Leger houdt
de touwtjes
in handen
op
Gratieverzoek RAF roept felle reacties
Zoekt u tapijt dat jarenlang meekan?
Thatcher leest Europa de les
'Geen centralisatie van de macht in Brussel'
Getuigenis op
Chileense tv
over marteling
Demonstranten
Armenië eisen
weer inlijving
van provincie
Hatema
Burma heeft nieuw kabinet
Algemene Vergadering VN kiest Argentijn
Nieuwe voorzitter Caputo bepleit
snelle oplossing van schuldencrisis
Engeland vraagt Sovjetunie
steun voor acties tegen Iraq
WOENSDAG 21 SEPTEMBER 1988
BUITENLAND
PAGINA 5
De machtigste man in dit nieuwe
kabinet is legerchefstaf luitenant-
generaal Saw Maung (59), die de
staatsgreep leidde. Hij is zowel mi
nister van buitenlandse zaken als
SANTIAGO AFP) - Carlos Cas-
zely, een Chileense voetballer
met een internationale reputa
tie, heeft gisteren zijn landge
noten opgeroepen 'nee' te stem
men bij het referendum op 5
oktober. Eerder had zijn moe
der op de nationale televisie
verteld over marteling waaraan
zij heeft blootgestaan.
„Ik moet een zeer droevige
ervaring vertellen, die ik 15 jaar
geleden heb ondergaan", zei 01-
ga Garrido, de moeder van de
voetballer, voor de camera. „Ik
ben ontvoerd en meegenomen
naar een onbekende plaats.
Daar ben ik gemarteld en aan
wrede kwellingen onderwor
pen", zei zij in de dagelijkse
verkiezingsuitzending van een
kwartier die de oppositie sinds
5 september heeft gekregen in
de aanloop naar het referen
dum van begin oktober. Haar
getuigenis maakte onderdeel
uit van een reportage over mar
telen in Chili.
Een song van de Britse zan
ger Sting, „Zij dansen alleen",
die opgedragen is aan de fami
lies van de verdwenen Chile-
nen en is opgenomen bij het
concert van Amnesty Interna
tional in Barcelona, zat ook in
de uitzending. Op 5 oktober
mogen 7,4 Chileense kiezers
met 'ja' of 'nee' aangeven of zij
willen dat president Pinochet -
de pleger van de militaire
staatsgreep in september 1973
tegen burgerpresident Sal
vador Allende -- tot 1997 staats
hoofd van Chili blijft.
Somalia
De mensenrechtenorganisatie
Amnesty International meldt in
een rapport dat het Somalische le
ger in haar strijd tegen de Somali
sche Nationale Beweging honder
den, en mogelijk 1.000 mensen zon
der vorm van proces heeft gedood.
Onder het bewind van president
Mohamed Siad Barre worden de
mensenrechten voortdurend ge
schonden.
Jachtseizoen
Een 10-jarige jongen die met en
kele vrienden een fietstochtje
maakte, is zondag op de eerste dag
van het nieuwe jachtseizoen in Ita
lië per ongeluk doodgeschoten
door jagers. De twee betrokken ja
gers zijn aangeklaagd wegens
doodslag. Bij een ander jachtonge-
luk raakte een 62-jarige jager dode
lijk gewond door een vriend die
zijn geweer op een vogel richtte. In
totaal zijn bij de opening van de
jacht zes mensen om het leven ge
komen.
Bhutto
De Pakistaanse oppositieleidster
Benazir Bhutto heeft vandaag in
het Lady-Dufferinziekenhuis in
Karachi het leven geschonken aan
een zoon. Volgens een woordvoer
der van het ziekenhuis maken
moeder en zoon het goed. De baby
is met de keizersnede ter wereld
gebracht.
Israël
Israël heeft een grootscheepse
vaccinatiecampagne tegen polio
aangekondigd nadat acht gevallen
van polio in het land waren gecon
stateerd. Dit heeft het Israëlische
ministerie van volksgezondheid
bekend gemaakt. In het totaal zul
len ongeveer 120.000 mensen in de
buurt van de stad Hadera tegen de
ziekte zullen worden ingeënt.
