'Industrie let
te weinig op
belang milieu'
'Egelplaatje' zet kops hout stevig vast
-VRIJE TIJD
Roofvis op
de zand-
winplassen
VISSPORT
Mobiele werkplaats met
tal van mogelijkheden
Snel bouwen met gasbetonblokken
Tien jaar cel
geëist tegen
ontsnapte
verkrachter
Achterstand rijksarchief 600 Ion
Unigro daagt concurrent
Schuitema voor rechter
VRIJDAG 9 SEPTEMBER 1988
PAGINA 11
In de laatste 15,20 jaar zijn in on
ze omgeving nogal wat grote
plassen en meren ontstaan als
gevolg van de zandwinning. Ze
vertonen één zeer opvallend ver
schil met de oudere plassen die
in de veengebieden meestal hun
ontstaan te danken hadden aan
de turfproduktie. Dat is hun gro
te diepte. De meeste zandwin
putten hebben diepten die kun
nen variëren van 20 tot ver in de
30 meter.
Dat heeft twee directe nadelen
voor de sportvisserij. Ze zijn
moeilijker bevisbaar omdat vis-
boten anders dan door ankers
slechts op een beperkt aantal
plekken kunnen worden vastge
legd. En in de tweede plaats is
een beetje wind al voldoende om
in zulke meren een flinke golf
slag en stroming te laten ont
staan. Er zijn al heel wat sportvis
sers in de problemen geraakt die
de invloed van die wind onder
schatten.
Gelukkig zijn er ook positieve
zaken te melden. Ondanks de ge
ringe aanwezigheid van water
planten herbergen de plassen
doorgaans een redelijke tot goe
de roofvisstand. Dat gaat dan zo
wel om snoek en snoekbaars als
om grote scholen soms grove
baars. Het hangt sterk van de be
vissing van deze plassen af en
van de mentaliteit van de henge
laar of deze visstand de kans
krijgt zichzelf in stand te hou
den.
Zeker als gevolg van betere
vismaterialen en ruimere ver
plaatsingsmogelijkheden (een
groter botenbezit) wordt de roof
vis doorgaans intensiever be
laagd dan vroeger. Zeker nu zeer
actieve vissers nogal eens ge
bruik maken van zogenaamde
elektronische visvinders. Met
deze apparatuur kunnen scholen
vissen die langs de taluds huizen
gemakkelijk worden opge
spoord.
Het hangt dan van de visser af
of hij massaal oogst, met andere
woorden of hij alle gevangen vis
meeneemt, of dat hij met enkele
exemplaren genoegen neemt en
de rest weer terugzet voor een
volgende keer.
Het gedrag van de visser wordt
in dat opzicht sterk beinvloed
door de voorschriften van de vis
waterbeheerder en de mate
waarin die regels worden gecon
Visboten op de zandwinplassen kunnen alleen in de c
met steekstokken worden afgemeerd.
troleerd. Voor diverse plassen en
meren gelden vangstlimieten.
De sportvisser mag bijvoorbeeld
een of meer snoekbaarzen die hij
vangt meenemen en dient de rest
terug te zetten.
Is er een intensieve politiecon
trole en riskeert men een bekeu
ring van 80 tot 100 gulden dan zal
men het meestal wel uit zijn
hoofd laten. Maar laat de Her
mandad of de verenigingscon
troleur zich weinig of helemaal
niet zien dan is dat voor sommi
gen een vrijbrief om de hele buit
maar mee naar huis te slepen.
DOOR BRAM VAN LEEUWEN
Dat de helft of meer sorr
vuilniszak belandt deert
nelijk niet. Zoals
seffen dat ze daarmee hun eigen
graf graven, want weggevangen
vis plant zich nu eenmaal niet
voort. Na enkele jaren plukt de
visser de wrange vruchten in de
vorm van sterk afnemende vang
sten.
Vissen op zandwinplassen ver
eist een ruime ervaring. Elke
plas.-hoe eenvormig ze er vaak
ook uitzien, heeft zijn specifieke
plekken waar de vis huist. En
vaak kan dat nog sterk wisselen
met de seizoenen. Het gebeurt
zelfs wel dat de vis op bepaalde
gedeelten van de dag op de ene
plek aast en andere momenten
weer een paar honderd meter
verderop.
