Minder geld voor stadsvernieuwing MILJOENENNOTA Verbreding van snelweg Leiden-Den Haag in '89 Smit-Kroes: tgv kan over bestaande lijn Gesubsidieerde woningbouw volgend jaar flink omlaag Bijna twee miljoen voor de Vlietianden Leiden de dupe van nieuwe regeling Rekenkamer: financieel beheer ministeries slecht LEIDEN - Leiden krijgt vanaf 1990 jaarlijks ongeveer een miljoen gulden minder dan nu uit het stadsvernieuwingsfonds. Door een andere verdeling van het door het rijk beschik baar gestelde budget (in totaal ruim een miljard gulden) ontvangt de gemeente dan zo'n 13 moétër een tgv miljoen gulden. Volkshuisvesting Dat blijkt uit het Meeijarenplan Stadsvernieuwing 1989-1993 bij de begroting van het ministerie van volkshuisvesting. Ook andere ge meenten in de streek leveren in. Bij de nieuwe verdeling, op grond van actuele gegevens, speelt ook een rol dat de aandacht steeds meer uit gaat naar bedrijven in oude stads delen. In 1986 werd hieraan over het hele land 86 miljoen gulden uit gegeven. De verwachting is dat de komende jaren dit bedrag rond de 100 miljoen schommelt. Hoewel het effect van de nieuwe verdeling in het algemeen zal zijn dat gemeenten vanaf 50.000 inwo ners er op vooruit zullen gaan, geldt dit niet voor Leiden. Verge lijkbare gemeenten als Arnhem, Nijmegen en Tilburg profiteren wel of gaan er in elk geval niet op achteruit met een subsidie-aandeel van 13,5 tot 14 miljoen gulden per jaar. Leiden staat vanaf 1990 tiende op het subsidielijstje. Andere gemeenten in de regio zien, net als Leiden, vanaf 1990 hun aanspraken op het stadsvernieu wingsfonds slinken. Alphen levert ruim een ton in en komt op onge veer 1,1 miljoen gulden. Katwijk gaat van een miljoen gulden naar negen ton en Noordwijk van ruim 800.000 gulden naar 600.000, ruw weg hetzelfde bedrag waarop Hille- gom uitkomt, nadat het bijna een ton zal hebben ingeleverd. Grote steden Ongeveer de helft van het hele budget wordt door de vier grote steden opgesoupeerd. De nadruk blijft voorlopig liggen op onder meer de verbetering van de oude stadsdelen gekoppeld aan bestrij ding van langdurige werkloosheid in de oude wijken en samenwer king tussen overheid en particulie ren bij deze projecten. Ook de wo ningen tussen 1920 en 1940 ge bouwd verdienen nog een grondi ge aanpak. "Na 15 jaar stadsver nieuwing beginnen onze steden en dorpen er goed uit te zien, maar dat geldt helaas niet voor alle stadsde len", aldus het Meerjarenplan. Het stadsvernieuwingsfonds, waaruit het opknappen van huur- en koopwoningen wordt gesubsi dieerd, zal in 1989 in totaal 1018 miljoen gulden bevatten. Daar naast zijn er forse subsidiebedra gen beschikbaar voor nieuwbouw in de stadsvernieuwingsgebieden (1440 miljoen in 1989) en verbete ring van huurwoningen (2512 mil joen). Voor dit jaar worden de totale uitgaven voor de stadsvernieuwing geraamd op 2385 miljoen gulden, 130 miljoen minder dan vorig jaar. Ongeveer 12 procent daarvan wordt besteed aan maatregelen ter verbetering van het milieu. Het mi nisterie becijfert dat in 1988 180 miljoen wordt uitgegeven aan het opknappen van rioleringen en miljoen aan het reinigen van v vuilde grond op bouwplaatsen. STREEK De verdubbeling van de spoorlijn tussen Rotterdam en Amsterdam maakt het goed moge lijk om de supersnelle trein (tgv) over de bestaande lijnen te laten rijden. Er hoeft dan geen speciale nieuwe lijn voor de tgv te worden aangelegd dwars door het groene hart van de randstad. Minister Smit-Kroes (verkeer en waterstaat) zegt dat in haar begro ting voor 