Dordrecht herdenkt 70ste
verjaardag Cees Buddingh'
Rotterdam krijgt nieuwe Kunst- en Antiekbeurs
Makarova als
gast-soliste
terug bij
Kirov-ballet
Bezorgdheid over uitblijven nieuwe wet leenrecht
Na ruzie tussen organisatoren
HAARLEM/ROTTERDAM
(GPD) - „De organisatoren van
De Doelen waren twee
Dordrechtse kooplieden van
kleding. Die zijn vijftien jaar
geleden begonnen. Ze hebben
daar een verrekte leuke beurs
neergezet, absoluut. Maar ze
konden niet met hun tijd mee,
snapten niet wat er in het vak
omging. Dachten dat het wel
goed zou blijven gaan".
door
Frans Keijsper
Anton van der Gulik is antiquair in
Haarlem. Hij is de drijvende kracht
achter de nieuwe Kunst- en An
tiekbeurs die dit najaar voor het
eerst in de Laurenskerk in Rotter
dam wordt gehouden: van 1 t/m 9
oktober. Recent kwam het tot een
breuk met de heren A. van Loon en
D. van de Broek uit Dordrecht, die
tot nu toe de antiekbeurs in De
Doelen opzetten. Van der Gulik
heeft zelf nooit in De Doelen ge
staan, evenmin als hij dit jaar in de
Laurenskerk met een stand aanwe
zig is. Maar hij is voorzitter van de
succesvolle antiekbeurs in Breda
en voorzitter van Vereniging Ne
derlands Antiquairs Genootschap.
De antiekbeurs in De Doelen be
staat niet meer.
- Waarom opnieuw een beurs in
Rotterdam, als Breda met ruim
15.000 betalende bezoekers zo goed
draait?
„Dan moeten we terug naar de
traditie. Mensen die in Delft ston
den zijn in Rotterdam begonnen.
Je groeide er, ging betere kwaliteit
verkopen. Zo kwam je in Delft.
Maar wat is er gaande? Het publiek
is lui, het gaat niet meer naar de za
ken toe. Het wil veel zien op een
klein gebied. Je kunt ook zeggen:
de drempel is te hoog. Als er echter
een grote groep antiquairs bij el
kaar zit, dan wil het wel. Gebleken
is dat de gemiddelde antiquair
twee keer per jaar een beurs nodig
heeft. Rotterdam moest blijven
doorgaan, ook voor mijn leden van
de Vereniging. Die hadden mij ge
vraagd of ik Rotterdam nieuw le
ven wilde inblazen. Dat is ge
beurd".
Bovendien vergisten de twee
Dordtenaren zich volgens hem in
de vakantiespreiding. „Je kunt in
de derde week van augustus geen
beurs houden. Half september
gaan de mensen aan antiek den
ken, het seizoen begint weer".
- De Doelen telde zo'n 40, 50 deel
nemers. Waardoor ging het fout?
„Er was een raad van advies, die
uit drie personen bestond en in het
bestuur van de beurs zou worden
opgenomen, de antiquairs: Karei
van der Wolf, Bram van der Linden
en Jan Dücker. Maar Van Loon en
Van de Broek hebben zich nooit
iets van hen aangetrokken. Deze
drie hebben op een gegeven mo
ment contact met mij gezocht en
gezegd dat zij met deze twee heren
niet meer verder wilden".
Van der Gulik, de twee Doelen
organisatoren en enige adviseurs
gingen om de tafel zitten. Van der
Gulik: „Van Loon en Van de Broek
zijn akkoord gegaan dat we De
Doelen zouden vergeten, naar een
andere plaats zouden gaan. Zij wil
den de standbouw doen, wij zou
den de organisatie ervan overne
men. Geen problemen. Totdat deze
twee heren ondanks de mondelin
ge afspraken weer zijn gaan probe
ren hun eigen beursje in De Doelen
nieuw leven in te blazen. Door hun
gekonkel heeft een aantal anti
quairs gezegd hieraan niet meer te
willen meedoen".
