Schoonmaken grond
duurt aantal jaren
'Eerlijk zullen we alles delen, ik een beetje meer dan jij'
Onder huizen in Pancras-Oost
TOEKOMSTIGE LEIDSE WOONWIJK
Relletjes op 3 oktober
vooral in buurt station
Evenementen rijden elkaar in wielen
LEIDSCH DAGBLAD
WOENSDAG 3 AUGUSTUS 1988
Congres over sociale (onrechtvaardigheid in Leiden
LEIDEN "Een veelgehoorde
klacht is dat onder meer psycholo
gen en sociologen te weinig doen
met de resultaten van hun onder
zoeken. De cijfers en feiten die ze
boven water halen, worden niet
echt gebruikt. Er wordt daarom
vaak geroepen, en dat is ook tij
dens deze conferentie weer ge
beurd, dat onderzoekers meer par
tij zouden moeten kiezen. Een pro
bleem is echter hoe dat zou moe
ten. Hoe kun je partij kiezen zonder
dat je je objectiviteit als weten
schapper uit het oog verliest?" zegt
Herman Steensn;a van de vak
groep sociale en organisatiepsy
chologie aan de Leidse
teit.
De vakgroep heeft een conferentie
georganiseerd over sociale recht
vaardigheid en maatschappelijke
problemen. Aan deze conferentie,
die maandag is begonnen en die tot
en met vandaag duurt, nemen on
geveer tachtig wetenschappers
deel uit onder meer de Verenigde
Staten, Canada, Zweden, Frank
rijk, Polen, India, Portugal en, na
tuurlijk, Nederland. De conferen
tiegangers zijn overwegend psy
chologen, maar daarnaast is ook
een groot aantal sociologen, econo
men en juristen vertegenwoordigd.
door
Wim Wegman
Steensma: "Het aardige van deze
conferentie is dat de uitwisseling
van kennis tussen de wetenschap
pers uit verschillende landen en
tussen mensen van verschillende
vakgroepen wordt bevorderd. Op
deze manier ontstaat een grotere
medewerking tussen wetenschap
pers over en weer, waardoor onder
zoekers sneller op de hoogte raken
van eikaars vorderingen. Boven
dien wordt hiermee voorkomen
dat onderzoeken elkaar overlap
pen en er dus onnodig dubbel werk
wordt verricht. De minister van
wetenschap zou ons eigenlijk best
een flinke subsidie mogen geven.
We besparen hem een hoop geld",
zegt Steensma schertsend.
Procedure
Tijdens de conferentie worden er
tien spreekbeurten gehouden over
sociale rechtvaardigheid (of on
rechtvaardigheid) in alle mogelijke
maatschappelijke geledingen.
Steensma: "Het blijkt overigens
niet eenvoudig te omschrijven wat
mensen nu precies rechtvaardig
vinden. Er is een stroming binnen
de wetenschap die zegt dat men
sen, als ze beoordelen of iets recht
vaardig is gegaan of niet, uitslui
tend kijken naar het resultaat; is al
les eerlijk verdeeld. Een andere
stroming stelt echter dat mensen
ook de procedure heel belangrijk
vinden. Is alles wel op een eerlijke
gegaan?"
"Zelf denk ik dat beide zaken be
langrijk zijn. Mensen zijn meestal
pas echt tevreden als ze het idee
hebben dat alles niet alleen eerlijk
is verdeeld, maar ook op een nette
manier is afgehandeld".
"Eenzelfde tweedeling zie je ove
rigens bij eigenbelang en recht
vaardigheidsnormen. Vooral eco
nomen, maar ook veel psycholo
gen, zeggen dat r
lijk worden gedreven door eigen
belang. Ze doen iets omdat ze daar
direct voordeel bij hebben. Ande
ren stellen weer dat mensen in de
eerste plaats hun rechtvaardig
heidsgevoel laten meespelen. Ook
hier, denk ik, zijn beide zaken be
langrijk. Je kent de uitdrukking
wel: 'Eerlijk zullen we alles delen,
ik een beetje meer dan jij'. Zo zit
het volgens mij ook in elkaar. Men
sen bevoordelen zichzelf graag,
maar ze pikken niet alles in. Dat
gaat tegen hun rechtvaardigheids
gevoel in", zegt Steensma.