Veerboot
Op een rivier in het zuiden van
China is een overvolle veerboot ge
zonken, waardoor 61 mensen om
het leven zijn gekomen. Eén per
soon wordt nog vermist. Het pers
bureau Xinhua berichtte dat er
meer dan 80 passagiers aan boord
waren. De boot zonk in de autono
me regio Guangxi Zhuang, aan de
grens met Vietnam.
minister van defensie, een post die
hij in het vorige kabinet ook bezet
te. De enige burger in het kabinet
werd op het ministerie van gezond
heid gezet.
De benoeming van het nieuwe
kabinet, dat volgens diplomaten
een verkapte militaire junta is,
kwam na een dag van bloedige bot
singen tussen met automatische
geweren gewapende veiligheids
troepen en met primitieve krijgs
tuig uitgeruste anti-regeringsbeto
gers. Volgens Radio Rangoon wer
den daarbij tenminste 60 mensen
doodgeschoten, waarmee het offi
ciële dodencijfer, sinds de coup
van zondag, op 100 zou zijn geko
men.
Westerse diplomaten schatten
het dodental echter op 500. Onder
de slachtoffers zijn schoolkinderen
tussen 13 en 14 jaar, op wie de mili
tairen zouden hebben geschoten.
Een westerse diplomaat, die dit in
cident bevestigde, sprak van een
"schaamteloze vertoning" van het
leger. Negen betogers werden
doodgeschoten toen een menigte
een militair gebouw wilde bestor
men. In drie steden buiten
Rangoon zijn negen mensen door
de militairen doodgeschoten.
De nieuwe militaire regering
kondigde via de radio voorts aan,
dat de staf-officieren van de negen
regionale divisies de leiding op
zich zullen nemen van de provinci
ale besturen. Ook het bestuur in de
steden en dorpen is in handen van
militairen gelegd. Het tijdsbestek
waarin dit zou moeten gebeuren, is
niet bekendgemaakt.
Diplomaten zeggen dat generaal
Ne Win, die Burma 26 jaar lang
heeft geregeerd, het brein is achter
de staatsgreep. Ze zeggen dat de
militairen een 'schijncoup' hebben
uitgevoerd als de enige weg om het
militair geschoeide socialistisch
machtsstructuur van de oude gar
de in stand te houden.
BONN De poging van liberale
stromingen in de Bondsrepubliek
om bijna 20 jaar nadat in West-Ber-
lijn tijdens de studentenprotesten
de kiem werd gelegd voor de stads-
guerrilla, een dialoog met ex-RAF-
leden te beginnen, lijkt door een
massale campagne van rechts on
mogelijk te worden gemaakt.
door
Hans Hoogendijk
Een aantal RAF-leden vari de
eerste generatie, die tussen 1970 en
1977 het land terroriseerden en
vaak meerdere keren tot levens
lang zijn veroordeeld, hebben al
lang afstand genomen van het ge
weld. Zij zoeken een nieuwe identi
teit. Binnen de Westduitse samen
leving is een aantal politici uit alle
partijen, geestelijken en liberale
burgers bereid hen daarbij te hel
pen.
BRUSSEL (ANP) - De EG-landen
moeten onafhankelijke en soeve
reine staten blijven. Pogingen om
van de EG een soort Verenigde Sta
ten van Europa te maken zijn tot
mislukken gedoemd en alleen
maar schadelijk voor de Europese
samenwerking.
Met deze boodschap heeft de
Britse premier, Margaret Thatcher,
gisteren aan het begin van haar Eu
ropese tournee de toon gezet voor
de Britse EG-politiek in de komen
de jaren, zo menen waarnemers in
Brussel. Thatcher zal een bezoek
brengen aan België, Luxemburg
en - als eerste Britse premier in de
geschiedenis - Spanje.
