Kamer: nieuw stelsel
belastingen in 1990
Animo voor beurszaken op een laag pitje
Werkgevers betalen premies
voor thuiswerkers vaak niet
Gevolgen voor koopkracht nog onduidelijk
Ontwiüelingsluilp jaagt
600.000 mensen uit huis
Unctad bepleit forse
verniinderirig schulden
Prikactie PTT en V&D
Ten onrechte
ontslagen na
natspuiten
twee vrouwen
ECONOMIE
PAGINA 7
WASHINGTON (AP) - Ongeveer
600.000 mensen in 27 landen wor
den gedwongen hun huis te verla-
I ten in verband met de bouw van
een dam of een ander ontwikke
lingsproject dat met hulp van de
Wereldbank wordt uitgevoerd, zo
blijkt uit een onderzoek dat is ver
schenen in de kwartaaluitgave van
september van de Wereldbank en
het Internationale Monetaire
Fonds.
In het artikel gaat auteur Michael
Cernea, sociologisch adviseur van
de Wereldbank, na welke menselij
ke bezwaren verbonden zijn aan
een veertigtal ontwikkelingspro
jecten die tussen 1979 en 1985 door
de Wereldbank zijn goedgekeurd.
Milieu-deskundigen en politici
DEN HAAG (GPD) - De Tweede Kamer houdt vast aan de invoering van het nieuwe be- tegeWe^dwoïgL^IrhukiSg
lastingstelsel (plan-Oort) in 1990. Daarom moet er zo snel mogelijk duidelijkheid komen die veel projecten van de Wereld-
over de gevolgen voor de koopkracht van de verschillende inkomensgroepen. De cijfers bank voor de plaatselijke bevol-
die het ministerie van financiën tot nu toe heeft verstrekt worden te vaag en te onvolledig kinB met zich mee brengen-
geacht.
In juli maakte het ministerie be
kend dat de belastingplannen posi
tieve effecten zouden hebben op de
koopkracht. Mensen met een mini- I
mumloon zouden 0,5 tot 1,5 pro
cent meer te besteden hebben.
Mensen met een inkomen rond de
45.000 gulden bruto (modaal) zou
den hun koopkracht met 1,5 tot 2.5
procent zien stijgen. Voor degenen
met inkomens van rond 90.000 gul
den werd eenzelfde koopkracht
toename in het vooruitzicht ge
steld. Bij nog hogere inkomens zou
de koopkrachtstijging op ongeveer
1 procent uitkomen.
In eerdere mededelingen van het
kabinet werd echter gesproken gehouden met de stelling
over koopkrachtdalingen tot 5 pro- Sociale verzekeringsraad (SVW
'cent. Met name alleenstaanden J J" A
zouden in deze groep vallen. Zij
verliezen in de plannen onder meer
de alleenstaandentoeslag waar
door zij nu minder belasting hoe-
len nog niet bij de Kamer zijn. Het
betreft het wetsvoorstel van Finan
ciën, waarin de nieuwe belastingta
rieven en aftrekposten staan als
mede een wetsvoorstel van Sociale
Zaken over een aanpassing van so
ciale uitkeringen die aan het wette
lijk minimumloon zijn gekoppeld.
Die uitkeringen moeten omhoog,
omdat werknemers straks sociale
premies van werkgevers overne
men. Daarvoor krijgen ze dan wel
een toeslag op het loon.
Het wetsvoorstel 1
wordt begin oktober verwacht. Dat
van Sociale Zaken eind september.
In de Kamer wordt geen rekening
middelden zijn, uitgaande van een
gezin met twee kinderen. Boven
dien moet er niet te veel gebruik
gemaakt worden van aftrekposten
die straks gaan verdwijnen. Indivi
dueel kan de operatie wel degelijk
forse inkomenseffecten hebben.
kundigheid van deze mensen ver
nietigen maken we ons schuldig
aan destabilisatie van volkeren en
verspilling van bestaansmiddelen.
Dat is niet alleen een schending
van de rechten van deze mensen,
maar een verlies dat we allen moe
ten dragen".
Cernea erkent in zijn rapport dat
gedwongen verhuizing van men
sen om plaats te maken voor pro
jecten als irrigatiesystemen of wa
terkrachtcentrales vaak leidt tot
verpaupering van de ontheemden,
vemieting van de produktiemidde-
len en verstoring van de sociale
structuur.