Woordbreuk?
Van Loon ontkent dat er sprake
is van woordbreuk. „Het is bezij
den de waarheid dat we iets achter
de rug om hebben gedaan. Die bij
eenkomst is op 11 maart geweest
en daar zijn geen vaste afspraken
gemaakt".
„De beurs vorig jaar was niet
succesvol", geeft Van Loon toe.
„Het tijdstip in De Doelen was ech
ter niet te verschuiven. We hebben
nog naar het Trade Center en Boy
mans gekeken. En over kwaliteit
gesproken, ik laat het aan de bui
tenstaander over om straks De
Doelen en de Laurenskerk met el
kaar te vergelijken. Van der Guliks
opmerking over woordbreuk vind
ik akelig. Hij wil twee beurzen per
jaar houden: één in het voor- en een
in het najaar. We zouden nooit in
conflict zijn gekomen als die beurs
eind september, begin oktober zou
zijn gehouden".
De nieuwe beurs in de Laurens
kerk is 1250 vierkante meter groot;
er zijn tot nu toe 38 deelnemers.
Dat betekent dat de Laurenskerk
bijna is 'uitverkocht'. De organisa
toren rekenen voor de eerste keer
op 6000 bezoekers.
Het is niet alles goud wat er
blinkt in de antiekhandel, zo blijkt
uit Van der Guliks relaas.
„In de jaren '70 ging alles de goe
de kant op, iedereen verdiende be
hoorlijk zijn brood. Dat is begin ja
ren '80 een beetje afgezakt, er is een
leuke impuls geweest begin '84 en
'85. Nu gaat het langzaam maar ze
ker weer omlaag. Dat was dus heel
duidelijk merkbaar op de beurs in
de Doelen van Rotterdam.
„Aanvullend hierop is het van
cruciaal belang te weten hoe het in
Nederland in elkaar zit. We hebben
een heel beperkt, klein gebied.
Daarop werken denk ik een 150,
200 heel goede antiquairs en kunst
handelaren. Laten we zeggen: ze
verdwijnen. Je ziet er steeds min
der met een goede zaak."
- Waar zit 'm dat in?
„Ik denk dat het een algemeen
cultuurpatroon aan het worden is.
Alles vervlakt. Dat zie je toch wel
om je heen. Als je alleen al kijkt
naar de grote winkelstraten, de kle
dingzaken. Dat is met antiek ook
zo. De mensen komen binnen en
vragen naar een antiek grenen
meubel. Grenen is - zou ik bijna
zeggen - in principe niet antiek. Ze
weten het niet meer. Wat ontbreekt
is de hele culturele vorming, op
school wordt er niets aan gedaan.
Ga zo maar door. En wat men niet
kent... Kortom, vul maar in".
Uit zijn woorden blijkt dat veel
goede (meubel)stukken naar het
buitenland verdwijnen. Moet de
antiekhandelaar dan zelf niet naar
het buitenland gaan om die zaken
hierheen te halen? Er blijkt ook
een fiscaal probleem aan te kleven.
„Antiquairs en kunsthandelaren
moeten een voorraad hebben. Die
kost een kapitaal. Hoe kun je in he
melsnaam een voorraad opbouwen
met een dergelijk belastingregime
als het onze? Een slager en een bak
ker kunnen aan het eind van de
week sec bepalen wat ze verdiend
hebben. En ze dragen belasting af.
We willen best belasting betalen,
maar we zitten met het probleem
dat we in een kapitaal-intensieve
sector zitten".
Verleden jaar is Van der Gulik
voorzitter van de beurs van Breda
geworden. „In korte tijd hebben
we in Breda een heleboel omge
gooid. Ook Breda had de neiging
langzaam maar zeker bergafwaarts
te gaan. Maar het hele niveau is ge
zakt. Het niveau van Delft is niet
meer hetzelfde als twintig jaar gele
den. Je zag er tien,, vijftien chauf
feurs die hun bazen en bazinnen
daar naar binnen brachten. Over
dreven dat de Rolls Royces af en
aan reden, maar er stond nog al
wat. Dat zie je niet meer. Het pu
bliek dat antiek verstaat gaat grij
zer worden, kleiner".
