'Belangstelling
Reagan groter
voor walvis'
stilte
gerijpt
'VS-atoompolitie' zorgt voor opschudding in Bonn
(«mart
Gijzelaar levert felle kritiek
Taxichauffeurs bezetten
met 15.000 auto's Athene
VROUWEN ROUWEN OM SLACHTOFFERS
Republikeinen beslist niet blij met tv-serie
Solidariteit is bereid tot
overname van Leninwerf
BAYRUT/LOS ANGELES (AP) De Amerikaanse presi
dent Reagan heeft gisteren met klem tegengesproken dat
hij en zijn vice-president Bush geheime afspraken met ter
roristen hebben gemaakt en moedwillig de vrijlating van
in Libanon vastgehouden gijzelaars hebben tegengewerkt.
Hij reageerde op de woorden van gijzelaar Terry Anderson,
die op een videoband het beleid van de Amerikaanse rege
ring fel bekritiseerde.
ATHENE Het centrum van de
Griekse hoofdstad was gisteren ge
heel Vergeeld'. De 15.000 taxi's van
Attica hadden het bezet, waardoor
urenlang gewoon verkeer onmoge
lijk was. De actie viel samen met
een 24-uurs staking van alle 50.000
taxi-eigenaren in heel Grieken
land.
door
Frans van Hasselt
Men had de taxi's in Athenes
centrum de zogenaamde ring
al zowat vergeten. De laatste we
ken blijven zij er van maandag tot
en met vrijdag overdag uit weg.
Het protest was tegen het feit dat
zij er, in het kader van het offensief
tegen luchtvervuiling, slechts nog
om de dag mogen komen: de ene
dag die met een even, de andere die
met i
Bovendien zijn zij verbolgen
over de verplichting geleidelijk op
loodvrije benzine of vloeibare
brandstof over te gaan. De regering
herinnert eraan dat dit alleen geldt
wanneer men een nieuwe wagen
aanschaft en zij biedt leningen aan
met een lage rente en lange loop
tijd.
De taxi-eigenaren menen te we
ten dat zij slechts voor vijf procent
bijdragen aan de luchtvervuiling;
de milieubewakingsdienst die on
der regeringscontrole staat,
spreekt van 20 procent en zegt dat
het rookgehalte in de lucht tenge
volge van de vele taxi's plaatselijk
zo'n 40 procent beloopt. Dit komt
vooral doordat de taxi's praktisch
steeds rondrijden men hecht
niet aan piatsa's (standplaatsen).
De regering heeft in deze kwestie
de publieke opinie aan haar zijde
en de taxi-eigenaars doen alles om
dit nog te versterken. Hun wegblij
ven uit het centrum was lastig,
vooral voor de toeristen. Maar
Atheners hoort men steeds meer
vezuchten: "Laat ze maar wegblij
ven". Vanouds beschouwden zij de
taxi's als volksvervoer, soms goed
koper dan de bus. Athene is verre
weg de taxi-dichtste stad ter we
reld. Nu gaat men weer zoeken
naar de vergeten haltes van bus en
De band werd gisteren vrijgegeven
door de ontvoerders van Anderson,
de chef-correspondent van Associ
ated Press in Bayrut die sinds
maart 1985 gegijzeld wordt. De
band werd met een in het Arabisch
gestelde verklaring afgegeven bij
het kantoor van een westers pers
bureau in Bayrut.
Thaise officieren
staken VS-hulp
in eigen zak
WASHINGTON (AP) - Een geheim
hulpprogramma van de Ameri
kaanse buitenlandse inlichtingen
dienst CIA aan de niet-communis-
tische rebellen in Kampuchea is op
een laag pitje gezet nadat aan het
licht kwam dat legerofficieren in
Thailand zo'n 3,5 miljoen dollar
van de hulp hadden achteroverge
drukt. Dat hebben bronnen binnen
de inlichtingendienst gezegd.
