JVC en Panasonic gaan nieuwe
super-VHS videorecorder maken
Alleen producenten randapparatuur
kunnen ontwikkelingen bijhouden
Geavanceerde calculator
een Amerikaanse hobby
ELEKTRONICA
Kwaliteitsverbetering met een belofte voor de toekomst
Twee Japanse industrieën
gaan in het najaar voor groot
videonieuws zorgen, dat staat
nu al vast. In
augustus/september zal - op
de Amsterdamse Firato - het
Super-VHS-systeem voor
videorecorders worden
geïntroduceerd. Een systeem
dat de beeldkwaliteit van
opgenomen programma's zo
ongeveer op studio-niveau
brengt.
Het nieuwe systeem is uitwissel
baar met het nu gebruikelijke
VHS-huiskamer systeem. Het is
dan ook afkomstig van de kam
pioenen op dit gebied JVC en Ma-
sushita. Het is niet een echte 'door
braak' zoals de compact disc in de
grammofoonplaten industrie,
maar het zal op den duur zeker lei
den tot een aanzienlijke verbete
ring bij de opname van tv-pro-
gramma's uit de ether of het copië-
ren van videobanden.
De verhoogde beeldkwaliteit
wordt bereikt door een aantal tech
nische trucs. Een kleurenbeeld be
staat uit twee componenten. Het
luminatie-signaal (helderheids in
formatie zeggen we in Nederland)
en het chrominatie-signaal dat de
kleureninformatie bevat. Beide
worden tegelijk opgetekend, zowel
in het gebruikelijke VHS-systeem
als bij Super-VHS. Het verschil zit
hem echter in de totale ruimte die
men daarvoor benut. Bij gewone
VHS is (FM-gemoduleerd) ong. 4,8
MegaHertz bandbreedte voorhan
den. In het nieuwe systeem wordt
maar liefst 7 MegaHertz gebruikt
Voor luminatie (helderheids in
formatie) is nu 5 MegaHertz inge
ruimd in plaats van 3 Elke Mega
Hertz bandbreedte maakt een op
lossend vermogen van ong. 80
beeldlijnen mogelijk. Tot nu toe
bleef de 'scherpte' derhalve steken
bij ong. 240 beeldlijnen (verticaal).
In de nieuwe situatie, met bijna de
dubbele ruimte ten behoeve voor
luminatie ingeruimd, haalt men
dus 5 x 80 beeldlijnen, dus onge
veer 400 verticale lijnen. Dat resul
teert in een aanzienlijk scherper
beeld.
Een ander signaal waaruit het tv-
beeld is opgebouwd is de zogehe
ten frequentie deviatie. Hierin is
het maximale witniveau van het
plaatje vastgelegd. Voor de fre
quentie deviatie is inplaats van 1
nu 1,6 MegaHertz ingeruimd, ruim
anderhalf maal zoveel dus. Dat re
sulteert in een gedetailleerder
zwart/wit basisplaatje voor het
kleurenbeeld en vooral veel min
der zichtbare storing (ruis) in het
beeld, wat bij copiëren en monte
ren van een band van het grootste
belang is.
Bandsoort
Er zijn nog enkele andere maat
regelen genomen om bij een betere
kwaliteit zo min mogelijk storing
te hebben Zo is er een speciale
ruis-onderdrukkingsschakeling in
gebouwd en nieuw ontworpen vi
deo-koppen, waarmee men het sig
naal op band schrijft. Het meest in
grijpend is echter dat voor de nieu
we norm ook een nieuwe band
soort noodzakelijk is. Een type dat
ook geschikt is voor de sterk ver
hoogde bandbreedte, die uiteinde
lijk tot een betere detaillering leidt.
De nieuwe band is minder ge
schikt voor bestaande recorders. In
de nieuwe videorecorders kunnen
wel oude banden gebruikt worden.
