VS lossen eindelijk
schuld aan VN in
Drie Zuidafrikaanse activisten
vluchten naar VS-consulaat
Brits-Cubaanse relatie onder druk na uitwijzing
Wel eens gedacht aan wollen tapijt in kleur?
Reagan staakt financiële druk
Cordes: 'Volledige isolatie
maar redelijk behandeld'
Hatema
WOENSDAG 14 SEPTEMBER 1988
PAGINA 5
WASHINGTON De Amerikaanse president Reagan heeft opdracht gegeven direct 188
miljoen dollar aan achterstallige contributies aan de Verenigde Naties te betalen. Ook an
dere schulden aan de volkerenorganisatie wil hij zo snel mogelijk voldoen. Volgens Fit-
zwater, de woordvoerder van de president, heeft Reagan aan het ministerie van buiten
landse zaken gevraagd een plan op te stellen waarbij over de periode van een aantal jaren
een totale schuld van 520 miljoen dollar (meer dan één miljard gulden) aan de VN zal wor
den voldaan. -
moest doen.
door
Henk Dam
De Amerikaanse regering heeft de De Amerikaanse stap komt, voor
afgelopen jaren, in opdracht van wat de VN betreft, precies op tijd.
het Congres, steeds maar relatief De volkerenorganisatie heeft niet
kleine gedeelten van de contribu- alleen van de VS, maar ook van nog
ties aan de VN betaald, omdat werd 72 andere landen geld tegoed, en is
gemeend dat de volkerenorganisa- daardoor in een zeer precaire finan-
tie eerst maar eens iets aan haar ciële positie terechtgekomen. Als
bureaucratische ballast de VS niet zou hebben betaald, zou
de VN volgende maand gedwon
gen zijn geweest geld dat voor sala
rissen is bestemd, te gebruiken
voor het handhaven van een vre
desmacht in het gebied van de Per
zische Golf.
De secretaris-generaal van de
VN, Perez de Cuellar, noemde gis
teren de Amerikaanse terugbeta
ling een zeer positieve stap. Hij
voegde daaraan toe, dat er nog
steeds een financiële crisis dreigt
zolang nog zoveel andere landen
hun contributies niet of onvolledig
betalen.
In het Amerikaanse Congres
werd de stap van president Reagan
over het algemeen positief ontvan
gen. Claiborne Pell, de Democrati
sche voorzitter van de machtige
Senaatscommissie van buitenland
se zaken, zei dat nu "nieuw leven is
geblazen in de vredesactiviteiten
van de VN". Hij noemde het jam
mer dat dat zolang heeft moeten
duren.
BONN (AP) - Rudolf Cordes, de
Westduitse gijzelaar die maandag
in Bayrut werd vrijgelaten, is gis
teravond in Westduitsland terug
gekeerd. Hij kwam met een West
duits militair vliegtuig aan op het
vliegveld Keulen-Bonn, na een
vlucht van vijf uur uit Damascus.
Cordes en zijn vrouw Mariene,
met wie hij in Damascus al was her
enigd. werden op het vliegveld op
gewacht door Westduitse functio
narissen. Het echtpaar werd
meteen na aankomst op het vlieg
veld naar een onbekende bestem
ming gevlogen. De minister voor
kanselarijzaken, Schauble, die mee
was gegaan op de vlucht van Da
mascus naar Bonn, zei dat Cordes
gezond was, maar verzwakt en dat
hij naar een plaats was gebracht
waar hij op verhaal kon komen.
Cordes had Schauble verteld dat
hij door zijn ontvoerders goed was
behandeld, maar dat de omstandig
heden moeilijk waren; hij was vol
ledig geïsoleerd en was altijd geke
tend. Cordes kon zijn ontvoerders
niet identificeren omdat ze gemas
kerd waren in zijn aanwezigheid.
Cordes zal een medisch onderzoek
ondergaan en waarschijnlijk ook
worden ondervraagd door de West
duitse inlichtingendienst.
concern Hoechst, werd maandag
om middernacht vrijgelaten. Hij
was in januari 1987 samen met Alf
red Schmidt, een ingenieur van
Siemens, ontvoerd door een sji'iti-
sche, pro-Iraanse groep die zich de
Heilige Strijders voor de Vrijheid
noemde. Schmidt werd in septem
ber vorig jaar vrijgelaten.
