Rechters weigeren
advieswerk justitie
'Kleur' topambtenaar: geen taboe
Baalbergenfo)
D66: in ambtelijke
top teveel CDA'ers
Middenkader politie slecht af
Protest verbaast Korthals Altes
Geschiet op automobilisten
plaatst politie voor raadsels
Geen terugzending naar
onveilig oost-Suiiname
Bora-Bora
KATWIJK
VRIJDAG 21 OKTOBER 1988
BINNENLAND
PAGINA 3
DEN HAAG (GPD) - Minister Korthals Altes (justitie) is verbaasd over de opstelling van de Neder
landse Vereniging voor Rechtspraak (de beroepsorganisatie voor rechters en leden van het Open
baar Ministerie). De rechterlijke macht liet gisteren weten niet langer met de bewindsman te willen
samenwerken, omdat deze tweehonderd formatieplaatsen bij de rechterlijke macht heeft geblok
keerd.
Tijdens een hoorzitting die giste
ren door de Tweede Kamer werd
gehouden zei de voorzitter van de
Nederlandse Vereniging voor
Rechtspraak, mr. F.C. Fliek, dat de
rechterlijke macht zich in de toe
komst alleen nog maar zal bezig
houden met haar eigenlijke taken.
Allerlei advies- en overlegtaken,
zullen in de toekomst niet meer
worden vervuld.
Korthals Altes heeft de tweehon
derd arbeidsplaatsen geblokkeerd, g,steren dat
omdat hij het geld nodig heeft voor s?ueelsto
automatisering en voor bijscholing
van het personeel over het Nieuw
Burgerlijk Wetboek. Volgens Fliek
moet maar worden afgezien
invoering van hei
dat wordt betaald door te korten op
het personeel van de rechtbanken.
Korthals Altes ontkent dat twee
honderd formatieplaatsen voor de
rechterlijke macht volgend jaar ko
men te vervallen. De bewindsman
zou eerder deze week in een over
leg met de Vereniging hebben ver
klaard een mogelijke budgetover
schrijding voor de rechtshulp niet
te compenseren door in het perso
neelsbestand te snijden.
NWR-voorzitter Fliek betoogde
ooral een groot per
soneelstekort bestaat bij de admi-
n de rechtbanken. "Het
weken duren, voordat
v.«. eeP vonnis is uitgetikt", aldus
tui,de Fliek. "De rechterlijke macht is
BW, als met ruS tegen de muur gezet".
In Culemborg plukten politie-agenten gisteren appels bij wijze van pro
test tegen de bezuinigingsplannen van de ministers Van Dijk (gemeente
politie) en korthals Altes (rijkspolitie). De agenten maakten daarmee dui
delijk hoe ze zelf worden geplukt voelen door het kabinet.
DEN HAAG (ANP) - De oververte
genwoordiging van secretarissen-
generaal van CDA-huize op de mi
nisteries bevalt het D66-Kamerlid
Kohnstamm niet. Hij wil in schrif
telijke vragen van minister-presi
dent Lubbers weten hoe de pre
mier aankijkt tegen het feit dat het
CDA absolute koploper is met ne
gen van de dertien hoogste ambte
naren op de departementen. De
WD heeft er twee. de PvdA komt
er met één (evenals D66) wel bij
zonder bekaaid af.
Lubbers heeft deze week bij de
begrotingbehandeling van zijn Al
gemene Zaken weliswaar te ken
nen gegeven dat de politieke kleur
van topambtenaren "een betrekke
lijk licht element in de afweging
rond personen is en dat de kwali
teit eerst komt, dan een hele tijd
niets, en dan de pluriformiteit",
maar Kohnstamm meent dat dat
'lichte element' in de praktijk wel
wat erg plezierig voor het CDA uit
pakt.
De kwestie van de politieke
kleur van secretarissen-generaal
werd onlangs aktueel door het ont
slag van mr. Jacobs op Buitenland
se Zaken als gevolg van de pas
poortaffaire. De CDA'er Bot (zoon
SOEST (ANP) - De schoten die de
ze week op de Amersfoortseweg in
Soesterberg op automobilisten
werden gelost, zijn hoogstwaar
schijnlijk afkomstig uit hetzelfde
vuurwapen. Het recherchebij
standsteam in deze zaak is tot deze
conclusie gekomen na een vergelij
king van de restanten van de ko
gels. Ze neemt nu aan dat die ook
van hetzelfde kaliber zijn.