Ook oude opnames worden zonder
mankeren afgespeeld. De S-VHS-
recorder herkent de bestaande op-
door
Hugo van der Heem
name en speelt die correct af. Ook
is het mogelijk nieuwe opnames te
maken volgens de bestaande norm.
zodat die kunnen worden afge
speeld op andere machines van het
VHS-type.
De verbeterde kwaliteit is zeker
waar te nemen op een gewone tv,
die via de antenne-aansluiting is
aangesloten. Nog beter ziet men
het verschil wanneer men over een
echte video-aansluiting beschikt.
Op Firato
Zowel JVC als Masushita-impor-
teur Haagtechno zeggen de eerste
Super-VHS recorders en bijbeho
rende tv's en monitoren op de Fira
to in augustus/september te zullen
introduceren. Panasonic komt met
zowel een huiskamer-machine als
een S-VHS-movie, een draagbare
camcorder voor Filmen van het bui-
tengebeuren. JVC heeft op dit mo
ment alleen een stationaire recor
der aangekondigd. Alle apparaten
zullen in de reeks van topappara-
tuur 3000 tot 4000.- vallen en
rond de jaarwisseling leverbaar
zijn.
Er is maar een industrietak
die de ontwikkelingen in de
computer-sector bij kan
houden: de producenten van
computer-randapparatuur.
Printers (gebaseerd op lasers
of op andere technieken)
worden bijna met de dag
geraffineerder. Monitoren
met een groot oplossend
vermogen, mistaan niet bij de
nieuwste IBM PS/2-lijn en
grafisch schermen leveren
alsmaar mooiere kleuren.
Desondanks dalen de prijzen
van dat moois met de maand.
De meest opvallende introductie
van de laatste tijd is de nieuwe Ca
non Laserprinter. Hij draagt de
naam LBP-8 II..Belangrijk is de
stap die'de Japanse fabrikant hier
mee heeft gezet om voortaan auto
matisch dubbelzijdig te kunnen
printen met de gebruikelijke 300
dots-per-inch kwaliteit.
Dat juist deze fabrikant met dub
belzijdig printen is gekomen heeft
belangrijke konsekwenties voor de
hele computermarkt: veel meer
dan de helft van de laserprinters in
het veld zijn Canon-printers, ook al
zit er een ander naamplaatje op. En
dan is er nog een serie laserprin
ters, die wel door anderen zijn ge
bouwd, maar die gebaseerd zijn op
Canon-onderdelen.
De printers hebben enige veelge
bruikte lettertypen tot hun be
schikking zoals Courier bv, maar
met (elektronische) 'plug-in' letter-
cassettes kan het aantal fonts wor
den uitgebreid. Er zijn twee papier-
laadjes (ieder 200 vel) voor bijvoor
beeld blanco vellen en papier met
een briefhoofd-van-de-zaak. De se
lectie geschiedt vanachter de com-
Printwondertjes
Bij de laserprinter gaat het
meestal om een kantoormachine
die op een groot aantal mensen
wordt ingezet. Een prijs van vijf tot
tienduizend gulden is dan overko-
menlijk. Maar een andere evolutie
is aan de gang met de 'personal'
printers thuis. Apparaten die voor
heen zelfs in de klasse tot 2000.-
nog een nauwelijks leesbaar schrift
gaven, zijn nu hele printwondertjes
geworden en dat voor de helft van
de prijs.
Epson en NEC staan aan de wieg
van zo'n matrix- of naaldprinter
van ruim 1000.- die uitzonderlijke
kwaliteiten bezit. Het gaat om 24-
naaldsprinters, die overtuigend
NLQ-kwaliteit (Near Letter Quali
ty briefkwaliteit) kan leveren. De
zeer dichte matrix van 24 inplaats
van 8 of 9 naalden zorgt dat men
met het blote oog de letter nauwe
lijks van een margrietwiel-printer
of bolletjes-schrijfmachine kan on
derscheiden. Bovendien is er bij
NEC een programma te krijgen
waarmee men de 24-naaldsprinter
als een plotter (voor het afdrukken
van tekeningen) kan laten werken.
