'Rode Keizer' van Etiopië wil
absoluut niet onderhandelen
'Ziekenhuis moet
niet fungeren
als wachtkamer'
Ondanks nederlaag op nederlaag tegen opstandelingen
Aids-patiënten moeten gezonde mensen beschermen
ADDIS ABEBA - De Etiopische
president Haile Mengistu Mariam
verkeert in een weinig benijdens
waardige positie. Zijn leger lijdt
nederlaag op nederlaag tegen de
talrijke opstandelingenbewegin
gen en in grote delen van zijn land
is gebrek aan voedsel.
door
Toine Berbers
De oorlog is sinds eind maart een
„strijd op leven en dood", zo hield
president Mariam zijn landgenoten
voor. In Eritrea moet de afschei
dingsbeweging EPLF verslagen
worden en opstanden in andere
provincies moeten geneutrali
seerd. De oorlog in Eritrea duurt al
27 jaar, maar pas na grote nederla
gen in maart, gaf het bewind in Ad
dis Abeba toe dat het probleem
meer omvat dan „een stelletje ban
dieten". Nu is de grote leus: „Alles
Naar Het Front".
De Etiopiërs ondervinden dit
aan den lijve. Zij moeten een heel
maandsalaris afdragen als oorlogs
belasting. Werknemers doen dat in
twaalf termijnen, te beginnen met
eind juni. In het hele land worden
op grote schaal razzia's gehouden
om soldaten te recruteren. Op het
platteland trekken speciale ronsel-
brigades rond die iedere potentiële
soldaat meenemen. Jeugdbewe
gingen organiseren bijeenkom
sten, waar dan opeens iedereen
wordt ingelijfd in het leger.
Om te voorkomen dat ouders
hun zonen uit de oorlog houden
door ze naar het buitenland te stu
ren, mogen jongens tussen de 14 en
30 jaar niet meer de grens over. Het
leger is ook begonnen met het op
nieuw oproepen van reservisten.
Dienstplichtigen die hun gevaarlij
ke tijd in het noorden erop hadden
zitten lopen nu de kans dat ze nog
een keer moeten. De ziekenhuizen
m Addis Abeba zijn overvol met
gewonden. Slachtoffers van ver
keersongelukken worden gewei
gerd.
Ruim de helft van de landsbegro-
tmg gaat op aan de oorlog. Toch
moeten ministeries ook een deel
van hun fondsen inleveren voor de
oorlogsinspanning. Daar blijft het
niet bij. Zij staan personeel af, zo
dat hele afdelingen onderbemand
raken. Bovendien wordt „betrouw
baar kader" weggestuurd om amb
tenaren van Eritrese afkomst te
vervangen, aan wier loyaliteit
Mengistu openlijk twijfelt.
Volksverhuizingen
De meeste soldaten gaan naar
Eritrea, waar de vijand het formi
dabelst is. De vluchten van Ethio
pian Airlines naar de Eritrese
hoofdstad Asmara lijken op volks
verhuizingen. Hele muren van do
zen en koffers flankeren de lange
rijen wachtenden op het vliegveld
van Addis Abeba.
Het wachten is nu op het grote te
genoffensief, dat eigenlijk al be
gonnen had moeten zijn. Dë
..Ethiopian Herald" maakt grote
ophef over de herovering van drie
stadjes in de provincies Wollo en
Tigray, maar het Tigray Bevrij
dingsfront (TPLF) had ze gewoon
ontruimd, weten zegslieden. Het
TPLF heeft heel Tigray met uitzon
dering van de hoofdstad Makelle
en grote delen van Wollo in han
den.
Het uitblijven van echte militaire
successen schept een sfeer van ma
laise. Niet alleen in het leger, waar
demoralisering een groot pro
bleem is. ook de bevolking is oor
logsmoe en de kerken zitten vol.
„De oorlog klopt aan iedere deur.
De mensen worden het zat om hun
zonen en hun geld te geven aan een
hopeloze zaak", vertelde een
krijgsgevangen Etiopisch officier
in Eritrea.
Diplomaten, ambtenaren en
hulpverleners in Addis Abeba be
vestigen dat er veel onvrede is over
de strijd in het noorden en over de
voedseltekorten
Het eerste concrete teken van
verzet in het leger kwam vorige
maand, toen Westeuropese en Afri
kaanse ambassades een vlugschrift
van de „Vrije Etiopische Soldaten-
beweging" in de bus kregen. Deze
beweging vertelde in vlekkeloos
Engels dat ze van Mengistu afwil,
omdat die het land ten gronde
richt, en dat ze bereid is met de
guerrillabewegingen te praten. Of
de Vrije Etiopische Soldaten veel
navolging hebben, kan niemand
vertellen, maar het pamflet wordt
heel opmerkelijk genoemd.