Maandagavond raakte de 24-jari-
ge P. Troost uit Soesterberg door
metaalsplinters uit een kogel zo
ernstig in het hoofd gewond, dat hij
de volgende dag overleed. Een an
dere inwoner van Soest bleek
maandagavond op ongeveer de
zelfde plaats te zijn beschoten. Hij
bleef ongedeerd.
De publiciteit over deze zaak le
verde een derde melding op van
een man die eerst aan een opspat
tende steen had gedacht, maar die
bij nadere inspectie van zijn auto
een kogelgat aantrof in het linker
portier van zijn wagen. De politie
vond ook restanten van een kogel.
Achteraf blijkt de auto van deze
man, waarin nog twee mensen za
ten, het eerst te zijn beschoten. Hij
reed in tegenstelling tot de twee an-
Huurmoord
De politie heeft een 32-jarige
man uit Groesbeek opgepakt die
ervan wordt verdacht opdracht aan
twee Nijmegenaren te hebben ge-
geven om zijn 30-jarige echtgenote
te vermoorden. Ook de twee man
nen zijn aangehouden. De bedoe
ling was dat ze de vrouw zouden
vermoorden en tevens een diefstal
zouden plegen om het op een roof
overval te laten lijken. De diefstal
werd gepleegd en zette de politie
op het spoor van de moordplan
nen, die om nog onbekende reden
niet werden uitgevoerd.
Rost van Tonningen
De weduwe Rost van Tonningen
heeft het bezwaar tegen haar dag
vaarding ingetrokken en daarmee
is de weg vrij voor verdere strafver
volging. Het openbaar ministerie
in Arnhem besloot tot strafvervol
ging van de weduwe wegens het in
bezit hebben en verspreiden van
anti-semitische lectuur. Gezien de
overvolle agenda van de rechtbank
is de kans erg klein dat de zaak nog
dit jaar voorkomt.
Mafia
De politie van Amsterdam heeft
deze week op Italiaans verzoek een
41-jarige man uit Rome aangehou
den. Hij zou deel uitmaken van een
mafia-organisatie. die veertien
moorden zou hebben gepleegd. De
man werd opgepakt toen hij een
woning in Amsterdam verliet. Bij
de huiszoeking die vervolgens
werd uitgevoerd trof de politie val
se identiteitsbewijzen en blanco
paspoorten aan.
Munten
De 110 munten die Prinses
Christina gisteren bij het veiling
huis Christie's in Amsterdam heeft
laten veilen, hebben 104.868 gul
den opgebracht. Dat was iets meer
dan verwacht. De meeste munten
en penningen blijven in Neder
land. De veiling werd bezocht door
zestig belangstellenden, wat vol
gens Christie's veel is voor een
muntenveiling.
Natuurgebieden
De Nederlandse Vereniging tot
Bescherming van Vogels vreest
een uitverkoop van natuurgebie
den, nu Staatsbosbeheer een con
tract wil afsluiten met de Stichting
Behoud Natuur- en Leefmilieu
(SBHL). De vereniging vindt dat
het beheer in handen van Staats
bosbeheer moet blijven. Volgens
de vogelbescherming wil Staats
bosbeheer natuurgebieden van de
hand doen omdat er te weinig over
heidsgeld is om de natuurterreinen
goed te beheren.
dere wagens in de richting Utrecht
en de schietpartij speelde zich en
kele klimoters dichter bij Amers- verstaan gekregen, het staat zelfs
Korthals Altes bestrijdt dat in
1989 een bezuiniging plaatsvindt.
Hij wijst erop dat voor automatise
ring dertig miljoen gulden beschik
baar komt. Het aantal formatie
plaatsen stijgt van 6541,5 naar 6617,
zo betoogt de minister.
