'Er zijn nog moeders die Liga-koeken geven. actief in vrije tijd Eerste tulpen geveild bij Flora in Rijnsburg ZATERDAG 12 NOVEMBER 1988 Leidse onderzoekster Nederlands Instituut voor Praeventieve Gezondheidszorg LEIDEN - Veel moeders met pasgeboren baby's hechten intens aan de zelf klaargemaakte flesvoeding met koe melk. Ze omschrijven die voeding als gemakkelijk, goed koop en gezond. Maar de tijden zijn veranderd. Borstvoeding of namaak- borstvoeding verdient veruit de voorkeur boven de koe melk. Ondanks het feit dat jonge moeders het nut van borstvoeding wel inzien, ervaart twintig procent van hen die als lastig. Adviezen worden daarom nogal eens aan de laars gelapt. Bovendien zet de producent van kindervoeding de moe ders soms op het verkeerde been. Op de verpakking geeft hij andere instructies dan de consultatiebureaus verstrek ken. Het zijn twee conclusies die de Leidse onderzoekster dr. C. Kuiper van het Nederlands Instituut voor Praeventieve Gezondheidszorg (onderdeel van TNO) heeft vastge legd in een rapport dat in opdracht van het Groene Kruis in Limburg tot stand kwam. Over twee weken komen de onderzoekresultaten in boekvorm - 'Voedingsrichtlijnen op het consultatiebureau voor zui gelingen' - op de markt. Mevrouw Kuiper: "Koemelk is voor het kalfje, moedermelk voor de baby. Zuigelingen die met koe melk worden gevoed, hebben meer last van darmklachten, dan wan neer ze in de eerste levensmaanden worden grootgebracht met borst voeding of namaakmoedermelk. Praat je over namaakmoedermelk, dan heeft die ook nog eens het voordeel dat daaraan de vitamines A en D kunnen worden toege- door Jan Westerlaken voegd. Bij borstvoeding moeten die apart worden gegeven". Achterwege Postduiven Postduivenvereniging De Vriendenclub houdt op 12 en 13 november zijn jaarlijk se tentoonstelling in het clubgebouw aan de Anna Paulownastraat. Belang stellenden kunnen hier terecht op zater dag van 18.00 uur tot 22.30 uur en zon dag van 12.00 uur tot 17.00 uur. Er wordt een loterij gehouden en de toegang is gratis. Signeren Kinderboekenschrijfster Anke de es en illustratrice Willemien Min sig i- 'en op 12 november tussen 15.00 en 17.00 uur hun nieuwe boek Het Keteldier en andere verhalen. Zij doen dat bij Koore man en Stolk aan de Nieuwe Rijn in Lei den. Het boek bevat een verzameling volksverhalen uit de hele wereld. Kaarten Muziekvereniging DeBurcht houdt zon-N dag 13 november een kaart- en sjoel middag in de burchtvesting aan de Aal markt in Leiden. Voor een rijksdaalder kan iedereen deelnemen. Aanvang 14.00 uur. Belangstellenden kunnen voor meer informatie bellen naar 311995 of 142532. PvdA-Senioren Senioren van de Partij van de Arbeid houden op 14 november hun tweede bij eenkomst in Buurthuis Aktief aan de Berlagestraat in Leiden. Wethouder Hans de la Mar zal dan ingaan op de No ta Ouderenbeleid. De middag begint om 14.00 uur. En daar schort het nog wel eens aan, toont het onderzoek aan. Zo dra de baby's zes maanden oud zijn moet met het toedienen van deze belangrijke vitamines een begin worden gemaakt, ongeacht wat de kinderen eten. Vitamine A bevor dert onder meer de celgroei en voorkomt infecties; vitamine D heeft de zuigeling nodig voor de vorming van botten en skelet. Maar, constateerde mevrouw Kui per, die vitamines worden relatief weinig verstrekt. Meer dan veertig procent van de zes tot zeven maan den oude baby's kregen de vitami nes helemaal niet. Óndanks