Karachi heksenketel aan
vooravond verkiezingen
Reportage
Bhutto en Zia spoken nog rond in gewelddadig Paldstan
Predikant Spijkerboer pleit voor meer politie
Woensdag 16 november gaan 45 miljoen Pakistani naar de
stembus. Voor de eerste keer na elf jaar. Op het spel staat niets
minder dan het voortbestaan van een staat die met zijn 105
miljoen inwoners tot de armste ter wereld behoort, maar door
zijn ligging van vitaal belang is voor het Westen. Onrust in
Pakistan betekent onrust in Afghanistan, India, het Midden-
Oosten. Onrust in Pakistan kan de ontspanning tussen de
Verenigde Staten en de Sowjetunie in gevaar brengen.
Verslaggever Peter van Nuijsenburg zag in Karachi een
heksenketel die dreigt over te koken.
Benazir Bhutto spreekt aanhangers toe in Rawalpindi. De dochter van de vroegerevermoorde premier trekt
volle stadions en is de enige die een eind kan maken aan de macht van de militairen en de islamitische fundamen
talisten in Pakistan. (foto epa)
KARACHI De soldaat springt
plotseling naar voren en legt zijn
hand op de lens. Voordat de came
raman het beseft, is hij omringd
door een groep militairen. Een offi
cier spreekt hem dreigend aan en
eist de film op. De scene kri jgt een
extra dramatische lading door het
geschreeuw dat uit een luidspreker
knettert. Even verderop is een poli
tieke bijeenkomst in volle gang.
Het applaus en gejuich dat plotse
ling oorverdovend losbarst, lijkt de
onwrikbaarheid van de officier te
versterken. Hij zet zich in postuur;
maant zijn ondergeschikten voor
bijgangers die nieuwsgierig sa
mendrommen weg te sturen. En
eist op luide toon de film op.
door
Peter van Nuijsenburg
De cameraman wil nog even wei
geren. aarzelt, probeert uit te leg
gen dat hij slechts één spandoek
had willen filmen, dat het te don
ker was om het gewraakte beeld te
schieten. Maar er rolt al een nieuwe
golf gejuich en applaus aan. De ca-
merman weet het: er valt geen ont
komen aan. Hij verliest. Hij maakt
de trommel van zijn camera open
en trekt, kort, vinnig de cassette er
uit. Overhandigt hem aan de offi
cier die het zonder een spier te ver
trekken ontvangt.
De officier is in zijn gezag beves
tigd. Hij maakt een korte draai, als
in een paradedrill, en marcheert
met zijn trofee naar een met zak-
zakken versterkte, en met zware
mitrailleurs bewapende controle
post. Die had de cameraman willen
filmen...
Stank
Het is 22.15 uur in de oude stad
van Karachi en nog steeds onge
kend heet voor de tijd van het jaar.
Pakistan bereidt zich voor op de
verkiezingen, en dat .jaagt de tem
peratuur, zeker in Karachi, nog
verder omhoog.
Karachi behoort tot die metropo
len in de Derde Wereld die verwik
keld zijn in de nooit eindigende
wedstrijd 'wie het snelst verpau
pert en degenereert'. Samen met
het Indiase Calcutta is de stad
kanshebber voor ten minste een
van de ereprijzen.
Hier in het oude centrum van de
stad dat naar Pakistaanse maatsta
ven absoluut geen sloppenwijk is,
slaat de stank van riooldamp, ver
schraald zweet, rottend afval en
kruiden gemixt tot een ongekend
krachtige melange, je tegemoet. De
ervaring leert datje daar aan went.
Alleen wanneer een windvlaag een
verse vleug aandraagt, wordt het je
weer even te machtig.
Maar wat nooit went is de stank
in de echte sloppen, waar geen rio
lering is, waar visresten in hun ei
gen vocht gaarstomen, waar ratten
rondscharrelen, en waar miljoenen
mensen moeten leven. Die stank
treft je als een vuistslag in de maag
streek, en doet je naar adem hap
pen.
"Dit is de hel", zegt een Engelse
fotograaf, die alle ellende op de we
reld heeft gezien en toch onder de
indruk is. Hij vergeet niet. vakman
die hij is. een foto te maken van een
junkie die zich in een steeg, maar
verder nauwelijks aan het oog ont
trokken, een injectie toedient. Van
alle plagen die Karachi teisteren is
voor zover het mogelijk is een
rangorde in rampspoed van dit ka
liber aan te brengen drugsge
bruik. met name van heroïne, nog
wel de ergste....
