Vredesrechter nog altijd
een leeuw zonder tanden
Problemen bij echtscheiding onderschaf
Reportage
Hoofdstraatkerk Leiderdorp in november weer open
PAGINA 2
VRIJDAG 2 SEPTEMBER 1988
Na 75 jaar alleen moreel gezag voor Internationaal Gerechtshof
DEN HAAG "Te huur of te koop wegens faillisement"
stond in de Eerste Wereldoorlog bij spotprenten van het
Vredespaleis in Den Haag. Het imposante gebouw aan wat
toen de rand van Den Haag was, stond er nog maar een jaar.
Ondanks die onfortuinlijke start viert het Vredespaleis op
6 september zijn 75-jarig bestaan. De plechtigheid zal wor
den bijgewoond door koningin Beatrix en de secretaris-ge
neraal van de Verenigde Naties, Javier Perez de Cuellar,
die woensdag doorreist naar Leiden waar hem een ere-doc-
toraat zal worden verleend. Zij krijgen het eerste exem
plaar aangeboden van een boek over de geschiedenis van
het Vredespaleis, dat bibliothecaris dr. Arthur Eyffinger
voor het jubileum heeft geschreven.
door
Bert Lanting/ANP
Het idee voor het Vredespaleis,
waar nu het Internationaal Ge
rechtshof is gevestigd, dateert van
de Haagse Vredesconferenties van
1899 en 1907. De eerste conferentie
werd belegd op initiatief van de
Russische tsaar Nicolaas II, die
zich zorgen maakte over de sterke
militaire opbouw in Duitsland on
der keizer Wilhelm II.
Dat Den Haag gekozen werd als
ontmoetingsplaats, is volgens dr
Eyffinger niet alleen te danken de
neutraliteitspolitiek van Neder
land, maar ook aan de banden tus
sen het Huis van Oranje en de Ro
manovs. "Sommige mensen den
ken ook dat de onbeduidendheid
van Nederland ertoe heeft bijge
dragen", merkt Eyffinger neutraal
op.
Het was de bedoeling dat op de
conferentie, waarvoor koningin
Wilhelmina Huis Ten Bosch ter be
schikking had gesteld, zou worden
gepraat over het oorlogsrecht en
methoden om de wapenwedloop te
beteugelen. Maar het voornaamste
resultaat van de bijeenkomst was
een Conventie over de vreedzame
beslechting van internationale ge
schillen en de oprichting van het
Permanente Hof van Arbitrage, dat
onderdak zou vinden in het Vre
despaleis.
Verscheidene landen, waaron
der de Verenigde Staten, wilden
liever een echt internationaal ge
rechtshof. maar dat ging vooral
Wilhelm II veel te ver. De Duitse
keizer beschouwde zo'n internatio
nale rechtbank als een bedreiging
voor de soevereiniteit van zijn
land.
Niets om handen
Het Permanente Hof van Arbi
trage, dat nog steeds bestaat, was
veel minder bedreigend. In feite is
het niet meer dan een lijst van arbi
ters, waaruit partijen die een ge
schil willen laten beslechten de le
den van een arbitrage-tribunaal
kunnen kiezen.
Het Hof heeft vijftig jaar lang bij
na niets om handen gehad. In 1981
kon het echter weer zijn nut bewij
zen toen het zijn apparaat ter be
schikking stelde van het zoge
noemde Claims Tribunaal, dat de
knoop probeert te ontwarren van
de financiële geschillen tussen de
VS en Iran rond vroegere Ameri
kaanse eigendommen in het land
van de ayatollah Khomeini.
Het Permanente Hof van Arbi
trage kreeg in de eerste jaren van
zijn bestaan zoveel zaken te behan
delen dat het pand in het centrum
van Den Haag al gauw te klein
bleek. Daarom besloot men in 1904
een prijsvraag uit te schrijven voor
een nieuw onderkomen, dat het
Hof tegelijk iets meer aanzien
moest geven.
De Amerikaanse staalbaron en
filantroop Andrew Carnegie, die
toentertijd bekend stond als de
rijkste man ter wereld, stelde an
derhalf miljoen dollar voor de
bouw van het Vredespaleis ter be
schikking. terwijl de Nederlandse
regering beloofde het onderhoud
voor haar rekening te nemen. De
eerste steen voor het Vredespaleis
werd in 1907, kort voor het begin
van de tweede Haagse vredescon
ferentie, gelegd en op 28 augustus
1913 werd het gebouw geopend.
