Landbouwgif
bedreigt
drinkwater
Met onze Töprente-
rekening springen spaarders
de vrijheid tegemoet.
SS
Bentazon na zuivering in water
Zeldzaam natuurgebied Groote Peel
wordt snel staatsnatuurmonument
Smallingerland dreigt
met bestuursboycot
'Bio-industrie niet grootste verzuurder'
Deetman dreigde met een
crisis bij harmonisatiewet
NIEUWEGEIN (ANP) Het grondwater, en daarmee het
drinkwater, loopt ernstig gevaar door vervuiling door land
bouwgif. Bij negen pompstations in het stroomgebied van
de Rijn die oevergrondwater oppompen, is in september
bentazon aangetroffen in het gezuiverde drinkwater. Veel
meer bedrijven vonden bentazon in het grondwater en hier
en daar werden ook sporen van andere bestrijdingsmidde
len. Om het drinkwater veilig te houden zijn investeringen
van honderden miljoenen guldens nodig, die het drinkwa
ter 10 tot 20 procent duurder zullen maken.
DEN HAAG (GPD) - Minister
Braks (landbouw) wil het grootste
deel van het natuurgebied De
Groote Peel als staatsnatuurmonu
ment aanwijzen. Hij is de procedu
re daarvoor gisteren begonnen. Om
tijdens die periode van één jaar on
gewenste ontwikkelingen te voor
komen, heeft hij het 1340 hectare
grote gebied gisteren al onder de
werking van de wet geplaatst. Een
van de redenen voor de voorgeno
men aanwijzing is de grote interna
tionale betekenis van het gebied
voor flora en fauna.
De Groote Peel is een van de in
ons land zeldzaam geworden hoog
veenlandschappen. Het gebied ligt
aan weerszijden van de grens tus
sen de provincies Noord-Brabant
en Limburg, binnen de gemeenten
Asten, Meijel en Nederweert. In
1980 heeft de overheid het al aange
meld als 'wetland van internationa
le betekenis'.
In 1985 volgde de aanwijzing van
Nationaal park in oprichting en het
jaar daarop volgde aanwijzing in
het kader van de Europese Vogel
richtlijn. Ongeveer 900 hectare van
het natuurgebied is eigendom van
de Staat. Staatsbosbeheer zorgt
voor het beheer. Dit gedeelte wil
Braks aanwijzen tot staatsnatuur
monument. De resterende 440 hec
tare wordt beschermd natuurmo
nument.
in stand houden en waar nodig ont
wikkelen van levend hoogveen en
de daarbij behorende water- en
moeraslevensgemeenschappen.
Hij heeft twee miljoen gulden uit
getrokken voor de aanleg van een
waterbassin. Daarin kan de regen
die in de winter valt, worden opge
slagen. Ook moet het waterpeil in
de vennen worden verhoogd.
Het uiterlijk van De Groote Peel
wordt bepaald door hoger gelegen
dijken en peelbanen. Daartussen
liggen uitgeveende laagten. Door
de ontwatering en vervening is bin
nen het gebied een grote verschei
denheid in begroeiing ontstaan.
Naast moerassen en heiden zijn er
grote stukken open water. In het
gebied zijn ongeveer 150 verschil
lende soorten vogels geteld. Het
gaat zowel om broedvogels die er
het hele jaar verblijven als om trek
vogels en vogels die er overwinte
ren. Het is een van de vogelrijkste
gebieden van West-Europa. Ook
zijn er talrijke soorten zoogdieren,
reptielen en amfibieën en insecten
te vinden.
Door het gebied direct onder de
werking van de Natuurbescher
mingswet te plaatsen, is een aantal
handelingen in het gebied aan ver
gunningen gebonden. Het betreft
onder andere het graven, verbre
den, verdiepen of verleggen van
watergangen en het storten van bij
voorbeeld afval of mest. Ook een
aantal handelingen buiten het ge
bied valt onder de werkingssfeer
van de wet. Drainage en berege
ning van gebieden grenzend aan
het natuurgebied vallen daar ech
ter niet onder.
Volgens Braks heeft onderzoek
uitgewezen dat het effect daarvan
op de grondwaterstand verhou
dingsgewijs gering is. De drainage
en beregening zijn voor de aan
grenzende landbouw belangrijk.
Natuurbeschermingsorganisaties
delen de mening van Braks overi
gens niet.
