Uitbundige kleuren en dessins in wintersportmode
Spermadonor eist omgang met kind
EXTRA op maandag
Rechtendocente Holtrust: ik hoop dat de rechter zich bedenkt
Massa s bij
terugkomst
Papandreou
MAANDAG 24 OKTOBER 1988
PAGINA 11
Het is niet helemaal
uitgesloten, dat de fanatieke
skiër deze winter op een
ijzige bergtop plotseling een
tijgerkop ziet opduiken.
Overigens niets om van te
schrikken, want er is geen
sprake van een invasie van
verscheurende dieren in de zo
vredige Alpenlanden. Deze
tijgers hebben het geenszins
op de berggeiten gemunt,
maar vormen een decoratie
op de nieuwe
wintersportkleding. Een van
de vele dessins, die de
skimode tot een kleurig
geheel maken.
Grote borduursels sieren de rug
panden van sommige jacks.
Snel
Maar de mode verandert snel en
zeker in de sportwereld. De oog
verblindende fluortinten groen, li-
me-geel. rood, paars en fuchsia
moeten komende winter inschik
ken voor heldere, harde kleuren
blauw, rood en paars. Maar ook
voor combinaties van zwart en wit.
Kleuren, die dikwijls in vlakken -
paars met rood, lime met blauw of
fuchsia met paars, en dikwijls met
zwart als accentkleur- in één kle
dingstuk broederlijk worden sa
mengevoegd. Andere pakken zijn
unikleurig of juist voorzien van
kunstzinnige prints in graffity-stijl,
die eruit zien of ze met de hand zijn
geschilderd. Weer andere hebben
dessins in de vorm van 'zoekplaat-
jes', waarin de aandachtige toe
schouwer tenslotte een tijger- of
olifantekop herkent.
Maar ook de binnenkant van de
.lacks en de eendelige pakken zijn
een lust voor het oog. Allerlei fanta
sielabels. etiketten en badges,
soms in Tiroler stijl, soms in de stijl
van de rally-sport, prijken op de
voeringen. Dergelijke badges en
borduursels in forse afmetingen
decoreren evenwel ook de voor-
en/of achterkant van veel jacks.
Robuust
Bij de vormgeving van de pak
ken heelt het comfort voorop ge
staan. De jacks zijn dan ook lekker
robuust en bieden de skier alle be
wegingsvrijheid. De dikke vulling
zorgt er bovendien voor, dat er
geen zuchtje wind kan binnendrin
gen, terwijl dubbele sluitingen (rits
en drukknopen), opstaande (soms
dubbele) kragen met drukknopen
en capuchons met een koordje de
wintersporter voor binnendringen
de sneeuwvlokken behoeden. De
warme imitatiebontranden langs
de capuchons geven een wat chi
que tintje aan de overigens zeer
sportieve jacks. Een grote hoeveel-
Lange tijd heeft de sportmode ach
ter de daagse kleding aangesuk
keld. Maar sinds enkele seizoenen
zijn de rollen omgekeerd. De sport
is trendsetter geworden. Nieuwe
dessineringen, zoals de graffity-
achtige prints, die zo uit een spuit
bus lijken te komen, verschenen
voor het eerst op ski-jacks. In de
wintersport- en surfkleding wer
den bovendien de lichtgevende tin
ten geïntroduceerd, die nu ook in
het beeld van de daagse mode hun
sporen beginnen achter te laten.
door
Kitty van Gerven
Meisjessalopette in
Veel jacks en overalls hebben deze winter een diagionale sluiting.
heid zakken maakt het mogelijk
om allerlei attributen mee de berg
op te nemen.
Naast jassen met een sluiting
middenvoor zijn er ook allerlei
anorakmodellen, die over het
hoofd moeten worden aangetrok
ken en die dank zij de tunnelcein
tuur in de taille voor een slank sil
houet zorgen. De grote zak voorop
biedt nog wat extra bergruimte
voor de skibril of de zonnebrand-
Skibroeken
De jacks worden gecombineerd
met gewatteerde taillebroeken in
een slanke belijning in dezelfde of
in geraffineerde contrastkleuren.