De meeste landen kennen wetge-
de subcommissie voor de bijdrage ving die het mogelijk maakt tegen
de Wereldbank, verklaarde
jaar geleden over dit onderwerp:
"De bescherming van de oorspron
kelijke bevolking is een belangrijk worden
deel van het ontwikkelingsproces.
Als we de sociale structuur en des
compensatie grond te onteigenen
van individuen omwille van het
lands- of streekbelang. Meestal
verplaatst omdat
hun huizen na voltooing van een
dam onder water komen te staan.
Er zijn ook andere redenen. In
Shanghai moeten in verband met
de aanleg van een onontbeerlijk
rioleringssysteem huizen, winkels
en kantoren worden afgebroken en
15.000 mensen worden verhuisd.
Elders moeten mensen het veld
ruimen voor vliegvelden, wegen,
havens, mijnen en weidegronden.
De meest omvangrijke volksver
huizing betreft Java, waar wegens
gigantische overbevolking drie
miljoen mensen moesten vertrek
ken. De problemen dateren nog
van de koloniale periode, toen de
Nederlanders arbeiders voor hun
plantages naar het eiland over
brachten. Het verhuisproject,
waarvoor de Wereldbank 500 mil
joen dollar leningen heeft gefour
neerd, zou nu geheel op vrijwillige
basis worden doorgevoerd.
reldbank heeft aangenomen, en die
eisen dat bij gedwongen verhui
zing wordt gezorgd voor een verbe
tering van de levensomstandighe
den van mensen die op een opnbe-
kende plek een nieuw leven moe
ten opbouwen. Daarbij moeten de
volledige kosten van herhuisves
ting, of die nu door de Wereldbank
of door plaatselijke instellingen
worden gedragen, worden opge
voerd in de begroting van het totale
project. De richtlijnen dragen de
stafleden van de Wereldbank op te
beoordelen of de voordelen van
een project opwegen tegen de na
delen in de vorm van gedwongen
verhuizing.
Onderschatting van de gevolgen
van gedwongen verhuizing leidt in
de praktijk vaak tot problemen, zei
Cernea. Adviseurs die in Pakistan
een project voorbereidden, verga
ten in hun verslag over de haal
baarheid een oplossing te bieden
voor de hervestiging van 80.000
mensen. Daardoor is het plan nog
steeds niet goedgekeurd", schreef
Cernea.
De Wereldbank is eigendom van
151 landen, waarvan de VS de
grootste stem heeft. De bank leent
per jaar zo'n 17,5 miljard dollar aan
landen van de Derde Wereld.
de
de federatie van bedrijfsverenigin
gen dat niet met de behandeling
van de wetsvoorstellen kan wor
den begonnen, voordat het laatste
'oorstel van Sociale Zaken
te betalen. De precieze koop- Ook het feit dat de SVR geen ad-
krachtcijfers van Financiën moe-
ten volgende week bij de Kamer
liggen.
'etsvoorstel heeft
uitgebracht is genegeerd.
"De politieke wil is er bij de vier
grote fracties om het zo te probe-
De Kamer bepaalde gisteren ook ren", aldus een betrokkehe. De be-
een uiterste poging te doen om de lastinghervorming krijgt absolute
belastinghervorming, 'inclusief de voorrang. De kamercommissie
doorwerking ervan in uitkeringen voor financiën schuift voorlopig al
en sociale premies, nog voor 31 de- le andere werkzaamheden daar-
cember af te ronden. Tot 1 decem
ber wordt een schriftelijke behan
deling van de wetsvoorstellen
voorzien. In de eerste twee weken
van december moeten de wets
voorstellen dan door de Kamer.
De besluiten zijn genomen, hoe
wel twee essentiële wetsvoorstel-
Op Financiën wordt gezegd dat
maar 50.000 alleenstaanden met
een inkomen tussen 15.000 en
35.000 gulden bruto erop achteruit
gaan door de belastinghervorming.
