Ook CDA staat achter pasrapport Psychiatrische patiënten minder apathisch in speciaal woonproject Onderzoek naar kwaliteit lucht in kantoorgebouwen Stadswachten: de conciërges van de straat Bank voor botten kan amputaties voorkomen Nog meer bodemvervuiling Schiphol VRIJDAG 16 SEPTEMBER 1988 BINNENLAND PAGINA 3 Lubbers en Van den Broek wacht zware taak DEN HAAG (GPD/ANP) De voltallige Tweede Kamer heeft gisteren het rapport van de enquêtecommissie naar het paspoortproject 'op hoofdlijnen' onderschreven. Alle fracties steunden een door het CDA ingediende motie, waarin wordt gesteld dat het rapport 'voldoende basis' vormt voor het debat met de regering volgende week. Premier Lubbers en minister Van den Broek (buitenlandse zaken) zijn daarmee in een moeilijke posi tie geraakt. Beiden verschijnen volgende week in de Kamer voor een debat over het paspoort-rap port. Binnenskamers zou de be windsman de CDA-fractie hebben gewaarschuwd: wanneer de fractie zich zonder enig voorbehoud ach ter de conclusies van het rapport zou stellen zou het aanblijven van Van den Broek als minister op het spel komen te staan. Het is echter niet waarschijnlijk dat de paspoort-affaire nog een derde bewindsman de kop gaat kosten. De tekst van de motie, naar verluidt opgesteld door CDA-frac- tievoorzitter De Vries, laat ruimte voor verschillende interpretaties. Bovendien heeft CD A-fractievoor zitter De Vries na afloop van het de bat laten weten dat hij er niet op uit is om nog meer bewindslieden te laten struikelen over de paspoort- zaak. De Kamer debatteerde gisteren uitvoerig met de enquêtecommis sie over de conclusies en aanbeve lingen in het eindrapport. De com missie heeft op grond van openba re verhoren, documenten en voor gesprekken met getuigen vastge steld dat ex-staatssecretaris Van der Linden de Kamer wel degelijk onvoldoende en onjuist heeft geïn formeerd. Het CDA stelde met na druk vast dat niet vaststaat dat Van Bestuur Bonaire valt over muggen WILLEMSTAD, CURACAO (GPD) Het bestuurscollege van het eiland Bonaire is gevallen over de zaak 'Warahama Gate'. De uit drie partijen bestaande coalitie ver loor haar meerderheid in de negen zetels tellende eilandsraad nadat een motie van wantrouwen werd aangenomen tegen wethouder Ramon Cito Booi. Deze had op kos ten van de overheid de tuin bij zijn buitenhuis Warahama met insecti ciden laten bespuiten. Dit in ver band met een barbecue op Waraha ma waar de Nederlandse bewinds man De Koning bij aanwezig zou zijn. Volgens de burgemeester van Bonaire heeft Booi onzorgvuldig gehandeld door geen onderscheid te maken tussen zijn privé-belan- gen en die van het eiland. De wethouder wijst alle beschul digingen van de hand en houdt vol dat hij alles gedaan heeft in het be lang van het Bonairiaanse volk. Booi: "Er kan geen bezwaar zijn te gen het spuiten van mijn tuin als dit gebeurt ten behoeve van het of ficiële programma van de Bonairi aanse regering. Het zou toch onver antwoord zijn als de muggen bij minister De Koning in de mond waren gevlogen. Dan was er ook weer kritiek geweest". Binnenland kort Gewelds-lijn Defensie heeft een eigen gratis 06-nummer voor het melden van geweldsincidenten. Het nummer, 06-0220820, wordt 24 uur per dag bemand door medewerkers van de militaire sociale dienst. Militairen kunnen spreken met professionele hulpverleners. De privacy van de genen die een geweldsincident meldt, blijft gewaarborgd. Protest De Anne Frank Stichting in Am sterdam heeft geprotesteerd tegen het verbod van burgemeester Man dis in het Zuidfranse plaatsje Cas- seneuil om kinderen van Marok kaanse ouders toe te laten op school. Daarmee ontzegt hij Marokkaanse