Het corruptieschandaal, waarin
mogelijk ook Thaise zakenlui ver
wikkeld zijn, werd zondag gemeld
in de krant Washington Post. Vol
gens de krant ontdekten CLA-agen-
ten in Thailand dat er geld werd ge
stolen uit het geheime hulppro
gramma, wat een bedrag van 12
miljoen dollar beliep in het fiscale
jaar 1988.
Thailand is bij het programma
betrokken, omdat Kampucheaan-
se rebellen vanaf Thais grondge
bied opereren. De CIA tipte de in
lichtingencommissie van de se
naat, die een vier man sterk team
naar Thailand stuurde om de zaak
te onderzoeken. Volgens de Post
rapporteerde het onderzoeksteam
op 12 juli in de inlichtingencom
missie, die het vervolgens niet eens
kon worden over het al dan niet
voortzetten van het hulpprogram-
Bij wijze van compromis werd
besloten de hulp voort te zetten,
maar de bijdrage dit jaar te beper
ken tot 8 miljoen dollar. Bovendien
moesten er strikte procedures wor
den opgesteld die garandeerden
dat al het beschikbaar gestelde
geld werd gebruikt waarvoor het
bedoeld was.
Volgens de Washington Post, die
uit documenten van het ministerie
van buitenlandse zaken citeerde, is
het onderzoeksteam vervolgens te
ruggereisd naar Thailand. Ze rap
porteerden later dat het geld werd
besteed zoals was bedoeld.
Buitenland kort
België
België zit weer met een politiek
schandaal. Er bestaan sterke aan
wijzingen dat het Liberale Studie
centrum 'Paul Hymans' voor mil
joenen guldens heeft gefraudeerd.
Het centrum, dat werkt voor zowel
de Nederlands- als de Franstalige
Liberale Partij in België (PW en
PRL) wordt ervan verdacht zwart
geld te hebben doorgesluisd naar
de partijkassen.
Nicaragua
De Nicaraguaanse president Or
tega verwacht dat binnenkort 3.000
Contra's het land zullen binnenval
len. Tijdens een toespraak tot de
bevolking zei Ortega dat de Con
tra's van wapens en munitie zijn
voorzien en klaar staan om de
grens over te steken.
Gandhi
Meer dan één miljoen mensen
hebben gisteren in de Indische
hoofdstad New Delhi de moord op
premier Indira Gandhi, vier jaar
geleden, herdacht. De bijeenkomst
was één van de grootste die ooit in
de Indische hoofdstad is gehou
den, aldus de politie.
Argentinië
Familieleden van Argentijnen
die tijdens de 'smerige oorlog' ver
dwenen, hebben de regering ge
vraagd oud-president Isabel Peron
als 'ongewenst persoon' het land
uit te zetten. De belangenorganisa
ties, waaronder de Moeders van de
Plaza de Mayo, beschouwen haar
medeplichtig aan de misdaden die
de toenmalige Argentijnse Anti
communistische Alliantie beging.
ANC
Zuidafrika had gisteren een zeld
zame kans te horen hoe het in het
land verboden Afrikaans Nationaal
Congres (ANC) denkt over bepaal
de dingen. ANC-lid Serote, een in
ballingschap levende «schrijver,
antwoordde vanuit Londen per te
lefoon op vragen van ongeveer 400
deelnemers aan een vergadering in
Kaapstad over censuur.
Reagan zei gisteren in een reactie
op de door Anderson op de band
ingesproken verklaring: "Ik denk
niet dat dat de woorden van Terry
zelf waren. Ik denk dat hem een
script is gegeven."
Anderson zit van de 14 gegijzelde
westerlingen in Libanon het lang
ste vast. Hij zei ondermeer dat hij
de afgelopen drie jaar meerdere
malen erg dicht bij zijn vrijlating
was geweest. "Maar telkens lijkt
het alsof de Amerikaanse regering
haar invloed aanwendt om iedere
overeenkomst te dwarsbomen en
dat begrijp ik niet. Ik vraag Reagan
niet om met terroristen te onder
handelen. hoewel Bush dat wel
deed in de Iran-Contra affaire en de
TWA-kaping", aldus Anderson.
