Charles: al 40 jaar wachtkamer
Op zoek naar de waarheid van Moerman
Achtergrond
'Eeuwige' kroonprins geliefd object Britse roddelpers
Van den Broek tot kerkluchtvaartverdrag blijft
LONDEN - Wanneer zal
Charles Windsor. Prins
van Wales, de troon van
het Verenigd Koninkrijk
bestijgen? Over deze
vraag wordt hier weer
uitvoerig gedebatteerd nu
de Britse kroonprins
gisteren veertig jaar is
geworden en begint aan
de middelbare leeftijd.
door
Haye Thomas
Iedereen weet dat Koningin Eli
zabeth alleen om wille van haar
zoon geen afstand zal doen van
de troon, uit vrees dat een derge
lijke stap de mystiek van de mo
narchie zal ondermijnen. En mis
schien wel daarom telkens weer
opnieuw het speculeren of en
wanneer het er van zal komen.
Want ervan uitgaande dat zijn
moeder een onaantastbare posi
tie inneemt en boven alle regels
van de persoonlijke aandacht is
verheven, geldt de nu al jaren
wachtende kroonprins als de
meest intrigerende figuur in de
Britse koninklijke familie.
Er zijn er die de Britse monar
chie aan het einde van de twin
tigste eeuw zien als een monu
mentale absurditeit, verankerd
in een instituut van stoffige tra
dities, dat de toneelschrijver
John Osborne eens omschreef
als een 'gouden vulling in een
mondvol tandbederf. In ieder
geval is hun aantal beperkt. De
meeste Britten, zo lijkt het, staan
positief tegenover het Konink
lijk Huis. Met als gevolg een mas
sale belangstelling waarop de
pers in al zijn geledingen gretig
inhaakt.
Er gaat bijna geen dag voorbij,
of de koninklijke familie haalt de
voorpagina's van de kranten. Va
riërend in omvang en aanpak, al
naar gelang de aard van de krant
en vooral het zondagsblad. Kop
loper in de niet aflatende bericht
geving is zonder enige twijfel
kroonprins Charles, die zijn moe
der, vader, broers, zus en aange
trouwde prinsessen ver in de
schaduw stelt als het gaat om de
belangstelling van de pers.
De Prins van Wales toont zijn nieuwe marine-uniform. Hoewel hij
onder moeders plak zou zittenpromoveerde Charles ter gelegenheid
van zijn 40ste verjaardag tot kapitein bij de Koninklijke Marine.
(foto EPA)
Huwelijk
onderhand niemand die
zal durven beweren dat hij daar
voor geen zware prijs heeft moe
ten betalen. Vaak is hij tot in het
belachelijke afgeschilderd als
een eenzame ploeteraar, op zoek
naar de zin van het leven in zijn
kooi vol hiërarchische verplich
tingen, zonder dat er uitzicht is
op een spoedige vervulling van
zijn grote ideaal: zijn moeder op
te volgen ais koning van Groot-
Bnttannië.
Hoe vaak heeft hij niet moeten
lezen dat zijn huwelijk naar de
knoppen is. Dat hij prinses Dia
na en zijn zonen William en Har
ry wekenlang moedwillig in de
steek heeft gelaten, omdat hij het
thuis gewoon niet meer uit kon
houden. In grote opmaak meld
de The Sunday Times onlangs
dat prins Charles zijn droom-
bruid Diana van zeven jaar gele
den niet meer begrijpt en naar
het schijnt ook niet veel meer om
haar geeft.
Als onderdeel van een twee pa
gina's lang artikel van Anthony
Holden, die tien jaar geleden een
biografie van de kroonprins
heeft geschreven. Aan de hand
van slechts één achtergrondge-
sprek met hem. De twee pagina's
in The Sunday Times waren een
uittreksel van het nieuwe boek
dat Anthony Holden aan de prins
heeft gewijd. Met name aan zijn
huwelijk met prinses Diana, dat
zeven jaar geleden als een
sprookje begon op het altaar van
de St Paul's Cathedral en nu vol
gens Anthony Holden een diep
tepunt heeft bereikt met grote ir
ritaties over en weer.