In het begin van de jaren '70 had
de toenmalige premier Zulfikar Ah
Bhutto (over wie later meer) een
droom. Hij droomde dat Karachi
een tweede Beiroet zou worden.
Het handels- en bankierscentrum
van het Indiase subcontinent. Ka
rachi moest de dynamo en de bron
van welvaart voor heel Pakistan
worden. Een wereldstad met alle
voorzieningen die een dergelijke
status vereist.
De cultuur zou bloeien, het uit
gaansleven dat van Beiroet, zelfs
van Parijs naar de kroon steken.
Bhutto was een verwoed gokker en
dus liet hij een casino bouwen
waarnaast elk ander speelpaleis in
het niet moest zinken.
Het casino staat nu leeg, sym
bool van een groteske droom, ten
offer gevallen aan de ïslamiserings-
campagne van zijn moordenaar Zia
ul Haq (over wie later meer), die
kansspelen, de consumptie van al
cohol en nog decadenter vertier tot
taboe verklaarde.
Toch zou het unfair zijn Bhutto
het krediet voor dat deel van zijn
droom te misgunnen dat, zij het on
bedoeld, werkelijkheid is gewor
den. Karachi is inderdaad een
tweede Beiroet. Men is gauw ge
neigd de vergelijking met Beiroet
en/of Libanon uit de clichékast te
halen als een samenleving of staat
door conflicten tussen de verschil
lende bevolkingsgroepen dreigt te
ontbinden. Maar in Karachi heeft
het geweld zulke vormen aangeno
men, dat de vergelijking in dit ge
val Beiroet waarschijnlijk onrecht
doet.
Geweld
In Karachi staan vooral de Moha-
jirs (moslims afkomstig uit India),
en Sindi's (de oorspronkelijke be
woners van de provincie Sind,
waarvan Karachi de hoofdstad is)
elkaar na het leven met een toewij
ding en een energie een betere zaak
waardig. Verleden jaar maakte de
hele stad amok. Er vielen duizen
den doden. In deze orgie van ge
weld lieten andere bevolkingsgroe
pen zich evenmin onbetuigd. Het
kon ook moeilijk anders in een stad
waar, zoals een Pakistani blijmoe
dig opmerkte, een Russisch
Kalashnikov-geweer gemakkelij
ker te vinden is dan een pakje
kauwgom...
Sindsdien is er in bijna de helft
van de stad van elf uur 's avonds tot
zes uur 's ochtends een avondklok
ingesteld. Maar avondklok, noch
de ruim 200 controleposten, noch
de alom aanwezige militairen heb
ben kunnen voorkomen dat de
laatste maanden opnieuw honder
den doden zijn gevallen.
Etnisch geweld mag de Pakis
taanse ziekte genoemd worden;
met Karachi als haard van de meest
virulente ziektekiemen. Wie dat
weet, begrijpt waarom de atmos
feer aan de vooravond van de eer
ste democratische verkiezingen na
elf jaar dictatuur vergeleken wordt
met die in een kruitkamer waar ie
mand op het punt staat een sigaret
op te steken...
Het verloop van de bijeenkomst
in het oude hart van Karachi is, af
gezien van het incident met de ca
meraman, naar omstandigheden
harmonieus te noemen. Het pu
bliek is in redelijk groten getale op
gekomen, de stemming is geani
meerd, want de sprekers geven
hem stuk voor stuk van katoen.
Veel variatie valt in hun retoriek
overigens niet te ontdekken.
Geens kans
De meeste redenaars zetten aar
zelend in en werken zich, gaande
weg steeds drukker gebarend, op
naar een climax die met loeiende
uithalen wordt afgerond. De res
pons van het publiek mag er zijn,
maar is niet overdadig. Geen enke
le spreker krijgt zijn gehoor op de
banken; slechts een enkeling
wordt geïnspireerd tot het luid
keels uiten van zijn instemming.
Waarschijnlijk weet het publiek
dat de partij die zij welwillend aan
hoort geen schijn van kans heeft en
dat daarom de emoties die andere
partijen oproepen aan haar niet
zijn besteed.
