Vijfkampers:
de veelzijdige
stiefkinderen
IKCliH
Starzeiler
Bakker in
zwaar weer
op dreef
Joegoslavië
en VS in
finalepoule
basketbal
PAGINA 20
SPORT
WOENSDAG 21 SEPTEMBER 1988
SEOUL (GPD) - De mode-
re vijfkamp mag dan het le
lijke eendje van de Olympi
sche Spelen zijn, toch is het
geesteskind van Pierre de
Coubertin nog altijd spring
levend. Dat bleek gisteren
in het Chamsill zwemsta-
dion waar het onderlinge
gevecht van 65 'allrounders'
uit 26 landen grote belang
stelling trok.
Nadat de eerste onderdelen, paard
rijden en schermen, in de volstrek
te anonimiteit waren afgewerkt,
trokken op de derde wedstrijddag
enkele duizenden nieuwsgierigen
naar het Olympische bassin om te
kijken of die vijfkampers het hoofd
boven water kunnen houden.
Dat lukt ze dus prima, de volge
lingen van De Coubertin, die be
halve de grondlegger van de nieu
we Spelen ook de uitvinder van de
moderne vijfkamp was. De Franse
baron meende dat een gezonde
geest niet alleen in een gezond,
maar ook in een militair gedrild li
chaam moest steken. Het was de
uitdrukkelijke wens van de voor
zitter van het IOC om een variant
van de oude Griekse pentathlon,
die bestond uit speerwerpen, dis
cuswerpen. verspringen, de 192
meter (600 keer de heilige voet van
de halfgod Heracles) en worstelen,
op te nemen in het olympisch pro
gramma.
In 1911 kreeg De Coubertin zijn
zin en een jaar later, tijdens de zo
merspelen van Stockholm, werd
de Zweed Gustaf Lilliehöok ge
kroond als eerste olympische pen-
tathlon-kampioen. Zweden bleef
de moderne vijfkamp beheersen
tot en met de Spelen van 1956 in
Melbourne, daarna namen de Oost-
europese landen de heerschappij
over. De Zweedse kracht in de
sterk militair gerichte mixture van
sporten is opmerkelijk, maar te
verklaren door het veelzijdige en
goed ontwikkelde gymnastiekon
derwijs in het land van Lars Hall,
de enige pentathleet die een Olym
pische titel prolongeerde. Timmer
man Hall was in 1952 de eerste bur
ger die goud won op de moderne
vijfkamp. Louter militairen waren
hem voorgegaan.
Van de hechte band tussen het
militarisme en de pentathlon is in
middels weinig meer over. Burgers
nemen het commando over. Maar
wie gaat er nu in hemelsnaam in
zijn vrije tijd paardrijden, scher
men, zwemmen, schieten en hard
lopen tegelijk? .Alleen iemand die
een beetje geschift is en het liefst
de meest uiteenlopende dingen wil
doen", geeft Lawrence Keyte uit
Ottawa het antwoord. De 25-jarige
Canadees is net balend uit het bad
gestapt. Na het zwemmen is hij in
de algemene rangschikking naar
de 48ste plaats gezakt. „Ik had ge
hoopt hier bij de eerste twintig te
eindigen, maar dat kan ik dus wel
vergeten".
Genieten
Keyte is de tegenslag op de 300
meter vrije slag weer snel te boven.
„Ik ben gewoon blij dat ik er bij
ben en daar geniet ik van", ver
klaart hij de vlotte verandering van
zijn gemoedstoestand. „De Olym
pische Spelen zijn de laatste jaren
het doel geweest waar ik keihard
voor heb getraind, vijf tot zes uur
per dag, naast mijn studie geologie.
Waarom? Nou, om er bij te kunnen
zijn. Je denkt toch niet dat je van
de moderne vijfkamp ook maar
eén cent wijzer wordt. Integendeel,
het kost juist handenvol geld".
Vandaar dat het olympische ide
aal van De Coubertin, paardrij
dend, schermend, zwemmend,
schietend en hardlopend door het
leven gaan, alleen voor militairen
en gegoede burgers haalbaar is. En
mede daardoor onbekend en dus
onbemind blijft. Keyte: „De mo
derne vijfkamp wordt zwaar onder
schat. Wij bedrijven pure topsport.