Ik heb op een zandwinput ge
vist waar vrijwel elke morgen te
gen het krieken van de dag enor
me scholen flinke baarzen vlak
onder de oppervlakte joegen
naar kleine visjes. Hoewel het er
plaatselijk tot 25 meter diep was
trof je de baars in de vroege och
tend altijd vlak onder de opper
vlakte aan. De in doodsnood bo
ven water springende aasvisjes
leverden daarvan een duidelijk
bewijs.
Een paar simpele worpen met
om het even welk soort kunstaas
waren voldoende om in korte tijd
een aantal kloeke baarzen bin
nen te kunnen halen. En vooral
wanneer je dat deed met een kort
soepel spinhengeltje van 1.80
meter lengte en licht kunstaas
kon je daaraan leuke sport bele-
Een veel gemaakte fout van
het bevissen van zandwinplas
sen is de snelheid
wordt gevare
pend wordt gevist met levend of
kunstaas. Als ik weer eens ie
mand met een flinke snelheid
kris kras over de plas zie kruisen
kan ik me goed voorstellen dat
hij 's avonds teleurgesteld naar
huis terugkeert in de overtuiging
dat er geen of weinig vis huist.
Want met die veel te hoge snel
heid geeft hij vis nauwelijks de
kans om toe te happen. Zeker de
grote snoek niet die het van een
enkel schot moet hebben om een
prooi te bemachtigen en beslist
niet van plan is lang achter een
snel bewegend stukje aas aan te
zwemmen. Ook de snoekbaars is
meestal op zijn gemak gesteld en
zal eerder aas accepteren dat
langzaam aan zijn bek voorbij
trekt dan iets dat in een flits voor
bijschiet.
In de professionele projectbouw
wordt als sinds lange tijd het am
bachtelijke proces van ingewikkel
de en arbeidsintensieve houtver
bindingen vermeden. Zwaluw
staarten, kepen, pen-en-gat. slissen
en al die talloze andere methoden
om twee of meer houtdelen sterk
met elkaar te verbinden vergen te
veel tijd en dus geld
Er wordt meer en meer gebruik
gemaakt van 'koude' verbindin
gen, waarbij een dikke lat of een
balk met zijn kopse kant recht
streeks op een ander onderdeel
wordt aangebracht. Balk-ankers,
kramplaten en dergelijke mechani
sche houtverbinders hebben de
markt veroverd. Dat werkt snel en
sterk.
Voor doe-het-zelvers die een fra
meconstructie (regelwerk voor ver
laagd plafond, scheidingswand
e.d.) gaan maken is het nieuwe
'Woodhog' verbindingsplaatje een
Het egeltje moet op de kopse kant
dwarsregekl worden geslagen.
De gebogen pennen worden daarna op het c
dere deel van de regelconstructie getikt en
zaak zit muurvast. (foto's gi
prima hulpmiddel om regels met
de goed haaks afgezaagde uitein
den direct op andere delen van de
constructie te plaatsen.
Een Woodhog-plaatje, van gegal
vaniseerd staal, is een soort platte
egel, met vier vinnige uitgestanste
pennen, die je op de kopse kant van
het verbindingsbalkje slaat. Ver
der zitten er nog vier krom gebo
gen pennen in, die je met een paar
klappen van de hamer in het ande
re deel slaat. De afmeting van het
plaatje is 48x75 mm, zodat een veel
gebruikte balkmaat tot ong. 5x5
cm (ongeschaafd) ermee bewerk
baar is. De verbinding zit muurvast
en het enige gereedschap datje er
bij nodig hebt is een hamer.
Per set van 12 plaatjes kost het
(adviesprijs) 9,40. Importeur is
Truned in Bloemendaal: 023-
273655.
werkbank. Rechts:
De 'Escabli' is een heel vernuftig
ontworpen stuk 'gereedschap'
voor doe-het-zelvers die vaak op
verschillende plekken in en rond
het huis klussen. Zelfs zó geraffi
neerd dat er ook in de vakwereld al
meteen grote belangstelling voor
bestaat.
