Jezus-film deze maand al
in Nederlandse bioscopen
'ATV-omroepen moeten commercie laten schieten'
Opera voor
gevorderden
Tv-actie NCRV voor gehandicapten
TROS: modemei*, agressiever en offensiever
TROS brengt veel Nederlands drama
Theo van Gogh filmt in Leidse stadhui
DINSDAG 6 SEPTEMBER 1988
RADIO-TV-KUNST
PAGINA 21
NCRV-voorzitter Jansen vreest 'scheming' Hilversum:
AMSTERDAM - 'Blauwbaards
Burcht' is in al zijn beknopt
heid één van de beste voorbeel
den van een muzikaal psycho
drama met personages, die ver
uitstijgen boven de bekende
sprookjesfiguren van Perrault.
Hoofdthema werd hier 'de
vrouw' die niet in staat is haar
geliefde zonder meer te accep
teren, maar vruchteloos poogt
hem tot in zijn diepste innerlijk
te doorgronden en daardoor
zijn isolement alleen maar ver
groot.
Regisseur Herbert Wernicke
durfde de uitdaging aan om de
ze eenakter op één avond in
twee visies te presenteren,
maar de lege plekken in het
Muziektheater suggereerden
dat dit voor menigeen teveel
van het goede was. Zij hadden
ongelijk, al was het maar omdat
de kleurrijke maar niet voor ie
dereen even toegankelijke par
tituur enorm aan kracht wint
naarmate men de muziek vaker
hoort.
Zij hadden ook ongelijk om
dat het spel van het Ned. Philh.
Orkest op zijn minst zo specta
culair was als wat Haenchen vo
rig jaar in 'Tristan und Isolde'
met het concertgebouworkest
bereikte. De samenwerking
tussen Haenchen en zijn eigen
orkest wordt gekenmerkt door
artistieke groei en wederzijdse
stimulans, wat leidde tot ver
fijnd solospel, gloedvolle strij
kerspassages en gedifferenti
eerde climaxen vol diepte.
Daarbij kreeg de dramatiek
het volle pond, niet op de
laatste plaats dank zij een impo
sante Henk Smit, die met zijn
heldere bas-bariton een ge
kwelde Blauwbaard neerzette,
en de slank getimbreerde, vo
caal niet minder overtuigende
Judith van de mezzo-sopraan
Katherine Ciesinski.
De beide enscèneringen van
Wernicke bleken niet zozeer
verschillende visies als wel
complementaire delen van een
totaalconcept, dat zich afspeel
de in een schuin oplopende wit
te ruimte met één enorme witte
deur, waarachter door onzicht
bare handen een hoge muur
werd opgebouwd. Fascinerend
was het openingsbeeld: een
straal bloed die langzaam over
een leeg toneel naar beneden
sijpelde. Daarna begon echter
een psyschologisch gespit met
sterke en zwakke kanten. Aan
vankelijk werd een getormen
teerde Blauwbaard geconfron
teerd met een Judith die een
spel met hem leek te spelen,
waardoor begrijpelijk werd dat
hij haar uiteindelijk wurgde.
Ook dat bleek maar schijn,
want na de pauze werd de
draad op diezelfde plaats opge
nomen. Toen speelde de hande
ling zich kennelijk in omge
keerde volgorde af met een nu
ook psychisch verscheurde Ju
dith, terwijl op zeven in een cir
kel opgestelde monitors in ver
wrongen beelden de eerste
'voorstelling' nog eens werd af
gedraaid.
De mogelijkheden tot inter
pretatie van deze interpretatie
zijn legio, maar een feit is dat
Wermicke fascinerende mo
menten gecreëerd heeft. Her
haaldelijk heb ik me echter af
gevraagd wat ze met 'Blauw
baards Burcht' te maken had
den. Voor een gefundeerd oor
deel over de relatie met de tekst
is echter een grondige kennis
van het Hongaars nodig, al kan
men ook zonder dat reeds
vraagtekens plaatsen.
Overduidelijk was daarente
gen de discrepantie tussen mu
ziek en toneel, vooral bij de
opening van de 'vijfde deur', als
uit het orkest een glorieus ma-
jeur-akkoord opklinkt zonder
dat er op het toneel ook maar
iets gebeurt om die overweldi
gende klanken te rechtvaardi
gen.