Berlage
Ieder jaar bezoeken zo'n twintig
duizend toeristen het Vredespa
leis. Maar niet iedereen is gechar
meerd van het ietwat protserige ge
bouw, dat door de Nederlandse
bouwmeester J.A.G. van der Steur
werd gebouwd naar het winnende
ontwerp van de Fransman L.M.
Cordonnier. De Nederlandse archi
tect Berlage, die ook een ontwerp
had ingestuurd, heeft zelfs jaren
lang een juridische oorlog gevoerd
om de bouw van het Vredespaleis
van Cordonnier tegen te houden.
Het oorspronkelijke ontwerp van
Cordonnier was nog veel barokker
dan het huidige gebouw. Zo wilde
Cordonnier het gebouw met vier
rijkversierde torens bekronen,
maar daarvan moesten er tijdens
de bouw drie wegens geldgebrek
worden geschrapt.
Het gebouw is gestoffeerd met
allerlei materialen en kunstvoor
werpen die door de deelnemende
landen van de Vredesconferenties
zijn geschonken en heeft daardoor
een wat bont aanzien. De statige
hal die belegd is met Italiaans mar
mer, wordt gedomineerd door een
monumentale trap, die weer een
verkleinde kopie is van de trappen
van de Opera in Parijs, terwijl de
ramen erboven met Nederlands
glas-in-loodwerk zijn versierd. Het
hekwerk van het Vredespaleis is
een cadeau van keizer Wilhelm II.
terwijl een zijzaal bijna helemaal
wordt gevuld door een reusachtige
vaas van jaspis, een bijdrage van
tsaar Nicolaas. In de tuin staat het
Deense geschenk: een fontein met
aardewerken ijsberen. In de winter
moeten de ijsberen worden inge
pakt, vertelt Eyffinger. want ze
kunnen niet tegen de vorst.
Het ware pronkstuk van het Vre
despaleis is de enorme bibliotheek,
waar onder meer de protocollen
van de processen van Neurenberg
liggen opgeslagen. De bibliotheek
van het Vredespaleis, die zo'n
(500.000 banden telt. was tot het
midden van de jaren vijftig de
toonaangevende bibliotheek op
het gebied van het volkenrecht.
Sindsdien is de bibliotheek echter
voorbijgestreefd door Amerikaan
se en Westduitse bibliotheken.
Maar die hebben ook veel meer
geld te besteden, stelt Eyffinger
met spijt in zijn stem vast.
Vrede door recht, luidde de leus
waaronder het Permanente Hof
voor Arbitrage was opgericht.
Maar die mooie belofte werd niet
ingelost. Een jaar na de opening
van het Vredespaleis brak de Eer
ste Wereldoorlog uit. De oorlog be
tekende echter niet het einde van
het Vredespaleis, zoals sommige
kranten voorspelden met spot
prenten waarop het gebouw 'te
koop of te huur' werd aangeboden.
De verschrikkingen van de Eer
ste Wereldoorlog vormden juist de
aanzet tot de oprichting van de Vol
kenbond en een internationaal ge
rechtshof, iets waarvoor voor de
Eerste Wereldoorlog nog de politie
ke wil ontbrak. Het Permamente
Hof van Internationale Justitie, dat
in 1922 voor het eerst bijeenkwam,
overschaduwde al snel het Hof van
Arbitrage. Maar het succes van het
gerechtshof was van korte duur.
Europa raakte in de greep van het
fascisme en de Volkenbond viel
langzaam uiteen
Na de Tweede Wereldoorlog - het
Hof nam in de oorlog de wijk naar
Genève - wilden de landen van de
kersverse Verenigde Naties met
een schone lei beginnen. Het Per
manente Hof van Internationale
Justitie werd ontbonden en in de
plaats ervan kwam in 1946 het In
ternationaal Gerechtshof, dat
sindsdien in het Vredespaleis
huist.
Het Internationaal Gerechtshof
is uitgegroeid tot een instituut dat
een aanzienlijk gezag geniet. Mo
reel gezag, want de 15 rechters die
in het rechtscollege zitting hebben,
beschikken niet over middelen om
de naleving van hun uitspraken af
te dwingen. Alleen de Veiligheids
raad van de Verenigde Naties kan
sancties treffen tegen een land dat
zich niet aan de uitspraken van het
Hof stoort.