Maar ook de salopette is weer hele
maal in beeld. De broek met een
bovenstuk, dat onder het jack een
extra bescherming tegen de kou
biedt.
De overalls hebben door de loop
van de jaren heen hun bestaans
recht bewezen. Hoewel ze niet zo
gemakkelijk zijn uit te trekken tij
dens de lunchpauze, hebben deze
pakken op de piste echter zoveel
voordelen dat ze een vooraanstaan
de plaats in het skimodebeeld ver
dienen. Deze winter zijn de over
alls voorzien van elegante cein
tuurtjes in de taille, opstaande kra
gen, extra zakken op de mouwen
voor liftkaarten en dikwijls een
asymmetrische sluiting, die een
speelse, diagonale lijn over het bo
venlijf trekt. De dessins zijn net zo
vrolijk als op de losse jacks, terwijl
er ook allerlei unikleurige uitvoe
ringen zijn in opvallende of juist
heel rustige tinten.
Vederlicht
De materialen staan de beweeg
lijkheid van de skier geenszins in
de weg. Ondanks de dikke vullin
gen zijn de pakken juist zeer licht.
Worden de matte stoffen opgesierd
met allerlei badges, de unikleurige
pakken vallen al genoeg op door de
glans, die van de lichtgekreukte sa
tijnachtige stof afstraalt.
blijven in het
wintersport-modebeeld
niet achter. In kleur passen de
sjaals, de hoofdbanden, mutsen,
skibrillen, handschoenen en sok
ken helemaal bij de kleding. Een
wie een beetje modieus voor de dag
wil komen op de witte berghellin
gen zet komende winter een origi
nele skipet op.
Het sneeuwhemd van waterafsto
tend materiaal met tricot boorden
bij hals. mouwen en aan de onder
kant. Niet alleen in de sneeitw
maar ook over een badpak, jeans of
een joggingbroek. (foto c&a»
BINNENLAND BUITENLAND
BILTHOVEN Morgen
dient voor de Utrechtse
kinderrechter een in ons
land unieke zaak: een
zaaddonor eist een om
gangsregeling met het
kind dat met behulp van
zijn sperma is verwekt.
Hoe groot is de kans dat de
moeder en haar vriendin,
die een lesbische verhou
ding hebben, zo'n regeling
moeten toestaan? Docente
rechten Nora Holtrust aan
de Katholieke Universi
teit in Nijmegen, gespe
cialiseerd in vrouwen- en
familierecht: "Ik hoop dat
de rechter zich bedenkt
dat, als het hier om een
echtpaar ging, de donor
geen schijn van kans had".
door
Patricia van der Zalm
Het is voor het eerst dat een Neder
landse spermadonor aanspraak
maakt op het recht om zijn kind ge
regeld te mogen bezoeken. Wel
speelde in 1977 in de Verenigde Sta
ten een soortgelijke zaak en daarbij
stond de rechter een omgangsrege
ling toe. Wel moest de donor ook
alimentatie betalen. Het lijkt Nora
Holtrust heel ongebruikelijk dat de
Utrechtse rechter naar die uit
spraak zal kijken. Hij zal zith,
denkt ze, eerder baseren op het Eu
ropese recht zoals dat is neergelegd
in het Europese Verdrag van de
rechten van de mens. Daarin staan
twee artikelen die voor het familie
recht van belang zijn. Artikel 8 gaat
over het recht op bescherming van
privé- en gezinsleven en in artikel
14 staat dat alle rechten gelijk op
gaan voor mannen en vrouwen.
In het kort de voorgeschiedenis.
Twee lesbische vrouwen waren in
1985 op zoek naar een donor. Liever
wilden zij een bekende zodat het
kind later eventueel zijn vader kon
ontmoeten. De echtgenoot van een
kennis bleek bereid zijn zaad af te
staan en najaar 1986 werd de vrouw
via zelfinseminatie zwanger. In
Vrij Nederland zei de man: "Zij
zouden de ouders worden, dat
stond zo vast als een huis en dat zal
ik ook nooit betwisten".
