Bonn respecteert ontslag Jenninger Conservatieven willen weer 'totale apartheid' Spanje wil binnen NAVO geen buitenbeentje blijven NISSAN SUNNY Libanon tevens dumpplaats buitenlands chemisch afval Israël vreest geweld tijdens PLO-beraad Westen valt fel uit naar Tsjechoslowaldje MOIRA ZATERDAG 12 NOVEMBER 1988 BUITENLAND PAGINA 5 Verbijstering over 'onhandig stamtafelgezwets' BAYRUT - Libanon, dat door 13 jaar burgeroorlog al grotendeels in puin ligt, heeft er een nieuw pro bleem bij. Het heeft zich geschaard in de rij ontwikkelingslanden die de twijfelachtige eër te beurt is ge vallen om tegen flinke betaling door sluwe zakenlieden chemisch afval op te slaan. door Donna Abu-Nasr/AP Dit voorjaar werd op een stort plaats in de christenprovincie Kes- rouan ten noorden van Bayrut een hoeveelheid van 2.400 ton indus trieel afval aangetroffen. Vastge- r*/-vtvttvt t rj. steld werd dat het afval afkomstig BONN (GPD) - In politiek Bonn is gisteren opgelucht adem gehaald na het aftreden van de was uit Italië. De Italiaanse ambas christen-democratische parlementsvoorzitter Philipp Jenninger. Kenmerkend was dat al- sade in Libanon wilde .wel toege- le politieke partijen Jenninger hun respect betuigden voor zijn beslissing, want voor ie- oüJSndPdS dereen staat vast dat de CDU-politicus een integer mens is zonder zelfs maar een spoortje het tfval giftig, explosief of radio- anti-semitisme. actief is. Maar het Libanese minis terie van justitie is daar niet door overtuigd en heeft alle afvaltrans- porten uit Italië verboden. Aangenomen wordt dat de Liba- enigszins verrast gereageerd toen het nieuws van zijn aftreden be kend werd. Ruim 24 uur na Jenningers ge ruchtmakende toespraak las zijn plaatsvervangster, de sociaal-de- mocrate Annemarie Renger in de zelfde zaal zijn ontslagbrief voor. "Ik ben geschrokken en getroffen door de reacties op mijn toespraak. Mijn rede is door veel luisteraars niet opgevat zoals ik hem had be doeld. Ik betreur dat ten zeerste en het spijt mij verschrikkelijk als ik de gevoelens van anderen heb ge kwetst. Tijdens mijn hele politieke loopbaan heb ik mij in het bijzon der ingezet voor de verzoening met de joden en de belangen van de staat Israël. Ik was steeds een com promisloze tegenstander van elke vorm van totalitaire heerschappij, niet in de laatste plaats door de er varingen die mijn ouders onder het nazi-regime hebben opgedaan. Het is belangrijk dat het ambt van par lementsvoorzitter niet wordt belast en uit dit oogpunt treed ik af als voorzitter van het parlement", al dus Jenninger. Dat wordt ook geïllustreerd door het feit dat niet alleen zijn eigen partijvrienden, maar ook sociaal democraten, kanselier Helmut Ko hl en president Richard von Weizs- acker hem hebben gevraagd lid te blijven van het parlement. Een zich voortslepende discus sie over Jenningers politieke blun der zou de schade alleen maar gro ter hebben gemaakt, zo luidde over het algemeen het oordeel van de Westduitse parlementariërs. Het was immers Jenninger die tegen de wil van veel van zijn partijgenoten de herdenking van de Kristall- nacht in het parlement mogelijk nese Strijdkrachten, de belangrijk ste christenmilitie, het afval het land hebben binnengebracht via een havengebied in Bayrut dat on der haar controle staat. Volgens de Libanese pers heeft de militie een bedrag van 20 miljoen gulden geïn casseerd om deze lading afval op te Woordvoerder Nasr van de mili tie bekent in zekere zin schuld, maar hij zegt niet te hebben gewe- steld werd dat het afval afkomstig ten dat het om schadelijke stoffen ging. Hij betoogt dat zijn militie door onbetrouwbare Libanese za kenlieden is bedrogen. Na het gifschandaal gaf de Liba nese regering Italië opdracht om het gif terug te halen. Er arriveer den zestien Italianen die twee maanden bezig waren