PAUL KORENHOF
HILVERSUM - AVRO. TROS en
Veronica moeten hun gezamenlij
ke streven naar commerciële om
roep laten varen. In plaats daarvan
zouden alle omroepen tesamen
zich in moeten zetten voor een
krachtig publiek bestel om zo
weerstand te kunnen bieden aan
alle gevaren die de omroep bedrei
gen.
Dit pleidooi hield NCRV-voorzit
ter drs. Th. Jansen gisterochtend
•tijdens de najaarspersconferentie
van zijn omroep, in zijn toespraak
schetste hij een somber beeld van
de situatie waarin de publieke om
roep, die voornamelijk betaald
wordt uit overheidsmiddelen, mo
menteel verkeert.
door
Renate van Iperen
maar ook van de kant van de adver
teerders. Nu er nieuwe alternatie
ven aan het firmament verschijnen
voor landelijke publieke omroe
pen, zien zij hun kans schoon om er
bij de overheid op aan te dringen
de omroep zodanig in te richten dat
vooral zij volledig aan hun trekken
komen," aldus Jansen.
Wijzend op deze ontwikkelingen
voorspelde de NCRV-voorzitter geld. "En daar passen wij voor,"
het ontstaan van een "scheuring in Jansen.
Hilversum", waarin twee kampen
ontstaan: een commercieel en een
publiek net. Hij zei te vrezen dat
het eerste tv-net van NCRV, KRO,
VARA en EO in een nieuw op te
zetten duaal bestel (met commer
ciële en publieke omroep) binnen
korte tijd niet anders kan worden
dan een puur "specialistennet"
tengevolge van (beperkende) wet
telijke bepalingen en te weinig
HILVERSUM (GPD) - De NCRV
voert deze winter een grootscheep
se geldwervende televisie-actie
voor de gehandicapten. De omroep
wil de inzameling, die de naam
'Over de drempel' meekrijgt, niet
alleen het karakter van een glitter
show geven, maar geeft ook voor
lichting over problemen waarmee
gehandicapte mensen te maken
hebben.
Het geld dat ingezameld wordt,
gaat naar een groot aantal projec
ten zoals voor verkeersslachtoffers
en naar de Derde Wereld. De actie
begint officieel op 7 januari met
een show en wordt op 11 februari
afgesloten met een gala-program
ma. In de daaraan voorafgaande
maanden november, december be
steedt de NCRV in diverse pro
gramma's op radio en tv al ruim
aandacht aan gehandicapten. René
Eijbersen coördineert de gehele ac
tie.
Het komende winterseizoen
brengt de NCRV drie nieuwe eigen
dramaprodukties. 'Rust Roest' is
de titel van een zevendelige come
dyserie geschreven door Jelte Rep.
Georgette Hagedoom speelt hierin
de rol van Anja van Alphen, die
zeer tegen haar zin wordt geplaatst
in het bejaardenhuis Avondrust. In
'Rust Roest' zijn onder anderen
ook Piet Hendriks, Jeanne Ver-
straete en Sjoerd Pleysier te zien.
Nieuw is ook 'Steil Achterover',
een twaalfdelige familieserie van
Hetty Heyting ove* kappersecht
paar Alfred (Han Romer), Do (Elsje
de Wijn) en hun vier kinderen.
Willem Wilmink schreef het tv-
spel 'Kees', dat zich afspeelt in een
1\ventse stad in 1944. Voorts her
haalt de NCRV de achtdelige dra
maserie 'Het Wassende Water',
naar de gelijknamige roman van
Herman de Man.
De NCRV zet succesvolle Ameri
kaanse series als 'Cheers', 'The
Cosby Show', 'St. Elsewhere' en
'Murder She Wrote' voort. Nieuw is
een aantal nieuwe series uit Enge
land zoals 'Game, Set and Match',
een dertiendelig thrillerachtig
spionageverhaal
ciële Britse omroep Granada. Be
gin volgend jaar begint de NCRV
met tien nieuwe afleveringen van
'James Herriot' in aansluiting op
een aantal herhalingen.
Frank Masmeijer presenteert het
komende seizoen vijf avondvullen
de programma's met een speciaal
thema. De eerste uitzending is op 4
oktober en staat geheel in het teken
van Dierendag.
