RT~I
Nieuw procédé messing voorkomt 'messingvlek'
Arafat eindelijk dienaar van zijn volk
Spiegelglas biedt ongekende mogelijkheden
'Milieuramp bedreigt Waddengebied'
Elektrische
boiler met
afstands
bediening
Opstand in bezette gebieden opende PLO-leiders de ogen
Een messing ledikant uit de collectie van MARA. Messing wortdt niet alleen geleverd in kopergeel, ook in pistoolzwart,
wat een fraaie combinatie vormt met de koperkleur. (foto-s gpd>
Messing is een fraaie legering
die de mens vanaf de eerste
eeuw na Christus
geïntrigeerd heeft en die een
artistiek stempel heeft
gedrukt op veel
gebruiksvoorwerpen zoals
relikwieën, doopvonten,
huisraad, kandelaars,
grafzerken en
grafornamenten.
door
Joke Vos
Vanuit Italië wordt tegenwoordig
weer meer meubilair van messing
geïmporteerd. Hiervoor blijkt veel
belangstelling te bestaan. Al eerder
was er interesse voor artikelen van
deze grondstof. Niet alleen voor de
bekende kleine gebruiksvoorwer
pen zoals koffie- en theekannen,
asbakken, vazen, lampen, bloem
potten en dergelijke, maar ook
voor het grotere werk als een kope
ren ledikant was messing een lange
tijd populair.
Tussen het einde van de 18e en
het begin van de 19e eeuw deed
messing haar intrede in de woning
inrichting. Vanaf de tweede helft
van de 18e eeuw was dit al merk
baar. Ornamenten en gebruiks
voorwerpen van messing kwamen
steeds meer in zwang. Dit materi
aal werd zelfs zó gewild dat het een
vooraanstaande plaats ging inne
men in de meer verfijnde interi
eurs. Hoewel de mooie vorm en de
warme glans van messing meube
len een romantische weerklank
vond, maakte het publiek zich te
vens zorgen met betrekking tot het
verschijnen van de beruchte mes
singvlek. Wie of wat garandeert dat
deze niet vroeg of laat te voorschijn
zal komen? Dit gebeurt plotseling,
waardoor een voorwerp van de ene
dag op de andere aan schoonheid
behoorlijk inboet.
Behandeld
Tegenwoordig wordt een mes
sing produkt dat volgens bepaalde
technische voorschriften is behan
deld mits met zorg onderhouden
gevrijwaard van deze hinderlijke
vlek.
Buizen in alle soorten en dikten,
met een ongelooflijke verscheiden
heid aan profielen, zijn de voor
naamste bestanddelen van mes
sing meubelen. Messing is een le
gering van twee edele componen
ten verkregen uit koper en zink,
waarbij het percentage zink, de
minst edele van de twee, maximaal
50 procent mag bedragen. Hoe
minder zink wordt gebruikt, hoe
groter de mechanische weerstand
van de legering, die daardoor uiter
mate buigzaam en bewerkbaar
wordt.
Ondanks dat er een wezenlijk on
derscheid bestaat tussen de ver
schillende methoden van fabrica
ge, blijft het uitgangspunt hetzelf
de. De fabrikant moet namelijk al
tijd beschikken over een smelt
kroes waarin de messing kan wor
den gesmolten om het in vloeibare
vorm over te kunnen gieten in ge
reedstaande vormen.
In de Italiaanse kopergieterij
MARA te Como ontdekte men
reeds in de eerste fase enkele geva
ren die de oorzaak waren van on
volkomenheden. In de eerste
plaats kan de gesmolten grondstof,
die geleidelijk in dé gietvormen
wordt gegoten, bijna nooit een 100
procent zuivere mengverhouding
hebben, aangezien samen met de
staven van goede kwaliteit even
eens stukken met een geringer ko
peraandeel in de smeltkroes te
recht kunnen komen, alsook res
tanten aarde en vuil die in de werk
plaats waar het giet- en persgiet
werk plaatsvindt altijd wel aanwe
zig zijn. Daardoor krijgt het eind-
produkt talloze kleine onzuiverhe
den. Niet alleen aan de oppervlak
te, maar ook, wat veel erger is, bin
nenin. Na verloop van tijd treden
deze naar buiten als een soort uit
slag.