Holden schrijft dat Charles in
het begin zeer gelukkig was met
zijn negentienjarige liefde. Voor
al ook omdat zij met haar eigen
jeugdige charme de gebruikelij
ke aandacht van hem afleidde en
zelf steeds meer belangstelling
trok. Zozeer zelfs, dat de prins
tenslotte geirriteerd raakte over
de openlijke teleurstelling van
het publiek telkens als hij zich
zonder de prinses presenteerde.
Disco-uitjes
Volgens Holden is het toen be
gonnen met de vervreemding
tussen beiden. De verveling van
Diana bij de vaste plichtplegin
gen als lid van de koninklijke fa
milie. Haar voorkeur voor dure
kleding, nachtelijke disco-uitjes
met leden van de internationale
jet-set en vrolijke zonvakanties,
in plaats van opgelegde saaie fa-
milietripjes naar het regenachti
ge Schotland.
Prins Charles, zo beweert
Anthony Holden zonder blikken
of blozen, wist tevoren dat prin
ses Diana haar intellectuele be
perkingen had. En hij ziet ook
het verschil in opleiding en ont
wikkeling als een belangrijke re
den waarom de relatie tussen
beiden zo nadrukkelijk is be
koeld.
Inmiddels is Holdens nieuwe
boek: 'Charles; a Biography' via
de uittreksels al weer flink afge
kraakt. En wordt o.a. beweerd
Ook lady Diana moet het ontgelden in de roddelpers. Haar voorkeur
voor dure kleding, nachtelijke disco-uitjes met de jet-set en vrolijke
zonvakanties zouden oorzaak zijn van een verwijdering tussen haar
zn de onberispelijke Charles. (foto ap>
dat Holden de ingrediënten er
voor heeft gepikt uit de stroom
van wilde verhalen die de vele
Britse sensatiebladen schijnbaar
moeiteloos blijven leveren over
de kroonprins in de benauwde
wachtkamer van zijn bestaan.
Verhalen over de bespannen ver
houdingen met zijn vader, prins
Philip, die zou vinden dat Char
les lang niet altijd aan zijn ver
plichtingen voldoet.
Over de Koningin die haar ge
liefde zoon zou bemoederen.
Over zijn nieuwste huwelijkscri
sis, zo gauw hij langer dan een
paar dagen van huis is en niet in
het kader van officiële verplich
tingen. Telkens weer achter
volgd door de mannen en vrou
wen met de fotocamera's, hier
genaamd 'the Rat Pack', die hem
elke keer opnieuw meedogen
loos op de hielen zitten in de vas
te wetenschap dat een onthullen
de plaat van Charles of zijn gezin
onmiddellijk minstens tussen de
150 en 200.000 gulden op de we
reldmarkt betaalt. Volgens de
onbegrensde mogelijkheden van
het roddelcircuit.
De prins met zijn altijd onberis
pelijke presentatie, zijn scherpe
reactie en goed gevoel voor hu
mor, staat daar natuurlijk boven.
Zoals dat ook geldt voor zijn in
tensieve kruistocht tegen het
groeiende verval en de armoede
in de Britse binnensteden. En
zijn onverbloemde kritiek op wat
hij bewchouwt als de 'karbon
kels' van de moderne architec
tuur. Ook met dit laatste heeft hij
de voorpagina's gehaald. Met alle
bewondering, steun en respect in
de opiniepeilingen onder het pu
bliek.
Misschien is het waar dat hij,
getrouwd en met twee kinderen,
nog steeds onder moeders plak
zit. Misschien is het leeftijdsver
schil met zijn wederhelft, die
aanzienlijk minder opleiding
heeft genoten, inderdaad een
probleem. Maar de man die zo
vaak als een bange, verdrietige
en vooral eenzame tobber wordt
omschreven, maakte beslist
geen ongelukkige indruk toen
wij hem van de zomer in het ka
der van de William and Mary-
herdenkingen voor een gesprek
ontmoetten. In de tuin van zijn
Londense Kensington Palace.
