D
Een confrontatie met 'Hollandsch Hollywood'
Op zoek naar James Dean II
Rutger Hauer serieus kandidaat voor acteursprijs in Venetië
VRIJDAG 2 SEPTEMBER 1988
PAGINA 9
BIOSCOPEN
AMSTERDAM - Onder de titel
Hollandsch Hollywood' wordt in
de eerste helft van maand septem
ber in de Nederlandse filmhuizen
een aantal Nederlandse speelfilms
uit de jaren dertig onder het stof
vandaan gehaald.
Titels als 'De Jantjes', 'Bleeke
Bef, 'Oranje Hein' en 'Op Hoop
van Zegen' zullen oudere filmlief
hebbers bekend in de oren klin
ken. Maar het programma, dat
werd samengesteld door het Ne
derlands Filmmuseum en de Stich
ting Vrienden van het filmarchief,
brengt echter ook onbekende en
fraaie produkties als 'Rubber' en
'Komedie om geld' weer onder de
aandacht.
door
Rob de Kam
Holland en Hollywood, dat lijken
twee tegengestelde begrippen. De
bordkartonnen kneuterigheid van
onze vaderlandse filmwereld valt
nauwelijks te rijmen met de flon
kerende glamour van de Ameri
kaanse filmindustrie. Toch meen
de men in de jaren dertig dat het er
in ons land op begon te lijken. Fien
de la Mar zong in 1934 hoopvol over
een eigen 'Hollandsch Hollywood'.
Van 1933 tot 1940 werden in ons
land zevenendertig lange speel
films geproduceerd en heuse film
fabrieken werden opgericht, zoals
Filmstad Wassenaar en de Cineto-
ne Studio's in Duivendrecht. Of de
ze bescheiden creatieve explosie
op den duur ergens toe zou hebben
geleid, zullen we nooit weten. De
Duitse inval maakte in 1940 rigou
reus een einde aan de opbloei en na
de oorlog zou het lang duren voor
de Nederlandse speelfilm weer iets
ging betekenen.
Stomme film
Aan het begin van de jaren dertig
leek de situatie nog hopeloos. Tus
sen 1930 en begin 1934 ging er wel
geteld één lange Nederlandse
speelfilm in première. Die film was
stom, en daar zaten de bioscoop-
gangers niet meer op te wachten,
omdat de theaters in Nederland re
latief snel op de geluidsfilm waren
overgeschakeld.
De talloze buitenlandse geluids
films werden veelal met ondertitels
en in een enkel geval nagesynchro
niseerd vertoond. Maar het publiek
snakte er naar het wonder van de
geluidsfilm ook in de eigen taal te
beleven. Producenten, speculan
ten en andere geldschieters had
den dat al lang door, maar een in
frastructuur ontbrak om de ge
luidsfilm te kunnen maken.
Hoe zuur dat misschien ook is,
maar het was in feite het nazi-be
wind dat uitkomst bracht. Tiental
len geroutineerde en begaafde re
gisseurs, cameramensen, technici
en acteurs vluchtten in de loop van
- 'Komedie om geld': een film die ook nu nog opvalt door zijn inventiviteit,
de jaren dertig uit Duitsland voor
de nazi-terreur.
Deze vluchtelingen droomden
natuurlijk allemaal van Holly
wood, maar een klein deel beland
de meestal tijdelijk in de scha
mele Nederlandse tegenhanger
daarvan. Deze immigranten leg
den, zoals Kathinka Dittrich in
haar boek 'Achter het doek' al heeft
aangetoond, de basis voor de
kortstondige bloei van de Neder
landse film in de jaren dertig.
Voor Duitstalige acteurs was in
de Hollandse geluidsfilm geen
plaats, rriaar regisseurs als Max Op
hüls, Kurt Gerron, Karl Lamac,
Ludwig Berger en Dejlef Sierck
(later bekend als Douglas Sirk) ble
ven voor korte of langere tijd in ons
land en verrijkten de vaderlandse
filmgeschiedenis met films als 'Ko
medie" om geld', 'Pygmalion',
'Boefje' en 'De spooktrein'. Van de
37 speelfilms uit de jaren dertig
.werden er 21 door buitenlanders
geregisseerd.