Door miniscule luchtspleten, die
zich op het moment van afkoeling
vormen, kunnen bovendien deel
tjes van chemische stoffen in de
eindfase zich ophopen. Zelfs na
verloop van tijd kunnen die door
het poreuze gietsel naar buiten tre
den. De metaalverbinding wordt
hierdoor aangetast en de beruchte
donkere vlek wordt zichtbaar. Het
nare is dat deze uitslag niet meer te
verwijderen is. Dit proces kan nog
versneld worden door atmosferi
sche factoren zoals sterke tempera
tuursverschillen of zeelucht met
een hoog zoutgehalte.
"Warmpersen'
Sedert het begin van de jaren '70
heeft MARA voortdurend gezocht
naar een nieuwe technologische
uitweg om de narigheid van vlek-
vorming te voorkomen. Door po
gingen in die richting kreeg Gui-
seppe Marchese, de oprichter en ei
genaar van MARA, aandacht voor
het zogeheten 'warmpersen'. Dit
procédé werd tot dan toe alleen
toegepast bij de produktie van
kleingoed zoals sleutels, deur
knoppen, handvaten, gespen, enz.
Deze werkmethode bracht Mar
chese op het idee om in die richting
verder te zoeken. Mogelijkheden
om grotere en zwaardere stukken
ook op die manier te smeden wer
den beproefd. Dank zij beschikba
re machines en nieuwe technologie
is het heden ten dage geen pro
bleem meer om stukken van 10 tot
15 kg te persen.
Bij de methode van warmpersen
wordt een vaste staaf van zuiver
messing slechts verhit tot een tem
peratuur van ongeveer 600 graden.
Hierdoor blijft de beginzuiverheid
bewaard. Het is nu niet meer nodig
om eerst het messing te smelten
om het vervolgens in de gewenste
vorm te gieten. Onder druk wordt
de verhitte staaf in speciale vor
men geperst. Dit grijpt plaats door
middel van enorme drukpersen,
Glas is in steeds sterker mate een
decoratief materiaal geworden. De
ruimte-vergrotende werking van
spiegelglas geeft dit materiaal in
vele gevallen behalve een decora
tieve ook een praktische waarde.
Spiegelglas is in een royaal aan
tal soorten, tinten en maten ver
krijgbaar. Het is nog niet zo lang
geleden dat een vanuit Engeland
geimporteerd produkt op de Ne
derlandse markt werd gebracht:
het spiegelschuifdeurensysteem.
De veiligheid van het glas is ge
waarborgd. Alleen met grof geweld
kan zo'n spiegelglasdeur vernield
worden en zelfs dan zou hij reage
ren als de voorruit van een auto:de
welke in staat zijn een druk van 500
tot 3500 ton te ontwikkelen.
Door deze behandeling is het
metaal volkomen massief en mole
culair compact. Hierdoor wordt
een grotere mechanische weer
stand gegarandeerd. Het is niet
meer poreus aan de oppervlakte;
ook niet aan de binnenkant.
Klachten en vervangingen zijn in
de loop der jaren door deze werk
wijze voorkomen. De aloude
smeedkunst is verrijkt met de mo
gelijkheden die de moderne elek
tronica bieden.
Modernste
De lak- en drooginstallatie in de
Marafabriek is een van de modern-
scherven blijven 'hangen' op de
veiligheidsfolie die op de achter
kant is aangebracht.