deze negatieve bevin dingen is mevrouw Kuiper met de resultaten die het onderzoek heeft opgeleverd best tevreden. Tenslot te houdt iets meer dan de helft van de moeders zich aan de richtlijnen die een optimale zuigelingenvoe ding garanderen. De rest, ruim veertig procent, neemt het niet zo nauw en stopt de baby wel eens wat toe dat in strijd is met die richt lijnen. Het niet zo consequent hanteren daarvan betekent dat te jonge ba by's "bijvoorbeeld pap van rijste bloem, fruit, aardappelen, yoghurt, pudding, vla te eten krijgen. Drie jaar Goed vijftig procent van de jon ge moeders houdt zich aan wat de deskundigen voorschrijven, ruim veertig procent doet dat niet. Grof weg fifty-fifty. Is dat toch niet wat teleurstellend? Mevrouw Kuiper vindt van niet. Ze zegt: "Je moetje wel bedenken dat die nieuwe voedingsrichtlijnen nog maar nauwelijks driejaar gele den werden ingevoerd. Als je daar bij in overweging neemt dat er te vens ruimte is voor individuele aanpassing, dan mag je een percen tage van tegen de zestig procent als goed kwalificeren". Het opvolgen van een advies, daar gaat het om, benadrukt me vrouw Kuiper. In Polen, vertelt ze, is onlangs een onderzoek gedaan onder mensen die zich aan een be paald dieet moesten houden. De cijfers die uit de bus kwamen wa ren opmerkelijk: 62-69 procent hield zich ARTSEN Leiden De weekenddienst begint zaterdag om 8 uur en eindigt zondag om 24 uur. Spreekuur van 12-12.30 uur (alleen voor spoedeisende medische hulp). Voor de patiënten van de artsen: Groep 1 - Tan, Zwijnenburg. Meyer, Van Leeuwen, Verhage, Groeneveld, de Ruiter. Janssen, Maris en Van Schie: za 8 uur tot zo 8 uur: H. Janssen, tel: 155010, Rosmolen 2. zo 8 uur tot 24 uur: M.A. van Schie. tel: 177100, Rijnsburgerweg 163. Groep 2 - Nering Bögel, Van Gent. Taytel- baum, Van Luyk, Klaassen, Rus, Kruis, Berg- meijer.de Lange: za 8 uur tot zo 8 uur: F.B. Kruis, tel: 126371, Minnebroersgracht 41. zo 8 uur tot 24 uur: J. Rus, tel: 132500, Middel stegracht 129. Groep 3 - Pleiter, Smit, Lely, W. de Bruyne, J. de Bruyne, Stolk, Jurgens, Fogelberg en Van den Muijsenbergh: za 8 uur tot zo 8 uur: J.W. Lely, tel: 120412, Kernstraat 11 e Bruyne, tel: 134354, Nieuwenhuis, Horn, Van der Waardt, J.G. Zaayer en R.E. Zaayer, de Kanter en Lodder: za 8 uur tot zo 8 uur: dr. van der Linden, tel: 1215506. r tot 24 uur: R.E.& J.G. Zaayer, R.P. .30 uur: J.B. Hugenholtz, b Jong. tel: 123752, li- Groep 5 - Jasperse, Wiersma, Crul, Kooyman, De Jong, Prince, Reinders, D. Hammerstein en A. Hammerstein: za 8 uur tot zo 8 uur: H. Prince, tel: 761754, Vondellaan 58. zo 8 uur tot 24 uur: I Noordeindeplein 48. Waarnemingsregeling Homeopatische art sen: I. Cowan, Levendaal 87, tel: 146337; C. Juffermans/D. Koster, Haagweg 41. tel: 315900; via dokterstelefoon 071-122222 kunt Leiderdorp za 8.00 uur tot zo 24 uur: za: K. van der Post, tel' 226568, spreekuur: Hoofdstraat 40; zo: L. Middendorp, tel: 895525, spreekuur: Peppel- De eeneiige vierling van het echtpaar Sheila en Al Hansen in de Verenig de Staten krijgt haar eerste voeding na thuiskomst uit het ziekenhuis. De Leidse onderzoekster: "Je mag dat getal best als een ongeloof lijk hoog percentage omschrijven. Zeker als je weet dat het zich aan een nieuwe situatie aanpassen vari eert van maar liefst 15-93 procent. Zetje daar die kleine zestig procent moeders tegen af die zich pan de re gels houdt, dan is dat getal lang niet zo