De partijen waar het bij deze ver
kiezingen om draait, zijn de Pakis
taanse Volkspartij van Benazir
Bhutto en een monsterverbond
van de Moslimbond van oud-pre
mier Junejo met acht andere recht
se partijen. Maar in feite zijn deze
verkiezingen een krachtingmeting
tussen twee figuren die al van het
toneel verdwenen zijn. Generaal
Zia verdreef in 1977 premier Zulfi
kar Bhutto uit de macht en liet hem
in 1979 ophangen. Zia kwam 17 au
gustus van dit jaar om het leven bij
een vliegtuigramp die het gevolg
was van sabotage.
(Zia is momenteel onderwerp
van een luguber theologisch dis
puut. Aan de orde is of zijn stoffelij
ke resten wel in de grote moskee
van Islamabad begraven hadden
mogen worden. Nee, zegt een
rechtzinnige mullah, een moslim-
rechtsgeleerde, want alleen een
deel van zijn gebit is geïdentifi
ceerd. Het is dus niet waarschijn
lijk, laat staan zeker, dat de overige
resten van wijlen Zia zijn. Hij be
veelt opgraven aan. Liberalere col
lega's erkennen zijn formele gelijk,
maar willen er uit piëteit met de
overledene geen heisa van maken.
De kwestie loopt hoog op.)
Rolverdeling
In deze confrontatie tussen twee
schimmen wordt Bhutto, ondanks
de excessen (muilkorven van de
pers, corruptie, nationalisaties, uit
schakelen van vakbonden en het
vermoorden van tegenstanders),
beschouwd als de vertegenwoordi
ger van de "democratische krach
ten", op de bres voor de kansar
men. Zia staat voor het bewaken
van de "gevestigde belangen", de
grote landeigenaren, de islami
tische clerus en het leger.
Deze rolverdeling kenmerkt ook
de huidige, op dit ondermaanse
uitgevochten campagne. Benazir
Bhutto heeft de fakkel van haar va
der overgenomen. Junejo en de
sterke man van de provincie Pun
jab. Nawaz Sharif, betwisten elkaar
het erfgoed van Zia. Kenners van
de Pakistaanse politiek zijn het er
over eens dat alle drie een maatje te
klein zijn voor de hen toegemeten
rollen, al krijgt Benazir voorlopig
het voordeel van de twijfel.
In zijn werkkamer in de scholen
gemeenschap 'Het Lichtend Ba
ken' schetst dr. Aslam Azaar een
angstaanjagend somber beeld van
de boedel die president Zia de
nieuwe premier heeft nagelaten.
Azaar, ooit vader van de Pakistaan
se tv, geldt als de goeroe van links
Pakistan. Anderen zien in hem
zelfs het geweten van de natie. Hij
zelf houdt het op een "realistische
optimist".
Azaar: "Na de staatsgreep van
Zia in 1977 is de situatie in Pakistan
drastisch verslechterd. Het regime
van Zia was een dictatuur, zonder
enige echte steun van het volk.
Zo'n dictatuur is op den duur niet
in staat het noodzakelijke beleid te
voeren. Dit land moet een versobe-
ringsbeleid voeren, maar wat deed
Zia? Hij paaide de krachten die
hem in het zadel hielden en wierp
het volk een kluif toe. Maar dat be
leid is zo solide gebleken als gebak
ken lucht".
Wanbeleid
"Ten eerste: Als gevolg van het
economische wanbeleid zitten we
nu met een economie die voor 60
procent op zwart geld draait. Maar
niets in de welvaart scheppende in
dustrie is geïnvesteerd, en zitten
we met een inflatie die niet bij te
houden valt.
"Ten tweede: Elf jaar geleden
waren er nauwelijks etnische span
ningen. Nu dreigt Pakistan uit el
kaar te vallen.
"Ten derde: We hebben een
drugsprobleem dat nergens in de
wereld, ook niet in Zuid-Amerika,
zijn weerga kent.
"Ten vierde: We hebben de op
komst meegemaakt van een drugs-
en wapenmafia die zó rijk en mach
tig is, dat ze de hele stad Karachi
kunnen beheersen en waarschijn
lijk al beheersen.
"Ten vijfde: We zitten tot over
onze oren in het Afghaanse wes
pennest".
Oud-premier Zulfikar Bhutto:
nog altijd als schim aanwezig in
politiek Pakistan. (foto anp»
- Wil de 'realistische optimist'
even aangeven waar de lichtpun
ten zijn in deze inktzwarte situatie
schets?
