'Gezongen muziek
meest interessant'
Concerto 85: perfect
Lizzy Sara May overleden
Frans Hals-manifestatie in 1990 in Haarlem
Poëtisch
vioolspel
Uwe Gronostay, leider Nederlands Kamerkoor
AMSTERDAM - "Het Ne
derlands Kamerkoor is het
meest interessante concert
koor dat we op dit moment
in Europa hebben", zegt
Uwe Gronostay. Hij diri
geert het ensemble, waar hij
sinds enkele maanden de
artistiek leider van is, mor
genavond in het Haarlemse
Concertgebouw. Zojuist
overgevlogen uit zijn woon
plaats Berlijn zit hij in een
rustige hotelsuite in Am
sterdam-Zuid hoog op te ge
ven over de kwaliteit van
zijn Nederlandse zangers.
Hij vindt ze stuk voor stuk
'erstklassisch'.
ding i
overgesprongen te zijn. Een bas uit
het koor, Lodewijk Meeuwsen, ver
telt er iets over in het blad van de
Vereniging Vrienden van het Ne
derlands Kamerkoor: "We hadden
met die man een belevenis, zoals x
we eigenlijk nog nooit eerder had- Gronostay ontkent dat hy nu de
den gehad, tijdens het realiseren y_aste dirigent van het Nederlands
groot stuk van Reger, met
vereerd".
Bewaker
de dubbelfuga Ach Hen* strafe
mich nicht. Het was een explosie
daar in Noord wijk, daar gebeurde
het eigenlijk".
"We liepen met tranen in de
ogen, wat hebben we nou meege
maakt. Een voor ons gevoel on
zingbaar stuk en daar gebeurde
een wonder. Het was van beide
kanten, we merkten aan hem dat
hij door ons geïnspireerd was, en
hij wist ons alles te geven wat we
nodig hadden. We waren het er
heel snel over eens: Die man moe
ten we vaker hebben".
door
Albert Brüggen
Ook Gronostay heeft dat debuut
nog vers in het geheugen: "Het was
meteen een. buitengewone samen
werking. Het koor had zijn vak
manschap volledig ingezet. Ik had
ervaring met beroepskoren, maar
Waarom is juist hij artistiek leider wat ik toen hoorde heeft me zo ver-
geworden van dit gerenommeerde rast! Het koor bleek een ongehoor-
beroepskoor? Bij zijn debuut met de feeling te hebben voor het laat-
het Nederlands Kamerkoor, vorig romantische programma dat w*
jaar april in Noordwijk, schijnen er
vonken tussen hem en de zangers
AMSTERDAM Prins Bernhard heeft gisteren in het paleis op de Dam
in Amsterdam aan de weduwe van Jacques Ledoux de Erasmusprijs over
handigd. De prijs is toegekend aan de eerder dit jaar overleden Ledoux
die conservator was van het Koninklijk Filmarchief in Brussel Aan de
prijs is een bedrag van f200 000 verbonden. (foto anp>
'Oude muziek i
to 85' bestaande uit Ronald Moelker en
Jankees Braaksma (blokfluiten), Mieneke
van der Velden en Johannes Boer (viola da
gamba), Wilma van der Wardt (violoncel
lo), Peter Rikkers (violone) en Vincent van
LEIDEN - Tafereel: twee in het
zwart geklede heren staan ele
gant te wiegen. Achter hen rijst
een Egyptische tempel op. Uit
hun monden steken blokfluiten
die ze met lichtjes zwaaiende
armbewegingen nu eens de ene
dan weer de andere kant uit ste
ken. Om hen heen zitten andere
personen; elk met hun eigen mu
ziekinstrument. Bovengeschetst
tafereel had zó uit een of andere
moderne, absurdistische (VPRO
by} - kunstrubriek kunnen ko
men. Dat was echter niet het ge
val: de twee heren waren Jan
kees Braaksma en Ronald Moel
ker die als engelen zo mooi op
hun blokfluiten zongen. De ove
rige - strijkende en tokkelende -
muzikanten vormden samen met
hen het in het Bachjaar 1985 op
gerichte 'concerto 85'.