'Aanval van WF. Hermans deed hem de das om'
door Joop van Halen en Ares
Koopman.
Precies een maand later ver
schijnt bij de Haagse uitgeverij
Bzztóh een bijna geheel aan Bud
dingh' gewijd nummer van het lite
raire tijdschrift Bzzlletin. Hierin
wordt het dagboek geopenbaard
dat Cees Buddftigh' in 1942 bij
hield. Het blad bevat verder bijdra
gen van onder meer Hans van Stra
ten, Theo van Baaren, Nico
-Scheepmaker, René Stoute, Ares
Koopman en Martin Mooij.
In september worden in biblio
fiele editie bij de Mikadopers acht
gedichten gebundeld onder de titel
'De eeuw van het kind'. Het in zijn
dagboeken herhaaldelijk aange
kondigde 'Mijn katten en ik' komt
in oktober uit bij Uitgeverij Ca
dans.
En in de boekenweek 1989 ver
schijnt bij De Bezige Bij het lang
verwachte vijfde deel van die dag
boeken onder de titel 'Nog eentje
dan om het af te leren'. De titel lijkt
een plagerijtje in de richting van
Willem Frederik Hermans, die
Buddingh' eind 1978, na het ver
schijnen van 'Een mooie tijd om la
ter te worden, Dagboeknotities
deel 4' genadeloos aanviel in een
stuk in NRC Handelsblad. Toch
had Buddingh' die titel al in 1975 in
zijn dagboek genoteerd, zoals hij
ook de titels voor de in 1990 en 1991
te verschijnen vervolgdelen, 'Ge
armd naar de brand' en 'Het is toch
niet te geloven allemaal', zelf heeft
vastgelegd.
Hermans
Algemeen wordt aangenomen
dat het stokken van de publicatie
van de dagboeken is te wijten aan
Hermans' aanval. Hermans, die
Buddingh' slordigheid, luiheid en
armoedig taalgebruik verweet,
schreef niet te begrijpen welke le
zers het dagboek kopen: "Voor een
kwart bestaat het uit boektitels en
uit beschrijvingen van schaakpar
tijtjes tussen de schrijver en andere
wereldkampioenen. Voor een
tweede kwart is het een opsom
ming van ontelbare namen: schooi
en voetbalvriendjes van de auteur -
misschien koopt iedereen het
wiens naam er in staat".
Hermans somde tal van spel-,
taal- en stijlfouten op en vond dat
Buddingh' maar twaalf uur per
dag, zeven dagen in de week, aan
zijn schrijftafel moest gaan zitten
in plaats van 'zitten leuteren in Cul
turele Raden, stad en land afreizen
naar boekenweekkwizzen, poëzie-
congressen, vergaderingen van de
PvdA, van De Bezige bij. Stomme
voetbalwedstrijden, imbeciele
cricketklappenuitdelers volgen op
de televisie".
De beheerder van Buddingh's li
teraire nalatenschap, Ares Koop
man, die afstudeerde op diens poë
zie, gelooft niet dat het alleen de
schuld van Hermans is dat er tus
sen de publikatie van 'Een mooie
tijd om later te worden' en 'Nog
eentje dan om het af te leren' een
gat is gevallen van elf jaar. Om
streeks de tijd dat Hermans' artikel
in de krant stond, kreeg Bud
dingh', die in de jaren veertig zes
jaar lang wegens tuberculose in
Tentoonstelling
Cézanne verlengd
AMSTERDAM (GPD) - Begin au
gustus, na een looptijd van drie we
ken, had de Cézanne-tentoonstel-
ling in Museum Overholland al
15.000 bezoekers getrokken. Een
ongekend aantal gezien de grootte
van het museum. De tekeningen en
aquarellen zouden tot 18 septem
ber in de Amsterdamse villa te zien
zijn. Directeur-conservator Christi-
aan Braun heeft weten te bewerk
stelligen dat de Cézanne-schetsbla-
den tot 2 oktober kunnen blijven
hangen. Het Kunstmuseum Basel
en het Mu jfrum Boymans stemden
in met de verlenging.