Ook op andere terreinen waren
ze onontbeerlijk. Het optreden van
import-producent Rudolf 'Rudi:
Meyer was een enorme stimulans
voor de Hollandse filmwereld,
waarin de ene onbekwame produk-
tiemaatschappij de andere opvolg
de en faillisementen aan de orde
van de dag waren.
In de afgelopen twintig jaar werd
er voornamelijk in neerbuigende
zin over de films uit de jaren dertig
gesproken, terwijl de meeste critici
de films eigenlijk niet hadden ge
zien. 'Hollandsch Hollywood' biedt
nu de mogelijkheid van een (her
nieuwde) kennismaking. Natuur
lijk gaat het daarbij niet alleen om
de filmtechnische kwaliteit, want
die is inderdaad lang niet altijd
denderend, ook al zijn er duidelijk
uitzonderingen.
Maar voor veel ouderen zal het
een groot plezier zijn vertrouwde
sterren als Fien de la Mar, Lily
Bouwmeester, Herman Bouber en
Louis Verkade weer eens op het
witte doek te kunnen zien.
Voor een jongere generatie kan
het heel verhelderend zijn te zien
waarmee eerdere generaties zich
zoal vermaakten. Want het was
vooral vermaak wat de klok sloeg.
Overheidssubsidies waren er niet
en producenten dachten uitslui
tend in termen van winst, ook al be
reikten zij dat doel zelden. Vandaar
dat men bij voorkeur populaire to
neelstukken verfilmde, met ac
teurs die op het podium al een gro
te faam veroverd hadden.
Het meest in trek waren de Jor-
daanfilms vol volkse karakters en
klein leed. 'De Jantjes' (1933) van
Jaap Speyer is daarvan het succes
volste voorbeeld. De thema's wa
ren simpel. Het ging, om Kathinka
Dittrich te citeren niet om de grote
droom, maar om de kleine illusies
in een overzienbaar geheel, met
herkenbare mensen die met beide
benen op de grond staan, als het
kan op Nederlandse grond.
Kleine man
De buitenlandse regisseurs
voegden zich in dit stramien, ze
hadden in hun benarde omstandig
heden ook weinig keus. Alleen
Max Ophüls en Ludwig Berger
(foto GPD)
wisten, hun films incidenteel echt
op een hoger plan te tillen. Ophüls'
'Komedie om geld' (1936) is een
film die vijftig jaar later nog steeds
indruk maakt. Cameravoering,
montage en verhaalopbouw getui
gen van inventiviteit en inzicht.
Het acteren van hoofdrolspeler
Herman Bouber is prachtig en ont
trekt zich vrijwel geheel aan de Ne
derlandse toneeltoon die veel films
uit de jaren dertig teisterde en ook
nu nog wel voorkomt.
Ook Herman Bouber speelt een
kleine man, een bankloper die een
grote som geld verliest en wordt
ontslagen. Wanneer hij in opperste
wanhoop zijn hoofd bij de gas
kraan houdt, wordt er aangebeld
en blijkt hij door een dubieuze fi
nancieringsmaatschappij tot direc
teur benoemd te zijn. De functie
stijgt hem naar het hoofd, maar
juist op tijd leert hij de waarden
van zijn vroegere, eenvoudige be
staan weer te waarderen.
Het Hollandse adagium Doe
maar gewoon, dan doe je al gek ge
noeg heeft zelden een treffender
verbeelding gekregen. De weelde
rige decors en de creatieve regie
maken dat 'Komedie om geld' als
één van de weinige films uit die tijd
werkelijk aanspraak kan maken op
enige Hollywood-allure. Regisseur
Ophüls ging dan ook ver over zijn
budget heen en zorgde voor het
faillissement van de Cinestone stu
dio's. Er kwam namelijk geen hond
naar zijn film kijken.
Sommige regisseurs droomden
van meer dan tot niets verplichten
de volkskomedies in steeds weer
dezelfde nagebouwde Jordaande-
cors. Charles Huguenot van der
Linden zocht samen met Hein Jo-
sephson zijn heil in de Hollandse
buitenlucht met de belevenissen
van een aantal studenten op Texel.
Hun 'Jonge Harten' (1936) combi
neert de toppen van blanke duinen
en blozende wangen met naïeve ro
mantiek.
