Unigro boos
over deal
concurrent
Boer Kamphuis levert melk en gerookte zalm
Rijksmunt kan de vraag naar
vijfguldenmunt nauwelijks aan
Ruding: maatregelen tegen
groeiend aantal wao-ers
Onbeperkt stakingsrecht Brazilië
'EG-politiek maakt tweede sterke poot onder bedrijf noodzakelijk'
DONDERDAG 18 AUGUSTUS 1988
PAGINA 7
Samenwerking Ahold/Schuitema
AMSTERDAM (GPD) - De Utrechtse levensmiddelen
groothandel Unigro voelt zich om de tuin geleid door con
current Schuitema, dat gisteren een nauwe samenwerking
aankondigde met het Ahold-concern.
Directiesecretaris mr. H. J. Dekker
toonde zijn verbazing toen bekend
werd dat Schuitema 45 procent van
zijn aandelen had verkocht aan
Ahold. De Schuitema-aandelen
waren afkomstig van Unigro, dat
het pakket nog maar enkele dagen
geleden aan Schuitema had ver
kocht in de verwachting dat Schui
tema de effecten 'in breder ver
band zou plaatsen'.
"Maar men is er mee naar Ahold
gelopen", aldus Dekker. Unigro
had de aandelen jarenlang in bezit,
omdat de directie voortdurend uit
was op een fusie met Schuitema,
evenals Unigro vaste leverancier
van vele honderden supermarkten
en kruideniers. Schuitema wees
die toenaderingspogingen echter
steeds af, de laatste keer nog in dit
juni van dit jaar. Tenslotte heeft
Unigro toen maar van een fusie af
gezien.
Het
Albanese tabak
in ruil voor
Philips-spullen
EINDHOVEN (GPD) - Het
Nederlandse lampen- en elec-
tronicaconcern Philips gaat in
het economisch ver achterge
bleven Albanië electronica ver
kopen. In eerste instantie elec-
tronische componenten en
meetapparatuur, later zouden
de Albanezen ook onderdelen
voor kleurentelevisies, licht- en
studio-apparatuur willen heb
ben. Door een groot gebrek aan
betaalmiddelen, in de vorm van
harde valuta, betaalt Albanië
terug in de vorm van leveran
ties van cement en tabak.
Veel van de handel tussen
Oost- en West-Europa vindt
plaats door middel van dergelij
ke ruilhandel. Veelal uitge
voerd door daarin gespeciali
seerde handelsorganisaties.
Philips heeft zo'n vier jaar gele
den een eigen kantoor voor ruil
handel (ook wel counter- of bar-
tertrade genoemd) in het leven
geroepen, met deze overeen
komst als eerste belangrijke re
sultaat. De overeenkomst heeft
een looptijd van tien jaar met
een jaarlijks volume van onge
veer 3 miljoen gulden.
Economie kort
Landbouw
De Europese Commissie, het da
gelijks bestuur van de Europese
Gemeenschap, is akkoord gegaan
met de Nederlandse regeling om
landbouwgrond uit produktie te
nemen (set-aside). Nederlandse ak
kerbouwers kunnen vanaf 29 au
gustus hun grond aanmelden. Als
zij de grond braakleggen of bebos
sen krijgen zij een vergoeding van
ongeveer 1.550 gulden per hectare
per jaar. Bij niet agrarisch gebruik
bedraagt de vergoeding per jaar
per hectare de helft.
Transavia
overigens nog maar de
vraag of de al jarenlang durende
'strijd' tussen de twee groothan
dels nu definitief achter de rug is.
Beide behoren tot de categorie zelf
standig vrijwillige filiaalbedrijven
(vfb). Vfb's verzorgen de centrale
inkoop voor aangesloten zelfstan
dige ondernemers. De groothan
dels ondersteunen deze franchise
nemers met bijvoorbeeld landelij
ke reclamecampagnes. Ahold is
echter een grootwinkelbedrijf met
veelal eigen winkels. Unigro ziet de
stap van Schuitema als verraad en
roept nu alle echte zelfstandige on
dernemers op zich binnen het 'ech
te' vrijwillig filiaalbedrijf te vereni
gen.
