TAD LEIDEN
'Collegegeld universiteit
moet flink stuk hoger'
In 1990 bevrijdingsbal houden met Canadezen
LEIDSCH m DAGBLAD
Weer optredens van
artiesten op Leidato
Onderzoek Japanse operatiemethode
Mogen werkt samen
met Gist-Brocades
en prof. Schilperoort
'Wijkteams politie niet haalbaar'
Bakkerij niet
duiventil en
uitwerpselen
van muizen
s
DONDERDAG 1 SEPTEMBER 1
LEIDEN Voor het eerst sinds
acht jaar treden er bij de Leidato
weer artiesten op. De organisatie
heeft onder meer Nico Haak, Imca
Marina en Saskia en Serge voor een
optreden in de Groenoordhallen
vastgelegd'. Daarvoor wordt er een
speciaal podium opgericht.
Volgens J. van der Klugt, de
voorzitter van het Leidato-bestuur,
is daarmee een traditie in ere her
steld. "Vroeger draaide de Leidato
juist op de artiesten, kwamen de
mensen in de eerste plaats voor
hen". Zo traden in het verleden on
der anderen André van Duin, Wil
lem Ruis en Petula Clark tijdens de
huishoudbeurs op, die toen nog in
de Stadsgehoorzaal werd gehou
den.
De 27ste Leidato heeft dit jaar
plaats van 9 tot en met 18 septem
ber. De officiële opening wordt op
vrijdagavond 9 september verricht
door burgemeester Goekoop. Wat
de openingshandeling precies in
houdt, wil de organisatie nog niet
zeggen, wel dat het "iets met de
Olympische Spelen te maken
heeft".
Ook geënt op het evenement in
Seoul is de tentoonsteling over de
Olympische Spelen, getiteld 'Van
Athene naar Seoul'. De expositie
wordt verzorgd door R. Paauw. ar
chivaris van het Nederlands Olym
pisch Comité. Het bestuur van de
Leidato denkt met de tentoonstel
ling een publiekstrekker in huis te
hebben gehaald.
houden. De winnares mag een jaar
de titel Miss Rijnland voeren. Daar
naast hebben er tijdens het evene
ment in de Groenoordhal weer mo
deshows plaats. Voor de eerste
keer worden deze nu ook 's mid
dags gehouden.
De centrale plaatsen tijdens de
Leidato worden echter weer bezet
door de ruim 200 standhouders.
Volgens de organisatie is vrijwel el
ke branche vertegenwoordigd. De
tocht langs de stands is dit jaar ove
rigens comfortabeler dan voor
gaande jaren. De gangpaden zijn
bekleed met vloerbedekking.
Voor de eerste keer is er ook een
autoshow aan de Leidato verbon
den. Op de bovengalerij van de
Groenoordhallen worden in totaal
20 auto's opgesteld. De wagens
moeten overigens stuk voor stuk
naar boven worden getakeld.
De organisatie heeft 50.000 be
zoekers nodig om uit de kosten te
komen. Het Leidato-bestuur hoopt
echter zo'n 80.000 bezoekers te
kunnen verwelkomen. De organi
satie verwacht meer bezoekers uit
Zoetermeer. Een gedeelte van de
publiciteit is juist op die gemeente
gericht.
De toegang tot de huishoudshow
bedraagt zes gulden per persoon,
jeugd tot 12 jaar en 65-plussers be
talen 3 gulden. De Leidato is dage
lijks geopend van 13.00 tot 17.00
uur en van 19.00 tot 22.00 uur. Bei
de zondagen is de Groenoordhal
ook van 11.00 tot 17.00 geopend. De
organsiatie rekent vooral op die da
gen op topdrukte: "De Leidato is
een echt familiefeest".
LEIDEN Chirurgen uit vijftien
grote ziekenhuizen in Nederland,
waaronder de afdeling heelkunde
van de medische faculteit Leiden
gaan een studie opzetten naar de
behandeling van maagkanker vol
gens Japanse operatiemethoden
Dr. M. Sasako, een Japanse specia
list in de behandeling van maag
kanker komt volgend jaar naar Ne
derland om de deelnemende chi
rurgen de techniek te leren.
