'Onrust in Armenië
zo goed als voorbij'
4 i
Reeks bizarre processen schaadt aanzien Turkije
Joegoslavië: hard
ingrijpen in Kosovo
Kampuchea: hoop ondanks impasse
Harde maatregelen tegen demonstranten
Garcia van Peru wil hard
optreden tegen guerrilla's
Gorbatsjov: harde aanpak
ii etnische conflicten
bij
Bonn beperkt
oefenvluehten
Brand geblust
op booreiland
Italiaanse politici van
'deal' met mafia beticht
Meer dan eenautomuseum
Autotion Attraktiepark
ZAIERUAG AU JULI iy«
BUITBILAND' r
PAGINA 5
MOSKOU (Rtr/AP) - In de Sov
jetunie zijn maatregelen geno
men tegen Armeniërs die blij
ven demonstreren voor aan
sluiting van NagornAy-Kara-
bach bij Armenië. Russische
media maakten daarvar^ giste
ren melding. Volgens het pers
bureau Tass stabiliseert de si
tuatie in deze Russische repu
bliek zich nu.
Volgens de vakbondskrant Troed
is door de autoriteiten in de Sovjet
republiek Armenië tegen 44 perso
nen een gerechtelijk vooronder
zoek begonnen. Ze zouden met
spandoeken door de Armeense
hoofdstad Jerevan zijn getrokken.
Ze eisten dat Nagorny-Karabach
wordt losgekoppeld van de repu
bliek Azerbedzjan. Daarnaast zou
den al vier processen worden ge
voerd.
In het vakbondsblad staat niet
hoeveel mensen in het kader van
de onderzoeken zijn gearresteerd.
Wel werd bekendgemaakt dat bij
een van de zaken een tiener is be
trokken. Volgens Troed zijn verder
al verscheidene Armeense functio
narissen officieel berispt omdat zij
er niet in waren geslaagd de rellen
te beëindigen. Sommigen van hen
zijn zelfs gedegradeerd.
Ook leden van de milities zouden
'harde maatregelen' te wachten
staan. „De ordediensten worden
versterkt met nieuwe mensen", al
dus het blad dat daarmee aangaf
dat er koppen zullen gaan rollen in
Armenië.
Troed meldde verder dat de vori
ge maand benoemde minister van
binnenlandse zaken van Armenië,
Aroetjoenjan, stappen heeft geno
men tegen motorrijders, die in gro
ten getale 'protestritten' maken
over een aantal pleinen in Jerevan
en andere steden. Van hen werden
37 gearresteerd, verloren 155 hun
rijbewijs en kregen 310 een boete,
aldus de krant.
Zij schreef voorts dat het minis
terie een samenwerking is aange
gaan met de plaatselijke media om
een einde te maken aan de stroom
geruchten die aan de onrust had
den bijgedragen. Zo circuleerde
onder meer het bericht dat in Jere
van 100 ambtenaren hun ontslag
hebben ingediend omdat hun werk
in strijd was met hun ideeën over
Nagorny-Karabach.
Volgens het persbureau Tass is
de situatie nu dus vrij rustig, maar
wordt 'op aandringen van aanstich
ters' hier en daar nog gedemon
streerd of gestaakt. Ook Tass meldt
dat tegen partij- en regeringslei
ders die bij de onrust betrokken
waren geweest disciplinaire maat
regelen zijn genomen. Het persbu
reau prees de 'ferme houding' die
thans werd ingenomen tegen ver
dere onrust in de republiek.
LIMA (GPD) De Peruaanse pre
sident Alan Garcia wil harder op
treden tegen linkse guerrillastrij
ders en hun sympathisanten. Gar-"
cia heeft het Peruaanse volk opge
roepen om vertrouwen te hebben
in leger en politie. Ter gelegenheid
van zijn derde verjaardag als presi
dent diende hij bij het parlement
drie voorstellen in om "het terroris
me van de Peruaanse bodem te
kunnen verbannen".
door
Rob Sprenkels
Garcia onthulde dat het in 1980
begonnen politieke geweld al
15.000 doden heeft opgeeist. Hij wil
de militaire politie weer belasten
met de juridische vervolging van
de rebellen. Anderhalfjaar geleden
was die taak op zijn initiatief over
gedragen aan het openbaar minis
terie. Links vreest nu een ware
heksenjacht. In het vervolg zijn
niet alleen de terroristen strafbaar,
maar ook het intellectuele kader en
zij die lid zijn van guerrilla-organi
saties.
