Als geld geen rol speelt
Jj^^jl^BULAG^AfUiE^EIDSCH/ALPHEN^AGBLAD
Luxe-appartementen: een nieuwe trend op de woningmarkt
ZATERDAG 30 JUL11988
EXTRA
PAGINA 15
Tegelijk met een hernieuwde
hang naar wonen in de bin
nenstad doet zich op de wo
ningmarkt een nieuw ver
schijnsel voor. Luxe-appar
tementen in de prijsklasse
van grofweg zo'n 2,5 ton tot
een half miljoen voorzien in
een groeiende behoefte.
Bouwers en makelaars
springen daar gretig op in,
en lanceren daarbij smakelij
ke terminologie. Wonen heet
opeens 'resideren'. Wie een
paar centen over heeft kan
er vorstelijk van genieten.
Verslag van een nieuwe
trend in de Leidse regio.
door Bart Jungmann
Luxe-appartementen zijn het gat
in de markt. A. Swaak, directeur
van het Leidse bouwbedrijf Eri
ca, deed deze uitspraak een jaar
geleden in deze krant, en een aan
tal direct betrokkenen zegt het
hem nu na.
De Noordwijkse makelaar M. Sede-
laar en zijn Leidse collega J. Verhoe
ven doen het zonder aarzelen. Alleen
D. de Vreede, medewerker onroerend
goed bij Erica en één van de weinigen
die tijdens deze bouwvakvakantie het
bedrijf bemannen, drukt zich een jaar
later iets voorzichtiger uit- dan zijn
baas: "Een gat in de markt, dat is mis
schien wat te sterk uitgedrukt. Maar
er is zeker een markt voor. Dat wel".
Voorzover dat gat er inderdaad is,
zijn makelaars en bouwbedrijven
druk bezig het te dichten. Links en
rechts wordt druk geadverteerd met
luxueuze appartementen waarin alle
voordelen van aangenaam wonen zijn
samengebracht. Een markt die is toe-
gespitst op één- en tweepersoonshuis
houdens waarvoor geld en een tuin
geen rol spelen (de prijzen voor dit ty
pe appartementen beginnen bij
250.000 gulden en kunnen gemakke
lijk oplopen tot een half miljoen).
Resideren
Sedelaar schermt met een fraai uit
gevoerde folder, waarmee aspirant-
kopers worden lekker gemaakt vooi
acht appartementen op de Noord
wijkse boulevard, ingeklemd tussen
discotheek Boule Seven en café-res
taurant De Blauwe Gans. Erica doel
sjiek met een monumentaal pand aan
de Leidse Botermarkt, waarin vroe
ger C&A was gevestigd en dat vanal
dit najaar onder de naam Residence
Corenbrugghe onderdak biedt aan ell
appartementen.
Data Verhoeven makelaardij heeft
de meest verse aanbieding in huis: op
een punt aan de Kanaalweg in Leiden
waar nu nog een bungalow staat,
wordt dit jaar begonnen met de bouw
van 22 luxe-appartementen. Hier wo
nen is resideren op stand, zo luidt de
verleidelijke omschrijving in de ad
vertentie.
En daar blijft het niet bij: de zater
dagse pagina's vol onroerend goed ge
ven meer voorbeelden van bouwbe
drijven die gaten in de markt vullen.
De beter gesitueerden worden naar
Leiderdorp gelokt met Plan Buiten
hof, in Lisse lonkt Mendelstaete, de
gemeente Oegstgeest heeft twee plek-'
ken bestemd voor de bouw van luxe
appartementen en in de Katwijkse
nieuwbouwwijk Rijnsoever bouwt
het Bouwfonds Nederlandse Ge
meenten twintig luxe-appartemen
ten.
In een periode waarin er grote be
hoefte bestaat aan woningen in de
prijsklasse tussen de twee en drie ton,
zoals de Nederlandse Vereniging van
Makelaars afgelopen week op grond
van eigen onderzoek concludeerde,
kunnen de luxe-appartementen wel
licht voor enige verlichting zorgen.
Maar makelaar Verhoeven denkt van
niet. "Daarbij ging het toch vooral om
eengezinswoningen. Daaraan is in
derdaad een grote behoefte. Wij mer
ken dat zelf ook. Als zich een aanbod
in die categorie voordoet, dan is daar
binnen een paar dagen een koper voor
gevonden. Ik zou voor de Leidse regio
die behoefte zelfs nog willen uitbrei
den. Dat begint in feite al bij huizen
vanaf anderhalve ton".