Beide stellen gingen vriend
schappelijk met elkaar om. De man
en zijn echtgenote pasten af en toe
op. zoals ook andere kennissen dat
wel deden. Een paar maanden na
de geboorte, juli 1987, ontstonden
problemen. Volgens de donor was
er afgesproken dat het kind een
weekend per maand bij hem en zijn
vrouw zou zijn, terwijl de moeder
ontkent dat er welke afspraak dan
ook is gemaakt. De man beroept
zich nu voor de rechter op dat arti
kel 8 van het Europese Verdrag van
de rechten van de mens: ieder heeft
recht op bescherming van zijn ge
zinsleven. Hij beschouwt zichzelf
als biologische vader en vindt dat
er door de bezoeken een band met
het kind is ontstaan.
Gezinsleven
Waar het vooral om draait is de
vraag: kun je in dit geval spreken
van een gezinsleven? Het lijkt er
niet op. Toch geeft Nora Holtrust
een paar voorbeelden om te laten
zien dat rechters soms toch spre
ken van een gezinsleven. "Tot zes
tien jaar geleden bestond na schei
ding geen omgangsrecht: de niet-
schuldige partij kreeg meestal de
kinderen en de andere partij hoef
de geen omgangsrecht te krijgen.
Langzamerhand ontstond het idee
dat het niet redelijk was dat het
contact met de kinderen na schei
ding werd verbroken. Het gezin
had immers samengewoond. Toen
kwam er een zaak van een man die
zijn kind erkend had (waardoor hij
de juridische vader werd) en ook
met de moeder had samenge
woond, zonder dat er een omgangs
regeling waé. Het stel ging uit el
kaar en de rechter vond dit zóveel
lijken op een gezinsband in een hu
welijk, dat hij de man een om
gangsregeling toestond".
Vervolgens kwam er een zaak
van een man die een kind had er
kend. maar nooit met vrouw en
kind had samengewoond. Daarvan
zei men: omdat de man het kind er
kend heeft is de term gezinsleven
uit artikel 8 van toepassing. Ook
hem werd een omgangsregeling
verleend. Holtrust: "Het idee of hij
veel of weinig contact met het kind
had. wordt dus langzamerhand los
gelaten. Het gaat er alleen nog
maar om: hij heeft het kind erkend
dus kan hij stellen dat hij
gezinsleven aan te nemen betrek
king met het kind heeft. Gezinsle
ven is dus een heel abstract begrip
Als vaders echt leuk met hun kin
deren omgaan, dan vind ik dat ze
het predikaat vader verdienen.
Maar als die intentie er helemaal
niet was, als je donor bent geweest
of gewoon een keer met elkaar naar
bed bent geweest en daaruit wordt
een kind geboren, dan noem ik dat
geen gezinsleven en vind ik dat nog
geen recht geven op vaderschap"
Verwekker
Nora Holtrust constateert dat on
gehuwde mannen de laatste tien,
vijftien jaar meer en meer rechten
hebben gekregen. "Eerst moest
een man het kind hebben erkend
als het zijne en hebben samenge
woond. Vervolgens was alleen het
erkennen van het kind genoeg,
zonder samenwonen. Weer een
stapje verder was dat ook de ver
wekker recht om een omgangsre
geling kreeg, zonder dat hij het
kind had erkend. Je kunt wel zeg
gen dat dit vooruitstrevend is,
maar ook mannen die dus hele
maal niets met die kinderen ge
daan hebben kregen dat omgangs
recht. Als je in die lijn doorrede
neert, is de volgende stap dat een
donor ook zegt: ik ben de verwek
ker, dus de biologische vader dus
heb ik recht op een omgangsrege
ling. Dat is nu gebeurd".
- Doet de manier van verwekken
"Er is in de rechtspraak nooit iets
gezegd over hoe een kind verwekt
is. Het woord donor komt niet in de
wet voor, de wetgever laat het op
dit gebied helemaal afweten. Er
ligt nu een wetsvoorstel over her
ziening van het afstammingsrecht,
waarin voor het eerst de positie van
een donor ter sprake komt, maar
dat moet nog naar de Tweede Ka
mer. Hoe gaat het dus tot nu toe?