Bush heeft altijd ontkend dat hij
inzake de wapenleveranties aan
Iran een cruciale rol zou hebben
gespeeld en op de hoogte zou zijn
geweest van bijzonderheden. Zijn
naam was 'tot dusverre nog niet ge
vallen in verband met de TWA-ka
ping, die in juni 1985 door shi'iti-
sche.kapers werd uitgevoerd. De
kapers bewerkstelligden de vrijla
ting van 766 Libanese en Palestijn
se gevangenen uit Israëlische ge
vangenissen, in ruil voor de invrij
heidstelling van de 39 Amerikanen
aan boord van het toestel. De gijze
lingsactie duurde indertijd 17 da
gen. Een Amerikaanse passagier
werd tijdens de gijzeling gedood;
een van de kapers staat op het
ogenblik in Frankfurt in West-
duitsland terecht voor zijn aandeel
in de kaping.
Bush ontkende gisteravond tij
dens een interview in het nieuws
programma van NBC dat hij een
rol zou hebben gespeeld bij onder
handelingen tijdens de TWA-ka
ping. De Republikeinse kandidaat
voor het presidentschap zei voorts
"een beetje optimistisch" te zijn
over de mogelijkheid dat de gijze
laars in Libanon worden vrijgela
ten.
In een reactie op de suggestie
van Anderson, dat de VS kennelijk
meer belangstelling hebben voor
het lot van twee in het ijs van de
Poolzee vastzittende walvissen
dan in dat van de gijzelaars, stelde
Reagan ervan overtuigd te zijn dat
Anderson slechts een door zijn ont
voerders opgestelde tekst had op
gelezen.
JERUZALEM Onder grote belangstelling werden van de leiders van de Arbeiderspartij, minister van
gisteren de bij de terreuraanslag van zondagavond in buitenlandse zaken, Peres en minister van defensie,
Jericho omgekomen vrouw en haar drie kinderen op de Rabin. Sharon noemde het incident een bewijs i
Olijfberg begraven. Na de aanslag, vermoedelijk
Palestijnen, op de Israëlische autobus, ontstond er een
discussie tussen de Arbeiderspartij van Peres en de Li
kud van Shamir. Oud-minister van defensie, Ariel
Sharon, schoof zonder pardon de schuld in de schoenen
bankroet van de huidige defensie-politiek. Indirect be
schuldigt hij niet alleen de socialisten, maar ook pre
mier Shamir, die geldt als een van Sharons rivalen bin
nen het Likud-blok.
(foto ANP)
JOHANNESBURG (GPD) - Het
belangrijkste gespreksonderwerp
van de buitenlandse correspon
denten in Zuidafrika is al maan
denlang de eventuele vrijlating van
de 70-jarige ANC-leider Nelson
Mandela. Ondanks alle scepsis, die
er zo langzamerhand is onstaan,
lijkt het er deze keer toch van te ko-
President Botha heeft dat in be
dekte termen zelf meegedeeld en
in regeringskringen wordt dat nu
zonder grote aarzelingen toegege
ven. De grote vraag is echter: wan
neer? De in omloop zijnde formule
ringen variëren van 'half novem
ber' en 'rond de Kerstdagen' tot 'na
de volgende algemeneverkiezin-
gen ergens volgend jaar'.
Het belangrijkste argument is
dat Botha's Nationale Partij de ge-
Tekenen wijzen
op vrijlating
Nelson Mandela
meenteraadsverkiezingen van vo
rige week woensdag tamelijk suc
cesvol heeft doorstaan. De ultra
rechtse Conservatieve Partij, die
tegen vrijlating van Mandela is,
heeft weliswaar op het Zuidafri-
kaanse platteland succes geboekt,
maar daar staat tegenover dat de
Nationale Partij zijn positie be
hield in de grote steden van de
Transvaal en de Oranje Vrijstaat.
Het tweede argument is Botha's
huidige, tamelijk goede relatie met
het buitenland. Na zijn succesvolle
trip door Europa, drie weken gele
den, kan hij actiegroepen die meer
economische sancties tegen Zuid
afrika eisen, de wind uit de zeilen
nemen door de ANC-leider vrij te
laten.
