Handelwijze V&D verbijstert bonden Van derZwan: ondernemend socialist Buitenlandse bedrijven keren India de rug toe Plan voor 32 windmolens op de pier van Umuideii OPEC vergadert: olieprijzen lager Omvang wereldhandel in 1987 naar nieuw record 'Mister Vendex' Dreesmann botst met zelf gekozen opvolger WOENSDAG 3 AUGUSTUS 1988 ECONOMIE PAGINA 7 Diiidelijldieid geëist over reorganisatie DEN HAAG (GPD De vakbonden zijn het spoor volledig bijster in de verwarring rond de reorganisatie van de Vendex-dochter V&D-warenhuizen. Zij zien af van een poging om via de rechter een uitspraak te krijgen over de manier waarop de laatste tijd met de waren- huizen-divisie wordt omgesprongen. Wel gaan de Dienstenbonden van FNV en CNV de komende week gezamenlijk hun leden informeren over de stand van zaken bij de V&D warenhuizen. NEW DELHI (IPS) - India's po- gingen om buitenlands kapitaal te trekken lijken op niets uit te lopen. De ene na de andere onderneming trekt zich terug omdat de winsten te laag zijn en buitenlandse bedrij ven slechts een minderheidsaan deel in een met de regering gedeel de onderneming mogen bezitten Rover, Metal Box. Kaiser. Phil lips Petroleum, Aspro-Nicholas en Guest Keen Nettlefold en Amoco zijn vertrokken of staan op het punt te vertrekken. Merck, een Amerikaans geneesmiddelencon cern, en het Britse Aspro-Nicholas verkochten hun Indiase dochter bedrijven omdat ze te weinig winst maakten door de prijscontrole van de regering op medicijnen. Phillips Petroleum wil af van haar raffinaderij in Cochin aan de Indische Zuidoostkust en de Ame rikaanse oliegigant Amoco ver koopt de raffinaderij en kunst- mestfabriek in Madras. Beide be drijven vonden hun aandeel te klein, een argument dat Merck eveneens noemde bij het vertrek. De partner in deze drie joint-ven tures was de Indische regering, die een meerderheidsaandeel bezit. Buitenlandse investeerders kun nen in principe niet meer dan veer tig procent van de aandelen in Indi sche bedrijven bezitten. Alleen als het bedrijf op de export is gericht of hoogwaardige technologie pro duceert, vervalt het plafond. Dit zijn de sectoren die de Indische re gering extra wil stimuleren. Maar critici zeggen dat er geen officiële maatstaven zijn voor wat bijvoor beeld hoogwaardige technologie is en wat niet. Deskundigen in Delhi wijten de uittocht van investeerders niet in alle gevallen aan het slechte onder nemersklimaat. Indiase dochters van grote gezamenlijke onderne mingen zijn door de bank genomen zeer klein. Als de joint-ventures in problemen komen, worden de klei ne dochters het eerst van de hand Chloride, één van de grootste batterij-fabrikanten en de ban dengigant Dunlop verkochten hun aandelen in India omdat ze in geld nood verkeerden. Rover, het vroe gere British Leyland, verkocht twee maanden geleden twee van haar Indiase dochters: Ashok Ley land en Ennore Foundaries, om de zelfde reden. De meeste terugtrekkende be drijven verkopen hun aandelen aan Indiase bedrijfsgroepen in het buitenland, zoals Hindujas, Cha- brarias en Swaraj Paul. De in het buitenland gevestigde Indische za kenlieden zijn favoriet omdat de bedrijven dan de hoge provisies omzeilen die de Indische regering voor de verkoop van aandelen re kent. De provisie vervalt als de transacties over de grenzen wor den afgehandeld. Bovendien moeten transacties in India worden goedgekeurd door het ministerie van industrie, dat meestal ook de verkoopprijs van de aandelen vaststelt. Die prijs ligt vaak lager dan de marktprijs. Bestuurders van de beide bonden zien zo veel tegenstrijdigheden in uitspraken van de concernleiding en van de directie van de warenhui- zen-groep, dat aanvankelijk werd gedacht aan een klacht bij de rech ter wegens onbehoorlijk bestuur. De