Voor de combinatie van instru
menten zoals die in dit ensemble
voorkomen bestaat slechts één
origineel werk: de sonatina uit
de 'Actus Tragicus' (Kantate 106)
van J.S. Bach. De rest van het
programma bestond uit 'authen
tiek' bewerkte en gearrangeerde
muziek van Bach en tijdgenoten.
'Lenen' bij andere componisten
was in die tijd heel gebruikelijk.
Het materiaal verwerkte je dan
tot een nieuwe compositie. Zo
heeft Bach by Vivaldi een con-
cert 'geleend' voor twee violen,
strijkers en basso continuo om er
een orgelconcert van te maken.
Jankees Braaksma heeft de
kunst van het bewerken bij Bach
afgekeken en heeft zijn eigen be
werking op het programma ge
zet, waarin hij naar een synthese
streefde tussen de 'openheid'
van Vivaldi en de 'ausgearbeite-
te' versie van Bach. Hierin is hij
zeker geslaagd. Bekende the
ma's kwamen ie een fris en fleu
rig jasje (maar wel in barokstijl
en niet a la 'Young John Sebas
tian') om de hoek kijken.
Het hele programma was het
aanhoren trouwens méér dan
waard! Even is het wennen; moe
ten je oren zich instellen op een
Brandenburgs concert no 6 met
altblokfluiten in plaats van alt
violen. De dynamiek van de strij
kers moet zich aanpassen aan de
beperktere mogelijkheden van
de fluiten. Het gehele krijgt een
intieme klank. De blazers moe
ten het hebben van een ingeto
gen lyriek in plaats van uitbun
dig 'gestrijk'. In het langzame
deel van Handels klavecimbel-
concert fungert de aangetokkel-
de violone bijna als slagwerk.
Door dat de ensembleleden zo
gespitst zijn op klankkleur, we
ten ze ook een bijzonder clair-ob-
scuur te creëren, waarbij de kla
vecimbel solo helder oplichtte
tegen de warme achtergrond van
de begeleiding.
Zelfs hun inzetten en hun af-
sluitihgen waren staaltjes van
perfecte harmonie, zodat ik me
van harte aansloot bij het lang
durig applaus van de buitenge
woon goed gevulde Taffeh-zaal.
MONICA SCHIKS
Kamerkoor is geworden, zoals
abusievelijk in de kranten heeft ge
staan. "Mijn taak is de kwaliteit
van het koor te bewaken. Dat moet,
want het wordt door de gastdiri-
genten steeds op een andere ma
nier uitgedaagd, moet snel van de
ene stijlperiode naar de andere
over kunnen schakelen. Welke
klank is er bijvoorbeeld nodig voor
Sweelinck, voor J.S. Bach, voor be
paalde avantgardistische mu
ziek?"
"Ik wil proberen het brede reper
toire met de zangers door te nemen
om te zien of er nog klankmogelijk
heden te ontplooien zijn. Ik zou het
fijn vinden als de gastdirigenten
zich met hun vragen en wensen tot
mij zouden wenden. Ik heb niet de
ambitie en ook niet de tijd voor een
chef-functie bij het koor, maar als
men mijn hulp inroept kom ik".
Gronostay heeft het druk in zijn
woonplaats Berlijn, als leider van
het uit amateurs bestaande Phil-
harmonisches Chor Berlin en als
gastdirigent van het RIAS-Kam-
merchor, een professioneel koor
van de Rundfunk lm Amerikani-
schen Sektor. Daarnaast leidt hij
de koordirectieklas aan de Staats-
hochschule fur Musik in Frankfurt
am Main en staat hij regelmatig als
gastdirigent voor het Zweedse en
Deense omroepkoor.