kinderen het recht op onderwijs op grond van hun af komst, aldus de Anne Frank Stich ting. De burgemeester baseert zich bij zijn uitspraak op een gemeente lijk besluit van 18 oktober 1984. waarin staat dat de immigratie van buitenlanders van buiten de EG gestopt dient te worden. Baarmoeder Door een nieuwe onderzoek- en operatiemethode zal in de toe komst minder vaak bij vrouwen de baarmoeder verwijderd hoeven worden. Deze 'kijkbuismethode of hystroscopie' is in Nederland geïn troduceerd door het Haarlemse zie kenhuis 'De Mariastichting'. Spe cialisten gebruiken de methode bij vrouwen met klachten over abnor maal bloedverlies en verklevingen. Voorheen konden gyneacologen de oorzaak van deze klachten moeilijk vaststellen, omdat ze al leen de buitenkant van de baar moeder konden zien. AMSTERDAM (ANP) - Begeleid zelfstandig wonen in een 'gewone' woonomgeving kan voor chro nisch psychiatrische patiënten een goed alternatief zijn voor het ver blijf in een psychiatrisch zieken huis. Dit blijkt uit een onderzoek dat drie onderzoekers van de uni versiteit van Amsterdam hebben gedaan naar het verloop van een speciaal project dat sinds eind 1986 in Amsterdam draait met een groep van 38 chronisch psychiatri sche patiënten. Dit project maakt deel uit van een proces van modernisering van de psychiatrie in Amsterdam, waartoe gemeente en provincie in 1984 hebben besloten. Doel ervan was te bekijken of het mogelijk is chronische patiënten die jarenlang in inrichtingen verbleven te laten functioneren in een kleinschalige voorziening van beschermd wo- R. Rijkschroeff, één van de on derzoekers: "Het was zeker geen successtory, maar de resultaten zijn bemoedigend en de moeite waard om op deze voet - met de aanpassingen aan de hand van de tot nu toe opgedane ervaringen - verder te gaan. Het heeft in ieder geval de gevestigde psychiatrische orde laten zien dat met deze groep patiënten een dergelijk experi ment wel degelijk mogelijk is". Het project in Amsterdam Zuid- Oost was het eerste dat in deze vorm in Nederland werd uitge voerd. Na gemiddeld zo'n tien jaar in de inrichting te hebben gezeten, verhuisden de 38 deelnemers in 1986 van het provinciaal zieken huis Santpoort naar de flats in De Kempering. Ze wonen daar ver spreid over het hele complex, met twee of drie mensen samen in één flatwoning. Ook zijn enkele flats gehuurd voor een begeleidings team dat de hele week dag en nacht bereikbaar is, een restaurant voor de deelnemers aan het project en een diensten- en activiteitencen trum. Van de totaal 38 deelnemers woont anderhalf jaar later nog iets meer dan de helft zelfstandig. De toestand van 13 van hen is verbe terd, die van zeven is wisselend. Van de deelnemers die het niet vol hielden keerden de meesten vooral in de beginperiode terug. Dit komt volgens de onderzoekers met name doordat de verhuizing overhaast moest gebeuren, omdat de afdeling op Santpoort waar zij zaten onver der Linden de Tweede Kamer be wust op het verkeerde been heeft gezet door informatie achter te houden of te verdraaien. De schuld voor de 'onvolledige en op sommi ge punten onjuiste' informatie ligt bij de ambtenaren van Buitenland se Zaken, vond CDA-woordvoer- der Van der Sanden. Hij bleef ove rigens van mening dat Van der Lin den daar wel politiek voor verant woordelijk is. PvdA-woordvoerder Wim Meijer wilde alvast kwijt dat hij een hartig woordje met minister Van den Broek en premier Lubbers wil spreken over de toekomst van het paspoortproject. Zo vindt hij de privacy van de burgers onvoldoen de gewaarborgd en zet hij grote vraagtekens bij de Financiële as pecten van het project. De WD vindt het verweer van minister