dienstenbonden FNV en CNV besloten echter vanochtend hier van af te zien omdat nog geen feite lijke reorganisatieplannen op tafel liggen. De bonden zullen V en D gewoon houden aan de uitspraken van di recteur Ton Dreesmann. De Dien stenbond CNV heeft vandaag in een brief aan de V D Warenhui zen-directie (de formele onderhan delingspartner van de bonden) ge vraagd of de raad van commissaris sen van vendex nu eigenlijk wel of Schade Golfoorlog op 300 miljard gulden geschat TOKYO (DPA) - Mocht Golfconflict tussen Iraq e een effectieve vrede tot stand ko men. dan zal een bedrag van rond de driehonderd miljard gulden no dig zijn om de economische schade te herstellen. Dat staat in een giste ren te Tokyo gepresenteerde rap port van het Japanse Economisch Onderzoeksinstituut voor het Mid den-Oosten (ERIME). Volgens de Japanse deskundi gen dient Iran circa 185 miljard gul den uit te trekken voor de weder opbouw van vernielde of aanzien lijk beschadigde gebouwen en in dustriële complexen. Iraq zal onge veer 115 miljard gulden ter be schikking dienen te hebben, wil het'land op zijn beurt de geleden economische schade teniet doen. De deskundigen raden beide lan den aan allereerst hun havens en olie-installaties te herstellen. Het geld dat dit oplevert in de vorm van verhoogde olie-exporten kan ge bruikt worden om de overige eco nomische installaties weer op peil te krijgen. Iran niet de uitspraken van Ton Drees mann onderschrijft. De bonden ei sen zo snel mogelijk duidelijkheid of het oude plan waarbij 1400 ge dwongen ontslagen zouden vallen nu in de kast ligt of gewoon toch nog op tafel. De vakbeweging gaat er overigens van uit dat dat oor spronkelijke plan absoluut niet meer ter discussie staat. Tijdens bijeenkomsten in Rot terdam en Eindhoven (aanstaande maandag), Utrecht (dinsdag) en Groningen en Deventer (woens dag) zullen de bestuurders van de Dienstenbonden hun leden probe ren te informeren over de stand van zaken binnen het concern. Het geeft de bondsbesturen bovendien de gelegenheid de stemming onder het V&D-personeel te peilen. Na het bekend worden van de plannen van om 1400 mensen te ontslaan was de opkomst bij vergaderingen van de bonden voor deze branche in ieder geval ongekend hoog. Een dag na de tumultueuze ont moeting tussen bondsbestuurders en directie van V&D heerste er bij de bonden 'gematigde vreugde' over het intrekken van de meest vergaande plannen. Na de verkla ring de gisteravond staan de bonden ech ter weer verbijsterd langs de kant. Gerard Toussaint van de Diensten bond FNV vindt het "echt niet te geloven wat er allemaal gebeurt". Morgen zullen de bestuurders betrokken bonden UTRECHT De zevenjarige Bas Bijleveld uit Nieuwegein is gisteren op het zijn ouders en twee zusjes meldde voor een dagtocht naar de Efteling, begroet rr joenste railrunner van 1988. De railrunner, het kinderkaartje van een gulden Utrechtwaar hij zich met men en taart. Hij is de mil- april 1987 ingevoerd. Vorig (naast de beide Dienstenbonden de jaar werden er 1,4 miljoen verkocht. De verkoop per maand ligt dit jaar tot nu toe hoger dan in 1987. De railrun- Unie BLHP en NCHP) zich bera den over de nieuwe situatie bij V D. De centrales voor hoger perso neel doen overigens niet mee met de voorlichtingsbijeenkomsten van de dienstenbonden. "Dat is jammer", aldus Jaap Kos van de Dienstenbond FNV. "Ik heb daar wel enig begrip voor, maar denk ook dat bij een reorganisatie van onder tot boven het hogere kader zich geen uitzonderingspositie kan veroorloven". De NCHP heeft een ledenvergadering gepland op 17 augustus, ongeveer het moment waarop de commissarissen van Vendex iets van zich zouden moe ten laten horen, aldus bestuurder Martin van Maarseveen. i gulden mits ze worden bege- TERMUNTERZIJL (ANP) - Het enige thuispelbedrijf van garnalen in het noorden, de firma A. Kant en Zoon in Termunterzijl, moet dicht als gevolg van nieuwe controle maatregelen die zijn ingevoerd door minister Braks van landbouw en visserij. Deze controlemaatrege len moeten door het bedrijfsleven zelf worden betaald en de firma Kant zegt deze extra lasten niet te kunnen dragen. Hierdoor zullen 600 tot 900 gar- nalenpelsters uit het noorden hun werk verliezen, zo maakte direc- Thuispelbedrijf garnalen dicht teur Kant gisteren bekend. Hij heeft al een ontslagvergunning aangevraagd voor de vijf chauf feurs van zijn bedrijf die de garna len naar de thuispelsters brengen. De controlemaatregelen werden door de minister ingevoerd nadat hij had besloten om het verbod op thuispellen van garnalen niet per 1 juli van dit jaar in te voeren maar nog twee jaar uit te stellen. Voor waarde voor het uistellen van dat verbod was dat het bedrijfsleven de verscherpte controlemaatrege len zelf zou betalen. Nu deze maatregelen in rekening zijn gebracht door het Produkt- schap voor Vis en Visprodukten blijken deze onmogelijk op te bren gen, aldus Kant. Die maatregelen komen neer op 175 gulden per pel ster dit jaar en 250 gulden per pel ster voor volgend jaar, aldus Kant. IJMUIDEN (GPD) - Het bureau Energy Connection uit Delft heeft vergevorderde plannen om in IJmuiden een groot windmolen park te bouwen. In opdracht van de Triodosbank is een plan ontwor pen voor de bouw van 32 windtur bines met een gezamenlijke op wekkingscapaciteit van vier mega- Watt. De molens zouden op de Noordpier en in het duinengebied bij Velsen-Noord moeten worden neergezet. Bij de gemeente Velsen heeft Energy Connection inmiddels een bouwvergunning aangevraagd. LONDEN (Rtr) - De prijzen van ruwe olie op de internationale vrije markt zijn gisteren nog iets verder gedaald. Handelaren namen een voorzichtige houding aan met het oog op vandaag begonnen beraad van het prijzencomitë van de OPEC in de Zwitserse stad Lausanne. Dit comité, dat bestaat uit ministers van olie van vijf van de dertien lidstaten, heeft de be voegdheid een voltallige spoedver gadering van het oliekartel uit te schrijven. De prijs van olie uit het Noord- zee-veld Brent voor directe leve ring daalde met 0,20 dollar tot 15,40 dollar per vat (van 159 liter). Twee andere toonaangevende oliesoor ten, de Amerikaanse West Texas Intermediate en Dubai-olie uit het Midden-Oosten, lieten eenzelfde prijsdaling zien. Handelaren schre ven dit toe aan de verwachting dat de OPEC niet in staat zal zijn iets te doen aan de overproduktie. Handelswet De Amerikaanse president Reagan zal een door hem verfoeid wetsvoorstel inzake tijdige aan kondiging van massale ontslagen niet met een veto blokkeren, zo heeft het Witte Huis meegedeeld. Daarmee is de weg vrijgemaakt voor bekrachtiging van een om vangrijke nieuwe Amerikaanse handelswet. Het voorstel verplicht ondernemingen met meer dan 100 werknemers ertoe bedrijfssluitin gen of massale ontslagen zestig da gen van tevoren aan te kondigen. Vietnam Twaalf buitenlandse bedrijven hebben dit'jaar in Vietnam geïn vesteerd, terwijl er in verschillende landen steeds sterker voor wordt gepleit om Vietnam niet langer te isoleren, zo heeft de staatsradio be richt. Na de invoering van een geli beraliseerd investeringssysteen in januari hebben twintig landen inte resse getoond, vooral in het toeris me. het bankwezen, en elektronica. Volgens de omroep zijn er ook con tracten gesloten met bedrijven in Nederland. België en India. GENÈVE (ANP) De wereldgoederenhandel is in het afgelopen jaar naar schatting met vijf procent gegroeid tot een recordomvang, zo staat in het jaarlijkse rapport over de wereldhandel van de GATT (Algemene Overeenkomst inzake Tarieven