Schuitema (omzet twee miljard)
en Ahold (omzet van 11,6 miljard)
waren het vrij snel met elkaar eens,
zo maakten beide bedrijven gister
middag bekend op een persconfe
rentie. Sinds begin juni is er seri
eus gepraat over samenwerking.
Vandaar dat de zaak deze week
snel. was beklonken. Beide bedrij
ven houden er een zelfde toe
komstvisie op na, zo werd gisteren
verteld. "Wij will^ji die klassieke
scheiding tussen grootwinkelbe
drijven en vrijwillig filiaal bedrij
ven doorbreken. In het buitenland
blijken bedrijven met een mix van
deze formules zeer succesvol", al
dus Vos.
Ahold-topman A. Heijn ziet in
Schuitema een ideale partner, zo
zei hij gisteren. Schuitema heeft
veel meer ervaring met de franchi-
seformule en heeft bovendien veel
meer winkels in het oosten en
noorden van het land. AH-winkels
staan vooral in de Randstad. Daar
buiten is het marktaandeel van Al-
bert Heijn 15 procent (landelijk on
geveer 25 procent) en dat van
Schuitema 18 procent. Samen ko
men zij landelijk op een marktaan
deel van ongeveer 33 procent.
Voor beide samenwerkingspart
ners is '1992', wanneer de Europese
binnengrenzen als het allemaal
meezit komen te vervallen, ook een
belangrijke drijfveer. "Op Euro
pees niveau heben we een markt
aandeel van circa 1,3 procent", al
dus Heijn. "Dat moet meer worden
als we willen blijven meetellen.
Daarvoor is het echter noodzake
lijk dat we een goede stevige thuis
markt als basis hebben. Deze
schaalvergroting moet daar in bij
dragen".
Ahold en Schuitema verwachten
dat er met de samenwerking kos
tenvoordelen zijn te behalen op het
gebied van automatisering en door
gezamenlijke inkoop. Maar hoe de
samenwerking exact wordt inge
vuld, viel gisteren nog niet te ver
tellen. Daarvoor was onder andere
nog overleg nodig met de zelfstan
digen waarmee Schuitema samen
werkt en met de AH-franchise-ne-
mers, waarvan er dus ook een aan
tal zijn. In ieder geval blijven de
Schuitema-winkelformules wel
bestaan (C1000, Spar, Centra en
nog enkele).
DEN HAAG - De Rijksmunt in
Utrecht kan op het ogenblik nau
welijks voldoen aan de vraag naar
de nieuwe vijfguldenmunt. De kel
der is nog niet helemaal leeg, maar,
aldus woordvoerster M. Bos van de
Rijksmunt, 'het is echt aanpoten
op de twee voor de munt beschik
bare persen'. Zij spreekt over een
langdurige piek: eind juni is de uit
gifte boven de twee miljoen mun
ten per week gekomen en vorige
week gingen er zelfs 3,2 miljoen
vijfjes naar De Nederlandsche
Bank.
door
Inge Crul/ANP
Volgens de woordvoerster is de
meest waarschijnlijke oorzaak van
de vraag naar de munten dat de
vijfguldenbiljetten nu pas echt
gaan verdwijnen. Drs. A.G. Groot-
hoff, chef externe betrekkingen
van de Nederlandsche Bank, on
derschrijft dat. Hij wijst erop dat
het niet om de behoefte aan de
munt op zich gaat, maar om de be
hoefte aan een 'coupure' van vijf
gulden. "De hoeveelheid vijfgul
denbiljetten in omloop neemt meer
en meer af. Alle vijfjes die sinds 1
mei bij De Nederlandse Bank ko
men worden immers uit de circula
tie genomen. De mensen móéten
nu wel met munten betalen".
Het is de enige concrete reden
die aangevoerd kan worden voor
de piekdrukte. De rest blijft specu
leren want er is geen onderzoek
naar gedaan. Misschien is er meer
behoefte door de vakanties, mis
schien is er wat extra vraag doordat
de munt 'prettig' spaart (met min
der munten meer geld in het spaar
varken!) zodat hij niet terug komt
bij De Nederlandsche Bank. Groot-
hoff: "Het zóu enigszins een rol
kunnen spelen, maar het kan niet
de piek verklaren."