In Japan is maagkanker de
meest voorkomende vorm van
kanker. Daar heeft men een metho
de ontwikkeld die veel betere re
sultaten geeft dan de in Europa ge
bruikelijke. Van de in Europa ge
constateerde gevallen van maag
kanker is na vijfjaar nog slechts 12
tot 16 procent van de patiënten in
leven, terwijl dit in Japan voorver-
gelijkbare gevallen tussen de 33 en
37 procent ligt. Om na te gaan of dit
inderdaad door de operatietech
niek komt of dat andere verschil
len de betere resultaten in Japan
verklaren, wordt de Nederlandse
studie vergelijkend opgezet. Van
alle patiënten in de onderzoeks
groep wordt de helft behandeld
volgens de gebruikelijke operatie
techniek, de andere helft met de
Japanse methode. Men hoopt in
drie jaar 280 patiënten in het onder
zoek te betrekken.
De Japanse techniek, waarbij de
lymfklieren in de omgeving van de
maag vewijderd worden, gaat uit
van het gegeven dat maagkanker
in eerste instantie uitzaait via de
lymfklieren. In de meeste Europe
se landen wordt alleen de maag
verwijderd. Eventuele uitzaaiin
gen in de lymfklierene blijven ach
ter en kunnen later uitzaaien naar
andere plaatsen in het lichaam.
Vermoedelijk is dat de reden dat de
vooruitzichten voor maagkanker
patiënten in Europa zo slecht zijn.
De afgelopen dertig jaar zijn hier
geen verbeteringen in de behande
lingsresultaten van deze ziekte be
reikt. Dankzij intensieve contacten
tussen de vakgroep heelkunde van
de medische faculteit Leiden en
het Japanse Nationale Kankerin
stituut is het mogelijk dat dr. Sasa
ko enkele maanden naar Neder
land komt om het opzetten van het
onderzoek te begeleiden. De studie
begint waarschijnlijk in september
volgend jaar.
Catli in afscheidsrede als voorzitter:
RESTAURATIE NIEUWSTRAAT
LEIDEN - De panden Nieuwstraat 49 en 51 zijn in oude luister hersteld.
In opdracht van de Stichting Diogenes, onder architectuur van bureau
Taco Mulder, is de restauratie uitgevoerd door de firma Du Prie. De pan
den dateren uit de zeventiende eeuw. Volgende week worden de panden
tijdens een feestelijk bijeenkomst opgeleverd. (foto Henk Bouwman)
LEIDEN "Het college
geld voor het universitair
onderwijs moet drastisch
omhoog. Een bedrag van
3.000 gulden is de eerste
stap om de financiële pro
blemen in het universitair
onderwijs minder klem
mend te maken". Mr. K.J.
Cath, scheidend voorzitter
van het college van bestuur
van de Leidse universiteit,
zei dit vanmiddag in zijn af
scheidsrede in de Pieters
kerk.
Een ingrijpende verhoging van de
collegegelden is in zijn ogen rede
lijk, omdat veel afgestudeerden
Vrouw aangerand
LEIDEN - Een 50-jarige Leidse
vrouw heeft gisteren aangifte ge
daan van aanranding. Zij liep om
14.00 uur in het Hooghkamerpark
bij de Voorschoterweg en werd
daar door een man van ongeveer 35
jaar onzedelijk betast. De vrouw
verweerde zich met haar sleutelbos
waarop de man de benen nam. De
man heeft donkerblond krullend
haar en een stevig postuur.
Brand in woning
Tomatenstraat
LEIDEN Op de zolderverdie
ping van een huis aan de Tomaten-
straat brak gistermorgen om 10.30
brand uit. De brandweer slaagde er
snel in om het vuur te blussen,
waardoor de schade beperkt bleef.