Censuur
Opvallender is 'Rubber' (1936),
de film die Gerard Rutten en Johan
de Meester in Nederlands-Indié
maakten op basis van de gelijkna
mige, kritische roman van Ma
deion Székely-Lulofs. De film is
slechts gedeeltelijk bewaard geble
ven, maar zelfs de gecoupeerde
versie fascineert door de cynische
visie op de Nederlandse aanwezig
heid in Indië.
De verdwenen scènes van 'Rub
ber' vormen een verhaal apart. Om
dat in dit verhaal over een Indisch
plantersechtpaar consequent alle
scènes met de Indische maïtresse
van de Nederlandse hoofdrolspeler
zijn verdwenen, ligt het voor de
hand dat er om racistische redenen
censuur is toegepast. Die theorie
wint aan kracht door het feit dat de
betreffende beelden in of rond de
oorlog verdwenen zijn.
Ook in Indië opgenomen, maar
van een geheel ander kaliber dan
'Rubber', is 'Pareh, het lied van de
rijst' (1936) van Mannus Franken.
'Pareh' is een loflied op de Indische
cultuur, gegoten in het voor Neder
landers begrijpelijk jasje van een
liefdesdrama tussen een meisje
van de dessa en een jongen van de
zee, en omlijst door mooie natuur
opnames en de vroeger bij dit soort
films onvermijdelijke halfnaakte
dansende meisjes. Een Indische
idylle die ondanks de fraaie beel
den vooral curieus is.
'Hollandsch Hollywood' moet
als titel van het programma met ou
de Nederlandse films niet al te let
terlijk genomen worden. Daarvoor
ontbraken geld, technische vaar
digheid en succes. Ook al scoorden
sommige produkties in eigen land
nog redelijk bij het publiek, buiten
ons landsgrenzen bleek de belang
stelling gering. Alleen voor 'Dood
water' (1934) van Gerard Rutten be
stond in Duitsland belangstelling,
maar andere successen zijn er niet
te melden.
V erschrikkelij k
Zo vond de schrijver G.B. Shaw,
die eerder een Hollywood-ver-
filming van zijn 'Pygmalion' blok
keerde, de Nederlandse verfilming
uit 1937 door Ludwig Berger rond
uit verschrikkelijk. 'Hollandsch
Hollywood' maakt duidelijk dat
dergelijke kritiek vaak terecht was.
Los van de wisselende kwaliteit is
het programma vooral een con
frontatie met een vergeten deel van
ons culturele verleden. Een con
frontatie die soms amusant, een en
kele keer ontroerend, maar in alle
gevallen boeiend is.
HOLLYWOOD (UPI) - Een pro-
duktiemaatschappij in Hollywood
wil een film maken over James
Dean. de legendarische acteur die
de kwetsbaarheid en rebellie van
de jaren vijftig belichaamde. De
speurtocht naar een mogelijke
hoofdrolspeler is begonnen.
De film, die de goedkeuring
heeft van de familie, ligt nog op de
tekentafel, maar er is al een stroom
van sollicitanten binnengekomen.
Op het platteland van Indiana,
waar James Deans kinderjaren la
gen, toont men bovendien grote
belangstelling.
"We weten in ieder geval al wat
we niét willen," zegt producer Mi
chael Britton van de produktie-
maatschappij. "We zetten niet zo
maar de eerste de beste in de rol.
We willen niet Charlie Sheen .(de
zoon van Martin Sheen en wel ver
geleken met Dean). Een bekende
acteur die James Dean zou spelen
en wiens imago vertrouwd is, zou
het publiek alleen maar afleiden
van wat deze film wil overbren
gen".
Britton zegt al meer dan honderd
aanvragen voor de rol te hebben
gekregen. In september begint in
heel Amerika een speurtocht. "Ui
teraard zegt elke impresario dat hij
de volgende James Dean heeft", al
dus Britton. "U kunt zich niet voor
stellen wie zich hier allemaal voor
de rol van James Dean II hebben
aangeboden".
De 44-jarige Britton verbaast
zich niet over de somtijds hysteri
sche verering die James Dean na
zijn dodelijk auto-ongeluk in 1955
ten deel viel. Britton: "Dean was de
eerste acteur die zijn generatie zo
ïechtstreeks aansprak. Ik hou van
Martin Sheens opmerking: Marlon
Brando leerde ons hoe te acteren,
James Dean leerde ons hoe te le-
De 82-jarige Adaline Nall, de le
rares op Deans High School in In
diana die hem warm maakte voor
acteren, zegt dat zij een kandidaat
voor James Deans rol heeft, de 21-
jarige Geoffrey St. Claire.