gek. Laat ik duidelijk zijn. Je praat in dit geval niet over een recept, maar over een advies, een begeleiding. Scoor je zoals dit on derzoek aantoont, dan mag je hele maal niet klagen". Echt opmerkelijke zaken is me vrouw Kuiper in haar onderzoek niet tegengekomen. Wat zij echter wel als eigenaardig heeft ervaren is, dat er nog altijd ouders zijn die hun baby Liga-koeken voeren. "En dat ondanks het feit dat er een actie is om het gebruik van zoet zoveel mogelijk in te dammen. Je voor komt er tandbederf en gaatjes Dat tandbederf wordt ook tegen gegaan met fluorgebruik. Als de zuigeling drie maanden oud is kan i vierling, in dit geval i de eerste dosis worden verstrekt. Maar dat wordt nauwelijks gedaan. Slechts een fractie krijgt het daad werkelijk. Pas als de baby's de leef tijd van zes maanden of iets ouder hebben bereikt, wordt het in drie kwart van de gevallen gegeven. In elk geval, laat mevrouw Kui per weten, gaat er een redelijk veel gehoorde klacht naar de producen ten van kindervoeding. Jonge moe ders hebben geluiden laten horen dat zij de namaakmoedermelk als niet prettig ervaren. Daarom geven zij die niet aan hun baby. De kinde ren blijven hongerig na het eten. Eén van de grotere producenten in ons land heeft zich inmiddels al be reid verklaard na te gaan waardoor dat komt. Gezonder Richtlijnen voor babyvoeding: kweken we daarmee gezondere kinderen? Of zijn die er gekomen, omdat er zoveel voeding op de markt is? Mevrouw Kuiper: "Ik geloof er heilig in dat kinderen gezonder worden als ze de juiste voeding krijgen. De gedachte die hier en daar nog leeft van 'ik ben er toch ook groot van geworden' is louter gebaseerd op vermoedens. Onder zoek heeft aangetoond wat zuige lingen in hun eerste levensjaar no dig hebben en kunnen verdragen. Het is té gevaarlijk om de ouders zelf te laten bepalen wat wel of wat niet goed is voor hun pasgeboren kind. De richtlijnen zijn van belang voor het hele land. In Groningen mag een consultatiebureau geen andere informatie afgeven, dan in Zuid-Holland. Dat zou het vertrou wen van de moeder schokken". Omdat mevrouw Kuiper be schikte over een soortgelijk onder zoek in Terneuzen, heeft zij haar er varingen daarmee vergeleken. Bij na dertien procent van de Lim burgse baby's tussen de 51 en 90 dagen oud kreeg minder borstvoe ding dan die in Zeeland. Aangeno men wordt dat de cijfers van het onderzoek in Terneuzen mogen worden gezien als maatgevend voor Nederland. Derhalve conclu deert mevrouw Kuiper dat moe ders in Limburg hun baby's min der borstvoeding geven dan in de rest van het land. Prins Hendriklaan 4, lel: 155666. A Meiman, J.W. Frisolaan 13. tel: 2118. Warmond Huisartsenpraktijk Sleeboom/Hoornweg. Wassenaar za: R. van Niekerk, tel: 19014, Van Pola- nepark 92; zo: G. Schaepman, tel: 14561v.Z. v.Neijeveltstraat 92. Zoeterwoude via het antwoordapparaat van een van de Zoeterwoudse huisarten, tel. 01715-1219 of 1614, verneemt u welke huisarts de weekend dienst waarneemt. APOTHEKEN De avond-, nacht- en zondagsdienst van de apotheken in de regio Leiden, wordt waarge nomen van vr. 11/11 tot vr. 18/11 door: Apotheek Zuider, Lammenschansweg 7, Lei den, tel: 071-123553; Apotheek Boehmer, Florijn 21Leiderdorp, tel: 071-894400; Apotheek Langstraat, Langstraat 156, Was senaar, tel: 01751-11350. TANDARTSEN De weekenddienst voor Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest en Warmond wordt waargeno men door: W. Kuiters, Hoge Rijndijk 38, Leiden, tel: 071- 125215. Voor patiënten van tandartsenpraktijk 'Haas- wijk' heeft tandarts G.J.H. de Minjer spreekuur van 11-12 uur. Simon Vestdijklaan 28, 2343 KV Oegstgeest. dienst in eigen praktijk: S. Freeke, Laan van Meerburg 2. Zoeterwou- de-Rijndijk, tel. 071-414547 of 410950. Voorschoten/Wassenaar J. Sauerbier Couvee, Van Beethovenlaan 69b, Voorschoten, tel: 01717-4252. Aan de vooravond van de winter zijn op de veiling Flora in Rijnsburg de eerste tulpen alweer aangevoerd. Nog een paar weken en de tulp behoort weer tot het gangba re sortiment van elke bloemenwinkel. Dank zij ingewik kelde behandelmethoden is het seizoen van bolbloe- men niet langer beperkt tot het voorjaar. Sommige bol- bloemsoorten, zoals de lelie en de iris, zijn tegenwoor dig zelfs het hele jaar door verkrijgbaar. De eerste tulpen zijn in Rijns burg aangeleverd door het be drijf W. Moolenaar en Zonen bv uit Sassenheim/Voorhout. Het bedrijf is gespecialiseerd in het voorbehandelen van bollen. Van elke partij worden een paar bol len opgeplant ter controle en die 'controle-tulpen' werden on langs aangevoerd. Jaarlijks worden enkele hon derden miljoenen bollen, van tulp tot narcis en van iris tot lelie, op het bedrijf geprepareerd. Fred Moolenaar spreekt liever van programmeren dan van pre pareren. "Wij geven de bollen een behandeling waardoor ze in bloei komen op het moment dat wij dat willen. We zetten ze naar onze hand en programmeren ze dus". De bollen worden ingekocht in zowel binnen- als buitenland. Veruit het grootste deel is af komstig uit Noord- en Zuid-Hol land, maar het bedrijf schroomt niet ook uit Frankrijk en Israël het nodige plantgoed te halen. "Israël is voor ons een heel be langrijke leverancier van paper- whites, een narcissoort die nu in bloei staat". Omdat het bedrijf, dat voor heen in Sassenheim was geves tigd en nu uitgebreid heeft op Voorhouts grondgebied, uitslui tend bollen behandelt is de inde ling ervan ietwat vreemd. Veel koelcellen en cellen waar juist hitte kan worden gedoseerd* een enorme inpakafdeling en ook nog eens bijna 25.000 vierkante meter kasoppervlakte. De mogelijkheden om de bloeitijden van tulp, iris en lelie te manipuleren zijn, zoals uit de woorden van Moolenaar blijkt, schier onbegrensd. Moolenaar legt uit dat de tulpen die na de oogst bij het Voorhoutse bedrijf worden afgeleverd, direct bij 20 graden Celsius worden wegge zet: "Er gebeurt dan weinig in de bol. Hij veroudert nauwelijks. maar ook van een sterke ontwik keling van de bloem in de bol is geen sprake". Afhankelijk van de bestem ming van de tulpebol kunnen vervolgens verschillende tempe- ratuursbehandelingen worden gegeven. Bollen die bestemd zijn voor de Nederlandse broeierijen worden 8 tot 12 weken bij 5 gra den weggezet. Door het opslaan van de bollen in de koelcel wordt de winter nagebootst. De lage temperatuur zorgt ervoor dat remstoffen in de bol worden af gebroken, terwijl gelijktijdig groeihormonen worden aange maakt. De vijf-gradenbehande- ling maakt het broeierijen moge lijk om kort voor Kerstmis al een grote aanvoer van verse tulpen op de markt te brengen. Ook de bollen die bestemd zijn voor de export naar warme lan den krijgen gedurende enkele weken een temperatuur van 5 graden te verduren. Moolenaar: "Zuid-Italië is dol op tulpen. De winters daar zijn echter te warm om de bollen op natuurlijke wij ze in bloei te krijgen. Wij geven