De spiegelglasdeuren, in de
meeste gevallen toegepast om
slaapkamerkasten af te werken,
zijn gevat in aluminium frames. De
groeiende belangstelling voor dit
produkt heeft de fabrikant ertoe
gebracht om wat meer mogelijkhe
den, speciaal voor de doe-het-zel-
ver, in te bouwen. Er zijn nu ook
'kastinterieurs' bij verkrijgbaar,
metalen manden met een stevige
laag kunststof. Daarmee kan de
ruimte achter de spiegeldeuren op
timaal benut worden.
ste en technisch meest geavanceer
de die er op dit gebied bestaan. Het
vertrek waarin de installaties
staan, moet brandschoon zijn; er
mag geen enkele luchtstroming of
vuilrestant zijn. De spuitcabine
moet onder de juiste overdruk
staan, dit om risico's te vermijden.
Zo ontstaat, als extra bescherming
tegen de atmosferische invloeden,
als een tweede huid, een sterke,
neutrale kleur- en geurloze trans
parante laklaag.
Messing is er niet alleen in koper
kleur, maar wordt ook gefabri
ceerd in pistoolzwart, hetgeen ge
combineerd met koper een fraai ef
fect geeft.
De frames zijn in brons en wit
verkrijgbaar, en dat lijkt nogal be
perkt. De witte frames kunnen ech
ter door een beetje handige doe-
het-zelver op elke gewenste kleur
gebracht worden, een kwestie van
ontvetten met spiritus en dan met
een verfspuitbusje behandelen.
Spiegelglas is ook verkrijgbaar
in tegelvorm, zelfklevend door de
tweezijdige plakstrips op de ach
terkant. Een leuke variant op dit
produkt is het glasmozaiek, ook in
30x30 cm tegelvorm, maar opge
bouwd uit vierkante of langwerpi
ge stukjes spiegelglas, gelijmd op
een 'rug' van textiel. Een nog de-
center uitvoering van de spiegelte-
De fabrikant Guiseppe Marchese
en zijn medewerkers brengen, me
de door hun nieuwe procédé, ele
gante produkten in de verkoop en
van een goede kwaliteit. Dit is veel
zeggend, want helaas zijn nog niet
alle fabrikanten van messingmeu
belen op de methode van warmper
sen overgestapt.
Bijzonder fraai zijn de ledikan
ten met hun gebogen stangen, de
bijzettafels met glazen bladen en
de artistieke bollampen van opali
ne glas. Verder messing stoelen
met aantrekkelijke stoffering en
gelakte beuken afwerking. Handi
ge messing kastjes, bloembakken,
sierlijke kapstokken en spiegels
voorzien van geslepen glas.
gel is die met facet-geslepen kan
ten. De elkaar ontmoetende kanten
van een aantal facet-tegels geven
aan een spiegel wandje een heel de
coratief en levendig effect.
De Engelse fabriakant Mirror
Wall heeft er nu nog iets heel
nieuws aan toegevoegd: de Antiek
serie. Tegels met een grillige struc
tuur, één in roestbruin en een ande
re uitvoering in zilver met een lich
te blauwzweem.
Dit produkt, volgens een uniek
procédé vervaardigd, is uiteraard
vrij prijzig. Een pakje van 6 stuks
kost 90 tot 100 gulden. Enkele de
taillisten blijken echter bereid om
ze ook per stuk te verkopen.
Bij intensief gebruik van de elek
trische boiler is het altijd de
vraag: hoeveel warm water is er
nog beschikbaar? Er is sinds
kort een boiler die dat precies
aangeeft, de Sensor Boiler van
Daalderop. Hij is voorzien van
een elektronische afstandsbedie
ning.
Er zijn twee keuzemogelijkhe
den, een om de opwarmtempera-
tuur gedurende de nacht te pro
grammeren, en een voor extra
bijwarmen overdag. Voor dou
chen 45 graden, 65 graden voor
de afwas en 85 graden als de
maximaal bereikbare hoeveel
heid warm water wordt vereist.