Volgens hem leidt het "onderlin
ge gekissebis" op grond van het tot
verdeeldheid uitnodigende regeer
akkoord van 1986 (waarin voor het
eerst de mogelijkheid geopend
wordt om commerciële omroep te
gaan bedrijven) er al met al toe "dat
Hilversum zwakker opereert dan
nodig en zeker dan nuttig is."
Jansen meent dat AVRO, TROS
en Veronica "zonder gezichtsver
lies" hun plannen voor commercië
le omroep kunnen laten schieten
om vervolgens eensgezind met de
andere omroepen een plan voor de
toekomst te maken.
NcrVB.ijMEe,
NCRV-voorzitter Th. Jansen wijst op de nieuwe NCRV-slogan en c
ter met Anne-Wil Blankers en Peter Faber, die hoofdrollen spelen i
rie 'Prettig geregeld'. <fc
Directeur Wolzak voorspelt forse ledenwinst
HILVERSUM - De uitstraling van
de TROS moet moderner, agressie
ver en offensiever worden en de
programma's "smaakmakender".
door
Renate van Iperen
TROS-directeur Cees Wolzak:
'Programma's waarover de men
sen nog 'ns napraten'. (foto gpd>
Op die manier hoopt de TROS uit
eindelijk op jaarbasis tienduizen
den leden te winnen, na een drama-
tisch verlies vorig jaar van Buim
KUNSTPRIJS - Beeldend kunste- twintigduizend. Dit is de kern van
naar Toon Verhoef (1946) uit Edam het beleidsplan dat Cees Wolzak,
is onderscheiden met de Prijs van de nieuwe algemeen directeur van
de Amsterdamse Kunststichting de TROS, na een aantal diepgaande
(50.000 gulden), die dit jaar voor het marktonderzoeken heeft opge-
eerst is toegekend. Verhoef krijgt steld. Zowel bestuur, onderne-
de prijs voor zijn gehele oeuvre.
De prijs, die op 29 september aan
Toon Verhoef wordt uitgereikt, is
bedoeld als aanmoediging van in
Nederland werkende, veelbeloven
de kunstenaars.
mingsraad als afdelingshoofden
hebben zich unaniem geschaard
achter het plan, dat de komende
twee jaar z'n beslag moet krijgen.
Wolzak verklaart nadrukkelijk
dat het beleidsplan beschouwd
moet worden als een overgangsfa
se naar een duaal omroepbestel,
waarin de TROS samen met Vero
nica en AVRO commerciële om
roep wil bedrijven. "Want dat is
nog altijd de beste remedie om het
omroepbestel weerbaar te maken
tegen buitenlandse satellietzen
ders", meent Wolzak. "Maar op
korte termijn, ik schat de komende
anderhalf a twee jaar, zitten we nog
in het huidige publieke bestel en
zullen we ons bezig moeten hou
den met de dingen die nu van be
lang zijn. En het bestaansrecht op
korte termijn zit 'm in het aantal le
den dat je hebt: hoe meer leden,
hoe meer je in de melk te brokke
len hebt."
Ledenwinst
Daarom wil de TROS, die niet al
leen vorig jaar veel aanhang ver
loor, maar in 1985 ook al een gevoe
lig verlies van ruim 22.000 leden in
casseerde, een meer duurzame le
denbinding creëren. "Mensen
moeten bij onze club willen ho
ren", zegt Wolzak. Tot zijn niet ge
ringe voldoening heeft hij gecon
stateerd dat zijn omroep de laatste
maanden weer ledenwinst boekt.
"Nou ja, niet met tienduizenden,
maar we zitten weer in de lift en dat
is een goed gegeven. Nee, ik noem
geen getallen, daarmee komen we
op 2 januari naar buiten."
Gevraagd naar de oorzaak van
dit positieve resultaat, noemt Cees
Wolzak primair het "Jongbloed en
Joosten-effect". Jongere gezich
ten, een jongere aanpak moeten de
TROS de komende jaren steviger
in het zadel zetten. Wat dat betreft
is Wolzak blij met de resultaten van
een recent onderzoek naar de leef
tijdsopbouw van TROS-leden: zes
tig procent is jonger dan veertig
jaar. In 1986 was de meerderheid
nog ouder dan veertig jaar.