Kinderbijslag
Welke drijfveren in welke situa
ties de boventoon voeren, is een
onderwerp voor veel sociologische
en psychologische onderzoeken.
Experimenten met proefpersonen
in laboratoria, maar ook onderzoe
ken naar het gedrag van mensen in
de praktijk, enquêtes en opinieon
derzoeken moeten dat duidelijk
maken.
"Zelf heb ik een onderzoek ge
daan waarbij heel mooi naar voren
kwam dat mensen zowel door ei
genbelang als door rechtvaardig
heidsgevoel worden gedreven. Dat
onderzoek betrof de herziening
van het sociale stelsel. Daaruit
bleek dat niemand wilde dat dat
stelsel werd afgeschaft. Mensen
voelen zich toch verantwoordelijk
voor elkaar. Maar als ze voor een
harde keuze werden gesteld, ik
noem maar wat: moet de kinderbij
slag worden afgeschaft, dan ging
ogenblikkelijk het eigenbelang een
rol spelen. Mensen met kinderen
vonden dat de kinderbijslag hoe
dan ook gehandhaafd diende te
worden, terwijl kinderloze stellen
meenden dat die best kon verdwij-
Dat procedures door veel men
sen heel belangrijk worden gevon
den, bleek uit onderzoeken naar
strafzaken. "Je zou verwachten dat
verdachten alleen letten op de uit
komst. Zijn ze er goed vanaf geko
men of niet? Toch kwam naar vo
ren dat verdachten niet alleen daar
naar kijken. Ze zijn pas echt tevre
den als ze ook voldoende gelegen
heid hebben gekregen om hun
woordje te doen", zegt Steensma.
Niet alleen in strafzaken, maar
ook bij bijvoorbeeld arbeidscon
flicten spelen procedures een grote
rol. "Bij de beoordeling van presta
ties vinden mensen het heel be
langrijk als ze inspraak krijgen en
bovendien beroep kunnen aante
kenen tegen de beslissing van de
werkgever. Als zo'n beroepsmoge
lijkheid ontbreekt, zijn mensen
eerder geneigd beslissingen on
rechtvaardig te vinden".
Schema
Op welke manier het 'rechtvaar
digheidsgevoel' wordt ontwikkeld,
is nog niet precies bekend. "Som
mige wetenschappers houden het
er op dat kinderen al bij hun ge
boorte een vast 'schema' van nor
men en waarden hebben. Anderen
menen dat die normen worden
aangeleerd. Vaststaat in elk geval
dat kinderen al heel vroeg een
rechtvaardigheidsgevoel hebben.
Die normen en waarden kunnen
overigens veranderen als ze op
groeien".
Mensen blijken ook al heel
vroeg, maar dat hoeft geen i
dering te wekken, goed te kijken
naar hun eigen belangen. Overi
gens letten ze niet alleen op de be
langen van henzelf, maar ook op
die van de groep met wie ze zich
verwant voelen.
"Dat gaat soms tot in het extre
me. Als je een aantal mensen bij el
kaar zet en je laat de ene groep
groene truien aantrekken en de an
dere rode, dan blijken ze al snel de
mensen te bevoordelen die dezelf
de kleur trui dragen. En mensen
met een andere kleur trui vinden ze
net iets minder dan henzelf. Ik
overdrijf de zaak een beetje, maar
over het algemeen blijken mensen
bij dit soort experimenten hun ei
gen groep meer dan gemiddeld te
bevoordelen".
"Veel sterker speelt dat nog wan
neer er sentimenten een rol gaan
spelen. Nationaliteiten bijvoor
beeld. Veel Nederlanders kijken
toch een beetje neer op Belgen; of
op Duiters, om nog maar iets ergers
te noemen. Ik zeg niet dat ik dat
zelf doe", voegt Steensma er la
chend aan toe, "maar het is toch
een feit dat mensen hun eigen land
genoten iets hoger schatten".