ze een Hollandse winter, zodat ze 'in de Italiaanse zon binnen de kortste keren in bloei staan". De bloeitijd van tulpen kan met een verblijf in een cel bij een temperatuur van een paar gra den boven nul, enkele weken worden verschoven. Daar blijft het niet bij. Door de tulpebollen, opgeplant in bakken met zand, in te vriezen, kan op elk moment van het jaar een bloeiende tulp worden vërkregen. De behande ling is duur en de bloem laat qua grootte en houdbaarheid nog wat te wensen over, maar de moge lijkheid is er. Moolenaar vertelt dat er op zijn bedrijf heel wat wordt geëxperimenteerd om de kwaliteit van deze zogeheten ijs- tulpen te verbeteren. "We probe Fred Moolenaar: "De mogelijkheden om de bloeitijden t ren alle mogelijke temperatuur regelingen uit". Alleen grootbloemige, langste- lige tulperassen worden ver vroegd. Moolenaar ziet er geen heil in ook botanische soorten een temperatuursbehandeling te geven: "Die zijn als snijbloem veel minder geschikt omdat ze te kort zijn". Het is nog niet moge lijk de tulp jaarrond te telen. De Voorhoutse 'programmeur' zit daar ook niet op te wachten: "Ik vfaag me werkelijk af of de con sument bereid is in de zomer tul pen aan te schaffen. De bloem re fereert aan de lente en dat zal wel altijd zo blijven. Wat mij betreft hoeft de jaarronde-tulp er niet te komen". De iris is nog in veel sterkere mate te manipuleren. Irisbollen die bij 30 graden Celsius worden weggezet kunnen ten minste een jaar worden bewaard. Enkele weken voordat de iris in bloei moet staan, wordt deze uit de warme cel gehaald. "In de daar opvolgende weken wordt tel kens een iets andere tempera tuur gegeven Het uiteindelijke resultaat is dat we de bol in bloei hebben op een moment dat wij dat willen. Overigens trekken we de bol niet zelf in bloei. De gepro grammeerde bollen worden ver kocht aan broeierijen in binnen- en buitenland. De irissen die hier in bloei staan, dienen ter contro le van de kwaliteit van zowel de bol als van de temperatuurbe- handeling. De enige narcissoort die voor Moolenaar van belang is, is de paperwhite. Deze witte, ranke en sterk geurende bloem wordt als snijbloem en als opgepotte bol op de markt gebracht. De paper- white-bollen worden per schip van Israël naar ons land vervoerd en ondergaan hier een tempera- tuurbehandeling. "Deze bollen groeien in een warm land en krij gen daarom warmte in plaats van kou om de bloei te vervroegen", legt Moolenaar uit. In de kassen van de broeierijen, maar ook op de pot bij de consument thuis, zijn de geprogrammeerde bollen binnen enkele weken uitge groeid tot een geurende bos bloe- Krijgen paperwhites warmte om in bloei te komen, de lelie daarentegen wordt bij enkele graden onder nul weggezet. By deze temperatuur is de leliebol een jaar lang houdbaar en op elk moment in bloei te krijgen. De le lie heeft erg veel licht nodig. Bol len die nu worden opgeplant zouden zonder verdere voor zorgsmaatregelen bloemen pro-, duceren die niet bepaald de schoonheidsprijs verdienen. Vreemd genoeg vertonen bol- bloemen die bij te geringe licht intensiteit zijn ontloken, ver brandingsverschijnselen. De re medie is echter even eenvoudig als doortreffend: lelies worden in de wintermaanden belicht. Moolenaar exporteert naar vrijwel alle landëh in de wereld. Dat plaatst het bedrijf nog wel eens voor onverwachte proble men, vertelt hij. Zo stellen Japan en Amerika heel ho'ge eisen aan de hygiëne en