Het programma kost 100,- maar
de waarde van de printwerk stijgt
met een veelvoud: haalbaar wordt
360 bij 360 punten per inch.
Nieuwste tecnnologie
NEC nieuwste technolpgie bij de
Laserprinters is ook verrassend.
Werkt de laserprinter in feite met
een laserstraal die wordt 'gestuurd'
door een spiegel, de nieuwste Si-
lentwriter LC-866 werkt met een
interne belichting door middel van
2400 verschillende laserdiodes. Het
voordeel van deze techniek is het
geringe aantal bewegende delen,
wat op termijn een langere levens
duur en hogere betrouwbaarheid
moet opleveren.
Zeer sterk is het Japanse merk
sinds jaren in monitoren. NEC
Business Systems Benelux heeft
nu een reeks nieuwe zogeheten
MultiSync beeldschermen gelan
ceerd. Wereldwijd brengt men van
nu af aan vier typen, die hun naam
ontlenen aan het feit dat zij syn
chroniseren met elke frekwentie
tussen de 50 Hz (in Europa gang
baar) en 80 Hz (speciale toepassin
gen).
De MultiSync GS heeft een
zwart/wit scherm van een nieuwe
generatie met zeer hoge scherpte.
Drie kleurenschermen zijn voorts
gelanceerd van eenvoudig tot aan
de XL-monitor: een 50 cm groot
scherm met de hoogst haalbare
grafische eisen van het moment.
Hij past zich aan bij alle grafische
modes van de nieuwste computers,
waaronder de IBM-PS/2 met een
resolutie van 1024 bij 768 beeld
punten.
Om deze buitengewoon veelei
sende grafische mode ook op IBM-
machines te kunnen benutten gaat
NEC een insteekkaart voor perso
nal computers leveren die deze
laatste grafische mode zal onder
steunen. Het is een 16-bits kaart
met eigen, extra werkgeheugen
aan boord. Er zijn 256 kleuren zijn
mogelijk bij de 1024x768 pixels
mode. Alle mogelijke grafische
modes worden ondersteund. Men
levert programmatuur bij deze
kaart, die ongeveer half zo duur is
als de monitor, namelijk ong.
3500.- exclusief btw. Het grote op
lossend vermogen is echter nodig
bij teken- en ontwerpwerk, zoge
noemde CAD/CAM bezigheden.
Een dergelijke insteek-oplossing
voor de 'personal' levert ook Ma-
nudax in Heeswijk. Hier gaat het
om Galaxy-kaarten. die eveneens
bedoeld zijn voor technisch teke
nen en ontwerpen. De goedkoop
ste kaart in dit geval kost 2990.-.
De duurste (snelste) grafische ver
werker (met 2 Mb eigen geheugen)
en een oplossend vermogen van
1280 bij 960 beeldpunten(l) 7825.-
Er worden twee Intel processoren
toegepast om snelheid te maken,
wat zeker nodig is bij het opbou
wen van zo'n complex beeld.
Faxen met PC
Tot slot nog een opmerkelijke
toepassing van de pc, dank zij de
fabrikanten van randapparatuur.
PC Choice en Intral Automation
bieden Fax-insteekkaarten aan
voor de pc. Wanneer de pc niet
wordt gebruikt voor boekhouding,
archiveren of tekstverwerking kan
hij automatisch de binnenkomen
de facsimile-berichten aanpakken.
Is men wel met een toepassings
programma bezig, dan wordt dit
tijdelijk stilgezet om de fax-ver
werking niet te storen.
Middels bijpassende program
matuur kan men een fax-versturen
op een later tijdstip, naar meerdere
adressen/groepen. Het combineren
van tekst en grafiek is mogelijk en
het afdrukken van binnengeko
men fax-boodschappen op een
laserprinter ook. Prijzen, afhanke
lijk van de uitvoering (insteekkaart
of apart kastje) lopen uiteen van
1500 - tot bijna 2100.-
ADRESSEN: NEC Business
Systems Benelux, Strawinskylaan
665 (WTC) 1077 XX Amsterdam,
tel: 020- 716541.