Wassen neus
Een ander verschil met de gewo
ne rechtbanken is dat het Interna
tionaal Gerechtshof alleen klach
ten in behandeling kan nemen als
het aangeklaagde land ermee in
stemt. Tijdens de oprichtingsver
gadering van de Verenigde Nafies
hebben veel landen hebben de zo
genoemde 'Optional Clause' van
het Statuut ondertekend. Daarmee
geven zij het Hof de bevoegdheid
klachten in behandeling te nemen
van landen die net als zij de auto
matische rechtsmacht van het Hof
erkennen.
Vaak blijkt deze belofte echter
een wassen neus doordat veel lan
den een uitzondering maken voor
zaken die naar hun eigen oordeel
uitsluitend onder de bevoegdheid
van de nationale rechter vallen. Zo
stak Frankrijk in 1973 met een be
roep op zijn veiligheidsbelangen
een stokje voor een poging van
Australië en Nieuwzeeland Parijs
via het Internationaal Gerechtshof
te dwingen zijn kernproeven in de
Stille Zuidzee te stakep.
Dieptepunt in de geschiedenis
van het Internationaal Gerechtshof
was de afwijzing van de klacht die
Etiopië en Liberia hadden inge
diend over het bestuur van Zuid-
afrika over Zuidwestafrika (Nami
bia). Het Hof verwierp de klacht in
1966 op formele gronden, en met de
kleinst mogelijke meerderheid: de
stem van de president van het Hof
gaf de doorslag. Die uitspraak deed
de animo voor het Internationaal
Gerechtshof in de Derde Wereld,
waar het Hof soms toch al gezien
werd als een club van behoudende
heren die het recht van de rijke lan
den spraken, tot het nulpunt zak
ken.
De laatste jaren lijkt die situatie
omgekeerd. Steeds meer ontwik
kelingslanden doen een beroep op
het Hof. Zo legde Libië het Interna
tionaal Gerechtshof een geschil
met Malta over de afbakening van
het continentaal plat voor en beslo
ten Mali en Burkina Faso in 1985 na
een korte grensoorlog naar het Hof
te stappen.
Nicaragua
Daar staat tegenover dat de Vere
nigde Staten zich de afgelopen ja
ren juist steeds meer afzetten tegen
het Internationaal Gerechtshof,
dat volgens de Amerikaanse rege
ring partijdig is en zich met allerlei
politieke in plaats van volkenrech
telijke zaken bemoeit. Zo weigerde
de regering-Reagan de rechts
macht van het Hof te erkennen
toen Nicaragua de Verenigde Sta
ten voor het Hof sleepte, nadat de
CIA mijnen had gelegd in Nicara
guaanse havens. Het Hof stelde Ni
caragua in het gelijk en gelastte de
Verenigde Staten hun vijandelijke
activiteiten te staken, maar de Ver
enigde Staten trokken zich van die
uitspraak niets aan.
Het Vredespaleis, gebouwd naar een ontwerp van de Fransman Cordonnier. De Nederlandse architect Berlage
heeft geprobeerd de bouw van het wat protserige bouwwerk te voorkomen. (foto anpi
Rechter kan bloedige drama's rond toewijzing kinderen voorkomen
DEN HAAG - Toewijzing van
kinderen aan de moeder heeft
er binnen amper twee weken
toe geleid dat twee vaders
hun kinderen doodden. Een
derde man was bang zijn
kinderen kwijt te raken en
beschoot zijn vrouw met een
pistool-mitrailleur. De
politie wist hier een bloedbad
te voorkomen.
Kinderpsychiater L.
Hageman-Wenselaar en
advocate A. Philips menen
dat rechter én advocaat
herhaling van dergelijke
drama's kunnen voorkomen.
door
Theo Haerkens
De tragedies, die zich alle in Lim
burg afspeelden, voltrokken zich
kort nadat de mannen te horen kre
gen dat niet zij maar hun ex-vrouw
de voogdij over de kinderen kreeg
Dat is voor veel mensen het moei
lijkste moment in de hele echt
scheidingsprocedure. Het kost tijd
zo'n bittere teleurstelling te ver
werken. De kinderen werden om
gebracht toen ze bij hun vader op
bezoek waren. Dat roept de vraag
op of in die gevallen niet teveel
haast is gemaakt met het treffen
van een bezoekregeling.