om het afval te verpakken in 10.000 vaten en transportklaar te maken. Eind ver leden maand zou uit Italië een schip aankomen om het afval op te halen, maar daar is tot op heden nog niets van gekomen. Het afval is aangevoerd door het Milanese bedrijf Jelly Wax, een pa- raffine-fabrikant die in de profijte lijke business van de afvalverwer king is gestapt. Dat sloot een con- tract met de Libanese firma Ado nis, die bij nader onderzoek een niet bestaande onderneming bleek te zijn. Desondanks slaagde de Li banese justitie erin om vijf men sen, een reder en vier zakenlieden, aan te houden die ervan worden verdacht achter de fictieve firma te zitten. Aangenomen wordt dat er nog meer chemisch afval uit Italië naar Libanees (christen)gebied is ge bracht. De havengebieden waarin dat wordt aangevoerd staan onder Door de geruïneerde kunnen de milities ook uitstekend het geld gebruiken dat de afval- transporten hen opleveren. Vooral Italië is by de internatio nale gifhandel een van de grote schuldigen. Al eerder kwam een groot schandaal met Italiaans gif in Nigeria aan het licht. De Italiaanse regering heeft intussen beloofd dat zij er alles aan zal doen om te voor komen dat nog langer gifladingen naar landen van de Derde Wereld gaan. Maar de Italiaanse industrie zegt niet voldoende te zijn toegerust om het geëxporteerde afval zelf veilig verwerken. Daarom liggen nog al tijd drie schepen met gif onverrich- terzake te wachten bij Italiaanse havens, die hen niet willen toela ten. Onder hen de Westduitse Ka rin B, die 2.100 ton afval uit Nigeria terughaalde. Na een vergeefse we reldreis langs niet minder dan 10 havens, die het schip geen van alle wilden laten aanleggen, keerde het uiteindelijk bij de thuishaven te rug. Ook vanuit Israël werd onder streept dat er geen twijfels bestaan over de instelling van Jenninger, die in de joodse staat een graag ge ziene gast was. De regering in Jeru zalem veroordeelde, uiteraard de toespraak, maar zag geen enkele aanleiding de zaak werkelijk hoog te spelen. In Israël werd zelfs In Bonn rest echter vooral ver bijstering over de onhandige ma nier waarop hij het delicate pro bleem van de 'Reichskristallnacht' heeft aangepakt. In CDU-kringen was gisteren te horen dat hij gepro beerd heeft de herdenking origi neel aan te pakken, maar dat deze MOSKOU (AP) - Het Kremlin heeft poging jammerlijk mislukte door- de Oostzee-republieken Estland, dat Jenninger veel te hoog had ge- Letland en Litouwen gewaar- grepen en veel te veel oppervlak- schuwd dat zij niet te gaan in hun eisen voi sche en culturele autonom Politburo maant Baltische staten De i: kig 'stamtafelgezwets' in zijn toe spraak had ingevlochten. Onbe grijpelijk vindt men het dat Jen- daar zijn bang hun zeggen- ninger, die de uiteindelijke tekst king i paar uur voor de herden- handen kreeg, alles vrijwel Moskou te verliezen, door de poli- op eigen houtje heeft herschreven, tieke hervormingen die partijleider Hij zou slechts een tekstschrijv Michail Gorbatsjov wil doorvoe- Drie leden van het Politburo be- zochten de afgelopen dagen Est- acker' land, Letland en Litouwen om aan te geven waar voor het Kremlin de grens ligt. De Oostzee-republieken, die in 1940 door de Sovjetunie wer den ingelijfd, vormen een proefter- hebben ingeschakeld. "Hij had toch tenminste contact moeten op- met Kohl of met Von Weizs- aldus een parlementariër. Plan voor hei-introductie in 90 Zuidafrikaanse gemeenten "Juist omdat hij het hele parle ment vertegenwoordigde had hij bijvoorbeeld zijn tekst aan de soci- -aal-democraten Hans-Jochen Vo- Icm de economische hervor- gei 0f Willy Brandt moeten laten le mingen die partijleider Gorbatsjov zen". wil doorvoeren. Maar grotere auto nomie voor deze naar het westen kijkende gebieden zit vol met poli tieke risico's, omdat veel inwoners