Hardere acties bij
politie in de maak
'We weten niet wat er nog op ons 9
Transplantatie binnenkort
op kosten van ziekenfonds
Breuk dreigt tussen bonden
Eigen bijdrage rechtshulp
treft vooral middengroep
Studenten dreigen Deetman
MANUEL CA NOVAS
DEN HAAG (GPD) De politiebonden vinden het bod van het kabinet om voor twee jaar
af te zien van de bezuinigingen op de ongemakkentoeslag veel te mager. De Nederlandse
Politiebond (NPB) verwierp gisteravond het bod al en heeft hardere acties aangekondigd.
DEN HAAG (GPD/ANP) - Organi
saties van advocaten en rechts
hulpverleners hebben gisteren tij
dens een hoorzitting in de Tweede
Kamer forse kritiek geuit op het
voornemen van minister Korthals
Altes (justitie) de eigen bijdrage
voor rechtshulp te verhogen.
De minister wil de verhoging
doorvoeren voor mensen met een
inkomen tussen de 40.000 en 60.000
gulden per jaar. Volgens de organi
saties blijkt uit onderzoek dat deze
inkomensgroep nu al vaak om fi
nanciële redenen afziet van gerech
telijke procedures.
De mensen aan de onderkant,
noch die aan de bovenkant van de
schaal laten zich weerhouden hun
gelijk te halen bij de rechter: de
eerste groep valt in de rechtsbij-
standsregeling, de tweede heeft
een ruimer inkomen. Het zijn juist
de middengroepen, wier eigen bij-
drage nu nog op kan lopen tot 560
en straks tot 1425 gulden, die gedu
peerd worden.
Doordat een grotere groep men
sen meer moeten betalen voor de
rechtshulp, bespaart Korthals Al
tes 9,5 miljoen gulden. Een deel de
ruim 29 miljoen gulden aan bezui
nigingen die de bewindsman moet
doorvoeren.
Mr. Wackie Eysten, deken van de
orde van Advocaten, verweet de
minister dat deze "het gerechtsge
bouw afbreekt". Zonder nadere
motivering streept Korthals Altes
posten van zijn begroting; een wel
zeer eenvoudige wijze van bezuini
gen, meent Wackie Eysten. Hij
deed de maatregelen af als een ver
kapte prijsmaatregel. "Het gaat
hier slechts om een rekensom".
Aangevoerd werd dat, terwijl de
overheid steeds meer regels ont
werpt, de weg naar de rechter om
die regels aan te vechten steeds
moeilijker gaat worden. De recht
zoekende en dan juist de zwakkere,
wordt geconfronteerd met 'zware'
tegenstanders: overheid, woning
bouwverenigingen, bedrijfsleven.
Hoewel het overleg van gisteren
feitelijk is mislukt, komen minis
ters ^n bonden maandag opnieuw
bijéén. Dan zullen de bonden for
meel antwoord geven op de voor
stellen van het kabinet. De NPB
zal, als het bod onveranderd blijft,
haar leden oproepen tot werkon
derbrekingen van 24 uur. Die
werkonderbrekingen zouden in
een estafette opeenvolgend door
het hele land moeten worden ge
houden.
De christelijke politiebond ACP
neemt morgen een besluit over het
bod, van de ministers. ACP-voorzit-
ter Koffeman reageerde verbijs
terd op de aankondiging van zijn
collega Van der Linden dat de NPB
tot hardere acties overgaat. "We
zijn de afgelopen weken gezamen
lijk opgetrokken, hebben alles in
harmonie gecoördineerd. Nu moet
ik via de media horen dat de NBP
het actiemodel zelfs al heeft geko
zen zonder ons erin te kennen. Dit
is geen goede zaak voor de politie".
Koffeman wil niet spreken van
een breuk tussen de ACP, de groot
ste van de twee, en de NPB. "Maar
wat de ministers Van.Dijk en Kort
hals Altes niet is gelukt, namelijk
het uiteenspelen van de bonden, is
nu een feit".