Kinder- en jeugdpsychiater L.
Hageman-Wenselaar van het Riagg
in Den Haag, die de rechter regel
matig adviseert bij scheidingen,
vindt dat vaak teveel haast ge
maakt wordt om te komen tot een
omgangsregeling. Ook de Amster
damse sociaal advocate A. Philips,
die bij veel zaken de belangen van
de vrouw behartigt, vindt dat
"rechters echtscheidingen veel te
juridisch benaderen". Ook steekt
het haar dat het werk overgelaten
wordt aan jonge, onervaren juris
ten. "Die beschikken niet over de
levenswijsheid die nodig is om zo'n
zaak goed af te handelen".
Toewijzing van de kinderen is
niet zelden het dramatisch hoogte
punt van een scheiding die vooraf
gegaan wordt door jaren van ru
zies. jennen en treiteren. De beslis
sing van de rechter betekent een
keerpunt in het leven van de be
trokkenen. Meestal worden kinde
ren aan de vrouw toegewezen en
voor de man betekent dat dat hij ze
voortaan minder zal zien dan hij ge-
Ontladingen
"Er zijn genoeg mensen die op
zo'n moment geen weg weten met
hun gevoelens. Alle verdriet,
machteloosheid en woede over de
hele geschiedenis die aan de schei
ding vooraf ging, komt er dan uit",
verklaart Hageman. Ze vindt dat
Jeugdpsychiater Hageman-Wen
selaar. (foto GI'D)
problemen tussen de ex-echtelie
den onderschat worden. "De rech
ter is al heel snel geneigd te zeggen
dat kinderen contact moeten heb
ben met hun vader. Daarbij heeft
hij niet altijd voldoende oog voor
agressieve ontladingen van de
"Als iemand heel gekwetst rea
geert of heel driftig wordt, kan dat
een voorbode zijn van meer moei
lijkheden. Het wordt extra oppas
sen als het ook nog een persoon is
die gewend is na teleurstellingen
bij anderen zijn gram te halen. Zo'n
mens kan in een verdrietige situa
tie via het kind proberen de moe
der te bezeren
"Die mannen zijn razend als ze
horen dat de kinderen aan de
vrouw zijn toegewezen. En sommi
gen reageren heel primitief: 'Ik zal
ervoor zorgen dat jij de kinderen
ook niet krijgt'. Kinderen maken
ook wel speelgoed stuk om te voor
komen dat een ander kind er ple
zier aan beleeft. Dat is hetzelfde
mechanisme", verklaart de psychi
ater de tragische gebeurtenissen.
Ze vindt dat er bij echtscheidin
gen veel beter gelet moet worden
op de mensen waar het om gaat,
"Ten onrechte wordt er steeds
maar vanuit gegaan dat we te ma
ken hebben met normale, redelij
ke, weldenkende mensen. Het
klinkt hard, maar dat is niet zo. Al
coholisten. drugsverslaafden en
mensen die hun vrouw mishande
len, scheiden ook. Daar is veel te
weinig oog voor. Als een man tij
dens het huwelijk zijn vrouw of
kinderen mishandelde, speel je
met vuur"
De meeste kinderen worden aan
de moeder toegewezen. Vrouwen
vinden het vanzelfsprekend dat va
der zijn kind blijft zien. Des te op
merkelijker is het dat mannen die
de voogdij over de kinderen krij
gen daar wel moeite mee hebben.
"Zij gooien het erop dat de vrouw
niet geschikt is om voor het kind te
zorgen, en düs evenmin om het re
gelmatig te bezoeken", aldus Phi
lips.
Hageman vindt het niet nodig na
de scheiding op stel en sprong een
bezoekregeling af te spreken. Het
is helemaal niet slecht mensen tijd
te geven aan de nieuwe situatie te
wennen, zeker als al eerder sprake
was van gewelddadigheid, "Kinde
ren zijn er altijd de dupe van als de
ouders nog veel moeten uitvech
ten, want dat gaat over hun hoofd
heen. Een afkoelingsperiode van
een half jaar kan heel heilzaam
zijn".