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
LEIDEN De schoonmaak van de
grond onder de huizen in de buurt
van de Vestestraat en de Uiterste
gracht (Pancras-Oost) gaat waar-
schijnijk enkele jaren duren. Dit
schrijven de provincie Zuid-Hol
land en de gemeente Leiden aan de
bewoners in het gebied tussen de
Uiterstegracht, de Vestestraat, de
Nieuwe Rijn en de Groenesteeg.
Het terrein en het grondwater in
dit gebied is vervuild met tri-
chlooretheen en tetrachloor-
etheen. Dat zijn gechloreerde kool
waterstoffen. Het is nu de bedoe
ling dat de 'kern' van de verontrei
niging, die zich bevindt langs een
aantal panden aan de Uiterste
gracht, wordt afgegraven. Het gaat
daarbij om een strook grond van
ongeveer drie tot vijf meter breed.
Als de grond is weggehaald, en
de kabels en gas- en waterleidin
gen dus in schone grond komen te
liggen, wordt begonnen met de zui
vering van het grondwater. Daar
toe worden langs de huizen aan de
Uiterstegracht 39-59 drie zoge
noemde drains in de grond gelegd.
Via die drains simpelweg gezegd
buizen met gaatjes wordt het
grondwater opgepompt en afge
voerd naar een zuiveringsinstalla
tie. Als dat water is schoonge
maakt, wordt het geloosd op het
riool, waarna schoon water in.de
grond wordt gebracht.
Grondwater
Het probleem is nu dat het
grondwater niet te snel kan wor
den gezuiverd. G. in 't Veld, hoofd
van de directie milieu van de ge
meente: "In onbebouwde gebie
den kan zo'n zuivering relatief snel
worden uitgevoerd. In dergelijke
gevallen ben je uitsluitend afhan
kelijk van de capaciteit van de zu-
veringsinstallatie".
"In een bebouwd gebied ligt dat
echter heel anders. Daar moet het
niveau van het grondwater voort
durend op peil worden gehouden.
Gebeurt dat niet, dan bestaat het
gevaar dat de structuur van de
grond snel wijzigt en de zaak be-
Zestal verdient
zakgeld met
dierenleed
LEIDEN - Vijf jongens en een
meisje hebben gisteren getracht op
een gemakkelijke manier aan een
zakcentje te komen. Het zestal liep
langs de deur met een poster waar
op stelling wordt genomen tegen
dierenleed en dierproeven. De
vastgestelde prijs van de poster (f
4,95) stak het zestal echter in eigen
zak. Volgens politiewoordvoerder
Graveland is er geen sprake van
een strafbaar feit omdat de poster
vermeldt dat het een commerciële
actie betreft. "Wij proberen door
middel van deze poster het doden
en het nemen van proeven onder
uw aandacht te brengen", staat er
op het velletje papier. "En dat doen
ze ook", aldus het commentaar van
Graveland. "Alleen komt er geen
cent van de opbrengst ten goede
aan het dier".
gint in te klinken. Dat is funest
voor de bebouwing. Vandaar dat
het grondwater gedurende een pe
riode van enkele jaren zal moeten
worden gezuiverd", aldus In 't
Veld. Het water wordt overigens
ter plekke schoongemaakt.
Wanneer de schoonmaak begint,
is nog niet precies bekend. In 't
Veld: "De provincie heeft deze
plek een hoge prioriteit gegeven.
Het definitieve uitvoeringspro
gramma, dat elk jaar verschijnt en
waarin wordt aangegeven wanneer
de verschillende projecten worden
uitgevoerd, is echter nog niet be
kend. Burgemeester en wethou
ders hebben er overigens op aange
drongen deze vervuiling zo snel
mogelijk aan te pakken. We heb
ben in elk geval goede hoop dat
met de zuivering in het gebied rond
de Uiterstegracht in de loop van
het volgende jaar kan worden be
gonnen".
Het definitieve saneringsplan
moet nog worden gemaakt. Bij de
samenstelling van dit plan zullen,
net als bij de eerdere onderzoeken,
de bewoners worden ingescha
keld.