Het gemiddelde TROS-lid is vol
gens diezelfde onderzoeken niet
tobberig en vindt het "lekker om te
werken, geld te verdienen en daar
leuke dingen mee te doen". In de
TROS-programma's herkennen zij
dat positieve en constructieve
beeld. Toch vindt Wolzak dat de
TROS-uitstraling niet altijd van de
ze tijd is: "Bijvoorbeeld onze spot-
jen met dat gezinnetje.... dat vind ik
niet echt goed. Dat representeert
voor de mensen teveel de saaie
werkelijkheid. We moeten ons wat
moderner presenteren."
Speerpunten in het vernieuwde
beleid zijn de amusements- en in
formatieve programma's. "Onze
ontspanningsprogramma's zijn
prima. Die moeten we zo houden",
zegt Wolzak. Alle informatieve pro
gramma's op radio en televisie ko
men rechtsreeks onder de verant
woording van Cees Wolzak en pro
grammadirecteur Cees den Daas.
"We hebben de lijnen korter ge
maakt omdat we vinden dat die
programma's beleidsmatig mede
het beeld van de TROS dragen. En
we willen dichter bij dat beeldbe
palende instrumentarium zitten."
Wolzak: "De stellingname in on
ze informatieve programma's moet
misschien wel 'ns wat harder dan
tot nog toe. Maar...niet politiek har
der. De TROS is nadrukkelijk non-
politiek. Ons kenmerk is dat we
niemand tegen de muur drukken.
Dat is een goedkope manier. In het
algemeen wil de TROS program
ma's maken, zowel in de informa
tieve- als de amusementshoek,
waarover de mensen de volgende
dag nog 'ns napraten."
HILVERSUM (GPD) - In het tele
visiewinterseizoen, dat deze
maand begint, brengt de TROS
veel oorspronkelijk Nederlandsta
lig drama. De kijkers kunnen 36
weken lang, soms tweemaal per
week, rekenen op drama van eigen
bodem. Vanaf 13 september is der
tien weken lang de herhaling te
zien van 'De Fabriek' met onder an
deren Rudi Falkenhagen, Pleuni
Touw en Diana Dobbelman.
'De Fabriek' wordt vanaf 13 de
cember gevolgd door 'Op Hoop van
Zegen', een driedelige serie naar de
gelijknamige speelfilm van Mat-
thijs van Heijningen. Iedere afleve
ring duurt zestig minuten. Vanaf 10
januari is het de beurt aan dertien
nieuwe afleveringen van de popu
laire ziekenhuisserie 'Medisch
Centrum West'. Op dit moment
wordt nog druk gewerkt aan de
produktie van deze serie. Tenslotte
zendt de TROS vanaf 11 april 'De
Aanslag' uit, een driedelige minise
rie naar de speelfilm waarmee Fons
Rademakers een Oscar in de wacht
sleepte.
Nieuw in de sector informatieve
programma's is het vrouwenpro
gramma 'Fleur', gepresenteerd
door Mireille Bekooy en Tetske
van Ossewaarde. In dit anderhalf
uur durende middagprogramma
op de dinsdag komen onderwer
pen aan bod als mode, koken,
kunst en cultuur, consumentenza
ken en medische informatie.
'TROS Aktua Geld' is óók nieuw.
In dit programma gaat het om geld,
goed, aandelen en opties. Vast on
derdeel van dit maandprogramma
is de trekking van de Staatsloterij.
Wim Bosboom presenteert vanaf
27 september vijf maal het pro
gramma 'Hoe Later op de Avond',
waarin hij drie kwartier lang praat
met een gast, die prominent in het
is en (dus) in de belangstel
ling staat. De vorm is die van "een
gesprek bij de haard op de late
avond", aldus de TROS.
Behalve nieuwe programma's
heeft de TROS natuurlijk óók een
groot aantal bekende programma's
in het schema opgenomen. Zo
keert 'Ron's Honeymoon Quiz' met
Ron Brandsteder terug. Vanaf 6 ja
nuari worden acht nieuwe shows
uitgezonden. Ook programma's als
'Op Volle Toeren' (van Chiel Mon-
tagne), Ivo Niehe's 'TV Show', 'Op
Goed Geluk' (met Carry Tefsen) en
'Linda' worden gecontinueerd.