en Handel). Een groei van vijfjaar achter een heeft ervoor gezorgd dat het volume van de wereldhandel ongeveer eenkwart groter is dan in het recessie-jaar 1982, aldus de GATT. De waarde van de wereldhandel steeg het afgelopen jaar met 16,5 pro cent tot 2.475 miljard dollar. Deze waardestijging komt mede voort uit de een stijging van de prijzen (in dollars gerekend) van olie en andere grond stoffen. Een andere oorzaak is de koersstijging van enkele belangrijke munteenheden ten opzichte van de dollar. De handel in eindprodukten groeide vorig jaar meer dan gemiddeld met 5,5 procent en deze sector herwon daarmee zijn positie als belangrijk ste categorie in de wereldhandel. Van die eindprodukten waren de elek- tronicaprodukten de snelste groeiers in de handel. Ze vormden vorig jaar 12 procent van de totale handel. Chemische produkten maakten in 1987 13,5 procent van de totale wereldhandel uit. Enkele ontwikkelingslanden waren grote importeurs. Zo namen Hong kong, Zuidkorea, Singapore en Taiwan gezamenlijk zes procent van de wereld import voor hun rekening. Hun gezamenlijke aandeel in de we reldexport was negen procent. De waarde van de goederenexport door de vijftien grootste schulden landen. die in 1986 was gedaald tot onder de honderd miljard dollar, steeg in het afgelopen jaar met tien procent. Het overschot op de gezamenlijke handelsbalans van de grote schuldenlanden groeide vorig jaar iets, tot on geveer twintig miljard dollar. r kinderen altijd wel aan het Scheveningse strand. De horden zonaanbidders. strandtenten een boterham verdienen, zijn door de slechte zomer weggebleven. Jumbo Martinair Holland heeft met de Australische luchtvaartmaat schappij Qantas een contract afge sloten voor de verhuur van haar spiksplinternieuwe Boeing 747. Martinairs tweede jumbo wordt compleet met zes complete beman ningen voor een periode van vijf maanden aan de Australiërs ver huurd. Met het contract tussen Martinair en Qantas is een bedrag gemoeid van tussen de vijftien en de twintig miljoen gulden. Barometer De 'index of leading indicators', de index van de op korte termijn te verwachten economische bedrij vigheid in de Verenigde Staten, is in juni met 1,4 procent gestegen, zo heeft het Amerikaanse ministerie van handel vandaag bekendge maakt. Het is de grootste stijging sinds de barometer in december 1986 met 2,2 procent opliep. Bundesbank UTRECHT/ROTTERDAM (GPD) 'Een ondernemend socialist' is de 53-jarige prof. dr. Arie van der Zwan wel genoemd. In zijn jonge hij oprichter van de Soci alistische Jeugd. Later bedankte hij voor de PvdA omdat deze 'niet revolutionair genoeg' zou zijn. Ooit veroorzaakte Van der Zwan op schudding, toen uitlekte dat hij zich in een besloten gezelschap voorstander had betoond van 'cha rismatisch leiderschap'. Vorig jaar wierp hij in het hol van de leeuw (als gastspreker tijdens het PvdA-congres) de vakbewe ging voor de voeten dat zij zich heeft vastgebeten in een 'achter haald mensbeeld van zielige werk nemers die moeten worden be schermd'. Hij hield een pleidooi voor flexibilisering van arbeid en stelde zaken als het minimum- Van der Zwan De Bundesbank, de centrale jeugdloon en geregelde werktijden bank van de Bondsrepubliek Duitsland, heeft de Westduitse banken een speciale beleningen aangeboden tegen een hogere ren te. De nieuwe rente bedraagt 4,25 procent tegenover het oude tarief van 4 procent. De nieuwe belenin gen hebben een looptijd van 29 da gen en vervangen de vandaag aflo pende beleningen van in totaal twintig miljard mark tegen 3,75 procent. ter discussie. Een dikke twintig jaar geleden maakte hij deel uit van de bewe ging Nieuw Links binnen de Partij officieel over van de Nationale In vesteringsbank naar het Vendex- concern, nadat hij al