Felle kritiek
op aanpak
gijzeldrama
Iraniërs krijgen geen antwoord op vragen over oorlog
knptd
Begin VN-missie in Golfgebied
Ingreep politie veel te laat
Regering-Botha gaat
woonwijken 'zuiveren'
APARTHEID IS ZIEKTE
-
Nieuwe eisen van studenten in Burma
DURBAN (IPS) - De Zuidafnkaan-
se regering en leiders van de rege
rende Nationale Partij (NP) zijn be
gonnen de omstreden wet op ge
scheiden woongebieden naar de
letter te controleren. Ze trekken de
blanke wijken in en melden elke
zwarte, Indiër en kleurling die er
een huis heeft gevonden bij de poli
tie.
Volgens waarnemers probeert
de regering te voorkomen dat de
ultrarechtse Afrikaner en politieke
partijen tijdens de gemeentever
kiezingen in oktober stemmen krij
gen van blanke kiezers die in hun
wijken steeds meer "vreemdelin
gen" zien opduiken. De Wet op Ge
scheiden Woongebieden uit 1950
verbiedt Indiërs, zwarten en kleur
lingen in voor blanken bestemde
wijken te wonen.
NP-parlementariër Johan Steen-
kamp geeft openlyk toe dat hij
meehelpt blanke wijken te "zuive
ren". Elk partijlid dat dat niet doet
"doet z'n werk niet goed", vindt
Steenkamp. In zijn district, het zui
den van de provincie Natal, zijn al
verschillende mensen opgepakt.
Eén ervan is een blanke man die al
veertien jaar in zijn huis woonde en
anderhalf jaar geleden een Indi
sche vrouw trouwde.
Een andere NP-parlementariër,
Cliff Mathee, deed onlangs open
lijk zijn beklag over zwarte studen
ten die in een huis in het midden
van Durban woonden. Mathee kon
digde aan stappen te zullen onder
nemen tegen de eigenaar van het
huis.
De uiterst rechtse Afrikaner
Blanke Vrijheidsorganisatie heeft
een "speciale eenheid" om overtre
ders van de wet op te sporen en
achter slot en grendel te krijgen.
Prominente blanke en anti-
apartheidsleiders vinden dat de
wet moet worden ingetrokken.
Eenzelfde oproep deden Indiërs en
kleurlingen in het driekamerparle-
ment. Maar het blanke minder
heidsbewind heeft een wetswijzi
ging in voorbereiding die de wet
juist verscherpt.
De wetswijziging wordt waar
schijnlijk volgende week aangeno
men. Een beroep doen op de juris
dictie van de rechtbanken is er dan
niet meer bij. Irj het verleden heb
ben veel overtreders van de wet bij
de rechter bedongen in het blanke
woongebied te blijven.
"Elke groep moet zijn eigen
woongebied, school en bejaarden
huis hebben en op plaatselijk ni
veau zijn eigen politieke organen",
zo staat in het verkiezingsprogram
van de NP. "Daarom wordt de Wet
op de Gescheiden Woongebieden
aangepast".
BONN (GPD) - In West-
duitsland groeit de kritiek
op de handelwijze van auto
riteiten en politie tijdens het
gijzeldrama dat aan drie
personen het leven kostte.
De schuld van het late optreden
door de politie wordt vooral gelegd
bij Herbert Schnoor, de minister
van binnenlandse zaken van Nor-
drhein-Westfalen. In de Bondsre
publiek valt de politie onder ver
antwoordelijkheid van de deelsta
ten. Schnoor heeft zich inmiddels
verantwoordelijk verklaard voor
de.gang van zaken.
"Ik denk dat de politie de situatie
goed heeft ingeschat en adequaat
heeft gehandeld", zei Schnoor gis
teravond. De fractievoorzitter van
de CDU in het deelstaatparlement,
Bernard Worms, is echter van me
ning dat de politie eerder had moe
ten ingrijpen en dat Schnoor het
speciale team GSG-9 had moeten
inzetten.