De Vereniging van Exploitanten
van Waterleidingbedrijven (VE-
WIN), de Samenwerkende Rijn- en
Maas-Waterleidingbedrijven (RI-
WA) en het speurwerklaboratori
um KIWA maakten dat gisteren be
kend in Nieuwegein. In het drink
water zijn gehaltes gevonden van
0,1 tot 2 microgram per liter. De
wettelijke norm is 0,1 microgram.
Het gaat om pompstations in Berg
ambacht (twee), Lekkerkerk,
Schoonhoven, Hardinxveld-Gies-
sendam, Nieuw-Lekkerland, Hen
drik Ido Ambacht, Nijmegen en
Lent. Intussen zijn bij verschillen
de pompstations aanvullende zui
veringsinstallaties geplaatst, ter
wijl elders het water zo wordt ge
mengd dat de concentratie ben
tazon onder de wettelijke norm
blijft. Deze maatregelen hebben
miljoenen guldens gekost.
Voorzitter Sprey van de RIWA
deelde mee dat op het ogenblik
wordt nagegaan hoe het best een
proces kan worden gevoerd tegen
Incest
Een 48-jarige Alkmaarder is giste
ren veroordeeld tot drie jaar cel
omdat hij tijdens een logeerpartij
in juli zijn 10-jarige nichtje vier
keer heeft verkracht. Zijn echtge
note kreeg wegens medeplichtig
heid een half jaar. Een 59-jarige
Texelaar die over een aantal jaren
ontucht pleegde met buurtkinde
ren tussen de 5 en 10 jaar, kreeg gis
teren een jaar. Volgens de psychia
ter is de man primitief gestructu
reerd en zwak begaafd.
Zuidafrika
Minister Van den Broek (buiten
landse zaken) wil desgevraagd be
middelen tussen Zuidafrika en an
dere staten in zuidelijk Afrika die
ter dood veroordeelde Zuidafrika
nen willen opnemen. Op schriftelij
ke vragen van PvdA, CDA, WD en
PSP zegt de bewindsman verder
dat Nederland 'in daarvoor op hu
manitaire gronden in aanmerking
komende gevallen' Zuidafrika al
tijd vraagt doodvonnissen niet te
voltrekken.
Pitbull
Tegen een 2&-jarige Rotterdammer
is gisteren 18 maanden cel geëist
omdat hij bij een vechtpartij zijn
pitbull-terriër als wapen heeft inge
zet. Het beest beet de rechterarm
van de tegenstander bijna aan flar
den. Volgens het slachtoffer werd
hij zonder hem bekende-redenen
aangevallen. Nadat een omstander
de twee vechtenden uit elkaar had
gehaald, kwam de Rotterdammer
even later met zijn hond alsnog zijn
gram halen.
Lawaai
De geluidswering langs de zeer
brede autowegen in vooral de rand
stad is door het toenemende auto
verkeer niet meer toereikend. Mi
nister Nijpels (milieu) studeert
daarom op nieuwe maatregelen,
die het verkeerslawaai bij de bron
aanpakken. Dat betekent beper
king van de groei van het autover
keer, aldus Nijpels. Op dit moment
ervaart 60 procent van de Neder
landers het verkeerslawaai als
overlast en 20 procent vindt de hin
der zelfs zeer ernstig.
Beul Ommen
Advocaat-generaal van de Hoge
Raad Leyten weet nog niet wat hij
met de zaak van de beul van Om
men aan moet. Hij zou zich gisteren
uitspreken over de vraag of de van
oorlogsmisdaden De Rijke begin
dit jaar terecht werd vrijgesproken
door de bijzondere strafkamer van
de rechtbank in Den Haag. De zaak
is echter juridisch zo ingewikkeld
dat Leyten waarschijnlijk pas in ja
nuari met zijn conclusie komt. Dan
duurt het nog ongeveer vier weken
tot de Hoge Raad uitspraak doet.
Bankroofster
Een 22-jarige bankroofster is giste
ren in Leeuwarden veroordeel tot
zeven maanden cel en tbr wegens
de overval met twee 22-jarige man
nen op het postkantoor in Harde-
garijp in mei. Bij de overval werd
22.000 gulden buitgemaakt. Het
geld werd in enkele dagen uitgege
ven. Een dag later probeerden de
drie in Beetgumermoleri de bank
te overvallen. Dat mislukte omdat
het bankpersoneel met succes te
genstribbelde.
de producent van bentazon, het
Duitse bedrijf BASF. Uitgangs
punt daarbij is dat de vervuiler be
taalt, maar BASF beroept zich
vooralsnog op zijn vergunning om
bentazon in de Rijn te lozen.
Ook in het grondwater in zand-
grondgebieden zijn onkruidbe
strijdingsmiddelen aangetroffen.