Hetzelfde geldt voor zijn opmer
kelijk succes de afgelopen maand
op het Afrikaanse continent. Zijn
ontmoetingen met tal van zwart-
Afrikaanse leiders hebben in ieder
geval verwachtingen gewekt over
een détente tussen Zuidafrika en
zijn buren en daarbij past naast de
onafhankelijkheid van Namibia
ook het lot van Mandela.
WASHINGTON (GPD) - Na alle
voorpubliciteit, inclusief zwoele
plaatjes in de tv-gidsen, kan het
haast niet missen. De driedelige tv-
serie 'Favorite Son' van de grote
Amerikaanse omroep NBC moet
wel hoge kijkcijfers gaan scoren.
De perfecte timing is ook een van
de redenen waarom Favorite Son,
dat zondag is begonnen en van
avond wordt afgesloten, het zeker
goed gaat doen. De serie gaat over
presidentsverkiezingen, hetzelfde
soort verkiezingen dat volgende
week dinsdag in het echt wordt ge
houden.
Wat nader uitgewerkt: de hoofd-
persoon(in Favorite Son is een jon
ge senator die onverwacht wordt
gevraagd of hij als potentiële vice-
president aan de verkiezingen zou
willen meedoen. Het is niet dat die
senator door z'n grote intelligentie
of wetgevende kwaliteiten nou
zo'n indruk op politiek Washington
heeft gemaakt. Nee, hij ziet er goed
uit en hij komt prima over op de tv,
daarom.
Klinkt als een bekend
Doet toch sprekend denken aan
Dan Quayle, ook een jonge, goed
ogende senator die onverwacht de
'running mate' van presidentskan
didaat Bush werd, omdat hij het zo
leuk op de buis deed? En heeft het
verleden van Quayle (diensttijd,
universiteit) niet dagenlang het
nieuws beheerst?
Zo zien we maar weer dat de rea
liteit soms bijna net zo vreemd is
als fictie. Want het verhaal van Fa
vorite Son werd maanden vóór het
grootste deel van Amerika zelfs
maar ooit van Quayle had gehoord,
geschreven. Zelfs de Republikein
se campagnestaf heeft moeten toe
geven dat NBC het allemaal ook
trolley en dit openbare vervoer
kan, net als het particuliere, nu veel
beter opschieten doordat niet
steeds taxi's stoppen om passa
giers in en uit te laten.
Bovendien leek de Atheense
lucht echt wat schoner te worden
de laatste weken. Dit kan natuur
lijk een speling''van meteorologi
sche factoren zijn geweest feit
was dat juist gisteren, toen de taxi's
zich weer vertoonden, het gehalte
van stikstofdioxyde het gevaarlij
ke cijfer van 500 microgram per ku
bieke meter begon te naderen.
De vergetelheid waarin de taxi's
dreigden te raken, was stellig een
van de motieven voor deze massale
herverschijning, maar vandaag
wordt de boycot van het centrum
hervat. De staatssecretaris van ver
keer, met wie het bestuur van de
taxibond gisteren een lang gesprek
had, wil niet verder gaan dan con
cessies op het gebied van verbeter
de sociale zorg voor de chauffeurs
en prijsverhoging van de ritten.
Britten ontkennen
in Heizelproces
BRUSSEL (AP) - Twee Britse voet
balfans die gisteren werden ver
hoord aan het begin van de derde
week van het Heizelproces in Brus
sel, hebben gezegd dat zij niet met
gewelddadige plannen naar Brus
sel waren gekomen voor de ramp
zalige voetbalwedstrijd. Ook ont
kenden zij iemand te hebben gesla
gen.
Zakenman door
zijn ontvoerders
vrijgelaten
CAGLIARI (Rtr) - De Italiaanse za
kenman Giulo De Angelis is giste
ren na een gijzeling van meer dan
vier maanden vrijgelaten door zijn
ontvoerders. Dit heeft de politie
meegedeeld.
De 56-jarige vader van wijlen de
Formule-1 coureur Elio De Angelis
verkreeg op een weg in het cen
trum van Sardinië de vrijheid na
dat onderhandelaars namens de fa
milie het laatste deel van het los
geld hadden overhandigd. Volgens
de lokale pers werd in totaal meer
dan 4,6 miljoen gulden losgeld be
taald.