Zeker vermeldenswaard tenslot
te is de briljante Britse oorlogsserie
'Allo, Allo' die de BBC al jaren met
groot succes op het scherm brengt.
De serie speelt zich af in en rond
een klein Frans dorpscafé waar
Duitse bezetters, Frans verzetslie
den en Britse para's elkaar treffen.
V.l.n.r. regisseur Theo van Gogh, Leen Jongewaard en Tom Jansen.
LEIDEN - Acteurs in het stadhuis.
Nee, niet die semi-professionals
die ons college van B W vormen,
maar echte acteurs, spelers die de
mensen weten te overtuigen. Ze
maakten deel uit van de filmploeg
van regisseur Theo van Gogh, die
gisteren in het Leidse stadhuis op
namen maakte voor zijn nieuwe
film, die op de t-shirts van de came
ramannen werd aangekondigd als
'Showtime, een film van Theo van
Gogh'. Van Gogh: 'Vergeet die titel
maar. De voorlopige werktitel van
de film luidt 'No potatoes'. Waar
om? Omdat er geen aardappelen in
voorkomen'.
'No potatoes', waarvan het script
is geschreven door Guus Luyters
en Van Gogh himself, is een thril
ler. Er wordt het verhaal in verteld
van advocaat Loos die een schijn
baar stinkend zaaltje moet verdedi
gen. Loos, die wordt gespeeld door
acteur Tom Jansen, krijgt te maken
met een meisje dat zich in verdach-
DEN HAAG (ANP) - De film 'De
laatste verzoeking van Christus'
van regisseur Martin Scorsese
zal al eind deze maand in de Ne
derlandse bioscopen te zien zijn.
De film zal op 22 of 29 september
in ongeveer 10 bioscopen in pre
mière gaan, zo heeft een woord
voerder van United Internatio
nal Pictures Netherlands, die de
film in Nederland distribueert,
desgevraagd meegedeeld. De
film zou volgens de oorspronke
lijke plannen pas medio oktober
in Nederland tc zien zijn.
Volgens de woordvoerder
heeft de vervroeging van de pre
mière niets te maken met de ac
ties tegen de film van onder meer
het Rainbow-instituut
men en waarden van drs. L P.
Dorenbos. De bioscopen hadden
ruimte om de film eerder op het
programma te zetten. Het Rain
bow-instituut organiseert op dit
moment onder de kerkleden een
handtekenactie tegen de film.
Ook beraadt het instituut zich
over juridische stappen om ver
toning van de film te voorkomen.
De woordvoerder wil in verband
met een "informatiestop" geen
antwoord geven op de vraag wat
de distributiemaatschappij tot
nu toe van de acties tegen de film
heeft gemerkt.
Aan de première zal zoals ge
bruikelijk een landelijke pers
voorstelling voorafgaan. Ook
kerkelijke leiders zijn daarbij
welkom, zo deelde de woord
voerder desgevraagd mee. Vori
ge week weigerde een aantal pro
minente kerkleden, onder wie
mediabisschop Bar en Doren
bos, in besloten kring een verto
ning van de film bij te wonen.
In de Verenigde Staten is de
film ook eerder in roulatie ge
bracht dan oorspronkelijk de be
doeling was. De distributiemaat
schappij ging daartoe over om de
tegenstanders minder kans te ge
ven via acties de vertoning van
de film te verhinderen.
te kringen ophoudt. Ze is in proble
men geraakt en vraagt of Loos haar
wil verdedigen. De advocaat wordt
verliefd op haar, maar dat is niet al
leen maar de reden dat hij die taak
op zijn Schouders neemt. Voorop
blijft bij hem staan het gegeven: er
moeten eerst bewijzen op tafel ko
men voor iemand wordt veroor
deeld, ook al is de bewuste persoon
nog zo verdacht.
Leen Jongewaard speelt in deze
film de politie-inspecteur Dorrius
die nogal goed bevriend is met ad
vocaat Loos. Het is de eerste, rol
van Jongewaard na zijn hartaanval
nog niet zo lang geleden. Voelt hij
zich weer helemaal de oude? Jon
gewaard: 'Het gaat goed met me,
best. Of het een moeilijke, een zwa
re rol is? Ik vind elke rol een moei
lijke rol. Het ligt niet in mijn aard
om een rol makkelijk te vinden".