De vijfguldenmunt is wel meege
groeid met de andere geldsoorten:
de totale geldomloop is opgelopen
tot bijna 34 miljard en dat is drie en
een half tot vier miljard meer dan
vorig jaar in deze tijd. Een reden
daarvan kan zijn dat de mensen
meer met contanten betalen in de
winkels omdat ze moeten betalen
voor het chequegebruik.
Eén ding staat voor De Neder
landsche Bank en de Munt als een
paal boven water: er komen zeker
geen nieuwe biljetten van vijf gul
den, ook niet als de Munt niet in
staat zou zijn aan de vraag naar
munten te voldoen. Theoretisch
bestaat de mogelijkheid via een op
de Muntwet gebaseerd Koninklijk
Besluit desnoods geld in het bui
tenland te laten slaan. Dat is bij
voorbeeld in '80 en '81 gebeurd
toen dubbèltjes en kwartjes in En
geland werden gemaakt. Groot-
hoff: "Dat lijkt me al te drastisch.
Ik verwacht dat het publiek het
dan maar even moet doen met an
dere coupures waarvan wel genoeg
is: rijksdaalders, guldens en tien
tjes".
De vijfguldenmunt is in mei in
gevoerd omdat het biljet te sleets
werd. Constante vervanging werd
zo duur dat de aanmaak van een
munt die twintig tot vijfentwintig
jaar mee kan lonender werd. De pa
pieren Joost van den Vondel ver
dwijnt dus stilletjes uit onze beur
zen. De biljetten die terugkomen
bij De Nederlandsche Bank wor
den samengeperst tot briketten
voor de ovens van gelddrukker Jo-
han Enschedé in Haarlem. Zodra
er niet zoveel meer in omloop zijn,
wordt het vijfguldenbiljet uit rou
latie genomen. Dan heeft men nog
een half jaar de tijd het bij zijn ei
gen bank in te leveren en daarna
nog dertig jaar om het om te wisse
len bij De Nederlandsche Bank.
Groothoff denkt dat het biljet op
niet al te lange termijn toch wel
verleden tijd wordt: "Pin me niet
vast op een half of een heel jaar,
maar het zal toch niet langer dan
twee jaar duren."
De Munt streeft ernaar altijd een
vooraad van maximaal drie maan
den en minimaal één maand aan
munten in huis te hebben. Dat kan
wel eens wat druk op de ketel ople
veren. "Het geld hier uit metaal
verkregen, zij nooit ten vloek doch
steeds ten zegen" staat er boven de
hoofdingang van het gebouw van
de Rijksmunt in Utrecht. Maar ge
vloekt zal er best zijn bij het perso
neel want toen de aanvoer van ma
terialen stagneerde moest er fiks
De munt van vijf gulden, (foto anpi
worden overgewerkt om het vijfje
voor 1 mei aan te leveren.
Die datum werd gehaald: de
Rijksmunt begon de maand mei
met een voorraad van zo'n 35 mil
joen munten van vijf gulden. Wie
zich daar een romantisch beeld van
vormt van een soort pakhuis waar
in je als een Dagobert Duck kunt
rondzwemmen, komt bedrogen
uit. De rolletjes munten - de enige
die nog geen bijnaam hebben - lig
gen prozaïsch in dozen in de kel
der. Het personeel zit er letterlijk
bovenop want het kelderplafond is
tegelijk zonneterras bij de kantine.
Verwacht werd dat er in 1988
dertig tot zeventig miljoen stuks
vijfguldenmunten nodig zouden
zijn. De jongste prognoses komen
nu uit op dat laatste cijfer. In de
eerste week werden er 7,56 miljoen
stuks op de markt gebracht, de
tweede week 2,21. Daarna stabili
seerde het aantal zich op gemid
deld 1,45 miljoen stuks per week
tot de vraag eind juni aantrok.
Het personeel van de Haagse V D bood gisteren uit protest tegen eventuele ontslagen bij het c
klanten kaartjes aan met de tekst: Wij werken tijdens de 'verbouwing' gewoon door
UTRECHT (ANP) - Binnen 14
dagen komt er een herziene ver
sie van het reorganisatieplan
voor de V D-warenhuizen. Het
oorspronkelijke plan - dat voor
zag in 1.400 ontslagen bij de wa
renhuizen - wordt opnieuw be
studeerd, vooral op zijn sociale
consequenties. Binnen twee we
ken krijgen de bonden die studie
op tafel. Die toezegging heeft de
nieuwe topman Verhoef van
moederbedrijf Vendex de vak
bonden gistermiddag gedaan.