Schorsing directeur
Historisch Museum
DORDRECHT - De zeventigste ge
boortedag van de dichter-schrijver
C. Buddingh' (7 augustus 1918 - 24
november 1985) wordt herdacht
met een stroom van publikaties en
een manifestatie in Dordrecht, de
stad waarvan hij ereburger was en
waar hij zijn hele leven heeft ge
woond.
door
Frank van Dijl
Het sluitstuk van 'Dordt
monumenteel' op 20 augustus
wordt een ode aan Buddingh'. Tien
dichters zullen ieder een dierge
dicht naar keuze lezen uit de bun
del 'Wil het bezoek afscheid ne
men?' en in een eigen tekst een al
dan niet zorgelijke blik op de toe
komst werpen. Van de uitgenodig
de dichters hebben Arie van den
Berg, Jan Eijkelboom, Simon Vin
kenoog en René Stoute al toege
zegd te zullen komen. De Bud-
dingh'-avond wordt georganiseerd
LONDEN (DPA) - Achttien jaar
nadat de danseres Natalia Makaro
va tijdens een optreden in Londen
het Sovjetrussische balletgezel
schap Kirov verliet en in Groot-
Brittannië om politiek asiel vroeg,
heeft zij zaterdagavond in de Britse
hoofdstad weer met de befaamde
groep geschitterd. "Ik was zo ze
nuwachtig, dat ik rilde als nooit te
voren," vertelde zij na haar rol in
het Zwanenmeer te hebben ver
vuld.
Makarova, die 47 jaar is en in
Groot-Brittannië woont, had van
tevoren aan de Russische autoritei
ten moeten vragen of zij met het ge
zelschap mocht optreden. Tijdens
de vele open doekjes keerde zij op
zeker ogenblik haar rug naar het
publiek om met dit het gezelschap
toe te klappen.
Gevraagd of zij nu ook weer in de
Sovjetunie zou gaan dansen, ant
woordde Makarova: "Ik geloof dat
nu alles kan." Ook de naar het wes
ten uitgeweken dansers Rudolf
Nurejev -- die inmiddels weer in
zijn geboorteland op bezoek is ge
weest - en Michail Barischnikov
waren vroeger aan het Kirov-gezel-
schap verbonden.
Zonnestraal lag, last van een sana
torium-syndroom. De dichter viel
vanaf die tijd ten prooi aan diepe
depressies.
In een nagelaten dagboekaante
kening van 2 oktober 1979, die zal
worden opgenomen in 'Nog eentje
dan om het af te leren', noteerde
Buddingh' - na een schrijfpauze
van meer dan een jaar - daarover:
"Ik leefde in een totaal irreële we
reld, het was net alsof alles om mij
heen zich kilometers van mij van
daan afspeelde en mij tegelijkertijd
als nauwe, op elkaar aanschuiven
de bergwanden vermorzelde. In
diezelfde periode kwam de totaal
onverwachte en zeer felle aanval
van Hermans op mij in NRC Han
delsblad, een aanval die ik natuur
lijk nooit leuk zou hebben gevon
den, maar anders na zo'n dag of
drie, vier, toch wel weer zou heb
ben geïncasseerd".
Volgens Koopman, die de na
gelaten dagboeken zal bezorgen, is
dit de enige keer dat Buddingh' re
ageerde op het artikel van Her
mans. Uit het feit dat hij met dag
boekaantekeningen doorging en
dat hij al vóór 1979 voorbereidin
gen had getroffen voor het publice
ren van het vijfde deel, leidt Koop-
mans af dat de dichter zich niet wil
de laten kennen. Hij denkt dat an
dere omstandigheden hem uitein
delijk van publikatie hebben weer
houden.