Wel is bekend dat er in het leger
en in de regeringstop grote me
ningsverschillen bestaan over de
oorlog. Volgens ingewijden is meer
dan de helft van de ministers en ho
ge partijmensen bereid om met de
Eritrese opstandelingen te onder
handelen. Enkele hoge officieren
geloven niet meer in een militaire
oplossing en willen de onderhan
delingstafel opzoeken.
Dat Mengistu hier met van ge
diend is bleek in februari toen hij
na een bezoek aan het front een
brigade-generaal en enkele andere
officieren liet executeren. Zij had
den kritiek op zijn leiding en pleit
ten voor een dialoog met het EPLF
Andere officieren werden gedegra
deerd.
Tegenstanders van Mengistu
zeggen dat de harde lijn tegen de
guerrillabewegingen een persoon
lijke afwijking van de president is,
maar hij weet zich gesteund door
getrouwen in de leger- en partijtop.
Velen hebben met Mengistu begin
jaren zestig de militaire academie
van Holetta. 50 km buiten Addis
Abeba, doorlopen. Daarnaast
wordt hij beschermd door een pre
sidentiele garde en een geheime
dienst die voor hem door het vuur
gaan.
Een door de opstandelingen op het regeringsleger buitgemaakte Sovjettank
Het 47-jarige staatshoofd, bijge
naamd de Rode Keizer, moet een
uiterst diverse natie bijeenhouden
die zijn huidige grenzen pas eind
vorige en begin deze eeuw kreeg.
Evenals zijn keizerlijke voorgan
gers heeft hij de kunst van 'verdeel
en heers' tot grote hoogten opge
voerd. Ingewijden beschrijven
hem als een behendig politicus, die
zijn concurrenten heeft uitgescha
keld. Er is momenteel in de top nie
mand anders van zijn formaat.
Na de revolutie van 1974 was
Mengistu populair bij de armen.
Hij maakte een eind aan het groot
grondbezit en miljoenen boeren
kregen opeens de beschikking
over de staatsgrond. De armen
waardeerden Mengistu ook omdat
hij trots is op zijn donkere
huidskleur. De lichtere aristocra
ten keken neer op de „zwarten".
Maar naarmate er meer portretten
van hem in het land hangen, neemt
zijn populariteit af, zo menen inge
wijden. „Met honger en oorlog
wordt geen enkele leider populair"
zegt een diplomaat.
Voedselhulp
Bij de vele tegenstanders van de
harde lijn, heeft zich intussen ook
de Sovjetunie geschaard. De Sov
jetunie leverde Mengistu voor acht
miljard gulden aan wapentuig
sinds de opmerkelijke decorwisse
ling van tien jaar geleden, toen
Moskou de Verenigde Staten als
bondgenoot van Etiopië opvolgde
en Washington vervolgens de Sov
jetunie verving als bondgenoot van
Somalië. Er zijn een kleine 10.000
Russen in het land, naast militaire
adviseurs ook veel technici. Dit
jaar gaf Moskou bovendien voor
het eerst voedselhulp: 200.000 ton.
Het Kremlin wil echter dat Addis
Abeba gaat onderhandelen, zo we
ten oost-Europese diplomaten. De
Voor hoogbejaarde patiënten
Vluchtelingen proberen zo goed
Sovjet-leiders hebben aangedron
gen op matiging, niet alleen wat be
treft de oorlog, ook in de land
bouw. Maar Moskou heeft het niet
voor het zeggen in Addis Abeba.
Mengistu is in de eerste plaats na
tionalist, dan pas communist. Hij
heeft al toenadering gezocht tot
China en vooral tot Noordkorea.
Het heeft Moskou jaren gekost
om Mengistu te bewegen tot de
stichting van een communistische
partij. De Arbeiderspartij van Etio
pië (WPE) bestaat nog maar sinds
1984 en heeft 50.000 leden. De
woorden glasnost en perestrojka
zijn sinds medio vorig jaar taboe in
de Etiopische media. Wel hangen
in het hele land hangen de leuzen
„lang leve het proletarisch interna
tionalisme". De Noordkoreaanse
leider Kim II Sung is Mengistu's
grote voorbeeld, niet de nieuwlich
terij uit Moskou.