Azaar: "Omdat er weer een de
mocratisch proces op gang geko
men is. Omdat de nieuwe legerlei
ding tot het inzicht lijkt gekomen
dat alleen de politiek politieke pro
blemen kan oplossen. En omdat de
bevolking geknoei met de verkie
zingsuitslag niet zal tolereren. Als
de 'gevestigde belangen' dat doen,
riskeren ze een burgeroorlog. Dat
weten ze en dat zal hen van gerot
zooi weerhouden".
Benazir zal, als alles 'normaal'
verloopt, de verkiezingen winnen,
gelooft Azaar. "Als ze minder dan
55 procent van de stemmen krijgt,
is er geknoeid".
- Is zij sterk genoeg om al deze
problemen het hoofd te kunnen bie
den?
Azaar: "Ze zal onder geweldige
druk komen te staan. Aan de ene
kant van het establishment dat zijn
priviléges wil beschermen. Aan de
andere kant van het volk dat resul
taten, dat wil zeggen meer werk,
beter onderwijs, betere gezond
heidszorg eist. Ik denk dat ze over
een jaar of twee duidelijk partij zal
moeten kiezen. Zolang kan ze de
boot wel afhouden. Maar daarna
moet ze kleur bekennen. Dat mo
ment wordt de lakmoesproef voor
haar leiderschap. Wat er dan zal ge
beuren, weet niemand. Het leger
kan ingrijpen; er kan een opstand
uitbreken. Ik wens haar wijsheid
en sterkte toe".
Benazir zal het in haar strijd zon
der de steun van het 'geweten van
de natie' moeten stellen. Azar blijkt
een fervent aanhanger van een
communistische boerenleider,
"een man met een eigen geluid",
die bij navraag een groot deel van
het jaar bij zijn bankrekening in
Zwitserland woont.
Volle stadions
Benazir Bhutto, iedereen zegt
het. moet normaal gesproken de
verkiezingen winnen. Zij is zonder
concurrentie de topattractie van
het rondtrekkende verkiezingscir
cus, dat verder louter variété van
de tweede rang biedt. Haar oppo
nenten zijn in de ogen van de be
volking bovendien gecompromit
teerd door hun banden met Zia.
Benazir trekt volle stadions, ze
inspireert en heeft als geen ander
haar aanhang weten te mobilise
ren. Maar, zeggen insiders, ze is
omringd door opportunisten en ja
knikkers. Ze duldt geen tegen
spraak, is grillig en mist de mentale
souplesse van de geboren politica
om, zo nodig, nieuwe wegen in te
slaan. Daar kan aan worden toege
voegd dat haar gezondheid zwak is
(nieren), en dat ze zichzelf niet de
rust heeft gegund van de geboorte
van haar zoon, die in september
met de keizersnee verlost moest
worden. Ze is kortom niet uit het
juiste hout gesneden voor het pre
mierschap. Conclusie derhalve van
andere bhutologen: niet Benazir,
maar haar moeder Begum Nusra,
heeft de teugels in handen.
In Karachi, waar alle problemen
van Pakistan in sterk geconcen
treerde vorm aanwezig zijn, zal Be
nazir zeker niet winnen. Karachi is
het onbetwiste domein van de
Muhajir-beweging MQM. Vergele
ken met de MQM is het Franse Na
tionale Front van Le Pen een lief
dadigheidsvereniging. En vergele
ken met haar leider, Altaf Hussain,
is Le Pen een verlegen schooljon
gen. De MQM wil Karachi voor de
Muhajirs en zich desnoods afschei
den van Pakistan, hetgeen de on
dergang van de staat zou beteke-
Benazir zal in elk geval tegen dit
probleem niet zijn opgewassen.
Aanleiding genoeg voor het leger
om de macht niet uit handen te ge
ven, zegt een Pakistaanse journa
list.
Bordelen
De liftbediende in het hotel heeft
geen boodschap aan de bespiege
lingen en speculaties die elkaar
kennelijk in uitzichtloosheid wil
len overtreffen. Hij weet op wie hij
zal stemmen en hij heeft niet veel
woorden nodig om duidelijk te ma
ken waarom. "Die meid van Bhut
to zal net als haar vader de bars en
bordelen weer opengooien. Kijk,
dan hoef ik niet meer naar de zwar
te markt voor mijn drank en niet
meer naar Bombay voor de vrou-
Generaal Zia ul Haq, die in 1977
premier Bhutto verdreef (en hem in
1979 liet ophangen). In augustus
kwam Zia zelf om het leven.