Bij de opening van het acade
misch jaar in het Europacollege in
Brugge, een gelegenheid die ande
re Europese leiders vaak hebben
benut voor het afleggen van hoog
dravende verklaringen over de Eu
ropese idealen, zei Thatcher dat
Europa moet samenwerken om
Niet in de laatste plaats, omdat
zij geloven dat dit een weg is om te
voorkomen dat opnieuw jonge,
warrige, idealistische of gefrus
treerde geesten met geweld de
maatschappij willen hervormen.
Hun motto: alleen door lering te
trekken uit het verleden, kan een
herhaling in de toekomst worden
voorkomen.
Een aantal ex-terroristen is al
weer op vrije voeten, omdat zij
twee-derde van hun straf hebben
uitgezeten. Enkele maanden gele
den kreeg de eerste terrorist gratie.
Het was de inmiddels 41-jarige
Klaus Junschke, die na 16 jaar
werd begenadigd door de christen
democratische minister-president
van Rijnland-Pfalz, Vogel.
Zijn grootste pleitbezorger was
Vogels staatssecretaris, Schleyer,
zoon van de in 1977 op beestachtige
wijze vermoorde werkgeversvoor
zitter. Tot verbazing van velen
sterker te worden op het gebied
van handel, defensie en buiten
landse politiek.
„Maar dat betekent niet dat we
de macht moeten centraliseren in
Brussel of in handen moeten leg
gen van benoemde bureaucraten,
aldus Thatcher. „De gemeenschap
is geen doel op zichzelf, maar een
praktisch middel om de welvaart
en veiligheid van de Europese vol
keren te waarborgen in een wereld
met vele andere machtige landen
en groepen."
Indirect waarschuwde de Britse
premier de voorzitter van de Eu-
bleef een verkettering door rechts
uit.
Voorvechters van de liberale lijn
zagen daarin een indicatie dat
Westduitsland rijp was voor een
wat minder belaste omgang met
het recente verleden. Maar zij le
ken bedrogen uit te komen. Nu be
kend is geworden dat president
Von Weizsacker het gratieverzoek
van twee ex-RAF-leden in studie
heeft genomen, waartoe hij overi
gens krachtens de grondwet ver
plicht is, mobiliseert rechts-Duits-
land zijn krachten.
In de conservatieve pers werd di
rect gesteld dat Von Weizsacker de
tot levenslang veroordeelde Angè-
lika Speitel, al tien jaar in de cel, en
Peter-Jürgen Boock, sinds 1981 ge
vangen, gratie wil verlenen. Het
bureau van de president verklaar
de dat daar geen sprake van is,
maar dat de president slechts wil
onderzoeken of beiden daarvoor in
aanmerking komen.
ADVERTENTIE
ropese Commissie, Jacques Del-
ors, ervoor dat hij niet moet probe
ren van de EG een supranationale
mogendheid te maken. Ze noemde
het „ironisch" dat juist op een mo
ment dat de Sovjetunie begint in te
zien dat gecentraliseerde machts
uitoefening nergens toe leidt, som
migen in de EG de tegenoverge
stelde richting lijken te willen in
gaan."
Delors zei in juli, een week nadat
de twaalf regeringsleiders hem
voor twee jaar hadden herbe
noemd, in het Europees parlement
dat de nationale regeringen moe
ten wennen aan het idee dat tachtig
u
NEW YORK (AP) - De Argentijnse
minister van buitenlandse zaken
Dante Caputo is gisteren met een
overweldigende meerderheid tot
de nieuwe voorzitter van de 43ste
Algemene Vergadering van de Ver
enigde Naties gekozen. De verkie
zing van Caputo was een tegenslag
voor Groot Brittannië, dat krachtig
had gelobbyd voor Caputo's rivaal,
de ambassadeur van Barbados, Da
me Nita Barrow.