In 1939 werd Uwe met zijn on
Duitse achternaam in Hildesheim
geboren. "Mijn voorvaders kwa
men uit Polen, maar dat is al vier
generaties geleden. Gronostay be
tekent in het Pools hermelijn, een
dier dat veel in Oost-Europa voor
komt". Als jongen van 15 is hij al
kerkorganist in Braunschweig. Na
in Bremen staatsexamen in muziek
te hebben gedaan wordt hij daar or
ganist, leider van een cantorij en le
raar aan het conservatorium voor
orgelspel en koordirectie. In 1966
richt hij het Norddeutsche Figural-
chor op, een a cappella-koor waar
mee hij op toernee gaat en platen
maakt. Zijn naam als koorleider
wordt zó bekend dat het RIAS-
Kammerchor hem als zijn vaste di
rigent wil hebben. Uwe verhuist
naar Berlijn en maakt van "een ver
zameling solisten die niet met maar
tegen elkaar zongen" een sonoor
ensemble dat door grote dirigenten
wordt uitgenodigd.
Romanticus
"Voor mij is de klank van een
koor doorslaggevend" zegt Grono
stay met een opvallend klankrijke
stem. Hij is zelf geen zanger maar
heeft in zijn studietijd enige
zangopleiding gehad. "De mense
lijke stem vind ik het mooiste in
strument dat er bestaat, gezongen
muziek is voor mij de meest inte
ressante muziek".
Gronostay wordt bestempeld als
een romanticus. "Ik heb inderdaad
veel romantische muziek gemaakt,
maar ook de oude muziek ligt mij
na aan het hart. Ikhan geen specia
list zijn. Muziek uit de renaissance
zegt mij persoonlijk niet zoveel.
Het is een grootse periode in de
muziekgeschiedenis geweest,
maar ik ben een 'Musik-Wort-Dra-
matiker', voor mij begint het pas
met Monteverdi, als het woord een
belangrijke rol in de zang gaat spe
len".
Dat het de Vrienden van het Ne
derlands Kamerkoor in Haarlem
gelukt is voldoende'abonnees
GRONINGEN (GPD) - De schrijf
ster Lizzy Sara May is, naar pas gis
teren bekend is geworden, zondag
op 70-jarige leeftijd overleden. Zij
debuteerde in 19,57 met de dicht
bundel 'Blues voor voetstappen',
die geloofd werd om zijn frisheid
en waarin ze duidelijk affiniteit
vertoonde met de Vijftigers. Hier
na volgde een groot aantal dicht
bundels, verhalen en romans met
een vaak sterk autobiografische in
slag. Voorts schreef ze enkele tele
visiespelen en het jeugdboek 'Oom
Soes heeft gehuild' (1962). Haar
laatste roman 'Wacht u voor de
hond' verscheen in 1986 en onlangs
kwam de dichtbundel 'Depressio-
nisme' uit.
De bekendste werken
Lizzy
Uwe Gronostay, artistiek leider van het vijftig jaar bestaande Neder
lands Kamerkoor: 'Voor mij is de klank van een koor doorslaggevend'.
(foto GPD)
Twaalf buitenlandse critici
volgen Nederlands Kamerkoor
HAARLEM (GPD) Twaalf vooraanstaande buitenlandse critici vol
gen komend weekeinde in Haarlem de verrichtingen van het Neder
lands Kamerkoor. De journalisten uit Oostenrijk, de DDR, Hongarije,
Frankrijk, Portugal, Spanje en Italië zullen hun thuisfront informeren
met het oog op een gezamenlijke tournee van het koor en het Orkest
van de Achttiende Eeuw, onder leiding van Frans Brüggen, in het
vooijaar van 1989.
De kunstkenners worden naar Nederland gehaald als gevolg van
een gezamenlijk initiatief van het kamerkoor en het ministerie van
buitenlandse zaken. De trip heeft ook ten doel de Europese pers ken
nis te laten maken van De Wording, de film van Cherry Duyns. Een
derde oogmerk is de promotie van de kersverse nieuwe CD van het
Nederlands Kamerkoor waarop de Joannes Vespers van Monteverdi
worden uitgevoerd onder leiding van Gustav Leonhardt.