In de Peruaanse praktijk kan dat
verregaande gevolgen hebben voor
tal van linkse belangengroepen en
publicisten die min of meer open
lijk sympathie tonen voor de ver
schillende guerrillabewegingen.
Met name de dagen van 'El Diario',
de spreekbuis van de maoïstische
Sendero Luminoso-beweging lij
ken geteld. "De wetsvoorstellen
betekenen een legalisering van de
volkerenmoord", zo voorspelt een
extreem-radicale vakbondsleider.
De sfeer blijft uiterst gespannen.
Bij wijze van antwoord kwam het
een paar uur na de toespraak van
Alan Garcia tot nieuwe aanslagen
op het Peruaanse elektriciteitsnet.
Bijna de hele hoofdstad Lima zat
gisteren, evenals die avond tevo
ren. een uur in het donker. Eerder
hadden de autoriteiten toegegeven
dat ze de afgelopen dagen 'uit voor
zorg' meer dan 4.000 mensen had
den gearresteerd.
Harde maatregelen, maar vol
gens president Garcia zijn ze nood
zakelijk. "Het terrorisme maakt
misbruik van onze democratie en
onze persvrijheid", zo stelde hij. En
de president riep op tot nationale
eenheid. "Eenheid die voorkomt
dat het terrorisme de democratie
aantast", aldus Garcia, "eenheid
om te voorkomen dat de buiten
landse grootmachten ons verdeeld
en zwak aantreffen".
Garcia deed een dringend be
roep op vakbonden en onderne-
Alan Garcia.
mers om samen met zijn regering
rond de tafel te gaan zitten. Hij gaf
toe dat de moeilijke economische
tijden nog niet voorbij zijn. Maar
hij toonde de nodige hoop voor de
toekomst. Geen woord over de in
flatie die tot 500 procent dreigt op
te lopen. Geen Peruaan die weet
hoe hij dat moet blijven bijbenen.
MOSKOU (AFP/Rtr/DPA/UPI) -
Sovjetleider Michaïl Gorbatsjov
heeft gisteren op een zitting van
het Centraal Comité aangedrongen
BONN (Rtr-AFP) - Militair toestel
len mogen in Westduitsland
voortaan minder oefenvluehten op
geringe hoogten maken. Dat heeft
minister van defensie Rupert
Scholz gisteren bepaald. Een volle
dig verbod is volgens hem echter
onmogelijk. „Het is de prijs die we
moeten betalen voor onze veilig
heid".
In de Bondsrepubliek zijn de
laatste tijd stemmen opgegaan om
het laagvliegen beneden de 500 me
ter te verbieden, vanwege de ge
luidsoverlast maar vooral gezien
het forse aantal ongelukken met
militaire toestellen. Tot dusver zijn
dit jaar twintig vliegtuigen neerge
stort, sommige vlakbij kerncentra
les.
Buitenland kort
Wederopbouw
De hulporganisatie van de VereJ
nigde Naties voor de Palestijnen,
UNRWA, helpt duizenden Palestij
nen met de wederopbouw van de
vluchtelingenkampen in Libanon.
Chatilla en Bourj el-Barajneh, de
twee grootste vluchtelingenkam
pen in Libanon, werden voor het
eerst hevig beschadigd -door het
binnenvallende Israëlische leger in
1982. In de afgelopen driejaar zijn
ze bovendien regelmatig bescho
ten bij gevechten tussen de PLO en
shi'itische moslims. Het kamp
Chatilla ligt in puin. Bourj el Baraj-
neh is hevig beschadigd. Nu wo
ningen echter weer hersteld wor
den en alle puin wordt wegge
ruimd, keren steeds meer gezinnen
terug naar de vluchtelingenkam
pen in Bayrut.