De woordvoerder van het minis
terie van binnenlandse zaken in
Bonn, Schmülling, betreurde ook
dat Schnoor geen gebruik had ge
maakt van de hulp van de GSG-9,
ondanks dat deze hulp was aange
boden en het team onmiddellijk in
actie had kunnen komen.
De verantwoordelijke senator uit
de stadstaat Bremen, Bernd Meyer,
zei dat niet alles zo was verlopen als
had gemoeten. Hij gaf toe dat er
een ambulance achter de gekaapte
bus had moeten rijden. Het duurde
immers 20 minuten, voordat een
arts bij het snelwegrestaurant was,
waar de Italiaanse jongen door het
hoofd werd geschoten. Volgens
Meyer zijn er ook andere fouten ge
maakt waarover hij zich nu echter -
nog niet concreet wilde uitlaten.
Het staat zo goed als vast dat de
politie bij het snelwegrestaurant
niet juist heeft gehandeld. Toen
werd de vriendin van de kapers ge
arresteerd en, zo bleek gister
avond, 20 minuten vastgehouden.
De kapers hadden gedreigd dat zij#
iemand zouden doden als hun'
vriendin niet na vijf minuten terug
zou keren. Zij keerde echter pas te
rug, toen één van de kapers,
Degowski, al op de Italiaanse jon
gen had geschoten.
In Bremen hingen de vlaggen
vandaag halfstok. Alle drie de
slachtoffers, de 15-jarige Emanuel
de Georgi, de 18-jarige Silke
Bischof en de bij de achtervolging
verongelukte politieagent komen
uit Bremen. Op de plek waar de
bus in de nacht van woensdag op
donderdag stond, liggen nu bloe-
Gisteren werd ook bekendge
maakt dat de 18-jarige Silke
Bischof door één van de kapers is
gedood in het vuurgevecht dat ont
stond, nadat de vluchtauto ten zui
den van Keulen op de autobahn
werd geramd door het arrestatie
team. De kogel die haar in het hart
trof, kwam uit het wapen van Hans
Jürgen Rösner. Maar mogelijk
heeft Degowski, de kaper die naast
het meisje zat, daarmee geschoten.
De tweede gegijzelde, Ines Voitle,
kon gisteren al weer het ziekenhuis
verlaten. Overvaller Rösner werd
bij de schietpartij op de autobahn
lichtgewond; zijn maat Degowski
bleef ongedeerd.
Vandaag 350 waarnemers uit 25 landen in actie
JOHANNESBURG - Studenten en leerkrachten van de medische facul
teit van de Witwatersrand-universiteit in het Zuidafrïkaanse Johannes
burg hebben gisteren gedemonstreerd tegen de raciale scheiding in zieken
huizen en bij gezondheidsdiensten in hun land. 'Apartheid is de ziekte', al
dus de demonstranten. (foto and
UTRECHT (GPD) - De Verenigde
Naties beginnen vandaag in het
Golfgebied aan een gigantische
vredesmissie. Driehonderdvijftig
waarnemers uit 25 landen zullen
langs een grens van 1200 km con
trole uitoefenen op het bestand
tussen Iran en Iraq. De vredes
macht wordt aangeduid als UNI-
IMOG, de Militaire Waarnemers-
groep voor Iran en Iraq van de VN.
De operatie kost alleen het eerste
jaar al 300 miljoen gulden en zal uit
een speciaal daarvoor in het leven
geroepen fonds worden bekostigd.
De waarnemers staan helikopters,
en voor het eerst in de geschiedenis
van de VN-vredesmachten ook een
marine-eenheid, ter beschikking.
Deze laatste zal worden ingezet op
de Shatt al-Arab, de grensrivier
tussen Iran en Iraq waarover het
conflict acht jaar geleden uitbrak.
Geschat wordt dat de UNIIMOG
tien jaar in het gebied aanwezig zal
moeten zijn.
Dat de VNrvredesmacht, die on
der de bezielende leiding van se
cretaris-generaal Perez de Cuellar
zo snel van de grond is getild, kan
gaan functioneren, is mede te dan
ken aan de steun van de super
machten en de Veiligheidsraad.