1989. De gezamenlijke spoorwegmaatschappijen, waaron der de Nederlandse Spoorwegen, brachten eerder dit jaar een inte rim-rapport uit over een supersnel le treinverbinding Parijs-Brussel- Amsterdam. De tgv rijdt nu alleen tussen Parijs en Lyon, maar de be doeling is om de komende jaren een Europees tgv-net te maken om beter te kunnen concurreren met de auto en het vliegtuig. In 1993 moet er een tgv van Parijs naar Am sterdam rijden. Vanwege de zeer hoge snelheden die deze trein bereikt, tegen de 300 kilomter per uur, zijn eigenlijk spe- ciale spoorlijnen nodig met weinig bochten. De Nederlandse Spoor wegen wilden voor de lijn Brussel- Amsterdam daarom zowel van Roosendaal naar Rotterdam als van Rotterdam naar Amsterdam speciale lijnen aanleggen. De trein zou onder meer door een aantal ge meenten ten oosten van Leiden rij den. Een groot deel daarvan heeft fel geprotesteerd tegen het NS-plan, waarbij naast verkeerstechnische vooral milieubezwaren naar voren werden gebracht. Zij vinden dat de tgv het laatste stukje Parijs-Am sterdam maar over de bestaande spoorlijn moet rijden. NS zijn in hun laatste interim-rapport voor dit verzet gebogen en hebben voor gesteld om de trein maar over de bestaande lijn te laten rijden. Smit-Kroes heeft binnenkort met haar Belgische en Franse col lega overleg over de tgv. Volgend jaar moet een definitief besluit over het tracé vallen. De minister merkt in haar begroting nadrukke lijk op dat de verdubbeling van twee naar vier sporen van de lijn Rotterdam-Amsterdam het tech nisch goed mogelijk maakt om de tgv over het bestaande traject te la ten rijden. Bovendien zou de trein dan ook Den Haag kunnen aan doen, iets waar de Hofstad na drukkelijk om heeft gevraagd. Met de verdubbeling van het aantal lijnen tussen Rotterdam en Amsterdam is al een begin ge maakt door onder meer de eerste fase van de verdubbeling van de spoorlijn Leiden-Den Haag en de verhoging van de spoorbrug over de Oude Rijn. Daarmee is 27 mil joen gulden gemoeid. Als de ver dubbeling rond 1995 voltooid is - daarvoor is nog ongeveer 400 mil joen gulden nodig - komen er waar schijnlijk ook nieuwe stations in Leiden Noord (Merenwijk), Voor hout en Hillegom. De gemeenten in de Bollen- en Duinstreek hebben de laatste jaren voortdurend aangedrongen op de heropening van een of meer sta tions aan de 'oude lijn' Leiden- Haarlem. NS wezen dat tot voor kort steeds af met als argumenten dat deze niet rendabel zouden zijn en dat het niet mogelijk was om in de bestaande dienstregeling stops in de Bollenstreek in te bouwen. x de Leidse Haver- LEIDEN/STREEK - Het komen de jaar wordt een begin gemaakt met de verbreding van rijksweg 4 tussen Leiden en Den Haag. De be staande vierbaansautoweg wordt dan tot aan het verkeersplein bij Leidschendam (Prins Clausplein) voor een bedrag van 191 miljoen gulden verbreed tot een zesbaans- weg. Verkeer en Waterstaat Minister Smit-Kroes (verkeer en waterstaat) kondigt dat aan in de begroting van haar departement voor 1989. Verder wil ze de moge lijkheid onderzoeken om de be staande rijksweg 44 tussen Burger veen en Leiden eveneens te verbre den van vier naar zes banen. Ook onderzoek naar een nieuwe snelweg tussen Haarlem naar de A4 (Amsterdam-Den Haag) staat op het programma. Deze weg zou bij Alkemade moeten aansluiten op de A4 en tevens een aansluiting moeten krijgen op de nieuwe pro vinciale weg S20 (Nieuw-Vennep - Hillegom). Deze laatste weg speelt ook een rol in het plan van de minister om in de periode 1990-1993 een aan sluiting