De winnaar van de tienkamp bij at
letiek wordt wel de beste atleet van
de wereld genoemd, maar ik zou
PUSAN (ANP) - Na de openings
dag van de Olympische zeilregatta
namen de Starzeilers Steven Bak
ker en Kobus Vandenberg een ste
vige pils om het ongemakkelijke
gevoel van een pech-race weg te
spoelen. Vandaag werden enkele
flessen opengetrokken om een ple
zierige wedstrijd na te beschou-
Als enigen van de grote Neder
landse zeilploeg in Pusan hoeven
de twee Star-zeilers zich niet aan
het alcoholverbod van bondscoach
Van der Aat te houden. Stuurman
Bakker (39) en bemanning Van
denberg (38) zijn dan ook anders
dan anderen en verdienen een spe
ciale behandeling. "Ze zouden al
leen maar uit hun doen raken als ik
ze prik liet drinken", is de opvat
ting van trainer Henri van der Aat.
In de eerste race kreeg het duo
met pech te kampen.In het voorde-
windse rak brak de fokkeboom en
verloor de in vijfde positie liggende
Bakker aansluiting met de top. Uit
eindelijk rolde er, mede door een
nog niet optimale afstelling van het
grootzeil, een negende plaats uit in
een weerssituatie, stevige wind
(kracht 5), die bovenaan het ver
langlijstje van de zwaargewichten
staat.
In de tweede race zeilden de Ne
derlanders, bij twaalf knopen
wind, als Vikingen over de hoge
golven van de Suyong-baai. „Ik
heb bepaald wat ervaring, maar
golven zoals hier heb ik nog nooit
meegemaakt", wist bemanning en
trimmer Vandenberg.
In een ruimwinds rak lieten de
Newderlanders zich meezuigen op
de hekgolf van snelheidsmaniak
Grael, de winnaar van de eerste
dag. In het tweede en derde kruis-
rak kozen ze voor de gunstige rech
terzijde.
Op tweehonderd meter van het
finish-schip ging Bakker de rest
van de concurrentie voorbij, maar
hij kon de koppositie niet behou
den. De Nederlanders kwamen net
naast de boei van de finishlijn uit
en moesten een extra klap maken.
Dat kostte de overwinning, maar
de derde plaats achter de verras
sende Brit Mclntyre en de aloude
Italiaanse rivaal Gorla mocht er
zijn. Bakker schoof in het klasse
ment na twee van de zeven races op
naar de vijfde positie.
Overigens klaagt het Nederland
se duo wel over het zeilwater van
Pusan. Officieel heet het te zijn ge
reinigd, maar Bakker en Vanden
berg hebben al allerlei vuil tegen
de kiel gehad, van matrassen tot
condooms.
t
De resultaten van de overige Ne
derlandse zeilers op de tweede dag:
Bart Verschoor werd bij het plank-
zeilen race vijfde (in de eerste was
hij elfde). Bij de FD's vielen Henri
Koning en Johan Schelling met
hun 17de plaats opnieuw tegen. In
de 470-klasse bij de dames finish
ten Henny Vegter en Marion Bult
man in de tweede race als twaalfde.
De klasseringen zijn nog niet offi
cieel.
De Verenigde
Staten en
Joegoslavië
plaatsten zich
vanochtend als
eerste teams voor
de finale-ronde
van het
basketbaltoernooi
- in Seoul. De ploeg
van coach
Thompson
versloeg Brazilië
met 102-87 en nam
daarmee wraak
voor de vorig jaar
geleden
nederlaag tijdens
de Pan-
Amerikaanse
Spelen. Op de foto
laat spelverdeler
Mitch Richmond
zien dat dunken
niet alleen is
voorbehouden
aan de 'grote'
jongens.
In de andere
poule klopte het
eveneens
ongeslagen
Joegoslavië
gastland
Zuidkorea met
104-92.