weinig met de Russen op hebben i sommigen zelfs openlijk zeggen Maar Jenninger deed dat niet en was zelfs volkomen verrast door de uitwerking van zijn toespraak. Donderdagavond volgden uren- Kohl kelijkheid Theo Waigel, de plaatsvervangend voorzitter van de CDU-CSU-frac- tie. Kohl benadrukte daarbij ook de politieke consequenties in het buitenland. Per slot van rekening reist de kanselier vanmiddag naar de VS, niet alleen om afscheid te nemen van Ronald Reagan en diens opvolger Georg Bush te feli citeren, maar vooral om in New York Simon Wiesenthal te eren. En dat zou een fiasco worden als Phi- Franse nazi De dood gewaande Paul Touvier, hoofd van de inlichtingendienst in Lyon tijdens de Tweede Wereld oorlog, zou nog in leven zijn on danks een in 1984 in regionale kranten verschenen overlijdensbe richt. Volgens Franse oud-verzets strijders houdt hij zich verbórgen in de Alpen. De nu 73-jarige Tou vier werd de slachter van Lyon ge noemd voordat Klaus Barbie dit predikaat kreeg. Zo zou hij in juni 1944 zeven mensen, onder wié zes joden, hebben laten fusilleren uit wraak voor de moord op minister Henriot van voorlichting uit de toenmalige Franse Vichy-regering die collaboreerde met de Sacharov De Russische natuurkundige en actievoerder voor de mensenrech ten Andrej Sacharov heeft in New York een prijs voor de mensen rechten in ontvangst genomen die hem al in 1973 was toegekend. De prijs van de Internationale Liga voor de Mensenrechten werd Sa charov ter hand gesteld door de voorzitter van de Liga, Jerome BRUSSEL - Spanje wordt Shestack. - - -- - - - JERUZALEM (AP) - Het Israëli sche leger heeft gisteren de bezette gebieden afgegrendeld en is grote delen van Jeruzalem binnenge trokken. De actie is bedoeld als voorzorgsmaatregel voor mogelijk geweld dat, naar wordt verwacht, gepaard zal gaan met de uitroeping van een onafhankelijke Palestijnse staat. Dit laatste zal gebeuren op een vierdaagse bijeenkomst van de Pa lestijnse Nationale Raad die van daag in Algiers begint. Honderden verdachte Palestijnse activisten JOHANNESBURG (GPD) - De grootste Zuidafrikaanse oppositie partij in de blanke Volksraad, de ultra-rechtse Konservatieve Partij (KP) van Andries Treurnicht, wil weer terug naar de 'oude apartheid' zoals deze tien jaar geleden overal in Zuidafrika bestond. Dit bete kent dat de KP niet alleen geschei den woongebieden voor de ver schillende rassengroepen voor staat, maar ook 'aparte' andere faci liteiten zoals1 parken, bioscopen, bussen, zwembaden en zelfs toilet ten. De KP gaat dit weekeinde plannen daarvoor uitwerken op een vergadering in Pretoria van zo'n 600 KP-gemeenteraadsleden. Omdat de KP slechts over 23 ze tels in de door de Nationale Partij (NP) van president Botha gecon troleerde Volksraad beschikt, wil zij 'het herstel van de volledige apartheid eerst introduceren in de negentig gemeenteraden die de partij sinds de locale verkiezingen van 26 oktober j.l. controleert. Als de KP daarin slaagt, betekent een en ander concreet dat de bordjes 'Alleen voor blanken', die de laatste jaren uit het Zuidafrikaanse straatbeeld zijn verdwenen, weer in sommige steden zullen terugke- De secretaris-generaal van de KP, Andries Beyers, heeft beves tigd dat vandaag in Pretoria een vergadering over deze plannen wordt gehouden: "Het is onze be doeling om, waar maar mogelijk, 'opengestelde' faciliteiten weer 'apart' te maken", aldus Beyers, die verder zei dat de vergadering ver boden zal zijn voor de media. Van verschillende kanten is er al protesteerd tegen de plannen van de KP en wordt er bij de regering- Botha op aangedrongen deze voor nemens onmogelijk te maken. De leider van de Progressieve Federa le Partij, Zac de Beer, noemde de plannen 'moreel verwerpelijk': "Als de regering-Botha ook maar over een beetje moed beschikt en zich