Van den Broek tegen de aantijgingen uit het enquéterap- port geen reden om "op hoofdlij nen andere conclusies te trekken". WD-woordvoerder Franssen vond dat de commissie nog 'gema tigde' termen had gehanteerd bij de beschuldiging dat Van der Lin den de Kamer onjuist en onvolle dig zou hebben ingelicht. Commissievoorzitter Hermans de'ed de Kamer diverse suggesties aan de hand waarover komende week met de regering zaken moe ten worden gedaan. Zo moet de prijs van het nieuwe paspoort van 27,50 gulden contractueel worden vastgelegd. Dat is tot dusver niet gebeurd en Hermans vreest prijs verhoging als het paspoort later wordt ingevoerd dan 1 januari. Verder moet de Kamer de priva cy van persoonsgegevens van pas poorthouders beter waarborgen. Het beheer van de gegevens komt in handen van KEP in plaats van het ministerie van buitenlandse za ken. Het probleem is dat ambtena ren die het bestand willen raadple gen steeds weer de toegang moet worden verleend door KEP. SCHIPHOL (GPD) - De bodem vervuiling op Schiphol blijkt gro ter dan gedacht. Ook de grond van Schiphol-Centrum, vooral de plaats waar een nieuwe verkeersto ren moet komen te staan, blijkt ver vuild. De bodem is verontreinigd door benzine. De verontreiniging is niet zo omvangrijk als die op Schiphol-Oost. De verontreiniging zal volgens een woordvoerder van de luchtha ven geen vertraging opleveren bij de bouw van de nieuwe verkeersto ren. Volgens hem levert de vervui ling alleen wat extra werk op bij het bouwrijp maken van de grond. "De vervuilde grond wordt ge woon afgegraven en ergens op de luchthaven opgeslagen, waar die kan uitwasemen", aldus de woord voerder. De 85 meter hoge toren wordt op een steenworp afstand van de hui dige toren neergezet. De hogere to ren is noodzakelijk vanwege de ge plande uitbreiding van het sta tionsgebouw en het pierenstelsel Milieuboeren halen meeste op ZWOLLE (ANP) - Milieuboeren halen minstens tweemaal zoveel klein chemisch afval op als andere inzamelsystemen, zoals het ge meentedepot en de chemocar. Bo vendien werken ze veel goedkoper. Tot deze conclusie komt de Stich ting Bedrijfsvoorlichting Kring loopbedrijvigheid (BVK) in haar gisteren verschenen rapport over klein chemisch afval uit huishou dens. Milieuboeren die wekelijks langs de huizen gaan, halen gemiddeld 0,7 kilogram klein chemisch afval, zoals verfresten, batterijen, afge werkte olie en fotochemicaliën, per inwoner per jaar op. van de luchthaven. Door die uit breidingen verliezen de verkeers leiders het zicht op bepaalde delen van het platform. De bodemverontreiniging is ver oorzaakt door het morsen met ben zine bij een tankstation van auto verhuurbedrijven. De luchthaven zal het afgraven van de grond in eerste instantie betalen. Of de kos ten later op de autoverhuurbedrij ven worden verhaald is nog niet duidelijk. Eerder deze week werd bekend dat bij de brandstofoverslagplaats op Schiphol-Oost ook sprake is van een ernstige verontreiniging van de bodem. De oliemaatschappijen, de KLM, de luchthaven, de provin cie en de gemeente Haarlemmer meer gaan volgende week om de tafel zitten om hierover te praten. De luchthaven en de oliemaat schappijen willen bij die sanering niet zover gaan als de provincie eist. DEN HAAG (GPD) De vakgroep medische microbiologie van de universiteit Utrecht begint binnen kort met een onderzoek naar de luchtkwaliteit in (kantoorgebou wen. Aanleiding voor dit onder zoek zijn de klachten over "ziek makende gebouwen". Het initiatief komt van Winton, onderdeel van de Lavoldgroep van Randstad Hol ding. Dit Amsterdamse bedrijf is onder meer gespecialiseerd in mil ieutechnisch onderzoek op plaat sen waar gewerkt