>7 J!S Jll I
Gouden griffel gaat
naar Toon Tellegen
Toen niemand iets te doen had'
Duizend dingen
achterdeuren
Schoten in de roos
Een zilveren tweetal
MET DE
GOUDEN
GRIFFEL
MET DE
GOUDEN
PENSEI
Margriet Heijmans en Imme Dros:
gouden penseel en zilveren griffel
Annetje Lie in het holst van de nacht
Dick Bruna boekje
WOENSDAG 12 OKTOBER 1088
PAGINA 19
BEKROOND
(Voor alle leeftijden)
Op een keer miste de eek
hoorn de mier hevig. Hij wist niet
waarom, maar hij had dat gevoel
tot in het puntje van zijn staart.
Mier, dacht hij. Mier, mier, mier.
De eekhoorn wist dat zulke ge
dachten niet helpen, maar hij
kon ze niet tegenhouden
Soms verschijnt er een boek
waarover iedereen het eens is:
dit is iets unieks. Zo'n boek is het
met een Gouden Griffel be
kroonde Toen niemand iets te
doen had' van Toon Teilegen,
een boek voor alle leeftijden. Het
is een vervolg op de verhalen
bundel 'Er ging geen dag voor
bij'. Een bundel vol korte, absur
de dierenverhalen met mier en
eekhoorn in de hoofdrol. Dieren
waaraan niets menselijks
vreemd is.
Het bekroonde vervolg 'Toen
niemand iets te doen had' zet de
ze toon voort, maar met meer
diepgang en spanning. Elk ver
haaltje beslaat nog geen twee
bladzijden, maar desondanks
slaagt de schrijver erin om bij de
lezer een mengeling op te roepen
van lachlust, ontroering en ver
wondering.
Het zijn dromerige verhalen
die een aaneenschakeling vor
men van op reis gaan, feest vie
ren, gezellig bij elkaar op bezoek
gaan, een beetje rondlopen in het
bos of gewoon luieren. Alle die
ren hebben weer van die typisch
menselijke trekjes met hun ge
poseerde treurnis en hun al dan
niet serieuze filosofieën.
Teilegen heeft deze uitzonder
lijke vertellingen ooit bedacht
als 'verhaaltjes voor het slapen
gaan' voor zijn kinderen. Wat de
ze verhalen zo bijzonder maakt is
de stijl waarin ze zijn opgeschre
ven. Teilegen is een taaijongleur,
een meester in de kunst van het
weglaten. Hij sleutelt aan de be
tekenis van woorden of uitdruk
kingen waardoor bizarre, komi
sche situaties ontstaan. Dat
maakt zijn boek een genot om te
lezen, ook voor volwassenen.
Het lijkt me uitermate moeilijk
deze verhalen van illustraties te
voorzien. Mance Post met haar
eenvoudige prenten raakt de
kern van de verhalen beter dan
Jan Jutte in de eerste bundel.
In een interview vertelde Tel
legen dat hij verhalen wilde
schrijven met dezelfde lome,
dromerige sfeer als het klassieke
'De wind in de wilgen' van Ken
neth Graham. 'Alsof je de lezer
onderdompelt in een lauw bad',
luidde zijn omschrijving. Daarin
is Teilegen ten volle geslaagd.
(Toen niemand iets te doen had,
Toon Tellegen, ill. Mance Post, uitg
Querido)
KINDEREN, BOEKEN EN MUSEA
Speciale uitgaven kinderboekenweek
BEKROOND
BEKROOND
METEEN
ZILVEREN
GRIFFEL
boekverkopers
BOEKEN
TIJDSCHRIFTEN
COMPACT DISCS
NIEUWE RIJN 9
2312 JB LEIDEN
TELEFOON 071-122144
Het speciale Kinderboeken-
vveekbock' voor kinderen vanaf
8 jaar dit jaar is geschreven
door schrijfster-illustratrice
Joke van Leeuwen. De titel
'Duizend dingen achter deuren'
slaat op het thema van deze
Kinderboekenweek: kinderen,
boeken en musea. Gelukkig is
het museum waarin Van Leeu
wen ons rondleidt is iets heel
anders dan we gewend zijn.
door
Margot Klompmaker
Haar museum is verrassend,
spannend en bizar. Met 'dingen
die niet zijn wat ze zijn', met
'dingen van jezelf* (waaronder
een afgeknabbeld vingervelle-
tje en jaszakdingen), roet een
zaai 'van je ziet niet wat je ziet'
en een zaai met 'onvoltooide
dingen'. Ook is er nog een aeh-
terdeurmuseum zonder gids,
waarin je verdwaalt In aileriei
boeken en steeds moet kiezen
hoe je vlucht uit vreemde situ
aties.