Toch kunnen de luxe-appartemen
ten indirect misschien toch de krapte
uit de woningmarkt weghalen. Als be
langrijke kandidaten voor luxe-ap
partementen gelden de senioren,
zoals Verhoeven ze noemt. Oudere,
niet onbemiddelde mensen van wie
de eventuele kinderen de deur uit zijn
en die af willen van de rompslomp
i te groot huis. Zij kiezen
minder ruimte maar veel comfort. De
stoelendans kan dan van onderaan af
beginnen en aldus de gewenste door
stroming bewerkstelligen.
Doorstroming is een kernbegrip in
het verhaal van de makelaars. Niet al
le gemeenten zijn volgens de drie des
kundigen doordrongen van de nood
zaak daarvan. Sedelaar: "Noordwijk
is nogal voorzichtig op het gebied
luxe-appartementen. De nadruk ligt
op bouwplannen in de premiesfeer.
Omdat het aantal te bouwen
gen vastligt volgens richtlijnen van de
landelijke overheid, gaat dat ten koste
van duurdere projecten in de particu
liere sfeer".
Heel anders is het verhaal van Eri
ca's woordvoerder De Vreede. "We
zijn zeer te spreken over de gemeente
Leiden. Op alle
overleg en dat is elders nog weieens
anders. Ook al omdat de baas hier
goed ingeburgerd is, doen we daarom
ook zoveel in Leiden".
De hartelijke betrekkingen tussen
Erica en het College
Leiden bevestigen het verhaal
Vreede. Onlangs nog beklem
Marietje van der Molen, de
PvdA-wethouder, de noodzaak
duurder wonen om eenzijdige wo
ningbouw en dichtslibben van de hui
zenmarkt te voorkomen.
Gevraagd naar een omschrijving
van de mensen die 'in' zijn voor luxe-
appartement, komt Sedelaar tot het
volgende signalement: "Allereerst is
er inderdaad die groep ouderen. Daar
naast jeugdige echtparen of
wonenden die allebei willen blijven
werken, die geen kinderen of nóg
geen kinderen willen, en die een ge
rieflijke en gemakkelijke woonvorm
zoeken. Jongelui die dus bijvoorbeeld
een maand afwezig zijn in het besef
dat hun woning goed tegen inbraak is
beveiligd". Dit type appartementen
heeft de beschikking over videobewa
king.
Verhoeven: "Het heeft alles te ma
ken met meer welvaart, want dat ar
gument van beveiliging geldt bijvoor
beeld ook voor ouderen die in een zui
delijk land overwinteren. Ook voor
die groep is een luxe-appartement bij
uitstek geschikt".
Het signalement dat Verhoeven van
de doelgroep geeft, wijkt overigens af
van dat van Sedelaar. De jongeren,
die hij beschouwt als starters op de
huizenmarkt, zijn nog niet toe aan het
begrip luxe. Met 'gewone' apparte
menten, zoals die worden gebouwd
aan het einde van de Oude Vest in Lei
den, zijn zij volgens Verhoeven beter
gediend. Hij treedt daarvoor ook op
als makelaar en bevestigt zijn eigen
woorden: de ruim negentig apparte
menten die dit najaar gereedkomen
zijn bijna allemaal al verkocht. Nee,
bij potentiële bewoners van luxe-ap
partementen denkt Verhoeven eerder
aan gesettelde veertigers: "Man en
vrouw verdienen allebei goed en heb
ben allebei geen gelegenheid om een
groot huis te onderhouden".
Yuppies
M. Sedelaar: Het staat of valt
met de lokatie". (foto Wim Dijkman)
J. Verhoeven: "Mensen die kie
zen voor minder ruimte maar veel
comfort". (foto Jan Holvast)
D. de Vreede (Erica): "Het zijn
vooral mensen die de stad weer
opzoeken". (foto Jan Holvast)
De Vreede ten slotte daarover: "Het
zijn vooral mensen die'de stad weer
opzoeken, die hoge kosten hebben
voor een teveel aan ruimte en mis
schien wel weer de gezelligheid op
zoeken. In zo'n appartementencom
plex heb je immers snel je loopje.