Canon, Cruquiusweg 29, 2101 LS
Heemstede tel: 023 - 231616
Manudax, postbus 25, 5473 ZG
Heeswijk-Dinther, tel: 04139-8911
Saai uitziende
rekenmachientjes hebben
tegenwoordig al de capaciteit
van een volwassen computer
van vroeger. Precies zo'n
zelfde doosje waarmee Clive
Sinclair ons bijna twintig
jaar geleden als eerste
confronteerde, gebruikt nu
maar een fractie van de
elektriciteit van toen en is
duizenden malen
intelligenter.
Programmeerbare rekenmachines:
alleen een pc kan nog meer
De modernste serie horloges,
stopwatchen en rekenmachines
hebben onveranderelijk een grijs
LCD-venster. Het stroomverbruik
van die kristallen is zo gering dat
men op vele rekenmachines zelfs
de 'uit'-knop heeft weggelaten. Ge
bruikt men het apparaat een tijdje
niet, dan verschijnt een tijdmel
ding. En wil men door zo'n reken
machientje gewekt worden dan
kan dat desgewenst ook.
In het ontwikkelen van speciale
rekenmachines gaan enkele (Ame
rikaanse) fabrikanten wel heel ver.
Hewlett-Packard introduceerde
een reeks nieuwe calculatoren van
verschillende pluimage. Texas In
struments levert kleine handcom
puters, die zich ook nog laten uit
breiden.
De kloof tussen zakrekenmachi-
ne en personal computer - tekent
Hewlett-Packard aan - wordt
steeds kleiner. Dat wordt onmis
kenbaar aangetoond met de nieu
we HP 28S Advanced Scientific
Calculator en de daarvan afgeleide
versie 27S, de Scientific Calculator.
Niet alleen is de geheugencapaci
teit even groot als van menige huis
computer (32.000 tekens), maar ook
onderscheidt deze nieuwe genera
tie zich door gebruikersvriendelij
ke programmatuur, inclusief me
nu's en dergelijke.
Portefeuille model
De HP 28S is uitgevoerd als por
tefeuille model met gescheiden
toetsenborden voor cijfers en let
ters. De functietoetsen zijn bij het
cijferdeel ondergebracht; de pro
grammering geschiedt via de let-
tertoetsen. Het display biedt ruim
te aan vier korte regels tekst, waar
bij de onderste kan worden ge
bruikt voor de definitie van vrije
functietoetsen.
Het display kan ook in zijn ge
heel voor grafisch doeleinden wor
den gebruikt. Daarbij liggen toe
passingen als hogere orde-vergelij
kingen of trigoniometrische func
ties voor de hand. Het schermpje
heeft een resolutie van 32 bij 137
punten. De programmatuur ligt op
geslagen in een 128 kilobyte onuit
wisbaar geheugen; de gebruiker
heeft daarnaast nog de beschik
king over 32 kilobyte werkgeheu
gen voor de opslag van zelfgeschre
ven programma's en tussenresulta
ten. Een groot aantal wiskundige
functies behoort tot de ingebouw
de programmatuur, waaronder ma
trix-, vector- en complexe bereke-
ningen.
De meest uitgebreide zakreken-
machine voor de zakelijk gebrui
ker is model HP-19B Business
Consultant, die de populaire HP-
18C opvolgt. Deze calculator - ook
in portefeuille model - ziet er vrij
wel eender uit als zijn wetenschap
pelijke broertje. Speciaal voor
managers beschikt hij over een
aantal speciale formules voor bij
voorbeeld de analyse van 'cash
flow', statistieken en planningen.