echt zorgen maakt over Zuid afrika, moet zij direct een einde maken aan deze racistische en ar chaïsche nonsens",. Aangemomen wordt dat de NP van Botha eerst wil afwachten met welke voorstellen de KP vandaag zal komen. Mogelijk zal Botha daar maandagavond bij een vergade ring van de Transvaalse afdeling van de NP reeds op ingaan. Het nieuwe Afrikaanstalige 'Vrije Weekblad' berichtte gisteren dat Botha maandag ook algehele ver kiezingen voor het driekamerpar- lement zal aankondigen, die in maart volgend jaar moeten plaats vinden. Botha zou, aldus het week blad, hiertoe hebben besloten om de KP in elk geval voor de komen de vijf jaar uit te schakelen. Des kundigen menen dat de KP bij zul ke verkiezingen niet meer dan 50 zetels kan behalen, wat inhoudt dat de NP haar absolute controle in de Volksraad, dus ook in de landsre gering, kan behouden. ADVERTENTIE Later met pensioen en toch van alles blijven doen. Je staat er niet iedere dag by stil. Maar zo nu en dan komt toch de vraag in je op: hoe moet het straks als ik in de vut of met pensioen ga? Kan ik dan blijven doen wat ik gewend was? Praat nu met Moira over verzekerd sparen. Een aantrekkelijke combinatie van sparen en verzekeren voor wie verder kykt dan vandaag. Vraag vrijblijvend de folder aan bij NV Verzekeringsbank Moira: 030-332411. Moira is vooruitzien. zijn al gearresteerd. Tijdens razzi a's moest iedereen in huis blijven. In de bezette Gazastrook hebben Israëlische troepen drie demon stranten neergeschoten met plastic kogels. In Oost-Jeruzalem raakten twee jongeren door geweerkogels gewond. Het is niet duidelijk wie de kogels afvuurde. De politie on derzoekt berichten dat een burger op de jongeren heeft geschoten na dat die zijn auto met stenen hadden bekogeld. Op de Gazastrook geldt een avondklok, behalve voor de joodse kolonisten. Bewoners van de be zette westelijke Jordaanoever mo gen Jeruzalem niet in. Zij mogen niet rondreizen en zijn verplicht in hun eigen woonomgeving te blij ven. Ook in Bethlehem geldt een verhoogde staat van paraatheid van politie en leger. Journalisten worden in de bezette gebieden niet toegelaten, tenzij ze militaire begeleiding. De luidsprekers van enkele mos keeën op de Gazastrook zouden door het leger onklaar zijn ge maakt, zodat niet kan worden op- geroepen tot gebed. Een groep zijn er duidelijke aanwijzingen dat joodse kolonisten op de Westoever de radioactieve straling de werking heeft de steen uitgeroepen tot moordwapen enopgeroepen alle Palestijnen die met stenen gooien neer te schieten. WENEN (AFP/ANP/Rtr) - Op de Europese Veiligheidsconferentie in Wenen is het Westen gisteren fel uitgevaren tegen Tsjechoslowa- kije. Onder andere de Nederlandse afgevaardigde leverde kritiek op de voortdurende schendingen van de mensenrechten zoals in Praag, waar eerder op de dag een interna tionale bijeenkomst over de men senrechten door de politie was ver hinderd en waarbij onder anderen de dissident Vaclav Havel van Charta '77 werd opgepakt. Ook de delegatievoorzitter van het Ameri kaanse Congres, Stanley Hoyer, haalde uit naar "de doelbewuste en harde" maatregelen van de Tsjechoslowaakse autoriteiten om de dissidenten klein te krijgen. Maar ook Roemenië en Bulgarije kregen de wind van voren. Hoyer veroordeelde de "repressie" en de "bulldozer-politiek" van de Roe president en partijleider Nicolae Ceausescu. Volgens hem is het aantal uitreisvisa dit jaar met 40 procent verminderd. Volgens de Amerikaan lapt Bulgarije ook nog steeds de mensenrechten aan zijn laars. Mensenrechtenactivisten worden er opgepakt, onder huisar rest gesteld of het land uit gezet. Een belangrijk obstakel bleek voorts de eis van de Sovjetunie om in 1991 in Moskou een mensen rechtenconferentie te houdèn. Hoyer zei dat daar in principe niets op tegen is, maar Washington en