Tijdens het overleg gisteren zeg
den de politieministers Van Dijk
(binnenlandse zaken) en Korthals
Altes (justitie) een bedrag toe van
50 miljoen gulden voor een periode
van twee jaar. In de tussentijd moet
onderzoek worden gedaan naar
een nieuw systeem voor de functie
waardering op basis waarvan de sa
larissen vanaf 1991 opnieuw kun
nen worden vastgesteld.
In Groningen namen enkele duizenden studenten deel c
monstratie tegen het onderwijs van minister Deetman.
Minister Van Dijk suggereerde
dat het bod een aanzienlijke sala
risverbetering inhoudt. "De poli
tiemensen gaan er zo'n 600 gulden
per jaar op vooruit", zei de be
windsman. In werkelijkheid bete
kent het aanbod alleen maar dat de
voorgenomen bezuiniging, die de
gemiddelde politieman zo'n 600
gulden per jaar zou kosten, niet
doorgaat. NPB-voorzitter Leen van
der Linden deed de suggestie van
de minister af met 'verlakkerij'.
De bonden eisen een bedrag van
tenminste 50 miljoen gulden om
het loon van alle politiemensen
met twee periodieken op te trek
ken. Het kabinet voelt daar niets
voor. "De ministers hebben gezegd
dat hun bod van twee keer 25 mil
joen gulden een eindbod is", aldus
Van der Linden. "We hebben echt
het dubbele nodig om met een re
delijk verhaal thuis te kunnen ko-
De NPB is niet bang voor juridi
sche stappen tegen de aangekon
digde werkonderbrekingen. De ac
ties zullen volgens Van der Linden
zo verantwoord mogelijk verlopen.
"Net als afgelopen maandag zullen
wij de minimale politiezorg waar
borgen. De politie zal op uitruk-
sterkte paraat zijn".
ACP-voorzitter Koffeman sprak
de hoop uit dat de ministerraad
morgen zich opnieuw beraadt op
de mogelijkheid om de bonden te
gemoet te komen. "We zijn niet
veel verder dan we al wisten. Er zit
nog steeds een aanzienlijk gat tus
sen onze eisen en het aanbod van
het kabinet".
De bewindslieden hebben de
bonden overigens ook niet kunnen
geruststellen met betrekking tot de
plannen tot overplaatsing van 2600
politiemensen. Het kabinet heeft
daarover nog geen standpunt inge
nomen. Wel zegden de ministers
grote de- toe, dat er in ieder geval geen ge-
(foto anp) dwongen verhuizingen zullen
plaatsvinden.
De twee bruinvissen die ruim een halfjaar in het Har-
derwijkse dolfinarium hebben vertoeft, zijn sinds giste
ren terug in hun element: de Noordzee. De dieren wer
den in maart ziek aan de Noordnederlandse kust ge
vonden, samen met een derde bruinvis die het 'aan wal'
niet redde en stierf aan de gevreesde vlekziekte.
Aanvankelijk was het de bedoeling om de dieren al
half juni terug te zetten. Dat is niet gedaan vanwege de
massale zeehondenziekte van dat moment. Uit zeker
heid. zijn de twee bruinvissen, Petra en Marcel, ingeënt
met het inmiddels ontwikkelde serum tegen die hon
denziekte. Daarna werden ze, even ten noorden van
Vlieland, weer toevertrouwd aan het zeewater.
(foto ANP)
Ruilhart rekt leven gemiddeld met 12 jaar
DEN HAAG (ANP) - De Landelij
ke Studenten Vakbond (LSVB)
heeft minister Deetman (onder
wijs) een ultimatum gesteld voor
een gesprek over het onderwijsbe
leid. De minister zou vóór vanmid
dag moeten reageren op dit ver
zoek, anders zullen de studenten
Deetman opzoeken. Woordvoerder
Poelgeest van de studentenvak
bond heeft dit meegedeeld.
De minister heeft niet gerea
geerd. Volgens de LSVB toont de
staking van 200.000 studenten aan
dat minister Deetman persoonlijk
moet gaan praten met de studen
tenvakbond. De dagelijkse demon
straties in het land trokken giste
ren ongeveer 15.000 studenten, zei
Poelgeest.
