Steeds
'Universiteitsraad straalkacheltje
dat tegen top ijsberg aangloeit'
Afscheid mr. K. J. Cath van Leidse universiteit:
Mannen pogen
jongen (18) in
auto te wurgen
Vereniging
Pancras-West
klaagt over
overlast
WOENSDAG 31 AUGUSTUS 1988
Redactie: Simone van Drie! en Meindert van der Kaail,
telefoon 161422.
afgedronken". Vandaar ook dat
menigeen dingen pikte van Cath,
die van een ander nooit zouden
worden getolereerd. "Eén ding heb
ik weieens onderschat: bij een an
der kan iets totaal anders overko
men als de voorzitter iets zegt.
Want hoe democratisch de univer
siteit ook is, het is anders wanneer
een vriendje iets onaangenaams
zegt dan de voorzitter van het colle
ge van bestuur".
Tegelijkertijd is hij ervan over
tuigd dat het in zijn positie onmo
gelijk is om het iedereen naar de
zin te maken. "Niet alles speelt zich
af in een fluwelen handschoenen
sfeer". Maar hij geeft toe van de één
meer te kunnen verdragen dan van
de ander. "Van mensen die veel ca
paciteiten hebben, daar kon ik veel
van hebben. Dan dacht ik: "Het is
een lastpost, maar een parel aan de
kroon". En mensen die niet zoveel
presteerden en toch veel poeha ten
toonspreidden, tja dan werd ik wei
eens zeer geïrriteerd".
Aan zijn opvolger, mr. C.P.C.M.
Oomen, geeft hij als goede raad
mee vooral ook de externe contac
ten te onderhouden. "Ik heb altijd
éénderde aan interne, éénderde
aan externe en éénderde aan bui
tenlandse contacten trachten te be
steden. En dat is me goed bevallen.
Het gaat er niet om hier de hele dag
in de papieren te duiken".
Kursuswijzer
De Stichting Welzijn heeft voor het nieu
we seizoen een Kursuswijzer samenge
steld waarin een uitgebreid overzicht
wordt gegeven van de in Leiden georga
niseerde cursussen, lezingen, tentoon
stellingen en andere educatieve' activi
teiten. De Kursuswijzer is gratis af te ha
len bij de informatiebalie van het Stad
huis, bij de filialen van de biblitheek en
bij de Stichting Welzijn aan de Bree-
straat 117.
Morschwijk
Het buurthuis Morschwijk houdt het ko
mende seizoen weer tal van cursussen
en activiteiten voor mensen van alle
leeftijden. Een uitgebreid programma is
bij het buurthuis aan de Topaaslaan ver
krijgbaar, tel. 765656.
Ruilclub
Zoon slaat vader
gebroken neus
LEIDEN - Een Leidenaar is giste
ren rond het middaguur mishan
deld door zijn zoon. Deze was het
ouderlijk huis aan de Boshuizer-
laan binnengedrongen door aan de
achterkant een ruit te vernielen. De
vader wist aan zijn zoon te ontko
men door richting Vijf Mei-bad te
vluchten. Vandaar is hij overge
bracht naar het Diaconessenhuis,
waar een gebroken neus werd ge
constateerd. De zoon is nog voort-
vluchting. De aanleiding voor de
mishandeling is volgens de politie
nog niet bekend.
Brinkman houdt
lezing over De
verantwoordelijke
samenleving,
LEIDEN Minister Brinkman
van welzijn, volksgezondheid en
cultuur houdt op 9 november een
lezing over het onderwerp 'De ver
antwoordelijke samenleving'. De
spreekbeurt wordt gehouden in
het kader van een lezingencyclus
over 'verantwoordelijkheid'. Deze
wordt komend najaar georgrani-
seerd door het onderzoekscentrum
Sturing en samenleving van de uni
versiteit.
De openbare lezingen worden
van 5 oktober tot en met 23 novem
ber elke woensdag gehouden in het
Gravensteen aan de Pieterskerk
hof. De aanvangstijd van de lezin
gen is 16.00 uur. De lezing van
Brinkman wordt gehouden in zaa!
A van de juridische faculteit, Huge
de Grootstraat 27, Leiden.