De NVVK verklaarde vanoch
tend bij monde van woordvoerder
Holthuis voor het eerst te horen
van een uitbreiding van het aantal
formatieplaatsen. "Wij hebben te
i brief
het ministerie
Van de dader heeft de politie nog formuleerd, dat vanwege financié-
geen spoor gevonden. Er is ook nog le problemen in het personeelsbe-
een melding uit Maartensdijk, stand zal worden gesneden. We zijn
de politie is er niet
tuigd dat er in dit geval geschoten
is. Mocht dat toch het geval blijken,
dan-is er volgens haar geen ver
band met de zaak Soesterberg.
het wel met de minister i
geld moet worden uitgetrokken
voor automatisering. Maar het is
niet juist dat geld bij het personeel
te halen", aldus de woordvoerder.
De veranderingen bij de politie
komen op een ongelukkig mo
ment. De negatieve aspecten aan
structuurwijzigingen (banenver
lies, onzekere toekomst en vrees
voor aantasting van koopkracht)
worden versterkt door factoren
van buitenaf. Zoals de door de
overheid opgelegde bezuinigingen
en automatisering, de toename van
de werkdruk door de stijging van
criminaliteit, andere opvattingen
over het gezag en een veranderde
samenstelling van de bevolking
door de komst van migranten.
Gemangeld
Het middenkader heeft het daar
't moeilijkst mee. Adjudanten en
brigadiers klagen over onduidelijk
beleid van het hogere manage
ment. Tegelijkertijd worden ze ge
confronteerd met mondiger onder
geschikten. Het middenkader
voelt zich gemangeld tussen baas
en personeel.
Volgens prof. De Wolff, hoogle
raar arbeid en organisatie aan de
universiteit van Nijmegen, krijgt
ZUTPHEN (GPD) - Het middenka
der bij de politie - de brigadiers en
adjudanten die leiding geven aan
(hoofd)agenten - is zeer ontevre
den. Ze klagen over hun loon, over
een te hoge werkdruk en over de
beperkte loopbaanmogelijkheden
van hun ondergeschikten.
Dat blijkt uit een onderzoek on
der 240 brigadiers en adjudanten.
De resultaten werden gisteren tij
dens een congres aan de Kader-
school voor de Gemeentepolitie in
Zutphen bekendgemaakt.
De problemen bij de politie zijn
bijzonder groot. In alle geledingen
doemen moeilijkheden op. Er is
niet alleen verzet tegen de plannen
van minister Van Dijk van binnen
landse zaken om 3000 banen te
schrappen en de salarissen te be
vriezen, ook intern kampt de poli
tie met de gevolgen van een te snel
doorgevoerde reorganisatie. Voor
veel politiemensen zijn de verande
ringen niet meer bij te benen. Zij
lijden aan onzekerheid en spannin
gen, belanden in de ziektewet of
worden definitief afgekeurd.
Volgens onderzoeker Verbaan,
werkzaam bij Philips, hebben dit
soort problemen zich in het verle
den ook in zijn eigen concern voor
gedaan. "In het begin van de jaren
zeventig voltrok zich in de bedrij
ven een democratiseringsproces.
Ondergeschikten kregen inspraak,
ondernemingsraden werden opge
richt. De medewerkers werden
mondiger. Het middenkader was
dat niet gewend, kon daar niet mee
omgaan. Zeker niet bij Philips,
ENSCHEDE (ANP) - Uit het Rijksmuseum Twenthe in Enschede is waar een paternalistische stijl van
woensdag op klaarlichte dag een schilderij met een waarde van 350.000 leidinggeven gewoon was".
gulden gestolen. Het gaat om een paneel van een landschap met schuur en Voor de politie geldt hetzelfde,
hooiberg van Jan van Gooyen. Het dateert uit 1628 en meet 22,5 cm bij 34 hoewel de veranderingen daar pas
cm- nu op gang komen. "De politie
De diefstal van het schilderij heeft woensdag tussen 10.00 uur en 11.30 heeft de jaren zestig nooit meege-
uur plaatsgevonden, zo is uit het onderzoek van de politie gebleken. Het maakt. Die beginnen nu pas", vatte
kostbare paneeltje was eenvoudig van de wand te halen en mee te nemen een congresdeelnemer de p'roble-
omdat het niet tegen inbraak was beveiligd. men samen. De politiestructuur is
In de tijd dat het kunstwerk verdween werd er in het museum gesurveil- inderdaad nog geschoeid op de
leerdmaar de suppoosten hebben niets opgemerkt. Een vrouw van 55 tot leest, die vlak na de oorlog opgeld
60 jaar. die in deze anderhalf uur het museum bezocht, wordt verdacht deed'. Er heerst nog altijd een strak-
van de diefstal. Zij had een grote boodschappentas bij zich. ke gezagsverhouding. Promoties
Het ministerie van WVC laat weten dat juist vorige week 150.000 gulden worden niet op grond van presta-
beschikbaar is gesteld voor een betere beveiliging van het museum in En- ties toegekend, maar op grond van
schede. anciënniteit.