De ontvoerders lieten maandag
in een schriftelijke verklaring we
ten dat Cordes werd vrijgelaten als
reactie op de interventie van Syrië
en Iran. Zijn vrijlating hield ver
band, aldus de ontvoerders, met
het proces dat in Frankfurt wordt
gevoerd tegen Mohammed Ali
Hamadi, een Libanees die in 1985
een Amerikaans passagiersvlieg
tuig kaapte en wordt verdacht van
de moord op een van de passagiers,
een Amerikaanse marineduiker.
Een Westduitse regeringswoord
voerder zei gisteren niets te weten
van een akkoord met Iran of de ont
voerders ter wille van de vrijlating
van Cordes. De Bondsregering
heeft eerder steeds ontkend dat
een losgeld was betaald voor
Schmidt. Bondskanselier Kohl zei
dat zijn regering de banden met
Iran en Syrië zal benutten om zich
in te spannen voor de vrijlating van
de andere gijzelaars in Libanon.
Minister van buitenlandse zaken
Genscher zei dat de Westduitse
banden met Iran zeker hadden ge
holpen om de vrijlating van Cordes
te bewerkstelligen.
Cordes vertelde gisteren in Da
mascus dat hij zich 'herboren' voel
de. Gisteravond werd hij met zijn
vrouw naar het Syrische ministerie
van buitenlandse zaken gebracht,
waar hij werd overgedragen aan
Westduitse regeringsvertegen
woordigers. "Ik ben zeer blij dat ik
weer vrij man ben. Het is alsof ik
een nieuw leven heb gekregen. Ik
voel me uitstekend en verkeer in
goede gezondheid," zei Cordes. Hij
vertelde dat hij tijdens zijn 20
maanden durende gevangenschap
vaak aan de rand van de wanhoop
was geweest, en dat hij geen andere
buitenlandse gijzelaars had gezien.
In Libanon worden nog 17 buiten
landers vastgehouden. Het langst
gegijzeld wordt Terry Anderson,
de hoofdcorrespondent van AP in
het Midden-Oosten, die op 16
maart 1985 in Bayrut werd ont
voerd.
De Amerikanen eisten» daarbij
onder meer ontslagen bij de admi
nistratieve staf, meer gebruikma
ken van tijdelijke en goedkope ar
beidskrachten, en een inzichtelij
ker manier van begroting opstel
len. Ook werd van de VN een min
der anti-Amerikaanse Qpstelling
geeist.
Fitzwater zei gisteren dat Reagan
ervan is overtuigd dat de VN op al
die terreinen grote vooruitgang
heeft geboekt. De VN hebben ver
der de afgelopen maanden hun nut
bewezen door vredesbevorderen-
de activiteiten in onder meer Na
mibia, Afghanistan en de Perzische
Golf. Daarmee, aldus Fitzwater,
dient de VN "gewichtige belangen
van de VS op langere termijn" in
deze regip's.
Afpersers dreigen
water Oostenrijk
te vergiftigen
BRUSSEL (AP) - Onbekende af
persers hebben een losgeld van 36
miljoen Zwitserse franken geëist
van de Oostenrijkse regering. Als
dit geld niet wordt betaald zullen
zij het drinkwater in dat land ver
giftigen met dioxine. Allerlei re
cherche-instanties in Europa hou
den zich sinds juli bezig met deze
zaak waarvan de onknoping nog in
nevelen is gehuld. Dioxine is een
uiterst gevaarlijke chemisch mid
del dat bij geringe hoeveelheid li
chamelijke afwijkingen en lever
kanker kan veroorzaken.
De overdracht van het losgeld
zou moeten plaatsvinden in de
Haute Fagne in de Belgische Ar
dennen, maar in België vraagt men
zich af of de regering in Wenen het
geld heeft gegeven of dat de afper
sers niet verder zijn gegaan uit
vrees dat zij tijdens de ontmoeting
in de Ardennen zouden worden op
gepakt.