Maar eigenlijk vind ik het moeilijk om
zo in categorieën te denken". Toch be
trapt De Vreede zichzelf er op in het
kader van de C&A-verbouwing te
spreken van yuppie-appartementen.
De plattegronden in de diverse fol
ders bevestigen het door bouwers en
makelaars opgeroepen beeld. De
meeste ruimte wordt gespendeerd
aan de woonkamers die variëren van
veertig tot zestig vierkante meter (Se
delaar: "Oudere mensen brengen de
meeste tijd thuis door. In de woonka
mer dus"). Van de twee slaapkamers
is er één groot, de andere tamelijk
klein (Verhoeven: "Je hebt het per
slot van rekening over tweepersoons
huishoudens en die kleine slaapka
mer kan dus eventueel als logeerka
mer dienst doen").
Ook de appartementen die bouwbe
drijf Erica aan het Rapenburg heeft
gerealiseerd zijn een goed voorbeeld
van aangenaam wonen. Verhoeven:
"En dat zijn eigenlijk de enige luxe-
appartementen die je op dit moment
in Leiden hebt. Vandaar dat die be
hoefte ook zo groot is".
De Vreede over de acht wooneen
heden aan het Rapenburg: "Het zijn
appartementen in de orde van vier ton
tot een half miljoen. Mooie lokatie,
een oud gerenoveerd pand, daardoor
heeft het wel iets speciaals. Als je ook
ziet wat daaruit is voortgekomen, dat
is echt een openbaring. Heel afwisse
lend. In het ene appartement ouder
wetse plavuizen, het andere aparte-
ment is supermodern".
Er is een aantal trefwoorden waar
mee het predikaat 'luxe' aan een ap
partement kan worden toegevoegd.
Verhoeven zet ze op een rijtje: lokatie,
kwalitatief goede uitvoering, ruimte,
veiligheid, comfort, behoorlijke par-
keermogelijkheden en exclusiviteit.
Het eerste trefwoord, lokatie, is
misschien wel het belangrijkste. Ver
hoeven: "Ik weet van appartementen
aan Amsterdamse grachten waarvoor
werkelijk de meest krankzinnige prij
zen worden betaald". Sedelaar: "Het
staat of valt met de lokatie. Ik kan me
appartementen voorstellen die drui
pen van de luxe en die toch niet ver
kopen omdat het uitzicht niet leuk is.
Daarom is een project voor luxe-ap
partementen aan de Parallel Boule
vard in Noordwijk ook afgeblazen.
Want waar keken de mensen op uit?
Op de achterkant van horeca-gelegen-
heden. Een belangrijk motief om in
Noordwijk een luxe-appartement te
kopen is juist het uitzicht op zee".
De zeven woontorens rond Huis ter
Duin zijn daarvan de duidelijkste be
vestiging. Sedelaar ontkent dat de
Noordwijkse boulevard ten prooi is
gevallen aan projectontwikkelaars
die er één langgerekte appartemen-
tenstrook van hebben gemaakt. "Ga
maar na wat er staat. Het merendeel is
toch hotels en horeca. Ik denk juist
dat er in Noordwijk een goede afwis
seling is. Vergelijk dat eens met de
boulevard in Katwijk, die vind ik veel
eentoniger. Alleen maar woonhui
zen".
Wat de parkeermogelijkheden be
treft, die lopen nogal uiteen. Aan de
Kanaalweg komt een parkeergarage,
maar de aanstaande bewoners van het
C&A-complex worden in hun folder
verwezen naar parkeergarages in de
buurt. Het Noordwijkse project waar
voor Sedelaar als bemiddelaar op
treedt, voorziet evenmin in een eigen
parkeerruimte. De makelaar: "Maar
parkeren is niet zo'n probleem in
Noordwijk. Alleen op een mooie zon
dag staat het al vanaf elf uur 's mor
gens vol".
Sauna
Sommige appartementenbouwers
realiseren onder de noemer 'luxe' ook
nog allerlei bijkomende voorzienin
gen als een zwembad en een sauna. In
deze drie projecten is daarvan geen
sprake. Verhoeven: "Het lijkt me ook
niet echt belangrijk. Ik heb wel klan
ten gehad die een huis kochten waar
in een sauna was geplaatst.