Hij belde haar in Indiana op
vroeg of zij hem les wilde geven.
"Hij kwam hier en wilde dat ik met
hem de scene uit 'East of Eden' zou
spelen. Daarin probeert 'Cal Trask'
zijn jarige vader geld in de handen
te drukken dat hij niet wil aanne
men omdat het uit winst verkregen
zou zijn. Ik kon mezelf er niet toe
brengen Massey's rol van de vader
te spelen, maar ik bracht hem wel
het een en ander bij. Hij toonde zelf
initiatieven die mij verrasten. Ik
hoop dat deze jongen het haalt. Het
is duidelijk dat hij iets van acteren
afweet".
Er zijn al eerder films over James
Dean gemaakt. In 1957 kwam een
documentaire uit van regisseur Ro
bert Altman, 'The James Dean
Story'. Daarin treedt de acteur zelf
op en er zijn vraaggesprekken met
vrienden en familieleden. Bijna
dertig jaar later maakte Altman
'Come back tot the five and dime,
Jimmy Dean, Jimmy Dean'. Daar
in komen een paar tragische figu
ren bijeen, die wegkwijnen bij de
herinnering aan James Dean.
De 44-jarige Marcus Winslow,
een neef van James Dean, zegt dat
niemand er toen ook maar van
droomde dat hij ooit filmster zou
worden. Winslow zegt dat hij alle
boeken die over zijn neef geschre
ven zijn, links heeft laten liggen.
Hij heeft zijn eigen herinneringen
aan James Dean als een gewone
jongen die tijd tekort kwam.
Winslow kijkt ook zelden naar vi
deocassettes van Deans films.
"Niet dat we hem niet als acteur
respecteren. 'East of Eden' is mijn
favoriete film, maar het doet soms
pijn naar hem te zitten kijken".
Michael Britton heeft van de fa
milie toestemming voor een film
gekregen, omdat hij ermee ak
koord ging dat de familie een
laatste woord krijgt over het vol
tooide script. "Wij willen dat Jims
verhaal goed en smaakvol wordt
verteld. Dat is niet eenvoudig,
maar men is bereid ons een vinger
in de pap te geven. Het wordt een
moeilijke taak. Iedereen heeft zo
zijn eigen kijk op wat hij was of wie
hij was", aldus Marcus Winslow.
Het evenbeeld van James Dean wordt gezocht.
Britton is het daarmee van harte
eens. "Ik ben mij bewust van mijn
verantwoordelijkheid tegenover
James Dean. Laat op de avond
krijg ik weieens het gevoel dat hij
VENETIE Met zijn hoofdrol als
Parijse zwerver in 'Legend Of A
H'oly Drinker' heeft Rutger Hauer
zich serieus kandidaat gesteld voor
de acteursprijs van het 45e Filmfes
tival van Venetië.
Hauer een prijs geven zou in elk
geval redelijker zijn dan een onder
scheiding voor de film zelf. Erman-
no Olmi mag in zijn bewerking van
een Joseph Roth-novelle alle regis
ters hebben opengetrokken, de re
gisseur van 'De Klompenboom'
(tien jaar geleden onderscheiden in
Cannes) weet dit keer niet te ont
stijgen aan de grondmist van zijn
conservatief-roomse zweverigheid.
Hauer speelt een op drift gesla
gen Silezische mijnwerker die per
ongeluk de dood heeft veroorzaakt
van een vriend door wiens vrouw
hij zich eerder had laten verleiden.
Qua vorm is 'Legend Of A Holy
Drinker' curieus omdat Olmi deze
vertelling het karakter geeft van
een oeroude volksballade met als
het ware steeds terugkerende stro
fen, een sprongsgewijze verteltech
niek en een naar grote zuiverheid
neigende soberheid. Dat het thema
universeel en'van alle tijden is. be
nadrukt Olmi door in zijn prachti
ge beelden van een winters Parijs
juist die straatjes, bars en dansza
len op te zoeken die in geen hon
derd jaar zijn veranderd.
Sommige scenes kunnen niet an
ders dan in het heden spelen, ande
re worden naadloos terug getoverd
naar een halve eeuw of langer gele
den. De film ziet er prachtig uit en
Hauer speelt beslist indrukwek
kend, maar het hele concept van de
film is krachteloos en langdradig.