Vendex: binnen 2
weken nieuw
plan voor V D
De bonden hebben Verhoef
gisteren nog eens duidelijk ge
maakt dat gedwongen ontslagen
hoe dan ook onbespreekbaar
zijn. Bestuurder J. Kos van de
Dienstenbond CNV vreest overi
gens dat ook in de herziene ver-
V D straks komt
gedwongen ontslagen niet van
het tapijt zullen zijn verdwenen
al zal de omvang vermoedelijk
minder massaal zijn als in eerste
instantie. "Er zal nog heel wat ge
knokt moeten worden voor die
gedwongen ontslagen van tafel
zijn, vrees ik," aldus de vak
bondsbestuurder.
Ook de Dienstenbond FNV
heeft niet de illusie dat de her
overweging van de oude plannen
er toe zal leiden dat gedwongen
ontslagen straks van tafel zijn.
RIO DE JANEIRO (IPS) - Brazi
liaanse arbeiders krijgen een onbe
perkt stakingsrecht, ook de arbei
ders die werkzaam zijn in over
heidsdiensten als de PTT en de
spoorwegen. De Grondwetgeven
de Vergadering nam gisteren een
artikel met die strekking aan. Bra
zilië heeft nu volgens de Internatio
nale Arbeidsorganisatie (ILO) het
meest verstrekkende stakings
recht in de wereld.
Dit artikel was een van de meest
omstreden punten uit de nieuwe
grondwet, waarover nu al meer dan
twee jaar wordt beraadslaagd. Met
name ondernemers hebben zich er
steeds tegen verzet. Gisteren deed
de oppositie in de vergadering een
laatste poging om het stakings
recht af te zwakken. Het ammende-
ment om georganiseerde werkon
derbrekingen in de vitale over
heidssectoren te verbieden haalde
echter niet de vereiste tweederde
meerderheid.
Albano Franco, senator voor de
regerende Partij van de Democrati
sche Braziliaanse Beweging
(PMDB) en tevens voorzitter van
het Nationaal Verbond van Onder
nemers, waarschuwde gisteren na
zijn nederlaag voor de gevolgen.
Hij voorspelde 'een schrikeffect'
bij buitenlandse bedrijven.
De tegenstanders hebben zich
echter nog niet bij hun verlies neer
gelegd. Franco wees gisteren op de
mogelijkheid, via aanvullende wet
geving alsnog uitzonderingen te
maken voor werkonderbrekingen
bij de vitale diensten en solidari-
teitsstakingen.
DEN HAAG (GPD) - Minister Ru-
ding (financiën) wil dat er op korte
termijn maatregelen worden geno
men om het stijgende aantal
wao'ers (arbeidsongeschikten) te
rug te dringen. Een ambtelijke
werkgroep van de ministeries van
financiën, sociale zaken, economi
sche zaken, binnenlandse zaken en
het Centraal Planbureau moet
daartoe binnen enkele weken met
voorstellen komen. Op basis daar
van zal het kabinet dan de besluit
vorming over de begroting 1989
afronden. Het betreft dan vooral de
hoogte van de sociale premies.
Ruding heeft zijn wens binnen
het kabinet op tafel gelegd. Vol
gens de minister leidt het steeds
stijgende aantal wao'ers tot een fi
nanciële tegenvaller van enkele
honderden miljoenen guldens bij
de sociale fondsen en in de rijksbe
groting. De minister van financiën
wil dat er eerst maatregelen wor
den genomen om die tegenvaller
op te vangen, voordat hij akkoord
gaat met een eventuele verlaging
van sociale premies in 1989. Vooral
de premie wao is daarbij in het ge
ding.
Het aantal wao'ers vertoont de
laatste jaren een steeds stijgende
lijn. Eind 1986 stonden er 774.000
geregistreerd. Eind verleden jaar
was dat aantal 793.000 terwijl in
middels de grens van 800.000 al
ruim is overschreden.