Eigenaar Cronesteyn boos over afsluiten Vliet
(Vervolg van pagina 1)
LEIDEN - Met het invoeren van
snelrecht voor 'relschoppers' tij
dens de 3 oktoberfeesten hopen
het openbaar ministerie en de poli
tie het toenemende aantal ongere
geldheden in te dammen. Vooral
na sluitingstijd van de cafés, en
met name in het gebied rond het
station, hebben zich de afgelopen
jaren relletjes voorgedaan. Politie
woordvoerder Dick Graveland
sluit niet uit dat een en ander het
gevolg is van de komst van de
'nachttrein'.
"Tot 1986 hadden we de zaak in
de Leidse binnenstad goed in de
hand. Door voortdurend te surveil
leren met kleine groepjes, wisten
we beginnende relletjes meteen in
de kiem te smoren. Ook na 1986 is
dat in de binnenstad goed gelukt.
In het gebied rond het station ble
ken zich echter steeds meer onge
regeldheden voor te doen. Daarbij,
zo is ook vorig jaar duidelijk ge
worden, zijn veel mensen van bui
ten de stad betrokken geweest".
LEIDEN - Twee sportieve evene
menten die voor aanstaande zon
dag op het programma staan, drei
gen elkaar in de weg te zitten. De
thriathlon georganiseerd door de
stichting Thriathlon en Evenemen
ten Promotie in Leidschendam
maakt die dag gebruik van de Vliet,
terwijl de deelnemers aan een fiets
tocht vanuit Kennemerland ook op
de Vliet moeten zijn omdat het
daar gevestigde restaurant Crones
teyn voor hen een stempelpost is.
Dat laatste dreigt nu onmogelijk
j te worden omdat de politie de Vliet
vanwege de triathlon wil afsluiten.
P.J.M. Overdevest van restaurant
Cronesteyn is hierover zeer verbol
gen. "Ik heb hierover pas maan
dagavond een briefje gekregen.
Toen ik de politie belde, zeiden ze:
"Niemand mag de Vliet op, des-
*LE1DEN - Kinderen spelen naar hartelust in de vijver van polderpark Cronesteyn, nu er weer water is inge- noods komt de ME. De agent die
pompt. De vijver was leeggehaald, nadat er een larve in was ontdekt die huidirritaties veroorzaakt. hier in mijn zaak is geweest, heeft
(foto Henk Bouwman) zich zo misdragen dat zelfs mijn
klanten er schande van spraken".
Woordvoerder Dick Graveland
van de Leidse politie kan zich de
ergernis van Overdevest wel inden
ken, "want hij moet het natuurlijk
juist hebben van mensen die naaf-
en van de Vlietlanden gaan. Maar
wij zijn zelf ook pas gisteren door
Beslag op kleine
partij softdrugs
LEIDEN - Bij een routinecontrole
in de koffieshop Sahara aan de Jan-
vossensteeg heeft de politie gister
avond ruim 170 gram softdrugs in
beslag genomen. Twee Leidena-
ren, 24 en 28 jaar oud, werden aan
gehouden en na verhoor weer
heengezonden.
de Leidschendamse politie op de
hoogte gesteld van het feit dat de
Vliet moet worden afgesloten".
De afdeling verkeerszaken zoekt
volgens hem naar een mogelijk
heid om een en ander toch in goede
banen te leiden, waarschijnlijk
door een omleiding. "Het is minder
gewenst om de zaak zo te laten
doorgaan, omdat op de Vliet heel
gevaarlijke situaties kunnen ont
staan, met al die onoverzichtelijke
bochten".
LEIDEN - De eigenaar van café Va-
tan aan de Oude Vest heeft bij de
politie aangifte gedaan van in
braak. In de nacht van maandag op
dinsdag is de voordeur van het
pand opengebroken en de inhoud
van twee speelautomaten, een be
drag tussen de 800 en 1200, verdwe
nen. De eigenaar zegt niet verze
kerd te zijn.
"Dat is op zichzelf ook niet onlo
gisch. Mensen die met de trein ko
men, stappen bij wijze van spreken
zo het feestterrein op. Ze hoeven
nu, sinds de nachttrein er is, niet
meteen weer om half een naar
huis".