Behalve een miljoen doden,
heeft de oorlog alleen in Iran al
630.000 blijvend invaliden veroor
zaakt. Het Rode Kruis heeft 50.182
Irakese en 19.284 Iraanse krijgsge
vangenen geregistreerd. De mate
riële schade aan olie-installaties en
Luie postbesteller
MILTON (AP) - Bij een besteller
van de Amerikaanse posterijen in
Milton, Florida, zijn enkele tonnen
nooit bezorgde post aangetroffen.
Zijn huis lag volgestouwd met tijd
schriften, circulaires en reclame
folders, veelal meer dan drie jaar
geleden verstuurd, maar nimmer
bij de geadresseerden aangeko
men. De inspectie van de posterij
en had een onderzoek ingesteld na
dat een van de buren van de bestel
ler aan de bel had getrokken. Het
huis, de schuur en de tuin bleken
letterlijk stampvol te zitten met
tonnen post.
SINGAPORE (GPD) - De
president van Burma, Maung
Maung, heeft gisteren het volk be
loofd dat hij zal onderzoeken wat er
in het land fout is gegaan in de af
gelopen 25 jaar. Maung Maung, de
eerste niet-militaire president, riep
in zijn eerste toespraak de mensen
op hun protestdemonstraties te be
ëindigen. Het centraal comité van
de regerende Socialistische Pro
gramma Partij in Burma koos gis
teren Maung Maung, die minister
van justitie was, ook tot partijlei
der. Hij is een oude familievriend
van ex-sterke man generaal Ne
Win, over wie hij een lovende bio
grafie heeft geschreven. Het cen
traal comité heeft een uit tien leden
bestaande commissie ingesteld die
moet rapporteren over de politieke
eisen van het vglk.
Terwijl het centraal comité ver
gaderde, demonstreerden duizen
den mensen in Rangoon en in an
dere steden voor democratische en
economische hervormingen en
vrijlating van alle gevangenen. In
de noordelijke stad Mandalay hiel
den gisteren 300.600 mensen een
vreedzame betoging. Aan deze de
monstratiemars namen ambtena
ren, intellectuelen, studenten,
boeddhistische monniken, politie-
i lokale partijleden deel.
gebouwen bedraagt aan Iraanse zij
de 50 miljard gulden. Aan Irakese
zijde wordt een bedrag van 16,5
miljard gulden genoemd.
In Iran wordt het verlies van
mensen gecompenseerd door een
zéér hoog geboortecijfer, waaruit
de natie voor de toekomst kracht
zal kunnen putten. Ondanks de
oorlogsinvesteringen heeft het
land geen noemenswaardige bui
tenlandse schuld, en zal zeker met
de hulp van het westen snel kun
nen herstellen.
Het wegvallen van de buiten
landse bedreiging, en de vraag wie
verantwoordelijk moet worden ge
steld voor de tragedie van de afge
lopen jaren, kan overigens de bin
nenlandse tegenstellingen nog he
vig doen oplaaien.
Iraq staat er vanwege zijn buiten-
Intussen zijn de studenten in
Rangoqn met vijftien eisen voor de
dag gekomen. Eén daarvan is de in
stelling van een overgangsrege
ring, waarin geen leden van de re
gerende partij zitting mogen heb
ben.
Deze interim-regering moet
toezicht houden op algemene ver
kiezingen. Zij waarschuwden dat
de demonstraties door zullen gaan
wanneer hun eisen niet worden in
gewilligd. De studenten dreigen
ook de jungle in te trekken en een
guerrilla-oorlog te zullen beginnen
tegen het regime in Rangoon. Poli
tie en leger hielden zich tijdens de
betoging op de achtergrond.
landse schulden financieel minder
gunstig voor. Demobilisatie van
een deel van de vijftig divisies zal
het budget al ontlasten. Mogelijk
zal Iraq van de 5000 tanks en 600
gevechtsvliegtuigen, die het bezit,
het één en ander in de regio verko
pen. Dat bleek deze week al uit een
transactie met Jordanië.