In eerste instantie is het een ro
yale opbergkoffer voor gereed
schappen en andere benodigdhe
den. Daartoe zijn vakken en laden
aangebracht, waarin je heel wat
spullen kwijt kunt: hamer, zaag.
schroevedraaiers, zelfs de boor
machine enzovoorts, schroeven,
spijkers, pluggen talloze andere
kleine dingen die je zoal bij een
karweitje nodig hebt. Aan een ste
vige schouderriem van nylon kun
je hem naar elke werkplek vervoe-
Over gasbetonblokken bestaan
hier en daar overigens wel wat mis
verstanden. Bijvoorbeeld dat ze
niet geschikt zouden zijn voor bui
ten, of in ruimten waar vaak een
hoge luchtvochtigheidsgraad
heerst. Die verwarring is kennelijk
ontstaan door de eigenschappen
van gipsblokken, die wél gevoelig
zijn voor vocht en dus alleen voor
'droog' binnenwerk geschikt zijn.
Gasbeton is samengesteld uit an
organische ('dode') stoffen die vol
ledig bestand zijn tegen rot en
schimmel. Het materiaal heeft nog
andere plezierige kenmerken' het
is licht van gewicht, isoleert uitste
kend, is heel makkelijk te bewer
ken (spijkeren, schroeven, zagen,
sleuven voor leidingen maken,
pluggen aanbrengen enz).
Wat er allemaal mee mogelijk is
wordt inspirerend beschreven in
de brochure Durox Tips, waarin
niet alleen de verwerkingstechniek
aan de orde komt, maar die ook een
groot aantal leuke toepassingsidee-
en aandraagt. Een open haard, een
isolerende vloer, een ombouw voor
een ligbad, een behuizing voor hi-fi
apparatuur, een bar. 'modelleren'
van overgebleven blokken tot
kunstwerkjes naar eigen creativi
teit, een kasje of erker in de tuin
bouwen. Gratis verkrijgbaar in
bouwmaterialenzaken en op de
doe-het-zelver gerichte bouw
markten.
ren.
Eén van de slimme ideeen die de
uitvinder erin verwerkt heeft, is
dat hij uit drie delen bestaat, die
van elkaar gescheiden kunnen
worden, nog afgezien van de
schuifladen voor het kleine spul.
De twee hoofddelen passen in el
kaar. en dan is de Escabli 50 cm
breed en 41 cm hoog. Het binnen
ste deel kun je eruit halen en als je
dit dan 180 graden omdraait, staat
het stevig op het onderste deel. ge
fixeerd door stalen klembeugels.
Dan is hij 71 cm hoog en kan dienst
doen als trapje (handig om werk
aan plafonds en dergelijke te ver
richten) maar ook als werkbankje,
bijv. om te zagen, boren, schaven.
De constructie is stevig genoeg om
zelfs een bankschroef op het (anti
slip) bovenblad te plaatsen. Of het
te bewerken materiaal met een
klem op vast te zetten.
In het bovendeel zit een kantel
baar bakje voor klein gereedschap.
Dat bakje kan er ook uitgenomen
worden en met de draagriem over
de schouder hangt het dan onder
direkt handbereik.
In elkaar geschoven is de Escabli
ook makkelijk in de auto mee te ne
men. In zijn functie als trapje is het.
dank zij de geringe afmetingen,
ook heel goed bruikbaar in nauwe
ruimten als toilet, of een smalle
gang, waar je met een 'wijdbenige'
huishoudtrap soms niet uit de voe
ten kunt. De prijs ligt rond de 200
gulden.
NCW bezint zich op schone toekomst
DEN HAAG (ANP) De industrie moet meer rekening
houden met het milieu. Economische groei blijft nodig,
maar kan slechts bestaan onder de voorwaarden die het
milieu oplegt. De economie zal zich daartoe meer moeten
richten op 'duurzame ontwikkeling'. Kenmerken daarvan
zijn schonere en energie-arme produktie, laag grondstof
fenverbruik, minder afval en meer kringloopprocessen.
Dat staat in de discussienota 'hoe schoon is de toekomst'
van het Nederlands Christelijk Werkgeversverbond, die
gisteren in Den Haag is gepubliceerd. De nota is bedoeld
voor een bezinningsconferentie, begin volgend jaar.