Sekreten
Toch maakt een omgangsrege
ling geen eind aan de narigheid.
"Ouders moeten leren daarmee om
te gaan en conflicten te vermijden
of te verzachten". Hier treft niet al
leen mannen blaam. "Vrouwen
kunnen echt sekreten zijn. Dan
komt zo'n man aan de deur om zijn
kind op te halen en dan is moe net
vertrokken. Met het kind natuur
lijk. Als er over en weer gesard en
getreiterd wordt, is het voor som
mige mensen moeilijk zich onder
controle te houden".
"Achter moeilijkheden over de
omgangsregeling gaan vaak heel
andere problemen schuil. Hoe
meer venijn er is, hoe moeizamer
het is afspraken na te komen".
Toch zijn drama's zoals die zich de
afgelopen weken in Limburg heb
ben voorgedaan te voorkomen, is
Hagemans overtuiging. Er zijn ge
noeg manieren om ouders te laten
wennen aan de nieuwe situatie.
"Afspreken dat de vader zijn kin
deren alleen mag zien in gezel
schap van een derde, of alleen op
'neutraal' terrein, werkt vaak posi
tief'.
Starre omgangsregels scheppen
duidelijkheid, maar kunnen het
kind ook schaden. Bij het opstellen
van die regels wordt het belang van
het kind vaak ondergesneeuwd
door de ouders. "Een kind dat op
vaste tijdstippen in het weekeinde
naar zijn vader moet, kan niet mee
doen aan de voetbalcompetitie.
Zijn sociale leven komt dan lelijk
in de knel".
Om dat te voorkomen moeten
kinderen, ongeacht de leeftijd, ook
gehoord worden, vindt Hageman.
"Ze weten heel goed wat ze willen,
maar zij kunnen niet zelf beslissen.
Als ze voor vader kiezen zijn ze
moeder ontrouw en omgekeerd.
Dat kan een kind niet aan, boven
dien worden ze dan het mikpunt
van de andere ouder. Dat wil ik
voorkomen".
Psychater Hageman heeft kri
tiek op de advocatuur, maar het
omgekeerde is ook het geval. Op
haar beurt vindt Philips dat de
Riagg's (Regionale Instituten voor
Geestelijke Gezondheidszorg) wel
erg lang pogen een omgangsrege
ling te treffen. "Misschien kun je er
pas vrede mee hebben dat het niet
lukt, als je werkelijk alles gepro
beerd hebt". Ook de Raden voor de
Kinderbescherming die adviseren
over de voogdij, zouden er goed
aan doen af en toe te zeggen: "Me-
neer, u- bent zo verbeten, zouden
we niet eens een poosie wachten?".
Dat neemt niet weg dat de juriste
de eigen beperkingen ziet: "De
strijd om een kind is meer dan die
strijd alleen. Vaak ben je verbaasd
dat mensen toch nog zo lang een re
delijk huwelijk gehad hebben. Het
zou helemaal niet slecht zijn als tij
dens de opleiding meer aandacht
werd geschonken aan de psycholo
gische aspecten van het familie
recht. Rechters kunnen dat vol
gens mij ook best gebruiken. Maar
misschien is het wel het beste kin
deren tot twaalf jaar automatisch
toe te wijzen aan de moeder en als
ze ouder zijn aan de vader".
Leiderdorp. De gereformeerde
gemeente in Leiden hoopt de
Hoofdstraatkerk in Leiderdorp
enige maanden geleden aange
kocht van de Leiderdorpse gere
formeerde kerk begin novem
ber in gebruik te nemen. Het te
genover de kerk staande gebouw
'Irene' kan eind deze maand of
begin oktober al in gebruik wor
den genomen voor catechisaties
en verenigingswerk. De herstel
werkzaamheden aan kerk en
'Irene' zijn op het ogenblik in
vólle gang.
De huidige kerk van de gere
formeerde gemeente, aan de
Nieuwe Rijn hoek Middelste
gracht in Leiden, wordt gesloopt.
'Erica' gaat daar woningen bou
wen met behoud zoveel mogelijk
van het historische front aan de
Rijnkant. De kosterswoning bij
de kerk, aan de kant van de
Middelstegracht, blijft staan.
Koster van de Hoofdstraatkerk
in Leiderdorp wordt de heer J. G
Scheurwater.