De verwachting is dat president
Saddam Husayn van Iraq nu de
handen vrij krijgt om een leidende
rol in de Arabische wereld te gaan
spelen. De onderlinge Arabische ri
valiteit zal daardoor weer sterk
aangewakkerd kunnen worden,
waardoor een nieuw conflict in de
regio kan uitbreken. Vrees bestaat
dat Iraq zijn aartsrivaal Syrië, dat
Iran tot het einde van het Golfcon-
flict bleef steunen, uit Libanon wil
verdrijven.
'Bemanning van
Vincennes
maakte fouten'
WASHINGTON (Rtr/AFP/DPA/U-
PI) - De Verenigde Staten hebben
gisteren toegegeven dat fouten van
de bemanning van de Amerikaanse
kruiser Vincennes hebben bijge
dragen aan het neerschieten van de
Iraanse Airbus op 3 juli, waarbij
290 mensen omkwamen. Minister
van defensie Carlucci en admiraal
William Crowe verklaarden echter
dat de fouten niet doorslaggevend
waren en dat Iran veel van de ramp
aan zichzelf te wijten heeft.
"Er zullen geen disciplinaire
maatregelen worden genomen te
gen personeelsleden van de marine
zei Crowe tijdens een persconfe
rentie waarop Carlucci en hij de
uitkomsten van het militaire on
derzoek naar de ramp met de Air
bus bekendmaakten. Volgens het
onderzoeksrapport daalde het
vliegtuig niet, zond het geen signa
len uit die overeenkwamen met die
van een Iraans F-14 gevechtsvlieg
tuig en volgde de Airbus de norma
le vliegroute van het Iraanse vlieg
veld Bandar Abbas over de Golf
naar Dubayy.
Maar, zo zeiden Carlucci en Cro
we, de Airbus reageerde niet op de
twaalf waarschuwingssignalen van
de Amerikaanse oorlogsschepen
op het moment dat de Vincennes
verwikkeld was in een gevecht met
speedboten van de Iraanse marine.
De Airbus had nooit toestemming
mogen krijgen om over het oor
logsgebied te vliegen, aldus Crowe.
Iran is derhalve ook schuldig aan
het ongeluk.
Het onderzoeksteam is tot de
conclusie gekomen dat de grootste
fout is geweest dat op de Vincen
nes werd aangenomen dat het
vliegtuig daalde. Commandant
Will Rogers besloot hierop tot het
neerschieten van het vliegtuig.
ISLAMABAD - Pakistaanse soldaten dragen het stoffelijk overschot van de verongelukte president Zia ul-Haq
op het vliegveld van Islamabad na aankomst vanuit Bahalwalpur. Rechts de interim-president Ghulam Ishaq
Khan. Staatshoofden en andere regeringsfunctionarissen uit ongeveer 50 landen - onder wie de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken Shultz - zullen vandaag de begrafenis bijwonen. Nederland wordt vertegenwoor
digd door staatssecretaris Van der Linden van Europese Zaken. «roto anp>
Treinramp
De functionarissen die verant
woordelijk zijn voor het ongeluk
met een trein op weg van Le
ningrad naar Moskou waarbij 28
mensen om het leven kwamen en
104 personen verwondingen oplie
pen zullen gerechtelijk worden
vervolgd. Volgens het persbureau
Tass reed de trein 150 kilometer
per uur op een traject waar een
snelheidsbeperking van 60 km
Sajidinisten
De Nicaraguaanse regering heeft
de wapenstilstand met de door de
Verenigde Staten op de been ge
houden Contra-rebellen eenzijdig
verlengd, en is bereid om het vre
desoverleg onmiddellijk te hervat
ten. Vooralsnog zijn het de Con
tra's die voortzetting van de be
sprekingen tegenhouden, omdat ze
niet in Managua willen onderhan
delen. Volgens de Contra-leiders
worden ze in de hoofdstad in hun
bewegingsvrijheid beperkt.
Ingestort
In een dichtbevolkte arbeiders
wijk aan de noordrand van de
Egyptische hoofdstad Cairo is een
flatgebouw ingestort. Het ongeluk
kostte 16 bewoners het leven, ne
gen anderen raakten gewond. Er
wordt nog gezocht naar eventuele
andere slachtoffers onder de puin
hopen van het gebouw. Het vier
verdiepingen hoge flatgebouw in
de wijk Shubra vyas pas vijfjaar ge
leden opgeleverd, maar bleek een
aantal belangrijke draagbalken te
dus de vrouw van een zakenman.