Precies zoals we hem ons had-
den voorgesteld. Het donkere
haar onberispelijk geknipt, het
smalle gezicht met de opmerke
lijk rode wangen, het keurige
donkere streepjespak en de dito
conservatieve das. Vlot pratend
en zeer onderhoudend. Vanuit
een grote kennis van zaken.
Decorum
Zoals onlangs opnieuw bleek uit
een BBC-documentaire over zijn
stokpaardje: de architectuur.
Waarvoor de kroonprins de gro
tendeels zelf geschreven tekst
heeft uitgesproken. De docu
mentaire maakte hier diepe in
druk. Zoals dat ook geldt voor
zijn bezoek deze week aan Parijs.
Samen met zijn gade, prinses
Diana. Plaatjes vol decorum in
uiterste perfectie op de televisie.
Een schijn die bedriegt? De
buitenwereld kan slechts gissen
in de roddelsferen. Het neemt
niet weg dat de meeste Britten
prins Charles en prinses Diana
een goed hart toedragen.
Wetenschappelijk onderzoek naar niet-giftige kankertherapieën
HAARLEM Zeventig artsen uit
Nederland. Engeland, Belgie.
Westduitsland, Zwitserland en
Oostenrijk beginnen vandaag een
vier jaar durend wetenschappelijk
door
Jan Bongers
onderzoek naar de Moerman-thera
pie en andere vormen van niet-gif-
tige kankertherapieën. De artsen
zijn het na langdurig overleg eens
geworden over de onderzoeksop
zet.
De Haarlemse arts H. C. Moolen-
burgh, die het onderzoek voor Ne
derland coördineert, verwacht er
veel van. Hij hoopt dat hiermee ein
delijk de impasse zal worden door
broken die vier jaar geleden ont
stond. toen een groots wetenschap
pelijk onderzoek van het ministe
rie van WVC niet van de grond
kwam. Het toenmalige struikel
blok -onderlinge onenigheid over
het protocol- is nu niet aanwezig.
Alle deelnemende artsen hebben
meegewerkt aan de opstelling van
het onderzoeksopzet en zijn het
roerend eens.
Voor het protocol waarmee het
ministerie van WVC in 1984 op de
proppen kwam heeft Moolenburgh
geen goed woord over. Het is geen
wonder, zegt hij, dat er destijds
vrijwel geen artsen waren die daar
mee wilden werken. "Er waren
maar twee groepen die onderzocht
moesten worden: kankerpatiënten
die al bijna op sterven lagen en pa
tiënten die nog geen enkele regu
liere behandeling hadden gehad.
Deze laatste groep was nog niet ge
opereerd en bestraald en had geen
chemotherapie gehad. Deze men
sen gaan nooit eerst naar ons soort
artsen toe en is dus een niet-be-
staande groep".
Aanvulling
Dat onderzoek was volgens
Moolenburgh dan ook tot misluk
ken gedoemd. "Ik heb sterk het ge
voel dat het toenmalige protocol
bedoeld was om de hele Moerman
therapie de nek om te draaien",
zegt hij. Het protocol dat de artsen
voor 'biologische tumortherapie'
nu zelf hebben gemaakt ziet er heel
anders uit.
Het onderzoek heeft betrekking
op alle vormen van 'holistische
kankertherapie'. Niet als vervan
ging van operatie, bestraling of
chemotherapie, maar als aanvul
ling daarop. Moolenburgh: "Wij
spreken liever niet van 'alternatie
ve therapie', want dat zou beteke
nen datje een keuze hebt. Die is er
bij kanker niet. Het gaat om een
aanvullende behandeling. Het is
niet: of-of, maar en-en."
De therapieën die bestudeerd
zullen- worden zijn: de Moerman
therapie en de Gersontherapie (bei
de gebaseerd op een dieet in com
binatie met 'aanvulpreparaten' van
vitaminen, mineralen en enzy
men), de therapie van Issels (het sa
neren van chronische infecties in
het lichaam), de therapie van Nie-
per (het gebruik van speciale mine
ralen en enzymen), de augusti-ver-
nes therapie (metaalzouten) en de
Simonton-therapie (speciale medi
tatietechnieken waarmee patiën
ten zich geestelijk weerbaar maken
tegen de tumor).