te maken tussen de Kruis weg in de Haarlemmermeer en de rijksweg 44 bij Burgerveen. Door dit project, dat 19 miljoen gulden kost, krijgt de SW2-S20 een volledi ge aansluiting op het bestaande snelwegennet. De minister speelt daarmee in op de overeenstemming die de pro vincies Noord-Holland en Zuid- Holland hebben bereikt over de aanleg van een nieuwe provinciale weg van Nieuw-Vennep, over de Ringvaart van de Haarlemmer meer naar de Herenweg tussen Hil legom en Lisse (SW2-S20). Deze weg moet de Duin- en Bollenstreek een goede oost-westverbinding ge ven die de dorpskernen van Hille gom en Lisse verlost van het door gaande oost-westverkeer. Nu zorgt die verkeersstroom in beide gemeenten voor veel over last. Vooral in de Kanaalstraat in Lisse zijn de verkeersproblemen de gemeente boven het hoofd ge groeid. Overeenstemming over een nieuwe oost-westverbinding bleef jarenlang uit omdat de beide be trokken provinciebesturen het niet eens konden worden over de kos tenverdeling van de nieuwe brug die ter hoogte van de kalkzand steenfabriek tussen Hillegom en Lisse over de Ringvaart moet wor den aangelegd. De aanleg van de nieuwe auto weg tussen Leiden en Alphen (rijksweg 11) is al bezig. Het zandli- chaam voor de nieuwe weg, die 176 miljoen gulden gaat kosten, ligt er voor het grootste deel al. Het aan sluitende deel Alphen-Bodegra- ven, waar de rijksweg op de rijks weg 12 (Den Haag-Utrecht-Arn hem) moet aansluiten, is gepland voor tussen 1993 en 1998. De kos ten van deze weg zullen ongeveer 120 miljoen bedragen. DEN HAAG (GPD/ANP) - In 1989 mogen er van staatssecretaris Heerma 70.500 nieuwe woningen met subsidie van het rijk worden gebouwd. Dit jaar zijn dat er nog 79.500. Het nieuwbouwprogramma daalt derhalve met elf procent. Voor premiekoopwoningen ko men alleen nog huishoudens in aanmerking die een belastbaar in komen van maximaal 43.500 gul den hebben. Dat is nu nog 51.000 gulden. De huren gaan op 1 juli vol gend jaar met drie procent om hoog. Wie goedkoop woont krijgt een huurverhoging van vijf tot ze ven procent. Volkshuisvesting Dit zijn de belangrijkste concrete ingrediënten van de begroting van Volkshuisvesting voor 1989. In de toelichting schrijft de staatssecre taris de zorg voor voldoende wo ningen voor mensen met een laag inkomen, vooral in oude stadswij ken, hoog in zijn vaandel te heb ben. Het aantal nieuw te bouwen sociale huurwoningen blijft met 29.500 gelijk aan dit jaar. Het reno vatieprogramma omvat 73.000 wo ningen, ook ongeveer evenveel als dit jaar. Volgens Heerma vlakt de groei in de vraag naar goedkope huurwo ningen langzaam af. De vraag naar premiekoopwoningen neemt ge staag toe, terwijl de markt voor wo ningen in de vrije sector volgens hem behoorlijk groeit. Vorig jaar zijn er 17.000 woningen meer ge bouwd dan was verwacht. Het me rendeel hiervan is in de vrije sector opgeleverd. Het programma voor premiekoopwoningen gaat dan ook van 20.000 naar 21.000, terwijl Heerma voor de vrije sector 24.000 bouwvergunningen denkt te kun nen afgeven. Dit jaar zijn dat er nog 15.000. Beleggers De beleggingsinstellingen bou wen dit jaar naar verwachting slechts 5.000 van de 9.000 premie- huurwoningen waarvoor zij op de lijst staan. Heerma heeft hun 'taak' voor volgend jaar dan ook op 5.000 woningen gesteld. De beleggers bouwen huurwoningen voor de middeninkomens. Een deel van de resterende 4.000 woningen hebben de beleggers als premiekoopwo ning op de markt gebracht, omdat daarnaar meer vraag is. De woningen waarvoor het rijk een eenmalige