Het zijn eigenlijk exact de be
zwaren die zijn in te brengen tegen
'Landschap In De Mist', een nieuw
werkstuk van de Griek Theo Ange-
lopoulos, een specialist in preten
tieuze droefeeestiee reisfilms door
druilerig Griekse binnenlanden.
Zijn eerste film werd gemaakt in de
nadagen van het kolonelsregime,
waarbij al die somberheid ook op
zijn plaats was. Maar Angelopoulos
heeft nooit meer afstand gedaan
van zijn zwarte melancholie die
niet enkel politiek maar tevens
existentieel bepaald blijkt.
Het werk van Angelopoulos. net
als dat van Olmi, staat stijf van
ernst, beschouwing en voor alles
de bedoeling 'grote filmkunst' te
maken. Altijd goed voor festival-
prijzen. maar in wezen betreft het
een akelige cinema zonder enige
vitaliteit.
Tintelen
Die constatering wordt des te
markanter in vergelijking met drie
Amerikaanse films die inmiddels
in Venetië gepresenteerd zijn.
Geen van drie blinken ze uit door
diepzinnigheid, maar beschikken
wel over elementen waardoor er
iets gaat tintelen. David Mamet
(rnaker van de originele oplichters
film 'House of Games') neemt deel
aan de competitie met 'Things
Change'. Een mafia-satire over een
hoogbejaarde schoenpoetser die
door toevallige omstandigheden
wordt aangezien voor een hoge
'godfather' en tot zijn aangename
verbazing plotseling als een God
word behandeld. Het gaat om intel
ligent en perfect gemaakt amuse
ment.
In de klucht 'Big' van Penny
Marshall maken we kennis met een
jongetje dat zo graag groot wil zijn
en die wens uitspreekt bij een ker-
mis-automaat. De volgende dag
wordt hij wakker met het lichaam
van een 30-jarige- Het moment
waarop Tom Hanks de hoofdrol
over neemt en een bliksemcarrière
maakt in de speelgoedindustrie.
De film steunt lang niet zo sterk op
Nog weer gezelliger om naar te
kijken is 'Good Morning Vietnam',
van Barry Levinson. Daarin zien
we Robin Williams als krankjore-
me discjockey voor een militaire
radiozender in Vietnam. Het ver
haal speelt in 1967 op een moment
dat de Amerikanen daar alleen nog
als 'adviseurs' aanwezig zijn. Maar
het geweld escaleert en Williams
komt in aanvaring met de militaire
Het is een film over het verlies
van onschuld. Levinson. fenome
naal terzijde gestaan door het unie
ke komische talent van Robin Wil
liams, weet er bitterzoet maar zeer
onderhoudend over te vertellen.
Geen hoge filmkunst, maar er
spreekt wel een respect voor het
publiek uit. Een niet geringere
deugd.
PIETER VAN LIEROP
(OP)NIEUYV
'Like father like son' - Dudley Moore
in een komedie waarin vader en zoon
hun persoonlijkheid uitwisselen.
Greenway, Voorschoten
'Yeelen' - trage maar opmerkelijke en
vaak beeldschone film van de Se-
negalees Cissé over de mythische
strijd tussen vader en zoon, Green
way. Voorschoten
'Can't buy me love' - jongerenfilm
waarin jongen leert dat de liefde van
zijn idool niet te koop is. City. Katwijk
'How do you like it' - Rex. leiden
'Sign of the times' - registratie van ge
lijknamig concert dat Prince vorig
jaar gaf, Euro, Alphen
'Benji' - Euro, Alphen
BLIJVERS
'Deadly Pursuit' - Sidney Poitier en
Tom Berenger maken jacht op gewe
tenloze boef. Voorspelbaar en toch
spannend, Lido. Leiden en Euro, Al-
'Braddock' - Chuck Norris als de ge
lijknamige Vietnam-held, City. Kat-
'Avontuur met een staartje' - teken
film, City, Katwijk
'De ondraaglijke lichtheid van het be
staan' - stijlvolle en elegante ver
filming van roman van Milan Kunde-
ra, Lido, Leiden
'Rambo III' - John Rambo neemt het
op tegen het Russisch leger in Afgha
nistan, Luxor, Leiden en Euro, Al-
'The last emperor' - Oscar-winnend
epos over laatste keizer van China,
Trianon, Leiden en Greenway, Voor
schoten
'Salsa' - Latijnsamerikaans dansspek-
takel in de orde van 'Dirty Dancing',
Lido, Leiden
'Crocodile Dundee 2' - argeloos na
tuurmens raakt opnieuw in de clinch
met Newyorkse gangsters, Lido. Lei
den en Euro, Alphen
'Honneponnetje' - naïef meisje laat
erotische fantasieën van oudere he
ren overkoken, Lido. Leiden
'Cry freedom' - levensverhaal van
Zuidafnkaanse verzetsleider Steve
Biko door de ogen van blanke journa
list gezien, Euro. Alphen
Three men and a baby' - succesvolle
komedie van Franse makelij ging nog
eens door de gehaktmolen van Holly
wood en het resultaat is best aardig,
Greenway. Voorschoten
'Jungle Book' - Walt Disney-film vol
komische avonturen van het jongetje
Mowgli - Lido, Leiöen
'De Reddertjes' - Greenway, Voor
schoten
DEN H^AG
'Colors' - Asta (463500), 16 jr.