De 100 meter vrije slag voor
heren - het nummer dat mor
gen in Seoul de meeste aan
dacht zal trekken is een ech
te klassieker. Sinds 1896 prijkt
het onafgebroken op het Olym
pisch programma. Toch zijn
er van alle winnaars sinds
dien maar twee die echt in de
herinnering bleven voortle
ven: Johnny Weissmuller en
Mark Spitz. En Weissmuller
dan voornamelijk nog omdat
hij later roem oogstte als de
eerste film-Tarzan.
Weissmuller, een Ameri
kaan van Roemeense afkomst,
leed in zijn tien jaar durende
zwemcarrière niet ëén neder
laag. Met zijn speciale crawl
en adem-techniek bracht hij
een revolutie teweeg in zijn
tak van sport. Bij de Spelen
van 1924 en 1928 veroverde hij
in totaal vijf gouden medail
les. Als hij in het bad dook wa
ren er altijd twee races gaan
de: één van Weissmuller tegen
de klok en één van de rest van
het veld voor de tweede plaats.
Zijn wereldrecord op de 100
yards (51.0 sec) hield stand
van 1927 tot 1944.
Weissmuller was een vrolij
ke, onbekommerd levende jon
gen en de vraag kan gesteld
worden of hij ooit een zwem
mer van betekenis was gewor
den als hij niet als coach de
reusachtige Bill Bachrach
had gehad, een man die hem
strak aan het trainingssche
ma hield.
Eind van de jaren twintig,
toen Weissmuller alles gewon
nen had wat er te winnen was,
werd hij prof d.w.z. hij ging
tegen een fors honorarium re
clame maken voor badpak
ken, Geld als water verdiende
hij later ook bij de film, maar
er zat weinig orde in zijn le
ven. Vijf huwelijken, zware
alimentaties en een snelle
hand van uitgeven waren er
de oorzaak van dat hij er in de
herfst van zijn leven finan
cieel nogal pover bij zat.
De ironie wil dat hij voor de
rol van Tarzan aanvankelijk
geen belangstelling had. Men
moest hem ertoe overhalen een
filmtest te doen. Die stelde vol
gens Weissmuller weinig voor.
"Voor die test moest ik een
keer in een boom klimmen en
een paar keer met een meid in
mijn armen langs de camera
lopen". Hoewel velen na hem
de rol van Tarzan speelden,
beschouwde hij zichzelf als de
enige echte. "Die anderen wa
ren ouwe wijven".
Zijn fantastische roem als
Tarzan redde Weissmuller
eens uit een zeer hachelijke si
tuatie. In de jaren vijftig nam
hij deel aan een golftoernooi
op Cuba. Fidel Castro had dat
eiland nog niet in zijn greep,
maar zijn guerrillastrijders
lieten zich al geducht gelden.
Op weg naar de golfbaan
werd Weissmullers auto aan
gehouden door Castro's tot de
tanden gewapende mannen.
Ze wisten niet wie hij was, ze
zageai in hem louter een Ame-
'rikaanse 'imperialist', en wil
den hem meenemen. Toen
Weissmuller dat merkterof
felde hij met beide vuisten op
de eigen borstkas en liet zijn
befaamde jungle-kreet horen.
De sfeer veranderde ogenblik
kelijk. Verrukt staarden ze
hem aan: Tarzan in levende
lijve! Nadat hij iedereen van
handtekeningen had voor
zien, mocht hij zijn weg ver
volgen.
Weissmuller, symbool van
kracht en vitaliteit, was zijn
zwemcarrière begonnen op
medisch advies. Als jongen
was hij zwak en ziekelijk. In
januari 1984 overleed hii. 79
jaar oud, de men
RUUD
Thompson zou het niet redden'
het Daley Thompson wel eens in
het zwembad tegen ons willen zien
opnemen".
Volgens Thomas Redhead zou
zijn landgenoot in het water afgaan
als een gieter. „Maar dat geldt niet
voor een pentathleet die de atle
tiekbaan opstapt", meent de coach
van de Britse vijfkampers, die na
drie onderdelen achter Hongarije
tweede staan in het landenklasse-
ment en van wie Richard Phelps de
vierde plaats inneemt in het indivi
duele klassement.