DEN HAAG (GPD) - In Neder
land verblijvende Surinamers zon
der verblijfsvergunning hoeven
niet bang te zijn naar Oost-Surina-
me teruggezonden te worden zo
lang dat gebied onveilig is. Premier
Lubbers, optredend als minister
van buitenlandse zaken ad interim,
heeft dat gisteren in de Tweede Ka
mer verklaard.
Lubbers moest in de Kamer ver
schijnen omdat staatssecretaris
Korte-van Hemel (justitie) woens
dag weigerde in te gaan op de situa
tie in Oost-Suriname. Zij vond dat
te veel op het terrein van de minis
ter van buitenlandse zaken liggen.
Kamervoorzitter Dolman brak
van de oud-minister zonder porte
feuille van wat later ontwikkelings
samenwerking werd) is aangewe
zen als opvolger van de partijloze
Jacobs. Eerder moest ^de VVD'er
Scholten op Onderwijs het veld
ruimen wegens het debacle van de
studiefinanciering en zag zijn
plaats ingenomen door de CDA'er
De Haan.
Na Hoekstra (AZ). De Man (de
fensie), Rutten (EZ), Michiels van
Kessenich (financiën). Van
Dinther (justitie), Lemstra (VROM)
en De Boer (WVC) kwam het CDA
daarmee op negen mensen als top
ambtenaar. De VVD heeft Van
Aartsen (binnenlandse zaken) en
Den Besten (verkeer en water
staat), de PvdA Miedema op socia
le zaken en werkgelegenheid en
D66 Joustra op landbouw en visse
rij.
Brigadier Idem tussen baas en ondergeschikte
het middenkader onvoldoende
steun van de chef. "Ze vinden dat
ze minder op hun baas kunnen re
kenen, minder worden gewaar
deerd en te weinig feedback krij
gen. Dat leidt op korte termijn tot
spanningen en angsten en op lange
termijn tot grote gezondheidspro
blemen, een verminderde inzet en
een verminderde betrokkenheid
bij het werk".
De frustratie van adjudanten en
brigadiers blijkt ook uit de ge
maakte opmerkingen tijdens het
onderzoek. "Van beleid bij de poli
tie is geen sprake. Wij moeten
steeds reageren op mensen die kre
ten slaken", zegt een van de onder
vraagden. Een ander merkt op:
„Wij vergaderen om het vergade
ren. Uitgebreide notulen zijn het
gevolg en bij de volgende vergade
ring bespreken we uitgebreid de
notulen van de vorige vergade
ring". En: „Het is om te huilen. De
verloedering van de samenleving
neemt toe en wij, de politie, zijn een
duur betaalde toneelvereniging ge
worden".
DEN HAAG (GPD) - Het PvdA-
kamerlid Hans Alders onthulde de
ze week dat hij regelmatig door mi
nisters wordt gebeld met de vraag
of hij nog kandidaten weet voor ho
ge ambtelijke functies. Dat gebeur
de tijdens een debatje over de be
groting van Algemene Zaken, het
departementje van premier Lub
bers.
door
Henri Kruithof
Dat bij de benoeming van hoge
ambtenaren (directeuren-generaal
en secretarissen-generaal) de poli
tieke kleur van de kandidaten een
rol speelt, is een publiek geheim.
Officieel gaat het alleen maar om
de kwaliteit van de betrokkene,
maar in de praktijk is dat wel an
ders. Als de fractiesecretaris van de
PvdA regelmatig verzoeken krijgt
om kandidatenlijstjes op te stellen,
zal dat met de andere fractiesecre
tarissen zeker niet anders zijn.