Het interieur van de Hoofd
straatkerk wordt in lichtere kleu
ren overgeschilderd. De vijftien
jaar oude banken uit de Nieuwe
Rijn-kerk worden naar Leider
dorp overgebracht omdat ze be
ter zitten dan de oude banken
daar. Die zijn inmiddels ver
kocht aan een particulier voor f.
30 per stuk. De preekstoel blijft,
maar wordt, op advies van een
'kanseideskundige', wel aange
past. Hij gaat iets naar achteren.
Het podium vóór de preekstoel
wordt weggehaald. Ook de gale
rij onder het orgel blijft. Het stuc
werk aan de torenkant bleek
slécht en wordt grondig aange
pakt. De bouwcommissie - on
der leiding van de coördinator M.
van Es - vindt de bestaande ver
lichting onvoldoende. Mogelijk
gaan de viel' kronen vah de Nieu
we Rijn-kerk naar de Hoofd
straat.
De vloer krijgt een nieuwe
houtlaag. Nu cïe banken eruit
zijn, is ze minder solide dan men
dacht, maar de vloer ligt er dan
ook al honderd jaar. Met de oude
verwarming blijft het te koud in
de kerk, meent de bouwcommis
sie. Er komt een andere verwar
ming, die rendabel is en toch een
hogere temperatuur geeft. Het
orgel, dat in goede staat is bevon
den, krijgt een onderhoudsbeurt.
De ramen van de kerk -zullen
worden beschermd met voor
zetramen.
Rijnsburg. Kandidaat drs.
W J. Keesenberg wordt van
avond in de vrijgemaakt-gerefor-
meerde kerk in Rijnsburg beves
tigd tot zendingspredikant. De
dienst begint om half 8 en de
plaatselijke predikant D. Grutter
gaat daarin voor. Ds. Keesenberg
wordt uitgezonden naar Cura-
Lisse. Ds. P. C. 't Hooft zal op
zondag 9 oktober afscheid ne
men van de hervormde gemeen
te in Lisse wegens vertrek naar
Alphen aan den Rijn. De intrede
daar is op 23 oktober.
Leiden. De doopsgezind-re
monstrantse gemeente in Leiden
bracht een beroep uit op me
vrouw ds. C. M. Vos-Wiegand in
Voorschoten, laatstelijk remon
strants predikant (deeltijd) in
Vlaardingen. Zij heeft dit beroep
aangenomen.
Ds. Vos (35) hoopt intrede te
doen op 25 september, tegelijk
met ds. J. Brüsewitz, de nieuwe
doopsgezinde predikant. Beiden
beginnen hun werk per 1 okto
ber. elk voor 8/10 dagtaak. Me
vrouw Vos werkte voordat zij in
1980 naar Vlaardingen ging in
Oude Wetering, eerst als pasto
raal medewerker, later als predi
kant (ook parttime)
Leiden. Zondagmorgen om
kwart over 11 begint de hervorm
de zondagsschool 'De Graankor
rel' (wijkgebouw 'Irene', Drift
straat 49a Leiden) het nieuwe sei
zoen met een kennisma
kingsuur. Ook ouders en andere
belangstellenden zijn welkom.
De zondagsschool is bestemd
voor de leeftijdsgroepen van 4
tot 7 en 8 tot 12 jaar. Voor verdere
inlichtingen: Bert Crama, 071-
414103.
Hazerswoude. Van 3 tot en
met 8 september wordt in Ha-
zerswoude-dorp een tent-evan
gelisatiecampagne gehouden,
uitgaande van de plaatselijke 'Er
is Hoop'-groep. Op het grasveld
aan de Hobbemastraat is een gro
te tent opgericht.
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen
te Harderwijk G. Mulder Veen, te
Oostwold (Oldambt) J. F. Tanghe
Baardwijk; aangenomen naar
Harich, tevens voor geestelijke
verzorging in het bejaardenhuis
te Balk, mevrouw W. Wiersma-
Kuijt Voorthuizen, laatstelijk
predikant van deelgemeente
'Andreaskerk' in Putten. Be
roepbaar M. A. Bos Nijland (Fr.).
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: beroepbaar per 1 no
vember O. W. Bouwsma, laatste
lijk zendingspredikant op Cura
cao. Noordzijde 20 Rijnsburg.