Burgerlijke Stand
LEIDEN - Overleden: K. van Wil-
lenswaard geb. 28 jul. 1988 vrl., E.K. Bauer
geb. 26 aug. 1901 vrl. geh. gew. met H. den
Hertog, G. Lana geb. 6 jan. 1940 man, J. Zaal
berg geb. 24 nov. 1911 man. H. van Alphen
geb. 20 mrt. 1914 man, H. van Turenhout geb.
25 mei 1915 man, C.H. Klootwijk geb. 20 jul
1908 vrl. echt. van H.J. Grotenhuis, M.W.
Warmerdam geb. 1 jul. 1953 vrl., J.M. Verkuij-
len geb. 22 ian. 1904 man, J. van Houten geb.
14 jul. 1912 man, D.E. Waldt geb. 29jun. 1930
maal niet of je zoekt zoveel moge
lijk compromissen".
Cath is er voorstander van dat
onafhankelijke buitenstaanders
toezicht houden op het college van
bestuur. Zoals in het bedrijfsleven
een raad van commissarissen dat
doet. "In de huidige situatie wringt
het. Ik heb in andere steden heel
wat collega's tussen de wielen zien
raken. Want als je niet meer het ver
trouwen van de universiteitsraad
hebt, kun je beter opstappen".
Dat is in Leiden echter nooit ger
beurd. De invloed van de raad be
stempelt Cath als het straalkachel
tje dat tegen de top van de ijsberg
aangloeit. "Maar de eigenlijke ijs
berg merkt daar niet veel van".
Klappen
De Leidse universiteit heeft door
de enorme bezuinigingen van de
laatste jaren enorme klappen moe
ten opvangen. Toch is Cath van
mening dat haar positie is ver
sterkt. "Neem nu de faculteit ge
neeskunde. Ondanks de enorme
bezuinigingsoperatie zijn daarvan
de belangrijke onderdelen ver
sterkt. Wis- en natuurkunde is ont
zettend versterkt, biofarmacie
evenzo. Begin oktober wordt de sa
menwerking met Rotterdam in het
medisch-genetisch centrum een
feit en daarmee zal dit centrum het
voornaamste binnen Europa wor
den. We komen er goed uit. Met die
visitatiecomissies van tegenwoor
dig (waarbij deskundigen van bui
tenaf een bepaalde vakgroep be
oordelen, red.) ook. Laatst waren
de filosofen en de theologen aan de
beurt. De commissie constateerde
dat de staf daar kleiner is dan bij
andere universiteiten, maar pro-
duktiever".
De (financiële) situatie van de
universiteit baart Cath nog enige
zorgen, maar "ik ga weg op het mo
ment dat de universiteit niet in de
gevarenzone zit".
De Technische Universiteit
Twente mag dan elf miljoen gulden
winst hebben gemaakt, volgens
Cath vertoont de balans van Lei
den zelfs een 50 procent hogere
winst. "Wij schreeuwen het alleen
niet van de daken".
De mentaliteit zou in Nederland
moeten veranderen, vindt Cath. In
zijn afscheidsspeech, komende
donderdagmiddag, zal hij daarop
uitgebreid op terugkomen. "Ik ben
in juli in Minnesota geweest. Bij
die universiteit zijn twintig man in
dienst om geld bijelkaar te sprok
kelen. Hun laatste actie heeft 300
miljoen dollar opgeleverd. Maar
daar gaat het ook zo, dat een afge
studeerde die in een baan promotie
maakt wordt aangeschreven met
de vraag of hij geld op de rekening
van de universiteit wil storten. Dat
gaat soms om een bedrag van dui
zenden dollars. Hier in Nederland
vinden ze het al mooi als ze 100 gul
den per jaar aan hun oude universi
teit schenken".
In de zestien jaar van zijn voorzit
terschap heeft Cath ook de relatie
met de gemeente Leiden zien ver
beteren. "Indertijd vond een raads
lid de universiteit nog een ramp
Cathianum
Bibliothecaris J.J.M. van Gent
van de Leidse universiteitsbi
bliotheek houdt wel van een
grapje en een pesterijtje. Deze
week neemt Cath afscheid als
voorzitter van het college van be
stuur van de universiteit. Ter ge
legenheid daarvan is eén ten
toonstelling samengesteld uit de
werken die door de bibliotheek
zijn aangekocht gedurende de 16
jaren dat Cath voorzitter was. Ti
tel: Museum Cathianum.