Redhead is er van overtuigd dat
de winnaar van de moderne vijf
kamp de meest veelzijdige atleet
ter wereld is. „Het is niet niets wat
die knapen presteren", stelt de
schietdeskundige in het Britse
kamp. "Vergeet niet dat alle onder
delen in principe strijdig met el
kaar zijn. Elke discipline doet een
aanslag op andere spieren, ge
wrichten en reflexen. Het is om de
drommel niet makkelijk na een ex
plosief nummer als het zwemmen
in één dag te veranderen in een ijs
machine die zichzelf bij het schie
ten volledig in bedwang moet zien
te houden".
Zelfs voor de Olympiërs onder
de pentathleten is dat. vaak te veel
gevraagd, vandaar dat er vlak voor
het vierde onderdeel wel eens een
paar borrels achterover worden ge
slagen; tegen de zenuwen. Bij wijze
van experiment werd de moderne
vijfkamp in Los Angeles in vier da
gen afgewerkt. Maar atleten en
coaches vonden het maar niets;
schieten en hardlopen op één dag,
zeker niet met een glaasje op. In Se
oul wordt de pentathlon dan ook
weer gewoon in vijf dagen afge
werkt.
De afsluitende vier kilometer
cross-countryloop staat voor mor
gen op het programma. Thomas
Redhead is er van overtuigd dat de
Hongaren, zowel in het individuele
als het land enklassement, niet
meer kunnen worden ingelopen op
het parcours door het Olympisch
Park. „Daarvoor zijn zij gewoon te
sterk", geeft hij toe, „Hongarije
heeft een geweldige traditie in deze
sport en daardoor een enorm brede
basis. De Russen komen er deze
keer niet aan te pas omdat ze de
pech hebben gehad bij het paard
rijden de slechtste paarden te lo
ten. Nee, de veelzijdigste atleet ter
wereld komt dit jaar uit Hongarije.
Maar niemand zal hem leren ken
nen, dat is het frustrerende van de
ze sport".
Johnny Weissmuller, toen hij nog geen Tarzan was.
100 METER VLINDER
Goud: Nesty (Sur) 53.00
Zilver: Biondi (VS) 53.01
Brons: Jameson (Eng) 53.30
400 METER WISSEL
Goud: Darnyi (Hon) 4.14.75 (WR)
Zilver: Wharton (VS) 4.17.36
Brons: Battistelli (Ita) 4.16.01
4X200 VRUE SLAG
Goud: VS
Zilver: DDR
Brons: Westduitsland
Vrouwen
200 METER VRIJ
Goud: Friedrich (Odl) 1.57.65
Zilver: Poll (CRI) 1.58.67
Brons: Stellmach (Odl) 1.59.01
200 METER SCHOOLSLAG
Goud' Hömer (Odl) 2.26.71 (WR)
Zilver: Huang (Chi) 2.27.49)
Brons- Frenkeva (Bul) 2.28.34
Mannen
Eerste ronde: Casal (Spa) - Gurr (Zim) 6-2 6-3 6-
1 Javier Sanchez (Spa) - Abdullah (Nig) 6-2 7-5
6-3, Tsierkasov (Sov) - Chapacu (Par) 6-0 6-0 6-
1. Evernden (NZI) - Ivanisevic (Joe) 7-6 6-3 6-3,
thenburger (Odl), Gautheron (Fra), Young (VS),
Chen (Tai), Jones (Eng). Zhuu (Chi), Speight
(Aus)
10. Marius Gherman (Roe)
9,90-9,80-9.65-9,70-9,80-9,80-58,65
9,80-9,80-9,70-9,80-9,90-9,90-117,55
GROEP B
Zuidkorea Westduitsland 4-1, Australië - Cana
da 1-1
GEWICHTHEFFEN ROEIEN
TOT 60 KG
Goud: Suleymanoglu (Tur) 342,5 kg (WR)
Zilver: Topoerov (Bul) 312,5)
Brons: Ye (Chi) 287,5
LUCHTPISTOOL
Goud: Sekaric (Joe)
Zilver: Saloekvadse (Sov)
Brons- Doebrantsjeva (Sov
Cahill (Aus) - Antonitsch (Oos) 6-2 6-4 6-7 6-2,
Emilio Sanchez (Spa) - Matsuoka (Jap) 6-3 6-4 6-
3, Jarryd (Zwe) - Laurendeau (Can) 7-6 4-6 7-5 7-
5, Mayotte (Vst) - Dong-Wook (ZdK) 6-3 6-3 6-4.