'Three men and a baby' - Asta,
'Salsa', Asta, al.
jr.
'De ondraaglijke lichtheid van het be
staan' - Babylon, al.
'Rambo III' - Cineac (630637). 12 jr.
'A Clockwork Orange' - Cineac. 16 jr.
'Sign of the times' - Cineac, al.
'Cry Freedom' - Metropole (456756),
al.
'The Last Emperor' - Metropole, al.
Crocodile Dundee 2' - Metropole. al.
'Appointment with death' - Metropo
le. al.
'Deadly Pursuit' - Metropole. 12 jr.
Maybe baby' - Odeon (462400). al.
'Honneponnetje' - Odeon. al
"Action Jackson' - Odeon. 16 jr.
'Police Academy 5' - Odeon. al.
Maurice' - Studio 656402), 16 jr.
The bedroom window' - Studio. 12 jr.
'Oci Ciornie' - Studio, 16 jr.
AMSTERDAM
'Moonstruck' - Alfa (278806). al.
'Bright lights, big city' - Alfa, 12 jr.
'Man in love' - Alfa, 16 jr.
'No way out' - Alfa. al.
'The last emperor' - Alhambra
(233192). al.
'Sign of the times' - Alhambra, al.
'Colors' - Bellevue Cinerama (234876),
16 jr.
'Police Academy 5' - Cinerama, al.
'De ondraaglijke lichtheid van het be
staan' - Calypso (234876), al.
'Raw' - Calypso, 16 jr.
'Beyond Therapy' - Cinecenter
(236615), al.
'A Clockwork Orange' - Cinecenter,
16 jr.
'Der Himmel über Berlin' - Cinecen
ter, 16 jr.
'Oci Ciornie' - Cinecenter. 16 jr.
'Deadly Pursuit' - Cinema Int., 12 jr.
'The Couch Trip' - Cinema Int.. al.
Honneponnetje' - City (234579). al.
'Switchting Channels' - City, al.
'Gooi mamma uit de trein' - City, al.
'Three men and a baby' - City, al.
'Rambo III' - City, 12 jr.
'Action Jackson' - City, 16 jr.
'Evil Dead II' - City, 16 jr.
'Salsa' - City, al.
'C'eravamo tanti amati' - Kriterion,
(231708), 16 jr.
'Carmen' - Kriterion, 16 jr.
'Belly of an architect' - The Movies
(245790), 16 jr.
'A month in the country' - The Mo
vies. 16 jr.
'Sammv and Rosie get laid' - The Mo
vies. 16 jr.
'Salsa' - Tuschinski (262633), al.
'Appointment with death' - Tuschins
ki, al.
'Cry Freedom' - Tuschinski, al.
'Crocodile Dundee 2' - Tuschinski, al.
'Maurice' - Tuschinski. al.
'Deadly Pursuit' - Tuschinski. 12 jr.
Fatal Attraction' - Tuschinski Cineac
(243639), 12 jr.
Tromveed' - De Uitkijk (237460). 16 jr.