In het voorwoord van de cata
logus roept Van Gent - die mo
menteel in het buitenland is van
wege een congres - soms meer
vragen op dan hij beantwoordt.
Van Gent gaat in op een artikel
van de hand van Cath uit 1983,
waarin hij de universiteitsbiblio
theken - en dus ook de Leidse -
bekritiseerde.
Cath schreef dat dé bibliothe
ken bij aanschaf van boeken te
veel nadruk legden op onder
zoek en te weinig op onderwijs.
Het is een oude discussie in de
wereld van bibliotheken: van
door studenten veelgebruikte
boeken een aantal exemplaren
kopen of dat geld gebruiken voor
zeldzame boeken die nodig zijn
bij onderzoek.
De Leidse bibliotheek kiest bij
aeze discussie voor uitbreiding
van de collectie. Dat beleid is in
samenspraak met de faculteiten
bepaald. Aankoop van boeken
voor onderzoek betreft vaak niet
alleen nieuwe boeken, maar bij
voorbeeld ook oyde en kostbare
handschriften. De tentoonstel
ling voor Cath getuigt volgens
Van Gent van 'de ernst waarmee
's lands oudste, 's lands eerste'
(bedoeld wordt de Leidse univer
siteit, red.) haar taak bij het ver
der uitbouwen van haar unieke
en zeldzame collecties gestalte
geeft'.
Ramen open (2)
Energiebedrijf Rijnland (EBR)
piekert er nog niet over om toe te
geven in de kwestie met het
Stadsbouwhuis over de verwar-
mingskosten. Ambtenaren
dreigden een paar maanden gele
den om met de ramen open te
gaan zitten om minder voor
warmte te hoeven betalen. Een
krankzinnige situatie die veroor
zaakt wordt door een contract
met het EBR.
Het energiebedrijf heeft een ta
rief voor groot- en een voor klein-
gebruikers. Bij stadsverwarming
ligt die grens bij 4800 gigajoules
per jaar. Omdat grootverbrui
kers een lager tarief betalen dan
kleinverbruikers, heeft dit tot ge
volg dat het in totaal goedkoper
is om even meer dan 4800 giga
joules te verbruiken, dan net on
der die grens te blijven. Dit sys
teem is volgens hoofd economi
sche zaken Amptmeier een pre
mie op energieverspilling.
In een brief van voor de vakan
tie laat het EBR weten op het
ogenblik niets te voelen voor een
herziening van het tariefsys
teem. Vrij vertaald staat daarin
dat als het Stadsbouwhuis door
de ramen open te zetten recht
heeft op een lagere rekening, ze
dat maar moet doen. Mocht de
grens van 4800 gigajoules ge
haald worden dan krijgt de ge
meente de korting. Wel wordt er
door het EBR een onderzoek
aangekondigd naar de grens van
4800 gigajoules.
LEIDEN - Je moet er nog een hoop moeite voor doen om zo'n tweewieler over het verkeersbord heen te tillen.
En je moet zeker ook met een stelletje kameraden zijnwant in je eentje doe je zoiets sowieso niet. Geheel in
nuchtere staat kom je trouwens niet op dat 'geweldige ludieke' ideezodat er toch zeker vijf pilsen aan te pas
moeten komen. De kans dat je fiets wordt gestolen als die eenmaal hangt is evenwel miniem: een fietsendief
moet daartoe wel heel veel moeite doen. Het is bovendien een wijze van parkeren die weinig ruimte inneemt.
Amptmeijer merkt wat droog
jes op dat het 'EBR zich bij over
schrijding van de grens zich in ie
der geval aan zijn contract
houdt'. Dat is echter niet het uit
gangspunt van de gemeente.
"We wilen het onnodig verbrui
ken van energie tegengaan".
Daarom denkt Amptmeijer dat
als beide partijen het gezond ver
stand gebruiken er een redelijke
oplossing moet komen.