Natuurlijk horen alle standaard fi
nanciële berekeningen en een
agendafunctie met afspraak-alarm
(wekker) tot de uitrusting. Het
scherm kan ook hier grafiekjes en
histogrammen tonen.
Ook van de business rekenma
chine is een wat eenvoudiger uit
voering te krijgen. Alle machines
hebben een infra-rode poort die tot
op een 50 cm afstand draadloos een
bijbehorende printer kan sturen.
Voor wie de HP-fnachientjes niet
kent: ze rekenen volgens de RPN-
methode, de Reversed Polish Nota
tion. Wie er aan gewend is zal er bij
zweren. Wie de methode niet kent -
waarbij men eerst de getallen intikt
en dan de functie - lijkt de reken
machine aanvankelijk onbruik
baar.
Programmeerbaar
Van Texas Instrument zijn pro
grammeerbare pocketsystemen
TI-95 en de TI-74 afkomstig. Ze zijn
heel anders van opzet dan de HP-
modellen. Zijn de HP-machines
'staande' modellen, de Texas' heb
ben een 'liggend' model waarbij
vooral het Qwerty-toetsenbordje
voor het inbrengen van tekst, goed
tot zijn recht komt. Bij de TI-95 (de
opvolger van de populaire TI-59) is
sprake van een LCD-scherm dat
ook liggend is. Het display bestaat
uit een regel van 31 tekens, waar
van er maximaal 16 in beeld zijn,
plus vijf groepen van drie tekens
voor de programmeerbare functie
toetsen.
De kracht van de Ti-machines zit
hem in de mogelijkheid vefschil-
lende modules te gebruiken. Bij
het verwijderen van de modules
blijft de inhoud bewaard met een
eigen lithium batterij. De rekenma
chine zelf heeft een 8 kilobyte
(ruim 8000 tekens) werkgeheugen
aan boord, goed voor 7200 pro
grammastappen of 1000 dataregis-
ters.
Een van de modules bestaat uit
een geheugen-uitbreiding van 8 ki
lobyte. Ook zijn er modules voor
statistische berekening en wiskun
de. Deze bieden extra mogelijkhe
den wanneer zij via zelfgeschreven
programma's worden benut.
De rekensnelheid van de machi
ne is acht keer zo hoog als van het
vorige model. Om de resultaten
vast te kunnen leggen kan men een
thermisch printertje aansluiten of
een cassetterecorder voor het vast
leggen van de zelf uitgedokterde
programma's die in oorspronkelij
ke vorm bewaard moeten blijven
(bibliotheek).
De TI-74 Basicalc is een reken
machine/programmeerbare com
puter-combinatie die er net zo uit
ziet. Hij heeft 70 wetenschappelij
ke en statistische functies en kan
worden uitgebreid met twee modu
les. Een daarvan is de Basic-modu
le, een andere de Pascal-module.
Met Basic kan men 113 gangbare
instructies gebruiken Een apart
handboek wordt bij die module ge
leverd.
Toch was Sinclair's vinding van
niet te onderschatten belang. Hij
bewees dat je dank zij de verklei
ning een 'zakrekenmachine' kon
bouwen die gemakkelijk viel mee
te nemen en evenveel kon als de
elektronische of mechanische kan
toormachines van toen. Het appa
raatje had wel veel batterijen nodig
en de toetsen bleken op den duur
ook niet zo betrouwbaar. Enfin.
Clive Sinclair was een genie, maar
op de afwerking van zijn produk-
ten viel veel af te dingen. Aan het
stroomverbruik kon hij nog niet
zoveel doen. De energie-vriendelij
ke C-Mos chips moesten nog ko
men en de display's van toen waren
opgebouwd uit een soort gloei-
draad-lampjes.
De business- en wetenschappelijke functies in tekst en grafiek zijn moge
lijk op de rekenapparatuur van Hewlett-Packard. (foto gpdi
De nieuwste Canon-printer m gebruik op kantoor. Het apparaat kan e
bedrukken: een doorbraak in deze technologie.