Als een gehuwde man zijn vrouw
toestemming geeft om via kunst
matige inseminatie (KI) zwanger te
worden, is hij automatisch de va
der. Binnen een huwelijk is dat al
tijd zo: de echtgenoot is per defini
tie vader van het kind, ook al is hij
niet de verwekker. Bij een huwe
lijk heeft een zaaddonor dus geen
enkel recht op omgangsregeling,
alle rechten daarop worden auto
matisch overgenomen door de
echtgenoot. In deze zaak gaat het
om twee ongehuwde vrouwen en
dat is ook de complicerende factor.
Als dit gebeurd was binnen een hu
welijk, had die donor geen poot om
op te staan. Een advocaat had hem
hartelijk uitgelachen".
"Het draait er dus om of een rela
tie tussen twee lesbische vrouwen
als minderwaardig wordt gezien
aan een huwelijk. Een jaar of twee
geleden heeft de Hoge Raad be
paald dat het niet altijd redelijk is
als een moeder de verwekker te
genhoudt het kind als het zijne te
erkennen. Dus wat deze twee vrou
wen ook nog boven het hoofd kan
hangen: als de donor omgangs
recht krijgt, kan hij ook proberen
het kind te erkennen. Dan heeft hij
bijna dezelfde rechten als een ge
huwde man: het kind krijgt bij
voorbeeld zijn naam".
"Ik hoop dat het de Utrechtse
rechter allemaal te ver zal gaan.
Maar aan de andere kant consta
teer ik dat in een aantal vroegere
zaken de verwekker toch eigenlijk
niet meer dan een donor was en die
mocht toch vragen om een om
gangsregeling. Als ik het goed be
grijp is de man om wie het nu gaat
een aantal malen op bezoek ge
weest en ik vraag me af: is dat ge
noeg reden voor omgang. De vrou
wen, ik heb ze zelf een keer gebeld,
waren op zoek naar een donor,
meer niet. Het achtergrondverhaal
van die donor is natuurlijk wel
grappig, maar het doet verder niet
echt terzake. Hij is getrouwd ge
weest, nu gescheiden en ik denk
dat dat er wel iets mee te maken
heeft. Ik heb een beetje de indruk
dat die man misschien verliefd is
geworden op die vrouw"
-Kun je als vrouw die via een be
kende - donor een kind wil, ooit dui
delijk genoeg zijn in je afspraken?
Is een contract bij de notaris een op
lossing?
"Tot een jaar of twee geleden was
het voor vrouwen niet zo'n pro
bleem. Zij konden altijd de vader
toestemming weigeren om het
kind te erkennen. Vrouwen had
den er meer over te zeggen. Dat is
nu door de rechtspraak langzamer
hand verdwenen. Ik weet niet of
een notariscontract helpt, of je zo'n
contract kunt maken. Je kunt bij
voorbeeld ook niet vastleggen dat
je nooit omgangsrecht zal vragen.
Kunstmatige inseminatie via een
bekende donor houdt dus een
groot risico in".
Nora Holtrust wijst op het wets
voorstel (dat nog moet worden be
handeld) waarin staat dat als een
man en vrouw twee jaar samenle
ven, een man dan pas plichten en
rechten heeft ten aanzien van het
kind. "Ik weet dat de advocaat van
de vrouwen hiernaar verwijst: om
gekeerd heeft een donor die niet
twee jaar met de moeder heeft sa
mengeleefd geen plichten en, vindt
de advocaat, ook geen rechten"
-Als de rechter de donor in het ge
lijk stelt, zullen dan ook andere do
noren gaan opspelen?
"Er zijn ook een heleboel intege
re donors. Deze persoon vind ik
niet integer, nee. Volgens mij heeft
hij gewoon moeten begrijpen dat
zij samen een stel waren. Hij was
zelf ook van een stel. Bovendien
vond hij dat mooi: lesbisch ouder
schap. Dat je achteraf zegt: toch
wel leuk. zo'n kind, datje daar af en
toe eens langs gaat... maar dat hij
nu zo'n stennis maakt, vind ik niet
integer".