Ook wethouder Bordewijk van
financiën vindt de situatie te gek
voor woorden. Hij meent dat een
bedrijf niet gestraft mag worden
voor zuinig omspringen met
energie. "Ik hoop dan ook dat het
EBR tijdig op andere gedachten
komt. Aan deze situatie moet een
eind komen".
Bovendien bestrijdt Van Gent
dat de onderwij staak verwaar
loosd wordt. Hij wijst daarbij op
het jaarlijks aanschaffen en toe
gankelijk maken van 400.000
boeken, het verwerken van onge
veer anderhalf miljoen leningen
per jaar en het handhaven van de
langste gemiddelde openstelling
van alle universitaire bibliothe
ken in Nederland.
De bibliothecaris wordt echt
prikkelend wanneer hij een foto
in een universitair blad aanhaalt
waarop Cath gezeten in een van
de studiezalen van de universi
teitsbibliotheek naar zijn bril
tuurt. "Hier is een bestuurder die
op de valreep, in een bijna sym
bolische omgeving, lijkt te willen
zeggen dat ook op zijn bril wel
eens een vuiltje zou kunnen zit
ten". Achter de woorden 'geze
ten in de universiteitsbiblio
theek' plaatst Van Gent in zijn
verhaal nog een flink uitroepte
ken. Zeker om aan te geven dat
Cath daar slechts kwam om voor
de foto te poseren en zich uit an
dere hoofde in de universiteitsbi
bliotheek niet of bijna nooit liet
De kritiek van Cath heeft Van
Gent kennelijk hoog gezeten. Op
deze manier - eveneens op de val
reep - wilde de bibliothecaris het
vuiltje wegwerken. De tentoon
stelling is tot 2 september door
iedereen te bezichtigen in de uni
versiteitsbibliotheek aan de Wit
te Singel.
LEIDEN Na zestien jaar
neemt mr. K.J. Cath op 1
september afscheid als
voorzitter van het college
van bestuur van de Leidse
universiteit. Hij kwam in
functie in een tijd dat de Wet
universitaire bestuursher-
vorming (WUB) in werking
trad. Was tot de jaren zeven
tig rector magnificus, de be
langrijke spil van de univer
sitaire gemeenschap. In
1972 werd die functie voor
een groot deel overgeno
men door het college van
bestuur. "De rector is de mi
nister van onderwijs in een
kabinet waarvan de voorzit
ter van het college van be
stuur de minister-president
is", typeert Cath de situatie
van de laatste zestien jaren.
door
Annemiek Ruygrok
Terugkijkend vindt Cath (Kees
voor intimi) dat er weinig échte
hoogtepunten zijn aan te wijzen:
"Het gaat er veelal om dat je ergens
met de oliekan aankomt om de ma
chine vlotter te laten lopen. De
voorzittersfunctie is ten slotte een
ijsberg. Mensen zien alleen het top
je en 80 procent speelt zich af zon
der dat men dat ziet. Vaak wordt
vergeten dat zaken juist onder vier
ogen tot stand komen".
Het eigenlijke werk gebeurt vol
gens Cath in de faculteiten en de
vakgroepen. Internationale contac
ten komen vaak tot stand via hoog
leraren of medewerkers. Zo ont
staat een netwerk waaraan het col
lege van bestuur zijn steun ver
leent. "Die internationale contac
ten heb ik altijd erg leuk gevonden.
Ook het opvangen van mensen uit
het buitenland hier in Leiden".
Een hoogtepunt voor Cath was
het eeuwfeest van de universiteit in
1975. Samen met de toenmalige
rector magnificus Cohen en prof.
Rörsch bereidde Cath dit evene
ment voor. "Rörsch heeft daaraan
volgens mij het voorzitterschap
van de 3 October-Vereeniging nog
te danken gehad", grinnikt de
scheidende voorzitter van het col
lege van bestuur.
Aan 3 oktober heeft hij zélf
mooie herinneringen. "Toen ik in
mijn studententijd praeses van Mi
nerva was, heb ik een keer met de
optocht mogen meedoen. Ik heb
LEIDEN - Twee vrouwen hebben
vannacht omstreeks half een alarm
geslagen omdat zij bij de Zijlpoort
zagen dat vier mannen in een auto
een jongen trachtten te wurgen.