Wapenhandel
Het Westduitse vliegveld in
Frankfurt is het middelpunt van
een grootscheepse illegale wapen
handel tussen Europa en het Golf-
gebied. Dit schrijft een Westduitse
journalist in een boek dat begin au
gustus verschijnt. Volgens Jürgen
Roth heeft de Westduitse nationale
luchtvaartmaatschappij Lufthansa
nog in juni dit jaar militaire goede
ren naar Iran vervoerd. Een woord
voerder van het Westduitse vlieg
veld ontkent de onthullingen van
de journalist ten stelligste.
Ambassades Kabul
Minstens vier Westeuropese am
bassades in Kabul gaan hun perso
neelsleden, die niet direct nodig
zijn, naar huis sturen nadat de Af
ghaanse hoofdstad afgelopen week
herhaaldelijk door het islamitisch
verzet met raketten is bestookt.
Een westerse diplomaat heeft dat
gezegd. Bezorgdheid over de vei
ligheid deden vier ambassades be
sluiten het aantal personeelsleden
in te krimpen. Verleden week za
terdag werd de Franse ambassade
getroffen door een raket van de is-
lamistische opstandelingen. On
duidelijk is om welke ambassades
het zou gaan.
Airbus
Een team deskundigen van de
Internationale Organisatie voor de
Burgerluchtvaart is gisteren in Te
heran gearriveerd om het ongeluk
met de neergeschoten Iraanse air
bus nogmaals te onderzoeken.
op strengere straffen voor perso
nen die 'etnische onrust' in het
land proberen te zaaien. Op de bij
eenkomst, die was gewijd aan de
verwezenlijking van de hervor-
mingsbesluiten van de laatste par
tijconferentie, uitte Gorbatsjov
zich verder opnieuw bezorgd over
de tegenstand van 'conservatieve
krachten' tegen zijn beleid van
glasnost en perestrojka.
Volgens Gorbatsjov komen 'na
tionalistische hartstochten' de te
genstanders van zijfl hervormings
beleid goed van pas. De secretaris
generaal wees drie oorzaken aan
van de 'huidige verslechtering' van
de betrekkingen tussen de ver
schillende volken in de Sovjetunie.
Eén daarvan is dat de autoriteiten
gedurende vele jaren niet genoeg
aandacht hebben besteed aan de
specifieke behoeften van de volken
en etnische groeperingen. Het was
duidelijk dat Gorbatsjov zinspeel
de op de problemen in Azerbad-
zjan en Armenië.
Op de bijeenkomst zijn geen wij
zigingen aangebracht in de samen
stelling van de Sovjetleiding, aldus
Tass. Voor de zitting staken talrijke
geruchten de kop op dat wellicht
het uit dertien leden bestaande Po
litburo zou worden gewijzigd.
BELGRADO (AP) - De Joegoslavi-
sche partijleiding wil hard ingrij
pen in de provincie Kosovo om een
eind te maken aan de voortduren
de onlusten in dat gebied. Het Cen
traal Comité heeft gisteren beslo
ten dat extra oproerpolitie naar de
provincie wordt gestuurd. Zij moe
ten de strijdende partijen scheiden.
Dat ziin de etnische Albanezen, die
LONDEN (Rtr/DPA) - De brand
die meer dan drie weken woedde
op het olieplatform 'Piper Alpha'
voor de Schotse kust is gisteren ge
blust. De Amerikaanse oliemaat
schappij Occidental Petroleum, ei
genaresse van het platform, heeft
dit bekendgemaakt. De Texaanse
specialist voor het klaren van der
gelijke grote brandklussen, 'Red'
Adair, slaagde er in ook het vuur in
de laatste van de vijf olieputten te
doven. Adair en zijn ploeg zijn nu
bezig de putten met cement dicht
te gooien.
Bij de ramp op het olieplatform,
één van de ergste ongelukken in de
geschiedenis van de olie-industrie,
kwamen minstens 167 i
circa 90 procent van de bevolking
van Kosovo uitmaken, en de Servi
sche en Montenegrijnse minderhe
den in de provincie.