De brand is vermoedelijk gesticht
door de 62-jarige bewoner van het
huis. De man werd op de beneden
verdieping geestelijk geheel in de
war op zijn bed aangetroffen. Hij is
naar het AZL overgebracht.
mogen verwachten een goed be
taalde functie te verwerven. "Daar
voor moeten zij een investering
over hebben", aldus Cath, die zei te
menen dat hogere collegegelden de
kwaliteit van het onderwijs ten
goede komen. "Studenten zullen
zwaardere eisen aan de kwaliteit
van het onderwijs stellen wanneer
zij meer moeten bijdragen in de
kosten ervan".
Tegelijkertijd zei C^th zich te re
aliseren dat een drastische verho
ging van het collegegeld politiek
niet haalbaar is. "Zolang die situa
tie blijft voortduren, zit er niets an
ders op dan dat wij van ouders en
verzorgers een vrijwillige bijdrage
vragen. Daarvoor is ook een argu
ment. De huidige regeling studiefi
nanciering levert ouders van wie
de kinderen slechts recht op een
basisbeurs hebben jaarlijks, in ver
gelijking met de oude regeling van
kinderbijslag en kinderaftrek voor
de inkomstenbelasting, een voor
deel op van honderden guldens. Ik
ben ervan overtuigd dat veel ou
ders bereid zullen zijn dat voordeel
aan de universiteit over te dragen,
mits deze voldoende duidelijk
maakt hoe zij de onderwijskwali
teit en begeleiding met dat geld zal
verbeteren".
Een hogere bijdrage van studen
ten en hun ouders betekent vol
gens Cath niet dat de overheids
subsidies voor de universiteiten
omlaag kunnen. Hij trok in zijn re
de een vergelijking met de onder
steuning door de overheid van de
landbouw. "De onderwijsmarkt
blijft een groeimarkt. De werkloos
heid onder academici is geen struc
turele. Veel afgestudeerden heb
ben een marktwaarde. Daarente
gen wordt de landbouwmarkt
kunstmatig in stand gehouden met
gigantische subsidies waardoor
enorme overschotten ontstaan. Die
moeten dan weer met miljarden
guldens subsidie worden afgezet".
Cath sprak ook zijn waardering
uit voor minister Deetman (onder
wijs). "Binnen de beschikbare poli
tieke en financiële ruimte heeft hij
veel tot stand gebracht. Ik vind dat
het parlement en de publieke opi
nie hem veel te hard zijn gevallen
over de tien procent fouten die hij
heeft gemaakt en daarbij de negen
tig procent goede dingen van hem
hebben vergeten".
Hij zei niet bij zijn vertrek plotse
ling blind te zijn geworden voor de
bezwaren die tegen een aantal ont
wikkelingen en beleidspunten zijn
aan te voeren. "Ik ben echter van
mening dat, mede onder interne
druk, de universiteiten te vaak uit
het oog hebben verloren dat de po
litiek in toenemende mate de uni
versiteiten kritisch is gaan volgen
en dat een minister een dergelijke
tendens niet straffeloos kan nege
ren". Caths kritiek richtte zich op
de toenemende tendens in het par
lement om zich gedetailleerd met
de universiteiten te bemoeien,
"zonder dat die bemoeienis een po
sitieve bijdrage aan de oplossing
van onze werkelijke problemen
heeft geleverd".
"Het parlement zou duidelijker
de consequenties moeten trekken
van het harde gegeven dat de Ne
derlandse universiteiten in toene-
fnende mate in een internationale
concurrentieslag verzeild zijn ge
raakt en daarbij ook rekening moe
ten houden met de omstandighe
den in de ons omringende landen
van de Europese Gemeenschap. Ik
ben er niet gerust op dat onze afge
studeerden in alle gevallen een di
ploma in de zak zullen krijgen, dat
in de Europese Gemeenschap vol
doende hoog genoteerd staat".
Aan zijn opvolger, mr. C.P.C.M.