wordt. De uit voering is in handen van de vak groep medische microbiologie van de Utrechtse universiteit onder lei ding van prof. dr. J. Verhoef. De helft van het Nederlandse kantoorpersoneel heeft gezond heidsproblemen als gevolg van de kwaliteit van de lucht in gebou wen. Totaal gaat het om één mil joen mensen, van wie 400.000 gere geld terugkerende klachten heb ben. Die klachten variëren van dro ge hoest tot astma en allergische re acties. Het geheel wordt wel sa mengevat onder de naam "sick building syndrome". Probleem is dat tot dusver geen enkele norm bestaat voor de kwali teit van de lucht in kantoorgebou wen. Bovendien is het aantal ziek teverwekkers te groot om de direc te dader te kunnen aanwijzen. Al leen voor operatiekamers bestaan er normen over de kwaliteit van toegevoerde lucht. Ook zijn er nog te veel luchtver versingssystemen (airconditio ning) die moeilijk zijn schoon te houden. Daardoor vervuilen deze systemen extra en vormen ze een van de belangrijkste oorzaken van het ziekmakende binnenklimaat van veel kantoorgebouwen. Het onderzoek richt zich vooral op het ontwikkelen van 'voelsprie ten', bio-sensoren die in ieder kan toor moeten worden aangebracht. De sensoren moeten voortdurend het aantal en de aard van de ziekte kiemen in de verwerkte lucht me ten. Op grond van de gemeten waarden kunnen maatregelen wor den getroffen om het werken in een kantoorsituatie gezonder te ma ken. Amsterdamse wethouder lanceert werkgelegenheidsplan voor jongeren AMSTERDAM - De Amsterdamse wethouder voor verkeer M. van der Vlis heeft een nieuwe functie be dacht: de stadswachten Deze 'stadsconciërges' zouden dag en nacht in het centrum aanwezig moeten zijn. Hun taak bestaat uit het parkeervrij houden van de voetgangersgebieden, het voorko- door Thea van Beek men van kleine criminaliteit en in de gaten houden dat de voetganger niet na elke stap tegen hobbels als winkeluitstallingen, terrassen of andere obstakels aanbotst. Ook moet de stadswachter in de gaten houden waar gaten in het wegdek zitten, lampen kapot zijn en graffiti en vervuiling moeten verdwijnen. Van der Vlis heeft het plan aan de ministers van verkeer en water staat, justitie en sociale zaken en werkgelegenheid voorgelegd, om dat zij eventueel de instelling van de nieuwe functionarissen in het kader van een werkloosheidspro ject deels zouden moeten betalen. Onverwacht snel kreeg de Am sterdamse wethouder een positief geluid uit Den Haag. "Dinsdag was minister Smit-Kroes op werkbe zoek in Amsterdam. Heel infor meel vertelde ik haar over die plan nen. Ze reageerde bijzonder en thousiast. Nog de volgende dag heb ik het project aangemeld bij het ministerie en vanmorgen liet zij tijdens een persconferentie in Den Haag weten bereid te zijn daar geld voor uit te trekken", vertelt hij. "Waar het om gaat", vervolgt de wethouder, "is een werkgelegen heidsproject om de leefbaarheid in het stadscentrum te verbeteren. Een echt goede naam hebben we er nog niet voor gevonden. Voorlopig houden we het maar op stadswach ter. Op dit moment hebben we het Leidse-, Rembrandt- en Waterloo- plein al tot voetgangersgebied ge maakt. Op het Damrak wordt het voetgangersgebied vergroot en het Nieuwmarktplein wordt autovrij. Dat is prachtig, maar als je in het dagelijks beheer tekort schiet, heeft zoiets weinig zin". Van der Vlis: "Wij verwachten dat van de stadswachter een stukje sociale controle uitgaat. Vergelijk het maar met de portier in de hal van een gebouw, maar dan op straat. Qua formule is dit project te vergelijken met de VIC'ers op bus en tram". De VIC'ers (Veiligheid, Informa tie en Controle) kregen vier jaar ge leden bij het