Het Nederlands Kamerkoor en het Orkest van de Achttiende Eeuw
zullen van 7 tot 27 maart 1989 de Hohe Messe van J.S. Bach uitvoeren
in Oostenrijk, de DDR, Hongarije, Frankrijk (Parijs), Portugal, Spanje
en Italië. Naar alle waarschijnlijkheid zal er ook een concert in Mos
kou worden gegeven.
i Westduitsland groot succes
had - en 'De blauwe plek' (1979).
Het zijn twee autobiografische boe
ken die de periode 1917-1947 om
vatten en in een sobere taal en
vorm een indringend beeld géven
van Amsterdamse joodse milieu en
van de familie in Duitsland (waar
haar moeder vandaan kwam).
De relatie tot haar vader, de oor
log en het jood-zijn vormen de cen
trale thema's in haar werk dat altijd
is gewaardeerd door de critici,
maar nooit grote bekendheid bij
het publiek heeft gekregen. Een ta
lent dat onterecht grotendeels in
de schaduw is gebleven. „Ik voel
mezelf een randfiguur in de schrij
verswereld; en dat ben ik ook. Ik
denk altijd maar: Ik schryf kamer
muziek. Dat heeft ook zijn eigen
plek - wat weieens vergeten
wordt", zei Lizzy Sara May driejaar
geleden in een interview met Ischa
Meijer.
Die 'kamermuziek' van een
schrijfster die eigenlijk danseres
had willen worden (de verhalen
bundel 'Dansen op het koord' gaat
OUDE FILMS - Een particuliere
collectie van ruim 300 oude films is
bij het veilinghuis L. Gijselman in
Amsterdam voor 19.712 gulden ge
veild. De films zyn waarschijnlijk
alle aangekocht door binnen- en
buitenlandse particulieren, aldus
een woordvoerder van het veiling
huis.
De verzameling omvatte onder
meer vyftien films van Stan Laurel
en Oliver Hardy, alle uit de jaren
dertig, en twee films van Charlie
Chaplin uit 1917. Deze exemplaren
brachten tussen de 110 en 140 gul
den op.
daarover), blijft doorklinken bij ie
dereen die haar werk heeft gelezen.
Geen beeldspraak, maar scherpe,
bijna fotografische beelden in een
voudige droge taal typeren de ro
mans en verhalen van Lizzy Sara
May, waarin de werkelijkheid vaak
nachtmerrieachtig en vervreem
dend is, doordat die bepaald wordt
door het verleden en de jodenver
volging.
„Op mijn dertigste ben ik gaan
schrijven, gedichten, naar aanlei
ding van mijn ongelukkige leven",
zei ze in een ander interview enkele
jaren geleden. Haar leven werd ge
lukkiger toen ze op haar zevenen
dertigste haar tweede man en grote
liefde, Oscar Timmers ontmoette,
maar dat was geen reden om de pen
neer te leggen, integendeel. „Ik
ben bezeten van mijn werk. Als een
boek af is, begin ik direct aan het
volgende", zei ze in hetzelfde ge
sprek. Een passie die geleid heeft
tot een oeuvre dat een bescheiden
maar bijzondere plaats in de Ne
derlandse literatuur inneemt.
Jeroen Bosch ontdekt
MILAAN (AP) - In een kerk nabij
Milaan is een fresco ontdekt dat
waarschijnlijk geschilderd is door
Jeroen Bosch. Als de muurschilde
ring in de San-Bernardinkapel in
derdaad van de hand van de Bra
bantse schilder is, zou dat bewijzen
dat Bosch, zoals werd veronder
steld, tussen 1499 en 1503 een reis
naar Italië heeft gemaakt.
De muurschildering werd ont
dekt toen tijdens de restauratie van
de kapel een laag witkalk werd ver
wijderd. Volgens de verklaring is
Bosch de meest waarschijnlijke
schilder er van, „gebaseerd op een
serie stylistische, historisch een ge
documenteerde karakteristieken
De schildering stelt Jezus Christus
voor Pontius Pilatus voor.