Londen willen dat de conferentie voor iedereen toegankelijk wordt en dat alle politieke gevangenen in de Sovjetunie worden vrijgelaten. Het gaat daarbij vooral om men senrechtenactivisten en in psychi atrische klinieken opgesloten per sonen, zo zei Hoyer. Volgens de Sovjet-delegatieleider, Joeri Kasj- lev, zal aan die voorwaarden wor den voldaan. ADVERTENTIE TSJERNOBYL - De Russische arts Angelina Goeskova, die 150 slachtoffers van de ramp in de kerncentrale in Tsjemobyl heeft behandeld, heeft op een medisch congres in Stockholm meegedeeld dat 28 van haar patiënten zijn over leden. Uit haar verslag van de be- onder handelingsresultaten blijkt dat vooral de therapie met beenmerg transplantatie weinig succesvol is geweest. Elf van de 13 slachtoffers die op deze wijze zijn behandeld, zijn overleden. Volgens Goeskova opheft van medicijnen die worden toegediend om de afstoting van het lichaamsvreemde beenmerg tegen te gaan. OFF. DEALER LEIDEN Limmmichaimng 121 NISSAN] ROEIOFARENDSVEEN steeds volwaardiger lid van de wes terse defensiegemeenschap. Maan- dag wordt het in Londen lid van de Westeuropese Unie (WEU) en in Brussel afspra- door Hans de Bruijn Aardbeving In het zuidoosten zich opnieuw een krachtige aard- december^uUen scnok voorgedaan. De beving, die een kracht had van 5.0 op de schaal van Richter, deed zich voor in de autonome regio Guangxi Zhuang en leidde op uitgebreide schaal tot verwoestingen, maar doden zijn niet gemeld. De Chinese media meldden gisteren dat ruim 70 per sonen verwondingen hadden opge lopen. Abu Nidal Een Italiaanse rechtbank heeft gis teren in hoger beroep het vonnis bevestigd dat tegen de Palestijnse guerrilla-leider Abu Nidal en een naaste medewerker van hem werd ken worden bekrachtigd om de Spaanse strijdkrachten nauwer met die van de andere NAVO-lan- den te laten samenwerken. Maar Spanje behoudt tegelijker tijd de sinds 1982, toen het lid van de NAVO werd, zelfgekozen uit zonderingspositie op defensiege bied. In Brusselse NAVO-kringen gelooft men echter dat het die gere- serveerde houding in de komende uitgesproken wegens hun aandeel jaren stukje bij beetje zal laten va_ i aanslag op de luchthav van Rome drie jaar geleden, waar bij 16 mensen om het leven kwa men. Abu Nidal.werd begin dit jaar bij verstek tot levenslange gevan genisstraf veroordeeld. Abu Nidal en zijn adjudant Ras- hid al-Hamieda stonden in februari bij verstek terecht steeds voortvluchtig. De toetreding tot de Westeurope se Unie is opmerkelijk vlot gegaan. Nauwelijks een half jaar geleden verzochten de Spanjaarden - nadat Portugal dat al in 1985 deed - om lid van dit Europese defensie-gezel schap te mogen worden. In de zijn nog voorbije zes maanden zijn de voor en tegens uitgebreid besproken. De andere WEU-landen - Frank rijk, Westduitsland, Groot-Brittan- nië, Italië en de Benelux - hebben geen moeite met de uitbreiding. De toetreding van Spanje en Portugal wordt gezien als een versterking van de WEU en van het West europese geluid in defensievraag stukken. Belangstelling De WEU werd in 1947 opgericht als een organisatie voor wederzijdse militaire bijstand. Maar door de op richting van de NAVO (1949) ver dween zij uit de belangstelling. Tot vier jaar geleden, toen de besloten werd de WEU te 'revitaliseren'. Aanleiding was de toenemende wrijving tussen de VS en Europa op defensiegebied. Toch wil de WEU geen Europese tegenstrever van de Amerikanen zijn, maar wel door een eigen ge luid te laten horen de Europese 'pyler' in het bondgenootschap versterken. Maar de 'oude' WEU- landen staan toch niet te trappelen om hun organisatie verder uit te breiden met andere NAVO-leden. Landen als Griekenland of Dene marken, met eigengereide opvat tingen over bijvoorbeeld het kern- wapenbeleid van de NAVO, houdt men liever buiten de deur. Het 'ei