Eerdere maatregelen om het aan
tal wao'ers terug te dringen hebben
tot nu toe geen effect gehad. Zo
werd met ingang van 1987 begon
nen met een herkeuring van alle
wao'ers beneden de 35 jaar. Zo
moest bepaald worden in hoeverre
zij nog tot arbeid in staat waren. De
wao-uitkering zou dan gedeeltelijk
omgezet worden in een lagere, kor
ter durende ww-uitkering.
Begin 1987 schatte het ministerie
van sociale zaken dat de wao-maat-
regel blijvend circa 2,5 miljard gul
den zou opleveren. Voor 1990 werd
een bezuiniging van 450 miljoen
gulden ingeboekt. Inmiddels is al
gebleken dat beide bedragen niet
gehaald worden. Uit de herkeurin
gen die tot nu toe zijn verricht is ge
bleken dat de meeste wao-uitkerin-
gen terecht zijn. In slechts 25 pro
cent van de gevallen bleek de uit
kering te hoog of onterecht.
De wao (wet op de arbeidsonge
schiktheidsverzekering) is een
werknemersverzekering. De pre
mie, 13,3 procent, wordt betaald
door werknemers. Afhankelijk van
de mate waarin iemand arbeidson
geschikt wordt verklaard geeft de
wao recht op een uitkering tussen
veertien en 70 procent van het
laatst genoten loon tot het bereiken
van 65 jarige leeftijd.
De ww geeft, afhankelijk van het
aantal gewerkte jaren, recht op een
uitkering gedurende minimaal een
half jaar en maximaal vijf jaar. De
uitkering ligt op 70 procent van het
laatst genoten loon. Na de ww ver
valt men in de bijstand. In het ver
leden hebben veel werkgevers
werknemers bewust naar de wao
laten gaan om hen zo een hogere
uitkering te garanderen.
Arbeidsonrust
breidt zich
uit in Polen
WARSCHAU (AP) - De arbeidson
rust in Polen heeft zich vandaag
uitgebreid, zo is uit oppositiekrin
gen vernomen. In Silezië, in het
zuidwesten van Polen, gingen de
mijnwerkers in een derde mijn in
staking tegen de politiek van de re
gering en het verbod van de vak
bond Solidariteit.
Gisteravond weigerde de nacht
ploeg in de Moszczenica-mijn, in
de buurt van Jastrzebie, aan het
werk te gaan. De mijnwerkers ver
klaarden zich solidair met de sta
kers in twee andere Silezische mij
nen, waar al eerder stakingen wa
ren uitgebroken. Vandaag sloot de
ochtendploeg zich bij de stakers
Volgens Adam Kowalzcyk, een
leider van Solidariteit, hebben naar
schatting 700 mijnwerkers de Mos
zczenica-mijn bezet. In de mijn,
een van de grootste in Polen, wer
ken in totaal ongeveer 11.000 men-
Kowalczyk zei dat de mijnwer
kers een groot spandoek met de
naam van Solidariteit hadden be
vestigd aan de toegangshekken
van de mijn en van de directie luid
sprekers hadden geeist.
De stakingen in twee andere mij
nen in Silezie en in de haven van
Szczecin duurden vandaag voort
AARDGAS - De wereldproduk-
tie van aardgas is vorig jaar ten op
zichte van 1986 met 5,7 procent toe
genomen tot 1.765 miljard kubieke
meter. De Sovjetunie was opnieuw
verreweg de grootste producent en
zal dat vermoedelijk nog jaren blij-
Minister Smit-Kroes (verkeer en
waterstaat) is van plan de lucht
vaartmaatschappij Transavia Airli
nes vergunning te verlenen voor
het uitvoeren van lijndiensten op
de Spaanse bestemmingen Las
Palmas, Tenerife en Ibiza en de
Turkse steden Izmir en Istanbul.
Zij heeft dit in een brief aan de pre
sident-directeur van de KLM, mr.
J.A. de Soet, meegedeeld.
Winkelsluiting
Het kabinet zal binnenkort een
besluit nemen over een experi
ment in een beperkt aantal ge
meenten met de openstelling van
winkels. Het experiment gaat ver
der dan de winkelsluitingswet van
staatssecretaris Evenhuis (Econo
mische Zaken), die voorlopig een
einde moet maken aan de sluitings-
discussie en momenteel bij de
Raad van State ligt. De onderne
mersorganisatie NCOV is woedend
over het komende kabinetsbesluit.