Het Centraal Comité was spe
ciaal bijeengekomen voor het be
spreken van de problemen in Kos
ovo, een aan Albanië grenzende
provincie. Al in 1981 braken bloed
ige rellen uit in Kosovo, het armste
gebied in Joegoslavië. Sindsdien
hebben zo'n 30.000 Serven en Mon-
tenegrijnen de provincie verlaten.
Naar hun zeggen omdat ze gedis
crimineerd werden, maar het is
heel goed mogelijk dat ze uit eco
nomische motieven uit de straatar
me provincie zijn gevlucht.
In oktober vorig jaar werd de pa
ra-militaire rijkspolitie naar Koso
vo gestuurd vanwege de steeds ho
ger oplopende spanningen tussen
de verschillende etnische minder
heden. Vidoje Zarkovic, een Mon
tenegrin die deel uitmaakt van het
comité zei: „Joegoslavië moet
vanuit het hele land meer veilig
heidstroepen sturen om recht en
orde te handhaven in Kosovo".
De Servische partijleider Slo
bodan Milosevic, een man van de
harde lijn, sprak over harde maat
regelen tegen etnische Albanezen.
Hij noemde ze 'contra-revolutio
nairen en een gevaar voor het soci-
aialisme in Joegoslavië'.
VENETIE - In Venetië mag het weer dan wat beter zijndaar hebben ze weer andere problemen. De stank van al
gen en rottend onkruid in de kanalen van Venetië is zo ernstig dat de gondeliers en hun passagiers het tegenwoor
dig met een mondmasker op doen. Binnenkort wordt in dit 'Giethoorn van het zuiden' begonnen met een grote
bagger- en schoonmaakoperatie. (foto anp»
BOGOR - Hoewel de informele be
sprekingen geen gezamenlijke ver
klaring heeft opgeleverd, is de his
torische ontmoeting van alle partij
en die in Kampuchea met elkaar in
conflict zijn, toch hoopvol geëin
digd. Alle deelnemers gingen ak
koord met de instelling van een
werkgroep die de aspecten van een
politieke vredesregeling voor het
Kampucheaanse probleem moet
onderzoeken en vervolgens aanbe-
door
Bob Mantiri
velingen moet doen voor een nieu
we informele ontmoeting. De
werkgroep krijgt tot december de
tijd.
Niemand mocht ook verwachten
dat de informele ontmoeting in de
Indonesische hoofdstad Jakarta
concrete resultaten zou opleveren.
De tegenstellingen tussen de de
Khmer- groepen onderling zijn niet
opgeheven en evenmin is Vietnam
met concrete voorstellen gekomen.
De Singaporese minister van bui
tenlandse zaken, Dhanabalan. be
schuldigde de Vietnamese premier
Ngyen Cao Thach ervan 'met veel
glimlach' naar Jakarta te zijn geko
men, echter zonder enkel nieuw
voorstel.
Binnen de Asean, de Associatie
van Zuidoostaziatische landen, is
met enig wantrouwen de diploma
tieke verrichtingen van de Indone
sische minister van buitenlandse
zaken, Alex Alatas, gevolgd. Vol
gens Thailand en Singapore is mi
nister Alatas naïef in zijn houding
tegenover Vietnam.
De Rode Khmer-delegatie be
schuldigde de Vietnamezen ervan
de informele ontmoeting voor pro
paganda te willen uitbuiten. Die
vraag werd ook aan premier Thach
gesteld op een persconferentie. De
Vietnamees barstte in woede uit en
zei dat het een' belediging is voor
alle partijen om te denken dat dit
een propagandastunt is van Hanoi'.
Thailand en Singapore hebben
ook geprotesteerd tegen het feit
dat minister Alatas zonder hun
voorkennis een gemeenschappelij
ke verklaring had willen uitgeven.
Er was de hele avond gewerkt aan
een slotverklaring, maar de Thais
gingen niet akkoord met de inhoud
van de verklaring, waarna Alatas
met een eigen verklaring kwam.