BINNENLAND BUITENLAND ECONOMIE
In een voorwoord op het discussie
stuk zegt NCW-voorzitter An-
driessen dat "om de waarde van de
natuur voor de mens in stand te
houden, we wellicht onze econo
mie wat anders moeten inrichten".
Andriessen is ervan overtuigd dat
de instandhouding van het milieu
de komende tijd ingrijpende be
slissingen zal vergen, die burger en
ondernemer zullen raken. "De
vraag is of we kunnen volstaan met
technische maatregelen, of dat het
wellicht nodig is om de wijze waar
op we welvaart willen bereiken, zo
danig te herzien dat het milieu min
der wordt belast".
Hij noemt 'groei onder voorwaar
den die natuur en milieu opleggen'
een moeilijke opgave voor onder
nemers. "Wij hebben natuurlijk al
tijd de neiging om allereerst naar
de kosten te kijken en wat onze
concurrenten in het buitenland
doen. Tegelijkertijd roepen we ook
altijd om zelfregulering en eigen
verantwoordelijkheid. Die zullen
we de komende jaren moeten
waarmaken".
SURINAME Van Nederlandse
voedselhulp is in het binnenland
van Suriname niets te merken. Er
blijft een nijpende behoefte aan
voedsel, kleding en gereedschap.
Vanwege de ondervoeding breiden
ziektes zich uit. "Het is een trooste
loos geheel", zo zegt verpleegster
Sylvia van den Bosch, die vorige
week is teruggekomen uit Lange-
tabbetje, in oost-Suriname.
'de nieuwe vormen van milieuver
ontreiniging' (verzuring, aantas
ting van de ozonlaag, broeikasef
fect) milieuvriendeljke maatrege
len alleen onvoldoende zijn. "Daar
voor zijn proces- en produktaan-
passingen of zelfs verboden nodig.
In veel gevallen zal niet aan stren
gere maatregelen zijn te ontkomen,
waarbij de vraag moet worden ge
steld of Nederland onder alle om
standigheden een EG-compromis
moet afwachten of zelf maatrege
len moet nemen".
Het NCW beklemtoont dat niet
de overheid moet vertellen hoe de
industrie zijn milieubeleid moet in
richten. maar dat de industrie dat
zelf moet doen. Wel is er een duide
lijk overheidsbeleid nodig om de
voorwaarden voor de ontwikkeling
van schone technologie zo gunstig
mogelijk te maken. "Niet zo zeer
een scherpe normstelling is funest
voor het bedrijfsleven, als wel een
voortdurende aanpassing aan nieu
we inzichten. Zowel industrie als
milieuproduktiesector hebben be
hoefte aan zekerheid over een lan
gere termijn".
Liever dan via wettelijke regelin
gen kiest het NCW voor de inscha
keling van maatschappelijke orga
nisaties om het beleid mede gestal
te te geven of medewerking te ver
lenen bij de uitvoeren. Dat kan via
vrijwillige beleidsovereenkom-
sten. gedragscodes of convenan-
ten. Er bestaan inmiddels con-
venanten voor onder meer fosfaten
in wasmiddelen, verpakkingen,
kwik in batterijen, vervoer van
chemisch afval en de invoering van
de pet-fles.
BREDA (ANP) De Bredase offi
cier van justitie mr. F. Berserik
heeft gisteren tegen een 25-jarige
man uit Utrecht voor een verkrach
ting op 22 april in Breda tien jaar
gevangenisstraf geëist. De ver
dachte was diezelfde dag ontsnapt
uit de Van der Hoevenkliniek in
Utrecht. Hij werd daar na een aan
tal verkrachtingen verpleegd in het
kader van een tbr-maatregel.
De directie van deze kliniek
heeft toegegeven dat het gevaar
voor nieuwe verkrachtingen fout is
ingeschat, zo deelde Berserik mee.
Het Pieter Baancentrum had daar
in een psychiatrisch rapport van
1987 voor gewaarschuwd.