Op een paneeltje geven verlichte
indicators aan met welk pro
gramma de boiler bezig is.
Het bedieningspaneel is op de
boiler gemonteerd, maar het is
ook mogelijk om het te verwijde
ren en op elke gewenste plaats te
monteren. De minimale water
temperatuur blijft altijd op 10
graden. Zodra de waterinhoud
kouder wordt, gaat hij (elektro
nisch gestuurd) automatisch bij-
warmen tot de 10 graden weer
zijn bereikt. Daardoor wordt be
vriezing van de inhoud, wat bij
strenge vorst kan gebeuren als
de boiler op een vorstgevoelige
plaats is aangebracht, voorko-
Spiegels bieden in het interieur
tal van mogelijkheden, (foto gpd»
BINNENLAND/BUITENLAND
TEL AVIV - "De PLO moet de
dienaar van het Palestijnse
volk zijn en niet zijn mees
ter." Een gevleugelde uit
spraak van Rashid A-Shawa,
de onlangs overleden ex-bur-
gemeester van Gaza-stad. Al
een jaar of drie geleden voor
spelde Shawa met profeti
sche nauwkeurigheid de op
stand die nu al elf maanden
woedt in de door Israel bezet
te gebieden.
door
Ad Bloemendaal
Als belangrijkste oorzaak voor
die onvermijdelijke ontwikkeling
zag hij de toenemende kloof tussen
de bevolking van de Westelijke
Jordaanoever en de Gazastrook en
de PLO-leiders in Tunis en Bag
dad. "Het Palestijnse leiderschap
dat niet hier ter plaatse is, begrijpt
niet wat het is om onder bezetting
te leven", zei Shawa in een inter
view in 1986. "Niemand van buiten
kan zich echt een voorstelling ma
ken van de bezetting, alleen de
mensen in het land zelf'.
Maar de PLO vertegenwoordigt
toch ook de Palestij nen buiten het
land? opperde de interviewer.
"Laat die dan maar zelf Haifa ko
men bevrijden. Wij zijn niet wegge
lopen, wij zijn in het land geble
ven", riposteerde de bejaarde nota
bel.
Het is jammer dat Shawa het niet
meer heeft mogen beleven, maar
het lijkt erop dat de PLO-leiding le
ring begint te trekken uit de jaren
van vervreemding van haar eigen
volk. De slotverklaring van Algiers
wijst erop dat realisme begint te
dagen en dat is niet voorbijgegaan
aan de bevolking van de bezette ge
bieden, die de berichten uit Algiers
met tevredenheid heeft beluisterd.
De Palestij nen in Oost-Jeruza
lem, Nabloes, Ramallah, Gaza en
Khan Yunis menen dat de door
henzelf begonnen opstand, met
honderden doden als gevolg, de
ogen van Arafat en anderen heeft
gèopend. Nog niet wijd genoeg
misschien voor een duidelijk be
leid, maar dat is nu eenmaal het ge
volg van de bonte samenstelling
van de PLO.
De Palestijnse Bevrijdingsorga
nisatie, gesticht in 1964 op initiatief
van de Arabische Liga, is een over
koepelende organisatie van een
groot aantal Palestijnse groepen en
groepjes van de meest uiteenlopen
de ideologische signatuur.
Jasser Arafat.
zijn huidige vorm tot .stand. Het
bevat de uitgangspunten van de or
ganisatie en wordt daarom wel
eens omschreven als 'de grondwet
van de PLO'.
Radicaal
Als zodanig is het een radicaal do
cument, waaruit Israëlische func
tionarissen al twintig jaar gretig ci
teren zodra Jasser Arafat met poli
tieke matiging dreigt. Spreekt de
PLO over een oplossing in de vorm
van twee staten, dan biedt artikel 2
uitkomst. Daarin staat: 'Palestina,
binnen de grenzen van de Britse
mandaatsperiode, is een ondeelba
re territorale eenheid'.