maandenlang met grote regelmaat op het hoofd kantoor in Amsterdam te vinden i de Arbeid, een stroming die de was geweest. Persoonlijk daartoe sociaal-democratische politiek i een nieuw elan wilde voorzien. Maar ook al heel lang huldigt hij de opvatting dat ondernemerschap en met overtuiging socialist zijn goed kunnen samengaan. Begin dit jaar stapte de econoom aangezocht door Anton Drees mann, kreeg Van der Zwan de posi tie van kroonprins, de toekomstig opvolger van de Vendex-topman. De tijd tot aan 1990, het jaar waarin de nu 65-jarige Dreesmann terugtreedt als president-directeur. zou gelden als in werkperiode Maar het heeft er alle schijn van dat aan de samenwerking tussen beide heren een vroegtijdig eind is geko men. nu zij fundamenteel blijken te verschillen van opvatting over de omvang en aard van reorganisatie plannen. Verrassend Hoewel Dreesmann binnen zijn familiekring en ook in de onderne ming geen geschikte opvolger wist te vinden, was de keuze voor Van der Zwan wel verrassend. Die was weliswaar president-directeur van de Nationale Investeringsbank, maar die post bekleedde hij pas sinds 1983. Daarvoor doceerde Van der Zwan elf jaar lang als hoogle raar commerciële economie, mark tanalyse en bedrijfsstatistiek aan de Erasmus Universiteit in Rotter dam. Een wetenschapper, een theoreticus. In de jaren voor zijn hoogleraarschap leidde Van der Zwan zijn eigen bureau voor marktonderzoek en -analyse. Een man van gewicht, dat wel, maar niet iemand met een carrière- lijn, die logischerwijs naar de top van een multinational met 70.000 werknemers leidde. Integendeel, Van der Zwan had bij zijn indienst treding bij Vendex eigenlijk nau welijks ervaring in het leiden van een organisatie met een behoorlij ke omvang. Het staat buiten discussie dat Van der Zwan bij de Nationale In vesteringsbank goed werk heeft geleverd. Toen hij daar in 1983 aan trad, had de NIB het imago van een bestofte instelling. Indertijd opge richt om het naoorlogse industriële ■herstelbeleid vorm te geven en te ondersteunen, was de NIB verwor den tot een vrij passief instrument, dat zich beperkte tot het steunen van slechtlopende bedrijven. Onder Van der Zwan veranderde de bank (voor meer dan de helft ei gendom van de staat) in een actie ve, dynamische en groeiende on derneming, die ook ging investe ren in gezonde bedrijven. De NIB kreeg zelfs een zetel op de Amster damse beurs, zodat ze alerter kon reageren op marktschommelingen. Van der Zwan speelde daarnaast een vooraanstaande rol in de Com missie Wagner en bij de totstand koming van het rapport 'Plaats en toekomst van de Nederlandse in dustrie'. beide bedoeld om het eco nomisch doemdenken te doorbre ken. Deze uitingen van enthou siasmerend en trendsettend leider schap, gevoegd bij Van der Zwans (in het voor de economie donkere begin van de jaren tachtig in onder nemerskringen graag gehoorde) voorspelling dat het herstel naken de was, vestigden zijn reputatie in zakelijk Nederland. Van der Zwan viel ook Anton Dreesmann op en de Vendex-topman had zijn opvol ger gevonden Vraagtekens Toch plaatsten insiders direct al vraagtekens bij Dreesmanns keu ze. Want Van der Zwans wapenfei ten lagen toch bijna uitsluitend op industrieel gebied, terwijl het Ven- dex-concern (hoe verschillend het ook onder Dreesmann is ontwik keld) zich juist op dat terrein niet begeeft. Zulke verschillende bedrijfssec toren vergen hun eigen typen lei ders. Dat Van der Zwan tot een an dere soort leider behoort, bleek al snel. Dreesmann had zijn onderne ming toch eigenlijk al die jaren ge leid als was het een eenmanszaak en bleef mister Vendex. Een ouder wetse werkgever met hart voor de zaak en toch ook wel voor 'zün' mensen. Zijn beoogd opvolger zei echter in één van diens eerste