Caputo veroordeelde in zijn eer
ste toespraak de ontwikkelde lan
den vanwege het 'meedogenloze
systeem' om de schuldenlast van
de Derde Wereld op te voeren. Zijn
toespraak werd gezien als een
steunverklaring aan de ontwikke
lingslanden, die door hun aantal in
WASHINGTON/LONDEN
(Rtr/AP) - Groot Brittannië zou van
plan zijn de steun van de Sovjetu
nie te vragen voor acties tegen Iraq
nu dat land er al énige tijd van
wordt beschuldigd chemische wa
pens te hebben gebruikt in de
strijd tegen de Kurden. Dit staat in
de Britse krant 'Financial Times'
van vandaag.
De krant schreef dat een mede
werker van het Britse ministerie
van buitenlandse zaken de zaak
zou opbrengen in een gesprek met
Sovjet-functionarissen tijdens een
reis naar de Sovjetunie volgende
maand. Het ministerie van buiten
landse zaken wilde het bericht niet
bevestigen.
Groot Brittannië maakte, met
Nederland, deel uit van de tien lan
den die eerder deze maand de se
cretaris-generaal van de Verenigde
Naties vroegen een onderzoek in te
stellen naar het Iraaks gebruik van
gifgas tegen de Kurden in het noor
den van Iraq. Iraq heeft de beschul-
Dit beleid geniet de volle steun
van Geiszler, secretaris-generaal
van de CDU van bondskanselier
Kohl, van de juridische woordvoer
der van de regeringspartij FDP en
van de oppositionele SPD en Groe
nen. Maar de Beierse CSU meende
het staatshoofd te moeten waar
schuwen voor het treffen van een
onjuiste beslissing.
De weduwe van Schleyer had, in
tegenstelling tot haar zoon, geen
goed woord over voor het onder
zoek van de president, terwijl de fa
milie van de in 1986 vermoorde di
plomaat Gerold von Braunmuhl,
haar respect uitsprak. In diverse
rechtse bladen komen juristen aan
het woord die Von Weisacker hard
aanvallen. Von Weizsacker heeft
slechts officieel laten meedelen dat
hij verplicht is de gratieverzoeken
te bestuderen. Daartoe moet hij
zich natuurlijk ook een beeld vor
men van de betrokkenen en waar
kan hij dat beter doen dan in de ge-
procent van de wetten over tien
jaar in Brussel wordt uitgevaar
digd. Hij voegde eraan toe dat bin
nen enkele jaren de aanzet moet
worden gegeven tot de vorming
\^an een Europese regering.
Thatcher maakte gisteren duide
lijk dat zij van dergelijke ideeën
niets moet weten. We hebben de rol
van de overheid in Groot-Brittan-
nië niet met succes teruggedron
gen om ons door een superstaat in
Brussel te laten overheersen, aldus
de premier.
Europa moet zich volgens haar
concentreren op praktische maat
regelen, zoals het terugdringen van
de Vergadering een meerderheid
hebben. Caputo zal zijn voorzitter
schap gedurend een jaar uitoefe-
De 47-jarige ex-professor werd
gekozen met 91-66 en één onthou
ding. Aan de geheime stemming
namen 158 landen deel. De Alge
mene Vergadering telt 159 lidsta
ten, maar Zuidafrika is het stem
recht ontzegd.
De verkiezing van Caputo was
een ernstige tegenslag voor Groot
Brittannië, dat zich hevig tegen
zijn kandidatuur verzette en krach
tig had gelobbyd voor Barrow. Ar
gentinië en Groot Brittannië waren
vijanden in de Falklandsoorlog van
1982. De Algemene Vergadering
digingen herhaaldelijk ontkend en
weigerde een onderzoek van de
VN. De Verenigde Staten zeggen
dat zij bewijzen hebben dat Iraq
chemische wapens heeft ingezet.
Iraq liet het Amerikaanse ministe
rie van buitenlandse zaken weten
in de toekomst geen gebruik van
chemische wapens te zullen ma
ken.