premie van 5.000 gulden geeft, zowel koop als huur, gaan ook in aantal omlaag. Dit jaar worden er nog 21.000 van ge bouwd, volgend jaar 15.000 en over vijf jaar nog maar 5.000. Heerma vindt dat die woningen ook zonder de subsidie kunnen worden ge bouwd. Heerma zegt de kwaliteit van de nieuwbouw ook in de lage prijs klassen te willen handhaven. Con creet betekent dit dat de bouw van een sociale huurwoning volgend jaar 118.000 gulden mag kosten. Dat is nu 115.000 gulden. Deze ver hoging vloeit voort uit de gestegen bouwkosten. In de toekomst wil Heerma pre miekoopwoningen wat kosten en kwaliteit betreft meer in de buurt brengen van sociale huurwonin gen omdat beide categorieën per slot van rekening voor dezelfde in komensgroepen zijn bedoeld, na melijk tot en met 'modaal' (40.000 gulden bruto). De eerste stap in die richting is dat in 1989 premiekoop woningen niet meer mogen kosten dan 142.000 gulden in de Randstad en 10.000 gulden minder in de rest van het land. Nu liggen die prijzen nog 6.000 gulden hoger. De maxi mum inkomensgrens voor deze koopwoningen gaat in de jaren ne gentig ook omlaag tot ongeveer 35.000 gulden belastbaar. Grondkosten Om zoveel mogelijk te bereiken dat de bouwgrond voor premie- koopwoningen niet duurder blijft dan die voor sociale huurwoningen gaat Heerma volgend jaar de kavel- prijs voor premiewoningen maxi meren op 33.000 gulden in het wes ten en op 30.000 gulden in de rest van het land. Gemeenten hebben de neiging hun bouwgrond zo duur mogelijk te verkopen. Daardoor blijft er minder geld over voor de daadwerkelijke bouw, aangezien de koopprijs ook aan een maxi mum is gebonden. Voor de stadsvernieuwing trekt Heerma in 1989 evenals dit jaar ruim een miljard gulden uit. Bij het opknappen van huurwoningen verschuift hij het accent naar de vooroorlogse panden omdat die er veel slechter bij staan dan de naoorlogse huizen. Het gaat dan vooral om oude huizen die van par ticulieren opgekocht zijn. Een re novatie mag per woning gemid deld 40.000 gulden kosten. Een naoorlogse woning mag voor 12.000 gulden worden opgeknapt en woningen van na 1968 voor 4.000 gulden. Heerma geeft de woningbouw verenigingen opdracht om 14.000 woningen te renoveren met eigen geld. Hij wil daar geen subsidie voor geven omdat zij bij hem afge sloten leningen voor de bouw van woningen vervroegd hebben afge lost, waardoor ze rentevoordeel hebben. De staatssecretaris schrapt daarom 250 miljoen gulden van zijn budget voor renovatiesub sidies. Brandstof Er komt in 1989 tijdelijk een toe slag van 1,3 cent per liter op de ac cijns voor gelode lichte olie. Vanaf 1990 zal de verhoging worden gefi nancierd uit de opbrengsten van de brandstofheffingen. Daardoor blij ven de huidige tarieven gehand haafd. Zij zullen niet zoals aanvan kelijk de bedoeling was, worden verlaagd. Deze financiële maatre gel is volgens minister Nijpels van milieubeheer nodig om het extra bedrag van 242 miljoen gulden, dat de komende vijfjaar aan de milieu begroting wordt toegevoegd, mo gelijk te maken. De regering heeft deze maatregel genomen omdat zij de zorg voor het milieu als een be langrijk onderdeel van haar beleid beschouwt. Van het extra bedrag gaat 122 miljoen gulden naar de gemeenten, die nu te weinig geld hebben om hun milieutaken naar behoren uit landbouw STREEK Het ministerie van landbouw en visserij stelt het ko mende jaar minstens vier miljoen gulden beschikbaar voor toerisme en recreatie in de streek. Volgens het rijksmeerjarenprogramma voor openluchtrecratie en toerisme