Gedverdemme een sauna, zeiden ze,
en het eerste wat ze deden was dat
ding eruit breken. Het gaat in de eer
ste plaats om comfort, ruimte en ex
clusiviteit. Dat laatste is ook heel be
langrijk".
Uit een onderzoek van Amsterdam
se makelaars bleek dit jaar dat het file
probleem een belangrijk argument
was voor het kopen van een luxe-ap
partement in de hoofdstad. Topmen
sen uit het Amsterdamse bedrijfsle
ven zouden gerieflijke woonruimte in
de stad verkiezen boven het landle
ven in het Gooi.
De Vreede van Erica: "In Leiden
geldt dat argument niet, omdat Lei
den qua werkgelegenheid niet zo veel
te bieden heeft. Maar de mensen vin
den het weer wél een aantrekkelijke
stad om in te wonen. Het is een stu
dentenstad waarin een hoop gebeurt.
Wij hebben ook in Den Haag gewerkt,
maar daar ligt de animo om in de bin
nenstad te wonen een stuk lager".
Aan de andere kant ziet hij in de
trek naar de stad wel een verklaring
voor de belangstelling voor luxe-ap
partementen. "In de jaren zestig en
zeventig wilde iedereen buiten wonen
en nu zoeken mensen die comfortabel
willen wonen de stad weer op". Hij
wil daarom desgevraagd best van een
trend spreken.
Verhoeven ziet dat weer anders:
"Volgens mij is de behoefte aan luxe-
appartementen er altijd al geweest, al
leen is er in de stad om de een of ande
re reden nooit i:
Enkele voorbeelden van luxe-appartementen in de Leidse regio, deels in aanbouw, deels al gereed. Bovenaan: het voormalige C&A-onderkomen
aan de Leidse Botermarkt dat onder de naam 'Residence Corenbrugghe' en sjieke woonfunctie krijgt. Linksonder: 8 luxe wooneenheden aan de
Noordwijkse boulevard. Rechtsonder: 'Plan Buitenhof in Leiderdorp.
Verzadiging
Kortom: is op het gebied van luxe-ap-
partementenbouw het punt van ver
zadiging voor wat betreft de Leidse
regio in zicht? Aan de hand van de
projecten waarbij het drietal zelf is be
trokken, moet het antwoord voorals
nog ontkennend zijn. Sedelaar heeft
bijna de helft van de luxe-apparte
menten aan de Noordwijkse boule
vard verkocht.
De Vreede van Erica komt tot een
zelfde verhouding voor wat betreft
het C&A-complex. "Als je de helft
hebt verkocht op grond van louter de
tekeningen, dan is dat zeker niet gek.
Want zelfs als je,in het gebouw zelf
gaat kijken is het heel moeilijk je een
beeld te vormen van het eindresul
taat. Aan de reacties merk ik wel dat
we langzaam maar zeker naar een ver
zadigingspunt toe gaan. De apparte
menten raken nog steeds vol, maar
het duurt langer. De huidige koper is
een stuk kritischer geworden".
Verhoeven ziet de zon echter nog
volop in het water schijnen. "Als ik zie
hoe groot de animo is voor de apparte
menten aan de Kanaalweg, waarvoor
we nog maar een paar keer hebben ge
adverteerd, dan zeg ik: binnen twee
maanden is driekwart verkocht".
Over één ding zijn de drie deskun
digen het eens: de mensen die beslag
hebben gelegd op een luxe-apparte
ment zijn spekkopers. Verhoeven:
"Relatief gezien zullen luxe-apparte
menten hun waarde behouden". Se
delaar: "Het is natuurlijk koffiedik
kijken, want het blijft allemaal afhan
kelijk van de ontwikkeling van de
markt. Maar één ding is zeker: de
schone stukjes worden steeds schaar
ser".
De Vreede: "Dat geldt zeker ook
voor Leiden. De mogelijkheden voor
het bouwen van luxe-appartementen
in de binnenstad worden steeds klei
ner. Zeker als je het hebt over verbou
wingen van oude bedrijfspanden. De
Meelfabriek is dan nog een van de
laatste mogelijkheden".
Sedelaar: "Al met al denk ik dus dat
alles wat er nu aan luxe-appartemen
ten wordt gebouwd in de toekomst
courant blijft".