Vervolgens wilden zij het slachtof
fer over de brugleuning in het wa
ter gooien.
Toen de vrouwen eraan kwamen
staakte het viertal zijn poging en
ging er in een auto vandoor. De jon
gen, afkomstig uit Zoeterwoude,
zou vandaag naar het politiebureau
komen om aangifte te doen en de
voorgeschiedenis van het voorval
uiteen te zetten, zo deelde hij de
vrouwen mee. Maar aan het einde
van de ochtend had de jongeman
zich nog niet gemeld. Zijn naam is
bij de politie niet bekend.
toen niet in een koets gezeten,
maar écht op een paard meegere
den. Een wit paard nog wel". Er
gens in een vergeeld foto-album
moet nog het fotografisch bewijs
van dit wapenfeit bewaard zijn ge
bleven.
Veranderingen
Dat de taken tussen rector
magnificus en voorzitter anders
werden verdeeld dan vóór de jaren
zeventig, heeft aan de Leidse uni
versiteit nooit tot grote problemen
geleid. "In andere universiteitsste
den is dat vaak minder soepel ver
lopen". Cath constateert dat dit
wellicht te maken heeft met de
sterk gewortelde traditie van de
Leidse universiteit om te proberen
zo min mogelijk regels op te leg
gen. "We komen hier meestal op ta
melijk pragmatische manier uit de
problemen. In andere steden wer
den de verhoudingen tussen hoog
leraren en medewerkers pas na de
revolutie van 1968 goed geregeld.
Terwijl hier in Leiden al meteen na
de oorlog in 1945 de civitas-gedach-
te (de universiteit als één grote ge
meenschap, red.) in zwang was.
Dat heeft ertoe bijgedragen dat de
veranderingen van 1970 eigenlijk
slechts een voortzetting vormden
van wat we hier al 30 jaar hadden.
Al betekende dat ook een stapje te
rug voor de rector. En in hun hart
vonden alle rectoren het vroeger
ook beter. Dat kun je merken. Toen
stond de rector veel meer in het
centrum".
Universiteitsraad
Een ander uitvloeisel van de
WUB was het tot stand komen van
- een universiteitsraad, waarin (we
tenschappelijk) personeel, studen
ten en buitenuniversitaire leden
zitting kregen. Cath heeft er nooit
een geheim van gemaakt dat hij het
nut van deze, populair gezegd on
dernemingsraad van de universi
teit, ernstig in twijfel trok. Al die ja
ren is er sprake geweest van een
haat-liefde-verhouding tussen Ca
th en de raad. Tijdens vergaderin
gen zag de voorzitter zich dikwijls
gedwongen om de hamer met
kracht te hanteren. Cath moest
weer eens worden teruggefloten,
wanneer hij - rood van ergernis -
fulmineerde tegen een raadslid dat
naar zijn inzicht weinig construc
tiefs te berde had gebracht.
"Ik heb het altijd erg vreemd ge
vonden dat het bestuur van de uni
versiteit in handen was van men
sen die daar werken. Immers, de
universiteitsraad heeft het recht
om het geld te verdelen (begro-
tingsrecht) en om het college van
bestuur naar huis te sturen. De
constructie is vergelijkbaar met
een vorm van arbeiderszelfbe
stuur. En gebleken is dat een der
gelijke bestuursvorm nog nooit
een succes is geweest. De raden zit
ten in een onmogelijke positie.
Vooral bij bezuinigingen. Dan
moeten zij besluiten over collega's.
In zo'n nare positie beslis je hele-
Flinke toename
aantal aanvragen
bij Stichting
Gastouderproject
LEIDEN - De stichting Gastou
derproject wil er een derde coördi
nator voor 20 uur per week bij.
Steeds meer mensen willen ge
bruik maken van en meewerken
aan het project. Aangezien dat
meer werk met zich meebrengt, is
extra personeel nodig.
"Toename van de groei zonder
dat de personele bezetting gelijke
tred houdt, heeft tot gevolg dat wij
genoodzaakt zijn tot het instellen
van een wachtlijst van nog te be
handelen aanvragen", zo schrijft
het bestuur in een brief aan burge
meester en wethouders waarin het
om extra personeel vraagt.