Hiermee kwam binnen 24 uur
een eind aan twee langdurige gijze
lingen van welgestelde slachtof
fers. In Spanje liet de Baskische
bevrijdingsbeweging ETA zondag
de zakenman Emiliano Revilla vrij
na een gijzeling van acht maanden.
De Angelis werd 12 juni gegij
zeld tijdens een diner met vrienden
en familie bij hem thuis door vier
personen die de overige gasten
vastbonden. De familie stelde een
pers-stop in.
De Italiaanse autoriteiten bevro
ren de bezittingen van De Angelis
om het betalen van losgeld te voor
komen, maar de wederzijdse on
derhandelaars hielden contact met
elkaar via berichten in de plaatse
lijke pers.
WARSCHAU (AP) - Lech Walesa
heeft gisteren woedend gereageerd
op de beslissing van de Poolse re
gering om de Lenin-scheepswerf in
Gdansk om bezuiningsredenen per
1 december te sluiten. Walesa
noemde het besluit "een persoon
lijke provocatie" van premier
Mieczyslaw Rakowski.
Op de Lenin-werf werd in de zo
mer van 1980 Solidariteit opge
richt. Rakowski ondertekende
toen namens de Poolse regering de
akkoorden van Gdansk, die aan
een golf van stakingen een einde*
maakten en officiële erkenning van
de eerste vrije vakbond in het Sov
jet-blok inhielden. Later, na de af
kondiging van de staat van beleg in
december 1981, toonde Rakowski
zich echter een warm voorstander
van de onderdrukking van de
bond.
De beslissing om de werf te slui
ten werd bekend gemaakt terwijl
het personeel vrijaf had in verband
met Allerheiligen. Morgen pas zal
de werf de poorten weer openen.
Pastoor Jankowski van de Sint-
Brygida-kerk in Gdansk kondigde
aan dat hij deze week iedere avond
een mis zou opdragen voor de ar-
ADVERTENTIE
om in alle rust
van te genieten.
niet kan helpen. Lee Atwater, een
van de campagneleiders van Bush,
sprak vorige week van 'een onfor
tuinlijke samenloop van omstan
digheden'.
Dat moge zo zijn, zo vlak voor de
verkiezingen, op een moment in de
strijd dat elk puntje er één is, is er
door politiek Amerika toch wel op-
de serie gereageerd. De Democra
ten bijvoorbeeld hebben ijlings vijf
minuten reclametijd van NBC ge
kocht. Vanavond, rond de slotafle
vering van Favorite Son, zal het
kamp van Dukakis een lange poli
tieke commercial laten zien.
beiders van de werf. Aankondigin
gen van protestacties zijn tot dus
verre uitgebleven.
De Lenin-werf is de eerste grote
onderneming die in het kader van
de door de nieuwe regering van
Rakowski aangekondigde her
structurering van de Poolse indus
trie voor liquidatie is aangewezen.
Bij de werf, waar in mei en augus
tus werd gestaakt, werken onge
veer 10.000 mensen. Er worden
voornamelijk schepen voor de Sov
jetunie gebouwd. Dit jaar zouden
er elf schepen worden gebouwd.
Walesa zei dat Solidariteit bereid
is de werf voor eigen rekening over
te nemen en winstgevend te ma
ken. Hij zei de bekendmaking tij
dens de vier dagen durende Aller
heiligen-vakantie te zien als een
poging van de autoriteiten om bij
de scheepswerven en in andere fa
brieken protesten uit te lokken.
In Polen zijn na stakingen in au
gustus door de regering beloofde
ronde-tafel onderhandelingen over
de toekomst van het land tot nog
niet van de grond gekomen. Vol
gens de regering is dat te wijten aan
de houding van Solidariteit, dat
zou weigeren zich van "extreme
elementen" te distantiëren.