Daarin probeerde hij volgens de
Thaise delegatieleden de scherpe
tegenstellingen tussen de partijen
probeerde te verbloemen.
Na afloop van de diplomatieke
exercitie in Bogor bestaat de in
druk dat Vietnam als overwinnaar
uit de informele ontmoeting is ge
komen. Iedereen kwam met con
crete voorstellen, zelfs Sihanouk.
In zijn vijf punten omvattend plan
wil hij de huidige regering in
Phnom Penh erkennen en een
plaats geven in een toekomstige re
gering die, na de volledige Vietna
mese troepenterugtrekking, Kam
puchea voorlopig moet besturen.
Maar Thach kwam met oude eisen
die hij in een nieuw jasje had gesto
ken.
De aanwezigheid van prins
Norodom Sihanouk in Jakarta
heeft, de gang van zaken nauwe
lijks beïnvloed. Zijn boodschap
aan de leiders van de vier Khmers
groepen werd met respect aange
hoord, maar het had geen enkel
draagkracht. De voorstellen van de
prins, die als speciale gast van pre
sident Soeharto in Jakarta was, wa
ren meer idealistisch dan realis
tisch.
Maar het was, zoals gezegd, prak
tisch onmogelijk dat er spijkers
met koppen zouden worden gesla
gen, omdat de belangrijkste ac
teurs niet aanwezig waren. Dat zijn
de Sovjetunie en China. Zolang de
ze twee landen niet bij het overleg
worden betrokken, is geen oplos
sing in zicht voor het al tienjaar du
rend Kampucheaanse conflict. De
hoop is nu gevestigd op de werk
groep en die zal waarschijnlijk toe
werken naar nieuwe informele ont
moetingen tussen alle partijen plus
waarnemers uit Moskou en Beij
ing.
NAPELS (Rtr) - Volgens een Itali
aanse onderzoeksrechter, Carlo
Alemi, hebben leidende christen
democratische politici in 1981 de
geheime dienst ertoe aangezet in
zee te gaan met een mafiabaas om
een ontvoerde politicus uit eigen
kringen vrij te krijgen. Het zou
gaan om Raffael Cutolo, lid van de
Napolitaanse Camorra-bende die
LANCERING. De voorbereidin
gen voor de lancering van het Ame
rikaanse ruimteveer Discovery,
ruim twee jaar na het dramatische
ongeluk met de Challenger, lopen
bepaald niet op rolletjes. Bij proef
nemingen voor de generale repeti
tie traden mechanische problemen
op waardoor die tot na het week
einde zijn uitgesteld. De lancering
staat voor begin september op het
programma.
in een zwaarbewaakte gevangenis
levenslang uitzit wegens moord.
De bewuste politicus uit Napels,
werd in juli 1981 na drie maanden
door de Rode Brigades vrijgelaten
tegen betaling van een losgeld van
naar schatting twee miljoen gul
den. Volgens Alemi ontving Cutolo
als 'tegenprestatie' voor geleverde
diensten eenzelfde bedrag, alsme
de enkele overheidsopdrachten in
de bouw.
De zaak kan veel stof doen op
waaien in Italië omdat in het verle
den vaker is beweerd dat leidende
christen-democratische politici on
derhandelingen met extremisten
zouden hebben aangemoedigd. In
1978 weigerden de partij (DC) en de
regering in zee te gaan met de Rode
Brigades die toen hun voorman.
Aldo Moro, hadden ontvoerd. Moro
werd later vermoord teruggevon
den.
ADVERTENTIE
voor f9,75
Rosmalen, bij 's-Hertogenbosch
ATHENE "Verheerlijking van
smokkel". Aldus luidt de aan
klacht tegen de in Ankara werken
de schrijver en uitgever Muzaffer
Erdost. Erdost publiceerde iri 1966
een boekje 'Vraaggesprek in
Semdinli' waarin wordt beschre
ven hoe de bewoners van een afge
legen grensplaats in Zuidoost-Tur-
kije hun elementaire inkopen
thee en petroleum doen. Dat
doen ze in een winkel aan de Iraak-
door
Frans van Hasselt
se kant van de grensrivier, omdat
de dichtstbijgelegen Turkse stad
een voettocht van drie dagen vergt.
