt een bedrag van
50 tot 90 miljoen. De exploitatie
kosten belopen een kleine 150 mil
joen. Aan het effect van het 'reke
ning-rijden' wordt getwijfeld, om
dat de automobilist de kosten niet
Kube-i Kayapo strijdt tegen 'vooruitgang' in Amazonegebied
DEN HAAG - In Brazilië verdwijnt
elk jaar één Indiaans volk. Binnen
niet al te lange tijd zijn de 5000 Ka-
payo-Indianen aan de beurt, dat is
althans hun stellige overtuiging.
Brazilië wil met Westers geld een
serie dammen en stuwmeren bou
wen in de Xingu-rivier bij de stad
Altamira, waardoor het woonge
bied van de Kapayo's onder water
komt te staan.
door
Margreet Vermeulen
Getooid met vederbos en het ge
zicht beschilderd in oorlogskleu
ren begeeft hun leider Kube-i
Kayapo zich door de steenmassa
van Den Haag. Op zoek naar de fi-
de gewraakte dam-
Kube-i Kayapo hoopt dat Neder
land een krachtig 'nee' laat klinken
als de Wereldbank in januari moet
beslissen over een lening van 500
miljoen dollar aan de energiesector
van Brazilië. Want daarmee moet
de serie dammen en stuwmeren
bekostigd worden.
Minister Ruding (financiën)
heeft Kube-i Kayapo gisteren zijn
diepe bezorgdheid getoond, maar
kon geen enkele toezegging doen.
Want het is niet Ruding zelf die
straks voor of tegen de lening
stemt, dat is de Nederlandse be
windhebber bij de Wereldbank en
die heeft zijn eigen verantwoorde
lijkheid.
In het gezelschap van de Wereld
bank legt het Nederlandse stand
punt overigens maar weinig ge
wicht in de schaal (3% van het to-
Kube-i Kayapo: "Wat voor U de supermarkt is dat is voor ons het bos,
daar halen wij ons voedsel en onze medicijnen vandaan". (foto anp>
woongebied is het contact met de
blanken evenmin plezierig verlo
pen. Eerst kwamen de goudzoe
kers die het oppervlakte-water met
kwik verontreinigen en daarna
meldden zich de houthakkers die
hun woongebied dreigen leeg te
kappen. De Kapayo's hopen dat de
komst van wegenbouwers en inge
nieurs hen bespaard zal blijven.
Fiasco
De partikuliere financiers van
het "ontwikkelingsprojekt", zoals
Kube-i de aanleg van de dammen
smalend noemt, heeft hij nog niet
gevonden. Ook een bezoek aan de
Nederlandse Middenstands Bank,
die veel zaken doet met Brazilië, is
wat dat betreft op een fiasco uitge
lopen. Net als andere Europese
banken zegt de NMB niets met het
projekt van doen te hebben.
Voor zijn gesprek met minister
Bukman (ontwikkelingssamen
werking) besluit Kube-i zich tijde
lijk van zijn hoofdtooi en grauw-
zwarte schmink te ontdoen. De in
diaan is even niet op oorlogspad.
steeds apart hoeft af te rekenen.
Verder wordt gevreesd dat de ap
paratuur zeer gevoelig is voor van
dalisme. De tegenstanders geloven
dat het sluipverkeer buiten de
hoofdwegen zal toenemen als ge
volg van het rekening-rijden. Ook
wordt gewezen op de mogelijke
aantasting van de privacy en op het
eventuele gebrek aan controle-mo
gelijkheid van de rekening.
Op het symposium bleek dat er
inmiddels voldoende en betere al
ternatieven voor handen zijn.
Plaatsvervangend directeur drs. G.
A. Lucht van het ministerie van
milieubeheer, zei: „Het wiel hoeft
niet opnieuw te worden uitgevon
den. Het gaat nu om het gezonde
verstand. Er kan heel veel, maar we
moeten het dan ook wel doen".
Wiskunde zal
straks verplicht
examenvak zijn
DEN HAAG (ANP) - Een Kamer
meerderheid van CDA en WD
steunt de plannen van staatssecre
taris Ginjaar-Maas (onderwijs) om
het aantal examenvakken in het
mavo, havo en vyro uit te breiden
en wiskunde en een tweede vreem
de taal tot verplichte examenvak
ken te maken.
Volgens Van de Camp (CDA) le
ven er bij zijn fractie nog wel twij
fels, maar wordt het nu ook tijd
concrete maatregelen te nemen.
PvdA en D66 bleken gisteren in het
mondeling overleg met de be
windsvrouw minder van haar voor
stellen gecharmeerd. De PvdA'er
Leijnse zei door onvoldoende in
formatie van de kant van de staats
secretaris nog geen beslissing te
kunnen nemen. Ook is volgens
hem het evenwicht zoek tussen de
verplichte vakken en de vrijheid
van de leerling gemotiveerd een
examenvak te kiezen.
Nuis (D66) noemde de voorstel
len een slag in de lucht omdat de
scholen geen extra geld krijgen
voor de uitbreiding van het vak
kenpakket. Zij moeten het doen
met dezelfde mensen, hetzelfde
aantal lesuren en dezelfde facilitei
ten. Als er nu in het voorgezet on
derwijs geen vuiltje aan de lucht
was zou het nog gaan, maar de
scholen zitten al genoeg in de pro
blemen, zei Nuis.
PvdA en D66 hadden ernstige
twijfels over het verplicht stellen
van wiskunde als examenvak. D66
was er niet bij voorbaat zeker dat
wiskunde altijd en voor iedereen
zo vreselijk nuttig is. Het CDA wil
de weten of het niet mogelijk is
wiskunde verplicht te stellen zon
der het een examenvak te maken.
Met een verplichte tweede vreem
de taal had de Kamer minder moei
te. Volgens Franssen is het door de
opening van de grenzen absoluut
nodig dat Nederland mee blijft spe
len. Een grotere aandacht voor de
talen is dan vereist.
Het staat nog niet vast wanneer
de maatregelen van kracht zullen
worden. Ginjaar-Maas denkt aan
zomer 1992 als eerste examepjaar
nieuwe stijl, maar zij wil over de in
voeringsdatum eerst overleg met
de onderwijsorganisaties.