Het drugsprobleem zou wel eens
het meest nijpende kunnen wor
den in het naoorlogse Iran. Tijdens
een onlangs gehouden congres zei
de voorzitter van het Hoogge
rechtshof ayatollah Ardebili dat er
in Iran naar schatting 2 miljoen
verslaafden zijn, op een bevolking
die in 1986 50 miljoen zielen telde.
Een maand nadat Iran instemde
met VN-resolutie 598 over de be
ëindiging van de oorlog met Iraq,
wachten de Iraniërs nog steeds op
een bevredigende verklaring voor
de plotselinge ommezwaai in de
houding van hun leiders. Tegerlij-
kertijd voelen de meeste Iraniërs
zich opgelucht dat de oorlog voor
bij is en hopen zij dat de toekomst
naast vrede ook nieuwe welvaart
zal brengen.
door
Hans Neuerbourg/AP'
Veel Iraniërs vragen zich nog
steeds af waarom Iran pas nu ak
koord ging met VN-resolutie 598.
De resolutie was immers al een jaar
oud en de Iraanse onderhande
lingspositie was een jaar geleden
aanzienlijk sterker dan nu. Toen
had Iran alle Iraakse troepen van
zijn grondgebied verdreven en had
het nog grote delen van Iraq in han
den.
Is .er soms achter de schermen
het een en ander bekokstoofd en
hebben de Iraanse leiders op grond
daarvan zo plotseling het roer om
gegooid, zo luidt een veel gestelde
vraag. Ook de vraag of de'mensen
offers uit het laatste jaar van de oor
log niet tevergeefs zijn gebracht,
pijnigt velen de hersenen.
Van de Iraanse leiders hoeft men
voorlopig geen antwoord te ver
wachten op al deze vragen. „Het is
niet het juiste moment om vragen
te stellen", zei ayotollah Khomeini
op 20 juli in een boodschap aan het
Iraanse volk. Wellicht probeerde
de geestelijk leider de weifelaars
wat op hun gemak te stellen, toen
hij zei dat ook voor hem de aan
vaarding van de VN-resolutie „do
delijker dan het nemen van gif'
was geweest.
De politieke nummer één van
Iran, parlementsvoorzitter Rafsan-
jani, tevens opperbevelhebber van
de strijdkrachten, riep de Iraniërs
eveneens op niet naar „het waarom
en waarvoor" te vragen, omdat dit
slechts zou leiden tot „angst, on
rust en wanorde".
De Iraanse kranten komen pa
pier tekort voor hun niet aflatende
oproepen van trouw aan imam
Khomeini en ook de andere media
houden niet op te beklemtonen dat
de geestelijk leider het beste weet
wat er moet gebeuren. De berich
ten lijken vooral te zijn bedoeld om
het debat over de Iraanse politiek
te ontmoedigen.
Niettemin wordt ook van officië
le zijde toegegeven dat hier en daar
boos is gereageerd op de aanvaar
ding van de VN-resolutie en het bë-
stand in de oorlog met Iraq. Met na
me de familieleden van de zogehe
ten martelaars, mensen die tijdens
de oorlog zijn gesneuveld, voelen
zich bedrogen. Wat zijn immers
hun offers waard geweest nu de
eindoverwinning niet is behaald?
Opgelucht
Ondanks de vele vragen en de
verbittering die hier en daar te be
speuren valt, zijn de meeste Ira
niërs toch erg opgelucht met het
ap)
staken van de strijd met Iraq.
In individuele gesprekken met
Iraniërs overheerst de mening dat
het leven nu gemakkelijker zal
worden. Deze hoop wordt gevoed
door een scherpe daling van de
prijzen van een aantal duurzame
consumptiegoederen, zoals televi
sietoestellen en koelkasten.
Deze prijsverlaging is het gevolg
van een spectaculaire daling van
de Amerikaanse dollar op de zwar
te markt, sinds het aanvaarden van
de VN-resolutie. De handelaren lij
ken erop te rekenen dat, nu het be
stand een feit is, buitenlanders en
naar Iran terugkerende emigran
ten een ware dollarstroom op gang
zullen brengen.