Is dat niet verdacht, een politie-
inspecteur die zo dik bevriend is
met een advocaat? Theo van Gogh:
'Met die opvatting wordt in deze
film genadeloos afgerekend. Het
gaat er net zo aan toe als in het ge
wone leven. Daar zijn advocaten en
politie-functionarissen ook vaak
de dikste kameraden. Waarom ik
het Leidse stadhuis heb uitgeko
zen als locatie? Omdat het gebouw
macht uitstraalt met al dat marmer
en zo. Vanmorgen zijn hier een aan
tal zwarte politiemannen bezig ge
weest met een paar arrestanten.
Een bloederige aangelegenheid
was dat. Dat kwam prachtig uit te
gen dat witte marmer. Zwarte poli
tieagenten ja, ik vond het leuk om
nu de rollen eens een keer om te
draaien. Dat die blanke arrestanten
nu eens in elkaar worden geramd'.
AMSTERDAM (GPD) - De schrij
ver Joop Waasdorp is op 70-jarige
leeftijd overleden.
Sinds zes jaar leefde Waasdorp
op zijn boot in het Spaanse vissers
plaatsje Cullera. In 1956 emigreer
de hij met zijn vrouw en toen ze
venjarige dochter naar Australië
waar hij als fabrieksarbeider, krab-
benvisser, strandjutter, scharen-
Vi slijper en loodsmelter een karige
b'oterham verdiende. In 1962 keer
de hij terug naar Nederland en be
gon hij te schrijven voor het geld.
Hij werd ontdekt door Jan Vrijman
die er voor zorgde dat een aantal
Joop Waasdorp
(70) overleden
r
van zijn Australische herinnerin
gen werden gepubliceerd in het
tijdschrift Podium.
In 1965 debuteerde Waasdorp
met de verhalenbundel 'Het naakte
leven'. Hierin beschrijft hij in een
eenvoudige, bijna rauwe stijl zijn
verblijf in Australië. In 1970 publi
ceerde Waasdorp 'Welkom in zee'.
een bundel jeugdherinneringen,
boksverhalen en schetsen van het
culturele leven in Amsterdam in de
jaren zestig. In 1972 volgde 'De vo
gelverschrikker' en vier jaar later
verscheen de bundel 'Krabben en
andere verhalen'. En in 1979 ver
scheen 'Het lot "van de kunst'.
Sinds die tijd was het stil rond
Joop Waasdorp. Hij verdiende zijn
brood als vertaler van onder ande
ren George Orwell en bracht het
grootste deel van zijn tijd door op
zijn boot. Bij uitgeverij Meulenhoff
verschijnt dit najaar de verzamel
bundel 'Verhalen'.
BLARICUM (GPD) - De huwelijksinzegening van tv-
producent Joop v.d. Ende (46) en zijn bruid Janine
Khjberg (32) in de St-Vituskerk in Blaricum heeft veel
belangstelling getrokken. Bij aankomst van het bruids
paar viel de regen weliswaar met bakken uit de hemel,
maar in de kerk was het al muziek en zang wat de klok
sloeg.
Bij het binnenkomen van het bruidspaar in de kerk
zong Caroline Kaartbegeleid door de organist Klaas
Jan Mulder, 'U zij de glorie' en even later 'Panis Ange-
licus'. De mis werd gezongen door het Caeciliakoor van
de St-Vitus, die afgeladen was met belangstellenden,
familieleden en prominenten uit de tv-en showwereld.
Onder hen waren André van Duin, Sandra Reemer,
Hennie Huisman, Ron Brandsteder, Willy van Hemert
en Mary Dresselhuys. Guus Verstraete jr. (regisseur) en
acteur René van Vooren waren ceremoniemeester. Ook
KRO-man Ad Langebent was in de kerk.
In het gemeentehuis van Blaricum was een uur tevo
ren het burgerlijk huwelijk voltrokken door burgemees
ter J.A. Lecoultre-Foest. Daar wachtte ook zangeres
Anita Meyer, die pal naast het gemeentehuis woont, ge
duldig op het bruidspaar. Later op de dag gaf het echt
paar V.d. Ende een receptie in kasteel De Hooge Vuur-
scheinBaarn. (foto anp»