Karaktermoord
Jan Eijkelboom, die met Cees
Buddingh' bevriend was, deelt die
mening niet helemaal. Hij zegt: "Ik
denl^ dat dat stuk van Hermans
hem kapotgemaakt heeft. Daarna
heeft hij last gekregen van depres
sies. Hij weet dat aan dat sanatori
um-syndroom, maar volgens mij -
ik heb het er nooit met hem over
gehad, ik vond het onderwerp te
pijnlijk - heeft die aanval hem de
das om gedaan. Het was wat de En
gelsen noemen karaktermoord".
Een andere vriend van Bud
dingh', Roel Leentvaar, herinnert
zich dat de dichter op de dag waar
op de NRC Hermans' stuk had ge
publiceerd zei, dat hij, hoewel hij
het een vervelend stuk vond, Her
mans een groot romanschrijver
bleef vinden.
Pas in het laatste schrift waarin
Buddingh' zijn dagboeknotities
bijhield, vond Koopman een aan
wijzing dat publicatie weer werd
overwogen. Op 12 mei 1985 schreef
Buddingh': "Vandaag besloten
volgende week te beginnen met
het uittypen van een nieuw deel
van deze notities. Er wordt me nog
zo vaak gevraagd wanneer er weer
een komt". Een halfjaar later, op 12
november, houden de aantekenin
gen definitief op, op de 24ste van
die maand overleed Buddingh', 67
jaar oud, in het ziekenhuis.
AMSTERDAM "(GPD) Directeur
drs. U. Vroom van het Amsterdams
Historisch Museum is door het ge
meentebestuur sinds begin vorige
week geschorst. Wethouder van
Cultuur in de hoofdstad, mevrouw
M. Luimstra-Albeda, heeft dit be
vestigd. Over de reden van de
schorsing wil zij niets zeggen. "Het
gaat om een precaire zaak. In het
kader van het onderzoek dat nog
gaande is, vinden wij het niet ge
past om nu al nadere mededeling te
doen". Het onderzoek spitst zich
volgens een woordvoerder van de
wethouder toe op een aantal 'onre
gelmatigheden van materiele aard'.
De heer Vroom is ruim drie jaar
directeur van het Amsterdams His
torisch Museum. Daarvoor was hij
vijftien jaar directeur van het Bin
nen- en Buitenmuseum in Enkhui
zen, alwaar hij grote waardering
genoot voor de totstandkoming
van het Buitenmuseum.
Concertzaal
in Enschede
ENSCHEDE De bouw van
iet nieuwe Concertgebouw in
Enschede vordert. In de grote
zaal wordt op het ogenblik hard
gewerkt om alles in orde te krij
gen voor de officiële opening op
9 september a.s. Het Concertge
bouw annex conservatorium
ligt in het hartje van de voor
malige textielstad. In de grote
zaal is een nieuw type vloercon
structie toegepast: de parket
vloer kan door een druk op de
knop via luchtkussens met zit
plaatsen en al onder het podi-
i worden geschoven.
(foto ANP)
Uitgevers en auteurs willen 15 miljoen gulden
AMSTERDAM (GPD) - Uitgevers
en schrijvers maken zich grote zor
gen over het uitblijven van een
nieuwe wettelijke regeling van het
leenrecht. Dat hebben de Konink
lijke Nederlandse Uitgeversbond
(KNUB) en de Vereniging van Let-
terkundingen (WL) in een brief
aan de ministers van Justitie en
WVC laten weten.
Sinds 1 januari 1987 is de zoge
naamde leenvergoedingsregeling
(waarbij uitgevers en auteurs een
bepaald bedrag krijgen voor elk
boek dat via de bibliotheken wordt
uitgeleend) van kracht als onder
deel van de Welzijnswet. Met in
gang van 1 januari 1990 zal deze re
geling echter vervallen, tenzij voor
dat tijdstip een nieuw wetsont
werp, waarin het leenrecht wordt
geregeld, bij het parlement wordt
ingediend.