De sterke man van de provincie Punjab, Nawaz Sharif (geheel rechts
doet zijn schoenen uit tijdens een vergadering met andere leiders van de
negen partijen sterke islamitische alliantie, afgelopen zaterdag in Karat-
clü. Sharif is uit op het erfgoed van oud-president Zia ul Haq. (foto AP)
Bij de benedenburen van domi
nee A. Spijkerboer in de Bijlmer
(Amsterdam) werd binnen enke
le dagen twee keer de tv gestolen.
In het blad 'Evangelisch Com
mentaar' pleit de predikant voor
meer politie om de criminaliteit
terug te dringen. De kinderen
van dit gezin, van 6 en 3 jaar,
waren helemaal van streek. Ze
wilden niet meer eten en niet
meer slapenOok maakt Spij
kerboer melding van het feit dat
zijn krantebezorger onder be
dreiging de brommer moest af
staan.
Het is hem "volstrekt duister
waarom een samenleving als de
onze dit soort toestanden laat
voortbestaan". "Meer politie
helpt niet. hoor ik nu al jaren roe
pen. Nou, ik denk dat meer poli
tie wél helpt en dat de samenle
ving er zeer bij gebaat zou zijn als
de politie het vangen van dieven
als een roeping ging zien".
"Roeping? Poen!, riepen de
agenten, en ze gingen naar het
Binnenhof en gooiden hun pet in
de lucht. De minister zag het
handenwringend aan. Als ieder
een meer geld krijgt willen de po
litiemensen ook meer geld, en
volgens de huidige maatstaven
hebben ze dan niet eens onge
lijk".
Basisbeweging. De Basisbe
weging Nederland slaagt er niet
in, haar visioen om te zetten in
haalbaar beleid. De 54 aangeslo
ten kritische groepen en ge
meenten vinden elkaar in verzet
tegen onrecht en maatschappe
lijk wanbeheer, maar daar blijft
het vaak bij.
Het jaarverslag maakt daarvan
melding. Het doel van de bewe
ging wordt daarin zo omschre
ven: "Vanuit het bijbels visioen
willen basismensen samen met
anderen zich inzetten voor een
wereld waarin gerechtigheid en
vrede heersen en zorgvuldig met
de aarde wordt omgegaan". Een
'concrete invulling' van deze vi
sie ontbreekt, óf er wordt zeer
verschillend over gedacht.
De beweging vergeet ook wei
eens haar visie aan te passen. Bij
voorbeeld: in 1985 zei ze dat de
strijd voor vrede prioriteit moet
blijven "zolang de bewapening
van Oost en West mede oorzaak
is van honger en ellende in de
arm-gehouden wereld". Maar in
maart werd de vredeswerkgroep
wegens gebrek aan belangstel
ling opgeheven.
Binnen de organisatie wordt
'een zekere verstarring' waarge
nomen. Nieuwe bestuursleden
hebben grote moeite er wegwijs
in te raken. Het is allemaal nogal
ingewikkeld en ondoorzichtig.
Conclusie van enkele verslag-
schrijvers: het is tijd voor veran
dering. Het plan is, volgend jaar
'regionaler' te gaan werken.
Armeniërs
De Nederlandse Zendings
raad (NZR) begrijpt dat Armeen
se christenen in ons land zich ge
kwetst voelen door zijn brochure
'De Armeense kwestie Turken
vragen onze mening'. Voornaam
ste grief is dat in deze NZR-
brochure elke vorm van doelbe
wuste genocide (soort- of
rasmoord) door de Turkse over
heid wordt ontkend. In een ver
klaring in het NZR-tijdschrift
'Allerwegen' wordt aan de be
zwaren van Armeense kant gro
tendeels tegemoetgekomen.
De brochure uit 1987 werd ge
schreven door de gereformeerde
predikant voor zendingswerk in
oude stadswijken van Rotter
dam P. Reedijk (van 1970 tot 1976
in Voorschoten). Hij is van oor
deel dat in Nederland verblijven
de Turken niet mag worden aan
gerekend wat Armenen in Tur
kije is aangedaan. Daarom wilde
hij de Nederlandse Turken vrij
pleiten van de vooroordelen die
hier, vooral wegens het Armeen
se drama, tegen hen en hun voor
geslacht bestaan.
De Armeniërs maken bezwaar
tegen de ontkenning van Reedijk
dat de Turkse regering om
streeks 1915 de bedoeling had
het Armeense volk uit te roeien.