Komt de PLO met Veiligheids
raad-resolutie 181 (de verdeling
j van het mandaatsgebied) van 1947
op de proppen, dan leze men arti
kel 19 van het handvest, waarin de
verdeling van Palestina 'volstrekt
illegaal' wordt genoemd, evenals
trouwens de vestiging van de staat
j Israël.
Verklaren Palestijnse leiders dat
zij geweld afzweren, dan duwt men
de wereldpers artikel 9 onder de
neus: 'Gewapende strijd is de enige
manier om Palestina te bevrijden.
Ze vormt derhalve de totale strate
gie en niet alleen maar een tacti-
I sche fase'.
Het Palestijnse handvest is sinds
de aanvaarding in 1968 niet alleen
onveranderd gebleven, maar bij di
verse gelegenheden nog eens offi-
grootete is El Fatah van Jasser cieel bevestigd. Dat wil nu ook
Arafat, die zich in 1968 bij de orga
nisatie aansloot. Arafat volgde een
jaar later Achmed Shukeiry op als
voorzitter. Eveneens in 1968 kwam
het Palestijnse Nationale Handvest specifieke resolutie, 242 bijvoor-
weer niet zeggen dat iedereen bin
nen de PLO er even gelukkig mee
is. Maar gematigde en verande
ringsgezinde Palestijnse leiders
beschouwen handhaving als een
waardevolle concessie aan de radi
calere kraqhten.
Grabbelton-effect
Het onvermogen van de PLO om
haar handvest aan te passen aan de
ontwikkelingen draagt niet bij aan
het uitzetten van een voor iedereen
begrijpelijke politieke koers. Wie
de in de loop der jaren afgelegde
verklaringen van Jasser Arafat en
andere PLO-leiders naast elkaar
legt, ziet een bont tapijt van elkaar
tegensprekende opinies, meestal
afgestemd op het publiek waar
voor de tekst bedoeld was.
Dit grabbelton-effect geldt ook
voor de resoluties van de Veilig
heidsraad en de Algemene Verga
dering van de Verenigde Naties,
die de PLO in de loop van de tijd
heeft aanvaard, genegeerd of ver
worpen. In de laatste jaren is
Arafats politiek dat de organisatie
'alle resoluties van de VN over het
Midden-Oosten' aanvaardt. Of
De leden van de Veiligheidsraad
verklaren erin dat de verwerving
van grondgebied door oorlog on
toelaatbaar is en dat gewerkt dient
te worden aan 'een rechtvaardige
en duurzame vrede waarbij iedere
staat in het gebied in veiligheid kan
bestaan'. Verder dringen ze onder
meer aan op de terugtrekking van
de Israëlische strijdkrachten 'uit
gebieden die recent het toneel
r het vluchtelingenprobleem'.
ligheidsraad kunnen worden aan
vaard of verworpen, maar niet kun
nen worden gesteund onder voor-J
behoud. Zou 242 worden aange
past aan de eisen van de PLO, dan
zou de formule niet langer aan
vaardbaar zijn voor Israël en Ame
rika, twee landen die zich hebben
uitgesproken tegen de vestiging
van een onafhankelijke Palestijnse
staat.
J conflict' en op 'het berei- De Palestijnse onafhankelijkheids
ken van een rechtvaardige regeling verklaring en de politieke resolu-
tjes zjjn gisteren aanvaard door de
Palestijnse Nationale Raad, een li
chaam dat wel wordt omschreven
als een 'parlement-in-balling-
schap'. Een echt democratisch par
lement kan het niet zijn; de Pales
tij nen wonen nu eenmaal in bezet
gebied of in de diaspora.