Verder wordt gezégd dat de eerde
re cijfers over de koopkracht ge-
GENEVE (AFP/Rtr) - De banken ring van deze omvang zal deze lan-
moeten de landen met de zwaarste den de mogelijkheid geven om te
schulden dertig procent van hun ontsnappen aan de vicieuze cirkel
schuld kwijtschelden. Dit stelt de van hun schuldenlast", aldus het
Conferentie voor Handel en Ont- rapport. De landen die voor zo'n
wikkeling van de Verenigde Naties schuldvermindering in aanmer-
(Unctad) in haar jongste, 313 pagi- king komen zijn Argentinië, Boli-
port. Het is de via» Brazilië, Chili, Colombia,
internationale Ivoorkust, Ecuador, Mexico,
schuldverminde- Marokko, Nigeria, Peru, de Filipij-
nen, Uruguay, Venezuela en Joego
slavië.
De schuld van deze landen bij de
banken bedraagt 300 miljard dol
lar. De schuld van alle ontwikke
linglanden gezamenlijk bij de ban
ken beloopt ongeveer 500 miljard
dollar. De Unctad schat dat bij een
dergelijke vermindering van de
schuld de inkomsten van de ge
noemde landen binnen vijf jaar
met 24 procent zullen toenemen en
de investeringen met 36 procent
zullen groeien.
Volgens het rapport zijn de kor
tingen van 55 procent, waarmee de
schuldbewijzen momenteel op de
tweede-handsmarkt worden ver
handeld, een duidelijk teken van
het pessimisme dat er heerst in fi
nanciële kringen ten aanzien van
de perspectieven van die landen.
DEN HAAG (GPD/ANP) - Werk
gevers in de kleding- en schoenen
industrie dragen vaak geen sociale
premies af voor hun thuiswerkers.
Dit blijkt uit een onderzoek van het
ministerie van sociale zaken. Hoe
wel voor tussen de 10 en 17 procent
van de thuiswerkers sociale pre
mies moeten worden betaald, beta
len werkgevers die in slechts 2.7
procent van de gevallen. Uit het on-
EINDHOVEN Aan het belang van het interieur van winkels wordt
zwaar getild. Bij het modeconcern C&A worden jaarlijks miljoenen ges
pendeerd om de winkels er fris, modern en gezellig uit te laten zien. De pas
verbouwde vestiging in Eindhoven wordt nu gedomineerd door een 'zuil
van lucht en licht', waardoor men van de bovenste verdieping via het
trappenhuis tot in de kelder kan kijken. (foto gpd>
3 tellende jaarrapport. Het
eerste keer dat
organisatie eer
ring van een dergelijke omvang
aanbeveelt. De Unctad is binnen
VN-verband de organisatie die zich
inzet voor de bevordering van de
ontwikkeling van de Derde-We
reldlanden.
De Unctad beschouwt de huidi
ge schuldstrategieën als ontoerei
kend en beveelt een andere aanpak
aan. "Alleen een schuldverminde-
de dagbladsec-
ten eindbod op
twee-
Dagbladen
De werkgevers ii
tor (NDP) hebben
tafel gelegd voor e
jarige cao voor de 3300 dagblad
journalisten, met een loonsverho
ging van 2,5 procent, 1 procent een
malige uitkering en het gedeelte
lijk afbouwen van dê seniorenrege
ling in ruil voor verlaging van de
vut-leeftijd van 62 naar 61 jaar. De
Nederlandse Vereniging van Jour
nalisten (NVJ) zal het eindbod neu
traal aan haar leden voorleggen.
Vut politie
Ongeveer de helft van de 450 po
litiemensen die dit jaar in aanmer
king komen voor de speciale uittre
dingsregeling voor 57-jarigen
maakt van de regeling gebruik. De
vut-uitkering bedraagt 80 procent
van het laatstverdiende salaris. De
vervroegde vut-regeling is in april
van dit jaar in het leven geróepen.
Loodsen
Alle 650 Nederlandse rijkslood-
sen en 150 Rotterdamse haven
loodsen gaan sinds gisteren als
zelfstandige ondernemers door het
leven. Ook de 650 mensen van de
ondersteunende diensten, zoals re
de- en besteldiensten, loodsboten
en administratief personeel, zijn in
een zelfstandige onderneming op
genomen. Vanaf 1 september is de
feitelijke privatisering van het Ne
derlandse loodswezen een feit.