Binnenland kort
Afvalruil
De provincie Limburg heeft in
principe geen bezwaar tegen een
ruil van afval met de provincie
Zuid-Holland. Limburg zou huis
houdelijk afval uit Zuid-Holland
moeten opnemen, terwijl Limburg
verontreinigde grond in Zuid-Hol
land kwijt zou kunnen raken. Zuid-
Holland zit tijdelijk met een teveel
aan huisvuil, tot de komst van een
nieuwe verbrandingsinstallatie.
Dienstplichtigen
Dienstplichtigen krijgen niet de
status van ambtenaar. Staatssecre
taris Van Houwelingen (defensie)
zegt dit in zijn standpunt over een
advies van de Maatschappelijke
Raad voor de Krijgsmacht (MRK).
De raad had aanbevolen de dienst
plichtigen wel de ambtelijke status
te geven. Volgens de bewindsman
is de verhouding tussen overheid
en diensplichtige een bijzondere
die niet mag worden beheerst door
het algemeen geldende arbeids
recht.
Weijers
Het dagelijks bestuur van de Vere
niging van Nederlandse Zieken
fondsen zal het Tweede Kamerlid
S.C. Weijers (59) van het CDA voor
dragen als voorzitter van de VNZ.
Volgens de bond demonstreer
den in Groningen 5000 studenten,
in Nijmegen 3000, in Leeuwarden
1500 en in Utrecht 750. In Amster
dam omsingelden 4000 studenten
het paleis op de Dam waar minister
Deetman aanwezig was bij de uit
reiking van de Erasmusprijs.
Op veel plaatsen zijn de gebou
wen van universiteiten en hoge
scholen bezet, aldus Poelgeest. De
studentenacties en demonstraties
tegen het onderwijsbeleid van
Deetman gaan in alle steden onver
minderd door.
Standplaatsruil
De Universiteit Twente (UT) stelt
een onderzoek in naar de mogelijk
heden voor vrijwillige ruil van
standplaats bij de korpsen van ge
meentepolitie. Het initiatief is af- AMSTERDAM (GPD/ANP) - Zie-
komstig van de Hengelose ge- kenfondspatiënten kunnen bin-
meentepolitie, zo heeft dit korps nenkort hoogstwaarschijnlijk een
desgevraagd meegedeeld. Het harttransplantatie ondergaan op
Hengelose korps vindt het onder- kosten van het ziekenfonds. De
zoek nodig nu de mogelijkheden Ziekenfondsraad moet er volgende
voor doorstroming van het ene week donderdag advies over uit-
naar het andere korps van gemeen- brengen. Een concept voor dat ad-
tepolitie nagenoeg tot stilstand zijn vies komt vandaag uit- Daarin zit-
gekomen. Onder politiemensen ten voorstellen om hart- en ook le-
zou grote behoefte bestaan aan het vertransplantaties aan het zieken-
verhuizen naar een andere regio, fondspakket toe te voegen,
aldus R. Gijselaar namens de Hen-
gelose politie.
ADVERTENTIE
Stoffenshow l§8 Primeur 1989
P. L. WARNARS
sinds 1874
van 12 t/m 26 november
Noordeinde 23a 's-Gravenhage 070-642835
In opdracht van de Ziekenfonds
raad zijn de kosten van de trans
plantaties en de resultaten die er
mee worden bereikt, onderzocht.
Dat onderzoek is verricht door me
dewerkers van de Erasmus Univer
siteit Rotterdam. Het academisch
ziekenhuis van de Erasmus is een
van de Nederlandse ziekenhuizen
waar harttransplantaties worden
uitgevoerd. Ook in het Leidse AZL
gebeurt dat. Levers worden over
geplant in Groningen en Rotter
dam.
Tot dusver zijn de transplanta
ties betaald uit de pot van de Alge
mene Wet Bijzondere Ziektekos
ten. Het ziet ernaar uit dat de gun
stige uitkomsten van het Rotter
damse onderzoek de Ziekenfonds
raad zullen brengen tot het advies
om transplantaties, zeer kostbare
operaties, in het ziekenfonds onder
te brengen. Dat betekent dat de
proefperiode waarin harttrans
plantaties uit de algemene midde
len worden bekostigd, wordt afge
sloten en dergelijke operaties op
doktersindicatie geheel door het
ziekenfonds zullen worden ver
goed.