Oomen, overhandigde hij vervol
gens de oude wetten van de Leidse
universiteit, volgens welke hij er
aan gehouden zal zijn "te bezorgen
al hetgeen hij tot sieraad, vermeer
dering en heerlijkmaking van deze
universiteit nodig en oorbaar dun
ken zal". En daarmee opende Cath,
voor de zestiende en wat hem be
treft laatste keer, het academisch
jaar.
LEIDEN Het instellen van wijk
teams van de politie is in Leiden
niet haalbaar. Het Leidse politie
korps is hiervoor te klein en het zou
teveel geld kosten. Dit heeft burge
meester Goekoop de gemeente
raad laten weten. Het instellen van
wijkteams zou de gemeente Leiden
LEIDEN De Koninklijke Gist-
Brocades nv en het Leidse bedrijf
Mogen International hebben een
principe-overeenkomst gesloten
voor het gebruik van de octrooien
van de Leidse biotechnoloog prof.
dr. R.A. Schilperoort. De plannen
van Schilperoort. om in Wagenin-
gen het bedrijf Greengene op te
richten, zijn hiermee definitief van
de baan.
De principe-overeenkomst moet
nog worden goedgekeurd door de
aandeelhouders van Mogen. Die
komen waarschijnlijk in de eerste
week van oktober bijeen. Volgens
president-commissaris De Boer
van Mogen kan de samenwerking
niet lang daarna beginnen.
Schilperoort, verbonden aan de
vakgroep moleculaire plantkunde
van de Leidse universiteit heeft in
ternationaal grote faam verworven
met onderzoek naar de verande
ring van erfelijke materiaal van
planten. Hij en zijn medewerkers
hebben een aantal patenten op hun
naam staan. Schilperoort wilde die
in eerste instantie commercieel
toepassen door een 'eigen' bedrijf
op te richten. Dat bedrijf, Greenge
ne, zou zich in Wageningen vesti
gen, nabij de landbouwuniversiteit
daar.
Dat plan strandde enkele weken
geleden omdat twee van de drie be
langrijkste aandeelhouders, Gist-
Brocades en een groep zaadverede-
lingsbedrijven. het niet eens kon
den worden over het beleid van het
nieuwe bedrijf. Inmiddels had
Gist-Brocades contacten gelegd
met Mogen. Beide ondernemingen
zijn het nu eens geworden over een
samenwerking.
enkele miljoenen guldens kosten,
zo heeft de burgemeester bere
kend.
In zijn brief aan de raadscommis
sie maakt Goekoop een vergelij
king met de gemeente Haarlem
waar wel met wijkteams wordt ge
werkt. Hij stelt dat Haarlem over
bijna de helft meer politiemensen
beschikt als Leiden, maar dat het
aantal zaken dat wordt opgelost
per politieambtenaar in Leiden ho
ger is. De burgemeester leidt hier
uit af dat de organisatievorm niet
van doorslaggevende betekenis is
voor het resultaat van het politie
werk.
Wanneer het Leidse politiekorps
wordt georganiseerd als in Haar
lem het geval is, zouden er 20 poli
tiemensen extra moeten worden
aangetrokken. Omdat het rijk hier
voor niet wil betalen, zou dit de ge
meente 1,5 miljoen gulden gaan
kosten. Daarbij zou nog een aan
zienlijk bedrag op tafel moeten
worden gelegd voor de huisvesting
van de wijkteams. "De middelen
hiervoor ontbreken", aldus de bur
gemeester. De gemeente Haarlem
neemt overigens wel bijna 30 poli
tiemensen voor eigen rekening.
Goekoop onderschrijft hiermee
de visie van hoofdcommissaris
Mostert. Vanuit de gemeenteraad
was aangedrongen de mogelijkhe
den van wijkteams van de politie te
onderzoeken. Zowel Mostert als
Goekoop komen tot de conclusie
dat verder gegaan moet worden
met de wijkgerichte aanpak, de
huidige werkwijze van de politie.