De verdachte nam het meisje in
Breda 's avonds onder bedreiging
van een mes mee naar een bouw
terrein. Eerder was hij ongevraagd
bij haar achterop de fiets gespron
gen. De man zei te zijn ontsnapt
omdat hij geen toestemming had
gekregen zijn zieke moeder in Bel-
gie te bezoeken. De rechtbank in
Middelburg heeft de man in 1984.
1985 en 1987 ook veroordeeld voor
verkrachtingen. De laatste keer
kreeg hij één jaar en een onvoor
waardelijke tbr opgelegd. De man
ten.
Mr. Berserik baseerde zijn hoge
eis op het grote gevaar voor verde
re herhaling, de verminderde toe
rekenbaarheid van de verdachte,
zijn vluchtgedrag en de wijze waar
op de tbr ten uitvoer is gelegd en -
naar verwachting in deze kliniek
wordt voortgezet. Voor dat laatste
verwees hij naar een recent rapport
dat districtspsychiater dr. A Ha
verkamp samen met medewerkers
van de Van der Hoevenkliniek
heeft opgesteld.
De officier nam de conclusie van
dit rapport, dat de verdachte zeer
sterk verminderd toerekeningsvat
baar is, niet over. Hij hield het bij
de conclusie van het Pieter Baan
centrum van een jaar eerder. Mr
Berserik vroeg de rechtbank in
haar vonnis duidelijk rekening te
houden met het vluchtgedrag van
de verkrachter, de maatschappij
bescherming en de onjuiste manier
waarop in de Van der Hoevenkli
niek tegen de man wordt aangeke
ken. Hij benadrukte dat de ver
krachting in Breda was voorkomen
als de medewerkers van deze kli
niek hun werk goed hadden ge
daan.
Volgens raadsman mr. F. Gim-
brere is een straf van zes maanden
en een nieuwe tbr in deze zaak de
aangewezen reactie. De verkrach
ter betuigde tijdens de rechtzitting
zijn spijt over het gebeurde. De
man heeft zich in juni zelf aangege
ven, nadat bekend was geworden
dat het televisieprogramma Op
sporing Verzocht aandacht aan de
verkrachting in Breda zou beste-
DHAKA - Lange rijen kinderen en vrouwen wachten op de aankomst
van hulpgoederen en voedsel in de straten van de hoofdstad Dhaka van
het door overstromingen getroffen Bangla Desh. Het water in het oostelij
ke Gandaria-district van de stad staat hun tot de middel. (foto anpi
Mulisch eist straatverbod tegen
lastpost met waandenkbeelden'
AMSTERDAM (GPD) De schrij
ver Harry Mulisch heeft vanoch
tend in een kort geding voor de
Amsterdamse rechtbank een
straatverbod geëist tegen een onge
veer 30-jarige man die hem sinds
zes jaar op allerlei manieren lastig
valt. "Brandstichtingen, bedreigin
gen, stenen door de ruiten, midden
in de nacht aanbellen, je kunt het
zo gek niet verzinnen. De man
heeft last van waandenkbeelden
Hij beweert dat ik zijn ideeën heb
gestolen. De politie kan niets doen
zolang er geen slachtoffers vallen
Voor het nu weer escaleert, wil ik
dat er iets gebeurt".
In een brief aan Mulisch heeft de
man een poging tot brandstichting
toegegeven. De brandweer moest
in 1984 uitrukken om een begin
nende brand in de hal van het huis
van de familie Mulisch te blussen.
"Zes jaar geleden heeft de man een
manuscript ingeleverd bij mijn uit
gever De Bezige Bij. Dat werd ge
weigerd. Ook daar ging gelijk een
steen door de ruiten. Volgens de
man zat ik achter die weigering".
De Amsterdammer was zelf niet
aanwezig bij hel geding noch was
hij door een advocaat vertegen
woordigd. Mulisch eist behalve het
straatverbod een dwangsom van
vijfduizend gulden voor iedere
keer dat de man hem lastig valt
Uitspraak: 15 september.