Hoechst
Het Westduitse chemieconcern
Hoechst heeft in de eerste helft van
dit jaar zijn concernwinst voor af
trek van belastingen zien stijgen
met 31,2 procent tot 1,94 miljard
mark, zo is gisteren in Frankfurt
bekendgemaakt. De moedermaat
schappij van Hoechst boekte een
winststijging van 25,3 procent,
waarbij de winst uitkwam op 932
miljoen mark.
Vliegas
Het vliegasverwerkende bedrijf
VASIM in Nijmegen overweegt
een fusie aan te gaan met de
Vliegasunie in Den Bosch. De
plannen zijn mede ingegeven door
het slechte bedrijfsresultaat over
1987. De PGEM-dochter boekte in
dat jaar een verlies van 11,9 miljoen
gulden. De fusiebesprekingen tus
sen VASIM en de Vliegasunie zijn
kortgeleden begonnen.
GILDEHAUS - De verlenging
van de Nederlandse Al over Duits
gebied, loopt over een afstand van
bijna 2,5 kilometer over de grond
van boer Helmut Kamphuis. Hij
raakte 17 hectare van zijn bezit
kwijt aan de nieuwe autoweg. Voor
de meeste Nederlandse boeren zou
dat het einde van het bedrijf bete
kenen. Voor Helmut Kamphuis
(44) niet. Hij hield nog 235 hectare
over. Zo groot is het Gut Rigterink
waarvan hij, als zoon van een gere
nommeerde paardenhandelaar uit
Wilsum en zelf bankemployé, door
zijn huwelijk met Elwine Rigterink
eigenaar werd.
door
Harry Wonink
Hij leverde tevens het zand dat
voor de Autobahn nodig was en de
grote waterplas, met een opper
vlakte van ruim 9 hectare en 10 tot
25 meter diep. Kamphuis is ervan
overtuigd dat dit hem over enkele
jaren meer zal opbrengen, dan zijn
250 stuks hoogwaardig melkvee,
goed voor een jaarproduktie van
1,3 miljoen liter melk.
Hij is een van de drie boeren in
Westduitsland die met hun melk-
produktie boven de miljoen liter
per jaar zitten. In 1983 investeerde
hij nog twee miljoen mark in een
ligboxenstal met zomerstalvoede-
ring voor meer dan 300 stuks melk
vee. En als de superheffing er niet
was gekomen dan was hij met z'n
melkveebedrijf doorgegroeid tot
500 dieren. Nu dat alles niet door
gaat moet zijn door zuiver grond
water gevoede zandwinningsvijver
de belangrijkste inkomstenbron
worden. Helmut Kamphuis, de
grootste melkveehouder van West
duitsland, begon daarin namelijk
een zalmmesterij...
Zalmforel
Kamphuis en zijn vrouw hebben
inmiddels een winkel en slachterij
met visrokerij op het royale erf in
gericht en brengen daar de gerook
te zalm voor DM 5.20 per ons (zalm
forel DM 3.20) aan de man. Want
nadat vorig jaar de zalm- en zalmfo-
relmesterij werd aangelegd, in de
vorm van op plastic vaten drijven
de vlonders rondom 21 van netten
gemaakte bassins met een inhoud
van elk 100 m3, konden dezer da
gen de eerste 1000 zalmforellen
worden geoogst. Ze zaten keurig
op het gewicht van 400 tot 600
gram.
Zeventig hectare van het Gut
Rigterink ligt aan de overzijde van
de nieuwe weg en via een viaduct
kan Helmut Kamphuis de grote
plas met het zuivere, zuurstofrijke
water bereiken. Een industrieel uit
het noorden van het land had hem
al eens gewezen op de mogelijk
heid hierin zalm te mesten. Dat was
in 1983 het geval. Er werden plan
nen gemaakt, maar men kon niet
tot een overeenstemming en uit
voering komen.