Amsterdamse open baar vervoer tot taak de veiligheid en controle te bevorderen. Een stukje werkgelegenheid dat duide lijk preventief werkte. Zwart rijden en vandalisme werden aanmerke lijk teruggedrongen. Het project kon van start gaan dank zij een sub sidie uit de werkgelegenheidspot van het ministerie van Sociale Za ken en Werkgelegenheid, in sa menwerking met Verkeer en Wa terstaat. Dit jaar is het project be loond met een structurele subsidie. Van der Vlis: "In mijn ogen ma ken de VIC'ers deel uit van het meest geslaagde werkgelegen heidsproject in Nederland. De doelgroep die wij wilden bereiken waren schoolverlaters, met de na druk op vrouwen en minderheden. Ongeveer de helft van de deelne mers bestaat uit vrouwen en een kwart uit etnische minderheden en daarmee hebben wij de doelstellin gen ruimschoots gehaald". "Ook voor de stadswachters mikken wij op een soortgelijke for mule. Twee doelstellingen staan daarbij voorop: werkgelegenheid en het verrichten van een nuttige taak. Wil je echt resultaten zien dan moet de stadswachter duidelijk herkenbaar en 24 uur per etmaal aanwezig zijn. Evenals de VIC'ers, moeten ze ook de bevoegdheid krijgen regelend en controlerend op te treden. Een soort opsporings bevoegdheid dus". Volgens Van der Vlis zouden er zo'n 250 stadswachten moeten ko men, een kostenpost van naar schatting tussen de 15 en 20 mil joen per jaar bedragen. wachts werd afgekeurd. De voor bereidingsperiode was daardoor voor velen - evenals voor de mede werkers - te kort. Degenen die het wel redden zijn volgens de onderzoekers in ieder geval geen inrichtingspatiënten meer. Tijdens het verblijf in Sant poort bleef maar één sociale rol voor hen over, die van patient. In de Kempering hebben ze echter ook allerlei andere sociale rollen kunnen ontwikkelen, zoals die van huisvrouw, buurtbewoner en der gelijke. De medewerkers constateren ook een toenemende eigenheid en zelfstandigheid van de deelne mers. Onderzoekster R. van Zuy- len: "Het is echt onvoorstelbaar. Er waren mensen bij die voordat ze vertrokken alleen maar apathisch in de gangen rondhingen. Nu kom je ze tegen op de markt of bij de kapper. Die veranderingen zijn toch heel bijzonder". De integratie van de deelnemers aan het project met de overige buurtbewoners verloopt volgens de onderzoekers redelijk. Ze ma ken gebruik van de gewone wijk- voorzieningen, terwijl de andere buurtbewoners ook kunnen deel nemen aan bij voorbeeld een kook cursus voor de deelnemers aan het project. Eén van de belangrijkste tekort komingen van het project is vol gens de onderzoekers dat de deel nemers een gebrek hebben aan mogelijkheden voor werk en dag besteding. Ze pleiten daarom voor de stimulering van initiatieven in de vorm van eigen bedrijfjes. Ook menen de onderzoekers dat er cur sussen moeten worden gegeven i dan ook andere buurtbe- zouden kunnen meedoen. HOOGBLOKLAND (ANP) - Op de rijksweg A-27 bij Hoogblokland (Z.H.) is gisteren een Belgische vrachtwagen ingereden op drie militaire voertuigen die stil stonden op de vluchtstrook. Een 21-jarige militair kwam daarbij om het leven, twee anderen raakten zwaar gewond. Bij de botsing sloeg de Belgische truck om en vloog de lading (oud papier) in brand. Waarom de Belg op de vluchtstrook was beland is nog niet bekend. De weg is urenlang ver sperd geweest. (toto anp> AMSTERDAM (GPD) - In Neder land zal waarschijnlijk nog dit jaar een zogenoemde 'bottenbank' ko men. De bank moet een centraal re gistratie- en opslagpunt worden voor donorbotten, die kunnen wor den gebruikt voor bottransplanta- ties. Deze relatief nieuwe techniek, een vorm van weefseltransplanta tie, wordt in de Verenigde Staten