Gedetineerden
in San Salvador
gijzelen personeel
SAN SALVADOR (AP) - In de ge
vangenis van Quezaltepeque, 25 ki
lometer ten noordoosten van San
Salvador, hebben vijf gedetineer
den gisteravond hun bewakers
overmeesterd en drie personen in
gijzeling genomen.
De gijzelaars zijn een verpleger
en twee bewakers. Twee politie
mannen zijn bij een poging tussen
beide te komen neergeschoten;
over hun toestand was niets be
kend. In de gevangenis zijn onge
veer 250 mannen opgesloten. De
opstandige gevangenen hebben
volgens een legerwoordvoerder
nog geen eisen bekend gemaakt.
BONN In West-Europa zijn
Amerikaanse specialisten tegen
'nucleair terrorisme' gestatio
neerd, met bevoegdheden die ver
der gaan dan die van de nationale
overheden in Europa. De specialis
ten mogen schieten, hebben het
recht censuur uit te oefenen en
hoeven alleen verantwoording af te
leggen aan de Amerikaanse rege
ring. Ook in ons land zouden Ame
rikaanse specialisten onder deze
voorwaarden opereren.
door
Hans Hoogendijk
Het sociaal-democratische
weekblad Vorwarts publiceerde
deze week een geheim plan van de
Amerikaanse strijdkrachten om in
cidenten met kernwapens te voor
komen. Volgens het blad geldt
sinds 30 januari 1987 voor de in Eu
ropa gelegerde VS-troepen het
'USCINCEUR/CONPLAN 4367-
87'. Het bevestigt de aanwezigheid
van speciale Amerikaanse eenhe
den op de VS-bases Ramstein,
Hahn-Hunsruck, Heidelberg,
Frankfurt en Stuttgart.
De Westduitse regering heeft
toegegeven dat de Amerikanen
dergelijke eenheden hebben, maar
ontkent dat deze op Duits grondge
bied zijn gelegerd. Verder stelt de
regering dat de soevereiniteit van
de Bondsrepubliek niet wordt aan
getast. Kanselier Kohl wil deson
danks met de geallieerden over de
ze zaak praten. De oppositie van
SPD en Groenen en de regerings
partij FDP hebben om opheldering
gevraagd. Vice-voorzitter Herta
Dauber-Gmelin van de SPD zei dat
alle verdragen op tafel moeten ko
men en desnoods dienen te worden
veranderd, omdat Westduitsland
zelf de orde wel kan handhaven.
"We leven hier niet in een bananen
republiek".
Hoewel Bonn zegt de inhoud van
het Amerikaanse plan niet te ken
nen, zegt Vorwarts te beschikken
over de geheime verzendlijst, waar
uit blijkt dat onder meer de minis
teries van defensie van Westduits
land, Nederland en België een
exemplaar hebben gekregen van
het plan.
De Amerikaanse specialisten
zijn uitsluitend verantwoording
verschuldigd aan de Amerikaanse
ministeries van defensie en ener
gie. "Onder bepaalde omstandig
heden kunnen de Amerikaanse
strijdkrachten taken van het civie
le gezag overnemen". Van de ver
antwoordelijken in het betreffende
land wordt verwacht dat "zij zich
onder het bevel van Amerikaans
personeel stellen op het moment
dat zij de plaats van het ongeluk of
incident hebben bereikt". En als er
"tegenacties van oppositionele
groepen, radicale elementen of vij-
Bondskanselier Kohl
andige strijdkrachten plaatsvin
den, is het gebruik van dodelijke
middelen vrijgegeven".
Het plan treedt in werking bij
een kernexplosie, een ongeluk tij
dens het transport van kernwapens
en bij diefstal van een kernwapen.
De coördinatie van de acties berust
bij de betreffende Amerikaanse
ambassade, bericht Vorwarts. Hoe
soeverein is Westduitsland? Of het
nu gaat over de verantwoordelijk
heid gaat voor de catastrofaal ver
lopen vliegshow bij Ramstein,
waarbij 69 mensen de dood von
den, de beperking van de militaire
duikvluchten of de aanwezigheid
van speciale anti-atoomterreur
groepen. steeds opnieuw laait in
Westduitsland de strijd op om de
soevereiniteit van het land.