Steeb (Wdl) - Volkov (Sov) 7-5,6-4,6-3, Kim (Kor)
- Kalovelonis (Gri) 7-5, 3-6. 6-2, 6-3
Vrouwen
Eerste ronde: Novotna (Tsj) - Demongeot (Fra)
6-4 6-3, Minter (Aus) - Escobedo (Mex) 6-1 6-3,
Miro (Bra) - Kelesi (Can) 7-5 7-5, Suire (Fra) - Ba-
suki (Ind) 6-3 3-6 6-0, Meshki (Sov) - Rajchrtova
(Tsj) 7-5 7-5, Gomer (Gbr) Cordwell (Nzl) 4-6 7-5
6-2, Paulus (Oos) - Fulco (Arg) 7-6, 6-4
ACHTERVOLGING
Achtste finale: Dittert (ODI) 4.36,01Cent (Ned)
ingelopen in elfde ronde, Andersson (NZI)
4 41,25 - Risi (Zwi) 4.44,38; Clausen (Den)
4 43,71 - Duerst (WDI) 4.45,20, Dawidowicz (Pol)
4.42,03 - Tuiunen (Fin) 4.46,65; Woods (Aus)
4.36.49, Cvermak (Tsj) ingelopen; Oemaras
(Sov) 4.35,32, Somogyi (Hon) ingelopen in ne
gende ronde; Sturgess (GBr) 4.37.17 - Bnnton
(VSt) 4.47,27
Vrouwen
SPRINT
Geplaatst voor kwartlin
i Saiumiae (Sov), Ro-
KLEIN KALIBER
Goud: Sperber (Wdl)
Zilver: Letcheva (Sov)
Brons: Tsjerkasova (Sov)
LANDEN
Goud: Sovjetunie (593.350)
Zilver: DDR (588.450)
Brons: Japan (585.600)
INDIVIDUEEL
(resp. vloer, voltige, ringen, sprong, brug, rek en
totaal, eerste regel verplichte, tweede regel keu-
zestof)
1 Vladimir Artemov (Sov)
9,95-9,80-9,90-9,85-10.00-9,90- 59,40
9,95-9,95-9,90-9,80- 9,95-10,00-118,95
2. Valeri Ljoekin (Sov)
9,90-9,85-9,90-9,70- 9,90-9,90-59,15
9,90-10,00-9,95-9,90-10,00-9,95-118.85
3 Dimitri Bilosertsjev (Sov)
9,90-9,90-9,95-9,80- 9.90-9.90-59,35
9,85-10,00-10.00-9.80-10.00-9.45-118.45
4. Sergei Karikov (Sov)
9,90-9,75-9,90-9,85- 9,80-9,65-58,85
10,00-9,90-9,90-9,95-9,90-9.90-118,40
5. Sylvio Kroll (ODI)
9,80-9,80-9,80-9,85-9,85-9,25-58.35
9,90-9,95-9,90-9.95-9.90-9.90-117,85
6 Kalofer Christozov (Bul)
9,90-9.65-9.90-9,65-9,80-9,70-58,60
9,90-9,90-9,90-9,65-9,95-9,80-117.70
6. Vladimir Gogoladze (Sov)
9,80-9,70-9,80-9,90-9,75-9.65-58.60
9,85-9,80-9,80-9,85-9,90-9,90-117,70
8. Yukïo Iketani (Jap)
9,90-9,70-9,80-9,90-9,70-9,90-58,90
9,90-9,80-9,75-9,75-9,80-9.75-117,65
9. Sven Tippelt (ODI)
9,90-9,80-9,90-9,75-9,90-9.80-59,05
970-9,90-9,95-9.80-9,80-9.40-117,60
SKIFF
(Eerste twee naar finale)
Eerste serie: 1. Karpmnen (Fin) 7.14.91 2 Zwolle
(Ned) 7.16.23,3. Crois (Bel) 7.19,94.