al enkele jaren met goede resultaten toegepast. Toepassing is onder meer moge lijk bij een nog niet uitgezaaide tu mor in botweefsel, zegt A. Kalis van het Academisch Medisch Cen trum in Amsterdam. Hij is trans plantatiecoördinator voor de pro vincie Noord-Holland. Tot nu toe wordt het lichaamsdeel waarin de tumor zich bevindt vrijwel zonder uitzondering geamputeerd. Na de oprichting van de bottenbank kan dat in veel gevallen worden voor komen door het gebruik van do- norbot. Kalis: „Het donorbot wordt ont daan van al het levende weefsel. Dan blijft het botweefsel zelf over, de zogenoemde matrix. Die wordt gevriesdroogd en vacuüm verpakt en is ongeveer een jaar houdbaar, omdat er geen bederfelijk weefsel meer in zit. In het geval van een bottumor wordt het zieke deel weggenomen en een op maat ge maakt stuk donorbot aangebracht. Dat zetten we met plaatjes vast, net als bij een gecompliceerde been breuk". Omdat het donorbot geen li chaamsvreemd levend weefsel be vat, komen afstotingsverschijnse len na de transplantatie vrijwel niet voor. De eigen lichaamscellen van degene die donorbot krijgt, 'kolo niseren' het bot. Het weefsel wordt weer actief en er groeit eigen been merg in het nieuwe bot. In Ameri ka zijn dergelijke operaties al uit gevoerd met knieën en in één geval zelfs met een half bekken. In Nederland is bottransplanta- tie tot nu toe alleen nog op kleinere schaal toegepast. Stukjes bot of botgruis worden gebruikt om moeilijk helende botbreuken te herstellen of versleten ruggewer- vels vast te zetten. Daarbij maken de chirurgen meestal gebruik van eigen botweefsel van de patiënt, weggenomen uit bijvoorbeeld het dijbeen. De bottenbank moet het wegnemen van eigen weefsel over bodig maken, zodat de patiënt één operatie bespaard blijft. "Een andere toepassingsmoge lijkheid is de plastische chirurgie. Stukjes bot of botgruis kunnen worden gebruikt bij mensen die ernstige breuken of misvormingen aan het kaakbeen of de jukbeende ren hebben opgelopen, bijvoor beeld bij een ongeluk", aldus Kalis. Hij verwacht dat in eerste instantie de academische ziekenhuizen de grote bottransplantaties in Neder land zullen uitvoeren. "Maar ik zie geen medische redenen waarom kleinere ziekenhuizen in de toe komst niet zelf met bottransplanta- tie zouden kunnen gaan werken". Volgens Kalis is de theoretische opzet van de bottenbank zo goed als afgerond. De landelijke coördi natie komt in handen van Eurotis sue (tissue is een synoniem voor weefsel, red.). Dit is een zusterin stelling van Eurotransplant, een or ganisatie die zich bezig houdt met orgaantransplantatie. Beide instel lingen zijn verbonden aan het Aca demisch Ziekenhuis van Leiden. "Nu moeten we ons met de orga nisatorische uitwerking gaan be zighouden. Ik hoop dat we voor het eind van dit jaar van start kunnen gaan", aldus Kalis. "We willen niet te lang wachten om te voorkomen dat de commercie in het gat springt. Als we binnen een maand of drie aan de slag kunnen, houden we de zaak in eigen hand. Nieuw medicijn nierpatiënten NIJMEGEN (ANP) - Een door braak voor dialysepatiénten. Dat zegt prof. R.A.P. Koene van het Nijmeegse^ Radboudziekenhuis over de toepassing van het hor moon erydropoetine. Hij verwacht dat het binnen twee tot drie weken in Nederland officieel wordt er kend. Het hormoon is drie jaar bi j Nederlandse vrijwilligers toege past. De resultaten zijn volgens Koene indrukwekkend. Koene constateerde bij zijn dialysepatiën ten een enorme verbetering van hun lichamelijke conditie. Ook de hartwerking verbeterde na toedie ning van het hormoon. ADVERTENTIE ADVENTURE CLUB

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 3