Van de 1100 miljoen kubieke meter
drinkwater die jaarlijks in Neder
land wordt geproduceerd is twee
derde afkomstig uit grondwater en
eenderde uit oppervlaktewater.
Bij waterwinputten op een diep
te van 25 tot 50 meter is het water
ongeveer 10 tot 25 jaar onderweg
voordat het wordt opgepompt. Bij
diepere putten - vaak onder een
kleilaag - kan dat wel duizend jaar
zijn en daarin zijn nog geen bestrij
dingsmiddelen doorgedrongen. De
helft van de Nederlandse waterlei
dingbedrijven onttrekt water aan
dit soort putten.
In ieder geval zullen zich in de
toekomst in verschillende delen
van het land problemen gaan voor
doen met landbouwbestrijdings-
middelen die de afgelopen decen
nia zijn gebruikt. De VEWIN heeft
daarom 3,5 miljoen gulden uitge
trokken voor onderzoek naar aan
vullende technische maatregelen.
Uit een in september gehouden
enquête waaraan 52 waterleiding
bedrijven deelnamen is gebleken
dat 41 het grond- en/of oppervlak
tewater op bestrijdingsmiddelen
hebben onderzocht. Sommige van
de overige elf waren bezig met on
derzoek of beginnen er binnenkort
Van de 41 bedrijven die al onder
zoek hebben gedaan, hebben er 27
een of meer bestrijdingsmiddelen
in een of meer van hun winplaatsen
aangetoond. Bij 26 ervan lagen de
concentraties boven de norm van
0,1 microgram per liter. Negentien
bedrijven registreerden zelfs maxi
male concentraties van meer dan
tien keer de norm.
De betrokken bedrijven zijn zo
over het land verspreid dat volgens
de VEWIN kan worden gesproken
over een nationaal probleem. Dit
temeer omdat van de ruim 300 be
strijdingsmiddelen die in Neder
land worden toegepast er nog maar
80 a 90 kunnen worden opge
spoord. Directeur Martijn van de
VEWIN zei dat de EG alleen be
strijdingsmiddelen zou moeten
toelaten als de fabrikant een analy
setechniek meelevert die controle
op het al dan niet overschrijden
van de norm voor het drinkwater
mogelijk maakt.
HAARLEM De Haarlemse militairen die in de Twee
de Wereldoorlog om het leven zijn gekomen, hebben gis
teren een eigen monument gekregen. Op een eilandje in
het Burgemeester Reinaldapark is een gedenksteen ge
plaatst, die vermoedelijk volgend voorjaar officieel zal
worden onthuld. Het plaatsen van de reusachtige ge
denksteen, die 14.000 kilo weegt, is een enorm karwei
geweest. Zo'n 25 soldaten van de Prinses Margrietka
zerne uit Wezep zijn er drie dagen lang mee bezig ge
weest. Er werden in de vijver van het Reinaldapark
ruim twintig bruggetjes, zogenoemde pontons, aange
bracht. In het water van de vijver werden vijftig weg-
matten (platen van gevlochten staal ter fundering) ge
legd. Plaatsing van de steen zelf gebeurde met behulp
ven een grote kraan.
Hoeveel soldaten uit Haarlem er tijdens de oorlog
zijn gesneuveld, is niet precies bekend. Vast staat wel
dat er bij vliegveld Valkenburg in Zuid-Holland ruim
25 Haarlemmers zijn omgekomen. Het plan om voor al
le gesneuvelden een gedenkteken te plaatsen ontstond
in 1985. In dat jaar werd namelijk het initiatiefcomité
Gedenkteken Gesneuvelde Haarlemse Militairen opge
richt.
Volgens voorzitter Endlich van dat comité heeft het
monument 20.000 gulden gekost. Dat geld is bij elkaar
gebracht door de Haarlemse bevolking, het bedrijfsle
ven en diverse fondsen. Het is de bedoeling dat twee
Haarlemse basisscholen uit de omgeving het monu
ment zullen adopteren.
(foto ANP)
DRACHTEN (ANP/GPD) - De ge
meenteraad en de wethouders van
Smallingerland zullen alle ge-
meenteraads- en B en W-vergade-
ringen boycotten wanneer minis
ter Van Dijk (binnenlandse zaken)
het zogeheten parafenbesluit
schorst om samenwerking met
burgemeester Smallenbroek af te
dwingen. CDA-wethouder Wester
hof heeft dat gisteren bevestigd.
Het Friese provinciebestuur
meldde maandag dat burgemees
ter Smallenbroek voorlopig ge
woon moet blijven functioneren.