Voor de rapportage aan de Zie
kenfondsraad zijn de onderzoekers
75 hart- en bijna honderd lever
stransplantaties nagegaan. Van de
hartpatiënten die een harttranss-
plantatie krijgen is 86 procent een
jaar later nog in leven. Voor patiën
ten die niet worden geopereerd, is
dat - gerekend vanaf plaatsing op
de wachtlijst - maar 23 procent. Ge
middeld worden met een trans
plantatie twaalf levensjaren ge-
De eerste Nederlandse harttrans
plantatie is in juni 1984 uitgevoerd
in Rotterdam. Tot eind 1987 zijn er
76 harten getransplanteerd door
een samenwerkingsverband van
de academische ziekenhuizen in
Leiden en Rotterdam en het Anto-
niusziekenhuis in Nieuwegein en
een samenwerkingsverband van
de academische ziekenhuizen in
Utrecht en Groningen.
De onderzoekers hebben de kos
ten per patiënt voor het eerste jaar
na de harttransplantatie becijferd
op 135.000 gulden en daarna op
40.000 gulden per jaar. Voor dezelf
de patiënten zou, als ze niet konden
worden getransplanteerd, per jaar
voor 65.000 gulden aan kosten
moeten worden gemaakt. De kos
ten per gewonnen levensjaar ra
men de onderzoekers op ruim
51.500 gulden.
De onderzoekers komen ook tot
de slotsom dat de kwaliteit van le
ven voor de patiënten en hun ge
zondheidstoestand na de hart
transplantatie duidelijk verbete
ren. Desondanks zijn ze nogal eens
depressief. De onderzoekers noe
men het ook opvallend dat de pa
tiënten wel veel actiever worden,
maar dat slechts een klein deel van
hen na de transplantatie betaald
werk doet.
En daarbij rijst de vraag of mensen
bepaalde procedures, als die niet
echt nodig zijn achterwege zullen
laten.
Behalve voor de gevolgen voor
de cliënt hadden de rechtshulpver
leners ook oog voor de eigen posi
tie die daar onlosmakelijk finan
cieel aan verbonden is. Zo vreest
de advocatuur moeilijkheden met
het incasseren van de eigen bijdra
ge en de sociale advocatuur die
voor zyn omzet vrijwel voorname
lijk is aangewezen op de toege
voegde zaken ziet de om*t achter
uit lopen.
De bureaus voor rechtshulp, die
onlangs nog bekendmaakten dat
door de bezuinigingen 50.000
rechtszoekenden op straat kunnen
komen te staan, zien hun eigen be
staan binnen een toch al veel te
krap jasje steeds meer gevaar lo
pen.
Ontlicht met
21 kinderen
in Spijkenisse
SPIJKENISSE (ANP) - De politie
van Spijkenisse heeft een omvang
rijke ontuchtzaak met 21 kinderen
in de leeftijd van drie tot dertien
jaar uit totaal tien gezinnen aan het
licht gebracht. De Rotterdamse
persofficier mr, H.A.K. Smid heeft
dat meegedeeld op een persconfe
rentie in het politiebureau van
Spijkenisse.
Als hoofdverdachte werd al in ju
ni een 15-jarige jongen uit Spijke
nisse aangehouden. Dat gebeurde
naar aanleiding van de aanranding
van een 3-jarig meisje. Kort nadat
hij was vrijgelaten bleken er bij
hem in de buurt meer kinderen
verhalen te vertellen die duidden
op ontucht. De jongen werd op
nieuw aangehouden en een recher
cheteam van vier man is sindsdien
voortdurend met de zaak bezig.
De hoofdverdachte heeft de on
tucht met de kinderen bekend en
zal zich daarvoor komende woens
dag in Rotterdam voor de kinder
rechter pioeten verantwoorden. De
jongen is onderworpen aan een
persoonlijkheidsonderzoek. Hem
staat volgens mr. Smid waarschijn
lijk een ondertoezichtstelling of
een tuchthuisstraf te wachten.