Premier Lubbers reageerde
nogal krampachtig op de vragen
uit de Tweede Kamer over het be
noemingsbeleid. Eigenlijk wilde
hij er maar nauwelijks op ingaan,
alsof het hier om een regelrecht po-'
litiek taboe ging. Maar is het zo ver
keerd om openlijk over de politie
ke kleur van ambtenaren te praten,
zo vroegen enkele kamerleden zich
af.
In ons land is het zo geregeld, dat
ambtenaren voor onbeperkte tijd
worden benoemd. Bewindslieden
komen en gaan, afhankelijk van de
politieke situatie. Ministers heb
ben een zekere invloed op de be
noeming van de staatssecretaris.
Maar zij moeten werken met de
ambtenaren die zij op het departe
ment aantreffen, of dat nu de secre
taresse is of de hoogste ambtenaar,
de secretaris-generaal.
Adviseurs
In het verleden (tijdens het kabi
net-Den Uyl) is het wel gebeurd dat
bewindslieden politieke adviseurs
meebrachten. Zo benoemde Den
Uyl zelf de journalisten Willem
Breedveld en Henk Beerenboom
als zijn 'oog en oor'. Zij hadden
vooral tot taak te signaleren wat
zich in de politiek afspeelde en Den
Uyl daarvan onverwijld op de
hoogte te brengen. Met Den Uyl
verdwenen deze beide journalisten
weer uit de ambtelijke wereld.
Na het kabinet-Den Uyl zijn der
gelijke benoemingen nauwelijks
meer voorgekomen. Weliswaar
hebben minister Deetman en zijn
collega Van den Broek nog 'per
soonlijk assistenten' die afkomstig
zijn uit de ambtelijke staf van de
CDA-fractie, maar dezen hebben in
de hiërarchie van het departement
geen zeggenschap. Wel hebben zij
meer of minder invloed op het be
leid.
Bij de benoeming van de echte
topambtenaren ligt dat wat anders.
Als op een departement een nieu
we directeur-generaal moet wor
den benoemd, wordt vaak gekeken
hoe de politieke kleur is van de an
dere topambtenaren. Geen enkele
minister wil alleen maar topambte
naren die van zijn eigen politieke
overtuiging zijn.
Niet alleen zouden zij op die ma
nier de hoon en ernstige kritiek van
het parlement over zich heen ha
len, ook inhoudelijk hebben be
windslieden geen baat bij alleen
maar geestverwanten in de ambte
lijke top. Het is voor ministers van
groot belang om ook te weten wat
er in andere politieke groeperingen
dan de eigen leeft, op het beleids
terrein waarvoor zij verantwoorde
lijk zijn.
Krampachtig
Daarom is het helemaal niet
vreemd dat bij dergelijke benoe
mingen naar de politieke kleur
wordt gekeken. Het is dan ook wat
merkwaardig dat Lubbers zo
krampachtig reageerde, toen ka
merleden deze week eens met de
premier wilden praten over politie
ke benoemingen op de departe
menten.
Vermoedelijk was Lubbers' te
rughoudendheid ingegeven door
de vrees dat de kamer criteria wil
de voor de benoeming van topamb
tenaren. Die vrees is overigens niet
terecht. Van links tot rechts zijn de
politieke partijen het er over eens
dat we niet naar Belgische toestan
den toe moeten, waar met het ko
men en gaan van ministers, ook de
hele ambtelijke top van de de-
partemten wordt vervangen. Daar
zijn de topambtenaren halve politi
ci, die in elk geval van dezelfde
kleur moeten zijn als de minister.
Het feit dat het korps van secre
tarissen-generaal (de ambtelijke
'bazen' van de departementen)
voor het overgrote deel uit mensen
van CDA-huize bestaat, zit de
PvdA weliswaar niet lekker, maar
men zal zich er wel voor hoeden
daar kritiek op te leveren. Ook de
grootste oppositiepartij vindt dat
kwaliteit bij de benoeming voorop
moet staan. Er moet alleen voor
worden gezorgd dat alle topambte
naren samen een zekere afspiege
ling van het politieke spectrum
vormen.