De geschiedenis begon in juli.
De Oostenrijkse ambassades in
Brussel en Den Haag ontvingen
toen in Luxemburg geposte brie
ven waarin het dreigement en de
eis stonden geformuleerd. De auto
riteiten namen de zaak hoog op
omdat uit de in het Engels gestelde
brieven bleek dat de afpersers over
uitermate gedetailleerde vakken
nis beschikten die drinkwaterver
giftiging met dioxine zeer wel mo
gelijk maakte.
Het openbaar ministerie wil twee
maanden nadien nog geen woord
loslaten over de zaak. De chef van
Interpol in Wenen heeft echter be
vestigd dat in augustus een af
spraak is gemaakt in verband met
de overdracht van het losgeld.
Maar de ontmoeting heeft niet
plaatsgevonden en sindsdien heb
ben de afpersers ook niets meer
van zich laten horen.
Westduitsland
Het Westduitse kabinet heeft be
sloten dat in de toekomst 50 pfen
nig statiegeld moet worden betaald
voor frisdrankflessen van kunst
stof. Tegelijkertijd worden de de
taillisten en fabrikanten verplicht
de flessen terug te nemen en hetzij
milieuvriendelijk te verwerken of
voor nieuw gebruik geschikt te ma
ken.
IRA-geweld
De Britse minister voor Noor-
dierland, King, heeft gisteren in
Dublin uitvoerige besprekingen
gevoerd met de Ierse regering over
het toenemend politiek geweld in
Ulster. Behalve over verregaande
samenwerking in de strijd tegen
het groeiende terrorisme is ook ge
sproken over nieuwe intiatieven
voor het weer op gang brengen van
de politieke dialoog in Noordier-
land.
El Salvador
In El Salvador zijn gisteren min
stens honderd doden en gewonden
gevallen. Het was een van de meest
gewelddadige dagen ,in de recente
historie van de burgeroorlog, die
de afgelopen acht jaar al meer dan
65.000 mensenlevens heeft opge
ëist.
Engelsen willen
geen tijdsverschil
meer met Europa
LONDEN (GPD) Een meerder
heid van de Britten geeft de voor
keur aan gelijkschakeling met
Westeuropese tijd. Dat blijkt uit
een onderzoek door enkele minis
teries. In Groot Brittannië wordt
de klok tussen eind maart en eind
oktober één uur vooruit gezet. Het
parlement heeft bepaald dat dat tot
1989 zo blijft.
Naast de toenemende druk
vanuit Brussel roepen ook de Brit
se industriëlen steeds luider om
het Britse tijdverschil af te schaf
fen. Groot Brittannië, de Ierse Re
publiek en Portugal, die in dezelf
de tijdzone vallen, liggen een uur
achter bij de rest van de EG-lan-
den. En daar hebben met name de
Britse zakenlui die internationaal
zaken doen, schoon genoeg van.
Aangenomen wordt dat dit uitein
delijk zal leiden tot het gelijk zetten
van de Engelse en Europese klok
ken.
NEW YORK - Politiemannen in New York arresteren de Greenpeace-
tivist Pat Lowell die zichzelf met vier anderen gisteren had vastgeketend
aan een afvalboot op de East River. De actie was een protest tegen het
dumpen van slib. Ook in de Britse stad Liverpool werd gisteren actie ge
voerd door leden van Greenpeace. Een tiental ketende zich in de haven
vast aan een schip dat volgens Greenpeace elk jaar anderhalf miljoen liter
giftig afvalwater op de Ierse Zee loost. De milieu-organisatie wil dat de
Britse regering een resolutie van het Europees Parlement ondertekent
dergelijke lozingen worden veroordeeld. (foto anp)
JOHANNESBURG/MASERU -
Drie ontvluchte zwarte anti-apart-
heidsactivisten in Zuidafrika heb
ben gisteren hun toevucht gezocht
in het Amerikaanse consulaat in
Johannesburg. De drie. Murphy
Morobe, Mohammed Vallimoosa
en Vusi Khanyeli, waren eerder in
de ochtend ontsnapt uit een zie
kenhuis in Johannesburg. Daar
waren ze opgenomen vanwege psy
chische en fysieke klachten als ge
volg van hun langdurige opsluiting
op grond van de wet op de noodtoe-
Zweden 'hengelt'
naar onderzeeër
STOCKHOLM (Rtr) - De Zweedse
marine neemt proeven meteen
nieuw wapen in de strijd tegen bui
tenlandse onderzeeërs die de
Zweedse wateren schenden. Het is
een bijzonder eenvoudig en goed
koop apparaat: een vislijn met een
grote magneet en een dobber. Wan
neer de bemanning van een heli
kopter een periscoop of verdachte
bewegingen in het water .ziet, gooit
zij de magneet in het water, aldus
een woordvoerder van de marine.