De 66-jarige oma by wie hy in
woonde en twee buuijongens van
17 en 21 jaar werden aangehouden
op verdenking van medeplichtig
heid. De drie zijn inmiddels op
vrije 'voeten gesteld onder voor
waarde dat zij zich niet in Spijke
nisse vertonen. Het onderzoek naar
hun aandeel duurt echter voort.
Volgens mr. Smid Is er over een
periode van twee en een half jaar
met de kinderen ontucht gepleegd.
Hoe vaak dat is gebeurd, valt moei
lijk na te gaan. Wel zegt hij dat som
mige kinderen vaker door de
hoofdverdachte zijn misbruikt dan
andere.
Geruchten als zou de oma de kin
deren mee naar huis hebben ge
lokt, worden door de officier ont
kend. De kinderen zijn spelender
wijs bij de hoofdverdachte terecht
gekomen. Ook is niets gebleken
van het maken van porno-opna
men of een organisatie, zoals som
mige ouders vermoedden.
Ambtenaren leren
leesbaar schrijven
VOORBURG (ANP) - Ambte
naren van de gemeente Voor
burg kunnen vrijwillig op
schrijfles in het gemeentehuis.
In een cursus van drie ochtenden
krijgen ze dan vuistregels aange
reikt om leesbaarder te schrij
ven. De cursussen zyn een initia
tief van voorlichter P. Zuijd-
geest. De Voorburgse gemeente
ambtenaren zijn volgens hem en
thousiast. Er hebben er al veertig
aan de eerste twee cursussen
deelgenomen. Voorburg heeft,
afgezien van de mensen in het
onderwijs, ongeveer 400
in dienst.
Consument moet meer betalen voor zuiver drinkwater
DEN HAAG - De consument
moet meer gaan betalen voor zijn -
zuivere - drinkwater. "Het is ge
woon nodig dat iedereen meebe
taalt aan de verbetering van het
milieu", zegt ir. R.H.F. Kreutz, se
cretaris Grondwaterbeleidsgroep
van de Vewin. "En er moet nu geen
ruzie komen tussen de consument
en de waterleidingbedrijven, ter
wijl de oorzaak ergens anders ligt".
door
Anje Romein
De Vewin, de Vereniging van
Exploitanten van Waterleidingbe
drijven in Nederland, moet nood-
Het algemeen bestuur beslist vol- gedwongen de prijs van drinkwa-
gende week over deze kandidatuur ter verhogen om de bouw van zui-
en de algemene vergadering vol- veringsinstallaties te kunnen be-
gend voorjaar. De kandidaat-voor- kostigen. Die moeten er komen,
zitter heeft zich in de afgelopen z
i gevaarlijke stoffen, die op s
tien jaar in de Tweede Kamer be- mige plaatsen in grond- en opper-
ziggehouden met volksgezondheid vlaktewater gesignaleerd zijn, te
sociale zaken.
Kernongelukken
1 deel
Het grondwater is voor e<
vervuild door het gebruik van be-
•e milieuministers van Nederland strijdingsmiddelen in de land-
i Groot-Brittanië, Nijpels en Lord bouw. Milieuminister Nijpels deel-
|aithness, hebben in Den Haag de gisteren dan ook mee dat er niet
;n tweezijdige overeenkomst on- meer bestrijdingsmiddelen in het
dertekend om elkaar vroegtijdig te drinkwater terecht mogen komen.
Kruetz: "Het is nooit te achterhalen of boer A of boer B verantwoordelijk
is voor de schadelijke bestrijdingsmiddelen". (foto gpdj
waarschuwen in het geval
nucleair ongeluk. Ook wordt
overeenkomst uitwisseling v«
formatie tijdens dergelijke onge-
De hoeveelheid stoffen die wel r
de gen voorkomen, wil hij laten afhan-
in- gen van hun afbreekbaarheid.
Kreutz: "De overheid moet dus-
lukken vastgelegd. Groot-Brittanië danige regels opstellen dat land-
heeft al ^dergelijke overeenkom- bouw en industrie overgaan op
in die kringen, maar het kan wel.