Jeroen, ook wel Hiëronymus
Bosch, werd rond 1450 in 's-Herto-
genbosch geboren en daar in 1516
begraven. Hij schilderde onder
meer 'De Bekoring van de Heilige
Antonius' en 'De Zeven Hoofdzon
den'. Hij stond niet bekend als een
schilder vein fresco's. Van de veer
tig werken die aan Bosch worden
toegeschreven zyn er slechts vyf
gesigneerd en is geen enkel schil
derij gedateerd.
Als het fresco inderdaad van
Jeroen Bosch is, zou dat de theorie
bevestigen dat Bosch, die eigenlijk
Van Aken heette maar zyn werk als
eerbetoon aan zyn geboortestad
signeerde met Bosch, tussen 1499
en 1503 naar Italië reisde, waarbij
hy Milaan als eerste pleisterplaats
aandeed.
Drie musea werken nauw samen aan overzichtsexpositie
HAARLEM (GPD) - In 1990 krygt
Haarlem een zeer omvangrijke
overzichtstentoonstelling van het
werk van de zeventiende-eeuwse
schilder Frans Hals binnen de
stadspoorten. Het Frans Halsmu
seum werkt voor deze expositie sa
men met de National Gallery in
Washington en de Royal Academy
in Londen. Voor de expositie, die
op 11 mei 1990 opengaat, wordt een
bezoek van enkele honderdduizen
den mensen verwacht.
"Het is echt een klapper. Er ko-
88 schilderijen naar Haarlem.
De manifestatie valt na het huidi
ge jubileumjaar. Het initiatiefertoe
werd genomen door de Royal Aca
demy in Londen. Toen het Frans
Halsmuseum dit jaar werd bena
derd om doeken in bruikleen af te
staan, stond Snoep onmiddellijk
by het Haarlems stadsbestuur op
de stoep teneinde te kunnen parti
ciperen. Haarlem reageerde
meteen. De museumdirecteur:
"Die inzet van het stadsbestuur is
zeer doortastend te noemen. Een
uitstekende daad van grote cultu
rele waarde. Ik ben daar heel ge-
De doeken van Hals zijn uit de hele lukkig mee. Hier past een hoera."
serie
wereld afkomstig: Rusland, Ameri
ka, Frankrijk, Engeland, Duits
land, noem maar op. Er zitten een
paar doeken bij die nog nooit hier
te zien zijn geweest. Dan moet je
bijvoorbeeld denken aan de Fami
liegroep uit de collectie van de ban
kier Thissen uit Lugano"i zegt een
verheugde Derk Snoep, directeur
van het museum.
De tentoonstelling is samenge
steld door Seymour Slive, de inter
nationaal bekende Frans Hals-des
kundige en hoogleraar aan de uni
versiteitvan Harvard. Hij heeft ook
drie concerten in het de vorige overzichtstentoonstel-
Haarlemse Concertgebouw te
ven vindt Gronostay fantastisch.
"Het is heel begrijpelijk dat men
voor koormuziek publiek moet
werven. Koormuziek heeft nu een
maal niet zo'n aantrekkingskracht
als orkestmuziek. Het is in Duits
land precies als in Nederland: er
zijn veel amateurkoren die zich
graag aan familie en kennissen la
ten horen; dat is natuurlijk heel
mooi en belangrijk,
ken zelden het niveau van de in
strumentale beroepsensembles.
Het publiek van de amateurkoren
ling in 1962 gemaakt. Slive heeft
zich uitsluitend laten leiden door
de vraag of hij de hoogst mogelijke
kwaliteit bijeen kon brengen (al
leen de Schuttersstukken uit Haar
lem zullen niet worden uitgeleend).
Als gevolg hiervan zal de over
zichtsexpositie in Nederland nog
uitzonderlijker zijn dan die in Lon
den en New York. Temeer omdat
er veel 'Europese bruiklenen' zyn
berei- die niet naar Amerika gaan.