is daarin ook een subsidie van 1 miljoen gulden gepland voor een weg naar het recreatiegebied de Vlietianden bij Leiden, alsmede 883.000 gulden voor recreatieve doeleinden en 100.000 gulden voor bouwwerken. De overheid streeft naar verbete ring van de 'toeristisch recreatieve infrastructuur'; voor 1989 is in to taal 51,2 miljoen gulden beschik baar, waarvan 12,5 miljoen vooral voor fiets- en wandelpaden en bruggetjes. De hele provincie Zuid-Holland ontvangt in 1989 11,6 miljoen gul den, vooral voor projecten in het groene hart van de Randstad. Ver spreid over de Randstad worden de komende jaren 250 tot 300 hecta re bos aangelegd. Het Valkenburg- se meer het Gat van Lagendijk valt weer in de prijzen; er wordt 711.000 uitgetrokken voor de aan koop van aangrenzende gronden en 300.000 gulden voor de aanleg van surfsteigers, speelgelegenhe- den, bankjes en aanverwante za ken. Voor het ruilverkavelingsgebied Rijnstreek-zuid is 487.000 gulden uitgetrokken voor de aanleg van fietspaden en 61.000 gulden voor de inrichting. Voor de Kagerzoom, het grensgebied van Leiden met Warmond, is onder voorbehoud 250.000 gulden bestemd voor aan koop van gronden en 300.000 gul den voor de aanleg van recreatiebe nodigdheden. Voor het gebied Ze- gersloot in Alphen is 154.000 gul den beschikbaar voor de aanleg van recreatieve voorzieningen. Voor de openluchtrecreatie kan het ministerie maximaal 75 pro cent subsidie geven voor de kosten van de voorbereiding, grondaanko pen en de aanleg van voorzienin gen. Provincies, gemeenten, water schappen, samenwerkingsorga nen, recreatieschappen dragen over het algemeen zorg voor de res terende kosten. Belangrijk in het beleid voor re creatiemogelijkheden is ook het gebied tussen Amsterdam, Rotter dam, Den Haag en Utrecht, waar door de grote bevolkingsdichtheid natuurlijk veel behoefte aan recre atiegebieden bestaat. Tot het jaar 2000 moet hier in totaal 3000 hecta re bos worden aangeplant. Nog eens 1000 hectare wordt bestemd voor andere recreatiemogelijkhe den als zwemmen, vissen, fietsen wandelen en dergelijke. te voeren. Vanaf 1993 krijgen zij jaarlijks structureel 148 miljoen ex tra. Voor de verwerking van afge graven verontreinigde grond en de oprichting van het Service Cen trum Grondreiniging is een bedrag van 70 miljoen uitgetrokken. De resterende 50 miljoen gulden zijn nodig voor de herstructurering van het afvalstoffenbeleid. Het totale budget voor milieube heer bedraagt het komende jaar 648 miljoen gulden. Dat is 43 mil joen meer dan in 1988. Verzuring In de Voortgangsrapportage over het Milieuprogramma 1989- 1990, die dient als toelichting op de begroting, kondigt minister Nij pels opnieuw strengere maatrege len tegen de verzuring van het milieu aan, omdat de gevolgen van de zure neerslag vooral voor de bossen ernstiger zijn dan aanvan kelijk was gedacht. De uitworp van de verzurende stoffen zwaveldi- oxyde, stikstofoxyden en ammo niak moeten rond de eeuwwisse ling met 60 tot 90 procent omlaag. Eerst was rekening gehouden met een reductie van 33 tot 60 procent. Minister Braks van landbouw en visserij is het over de bijgestelde reductie eens met zijn collega Nij pels. In maart 1989 wil Nijpels een be- strijdingsplan klaar hebben. Naast het stellen van nog strengere eisen aan de uitlaatgassen van auto's be zint minister Nijpels zich op het af remmen van de groei van de auto mobiliteit. Hij denkt ook aan ver keerstechnische maatregelen en wijzigingen in het wegennet om zo doende de uitworp van stikstof oxyden terug te