"Als de eis wordt ingewilligd,
denk ik dat veel vrouwen die alleen
of met een vriendin een kind willen
voortaan toch naar een ziekenhuis
voor anonieme kunstmatige inse
minatie zullen gaan, en geen ge
kende donor zullen opzoeken. Of
iemand oppikken in het café en
hem nooit vertellen dat hij de vader
van haar kind is. Heel veel zal dus
van deze rechter afhangen. Als hij
deze donor een vinger geeft, dan, is
het hek van de dam, dat is duide
lijk. En dat is heel vervelend, want
aan de andere kant leeft juist de
tendens dat het voor kinderen heel
belangrijk is te weten van wie ze af
stammen"
"Als ik naar de lijn van de recht
spraak kijk, denk ik: de eis wordt
toegewezen. Maar er zijn ook argu
menten om het af te wijzen. Daar
zit wel een portie hoop bij. Ik hóóp
dat de rechter zich bedenkt dat een
donor geen schijn van kans zou
hebben, als het hier om een echt
paar ging. Ik hoop dat hij bedenkt
dat het toch heel discriminerend
zou zijn dat een donor wél kans zou
maken nu het om twee lesbische
vrouwen gaai. Maar ja, in de CDA-
gedachte heeft een kind een vader
nodig".
ATHENE (GPD) Als leider van
een nieuw Griekenland is de 69-ja
rige Griekse premier Andreas Pa
pandreou zaterdagmiddag in
Athene ingehaald na een afwezig
heid van twee maanden, tijdens
welke hij in Londen een zware hart
operatie onderging. Een menigte
van enkele tienduizenden verwel
komden hem op het vliegveld, ter
wijl naar schatting nog eens hon
derdduizend mensen stonden opge
steld langs de route van zijn in
tocht. Kerkklokken beierden feeste
lijk bij het voorbij komen van de
stoet, maar tot het door velen voor
spelde aansteken van kaarsjes
langs de route opstandingssym
bool kwam het niet, daar was het
nog te licht voor.
Velen waren voor deze 'spontane
manifestatie' die een week lang
was voorbereid, van verre geko
men. Alleen al van het eiland Kreta
hadden vijf extra boten de over
tocht gemaakt. Ondanks deze ach
tergrond bleef het aantal toch nog
beneden de verwachtingen, maar
het enthousiasme was groot. Me
nigeen was getooid met twee vlag
gen. de groene van de socialistische
PASOK en de blauwwitte van
Griekenland. De organisatie wilde
een intocht van een ethnarchis (na
tionaal leider), niet die van een
partijleider.
De 34-jarige stewardess Dimitra
Liani, die zich het tijdens het Lon-
dense ziekbed heeft ontpopt tot per
manente nieuwe levensgezelling,
verliet als tweede het vliegtuig
maar bleef op enige afstand, hoe
wel Papandreou haar nadrukke
lijk naar beneden wenkte. Zij werd
ook in een aparte auto geleid, zon
der te worden toegejuicht. Haar rol
tijdens de plechtigheid was voor de
organisatoren het grote hoofdbre
ken geweest. Een aanzienlijke sec
tor van het Griekse publiek, spe
ciaal het electoraat uit de dorpen -
en niet alleen de vrouwen heeft
nog moeite met de radicale manier
waarop de premier een eind wil
maken aan zijn 38 jaren durend
huwelijk.
De hele aankomst was reeds op
zaterdagmorgen, dus voor de vol
trekking in een regeringsgezinde
krant beschreven als aardbeving
op het vliegveld. De premier zelf
kwam met een verklaring waarin
hij sprak van een ongekende en on
vergetelijke ervaring. Deze verkla
ring werd echter al in het vliegtuig
uitgesproken, terwijl dat Athene
naderde, op grond van meldingen
van de verkeerstoren over de men
senzee, (foto ANP)