Nederlands Gereformeerde
Kerken: aangenomen naar Al
phen aan den Rijn kandidaat M
Janssens Apeldoorn.
Gereformeerde Gemeenten:
beroepen te Sprang-Capelle in
combinatie met 'Dovenzorg' J.
de Pater Krabbendijke, te Zoe-
termeer B. van der Heiden
Woerden.
Remonstrantse Broeder
schap: aangenomen naar Leiden
(deelwerk) mevrouw C. M. Vos-
Wiegand Voorschoten. Zie ook
het desbetreffende bericht in de
ze rubriek.
Niet naar film. Media-bis
schop Bar van Rotterdam, drs.
Dorenbos van het 'Rainbow'-in-
stituut voor normen en waarden
en het kamerlid Leerling van de
Reformatorische Politieke Fede
ratie hebben de uitnodiging afge
wezen om dit weekeinde in be
sloten kring de film 'De laatste
verzoeking van Christus' te zien.
De bisschop heeft andere ver
plichtingen en vindt bovendien
dat andere bisschoppen in de
wereld al voldoende over de film
hebben gezegd. Dorenbos noem
de het onverstandig, een film te
bekijken waarvan je vantevoren
weet dat die zondig is. En Leer
ling bestempelt de film als gods
lasterlijk. Hij ziet geen mogelijk
heden politieke stappen te on
dernemen. Individuele acties,
zoals die van Dorenbos, lijken
hem beter
Wijdingen. Drie diakens
worden volgende week zaterdag
in Rotterdam door bisschop Bar
tot priester gewijd. Het zijn Theo
A. van den Hout (49) uit Eindho
ven, Peter A. Owel (28) uit Lei
den en Pieter C. Snoeks (59) uit
Oudewater. Owel, die aan het
groot-seminarie Rolduc van het
bisdom Roermond de priester
studie voltooide, werd vorig jaar
tot diaken gewijd en werkt sinds
dien in Zoeterwoude.
Op zaterdag 1 oktober wor
den Coert Biesjot (24) uit Lei
derdorp en Hans Vergeer (33) uit
Den Haag tot diaken gewijd, ook
in de kathedrale kerk in Rotter
dam. Beiden studeerden in Rol
duc en hopen volgend jaar pries
ter te worden, nadat zij een jaar
in het bisdom hebben gewerkt.
Biesjot begon op 18-jarige leef
tijd na zijn havo-examen aan de
studie in Rolduc als vervolg op
zijn betrokkenheid bij de Leidse
Lodewijk-parochie, waar ook
zijn ouders actief zijn.
Opvanghuis. 'De stichting
'Vriendenhulp voor Joden' wil
het 20 ha grote landgoed 'Sonne-
vanck' in Harderwijk aankopen
voor de opvang van joden uit de
Sovjetunie. Ook is het de bedoe
ling daar conferenties voor joden
en christenen te houden.
Directeur F. van Dam wilde
niet zeggen welk bedrag met de
transactie is gemoeid. De tegen
woordige eigenaar, een exploita
tiemaatschappij in Zeist, zou dat
niet op prijs stellen. De exploita
tiemaatschappij kocht het land
goed een jaar geleden van de be
heerders van 'Sonnevanck', die
een verpleeghuis onder die naam
zijn blijven exploiteren. Op het
terrein vindt men het gebouw
van het vroegere streekzieken
huis 'Boerhaave' met tien bijge
bouwen, huizen, een tuinderij en
een sportveld.
De stichting 'Vriendenhulp
voor Joden' is voorstander van
christelijke zending onder joden.
Zij noemt zich 'onafhankelijk in
terkerkelijk' en heeft, naar Van
Dam desgevraagd meedeelde,
ongeveer 3000 donateurs, pro
testanten én rooms-katholieken.
De stichting verwacht binnen af
zienbare tijd een uittocht van 2,5
tot 3 miljoen joden uit de Sov
jetunie. Die zou vooral via Ne
derland en Scandinavië gaan.
Van Dam rekent erop, dat op dit
landgoed enkele duizenden jo
den uit Rusland een tijdelijke
verblijfplaats zullen vinden.*
De pagina Geestelijk Leven
op zaterdag krijgt met ingang
van morgen een plaats onmid
dellijk na de regionale pagi
na's. De dagelijkse rubriek Na-
bij en Ver blijft op pagina 2.