gen' Europese geluid wordt in Was hington immers krachtiger ge hoord, naarmate de eensgezind heid binnen de club groter is. Met Portugal had de WEU geen problemen. Hoewel het in militaire zin maar een marginale bijdrage aan de NAVO levert, onderschrijft het alle doelstellingen en strategie ën van het bondgenootschap. Met de grote buur op het Iberische schiereiland ligt dat wat anders. Spanje is pas zes jaar lid van de NAVO, maar sinds de socialisten aan de macht zijn niet op volwaar dige basis. Het bleef na een referen dum in 1986 wel lid, maar weigert zijn troepen onder het gemeen schappelijke NAVO-commando te brengen. Bovendien laat Spanje geen kernwapens op zijn grondgebied toe en voerde het een jarenlange strijd met de VS over de aanwezig heid van Amerikaanse troepen en vliegtuigen in Spanje. Pas dit jaar werd die beslecht door het terug trekken van een groot aantal Ame rikaanse militairen en 72 gevechts vliegtuigen. Toch onderschreef Spanje de af schrikkingsstrategie van de NAVO, die gebaseerd is op zowel conventionele als nucleaire wa pens. De zeven WEU-landen had den dat uitgangspunt begin vorig jaar in Den Haag in een speciale verklaring vastgelegd, en Spanje kon alleen WEU-lid worden door die te onderschrijven. Maar Spanje wil ook op andere punten geen buitenbeentje blijven. Tegelijk met de discussie over het WEU-lidmaatschap is met de NAVO-bondgenoten gepraat over een nauwe samenwerking tussen de Spaanse en de overige, wel on der NAVO-commando staande strijdkrachten. Deze week hebben hoge militairen daarover een ak koord bereikt. Het Militaire Comité van de NAVO, waarin de opperbevelheb bers van de lidstaten zitting heb ben, heeft een document opgesteld dat begin december door de minis ters van defensie van de NAVO op de vergadering van het Defense Planning Committee moet worden goedgekeurd. Het gaat daarbij om zulke uiteen lopende zaken als koppelen van de Spaanse luchtafweersystemen aan die van de andere: NAVO-landen, aan het vastleggen van de Spaanse verantwoordelijkheid voor de de fensie van de oostelijke Atlanti sche Oceaan en het westelijke Mid- dellandse-Zeegebied en samen werking op logistiek gebied. Het is hetzelfde soort afspraken dat de NAVO destijds mét Frank rijk heeft gemaakt, nadat dat in 1967 uit de militaire organisatie van de NAVO stapte. Maar terwijl Frankrijk zich ook uit de meeste NAVO-organen terugtrok, is Span je altijd lid gebleven van het Defen se Planning Committee en zelfs van de Nuclear Planning Group, het kernwapenoverleg van de NAVO. Hoewel Spanje officieel buiten het geïntegreerde NAVO-comman do blijft, heeft het zich nu bereid verklaard om het commando te voeren over eventuele NAVO-oefe- ningen, en is het ook bereid zijn troepen in voorkomende gevallen onder commando van bijvoorbeeld Portugese NAVO-officieren te stel len. Veto Door die laatste bereidheid liet Portugal een aanvankelijk veto te gen de Spaanse NAVO-bijdrage vallen. Spanje zou bovendien een bijdrage aan de NAVO-strijdkrach- ten kunnen leveren door het ter be schikking stellen van een speciale interventie-eenheid, die in crisisge bieden kan worden ingezet. Een probleem bleef nog de kwes- tie-Gibraltar, waarover Spanje en Groot-Brittannië al jaren overhoop liggen. Nu is echter afgesproken dat defensiekwesties die deze ui terst strategische rots aangaan, ge regeld zullen worden via het in Ita lië (Napels) gevestigde NAVO- commando voor de zuidelijke sec tor. De sterkere betrokkenheid van Spanje bij de NAVO betekent dat het ook zijn strijdkrachten op een hoger peil moet brengen. Vooral de land- en luchtstrijdkrachten moe ten dringend gemoderniseerd wor den, waarvoor veel geld nodig is. In hoeverre het socialistische bewind ook daartoe bereid is, zal nog moe ten blijken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 5