Het is bewonderenswaardig
hoe Van Leeuwen dit abstracte
thema - musea en boeken -
heeft uitgewerkt. Bij baar geen
verzameling statische schilde
rijen met uitleg. Haar boek is
een verzameling gekke, leuke,
enge en onbegrijpelijke din
gen, die op een Monty Python
achtige manier aan eikaar zijn
geregen. Niet alleen officiële
kunst is immers de moeite van
het bekijken waard. Mensen
hebben van alles bedacht, ge
maakt eu geschreven dat leuk
is om tc bekijken. Zelfs een af-
(Vanaf 6 jaar)
Imme Dros is een schrijfster met
een heel specifiek, eigenzinnig
oeuvre. Twee van haar boeken zijn
dft jaar bekroond, 'De trimbaan'
(waarvan elders een bespreking) en
'Annetje Lie in het holst van de
nacht'. Dit laatste boek kreeg eer
der in maart de Woutertje Pieterse
Prijs. Daar komt nu een Zilveren
Griffel bij. Bovendien ontvangt
Margriet Heijmans de Gouden
Penseel voor haar illustraties.
Laat het maar meteen gezegd
zijn: dit boek roept dezelfde con
troverse op als het enkele jaren ge
leden bekroonde 'Kleine Sophie en
Lange Wapper' van Els Pelgrom en
The Tjong Khing. Een door critici
bejubeld boek, maar door kinderen
zeer gemengd ontvangen. Ook 'An
netje Lie' is weer zo'n illustratie
van de veelbesproken kloof tussen
wat volwassenen mooi (lees literair
mooi) vinden en wat de meeste kin
deren graag lezen.
Het verhaal speelt rond het meis
je Annetje Lie dat bij haar oma lo
geert. Op haar vragen waarom ze
daar moet logeren en hoe lang het
ADVERTENTIE
Cazemier
boekhandel
kantoorvakhandel
rookartikelen - speelgoed
gaat duren, krijgt het meisje geen
antwoord. Eigenlijk geeft oma
nooit antwoord op haar vragen.
Wel zingt ze liedjes. Rare, ouder
wetse kinderliedjes die het meisje
schrik aanjagen.
In haar dromen komen haar ang
sten - wat is er toch aan de hand,
waar zijn haar ouders - terug. Zoals
kinderen dat wel vaker doen pro
beert Annetje Lie haar angsten te
hanteren door er een naam aan te
geven. Abstracte, onbenoembare
dingen (ruzie, angst, onrust, ver
ward zijn) worden voorgesteld als
Enge Personen, zoals de Jurken
vrouw die haar moeders schoenen
wil pikken. De Enge Personen heb
ben de gedaante van figuren uit de
onplezierige kinderliedjes van
De dromen van Annetje Lie wor
den nog heftiger als het meisje ziek
wordt. Fantasie en werkelijkheid
lopen in haar koortsvisioenen nog
veel meer door elkaar.
Het zal duidelijk zijn dat dit een
rijk gelaagd boek is. Literair bezien
is het mooi geschreven en gecom
poneerd, de psychologische uit
werking van wat er in een angstig
kind kan omgaan is voortreffelijk.
Het zal ook duidelijk zijn dat het de
lezer niet gemakkelijk wordt ge
maakt. Zeker niet kinderen van
een jaar of 9, waarvoor het boek in
eerste instantie is geschreven. Bo
vendien: humor zit er niet in, het
zijn angst en verdriet die overheer
sen. Vandaar mijn voorspelling dat
veel kinderen tijdens het lezen
voortijdig zullen afhaken.
Het verhaal roept dus meer vra
gen op dan het beantwoordt. Maar
zijn de mooiste boeken vaak niet
die vertellingen die de lezer met
een gevoel van mysterie achterla
ten?
Opvallend is verder dat het boek
is geschreven op een manier die
dicht blijft bij het kinderlijk (letter
lijk en concrete) denken:in het
kamertje aan de voorkant van het
huis, waar mamma sliep toen ze
een klein meisje was, ook raar dat
mamma een klein meisje was'.
De illustraties van Margriet Heij
mans passen perfect in de geest
van het verhaal. Het boek roept bij
de lezer een gevoel van geheimzin-
BEKROOND
METEEN
ZILVEREN
GRIFFEL
'De rode prinses'
door Paul Biegel
en Fiel v.d. Veen
BEKROOND
METEEN
ZILVEREN
PENSEI
(Vanaf 9 jaar)
'De rode prinses' behoort tot de
boeken die een dubbele bekroning
hebben gekregen vanwege het ver
haal en de illustraties. Een Zilveren
Griffel èn een Zilveren Penseel
voor dit nieuwe sprookjes verhaal
van Paul Biegel met tekeningen
van Fiel van der Veen.