Het wordt hoog tijd, vindt
Moolenburgh, dat er zo'n weten
schappelijk onderzoek naar de
waarde van al deze methoden
komt. "Het verwijt van de ortho
doxe geneeskunde dat wij over de
effecten van de Moerman-therapie
niets kunnen bewijzen is terecht.
Wij moeten er voor zorgen, dat we
straks wel bewijzen op tafel kun
nen leggen."
Vier jaar
De zeventig artsen die aan het on
derzoek meedoen, gaan eerst een
jaar lang al hun kankerpatiënten
beschrijven die naast de normale
methoden zo'n aanvullende behan
deling krijgen. Daarna worden de
ze mensen drie jaar lang gevolgd.
"Na vier jaar verwachten wij te
kunnen zeggen, wat het resultaat is
als mensen naast de orthodoxe be
handeling een complementaire
therapie volgen", zegt Moolen
burgh.
"Waar wij natuurlijk op aan
sturen is dat de reguliere artsen, als
die resultaten eenmaal op tafel lig
gen, tot samenwerking bereid zul
len zijn, bijvoorbeeld door goede
controlegroepen te leveren."
Moolenburgh zelf zou er niet raar
van opkijken als het onderzoek zou
aantonen dat aanvullende kanker
therapieën inderdaad effect kun
nen hebben. "Het is een heel dank
bare behandeling", zegt hij. "Bij
bijna iedereen blijkt de levenskwa
liteit veel beter te zijn. Dat eindelo
ze zieltogen dat je vroeger bij kan
ker vaak zag, dat heb je nu veel
minder. Mensen hebben weer ple
zier in hun leven. Bovendien is er
een aantal mensen dat maar blijft
doorleven. Mensen van wie je
denkt: tjonge, jonge, hoe is het mo
gelijk?
Moolenburgh: "Ik geloof dat
kankerpatiënten die na een opera
tie dit soort aanvullende therapie
gaan volgen over het algemeen
minder uitzaaiingen krijgen. Dat
zou kunnen betekenen, dat deze
therapieen belangrijk zijn als pre
ventie. Maar geloof is niet genoeg.
Ik wil harde cijfers hebben".
Waarheid
De zeventig artsen die het onder
zoek gaan uitvoeren hebben vol
gens Moolenburgh niet de bedoe
ling, hun 'gelijk' aan te tonen.
"Waar wij mee bezig zijn is: de
waarheid boven tafel brengen. Stel
dat we, in het allerergste geval, be
wijzen dat het allemaal niét waar is,
dan hebben we daar het publiek
ook een dienst mee bewezen".
Het onderzoek staat overigens
los van het onderzoek, waarmee de
Alkmaarse zogeheten Moerman
arts J.A. Wiese aan de gang is. Dat
is een kleinschalige studie, gesub-
sidieérd door WVC, naar de gene
zing van 150 kankerpatiënten die
het Moerman-dieët hebben ge
volgd. Het rapport wordt binnen
kort verwacht. Wiese was een leer
ling van dokter Cornelis Moerman
huisarts in Vlaardingen, die in au
gustus j.l. op 95-jarige leeftijd over
leed.
- V
-
*'-i» r;- t m
ito fcjfeitóJSl
De onlangs overleden arts Moerman aan het werk. Naar de waarde van
zijn en andere biologische kanker therapieen zal de komende vier jaar we
tenschappelijk onderzoek worden verricht door zeventig artsen in vier
landen, (fnln npn.
Het hervormde synodebe-
stuur kreeg van minister Van
den Broek van buitenlandse za
ken bericht dat de Nederlandse
regering het luchtvaartverdrag
met Zuidafrika niet zal opzeg
gen.
Het kerkbestuur had om op
zegging gevraagd omdat het een
doeltreffende maatregel tegen
dat land zou zijn. Bovendien zou
daarmee de indruk worden weg
genomen dat de Westeuropese
luchtvaartmaatschappijen nu in
feite profiteren van het verbod in
Australië en de Verenigde Staten
tot het onderhouden van een
luchtverbinding met Zuidafrika.