Wat voor de Palestijnse bevol
king van de bezette gebieden tot nu
toe het meest vervreemdend werk
te, waren de wisselende ruzies en
liefdesverklaringen tussen ener
zijds het rondreizend circus van
Arafat en anderzijds de leiders van
Egypte, Jordanië, Syrië en andere
Arabische landen. Diende de be
volking van de Westoever de ene
beeld, 'in samenhang met ale ande
re VN-resoluties'.
Het is opmerkelijk dat de PLO in
die benadering geen onderscheid
maakt tussen de verklaringen van
de Algemene Vergadering, die een
aanbevelend karakter dragen, en
die van de Veiligheidsraad, die bin
dend kunnen zijn.
Op 13 november 1974 verscheen
Jasser Arafat voor de Algemene
Vergadering van de Verenigde Na
ties. Hij hield een toespraak waarin
hij zionisme en anti-semitisme
twee kanten van een munt noem
de. "Zionisme", verklaarde hij, "is
een ideologie die imperialistisch is,
kolonialistisch en racistisch". Hij
zei verder dat Israël lid kon worden
van de Verenigde Naties door een
sinistere samenzwering van "impe
rialistische en koloniale machten".
Een jaar later nam de Algemene
Vergadering een resolutie aan
op
Israël heeft die resolutie aan
vaard, omdat het meent dat er
weliswaar wordt gesproken van te
rugtrekking uit 'bezet gebied',
maar niet uit 'alle bezette gebie
den'. Voor de Palestijnen was en is
242 aanzienlijk moeilijker verteer
baar, omdat ze er alleen in voorko
men als een vluchtelingenpro
bleem. Vandaar dat in Algiers als
een van de voorwaarden voor de
aanvaarding van 242 is genoemd de
erkenning van het Palestijnse
recht op zelfbeschikking, nóg
steeds 'in samenhang met alle an
dere VN-resoluties'.
Zoals verwacht hebben zowel Is
raël als de Verenigde Staten (het
belangrijkste doelwit van Algiers),
inmiddels met zoveel woorden la
ten weten dat resoluties van de Vei-
dag te juichen wegens een bereikt
akkoord met Hoessein, een paar
maanden later was de liefde over
en moest er applaus opklinken
voor een toenadenngspoging tot
Syriës president Hafez Assad.
Tussen die laatste en Arafat heeft
het nooit geboterd en de verklaring
van Algiers heeft nog eens extra
bijgedragen tot de vijandschap. De
pro-Syrische organisaties binnen
de Palestijnse Raad hebben de
resoluties halfhartig gesteund, he-
ben tegen gestemd of zijn eenvou
dig niet komen opdagen. Syriè zelf.
dat graag de lakens zou uitdelen
namens de Palestijnen, is met on
dubbelzinnige kritiek gekomen.
Het is te hopen dat Arafat dit
maal niet gaat proberen de Syriërs
en hun satellietorganisaties over de
streep te trekken. Dat zou immers
veel van wat in Algiers is bereikt
weer ongedaan maken. Als hij de
dienaar van zijn volk wil zijn, doet
Arafat er beter aan het oog te blij
ven richten op Gaza, Nabloes en
Oost-Jeruzalem.
een lijn stelde.
Bezet gebied
De recente verklaringen van Arafat
en de Palestijnse Nationale Raad
ten spijt heeft de PLO nog steeds
niet ondubbelzinnig 'ja' gezegd te
gen de twee belangrijkste resolu
ties over het Midden-Oosten, 242
en 338 van de Veiligheidsraad. De
veel aangehaalde verklaring-242
dateert van november 1967, het
jaar waarin Israel de Westelijke
Jordaanoever en de Gazastrook be
zette.
DEN HAAG (ANP) - Er voltrekt zich een ramp
in het Waddengebied, meent de Landelijke
Vereniging tot Behoud van de Waddenzee. De
massale sterfte onder dë zeehonden is slechts
een signaal. De organisatie houdt een waar
schuwende vinger omhoog aan de vooravond
van het vijfde gezamenlijk overleg van de
Bondsrepubliek Duitsland, Denemarken en
ons land over de bescherming van de Wadden
zee dat morgen wordt gehouden.