Intussen verzochten honderd le
den van het Amerikaanse Congres
gisteren de Verenigde Naties drin
gend een diepgaand onderzoek in
te stellen naar de 'massale toename
van politieke moorden' in Iran. Dit
staat in een brief die zij naar secre
taris-generaal Perez de Cuellar van
de VN hebben gestuurd.
In deze brief wijzen de Congre
sleden op "de dramtaische toena
me van massa-executies" en citeer
den zij Iraanse opstandelingen die
Teheran ervan beschuldigden de
laatste maand duizenden mensen
te hebben vermoord of gearres
teerd.
vangenis? De president wil name
lijk niet in de eerste plaats een ver
zoeningssignaal aan vroegere ter
roristen geven of een officiële bij
drage leveren aan de strijd tegen
het fenomeen terrorisme, maar hij
wil onderzoeken of twee mensen
die gratie vragen die ook kunnen
krijgen.
De losgebarsten discussie levert
Von Weizsacker een beeld van de
geestelijke en emotionele toestand
waarin de maatschapij nu verkeert.
Wat dat betreft is hij een flinke stap
verder: rechts luistert net zo slecht
als links en beide fronten reageren
even emotioneel, want iedereen die
nu foei of hoera roept, dient te we
ten dat Von Weizsacker geen man
is van overhaaste stappen. En om
dat zijn herverkiezing als president
in 1989 voor 99 procent zeker is, zal
hij alle tijd nemen om een besluit te
nemen dat in overeenstemming is
met zijn geweten en met de grond
wet.
de landbouwuitgaven, het aanwak
keren van ondernemingslust via de
vrije interne markt en het vrijma
ken van het kapitaalverkeer. Daar
hebben ondernemers en consu
menten behoefte aan.
De meest fundamentele opgave
waar Europa voor staat is volgens
Thatcher de Europese defensie. De
Europese landen moeten meer uit
geven aan defensie om de Ameri
kaanse bijdrage aan de verdedi
ging van Europa niet in gevaar te
brengen. Bovendien moet Europa
een eigen rol spelen bij regionale
conflicten buiten Europa, zoals re
cent in de Golf.
De Britse premier liet merken
weinig behoefte te hebben aan een
Europese centrale bank. De af
schaffing van de binnengrenzen in
Europa wees zij volledig van de
hand. „We kunnen de grenzen niet
afschaffen als we onze burgers wil
len beschermen tegen drugs, terro
risten en illegale immigranten."
koos ten aanzien van dit conflict
consistent de zijde van Argentinië.
Van tevoren was gemeld dat Ca
puto en Barrow nek-aan-nek lagen,
maar Caputo bleek tenslotte met
een ruim verschil boven de 71-jari-.
ge ex-verpleegster te zijn gekozen.
Diplomatieke bronnen zeiden dat
Caputo veel stemmen had verwor
ven in de Niet-Gebonden Bewe
ging, waaronder India en Pakistan,
waarvan was verwacht dat zij voor
Groot Brittannië zouden stemmen.
De Argentijnse president Alf-
onsin benoemde Caputo in 1983 tot
minister van buitenlandse zaken.
Alfonsin verklaarde na het bekend
worden van de keuze, dat het gaat
om een erefunctie, die Argentinië
met trots vervult. Hij voerde aan
dat de keuze een erkenning in
houdt van het buitenlandse beleid
van zijn democratische regering.
De 43ste Algemene Vergadering
van de Verenigde Naties werd gis
termiddag geopend door de Oost-
duitse onderminister van buiten
landse zaken. Florin, die daarmee
zijn voorzitterschap afsloot. Tij
dens de Vergadering, die voor wat
betreft een aantal belangrijke inter
nationale kwesties in een sfeer van
verzoening van start is gegaan, zal
door de afgevaardigden van 159
landen worden gediscussieerd
over vele internationale vraagstuk
ken, zoals daar zijn de apartheid in
Zuidafrika, de ontwikkelingen in
de ruimte, de situatie in Midden-
amerika, ontwapening en mensen
rechten.