Bij datzelfde plaatsje Semdinli is
in 1984 de Kurdische guerrillastrijd
begonnen, die nog steeds voort
duurt. Maar Erdost betoogde voor
de rechtbank dat zijn geschrift een
situatie van 25 jaar geleden be
schrijft en dat het de smokkel niet
verheerlijkte, maar alleen verklaar
de.
In de Turkse pers is verwonderd
gereageerd op deze aanklacht, hoe
wel men in deze gelederen langza
merhand wel het een en ander ge
wend is. De bekendste Turkse ver
halenschrijver Azis Nesin is samen
met de grijzende socialistenleider
Ali Aybar aangeklaagd, omdat ze
het bestaan van het Kurdenpro-
bleem in Turkije 'een wetenschap
pelijk vaststaand feit' hebben ge
noemd.
Tegen Turkijes prominentste
journalist, de Europa-specialist Ali
Birand, is dezer dagen 7,5 tot 15
jaar geëist, omdat hij vorige maand
in de Turkse krant Milliyet een
vraaggesprek afdrukte met de lei
der van de Arbeiderspartij Kurdis-
Naar aanleiding van de onrecht
matige manier waarop de Milliyet
toen, na politie-omsingeling, in be
slag is genomen, heeft de directie
van de krant inmiddels zelf een
aanklacht ingediend. Over de hele
linie worden Turkse aanklagers de
laatste tijd steeds vaker het mik
punt van, al of niet formele, be
schuldigingen in de Turkse pers.
De meeste kritiek betreft nog al
tijd het proces in Ankara tegen de
twee communistenleiders Haydar
Kutlu en Nihat Sargin. Ze werden
vorig najaar bij terugkeer op het
vliegveld van Ankara in hechtenis
genomen en zouden dagenlang zijn
gefolterd, hetgeen althans aan
gaande Sargin medisch is beves
tigd. Sinds juni is er eens in de twee
weken een zitting en de internatio
nale belangstelling begint nu iets
te tanen.
Bij de voorlaatste zitting hebben
de advocaten ook een aanklacht in
gediend tegen één van de 260 aan
klagers, omdat hij hen bij binnen
komst wilde laten fouilleren. Drie
zittingen waren nodig om aan
klacht van 231 bladzijden voor te
lezen, een soort essay waarin Plato
met Marx in één adem wordt ge
noemd als wegbereider van het
communisme. "Wie staat hier ei
genlijk terecht?", is opnieuw de
vraag in de Turkse pers, die maar al
te goed beseft hoezeer dit proces
Turkijes reputatie in Europa
schaadt.
Een optimist kan zich natuurlijk
verheugen over het verschijnsel
dat de politieke aanklagers in Tur
kije steeds meer in het defensief
beginnen te raken, maar intussen
nadert de hechtenis van Kutlu en
Sargin haar eerste verjaardag zon
der dat er garanties zijn dat het de
laatste is.
De Turkse regering zit er ook
kennelijk mee in haar maag, maar
'zij mag niet ingrijpen in de onaf
hankelijke rechtspraak', luidt keer
op keer het commentaar. De wets
artikelen die Kutlu en Sargin zou
den hebben overtreden spreken
van het 'ondermijnen van Turkijes
reputatie in het buitenland' waar
voor een minimumstraf van vijf
jaar geldt. Op het uitlokken van de
overheersing van één klasse over
de andere, communisme dus, staan
nog hogere straffen. Evenals op
'het ondermijnen van het nationaal
gevoel.
De meeste Turkse commentato
ren zien in, dat Turkije met wetsar
tikelen als deze en door de manier
waarop ze worden gehanteerd,
geen schijn van kans maakt op het
Mede daarom hadden ze hun hoop
gesteld op de aangekondigde wijzi
ging van het Wetboek van Straf
recht. Het was dan ook extra te
leurstellend dat het ministerie van
justitie onlangs bekend maakte de
betreffende artikelen slechts zul
len worden veranderd wat betreft
de strafmaat, die zal worden gehal
veerd.