Via het zogeheten parafenbesluit
van de wethouders was hij buiten
spel gezet. Wanneer twee wethou
ders hun handtekening onder een
raadsvoorstel zetten, is de paraaf
van de burgemeester niet meer no
dig. Op die manier werd Smallen
broek steeds gepasseerd.
Het Smallingerlandse gemeente
bestuur reageerde gisteren fel op
het advies van Gedeputeerde Sta
ten. „De druk op de ketel wordt via
een schorsing van het parafenbe
sluit alleen maar groter. De ge
meente wordt dan onbestuurbaar",
aldus Westerhof. Gedeputeerde
staten van Friesland dringen bij
Van Dijk op een schorsing van het
besluit aan omdat de regeling vol
gens de provincie juridisch onjuist
is. De fundamentele rol van de bui
gemeester in het gemeentelijk be
stuur komt daardoor niet meer tot
zijn recht, aldus GS.
De juridisch adviseur van Smal
lingerland, de Amsterdamse hoog
leraar Koeman, bestrijdt die me
ning. „Het komt voor dat grote Ne
derlandse gemeenten met een der
gelijke regeling werken. In Am
sterdam bijvoorbeeld tekenen wet
houders stukken die gewoonlijk
door een burgemeester worden ge
parafeerd. Dat gebeurt uit efficiën-
cy-overwegingen omdat de burge
meester het anders te druk krijgt.
Maar het is een feit dat het gebeurt
en het is niet onwettig", aldus
Koeman.
Hij noemt het advies van de Frie
se gedeputeerde staten aan minis
ter Van Dijk te formeel. „GS gaan
voorbij aan de bestuursproblemen
in de gemeente", vindt Koeman.
Overigens denkt hij dat Van Dijk
burgemeester Smallenbroek zal
schorsen. „Dan is de kern van het
probleem aangepakt. Want het gaat
hier niet om een parafenregeling.
Het gaat hier om een burgemeester
die niet functioneert. Het parafen
besluit is daaruit voortgekomen".
UTRECHT (ANP) - Minister
Braks (landbouw en visserij) heeft
gisteren de intensieve veehouderij
verdedigd. Volgens hem is het on
waar dat de bio-industrie de be
langrijkste verzuurder is. Het bui
tenland is voor 59 procent verant
woordelijk voor de zure neerslag in
ons land, de veehouderij in Neder
land voor 20 procent. De intensieve
veehouderij (varkens en pluimvee)
neemt daarvan ongeveer een derde
voor haar rekening. Het is daarom
zeer ten onrechte dat de intensieve
veehouderij als de oorzaak van de
verzuring wordt gezien.
Braks noemde die getallen giste
ren in Utrecht bij de opening van
de Vakbeurs Intensieve Veehoude
rij. De om de twee jaar in ons land
gehouden beurs is de grootste
beurs ter wereld voor varkens-,
pluimvee- en kalverhouderij.
Volgens Braks bestaat er voor
alsnog geen enkele reden het tot nu
toe gevoerde beleid en de voorbe
reiding voor nieuwe beleidsvoor-
te wijzigen. Vermindering
van de veestapel, zoals vrijwel alle
milieuorganisaties bepleiten,
noemt hij een uiterste maatregel.
Degenen die daar nu wel voor plei
ten gaan er naar zijn mening van uit
dat boeren en overheid met de ar
men over elkaar blijven zitten. Het
tegendeel is volgens de bewinds
man waar.
Ook spelen bij de vraag of de
veestapel wel of niet moet worden
ingekrompen de grote belangen
van werkgelegenheid en economie
een wezenlijke rol. De totale pro-
duktie van varkens- en pluimvee
houderij heeft jaarlijks een geza
menlijke waarde van 9 miljard gul
den. Inclusief toeleverende en ver
werkende bedrijven biedt de be
drijfstak aan 65.000 mensen werk,
aldus Braks.
De minister is optimistisch over
de in gang gezette maatregelen om
de mestoverschotten te bepreken.
Uit recent onderzoek van het
Landbouw-Economisch Instituut
blijkt volgens hem dat het moge
lijk is met enige aanscherping van
de bestaande maatregelen dat alle
overtollige mest in eigen land kan
worden afgezet. Mestverwerking
in 1991 zal zelfs niet nodig zijn.
Belangrijk is naar zijn mening
het gefaseerd doorvoeren van de
maatregelen. Dat geeft het bedrijfs
leven de mogelijkheid daarop in te
spelen en waar nodig de bedrijfs
voering aan te passen.