Veel hamsteraars, die hadden ge
speculeerd op het voortduren van
de oorlog en een aanhoudende dol-
larschaarste, zijn door het bestand
verrast en lijden zware verliezen.
De vele berichten over zelfmoord,
verleidde een krant in Teheran tot
de ironische suggestie om een be
paalde hoek van de grote begraaf
plaats in de Iraanse hoofdstad
„598" te noemen, naar de bewuste
VN-resolutie.
„De meeste mensen lijken nu
een directe economische opleving
te verwachten", aldus een westerse
diplomaat. De Iraanse leiding pro
beert dit optimisme bij de bevol
king echter te temperen.
„Het zou een ramp zijn ervan uit
te gaan dat het einde van de oorlog
gelijk staat aan welzijn en con
sumptie en te verwachten dat bui
tenlandse bedrijven dingen met
zich mee brengen waar wij van
kunnen genieten", zo waarschuw
de minister voor binnenlandse vei
ligheid Reyshahri onlangs tijdens
een gebedsdienst in Teheran. „Dit
zou het einde van de revolutie bete
kenen, niet van de oorlog. Sober
heid en een laag consumptiepeil
zouden onze zelfgekozen levens
wijze moeten worden."
Tot nu toe zijn de voedselprijzen
op de vrije markt nog niét gedaald.
Het gerantsoeneerde vlees, waar
voor men 750 rials (officieel onge
veer 2,40 gulden) per kilogram be
taalt, is vaak buiten Teheran niet te
krijgen, weet een in Duitsland ge
boren Iraanse vrouw. „Vlees moet
ik op de vrije markt kopen, waar ik
zeker vier maal zoveel moet beta
len".
Het gemiddelde maandsalaris
bedraagt 40.000 rials (ongeveer
1.290 gulden). Dat is nauwelijks
voldoende om 40 pakjes Ameri
kaanse sigaretten te kopen, die da
gelijks door kleine jongens te koop
worden aangeboden in de drukke
straten van Teheran.
Problemen
De Iraanse leiders kunnen zich,
nu aan de oorlog voorlopig een ein
de is gekomen, gaan buigen over
de binnenlandse problemen van
het land; en dat die er zijn-ontkent
niemand.
Het aantal werklozen in Iran
wordt door diplomaten geschat op
ongeveer 4 miljoen; dat is een
kwart van de totale arbeidsbevol-
king. De werkloosheid zal wellicht
dalen, nu de overheid heeft beslo
ten de wederopbouw van kleine en
middelgrote woningen, die tijdens
de oorlog werden beschadigd, te
subsidiëren; maar deze daling zal
waarschijnlijk van korte duur zijn,
aangezien de bevolkingsgroei in
Iran met 3,5 procent per jaar nog al
tijd één van hoogste ter wereld is.
De Iraanse leiding pleitte aan
vankelijk voor grote gezinnen,
maar de afgelopen tijd lijkt zij hier
op terug te komen. „Anti-concep
tiepillen zijn nu gewoon bij de dro
gist te koop en ze kosten niet meer
dan een gewoon asperientje", al-
Naar verluidt is heroine, die
vanuit het buurland Afghanistan
naar Iran wordt gesmokkeld, vrij
verkrijgbaar. Een gram heroine
kost minder dan een pakje Ameri
kaanse sigaretten, waarvoor men
ongeveer 1.000 rials (ongeveer 32
gulden) betaalt. Momenteel is een
nieuwe opiumwet in voorberei
ding, die op het vervaardigen, ver
handelen, smokkelen of bezitten
van meer dan 30 gram heroine de
doodstraf stelt.
Volgens Ardebili is tweederde
van de gevangenen in Iran veroor
deeld wegens overtreding van de
opiumwet. Zodra de nieuwe wet
van kracht wordt zal een groot aan
tal van deze gedetineerden alsnog
worden terechtgesteld, aldus Arde
bili, en dit zal volgens hem veel bij
dragen aan de strijd tegen het
drugsgebruik.