TELEVISIE
De NCRV laat zich vandaag en
morgen van haar beste kant zien
met de programmering van twee
politieke thrillers. 'Day of the
jackal* is een verfilming van het
glijknamige boek van Frederick
Forsythe en vertelt het verhaal
van een mislukte aanslag op de
Franse president De Gaulle. Het
is 1962: Frankrijk zit middenin
een crisis na Algerijnse onafhan
kelijkheid en de rechtse militai
ren van de OAS zinnen op een
staatsgreep. Edward Fox speelt
de huurmoordenaar met de bijn
aam jakhals, die de aanslag moet
uitvoeren (vanavond 23.30 uur,
Nederland 1)
Minstens even spannend is
'Missing' van Costa Gavras. Jack
Lemmon en Sissy Spacek spelen
respectievelijk de vader en echt
genote van een Amerikaan die
door het militaire regime van
Chili is opgepakt. Er volgt een
ijzingwekkende zoektocht waar
bij Lemmons onwankelbare ge
loof in de betrouwbaarheid van
de Verenigde Staten omver
wordt gegooid (morgenavond,
19.44 uur, Nederland 1).
Ook heel spannend is 'Wit
ness' van Peter Weir. Harrison
Ford speelt hierin een cynische
politieman die verzeild raakt in
de positivo-gemeenschap van de
Amish. De Amish zijn erin ge
slaagd hun religit
weldloosheid een belangrijk
principe is, te handhaven. Maar
als een jongetje getuige is van
een moord verandert er veel. Een
van de beste films uit 1985 en
dinsdag op BBC 1 (22.30 uur).
Een meesterdief verzint in de
gevangenis een plan om voor
miljoenen aan goudstaven te ste
len. De grootste verkeersopstop
ping uit de geschiedenis moet
daarbij een veilige vlucht verze
keren. Noël Coward speelt die
rol, Michael Caine doet ook mee
en Benny Hill is een opvallende
verschijning als hulpje. Titel van
deze film is 'The Italian Job'
(zondag, 16.00 uur. BBC 1).
FILMHUIZEN
'Possession' is een uiterst merk
waardige, om niet te zeggen on
navolgbare griezelfilm. Sam
Neill en Isabelle Adjani spelen
twee echtelieden die elkaar wei
nig meer te melden hebben. De
vrouw heeft een minnaar en dat
blijkt een monster die met al zijn
tentakels erin slaagt de vrouw te
bevredigen. Ze raakt verslaafd
aan dit bizarre liefdesspel en is in
staat iedereen om zeep te helpen,
die hun geluk in de weg staat. Te
zien in het Filmhuis LVC (21.15
uur).
Van- en morgenavond draait in
het Filmhuis 'Blue Velvet', ook
een merkwaardige griezelfilm
maar beter te volgen. De ellende
begint als een jongen op een af
gelegen grasveldje een oor vindt.
Hij schakelt niet alleen de politie
in, maar gaat ook zelf op onder
zoek en belandt daarmee in een
vreemde, onrustbarende onder
wereld (21.15 uur).
In het Kijkhuis draait nog tot
en met zaterdag 'Barfly' van Bar-
bet Schroeder. Een zoveelste po
ging, en niet de minste, om het le
ven en werk van de dichter Buk-
ovski te verfilmen. Mickey Rour-
ke speelt die rol met overgave in
een film vol humor (20.00 en
22.15 uur).
'Les enfants du paradis', een
ware filmklassieker, is maandag
in het Kijkhuis te zien. In drie
uur vertelt Marcel Carné het ver
haal van een pantomimespeler
die een onbereikbare liefde na
jaagt (20.00 uur). Bijna even klas
siek is 'Roma' van Federico Felli-
ni. De regisseur, provinciaal van
afkomst, geeft daarin zijn visie
op de Italiaanse hoofdstad in een
ongestructureerd lijkende beel
denreeks. Met Marcello Mast-
roianni, Anna Magnani en Gore
Vidal (dinsdag, 20.00 en 22.15
uur).
'Betty Blue' is een uitbundig
psycho-drama van Jean-Jacques
Beneix, waarin een schrijver en
zijn geestelijk labiele vriendin
stormen doorstaan (woensdag,
-20.00 en 22.15 uur). Met 'Septem-
'ber' maakte Woody Allen ook
een psychologisch drama, maar
hier is de toon ingetogen. In een
landhuis, dat binnenkort ver
kocht zal worden, komt een ge
zin met wat vrienden nog een
keer bij elkaar. Emoties en peste
rijen zorgen voor roerige dagen
(donderdag, 20.00 en 22.15 uur).