de in- Het Frans Halsmuseum werkt
aktief mee aan het onderzoek dat
nodig is om de ëxpositie kunsthis-
dus niet erg verwend. Men moet torisch te onderbouwen. Snoep:
duidelijk maken dat "We doen mee aan de catalogus. Er
de
teit heeft als het Concertgebouwor- Hals, over de relaties met de i
Het Haarlems college van B W
heeft Snoep vorige week het groe
ne licht gegeven, mede gezien de
mogelijkheid om de Spaarnestad
te promoten. Hans van der Tweel,
hoofd culturele zaken van de
Spaarnestad: "Dit is zó belangrijk
voor de Haarlem. Frans Halsls een
echt een van de grote toppers van
de Nederlandse schilderkunst. We
denken daar internationaal mee te
Van der Tweel: "Wy ramen het
bezoek in 1990 in op 175.000 men
sen; zo'n 2000 per dag. Maar dat is
heel normaal bij dergelijke evene
menten: In 1962 kwamen er al
270.000 bezoekers op af. Met derge
lijke aantallen denkt het gemeente
bestuur budgettair quitte te kun
nen spelen." Er moet overigens
nog een formeel raadsbesluit wor
den genomen over het in bruikleen
geven van 'Haarlemse Halsen' aan
het buitenland.
"Deze expositie is een unicum",
zegt Derk Snoep. De directeur van
het Frans Halsmuseum meent dat
grote overzichtsexposities rond
Hals ooit nog eens van de grond
zullen komen. "Je kunt deze opzet
vergelijken met de grote Rem-
Portret van
werk schilderde Frans Hals rond
1658. (foto ANP)
brandt-expositie. Het bijzondere
bij Hals is dat hy veel schilderyen
op doek heeft gemaakt. Daardoor
zijn de bepalingen om zijn werk
uitgeleend te krijgen iets minder
streng dan ten aanzien van pane-
len."
Snoep: "Seymour Slive heeft het
Frans Halsmuseum gebruikt als
sleutel tot het geheel. Toen wij wil
lig waren om over bruiklenen te
overleggen en bleek dat het niet tot
de onmogelijkheden behoorde om
de Regenten- en Regentessen-doe
ken uit te lenen, is het balletje gaan
rollen. Die man is een gedrevene.
Hij krijgt heel veel unieke bruikle
nen bij elkaar".
De stichting Haarlem Promotie
en de Kamer van Koophandel
staan vanzelfsprekend zeer positief
tegenover de komst van de over
zichtstentoonstelling naar Haar
lem. Daarnaast heeft het museum
al vorderingen gemaakt met een
aantal sponsors. Bij het opstellen
van het publiciteitsplan heeft
Haarlem het voordeel dat de Hals
expositie gelijk valt met het grote
Van Gogh-project dat in 1990 in
Amsterdam van de grond zal ko-
Snoep: "De organisatoren van de
Van Gogh-tentoonstelling, waar
een paar mihoen bezoekers op zul
len afkomen, zyn bereid om een
deel van hun publiciteit te laten
sporen met onze p.r. voor de Hals
tentoonstelling. De buitenlandse
toerist krijgt dan een totaalpakket
aan Nederlandse kunst."
"Het aardige is ook dat Van
Gogh een fors aantal uitlatingen
over Frans Hals heeft geformu
leerd in zijn brieven", zegt Snoep.
De Van Gogh Stichting heeft al een
publiciteits-paper doen uitgaan
over de komst van de Hals-exposi
tie waarin aan de hand van een deel
van deze uitspraken van Van Gogh
de link wordt gelegd.
Snoep hoopt dat bij de opening
van de expositie in Haarlem de
Hals die in oktober uit het Leer-
damse ho(je Van Aerden werd ont
vreemd, weer zal zyn opgedoken.
De museumdirecteur: "Dat is een
ramp. Het is een heel aardig en be
langrijk schilderij in de ontwikke
ling van de schilder Frans Hals.
Een dag voordat het werd geroofd
kregen we net de toestemming om
het in bruikleen te mogen expose
ren in 1990".
kest".
Op het door Gronostay deze
maand te dirigeren programma
staan werken van tijdgenoten van
Wagner: Schumann, Cornelius,
Rheinberger en Meyerbeer.
schillende Haarlemse families die
hij portretteerde, over de kleding
van de geportretteerden. Allerlei
nieuwe aspecten zijn bekend ge
worden, ondermeer bij de restaura
tie van de Schuttersstukken."