Deze aanpak voorziet in speciale
projecten van de politie in wijken
waar dat nodig is. Goekoop stelt
dat ook bij de huidige aanpak uit
breiding van het politiekorps ge
wenst is. Hij belooft de raad voor 1
maart 1990 een evaluatierapport
over de huidige werkwijze.
"De politiesterkte in Leiden is,
afgezien van welke organisatie
vorm ook, sterk onder de maat", al
dus Goekoop: "Uitbreiding moet
in de eerste plaats leiden tot verbe
tering van de huidige aanpak".
Prof. Schilperoort noemt de
overeenkomst een goede zaak.
"Mogen is een bedrijf dat heel ac
tief is op het gebied van genetische
verandering van planten. Het is bo
vendien lekker dichtbij". Mogen is
gevestigd in het sciencepark in de
Leeuwenhoek, vlakbij het univer
siteitscomplex waarin onder meer
de vakgroep moleculaire plantkun
de is ondergebracht.
Volgens Schilperoort is het de
bedoeling dat Mogen profiteert van
de octrooien en octrooi-aanvragen
die in het bezit zijn van Schilper
oort en de zijnen. De vakgroep mo
leculaire plantkunde op haar beurt
profiteert weer van het geld dat de
patenten opleveren.
Ook zal de vakgroep gebruik
kunnen maken van de faciliteiten
van Mogen. Schilperoort: "Mogen
is een uitstekend toegerust bedrijf.
Het heeft allerlei dure apparaten
die de universiteit zich niet kan
veroorloven. Ik denk dus dat het
een heel goede wisselwerking kan
worden".
Schilperoort stelt dat de samen
werkingsovereenkomst nog nader
moet worden uitgewerkt. Het on
derzoek zal zich volgens hem in be
langrijke mate richten op het ver
beteren van plantezaad. President-
commissaris De Boer van Mogen
stelt echter dat op dit moment nog
niet kan worden aangegeven waar
uit het onderzoek zal bestaan.
In de samenwerkingsovereen
komst is vastgelegd dat Gist-Bro
cades een aantal aandelen van Mo
gen overneemt. Om hoeveel aande
len het gaat, wil De Boer nog niet
zeggen. Mogen kreeg eerder dit
jaar bekendheid door een proef in
de open lucht met aardappelen die
het bedrijf genetisch had verbe
terd.
LEIDEN Een duiventil op de
zolder van een bakkerij, waardoor
uit de kieren veren en uitwerpselen
in de bedrijfsruimten terechtkwa
men. Op de vloer van de bakkerij
muizenuitwerpselen en dode vlie
gen. Dat trof de Keuringsdienst
van Waren aan in de regio Leiden
aan. In het jaarverslag over 1987
wordt gemeld dat deze brood- en
banketbakkerij zo'n gevaar voor de
volksgezondheid opleverde, dat zij
moest worden gesloten.
De keuringsdienst stuitte in deze
regio op nog meer 'oneffenheden'.
Zo werd bij een levensmiddelenbe-
drijf een bus, gevuld met verf, aan
getroffen tussen de ingrediënten
voor gebak (glazuur). Ook was hier
sprake van een vlakborstel, waar
bij tussen de metalen tanden oude
restanten vlees zaten, een kaassnij
machine met groene schimmel en
een lintzaag, bestemd voor het za
gen van vlees, met zaagsel. De ma
chine bleek te zijn gebruikt om een
oude broodstelling door te zagen.
In een restaurantbedrijf werd
verbouwd, terwijl de produktie
van maaltijden doorgang vond.
Een gat in de vloer was met een
theedoek dichtgestopt. Bij de af
wasmachine was een soort vuilnis
belt: etensresten werden daar op
de grond gesmeten met alle stin
kende gevolgen vandien. Na een
persoonlijke waarschuwing en een
proces-verbaal kwam de directeur
van het restaurant tot het inzicht
dat er maatregelen moesten wor
den genomen.