De voorbereiding voor een
nieuw wetsontwerp is in gang ge
zet, maar WVC en Justitie zijn het
nog niet eens zijn over de vraag of
de leenvergoedingsregeling moet
worden gebaseerd op een cultuur
politieke of op een auteursrechte
lijke grondslag. De KNUB en de
VVL zijn van mening dat deze
kwestie zich al te lange tijd in een
impasse bevindt en vrezen dat het
nieuwe wetsontwerp niet voor 1 ja
nuari 1990 klaar zal zijn.
Bij de invoering van het leen
recht werd door de overheid een to
taal bedrag van 15 miljoen gulden
als 'een redelijke en billijke vergoe
ding' gezien voor het geld dat uit
gevers en schrijvers derven als
boeken niet worden gekocht in de
boekhandel, maar worden geleend
in de bibliotheek. Het ministerie
van WVC draagt aan dat bedrag 5
miljoen gulden bij, de rest moet
van de bibliotheken komen. Des
tijds werd besloten tot invoering
van het leenrecht in fasen. Dit jaar
zal 7,5 miljoen aan uitgevers en au
teurs worden uitgekeerd, in 1989 10
miljoen. De KNUB en de WL
gaan er, in hun brief aan de minis
ters, vanuit dat er in 1990 'ten min
ste een bedrag van 15 miljoen gul
den' zal worden uitgekeerd.
Cees Buddingh (links) in gezelschap van Bert Schierbeek.
dijk, Robert Terwindt, Pieter Son-
nemans, Richard Smeets, Jan van
Reeven, Arthur Puts, Joop van
Meel, Klaus van de Locht, Han
Klinkhamer, Diederick van Kleef,
Ko de Jonge, Jacqueline de Jong,
Piet Jetten, Klaas Gubbels, Ad
Gerritsen, Diane Dijckhoff, Ruud
van der Beele en Arno Arts.
Openingstijden van de tentoon
stelling: woensdag tot en met zater
dag: 11 tot 16 uur en zondag van 12
tot 16 uur.
Expositie voor slachtoffers honger en apartheid
ARNHEM (GPD) Schrijfster
Liesbeth den Uyl opent op zater
dag 13 augustus de verkoop-expo
sitie 'Kunstenaars tegen Honger en
Apartheid in Zuid-Afrika'. Van 13
tot 29 augustus is deze tentoonstel
ling te bezichtigen in de Grote of
Eusebiuskerk in Arnhem.
Eind 1986 ontstond bij een aantal
kunstenaars in Saarland (BRD) het
initiatief om een actie op poten te
zetten voor slachtoffers van honger
en apartheid in Zuid-Afrika. Zij
zonden doeken van tachtig bij
tachtig centimeter naar 350 kunste
naars in 39 landen over de hele we
reld. Met het verzoek deze beschil
derd terug te sturen, al dan niet ver
bonden met het thema.
Ruim 250 kunstenaars uit 29 lan
den gaven gehoor aan de oproep en
stelden gratis werk ter beschik
king. Vanaf eind vorig jaar reist de
ze tentoonstelling door Europa. Zij
was onder meer te zien in Saar-
brücken, Keulen, Brussel, Metz,
Parijs en Dusseldorf. Bezoekers
van de expositie kunnen een bod
doen op een van de werken door
het invullen van een kaart. Het mi-
nimummschrijfbedrag is vijfhon
derd Duitse mark.
De expositie is in Nederland al
leen te zien in Arnhem. Deelne
mers zijn onder meer Klaus Staeck
(BRD), Shimamoto (Jap), Schiefer-
decker (DDR), Padin (Uruguay),
Gerz (Fr), Cavellini (It). De Neder
landse inzending bestaat uit werk
van Albert van de Weide, Ans Ver-