Biegel staat bekend om zijn
sprookjesachtige verhalen vol die
pere waarheden. In 'De rode prin
ses' (voor lezers vanaf 9 jaar) voert
hij een prinses ten tonele, die als ze
12 jaar is geworden voor de eerste
keer het paleis mag verlaten om de
buitenwereld te bekijken. Nog
voor iemand een glimp van haar in
•de koets heeft kunnen opvangen,
wordt het meisje ontvoerd door
een stel rovers.
De prinses die uiterst beschermd
en beschaafd is opgevoed be
schouwt haar ontvoering als een
groot spel en amuseert zich koste
lijk. Haar verwendheid en on
schuld werken zelfs vertederend
op de ruwe rovers. Grappig zijn de
Margriet Heijmans
de hand is blijft duister. De afgeka-
derde zwart-wit tekeningen met
veel donkere arceringen verster
ken de sfeer van beklemming en
raadselachtigheid.
(Annetje Lie en het holst van de
nacht, Imme Dros. ill. Margriet Heij
mans, uitg. Van Holkeraa en Waren-
ADVERTENTIE
Af te halen
kleurplaat!
T^w UUwit*. o»
Met zulke tekeningen haalde Margriet Heijmans goud.
geknabbeld nagelvelletje kan
interessant zijn.
Van Leeuwens onconventio
nele aanpak stimuleert de ei
gen fantasie cn daagt uit tot
(beter) kijken naar alles om je
heen. Nu maar hopen dat kin
deren bij het betreden van een
museum niet gelijk een domper
krijgen.
Max Velthnijs verzorgde dit
keer de speciale uitgave voor
kleuters: 'Krokodil en het
meesterwerk'. Olifant bestelt
bij zijn buurman, de schilder
Krokodil, een schilderij 'waar
op je alles kunt zien wat je
maar wenst'. Het schilderij
blijkt iets heel verrassends te
zijn en doet denken aan het Al
lermooiste van de Hele Wereld
uit het boekje van Joke van
Leeuwen.
Evenals Van Leeuwen heeft
ook Velthuijs er iets moois van
gemaakt. Een eenvoudig ver
teld, maar mooi verhaal met
fraaie illustraties in de van
Velthuijs bekende, verzorgde
stijl. De CPNB die dc boekjes
van Van Leeuwen en Velthuijs
uitbrengt, heeft dit jaar in de
roos geschoten met deze uitga
ven. Extra is de speciale Muse-
umjeugdkaart die in de boekjes
zit en waarmee lezers tot 16
jaar tijdens de Kinderboeken
week (12 tot en met 22 oktober)
gratis eik museum kunnen be
zoeken.
'Duizend dingen achter deu
ren' kost f 3.50 bij aankoop van
een kinderboek, 'Krokodil en
het Meesterwerk' f 1,95 bij aan
koop van een kinderboek. Na
de Kinderboekenweek bedra
gen de prijzen respectievelijk
f 8.95 cn f 4.95.
momenten waarop de prinses de
rovers er hooghartig op wijst dat zij
met 'wij' en 'hoogheid' dient te
worden aangesproken. "Meidje?
Hoogheid! Koninklijke Hoogheid
zijn Wij. Begrepen? En nu willen
Wij dadelijk terug".
Op een onbewaakt moment gaat
de prinses ervandoor, de wildernis
in. Overleven valt echter om den
drommel niet mee. Niemand wil
haar verhaal geloven. Noodge
dwongen leert de prinses de eerste
beginselen van zelfredzaamheid,
onder andere als dienstertje in een
kroeg. Intussen loopt in het paleis
als gevolg van een complot een
nep-prinses rond.
'De rode prinses' is een modern
sprookje: spannend, grappig en
grimmig. Biegel zou Biegel niet
zijn als hij niet had gezorgd voor
een serieuze ondertoon. Eigenlijk
is het vreselijk om prinses te zijn en
in een keurslijf te worden geperst.
Vorsten dienen slechts voor de
sier, leert de prinses. Buiten het pa
leis is het leven ook niet echt leuk,
maar in elk geval vrij. De rode prin-
door Paul
Biegel
geschreven
boek kreeg
Fiel v.d.
Veen de
zilveren
penseel.
ses heeft even mogen ruiken aan
het leven buiten de paleismuren en
blijft met een hunkering achter.
'De rode prinses' is in alle opzich
ten een prachtig boek. Schrijver
Paul Biegel heeft een mooi sprook
je afgeleverd. Illustrator Fiel van
der Veen heeft zichzelf met zijn
oogstrelende en gevarieerde teke
ningen overtroffen. 'De rode prin
ses' is in alle opzichten een klein ju
weel.
ADVERTENTIE
■ii
loonTellegen
Toen niemand
iets te doen had
BOEKHANDEL
HAASBEEK
van Mande rsloosstraat 19
Alphen a/d Rijn
lel. 01720 - 73047
Herenhof 80 Alphen a/d Rijn lel. 01720 37323
I Jl>ri-.l v iiinjilclrllockkHHk-l