Het nieuwe 'wapen' heeft de naam
Madar meegekregen en kost 30 dol
lar. Er worden nog proeven mee ge
nomen en later zal worden beslo
ten of het al dan niet in gebruik
wordt genomen.
stand. Tegen hen is nooit een aan
klacht ingediend noch zijn zij ooit
voorgeleid.
De ontsnapping van de drie werd
bekendgemaakt door hun advo
caat Krisna Naidoo. Deze bevestig
de dat het trio onder meer een ge
sprek eiste met de zwarte Ameri
kaanse ambassadeur in Zuidafrika,
Edward Perkins. Deze ontmoeting
heeft echter, voor zover bekend,
nog niet plaatsgevonden.
Van de drie is Murphy Morobe
de bekendste. Morobe was tot zijn
arrestatie vorig jaar woordvoerder
van het inmiddels verboden UDF
(Verenigd Democratisch Front).
Morobe was ook één van de leiders
tijdens de Soweto-opstand in 1976
en werd drie jaar later tot een lang
durige gevangenisstraf veroor
deeld op een aanklacht van terro
risme. Deze tijd bracht hij door op
het Robbeneiland, samen met on
der anderen Nelson Mandela.
Het is de derde keer sinds 1984
dat de Zuidafrikaanse regering
wordt geconfronteerd met proble
men rond buitenlandse diploma
tieke vestigingen. In 1984 verbleef
een aantal UDF-activisten drie
maanden in het Britse consulaat in
Durban teneinde aan arrestatie
door de veiligheidspolitie te ontko
men. Uiteindelijk verlieten ze vrij
willig het consulaat, waarna ze on
middellijk werden opgepakt
In 1985 slaagde Klaas de Jonge er
in aan zijn bewakers te ontkomen
en verbleef meer dan twee jaar in
een afdeling van de Nederlandse
ambassade in Pretoria. Uiteinde
lijk werd hij begin september vorig
jaar als onderdeel van een interna
tionale gevangenenruil vrijgelaten.
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft inmid-
LONDEN „Wie zich niet aan on
ze regels voor vuurwapens houdt,
wordt uitgewezen". Met deze waar
schuwing heeft de regering-That-
cher zich via het ministerie van
buitenlandse zaken gewend tot de
111 ambassadeurs en 44 hoge com
missarissen in Londen. De kennis
geving kwam onmiddellijk na de
uitwijzing van de Cubaanse ambas-
door
Haye Thomas
sadeur dr. Oscar Fernandez-Mell
en diens derde ambassadesecreta
ris, Carlos Medina Perez. Zij kre
gen slechts 24 uur de tijd om het
land te verlaten nadat Perez na een
wilde rit door de Londense binnen
stad een vuurwapen had getrokken
en vijf schoten had gelost op enke
le mensen die hem zouden hebben
bedreigd.
„Een overdreven reactie,, buiten
elke proportie", sprak de Cubaanse
ambassadeur toen hij met Perez op
het vliegveld van Heathrow arri
veerde voor zijn vertrek. Maar op
het ministerie van buitenlandse za
ken sprak staatssecretaris Tim Ig-
gar over de grote verontrusting
binnen de regering-Thatcher over
flagrante schendingen van de gel
dende bepalingen door bepaalde
diplomatieke vertegenwoordigers.