Het bestuur zegt deze maatregel
zeer te betreuren "juist omdat er
zowel aan vraag- als aanbodzijde
geen gebrek is". Volgens de stich
ting komen werkzaamheden als de
organisatie van een introductiecur
sus voor gasthouders en het beheer
van het bestand door de onderbe
zetting in het gedrang.
Aan gastouderopvang bestaat in
Leiden groeiende behoefte, zo
blijkt uit een vergelijking van de
gegevens van het eerste kwartaal
1987 met die van het eerste kwar
taal dit jaar. Het aantal binnenge
komen telefoontjes steeg van 109
tot 252. het aantal 'vraagouders'
liep van 15 op tot 21 en het aantal
nieuwe gastouders van 8 tot 21.
De grote vraag naar kinderop
vang in Leiden rechtvaardigt vol
gens het bestuur dat de stichting
Gastouderproject op grotere
schaal gaat werken. Het wijst er
daarbij op dat het college prioriteit
heeft gegeven aan voldoende kin
deropvang in de stad.
*mr. K.J. Cath "Niet alles speelt ziet
voor de stad. Nu is er een goede sa
menwerking tussen gemeente en
universiteit. Het academisch be
drijvencentrum is daartoe een
goed middel gebleken".
Driftig
Cath, afkomstig uit het bedrijfs
leven, wordt door al wie met hem
omgaat omschreven als driftig,
vlerkerig en recalcitrant. Niet al
leen de leden van de universiteits
raad hebben deze karaktertrekken
af in de fluwelen-handschoenen-sfeer.
vaak aan den lijve ondervonden,
ook zijn naaste medewerkers heb
ben Cath ervaren als een driftig
man. Maar met hart voor de Leidse
universiteit. "Dat driftige zit in m'n
oer-Friese aard. Mijn voorouders
zijn daar al in de zestiende eeuw
aangespoeld en dat driftige en
emotionele zit er nu eenmaal in.
Daar komt bij dat als ik het tempo
van de besprekingen niet snel ge
noeg vond, ik weieens tegen deze
of gene kon uitvallen. Maar altijd
heb ik dat na afloop met de mensen
LEIDEN - De wijkvereniging Pan
cras-West heeft de gemeente ver
zocht op te treden tegen een moto
ren-werkplaats in het pand Har-
testeeg 7. De werkplaats bevindt
zich er illegaal, zegt de wijkvereni
ging, omdat het pand tot apparte
menten verbouwd zou worden.
De wijkvereniging zegt boven
dien overlast te ondervinden van
het café De Waag. Dat komt mede
doordat de steeg zo smal en de be
bouwing zo hoog is, schrijft de
wijkvereniging. Deze vindt dat de
gemeente het café moet dwingen
een hinderwetvergunning aan te
vragen zodat maatregelen tegen de
overlast kunnen worden afge
dwongen.
Ruilclub Koningskerk opent komend
weekeinde het seizoen. Zowel vrijdag 2
september (19 00 uur) als zaterdag 3
september (10.00 uur) worden beurzen
gehouden voor verzamelaars van post
zegels, munten, prentbriefkaarten, sui
kerzakjes, lucifermerken, sigarenband
jes, etc. De beurzen worden gehouden
in buurthuis 't Spoortje aan de Bernhard-
kade 40. Voor informatie tel. 312513 of
146772.
Gehuwd: E.M. Sturkenboom en E. Swint, J.F
Pijnnaken en M M. Guijt, A. van Dijk en C
Kraaijeveld. R.H.A. Wessel en M C. Boon,
R.D Cheong en J.M.L. de Miranda, C.E
Dreef en C.M. Tromp, P. de Jongh en M.J. van
Vliet, J Omon en M A. Mathot, R. van Egmono
en J.F.M. Raaphorst, J.H. van Pmxteren er
G.J. van Netten, A.D.M. van der Wal er
C.W.M. Groen in 't Woud, J.F.M.J. Mathijser
en M. Schilperoort, J A. Meijer en W. Sni|ders
J.H. Labots en A.J.M. Kaptein, W. van Hoog-
enhuizen en J.A.M. Hoffman.