Voor veel teelten is er al een alter
natief. Mischien wordt dan het
vlees wel weer duurder, maar het is
een zuiverder manier van denken
om het probleem aan de bron aan
te pakken".
Nijpels
De Vewin is niet ontevreden over
de houding van minister Nijpels in
deze kwestie. De vereniging wordt
behoorlijk door hem ondersteund
en hij streeft naar strengere regels
voor het gebruik van bestrijdings
middelen. Daarmee in de wielen
rijdend van landbouwminister
Braks. "Als Braks zegt 'Ik heb hier
niks mee te maken' dan blijven de
bestaande criteria vaststaan. Maar
er zijn echt drastische maatregelen
nodig, liefst zelfs een verbod op ge
bruik van die schadelijke stoffen",
zegt Kreutz.
Populair onder de waterzuive
raars is het idee een nieuw bestrij
dingsmiddel pas toe te staan, als de
fabrikant er een analysemethode
bijlevert, om te zien hoe de pestici
de gezuiverd kan worden. Dat is
van veel yiiddelen nog niet be
kend. Maar zover is het nog niet en
om de peperdure zuiveringsinstal
laties te kunnen bekostigen, moet
de consument betalen en niet de_
vervuiler zelf. Kreutz: "Het is nooit
te achterhalen of boer A of boer B
verantwoordelijk is voor de scha
delijke bestrijdingsmiddelen".
Dat is wel het geval met de grote
vervuiler van het oppervlaktewa
ter, BASF uit Duitsland. Lozingen
van deze chemische fabriek komen
in de Rijn en zo onafgebroken in
Nederlands oever- en oppervlakte
water. Maar ook deze vervuiler kan
niet direct aansprakelijk gesteld
worden "omdat de Duitsers zich
houden aan de EG-richtlijnen. Nu
stappen we naar de rechter om aan
te tonen dat wij schade lijden aan
die wetgeving. BASF veroorzaakt
schade, waardoor wij zuiveringsin
stallaties moeten bouwen. Dan
moeten ze die ook betalen", aldus
Kreutz.
Voordat zo'n procedure rond is,
zijn we al weer een paar jaar verder,
getuige de processen rond de zout-
lozingen van Franse kalimijnen.
Maar "als BASF vandaag nog een
halt toegeroepen wordt, is morgen
het oppervlaktewater een stuk
schoner".
Dat ligt anders met de vervuiling
door landbouwtoepassingen, zoals
bestrijdingsmiddelen (50 procent)
en overige toepassingen (50 pro
cent), zoals houtverduurzamings-
middelen en verven. Deze vormen
van vervuiling komen pas na 10 tot
20 jaar boven water
Kreutz: "In Nederland wordt
soms water gewonnen dat 100 jaar
oud is. De middelen die we nu in
het water vinden, zijn er vaak lang
geleden in terechtgekomen, toen er
~nog geen rekening werd gehouden
met eventuele risico's. Dat bete
kent dus ook dat de lozing van stof
fen van nu, een latere generatie
geld kan gaan kosten. We weten
ook niet wat er allemaal nog voor
stoffen op ons afkomen. Zuive
ringsinstallaties moeten er dus nu
komen, om zuiver grondwater te
houden en om geen 'milieu-erfenis'
na te laten".
Maar ook die installaties zyn niet
onfeilbaar. Het is nooit zeker of alle
stoffen er wel uitgehaald worden.
Toch „moet drinkwater zonder eni
ge verdenking van verontreiniging
gedronken kunnen worden. Wy
mogen het vertrouwen van de con
sument in de openbare watervoor
ziening niet schaden", zo besluit
Kreutz.
GRONDREINIGING - In Emmen
is met succes een voor Nederland
nieuwe reinigingsmethode voor
vervuilde grond uitgeprobeerd.
Het gaat om een techniek waarmee
giftige stoffen uit de bodem wor
den gezogen, voordat zij het grond
water bereiken. In vijf maanden is
zo 76 kilo zogenoemd ,per' (tetra-
chlooretheen), afkomstig van een
voormalige wasserij, uit de bodem
berwijderd.