dringen. Wassen Volgend jaar komt er ook een ac tieplan tegen de belasting van het oppervlaktewater met fosfaten. Mi nister Nijpels streeft naar volledig fosfaatvrij wassen na 1990. Verder zal ervoor worden gezorgd dat zui veringsinstallaties voor rioolwater zoveel mogelijk worden voorzien van een apparaat waarmee het fos faat uit het afvalwater gehaald kan worden. Tenslotte verschijnt er in 1989 één zwarte lijst van niet toegestane gevaarlijke stoffen, waaronder be strijdingsmiddelen. Sommige stof fen komen volgens Nijpels in zulke concentraties over de hele wereld voor dat de grens van de aanvaard bare risico's is bereikt. Het Valkenburgse meer, ook wel het Gat van Lagendijk genoemd. Het ko mende jaar stelt het ministerie van landbouw en visserij 3 ton beschik baar voor de aanleg van recreatieve voorzieningen. (foto Dijkman) DEN HAAG (GPD/ANP) - De Al gemene Rekenkamer acht zichzelf niet in staat om de rijksrekening over 1987 goed te keuren. De Re kenkamer, onafhankelijk controle- orgaan van de overheidsfinanciën, heeft in een groot aantal gevallen geen zekerheid over de rechtmatig heid van door ministeries gedane uitgaven en de volledigheid van de door hen opgegeven ontvangsten. Ze schrijft dit in een brief aan mi nister Ruding (financiën). De Rekenkamer heeft deze brief geschreven naar aanleiding van de rapporten die zij heeft opgesteld bij de rekeningen over 1987 van de begrotingshoofdstukken, de be grotingsfondsen en de staatsbe drijven. De rapporten maken dit jaar voor het eerst deel uit van de stukken die de minister van finan ciën op Prinsjesdag aan de Tweede Kamer aanbiedt. Zekerheid Over slechts enkele departemen ten en begrotingshoofdstukken heeft de Rekenkamer redelijke ze kerheid verkregen over de recht matigheid van de uitgaven en de volledigheid van de ontvangsten: Huis der Koningin, Algemene Za ken, Nationale Schuld, Defensie, Economische Zaken en enkele fondsen. Geen enkele zekerheid hierover heeft de Rekenkamer ten aanzien van de departementen van buiten landse zaken, volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieube heer en sociale zaken en werkgele genheid. De oorzaken zijn verschil lend van aard. Zij liggen in hoofd zaak in de volgende problemen: - een ontoereikende administra tieve organisatie en interne contro le, - niet of moeilijk te controleren regelingen op basis waarvan uitga ven zijn gedaan, - niet te controleren opgaven van derden aan wie betalingen zijn ver richt of van wie geld dient te wor den ontvangen. Het gebrek aan zekerheid komt ook tot uitdrukking in de rappor ten van de desbetreffende accoun tantsdiensten, die al dan niet ver gezeld zijn van accountantsverkla ringen voor de gehele rekening van het departement of delen daarvan. Slechts een beperkt aantal van die verklaringen is goedkeurend. Een groter aantal houdt een voorbe houd in of brengt tot uitdrukking dat geen oordeel gegeven kan wor den. In zeven gevallen wordt in het geheel geen verklaring afgegeven maar is door de accountantsdien sten volstaan met een rapport van bevindingen. In zijn brief aan Ru- ding zegt Rekenkamer-president F. Kordes geen zekerheid te heb ben dat de situatie zal worden ver beterd. Volgens de bestaande wet geving is het immers mogelijk dat ook uitgaven waartegen de Reken kamer bezwaar heeft gemaakt als nog worden goedgekeurd. Kordes dringt er in zijn schrijven op aan dat er een wettelijke rege ling komt waardoor de bezwaren van de Rekenkamer meer gewicht krijgen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 12