Rijexaminator
Het Centraal Bureau Rijvaardig
heidsbewijzen (CBR) hoeft de ge
schorste en inmiddels ontslagen
rijexaminator H. Eken (43) uit Sit-
tard niet opnieuw in dienst te ne
men, zoals deze in kort geding had
geëist. Eken nam op 15 juli rijexa
mens af in Heerlen. Een rij-instruc-
teur wiens leerlinge zakte voor het
examen constateerde dat de rij
examinator gedronken had en
waarschuwde de politie.
Cacaoprijs
De cacaoprijzen op de Londense
termijnmarkt zijn gisteren gedaald
tot het laagste niveau sinds begin
1976. De notering van cacao voor
levering in maart zakte naar 795
pond sterling (2.830 gulden) per ton
na woensdag te zijn gesloten op 823
pond. Begin 1987 lag de prijs nog
rond 1400 pond.
ROTTERDAM/DEVENTER
(ANP) - Ongeveer 90 werknemers
van de afdeling aan- en afvoer van
het hoofdpostkantoor in Rotter
dam hebben vanochtend geduren
de drie kwartier het werk neerge
legd. De PTT'ers besloten tot deze
spontane 'prikactie' omdat zij onte
vreden zijn over het salaris dat zij
volgens een persoonlijke bereke
ning na de verzelfstandiging van
de PTT per 1 januari gaan verdie
nen. De actie heeft geen stagnatie
in de werkzaamheden veroorzaakt,
aldus een woordvoerder van de be
drijfsleiding.
De berekeningen over de nieuwe
salarissen werden deze week ver
stuurd door de PTT-directie nadat
begin juli tussen directie en bon
den in principe overeenstemming
was bereikt over de eerste PTT-
cao. Volgens het nieuwe loon-
strookje zouden sommigen er per
maand netto enkele tientjes op
achteruit gaan. De AbvaKabo, de
grootste bond onder PTT'ers,
steunt de actie niet.
V&D
Praktisch het voltallige perso
neel (55 mensen) van het waren
huis van V en D in Devenver heeft
vanochtend een half uur lang het
werk neergelegd uit protest tegen
de aangekondigde reorganisatie bij
het warenhuisconcern waarbij de
komende jaren 950 ontslagen val
len. Volgens een woordvoerder van
de Dienstenbond FNV bleef het
warenhuis tot half tien gesloten en
maakten de werknemers intussen
aan het winkelende publiek hun
grieven duidelijk.
Volgens de vakbonden zijn de
komende dagen nog meer van dit
soort korte prikacties te verwach
ten en zijn hardere acties onvermij
delijk als V en D aan zijn ontslag
plannen vasthoudt.
ROTTERDAM (GPD) - Het
Rotterdamse reinigingsbedrijf
Roteb krijgt waarschijnlijk een
schadeclaim aan zijn broek van
een ex-werknemer die ten on
rechte is ontslagen. De man,
J.P. Dumee, werd per 1 maart
dit jaar op straat gezet, omdat
hij bij het schoonspuiten van de
Grote Markt twee dames zou
hebben geraakt. De ambtena
renrechter heeft bepaald dat
Dumee ten onrechte is ontsla
gen.
Het incident op de Grote
Markt werd door de Roteb-lei-
ding aangegrepen om Dumee
eerst enkele maanden te schor
sen en vervolgens de laan uit te
sturen. De Rotterdammer was
lid van de schoonmaakploeg
die op 30 juni 1987 de troep op
ruimde na de weekmarkt. Du
mee reed in een veegwagentje
en spoot het afval bij elkaar.
Volgens twee vrouwen heeft hij
hen daarbij twee keer natge
spoten. Ook zou hij een 'onnet
gebaar' hebben gemaakt en
hebben gescholden.
Dumee zegt niets van het in
cident te hebben gemerkt en
was hoogst verbaasd toen hij
enkele dagen later op het matje
werd geroepen en te horen
kreeg dat de dames een officie-
Ie-klacht tegen hem hadden in
gediend.
derzoek bleek verder dat werkge
vers vaak bewust de lonen laag
houden om zo geen premies te hoe
ven betalen.