DEN HAAG (ANP) Met de rijks
archieven is het slecht gesteld. In
het schonen en bewerken van de
departementale archieven bestaat
een achterstand waarvan de schat
tingen oplopen tot 600 kilometer
De verantwoordelijke ministers
Van Dijk van binnenlandse zaken
en Brinkman van welzijn, volksge
zondheid en cultuur slagen er niet
in een goede beheersing van de ar
chieven tot stand te brengen
Dit concludeert de Algemene
Rekenkamer in een rapport over
archiefbeheer en -behoud bij het
Rijk. De Rekenkamer is een van re
gering en parlement onafhankelij
ke controle-instelling die de beste
ding van overheidsgelden in de ga
ten houdt.
De Rekenkamer vindt dat de be
windslieden en de ambtelijke lei
ding meer aandacht aan het hele ar
chiefproces moeten besteden en
knelpunten moeten oplossen
Knelpunten zijn vooral dat er te
weinig en onvoldoende gekwalifi
ceerd personeel is en een onderont
wikkelde automatisering. Bij het
Rijk bestaat volgens de Rekenka
mer geen duidelijk inzicht in de
omvang, jaarlijkse groei en kosten
van de archiefvorming.
De bijdrage die de Centrale Ar
chief Selectiedienst, die onder het
ministerie van binnenlandse zaken
valt, kan leveren aan het inlopen
van de achterstand is volstrekt on
toereikend. Deze dienst kan 6 kilo
meter per jaar verwerken.
Als de gedachten worden verwe
zenlijkt om archieven niet meer na
vi jftig, maar na twintig jaar over te
brengen naar de Rijksarchief
dienst zal dat nieuwe problemen
opleveren. Dan zal naar schatting
260 kilometer ineens worden over
gebracht en daarna 20 in plaats van
3 kilometer per jaar. De Rekenka
mer betwijfelt of zo'n operatie zon
der extra kosten zou kunnen verlo
pen. Zij wijst erop dat de bewinds
lieden nog steeds geen inzicht heb
ben gegeven over de financiële ge
volgen van zo'n operatie, hoewel
de Kamer daar op 4 maart 1986 om
heeft gevraagd.
De Rekenkamer stelt vast dat de
Rijksarchiefdienst niet goed func
tioneert. De archieven zijn onvol
doende openbaar en er is ook on
voldoende inzicht in de vraag van
de gebruikers. Daarnaast is er bij
enkele rijksarchieven te weinig en
slechte depotruimte. Het archief
materiaal dat daar is opgeslagen
kan door de tijd worden aangetast.
UTRECHT (GPD) - De directie en
de Raad van Commissarissen van
de Utrechtse levensmiddelen
groothandel Unigro heeft vanmid
dag besloten de Amersfoortse con
current Schuitema voor de rechter
te dagen. Unigro is van mening dat
zij bij het afstoten van het aande
lenpakket van 45 procent in Schui
tema door het Amersfoortse bedrijf
om de tuin is geleid. Daardoor
werd het Ahold mogelijk gemaakt
om een fusie met Schuitema aan te
gaan. Unigro wil nu proberen via
de rechter de transactie terug te
draaien. Vanmiddag rolde de dag
vaarding bij Schuitema in de bus.
Unigro verkocht, op verzoek van
Schuitema. begin deze maand de
110.000 aandelen die zij in de
Amersfoortse concurrent bezat.
Een fusie tussen beide concerns
zou dan bespreekbaar zijn, had
Schuitema-directeur I. Vos Unigro
laten weten. Maar in plaats van de
aandelen, zoals was afgesproken,
in kleine hoeveelheden op de beurs
aan te bieden, verkocht Credit
Suisse (die als effectenmakelaar
was aangetrokken) het hele pakket
aan Ahold. Aangezien het Zaan-
damse bedrijf al tien procent in
Schuitema bezat, kon het concern
door deze transactie de groothan
del (waarbij onder meer de super
marktketen C 1000 en een groot
aantal Spar-zaken is aangesloten)
inlijven.
Unigro liep niet alleen een fusie
met Schuitema mis, maar werd
door deze handelwijze ook een aan
zienlijk bedrag door de neus ge*
boord. Had zi j geweten dat het pak
ket aan Ahold zou worden ver
kocht, dan hadden de aandelen
zo'n tachtig miljoen meer moeten
opbrengen. In eerste instantie was
Unigro dan ook van plan bij Schui
tema een schadeclaim in te dienen.