De relletjes die zich de afgelopen
paar jaar hebben voorgedaan, be
stonden voornamelijk uit het stich
ten van brandjes, kleine vechtpar
tijen en vernielingen. "Geen hals
zaken", aldus Graveland, "maar
het baart ons wel zorgen".
Door de 'oproerkraaiers' snel te
straffen, hopen politie en justitie
mensen af te schrikken. "Een straf
heeft het meeste effect als iemand
kort na het misdrijf wordt berecht.
Dat blijkt ook uit het hele 'lik-op-
stuk'-project. Wanneer een ver
dachte kort na de rellen voorkomt,
heeft hij zijn wandaden nog goed in
het geheugen. Nu echter komen
mensen pas na driekwart jaar voor.
En dan mist de straf mogelijk toch
zijn uitwerking", stelt Graveland.
LEIDEN - De Coebel, het gebied dat ligt ingeklemd tussen de Haagweg,
het Korte Vlietkanaal, de Boshuizerwatering en de Noaclistraat, is na de
Stevenshof één van de laatst overgebleven plekken in de gemeente Leiden
waar nog een flink aantal huizen kan worden neergezet. Onlangs bereikte
projectontwikkelaar Eurowoningen uit Rotterdam, eigenaar van deze
polder, overeenstemming met het gemeentebestuur over de bebouwing van
het gebied. De bouw van 461 woningen zou in 1990 van start kunnen gaan.
De gemeente verwacht namelijk rond die tijd uitgebouwd te zijn in de Ste
venshof en wil daarna verder bouwen in de kleine polder achter de Haag-
weg.
In bovenstaande luchtfoto is goed te zien waar, in de jaren negentig, de
nieuwe woonwijk 'De Coebel' zal verrijzen. Het omlijnde gedeelte geeft de
grenzen aan van de toekomstige nieuwbouwwijk. In het plan zijn in to
taal 461 woningen opgenomen met 10 verschillende woningtypen. Afge
sproken is dat er evenveel premie-A, premie-C als vrije sectorwoningen
worden neergezet. De vrije sectorwoningen zijn vooral langs het water ge
situeerd.
Een deel van de nieuwbouw zal bestaan uit gestapelde woningen (5
woonlagenen uit hoogbouw. In de noordwest-hoek van het gebied, naast
de bestaande flat aan het einde van de Haagweg, is een woontoren van 12
woonlagen geprojecteerd. Omwonenden hebben daartegen al bezwaar
aangetekend, tijdens een informatie-avond die vorige maand werd ge
houden. De bewoners vrezen dat het hoge woongebouw zonlicht zal wegne-
In het bebouwingsplan voor De Coebel is ook veel aandacht besteed aan
groen en water. Er komt een wijkparkje en enkele van de bestaande sloteii
worden straks mooie singels. De hoofdontsluiting van de nieuwe woon
wijk gebeurt via de Brandt Buijskade die een aansluiting krijgt op een
ringweg door de wijk.
Het planvoorstel van de projectontwikkelaar moet uiteraard nog ver
der worden uitgewerkt. Eurowoningen wil graag dat de nieuwe woon
wijk er eigentijds gaat uitzien en zal, in overleg met de gemeente, architec
ten selecteren die het plan verder vorm gaan geven.
In de luchtfoto is ook. duidelijk zichtbaar het wegenbeloop rond De Vink
(linksonder), de glastuinders langs de Korte Vliet rechtsonderen de
sportvelden tussen de Churchilllaan en Boshuizerkade rechtsboven
Links op de foto zien we het industrieterrein in het Morskwartier waar
momenteel Wernink gevestigd is en waar in de toekomst de Leidse beton-
mortelcentale (nu nog aan de Zoeterwoudseweg) zou moeten verrijzen.
Verder zien we een aantal bijzondere bouwwerken: de studentent ster-
)flats aan de Haagweg, de Rembrandtscholengemeenschap aan de Noach-
straat beide middenhoven), de Churchillbrug (linksboven), het bejaar
dencentrum Rijn en Vliet en het verpleeghuis Zuydtwijck, beide aan de
Aaltje Noordewierlaan (Rechts boven het midden). (foto Eurowoningen)