Vrouwen
DUBBEL VIER
(Eerste twee naar finale)
Eerste serie: 1. Roemenië 6.26.14, 2. België
6.37.46, 3. Nederland 6.38.95
GROEP C
Sovjetunie - Argentinië 2-1
Sovjetunie 2 1 1 0 3 2-1
VS 2 0 2 0 2 1-1
Zuidkorea 2 0 2 0 2 0-0
Argentinië 2 0 1112-3
Joegoslavië
Australië
Spanje - China 106-74
VS 3-6 Canada 3-4
Brazilië 3-5 China 3-4
Spanje 3-5 Egypte 3-3
GROEP B
Centraal Afr. Republiek - Puerto Rico, Australië -
Sovjetunie 69-91, Joegoslavië - Zuidkorea 104-
3-6 Australië
Sovjetunie 3-5 Centraal Afr
Puerto Rico 3-5 Zuidkorea
Vrouwen
GROEP A
Nederland VS 3-1
Argentinië - Engeland 0-1
1-2 Argentinië 1-C
Vrouwen
GROEP A
Zuidkorea - Oostduitsland 3-1Japan - Sovjetunie
2 2 0 0 4 7-0
2 10 12 3-2
2 10 12 1-3
2 0 0 2 0 0-7
Westduitsland - Australië 13-11
Frankrijk l-'2 Sovjetunie
Westduitsland 1-2 Australië
Italië 1-1 Zuidkorea
dall 1
l, 3. Boersma 14.7. Verschoor 28.
(Ned). Stand: 1Jones/Knowles 3 punten. 2. B0|-
sen-Möller/Grönborg 8,3. Adler/Temke 13,7,18.
Koning/Schelling 45.
SOLING
1. Verenigde Staten (Kostecki, Baylis, Billing-
ham). Stand: 1 Verenigde Staten 3 punten, 2.
Oost-Duitsland 5,7, 3. Brazilië.
mann/Drontmann (Ned). Stand: 1. Peponnet-
Pillot 5,7 punten, 5. Drontmann/Drontmann
24,7.
TORNADO
1. Grael/Freitas (Bra), 16. Van Bladel/Van Bla
de! (Ned). Stand: 1Le Deroff/Henard 3 punten.
9. Van Bladel/Van Bladel 30.
chardt 14 punten, 4. Heiner 23,4.
Vrouwen
470-KLASSE
1. Jolly/Jewell (VSt), 12. Vegter/Bultman (Ned).
Stand: 1Söderström/Bengtsson 3 punten.
PAARDESPORT
a 37.60 strafpunten.
Landenwedstrijd: 1. West-Duitsland 204.20, 2
Nieuw-Zeeland 241.20. 3. Groot-Brittannie
246.80.
1-0
GROEP B
Hongarije - Griekenland 12-10. China - Spanje 6-
13. Joegoslavië - VS 6-7
Spanje 1-2 Joegoslavië 1-0
Hongarije 1-2 Griekenland 1-0
VS 1-2 China 1-0
Vrouwen
GROEP A
Tsjechoslowakiie - Zuidkorea 27-23
PLANKZEILEN
1Gebhardt (VSt). 5. Verschoor (Ned), 8. Boers-
a (N.Ant). Stand: 1Gebhardt 8 punten, 2. Ken-
STAR
1Mclntyre/Valie (GBr), 3. Bakker/Vandenberg
(Ned). Stand: 1. Mclntyre/Valie 11,7 punten, 2.
Grael/Falcao 13,3. Hagen/Girr 14,7, 5. Bakker-
/Van den Berg 20,7.
Stilte voor de storm bij het Olympisch tennistoernooi? De formaliteiten
dienen hoe dan ook te worden vervuld. tfoto anpi