Van den Broek antwoordde het
hervormd synodebestuur mede
namens zijn collega Smit-Kroes
van verkeer en waterstaat.
De Nederlandse regering is
van oordeel dat een volstrekt iso
leren van Zuidafrika niet bij
draagt tot wezenlijke hervormin
gen in dat land. "Een algehele
boycot, die de Zuidafrikaanse
economie volledig zou ontwrich
ten. zou de democratische maat
schappij daar niet naderbij bren
gen", schrijft Van den Broek.
Wel verwacht de regering heil
van een 'proces van dialoog en
vreedzame veranderingen', on
der meer door druk op de Zuid
afrikaanse regering. In dat ver
band noemt Van den Broek de
beperkende maatregelen van de
Europese Gemeenschap bij de
invoer van ijzer, staal en gouden
munten, maatregelen die inmid
dels in de Nederlandse wetge
ving zijn opgenomen.
Geen uitwisseling. Het
'Centraal Weekblad' (gerefor
meerd opinie- en informatieblad)
wil geen artikelen uitwisselen
met 'Die Kerkbode', officieel or
gaan van de (blanke) Nederduits
Gereformeerde Kerk in Zuidafri
ka.
'Die Kerkbode' had in april vo
rig jaar dr. K. Runia, hoofdredac
teur van Centraal Weekblad, ge
vraagd een paar keer in beide
bladen artikelen te publiceren
tot verbetering van de betrekkin
gen tussen de Gereformeerde
Kerken in Nederland en de Ne
derduits Gereformeerde Kerk.
Centraal Weekblad zou dan vra
gen over de apartheid aan 'Die
Kerkbode' kunnen voorleggen.
Omgekeerd zou 'Die Kerkbode'
vragen over het bijbelgezag en
de houding tegenover homo
seksualiteit aan Centraal Week
blad kunnen stellen.
De redactie van Centraal
Weekblad vindt het onder de
huidige omstandigheden niet
verantwoord hierop in te gaan.
Ze wil eerst weieens zien wat het
resultaat is van een raadpleging
tussen de Nederduits Gerefor
meerde Kerk en haar drie vroe
gere dochterkerken (kleurlin
gen, zwarten en Indiërs). Die
'consultatie', waartoe de Gere
formeerde Oecumenische Syno
de in juni van dit jaar besloot
(Harare, Zimbabwe), zou eerst
vorige maand worden gehouden.
Ze is uitgesteld tot begin vol
gend jaar. De redactie van Cen
traal Weekblad vreest dat dit
weieens afstel zou kunnen wor
den.
'Die Kerkbode' betreurt het
besluit. "Het is droevig als ker
ken met een zo lange historische
verbondenheid elkaar nu ontlo
pen". Overigens erkent het blad
dat de Nederduits Gereformeer
de Kerk zelf in het verleden ge
sprek heeft afgewezen. "Maar de
ze kerk is steeds meer gaan be
seffen dat een kerk haar roeping
niet kan vervullen door gesprek
uit de weg te gaan". 'Die Kerkbo
de' hoopt, dat dit besef ook nog
eens tot de Gereformeerde Ker
ken in Nederland en het Centraal
Weekblad zal doordringen.
Niet in kerk
De joodse dissident Joseph Be-
gun, die vorig jaar uit de Sovjetu
nie naar Israël emigreerde, wei
gerde gisteravond in Gorkum in
de gereformeerde Johanneskerk
zijn verhaal te doen. "Een ortho
doxe rabbijn zou dit nooit doen.
Daarom doe ik het ook niet". Zo
motiveerde Begun zijn besluit.
Hij maakt deze dagen een toer-
nee door ons land op uitnodiging
van aantal evangelische organi
saties die zich verbonden voelen
met gelovigen in de Sovjetunit
en met Israël. De toernee is geor
ganiseerd door de rubriek 'Vrije
Gevangenen' van de EO-tv in sa
menwerking met onder andere
Christian Solidarity Internatio
nal, Kruistochten, Christenen
voor Israël en de Christelijke
Ambassade in Jeruzalem.