Samen met zijn oud-jachtopzie
ner en diens vader, de Scholtens
uit Bad Bentheim, begon de groot
ste melkveehouder uit het Ems-
land vorig jaar zelf met het opzet
ten van de enige 'Lachsfarm' bij
onze oosterburen. Daarvoor werd
eerst een enorm aantal stekelbaars
jes en andere prooivisjes van zalm
en zalmforel in de plas uitgezet.
Daarvan zwemmen er nu miljoe
nen rond, die, zodra ze zich binnen
bereik van de smakelijke roofvis
wagen, worden gegrepen. Daar
naast worden de zalmen ook nog
twee keer per dag extra gevoerd.
Het water is niet alleen door zijn
zuiverheid zo geschikt voor de
zalmteelt - het Instituut voor Visse
rij-onderzoek in Hamburg heeft
dat vastgesteld - maar ook door de
diepte. Die moet minstens tien me
ter en het liefst nog 25 meter zijn.
Dat waarborgt een constante wa
tertemperatuur van 10 tot 12 gra
den in de zomer. Daalt die in de
wintermaanden onder de 4 graden,
dan wordt het voeren gestaakt, om
dat anders de spijsvertering van de
b^j koude weinig beweeglijke vis
sen in de war raakt. Door het op
pompen van diep water, wordt
voorkomen dat de mesterij dicht
vriest.
Reigers
De 21 netten zijn 5 bij 5 meter
groot en vier meter diep. In augus
tus 1987 zijn daarin totaal zo'n
45.000, acht maanden oude zalmen
uitgezet. In de herfst zijn daaraan
Kamphuis bij zijn forellenvijver
nog eens 10.000 zalmforellen toege
voegd. Per bassin in eerste instan
tie een 10.000 stuks, zodat alle net
ten nog niet bezet zijn. Maar bij de
toename van het gewicht, zullen er
tenslotte 2.000 tot 3.000 per net
overblijven en dan komen alle in
gebruik. Zodra de schubdragers
slachtrijp zijn, kan het net met de
kostelijke inhoud worden opge
haald en leeggeoogst.
Zoals te verwachten zijn er op
zo'n stek wel kapers op de kust.
Blauwe reigers doen bijvoorbeeld
enige schade aan de vismesterij.
Vooral 's avonds ziet men dikwijls
een stuk of tien van die langhalzen
vissend bezig op de vlonders. In
eerste instantie is er ook sprake ge
weest van diefstal. Een bouvier be
waakt nu echter het terrein en
eveneens is een op laserstralen
werkende alarminstallatie aange
bracht.
"Je vraagt je misschien af', zegt
veefokker en visteler Helmut
Kamphuis, "waarom op mijn grote
bedrijf, waarop ik van 's morgens
vijf tot 's avonds zeven uur bezig
ben, zo nodig ook nog vis moest ko
men. In de eerste plaats heb ik zelf
het geschikte water daarvoor, (ik
heb er ook steeds voor gewaakt,
dat de put geen recreatievijver zou
worden en wilde haar in eerste in
stantie voor de jacht gebruiken,
heb er 20.000 boompjes en struiken
langs gepoot) en tevens maakt de
EG-politiek het noodzakelijk een
sterke tweede poot onder m'n be
drijf te zetten".
Besmet
"Twintig, dertig jaar is men met
alle subsidies en garantieprijzen de
verkeerde kant op gegaan. Die po
litiek is nu echter niet meer te fi
nancieren. Als het zover is, zijn wij
daar klaar voor. Over drie tot vier
jaar, brengt deze zalmmesterij
meer op, dan ons melkvee. De con
sument gaat namelijk de komende
jaren meer aandacht besteden aan
vooral gezond eten. Het zeewater
wordt steeds slechter en dus ook
de vis die daarin zwemt. Wij kun
nen dan in de behoefte aan gezon
de vis voorzien".
Boer Kamphuis en de zijnen pas
sen op, dat het grondwater - waar
van de zandwinningsput is voor
zien - niet met nitraat wordt be
smet. In de omgeving van de plas
wordt geen drijfmest uitgereden en
vanaf de omringende cultuurgrond
kan geen landbouwwater binnen
stromen. De Gildehauser veehou
der hoopt de waterpartij nog uit te
breiden, door de levering van zand
voor de aanleg van het laatste deel
van de Al op Nederlands gebied.