De antwoorden van de regerin
gen, rechts of links, leiden keer op
keer tot verwarring. Toen bijvoor
beeld in 1987 in het parlement
werd gevraagd of het vreemde
strijdkrachten vrijstaat vanaf Duits
grondgebied acties tegen derde
landen te ondernemen, zei de rege-
ring-Kohl dat in een dergelijk geval
steeds toestemming wordt ge
vraagd. Dat was niet juist, want uit
diverse publikaties bleek bijvoor
beeld dat de Amerikanen in West-
duitsland geplaatste vliegtuigen'
hadden gebruikt voor acties in de
Perzische Golf. En ook ten aanzien
van de verantwoordelijkheid voor
Ramstein is nog steeds veel ondui
delijk. Verder botsen Duitsers en
Amerikanen op dit moment over
de stationering van een groot aan
tal gevechtshelikopters in de buurt
van Wiesbaden.
Formeel is de rechtspositie van
de Bondsrepubliek tegenover de
westerse overwinnaars uit de
Tweede Wereldoorlog Frankrijk,
Engeland en de VS, geregeld in het
verdrag van 1952, dat in 1955 van
kracht werd. Hoewel de Westduit
sers dit verdrag bij voorkeur om
schrijven als het 'Duitsland ver
drag', spreken de Amerikanen van
'Het verdrag van Bonn', om duide
lijk te maken dat het alleen geldt
voor de Bondsrepubliek en niet
voor het vroegere Duitsland be
staande uit de Bondsrepubliek en
de DDR. Per slot van rekening
spreekt, als het gaat om het Duitse
rijk, nog een vierde macht een
woordje mee: de Sovjetunie.
De Westduitsers hebben gezien
dit verdrag maar een beperkte soe
vereiniteit. De rechten van de troe
pen in Westduitsland werden om
schreven in een 'troepenverdrag',
dat in 1963 is vervangen door het
NAVO-troepenstatuut en daarin
staat onder meer dat de Westduitse
regering wel degelijk bepaalde
rechten heeft. Zo moeten lucht
machtoefeningen voldoen aan het
Westduitse recht en is toestem
ming van de Westduitse autoritei
ten nodig.
Het 'Verdrag van Bonn' heeft
een geheel andere kwaliteit, omdat
daarin alleen wordt gesproken
over de troepen in 'Duitsland', met
andere woorden zodra de Amerika
nen vinden dat de eenheden voor
heel Duitsland van belang zijn,
hoeven ze zich niets gelegen te la
ten liggen aan Bonn.
De Westduitse regering be
schouwt de in de Bondsrepubliek
gelegerde militaire eenheden
weliswaar als vallend onder het
NAVO-statuut, ze weet echter dat
de VS over veel verdergaande
rechten beschikken en die ook niet
zullen opgeven al was het alleen
maar omdat de Sovjetunie zijn
rechten voor heel Duitsland ook
niet prijs zal geven. De Russen noe
men bijvoorbeeld hun legers in de
DDR 'Groep van de Sovjet-strijd
krachten in Duitsland'.
Nog altijd geldt het Krim-besluit
van 1945 van de vier geallieerden.
Zij besloten ervoor te zorgen dat
Duitsland nooit meer in staat zou
zijn de wereldvrede te verstoren.
Ze hebben daarom vastgelegd dat
ook na de oorlog Duitsland onder
controle zou blijven. En dat ak
koord geldt nog altijd.
Hoe zeer de Westduitsers zich nu
misschien wel terecht opwinden
over de beperkte soevereiniteit en
aan hun stamtafels schelden over
hun bezette land, ze kunnen er
voorlopig niets aan veranderen.
Pas als het 'gemeenschappelijke
Europese huis' staat, zal ook hun
status veranderen. Per slot van re
kening is er nog nooit een vredes
verdrag gesloten tussen Duitsland
en de overwinnaars uit de Tweede
Wereldoorlog. Dat kan ook niet,
want het Duitse Rijk begon die oor
log en na zijn ondergang kent de
wereld twee Duitse staten.