De weigering van Begun
kwam voor de organisatoren als
een 'volslagen verrassing', zo
deelde H. Goudzwaard, die de
avond leidde, na afloop mee. Vo
rige week donderdag heeft hij
wel in een kerk in Aalsmeer ge
sproken. Pogingen om Begun tot
andere gedachten te brengen
"De kerk heeft ook een sociale
functie" haalden niets uit. Op
de stoep van de kerk hield hij zijn
verhaal over de positie van joden
in de Sovjetunie.
In joode kringen wordt nogal
verschillend gereageerd op de
evangelische sympathie en opof
feringen voor Israel. Er is waar
dering, maar ook een zekere
vrees dat deze christenen ten
diepste de bedoeling hebben jo
den te bekeren.
Hervormde Kerk: beroepen
te Dinteloord J. H. Schrijver
Woerden, te Heerenveen (wijk
Oudeschoot-Oranjewoud) kandi
daat M. A. Bos Nijland.
Gereformeerde Kerken: be
roepen te Dieren H. Boonen Bor
ne; beroepbaar mevrouw S. Ree-
ders en mevrouw M. A. J. Brou
wer, beiden Amsterdam.
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: beroepen te Ensche-
de-Oost O. W. Bouwsma, laatste
lijk zendingspredikant, wonend
te Rijnsburg. te Haulerwijk D. J.
Zandbergen. laatstelijk zen
dingspredikant, wonend te Spa
kenburg.
Gereformeerde Gemeenten:
bedankt voor Meeuwen G.
Mouw Genemuiden.
Moker. De radio-uitzending
van Moker (Media-Overleg Ker
ken in Rijnland en Bollenstreek)
van donderdag 17 november van
7 uur tot half 8 is gewijd aan het
kerkelijk leven in Hillegom. Ge
sprek onder anderen met de
voorzitter van de Raad van Ker
ken, de heer J. Spanhof, en me
vrouw B. Lommerse van de
werkgroep 'Kerk en migranten'.
Te horen op FM 105.7 en via de
kabel ook op FM 88.1.
Landbouw. Een studiegroep
van de Raad van Kerken in Ne
derland heeft een rapport ge
maakt over 'Kerken en land
bouw'. De groep werd een paar
jaar geleden in het leven geroe
pen door de afdeling 'sociale vra
gen' van de raad om dit 'betrek
kelijk nieuwe' terrein voor de
kerken te verkennen. Een groot
aantal maatschappelijke en poli
tieke organisaties is gevraagd, op
het rapport te reageren. Voorzit
ter van de studiegroep is dr. ir. J.
de Hoogh, hoogleraar landbouw
politiek in Wageningen.
De vermindering van de werk
gelegenheid en verslechtering
van de perspectieven voor agra
riërs verdienen de aandacht van
de kerken, zegt de studiegroep.
"De kerken kunnen en willen
geen concrete richtlijnen geven
voor landbouwpolitiek, maar ze
kunnen wel de grondslagen van
het maatschappelijk bestel, ook
waar het landbouw en voedsel
voorziening betreft, kritisch aan
de orde stellen".
De makers van het rapport vra
gen zich af of het 'heil' van snelle
produktiviteitsstijging en econo
mische ontwikkeling wel op
weegt tegen het maatschappelijk
'onheil' van toenemende milieu
last en ongelijkheid van inko
men en overschotproduktie. Een
vraagteken zetten zij bij het be
leid van de overheid, "die zich
weieens te veel vereenzelvigt
met krachten en belangen in on
ze maatschappij die op techni
sche en economische vooruit
gang zijn gericht".
Vrouwen. Een meerderheid
van de anglicanen die regelmatig
naar de kerk gaan, namelijk 58
procent, is vóór toelating van
vrouwen tot het priesterambt.
Ruim een kwart (27 procent) is
tegen.
Uit het onderzoek blijkt ook,
dat weinig kerkgangers de kerk
zullen verlaten als zij met vrou
welijke priesters te maken krij
gen. Vrijwel niemand overweegt
dan naar de RK Kerk te gaan. Er
is weinig sympathie voor geeste
lijken die uit protest tegen een
dergelijk besluit hun ambt zou
den neerleggen.