De keuringsdienst trof onder
meer desinfectiemiddel aan in con
sumptie-ijs en constateerde verder
dat gewoon leidingwater als bron
water werd verkocht. In 1987 werd
in totaal 561 maal tot strafvervol
ging overgegaan.
Organisatie Jazz on Sunday op zoek naar bevrijders in Canada
LEIDEN In 1990 weer echt de
bevrijding vieren en het feest op
luisteren met de aanwezigheid
van enkele Canadese bevrijders.
Dat heeft de stichting Jazz on
Sunday, die jaarlijks ook het Be-
vrijdingsbal organiseert, zich tot
doel gesteld. De secretaris van de
stichting, Henny Kwik, probeert
daarom in contact te komen met
oud-strijders, die in de meidagen
van 1945 Leiden hebben bevrijd.
Een van zijn plannen is om fo
to's van geallieerde militairen te
laten afdrukken in Canadese
kranten. Kwik probeert nu om
via de Canadees Don Fonger, die
een maand geleden in Nederland
was en een Leidse vriendin op
spoorde, contacten te leggen met
dagbladen in Canada. De Leide-
naar beschikt over een groot aan
tal foto's met daarop groepen mi
litairen. De meeste daarvan zijn
gemaakt in het Oegstgeester bos
Oud-Poelgeest, waar de soldaten
in mei 1945 verbleven.
Een Nederlandse oud-strijder
probeert intussen in archieven in
Den Haag uit te vissen welke ba
taljons precies in Leiden zijn ge
weest. "Misschien dat er nog ver
enigingen van oud-strijders in
Canada bestaan. Het zou natuur
lijk erg gemakkelijk zijn om zo in
contact te komen met bevrij
ders", zegt Kwik.
Dat 1990 is gekozen om de Ca
nadezen hierheen te halen, komt
omdat in dat jaar 5 mei voor de
- Een groep Canadese militairen in het bos Oud Poelgeest.
gehele bevolking weer een vrije
dag. Enkele jaren geleden werd
besloten dat bevrijdinsdag nog
wel een nationale feestdag blijft,
maar geen officiële vrije dag zou
zijn. Eèn keer in de vijfjaar heeft
iedereen op 5 mei vrij. "Dat niet
iedereen op 5 mei vrij heeft, irri
teert een hoop mensen. Na de be
vrijding is afgesproken dat 5 mei
een vrije dag zou zijn, dat is nu al
lemaal verwaterd".
Als het lukt om inderdaad in
verbinding te komen met Cana
dese bevrijders, duikt het vol
gende probleem op voor Kwik:
hoe wordt de overtocht van de
Leidse bevriiders betaald? "Als
we contacten hebben gelegd, en
de betreffende personen willen
inderdaad komen, dan gaan we
fondsen werven. Misschien dat
we een gironummer openstellen
waarop de Lei denaars een kleine
bijdrage kunnen storten. Mis
schien dat er ook bedrijven zijn
die de komst van een aantal Ca
nadezen financieel willen steu
nen", meent Kwik.
De secretaris van Jazz on Sun
day heeft ook al aangeklopt voor
steun bij de Canadese ambassa
de. "Die wilde wel hulp bieden
bij de organisatie, maar kon geen
geld beschikbaar stellen".
Voorlopig is echter nog het be
langrijkste probleem om ook
daadwerkelijk achter de namen
en adressen te komen van een
aantal Canadese bevrijders.
Kwik: "Ik wacht eigenlijk op een
telefoontje van iemand die me op
weg kan helpen. Er moeten men
sen zijn die Canadezen kennen
die hier in 1945 zijn geweest. Ie
dereen liep in de meidagen van
1945 met een Canadees te sjou-
Henny Kwik verzoekt r
die nog contact hebben met Ca
nadese oud-strijders die in Lei
den zijn geweest of op een ande
re manier behulpzaam kunnen
zijn, contact op te nemen met
hem: telefoonnummer 071-
765317.
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