Tijdens de opening heeft het
Ant-Diergebruik Comité voor de
beurs gedemonstreerd tegen wat
het noemt de misdadige toestan
den in de bio-industrie. Het comité
vindt de intensieve veehouderij
een verhullend begrip van concen
tratiekampen waar onze mede
schepselen zichzelf niet mogen
zijn. Iedereen die vlees eet of op an
dere wijze misbruik van dieren
maakt stelt het comité persoonlijk
verantwoordelijk voor mishande
ling en moord.
DEN HAAG (GPD) - Minister
Deetman (onderwijs) heeft giste
ren in de Eerste Kamer erkend dat
hij de fractievoorzitters van CDA
en WD tijdens de behandeling
van de harmonisatiewet heeft laten
weten dat het hele kabinet zou af
treden als die wet niet zou worden
aanvaard. De fracties van de PRR
en D66 wilden aanvankelijk ophel
dering van de minister over een in
terview van het CDA-Eerste-Ka-
merlid Grol-Overling in het
maandblad HBO-Journaal. Daarin
meldde ze Deetman's dreigement.
De minister erkende ook dat hij
tijdens de behandeling van de har
monisatiewet, die studenten bindt
aan een studieduur van zes jaar, ten
onrechte had vastgehouden aan
zijn standpunt dat er voor gehandi
capte studenten niets zou verande
ren. Gisteren zei de minister dat hij
daar spijt van had. Hij kondigde
aan de wet op dit punt te zullen wij
zigen.
Het Eerste-Kamerlid voor de
PPR, Bas de Gaay Fortman, wilde
met de minister opnieuw een dis
cussie aanzwengelen over de
rechtszekerheid van studerenden,
die door de wet teniet zou worden
gedaan. De minister wilde hierop
niet ingaan omdat het kabinet in
cassatie is gegaan tegen de uit
spraak van de president van de
Haagse rechtbank, die het kabinet
in het ongelijk stelde.
„Verwerping van het wetsvoor
stel is voor het kabinet niet accep
tabel". Met deze uitspraak had
Deetman de fractievoorzitters van
CDA en WD laten weten dat het
kabinet zou opstappen als de wet
niet zou worden aangenomen. D66
en PPR vonden dat Deetman het
aftreden van het kabinet had 'ge
privatiseerd' door het alleen de
fractievoorzitters te vertellen. Vol
gens de beide partijen had de mi
nister deze mededeling in het de
bat moeten doen in de volle open
baarheid.
Deetman zei dat niet te hebben
gedaan en het debat over de wet
open en eerlijk te zijn ingegaan. „Ik
wilde waar dat kon toezeggingen
doen op gerechtvaardigde verlan
gens, zoals dat hoort. En dat is ge
beurd. Tijdens het debat was het
niet nodig het machtswoord te
spreken".
ADVERTENTIE
Spaarders moeten tegen
woordig stevig in het zadel zitten.
Van alle kanten worden
ze aangespoord om een nieuwe
rekening te openen.
En de ene lijkt nog aantrek
kelijker dan de andere.
Maar dan komen de hinder
nissen. Want moet u nou kiezen
voor een hoge rente of voor de
mogelijkheid om altijd over uw
geld te kunnen beschikken?
Dat blijft met sparen altijd
'n kwestie van wikken en wegen.
Tenzij u kiest voor de
Toprente-rekening van de Nuts-
spaarbank: een rekening voor
mensen die meer dan gemiddeld
sparen en dus ook recht hebben
op extra gunstige voorwaarden.
Zoals een hoge rente van
5,2% en toch een grote vrijheid
om over het saldo te beschikken.
De eerste inleg (tevens mini
mumsaldo) bedraagt f 10.000,-.
Per maand mag u tot f 10.000,-
zonder kosten opnemen.
Over het meerdere geldt
een retourrente van slechts 1%
of 1 maand opzegtermijn.
Geld opnemen kan vanzelf
sprekend kontant bij één van
onze kantoren.
1 TOPRENTE-REKENING 1
- eerste inleg minimaal f 10.000,-;
- minimumsaldo f 10.000,-;
- hoge rente over het gehele saldo;
- vrij opneembaar per kalender
maand f 10.000,-;
- bij opname van hogere bedragen
1% retourrente over het meerdere
of 1 maand opzegtermijn.
Wilt u de sprong naar de vrij
heid maken met onze Toprente-
rekening loop dan even binnen.
Daarmee verzekert u zich
van de persoonlijke service van
onze medewerkers.
De Nutsspaarbank doet meer voor spaarders, nutsspaarbank