Vandaag hebben afgevaardigden van milieu
organisaties uit de drie landen een bespreking
met Töpfer, de Westduitse minister voor
milieu. De regeringen van de drie landen moe
ten zo snel proberen eenheid te brengen in de
gigantische veelheid van regelgeving in de drie
landen afzonderlijk, aldus de organisaties in
een 'bezorgdheidsverklaring'.
Na het vierde overleg tussen de drie landen,
driejaar geleden in Den Haag, gloorde er hoop
bij de milieu-groepen. De oprichting van het
internationaal Waddensecretariaat kon als sig
naal worden gezien voor de goede bedoelingen
van Denemarken, de Bondsrepubliek en Ne
derland. "Maar sindsdien is er niets meer ge
beurd waarover de ministers op de bijeen
komst in Bonn verheugd of trots kunnen zijn",
aldus de Waddenvereniging.
Virusinfectie
Alhoewel de Waddenvereniging de massale
zeehondensterfte ziet als teken aan de wand
voor de milieu-vervuiling, gaan Nederland en
de Bondsrepubliek er van uit dat de dood van
deze dieren waarschijnlijk het gevolg is van
een virusinfectie.
In het Nederlandse deel van het Waddenge
bied heeft veertig procent van de zeehonden
bevolking zoals die vorig jaar was het loodje
gelegd. In totaal werden er tot half oktober
8.079 slachtoffers geteld. Geen van de drie bij
eenkomende overheden legt een mogelijk di
rect verband met de vervuiling van de Wadden
zee. Dat staat in de nog niet openbaar gemaak
te nationale rapporten die de drie landen voor
het overleg hebben opgesteld.
De Westduitse overheid ziet de stijging van
de zeespiegel als groter probleem dan bijvoor
beeld de vervuiling. De stijging van de zeespie
gel wordt geschat tussen 25 en 100 centimeter
in honderd jaar en dat kan het milieu van de
Waddenzee totaal veranderen.
De Nederlandse overheid schrijft in haar
rapport dat de kwaliteit van het water, de bo
dem en de lucht nog steeds kritiek is. Zo ko
men in het water en slib bij voorbeeld nog
steeds hoge concentraties zware metalen voor.
Het fosfaatgehalte neemt sinds 1981 af, maar
het stikstofgehalte neemt steeds toe. In het Ne
derlandse rapport staat verder dat de lucht in
het Waddengebied van betere kwaliteit is dan
elders in ons land, maar de watervervuiling
neemt wel toe door de neerslag van onder an
dere metalen en polycyclische aromaten.
Bedreigingen
De milieu-organisaties noemen in hun 'be
zorgdheidsverklaring' het verdwijnen van de
kwelders, de olievervuiling en de watervervui
ling als de drie grootste bedreigingen voor de
Wadden. De kwelders of voorlanden zijn door
hun grote vruchtbaarheid van groot belang.
Door indijkingen en intensieve veeteelt op de
ze gebieden dreigt deze functie verloren te
gaan.
Door olietransporten dicht in de beurt van de
Wadden, maar ook in het gebied zelf, hangt de
natuur vrijwel dagelijks een internationale
ramp boven het hoofd. De laatste jaren hebben
zich talrijke ongelukken voorgedaan of bijna-
ongelukken. Dat er eigenlijk niets ernstigs is
gebeurd, is meer een kwestie van goed geluk
dan verstandig beleid, aldus de Waddenvereni-
ging.
Volgens de milieu-organisaties is het dan
ook de hoogste tijd voor een actieplan voor een
grote schoonmaak van het water van de Wad
denzee. De regeringen mogen het niet bij
mooie woorden laten, zoals een jaar geleden op
de conferentie van Noordzee-landen in Lon
den.