Iggar benadrukte dat die schen
ding vooral betrekking had op het
verboden wapenbezit van buiten
landse diplomaten in Groot-Brit-
tannië. Een gevoelig punt sinds de
dood van de politieagente Yvonne
Fletcher in 1984. Zij werd getroffen
door kogels afgevuurd vanuit het
Libische Volksbureau, zoals de
ambassade van Libië wordt ge
noemd. Naar aanleiding van dit
drama wees de regering-Thatcher
meer dan vijftig Libische diploma
ten en vertegenwoordigers uit.
Vandaar ook de scherpe reactie
toen vorige week bij een demon
stratie van Vietnamese vluchtelin
gen voor de ambassade van Viet
nam een kennelijk woedende di
plomaat naar buiten rende, zwaai
end met een vuurwapen. De bedoe
ling was wellicht om de demon
stranten schrik aan te jagen en
daarmee een einde te maken aan de
betoging.
Maar op het ministerie van bui
tenlandse zaken ontstak men in
grote toorn. De Vietnamese ambas
sadeur, die onmiddellijk op het
matje werd geroepen, trachtte de
zaak te kalmeren. Ónder meer door
een speelgoedpistooltje te over
handigen als zijnde het zogenaam
de vuurwapen, waarmee de diplo
maat zou hebben gedreigd. Maar
aangezien de man op de stoep van
het gebouw uitvoerig was gefoto
grafeerd en men wel degelijk kon
zien wat hij in zijn hand had, trapte
men daar niet in. Aan de eis om het
echte vuurwapen te overhandigen,
werd prompt voldaan en vervol
gens kreeg de betrokken diplo
maat Khang Than Nhan te horen,
dat hij z'n koffers moest pakken.
Waarom de Cubaan Perez het
vuur opende op de inzittenden van
een auto, die hem kennelijk achter
volgde, is niet helemaal duidelijk
geworden. Het verweer van de aan
gehouden Cubaan was dat hij voor
zijn leven vreesde. Toen hij zich op
zijn diplomatieke immuniteit be
riep, werd hij vrijgelaten, maar
kreeg z'n baas, de ambassadeur, te
horen dat hij naar het Foreign Offi
ce moest komen. Daar werd hem
meegedeeld dat wat Groot-Brittan-
nië betrof, nu de maat vol was en
dat niet alleen de betrokken diplo
maat het land uit moest, maar ook
de ambassadeur, omdat die verant
woordelijk werd gesteld voor de
acties van zijn ambassadestaf.
„Ik weet niet eens wat er ge
beurd is. Ik vind dit maar een
vreemde situatie", luidde het ver
weer van dr. Oscar Fernandez-
Mell. de oud-burgemeester van Ha
vanna. Hij kreeg spoedig steun van
George Fouikes, de oppositie-
woordvoerder voor buitenlandse
zaken. Deze noemde het besluit om
behalve de betrokken diplomaat
ook de Cubaanse ambassadeur uit
te wijzen, volslagen overdreven en
schadelijk voor de Brits-Cubaanse
betrekkingen, die juist ietwat ver
beterd waren. Hij vroeg zich af of
het niet verstandiger was geweest
om eerst duidelijkheid te brengen
in wat nu lijkt op een mysterie met
wel degelijk Britse betrokkenheid.
In dit verband valt al de code
naam voor 's lands geheimde
dienst: MI-5. De Cubanen komen
inmiddels met de verklaring dat
hun diplomaat bedreigd werd door
een CIA-agent die had geprobeerd
de attaché tot overlopen te dwin
gen. In deze ontwikkeling is al
sprake van een forse diplomatieke
rel. die volop kan escaleren. In dit
verband is het wachten op een offi
ciële reactie uit Havanna en de mo
gelijke uitwijzing van Britse diplo
maten aldaar.
ADVERTENTIE
U kunt in een Hatéma-winkel kiezen uit zuiver wollen
tapijt in de meest uiteenlopende kleuren. En dat zijn heus
niet alleen variaties van berbertinten. Neem bij
voorbeeld de Provence: een wolmerktapijt met
maar liefst 4 sterren en in 8 warme kleuren,
die praktisch in elk interieur passen
De Hatéma Direct prijs is f 229,-. Dus
waarom stapt u voor alle zekerheid
niet eens'n Hatéma-winkel binnen?