inter views na zijn benoeming: "Nieuwe omstandigheden vragen om aange past leiderschap. Bestuurlijke sta biliteit zal hoger worden aangesla gen dan dynamiek". Het Velsense college heeft vanwe ge de vakanties nog geen gelegen heid gekregen zich over de plan nen te buigen. In de gemeentelijke beleidsnota Windenergie is met een dergelijk omvangrijk project langs de kust geen rekening gehou den. Volgens Energy Connection is het de bedoeling dat de in Zeist ge vestigde Triodosbank een antro posofische instelling, die op ideolo gische grondslag investeert de aanleg van het park zal betalen. De Noordpier en het duinengebied zijn overigens niet de enige plaat sen die voor een windmolenproject van Triodosbank in aanmerking komen. Het Delftse bureau bestu deert in opdracht van de bank ook andere mogelijkheden in Neder land. Volgens woordvoerder L. Arkes- teijn van Energy Connection is IJmuiden evenwel bij uitstek ge schikt voor windmolens. Arkes- teijn: "Er is een goede wind. Bo vendien zie je dit soort in het oog springende projecten steeds vaker langs de kust, zoals in Zeebrugge" Actieplan Kema ARNHEM (GPD) - De Kema (Keuring Electrotechnische Mate rialen Arnhem) moet de komende jaren veel zakelijker en klantge richter werken. Daartoe heeft de directie van dit Arnhemse onder zoeksinstituut een actieplan opge steld. Een van de belangrijkste aanbevelingen is het aanboren van nieuwe markten en producten om zo meer opdrachten van derden in de wacht te slepen. Gedacht wordt daarbij onder meer aan keuringen en certificaten voor de telecommu- nicatie-apparatuur. Ook de infor matietechnologie en software bie den volgens de directie goede toe komstperspectieven. De Kema werkt voor 75 procent voor Nederlandse energiebedrij ven, de overige 25 procent van de opbrengsten bestaat uit opdrach ten van derden (vooral uit het bui tenland). Uitbaters van strandtenten stijgt het water tot de lippen DEN HAAG (GPD) Een kwart van de strandtenlhouders in Sche veningen en Kijkduin dreigt dit jaar failliet te gaan Door de achter eenvolgende slechte zomers heb ben de strandtenthouders zo sterk moeten interen op hun financiële reserves, dat de voortzetting van het bedrijf voor een aantal niet meer mogelijk is. Dat zegt Willem Beringen, woordvoerder van de uitbaters in Scheveningen en Kijk duin. Voor de strandtenthouders is pas sprake van een goed seizoen, als er 37 mooie dagen zijn geweest. Be ringen: "Tot nu toe hebben we er pas acht gehad". De maanden au gustus en september kunnen die achterstand niet meer goedmaken, omdat binnenkort de schoolvakan ties eindigen. "We moeten 't dan al leen van de weekends hebben. Dat is te weinig". Peter van den Assem, secretaris van de Nederlandse Vereniging van Strandpaviljoenhouders, er kent dat het in de bedrijfstak niet goed gaat. "Het gaat niet alleen om dit seizoen. De laatste jaren zijn erg slecht geweest. De banken zijn door die achtereenvolgende tegen vallers niet zo snel geneigd om op nieuw geld te lenen". Het Beheerskantoor Schevenin gen, dat namens de gemeente Den Haag is belast met de exploitatie van de badplaats, noemt de huidige situatie 'allerberoerdst'. Woord voerder Van Doorn: "Maar hoe nij pend de positie van de strandtent houders precies is, kan nu nog niet worden aangegeven. Als er nog tien mooie weekenden komen, kan er nog een hoop worden goed ge maakt". Het verloop onder de strandtent houders is volgens Van Doorn niet groter dan onder andere horeca-on- dernemers. Faillissementen heeft hij in de afgelopen vijftien jaar nog niet meegemaakt. "Maar dat wil niet zeggen dat ze ook nu niet kun nen voorkomen. Blijkbaar slagen de ondernemers erin hun zaak te verkopen, voordat 't echt fout loopt".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 7