Ook heeft hij de massale depor
taties en moordpartijen veel te
relativerend beschreven. Hun
grootste bezwaar is dat onver
meld is gebleven dat sinds Ata-
tiirk in 1920 aan de macht kwam,
de Turkse overheid stelselmatig
de verantwoordelijkheid voor de
'Armeense holocaust' heeft afge-
De schrijver van de brochure,
die in de verklaring van de Ne
derlandse Zendingsraad rea
geert op deze kritiek, erkent dat
hij 'wellicht in onvoldoende ma
te' aandacht heeft gegeven aan
het lijden van het Armeense
volk. De opdracht tot deportatie
van de Armenen is van de Turkse
regering uitgegaan. Hij blijft ech
ter tegen gebruik van woorden
als 'holocaust' en 'genocide' met
betrekking tot de Armeense
kwestie.
Reedijk heeft niet de bedoe
ling gehad de Turkse overheid
vrij te pleiten. Het verwijt dat hij
zich heeft laten misleiden door
Turkse invloeden verwerpt hij.
Ook wil hij niet als 'leugenaar' of
'geschiedvervalser' te boek
staan.
De redactie van het NZR-tijd-
schrift 'Allerwegen' voegt hier
aan toe, dat verzoening niet mo
gelijk is zonder gerechtigheid en
berouw. "Nederlandse christe
nen moeten solidair zijn met wat
de Armeniërs is overkomen en
nog dagelijks door de Turkse re
gering wordt aangedaan. Helaas
is Turkije nog altijd niet bereid
zijn minderheden christenen
en niet-christenen tot hun
redht te laten komen".
De redactie van 'Allerwegen'
betreurt dat in de brochure de
massamoord op het Armeense
volk ter discussie is gesteld, hoe
wel achteraf is gebleken dat dit
geenszins de bedoeling van de
schrijver is geweest.
Terugloop. Het toenemende
priestertekort in het rk bisdom
Den Bosch was voor vicaris-ge
neraal A. Hurkmans aanleiding
een rapport te maken over
'bouwstenen voor een pastoraal
beleid in de toekomst'. Opzet is
de taken tussen gewijden en
niet-gewijden te ordenen en de
samenwerking tussen parochies
te bevorderen.
Hurkmans verwacht, dat over
vijftien jaar het priesterbestand
zijn dieptepunt zal hebben be
reikt. Een andere opzet is ook no
dig omdat de beschikbare pries
ters ongelijk over het bisdom
zijn verdeeld. "De parochies zul
len het vertrouwde beeld dat ze
een pastoor voor zichzelf hebben
moeten opgeven", zei de vicaris-
generaal. Er zullen priesters
moeten komen voor verscheide
ne parochies.
Deken L. Bijl van Tilburg geeft
de nota die alleen hoofdlijnen
voor een ander beleid trekt
weinig kans van slagen.
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen
te Dalfsen J. R. Smit Sexbierum
(Fr.); aangenomen het beroep
door de synode voor dovenpasto-
raat L. A. de Graaf Biezelinge,
naar Amsterdam (deelwerk) me
vrouw J. Ploeger-Grotegoed
Arnhem, naar Eerbeek C. van Al-
derwegen Drempt-Oldenkeppel
(Geld.); bedankt voor Bodegra
ven A. A. Floor Uddel, voor Nieu
we Pekela J. Riemersma Nij-
broek.
Gereformeerde Kerken: aan
genomen de benoeming voor ge
vangenispastoraat in Leeuwar
den (per 1 februari 1989) J. S.
Wouda Dalfsen, naar Beekber
gen (voor 'Het Zonnehuis') kan
didaat W. Kievit Kampen, de be
noeming voor gevangenispasto
raat in Vught kandidaat A. Buma
aldaar, naar Amsterdam-West W.
Reinders Ten Boer (Gr.).
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: beroepen te Hoog-
eveen en 't Harde O. W. Bouw-
sma, laatstelijk zendingspredi
kant, wonend in Rijnsburg.
Nederlands Gereformeerde
Kerken: aangenomen naar Hen
gelo (Ov.) J. de Jonge Zeist.
Christelijke Gereformeerde
Kerken: beroepen te Nieuw-
Vennep kandidaat J. G. Schenau
Valthermond, te Nunspeet J. van
Amstel Ede; bedankt voor Den
Haag-Scheveningen K. Hoefna
gel Nieuwpoort.
Gereformeerde Gemeenten:
bedankt voor Aagtekerke A. B.
van der Heiden Doetinchem.