Bijna driekwart van de bedrijven
in de kleding-, leder- en schoenin
dustrie overweegt met minder
thuiswerkers te gaan werken of he
lemaal geen thuiswerkers meer in
te schakelen, wanneer zij in alle ge
vallen sociale premies voor hen
moeten afdragen. Nu is het zo dat
werkgevers die hun thuiswerkers
minder dan tweevijfde van het mi
nimumloon (nu 1990 gulden) beta
len geen sociale premies hoeven af
te dragen.
Dat blijkt uit een onderzoek van
de Loontechnische Dienst (LTD)
van het ministerie van sociale za
ken dat gisteren door minister De
Koning naar de Tweede Kamer en
de Stichting van de Arbeid (waarin
werkgevers en werknemers sa
menwerken) is gezonden.
Werkgevers moeten in regel pre
mies afdragen als zij een arbeids
overeenkomst met een werknemer
hebben gesloten. Is er geen ar
beidsovereenkomst dan moeten
werkgevers voor onder andere
thuiswerkers toch premies afdra
gen wanneer het bruto-inkomen
doorgaans per maand tenminste
tweevijfde van het wettelijk mini
mumloon bedraagt, het zogenaam
de 'tweevijfde-criterium'. De LTD
heeft de indruk dat het loon van
thuiswerkers veelal bewust onder
de grens van tweevijfde van het mi
nimumloon wordt gehouden.
Indien het tweevijfde-criterium
zou worden afgeschaft en de
werkgevers dus in alle gevallen
premies moeten afdragen zal on
geveer 27 procent van de bedrijven
overwegen met minder thuiswer
kers te gaan werken en 46 procent
zelfs helemaal geen thuiswerkers
meer inschakelen. Een alternatief
zou het zwart betalen van de thuis
werkers zijn, aldus de onderzochte
werkgevers. Ruim eenvijfde van
deze (bij elkaar 73 procent van de
onderzochte) bedrijven zegt te
overwegen in dat geval het bedrijf
te sluiten.
Bijna de helft van de (kleine) be
drijven die een sluiting zullen over
wegen heeft in het geheel geen vas
te werknemers in dienst. Dertien
procent van de bedrijven over
weegt werknemers in vaste dienst
te nemen en elf procent vindt dat
de vaste werknemers maar wat
harder moeten werken.
ADVERTENTIE
AMSTERDAM - Opnieuw gleed
een beursweek zonder enig en
thousiasme heen. Vrijwel overal
heerste een gelaten stemming en
was afwachten het parool. Europe
se handelaren klagen steen en been
over dat wachten dat in hoofdzaak
betrekking heeft op de langzamer
hand niet meer te tellen Ameri
kaanse financieel-economische ge
gevens die zo in de loop van elke
maand worden gepubliceerd.
door
C. Wagenaar
Deze week was het de dinsdag
bekend geworden conjunctuurcij
fer over de julimaand en het van
daag bekend te worden werkloos
heidscijfer over augustus. Boven
dien was er nog het feit dat volgen
de week maandag de Newyorkse
effectenbeurs gesloten blijft we
gens het vieren van Labour Day
waarmee het vakantieseizoen offi
cieel wordt afgesloten. Dit heeft in
Wall Street altijd een kleurloze
stemming tot gevolg waarbij zaken
worden afgebouwd.
Menige belegger is nog ontsteld
door de vorige week in Europa
doorgezette renteverhogingsronde
hoewel de meeste effectenbeurzen
dat feit vrijwel zonder emoties heb
ben verwerkt. Psychologisch wor
den de komende weken echter
moeilijk. Omdat de oktobermaand
waarin vorig jaar de beruchte
beurskrach optrad steeds dichter
bij komt en daar heeft vrijwel iede
re effectenbezitter nog een zeker
trauma aan over gehouden. Dit
werkt automatisch de voorzichtig
heid in de hand.
Zo kon het deze week gebeuren
dat in Amsterdam bijzonder gun
stige bedrijfsresultaten nauwelijks
enig gehoor vonden op de aande
lenmarkt. Zowel de verzekering als
vooral de uitgevers stalen daarbij
de show want naast de 17 procent
meer winst voor de VNU in de eer
ste helft van dit jaar maakte Wol-
ters Kluwer oyer diezelfde periode
20 procent meer winst bekend en
Elsevier 25 procent terwijl De Tele
graaf zelfs bijna 50 procent meer
wist te verdienen. Het verzeke
ringsconcerns Aegon heeft de
winstprognose voor geheel 1988 na
een winststijging van 9 procent
over de eerste helft naar boven bij
gesteld. Uit de andere sectoren viel
Norit op met een fantastisch resul
taat.