Dante Caputo. uoto afp>
MOSKOU (AP) - Duizenden Arme
niërs zijn gilleren niet naar hun
werk gegaan, om zich op het cen
trale plein van de regionale hoofd
stad Jerevan te verzamelen en te
protesteren tegen een bloedig tref
fen afgelopen zondag in de in Azer
beidzjan gelegen provincie Nagor-
no-Karabach waarbij tientallen ge
wonden vielen. De betogers eisten
van de regering van de Armeense
republiek dat die zich opnieuw tot
de machthebbers in Moskou zal
wenden om Nagorno-Karabach bi j
Armenië in te lijven.
Het officiële persbureau van
Azerbeidzjan, Azerinform, meldde
het overlijden van een 61-jarige
timmerman, die zondag gewond
was geraakt bij een schotenwisse
ling tussen Armeniërs en Azerbeid-
zjani's. Het persbureau Tass leek
de weg te plaveien voor strengere
maatregelen ter handhaving van
orde en gezag, met berichtgeving
waarin het accent werd gelegd op
de roep van het volk om rust en or
de. „Het volk eist dat orde en gezag
overal worden gehandhaafd. Poli
tie, justitie en het publiek nemen
daartoe de nodige maatregelen,"
aldus Tass.
Een Armeense activist, Rafael
Popojan, zei dat de president van
de Armeense republiek, Voskan-
jan, maandagavond tegenover een
menigte van een miljoen mensen
had toegezegd dat één dezer dagen
zou worden besloten of de Oppers
te Sovjet om een plenaire zitting
over de kwestie wordt verzocht.
De Opperste Sovjet kwam in juni
al over de kwestie bijeen en ver
wierp de eis van annexatie. In
plaats daarvan werd gekozen voor
sociale en economische ontwikke
ling van Nagorno-Karabach.
U vindt'in de Hatéma-wlnkel een tapijt dat zo slijtvast is,
dat u er maar liefst 7 jaar garantie op krijgt.
Bovendien is het nieuw ontworpen in zes kleuren die u
makkelijk kunt kombineren met de rest van uw interieur.
Het heet Balzac. De Hatéma Direkt Prijs is f 135,-.
Nu tijdelijk f 115,-.
Dus waarom stapt u voor alle zekerheid niet eens
'n Hatéma-winkel binnen?
WINKELS
Stationsplein 214-216, Leiden.
Dagelijks geopend vanaf 10.30 uur. Zaterdag vanaf 9.30 uur. Koopavond. Maandag gesloten.
RANGOON (GPD) De militaire leiders in Burma, die
zondag naar de macht grepen, hebben een kabinet ge
vormd, waarin zeven generaals, één admiraal en slechts
één burger zitting hebben. Daarmee hebben de militaire
leiders, volgens westerse diplomaten, de heerschappij van
het leger geconsolideerd. Er is geen premier benoemd,
noch is bekend wat het politieke programma is van dit ka
binet.
TOKYO - Oude vrouwen in de Japanse hoofdstad Tokyo huilen en bid
den op het plein voor het keizerlijk paleis nadat gisteren werd bekendge
maakt dat de gezondheid van de 87-jarige keizer Hirohito snel achteruit
gaat. Kroonprins Akihito zal op korte termijn worden gevraagd de taak
van zijn ernstig zieke vader over te nemen. Overigens is de toestand van
de keizer volgens zijn artsen gestabiliseerd. Hij heeft een goede nachtrust
gehad en volgens de artsen gaat hij de goede kant op, nadat hem drie
bloedtransfusies waren toegediend.
De ziekte van de keizer heeft op de Japanse beurs een hausse doen ont
staan in aandelen die betrekking hebben op inkt, papier en pulp. Ver
wacht wordt dat het papierverbruik met de dood van de keizer enorm zal
toenemen omdat bij de overheid en in de prive-sector alle formulieren,
waarop de naam en de regeerperiode van de keizer staan gedrukt, moeten
worden voorzien van de naam van de opvolger, keizer Akihito.