Christina zingt met mannenkoor
Wassenaar/Den Haag In Wassenaar en Den Haag worden op respectief-
lijk 12 en 13 december kerstconcerten gegeven ten bate van de vereniging
Tesselschade Arbeid Adelt.
Gaste van die avond is onder anderen prinses Christina, die als de mez
zo-sopraan Christina Guillermo solistische bijdragen zal leveren. De bari
ton Marco Bakker zingt ook mee met het Rijnlands Christelijk Mannen
koor uit Leiden. De vleugels worden bespeeld door Daniël Wayenberg en
Louis van Dijk en op het orgel speelt Dirk OutActeur Paul van Gorcum
praat de programma-onderdelen met een kerstverhaal aan elkaar.
De concerten in beide plaatsen (de Goede-Herderkerk in Wassenaar en
het Muziektheater in Den Haag) hebben dezelfe opzet, alleen in Den Haag
komt violist Jaap van Zweden in de plaats van Louis van Dijk en wordt er
medewerking verleent door het Katwijks Christelijk Mannenkoor Jubila-
De gasten zullen improviseren op eei
verse liederen uit het kerstrepertoire.
i kerstthema en het koor zingt di-
Recital door Theodora Geraets (viool) en
Alan Weiss (piano), met werken van Mo
zart, Prokovjev. Ysaye en Richard Strauss.
Gehoord op 16 november in de Kapelzaal
n K&O.
LEIDEN Sinds Theodora Ge
raets negen jaar geleden het Os
car Back vioolconcours won, is
ze ook in Leiden geen onbeken
de meer. Desondanks bevolkten
slechts twintig man de Kapel
zaal. De thuisblijvers, die natuur
lijk ongelijk hadden, hebben nog
één keer de kans om hetzelfde
programma te horen en moeten
dan (voor straf) aanstaande zon
dag naar het Concertgebouw in
Amsterdam reizen, waar Theo
dora Geraets 's middags de Ne
derlandse Muziekprijs zal beha
len. Zij is inmiddels tot een muzi
kale persoonlijkheid uitgegroeid
en kan uit haar viool ook in het
fortissimo een zangerige toon ha
len. Haar poëtische manier van
spelen past misschien niet hele
maal bij de Mozart-sonate (K.V.
380 in Es) waarmee ze begon,
maar verder in het programma
kwam die goed tot zijn recht. De
muzikaal niet zo diepgravende
solosonate op. 115 van Prokovjev.
met zijn barokinvloeden kreeg
by Theodora Geraets de vereiste
ritmische kracht, terwijl in het
langzame middendeel de viool af
en toe de volle klank van een cel
lo benaderde.
Meer nog was er te beleven in
het vierde 'Poème' voor viool en
piano van de toentertijd beroem
de violist-componist Eugène
Ysaye, de leraar van Oscar Back,
de leraar van Davina van Wely,
de lerares van Theodora Geraets!
Gepassioneerd maar beheerst
speelde ze de grillige figuren en
smachtende melodieën, met een
prachtig verstild slot in de fla
geoletten. Ook heel kleurrijk was
de Scriabin-achtige pianopartij,
waarin de Amerikaanse, in Bel
gië wonende pianist Alan Weiss
de verschillende timbres van de
orkestinstrumenten wist op te
roepen. De pianist was in Mozart
wat voorzichtig begonnen maar
pakte later meer uit in Ysaye en
ook in de Strauss sonate (op. 18
in Es) na de pauze. Van my had
de klep van de vleugel in plaats
van op de blokjes minstens op de
kleine stok mogen staan, want de
viool klonk helder genoeg om ge
hoord te worden. Ook in Strauss
was er een perfect samenspel te
horen en heel apart klonk in het
middendeel de smeltende toon
van de vioolmelodie, omlijst
door harpachtige versieringen in
de piano. Ook de andere delen
werden kleurrijk en overtuigend
vertolkt door zowel de pianist als
de violiste, die terecht waarde
ring kregen van hun selecte pu
bliek.
FRANK DEN HERDER