Garantie
Daarvoor moeten vooral geen re
gels worden opgesteld. De huidige
praktijk levert eigenlijk nauwelijks
reden voor bezorgdheid op. Het
feit dat benoemingen van topamb
tenaren kabinetsbeslissingen zijn,
geeft in het algemeen al voldoende
garantie dat ministers niet in de
verleiding komen teveel geestver
wanten binnen hun departemen
ten te halen. En als het dan nog mis
gaat. is de Tweede Kamer er altijd
zelf nog bij en kan zij het kabinet
tot de orde roepen. Reden voor
krampachtigheid, zoals de minis
ter-president deze week ten toon
spreidde, is er dus allerminst.
daarop het debat af om de premier
als waarnemend bewindsman op
buitenlandse zaken naar de Kamer
te noden. Minister Van den Broek
verblijft momenteel in Nieuwzee-
land.
Lubbers zei de situatie in Surina
me bevredigend te achten. De rege
ring heeft vertrouwen in de Suri
naamse burgerregering. Sinds be
gin dit jaar zijn geen meldingen
meer gedaan van schendingen van
de mensenrechten. Ook in Oost-
Suriname, waar de groep-Bruns-
wijk actief is, zijn de laatste tijd
geen gevechtshandelingen meer
voorgekomen, zo verklaarde de
premier.
Met Lubbers onderstreepte
staatssecretaris Korte-van Hemel
nog eens dat uitzetting van vroeger
gedoogde Surinamers alleen ge
beurt nadat is vastgesteld dat zij in
Suriname geen gevaar hebben te
duchten. Korte-van Hemel zei ver
der 'gelukkig' te zijn met het debat.
Faber wil 'niet
gekoppeld aan
Sma]lenbroek,
DEN HAAG (GPD/ANP) - Bur
gemeester Sytze Faber van
Hoogeveen heeft minister Van
Dijk (binnenlandse zaken) ge
vraagd bij de beoordeling van de
nachtelijke affaire in Zwolle "te
ontkoppelen" van die van zijn
collega Smallenbroek van Smal-
lingerland. Beide burgemeesters
raakten in opspraak toen zij het
tijdens een avondje uit aan de
stok kregen met een stel jongelui
aan wie zij de weg naar een bor
deel zouden hebben gevraagd.
Volgens Fabers advocaat J.
Anker is het "niet reëel" om de
rol die beide burgemeesters in
deze zaak speelden over één kam
te scheren. Faber is volgens zijn
raadsman niet rechtstreeks bij
de vechtpartij betrokken ge
weest. Hij zegt zelf een "sussen
de rol" te hebben gespeeld. Ook
de verhouding van Faber en
Smallenbroek met hun gemeen
teraad is geheel verschillend, al
dus Anker.
Hij wijst erop dat de raad van
Smallingerland het vertrouwen
in zijn burgemester heeft opge
zegd. Volgens hem gebeurde dat
niet zozeer vanwege de affaire
Zwolle, maar omdat het gedrag
van Smallenbroek de gemeente
al vaker in opspraak heeft ge
bracht. De gemeenteraad van
Hoogeveen heeft Faber tot dus
ver niet laten vallen.
Minister Van Dijk zal waar
schijnlijk begin volgende week
een besluit nemen in de burge
meestersaffaire. Hij doet dat me
de aan de hand naar een onder
zoek dat de rijksrecherche heeft
ingesteld naar de gebeurtenissen
in Zwolle.
Smallenbroek is sinds de raad
het vetrouwen in hem opzegde
met ziekteverlof. Faber blijft ge
woon zijn werk doen.
Overigens wil mr. Anker wil
ook tot op de bodem uitgezocht
zien of het bericht over de ruzie
die zijn cliënt Faber met een taxi
chauffeur in Den Haag zou heb
ben gehad afkomstig is van de
politie in de Hofstad. Maandag
onthulde De Telegraaf dat Faber
in 1985 ruzie zou hebben gehad
met een taxichauffeur over de
ritprijs. Faber zou in de taxi in
gezelschap zijn geweest van een
prostituée. Het ochtendblad zegt
zich te baseren op uitlatingen
van een of meer leden van het
Haagse politiekorps.
Faber heeft intussen laten we
ten wel ooit ruzie over de ritprijs
met de taxichauffeur te hebben
gehad, maar die zou zich voor
1985 hebben afgespeeld. Hij ont
kent dat hij in gezelschap was
van een prostituée.
ADVERTENTIE
DE NIEUWE STIJL
VANLEOLUX
KATWIJK - AMBACHTSWEG 21
TELEFOON 01718-21977