WINKELS
Stationsplein 214-216, Leiden.
Dagelijks geopend vanaf !0.?0 uur. Zaterdag vanaf 9.30 uur. Koopavond. Maandag gesloten.
dels verklaard dat de drie activis
ten niet tegen hun wil aan de Zuid
afrikaanse politie zullen worden
overgedragen. „Normaliter is het
onze politiek om in zulke gevalen
geen politiek asiel toe te staan,
maar in dit geval zal er geen druk
op hen worden uitgeoefend om het
consulaat te verlaten".
Een woordvoerder van de Ame
rikaanse ambassade in Pretoria be
vestigde dat Amerikaanse diplo
maten in Zuidafrika al lange tijd
goede contacten met de cfrie acti
visten onderhouden en dat hun si
tuatie de afgelopen twee jaar in
Zuidafrikaanse gevangenschap
nauwlettend in de gaten is gehou
den.
Arafat herhaalt
in Straatsburg
oude standpunt
STRAATSBURG (GPD) - PLO-lei-
der Arafat gaf gisteren tijdens een
ontmoeting met de socialistische
fractie in het Europees Parlement
opnieuw te kennen te werken aan
een Palestijnse staat. Hij riep de
hulp van Europa in, zowel voor de
financiering van het ambtenaren
apparaat op de door koning
Husayn 'losgelaten' Westelijke Jor-
daanoever als voor een versterkte
politieke inzet ten dienste van een
oplossing van het conflict tussen
de Palestijnen en Israël.
Arafat sprak tevens uit dat hij
hoopte op een begin van een toena
dering tussen het Israëlische en het
Palestijnse volk. Hi j schatte het in
ternationale politieke klimaat
daarvoor gunstig in en wees met
name op de rol. die ook de Sovjetu
nie onder het verlichte regime van
Gorbatsjov zou kunnen spelen.
De PLO-leider sprak op een bui
tengewone fractievergadering van
de socialisten in het Europarle
ment, die hem op persoonlijke titel
hadden uitgenodigd. Zowel de
christen-democraten als de libera
len lieten bij de besprekingen ver
stek gaan omdat zij de uitnodiging
aan Arafat naar Straatsburg te ko
men opportuun noch zinvol von
den.
De huidige regering van Israel
werd verweten een schrikbewind
te voeren, zowel in de Gaza-strook
als op de Westelijke Jordaanoever.
Kinderen, die stenen gooiden naar
Israëlische militairen, werden
neergeschoten, met gas bestookt
en bij gevangenneming gemarteld.
Arafat zei dat de staat Israël het
produkt is van het slechte geweten
van Europa en dat de oplossing van
het probleem van de slachtoffers
uit de nazitijd ten koste is gegaan
van de nationale aspiraties van het
Palestijnse volk.
Nederlandse pater
krijgt bezoek van
Tontons Macoutes
PORT-AU-PRINCE (GPDl - In
Haïti hebben de zogenoemde 'Ton
tons Macoutes' gisteren opnieuw
een kerk verbrand in de hoofdstad
Port-au-Prince. Dit keer gaat het
om de tempel van de Nederlandse
pater Böhmen, niet ver van de in-
mense krottenwijken van Cite Sol
di.
Bohmen geniet tot in de verste
uithoeken van Haïti grote bekend
heid vanwege zijn baanbrekende
werk onder de armen. Toch komt
de aanval als een verrassing, want
Bohmen heeft nooit een vooraan
staande rol gespeeld op het politie
ke vlak. Zijn misdaad lijkt uit niet
meer te bestaan dan het helpen van
de allerarmsten onder de Haitia-
Afgelopen zondag vielen de
'Tonstons Macoutes', onder het
goedkeurende oog van leger en po
litie, de kerk aan van pastoor Jean-
Bertrand Aristide, een van de
meest uitgesproken tegenstanders
van de militaire dictatuur onder
leiding van generaal Henri Namp-
hy. Bij die slachtpartij kwamen
minstens zes mensen om het leven,
tientallen anderen raakten ernstig
gewond en ook de kerk van Aristi
de ging in vlammen op.