het ziektevrij zijn van de geëxporteerde produk- ten. Vaak komen er zelfs contro leurs uit die landen op het bedrijf in Voorhout kijken of alles wel goed gaat. De export naar landen als Ja pan kan soms vreemd uitpak ken. In de hal van het bedrijf staan dezer dagen honderden hy acinten in plastic bakjes met een fraaie opdruk van 'Delftsblauwe' molens. Japanners zijn zeer be vreesd voor besmetting met ziek ten via de aarde. Daarom wordt er op elke hyacintepot een dek seltje met gaatjes geplakt. De pot wordt vervolgens nagenoeg her metisch afgesloten met een plas tic kap. Een heel karwei, waarbij de bol langzamerhand een on dergeschikte rol gaat spelen. "In de wintermaanden hebben we wel tijd voor dit soort dingen. Het blijft bovendien leuk te we ten dat de Nederlandse bol bin nenkort bij de Japanse huis vrouw op tafel staat". MONICA WESSELING voor scholen in het voortgezet on derwijs. vanaf 9.00 uur in de Groenoordhal. vlooienmarkt in de Groenoord hal. tot 16.00 uur. rommelmarkt in de Pieterskerk, tot 17.00 uur. tentoonstelling van de Postdui venvereniging De Vriendenplub, van 18.00 tot 22.30 uur in het club gebouw, Anna Paulownastraat. kinderboekenschrijfster Anke de Vries en illustratrice Willemien Min signeren hun nieuwe boek Het Keteldier en andere verhalen, van 15.00 tot 17.00 uur bij Koore man en Stolk. Nieuwe Rijn. verkoopexpositie olieverfschil derijen in wijkgebouw Staalwijk. Herenstraat 45. van 13.00 tot 18.00 uur. aanvang 21.00. Oegstgeesterweg. optreden Dick de Graaf Septet bij Jazzclub Hot House, aanvang 21.30 uur in het Waaggebouw. Aalmarkt. optreden 'Papiros'. bossanova- Leiderdorp optreden van kindertheater Plok met 'Geld zat', aanvang 14.30 uur in de Muzenhof. optreden Drumband Matilo in verband met 10-jarig bestaan. 20.00 uur in de Muzenhof. Zoeterwoude stijldansen onder leiding van de heer Alphenaar, aanvang 20.30 uur, (voor wie bijgeschoold wil worden om 19.30 uur). Muziek centrum, Schenkelweg. optreden Big Band Bollen streek in Hotel Flora, van 15.00 tot 18.00 uur. Leiden trimlopen over afstanden van 3 tot 21 km. start om 10.30 uur bij volkstuinvereniging Cronesteijn, Vrouwenweg. tentoonstelling van de Postdui venvereniging De Vriendenclub, van 12.00 tot 17.00 uur in het club gebouw, Anna Paulownastraat. kindervoorstelling 'De Beer' door De Blauwe Zebra, aanvang 15.00 uur in het Lak-theater, Cle- veringaplaats. vang 1 de Burchtves ting. Aalmarkt. schilderijenspreekuur na tele fonische afspraak (254620) door de heer drs. M.L Wurfbain. Ste delijk Museum De Lakenhal, van 13.00 tot 17.00 uur. bijeenkomst voor een praatje en een spelletje in Dienstencen trum Binnenstad. Hogewoerd 65. van 14.00 tot 17.00 uur. Leiderdorp koffieconcert Maris Trio met medewerking van Roel Stem, fluit, bingo van carnavalsvereniging De Rijnschuimers, aanvang 21.00 uur in Frerikshof. Winkelhof. Brabant 'Koperspel', bestaande uit 5 koperblazers, aanvang 14.00 uur in het Groene Kerkje. Haarlemmerstraatweg. n de formatie Cold Hom Hot Dance Society' met jazz oude stijl, van 15.00 tot 19.00 uur in Boerderij Meerrust. Dorps- MAANDAG 14 NOVEMBER Leiden bijeenkomst van de PvdA over de nota Ouderenbeleid door wet houder de la Mar. aanvang 14.00 uur in buurthuis Aktief. Berlage straat. Engelstalige voorstelling Wai ting for Godot' door The Young Vic - Londen, aanvang 14.30 en 20.15 uur in de Leidse Schouwburg.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 17