Maar dit feit van briljante resul
taten in het bedrijfsleven en lauwe
effectenbeurzen doet zich vrijwel
overal voor. Zelfs in Tokio en zeker
ook in Amerika. Daar werd deze
week met angst en beven gewacht
op de vrijdag bekend te worden
werkloosheidscijfers over de au
gustusmaand omdat de Fed. het
bestuur van de gezamenlijke Ame
rikaanse centrale banken, zijn ren-
tebeleid daarop heeft ingesteld.
Met spanning wordt nu op de
verdere ontwikkeling van de rente-
markt gewacht. Bepalend daarbij
is het gedrag van de Amerikaanse
dollar hoewel Japan de zaken heeft
omgedraaid. Daar veroorzaakte
een nieuwe uitlating van de centra
le bank tegen een eventuele dis
contoverhoging een scherpe val
van de yen die elders in de wereld
niet veel enthousiasme hebben op
geroepen. Wel zal dit de andere gro
te industrielanden nog meer doen
inspannen de dollar in zijn opmars
te stuiten.
De Amerikaanse munt kon zich
daarom maar matig herstellen van
de vorige week opgelopen klap na
de renteronde maar het is nog te
vroeg om te beoordelen of de dollar
uil mililMiiiT
i koen
het vrijwel gelijknamige warenhuis in Den
meer tot rust is gekomen en de ren
te daardoor zijn belangrijkste stij
ging achter de rug heeft.
In Amsterdam begon de obliga-
tiemarkt overigens wel op te lopen.
De scherp teruggezakte index kon
rond een half puntje bijtrekken zo
dat niet op de discontoverhoging
werd gereageerd. Dit leidde ertoe
dat het ministerie van finapcièn
weer het traditionele beroep op de
beurs rond Prinsjesdag kon doen
want volgende week kunnen de be
leggers inschrijven op een 6,75 pro
cent staatslening. Slechts een
kwart procent hoger dan een paar
maanden geleden toen de vorige le
ning werd geplaatst. De beurs vatte
beroep vrij positief op
en schat het resultaat op 2,5 miljard
gulden op iets boven de 100 pro
cent. Dit wordt de negende lening
dit jaar waarmee de staat in totaal
rond 29 miljard binnenkrijgt. De
komende Miljoenennota zal duide
lijk miken wat er dit jaar nog nodig
Ondertussen ging er ook voor de
Amsterdamse aandelenmarkt een
week heen zonder emoties, zonder
grote koersverschillen en zonder
omzetten van enige betekenis. Na
r dagen handel kwam de index
algemeen volgens zowel de oude
als de nieuwe methode weer pre
cies op het slot van vorige week
vrijdag terecht nadat in die tussen
tijd de verschillen hooguit een tot
twee punten waren geweest. Ook
op de ons omringende effecten
beurzen leverde de aandelen wei
nig op. Het ontbrak aan een lijn in
de koersontwikkeling en er traden
fluctuaties op zonder saldover-
schillen van betekenis.
Hetzelfde beeld deed zich op het
Damrak voor waar het gros van de
aandelen uiteindelijk dicht bü huis
bleef. Gunstig bedrijfsnieuws le
verde alleen Norit en De Telegraaf
rond 5 procent hieer aan koers
waarde op. Ook de KBB trok 5 pro
cent in koers aan maar Grasso
moest door een slecht resultaat
zelfs 10 procent terug.
De Europese optiebeurs levert
steeds meer aan omzet in. Na een
weekomzet van bijna 300.000 con
tracten in de eerste helft van augus
tus zakte in de afgelopen werkpe
riode de totale omzet verder terug
van 155.000 op het zeer lage cijfer
van 101.000 contracten. De olies
waren onder de aandelen de onbe
twiste koploper maar werden vrij
wel dagelijks in omzet overtroffen
door de indexopties voor zowel
aandelen als obligaties.