Ook de hulporganisaties zijn ver
baasd over de onverzoenlijkheid
van het bewind. „De manier waar
op het Internationale Rode Kruis
het land wordt uitgeschopt maakt
diepe indruk", zegt een west-Eu-
ropese arts. Het Rode Kruis beves
tigt dat de regering dreigde met in
beslagname van al haar goederen,
als ze niet overgingen naar het Na
tionale Etiopische Rode Kruis.
Een Afrikaanse VN-diplomaat:
„Ik ben gewoon over problemen te
praten en te onderhandelen. Hier
moet je doen wat de regering zegt,
anders kun je vertrekken". Een
westerse diplomaat: „Hetzelfde
geldt voor de oorlogen. Wat
Mengistu en de zijnen niet hebben
geleerd is de kunst van het com
promissen sluiten".
Een compromis zou verder moe
ten gaan dan de autonomie die
Eritrea vorig jaar bij de nieuwe
grondwet ongevraagd kreeg opge
drongen. Het EPLF verwierp dit
omdat het niet was geraadpleegd
en omdat Eritrea in tweeen werd
gedeeld. Het EPLF liet via de infor
mele contacten die beide partijen
onderhouden weten vast te houden
aan een referendum. Mengistu rea
geerde: „Zie je wel, met die bandie
ten kun je niet praten".
AMSTERDAM - Een oudere da
me, dementerend, maar nog thuis
wonend, breekt haar heup. Zij
wordt opgenomen in het Acade
misch Medisch Centrum in Am
sterdam. De operatie slaagt maar
de vrouw is door de ingreep nog
heftiger gaan dementeren. Terug
naar huis kan niet meer. Ruim vier
maanden ligt de vrouw in een zie
kenhuisbed, terwijl ze eigenlijk al
in een veel goedkoper verpleeg
huisbed had moeten liggen. De or
thopedisch chirurgen maken zich
boos. Het bed is al die tijd bezet,
dus is er al die tijd geen plaats voor
een nieuwe operatie-patient. Moet
een ziekenhuis als wachtkamer
functioneren voor een falend over
heidsbeleid over de verpleeghui-
door
Huub Klompenhouwer
Professor R. Marti, orthopedisch
chirurg, is niet in vaste dienst van
het ziekenhuis. Hij werkt als zelf-»
standig hoogleraar. Zijn inkom
sten zijn mede afhankelijk van het
aantal patiënten dat hij opereert.
De stagnatie van vrijkomende zie
kenhuisbedden raakt dus ook zijn
portemonnee. „Dat niet alleen",
legt de hoogleraar desgevraagd uit,
„Het stagneert ook de opleiding
van jonge artsen die zich in de or
thopedische chirurgie willen be
kwamen".
Marti dreigt samen met zijn col
lega, de traumatoloog E. Raayma-
kers een brief te schrijven, waarin
ze stellen psychogeriatrische pa
tiënten niet te behandelen, als niet
vooraf bekend is dat ze na de be
handeling opgenomen kunnen
worden in een verpleeghuis.
De pers wordt erbij gehaald.
Marti is plots een bekend Neder
lander. Is hij ook niet de chirurg die
Van Basten van zijn enkelblessure
afhielp? Een Amsterdamse huis
arts, boos over de dreiging om geen
demente bejaarden meer te behan
delen. „Dat is de bekende snijziek-
te. Ze spelen liever voor de knappe
ridder, dan dat ze zonder onder
scheid des persoons patiënten be
handelen. Parodieën op de televi
siechirurgen zijn het".
Nieuwbouw
Het kwam gelukkig niet zo ver.
Er is met spoed een werkgroep ge
vormd die zich over de problema
tiek van de opvang van psychogeri
atrische patiënten gaat buigen. En
in Osdorp is een verpleeghuis ge
vonden dat de kans aangrijpt om
een eerder door de minister wegge
streept nieuwbouwplan alsnog te
laten doorgaan. Zo komen er op
korte termijn toch nog bedden vrij
voor de meest urgente psychogeri
atrische patiënten. De werkgroep
gaat zich erop toeleggen oplossin
gen te bedenken voor het tekort
aan verpleegbedden.
Dr. Marti verweert zich tegen be
schuldigingen dat hij alleen maar
op aansprekende successen uit zou
zijn: „Ik heb in het verleden altijd
alle grote topsporters in behande
ling gehad. Ook Cruyff en Krol. Ik
heb daar nooit gebruik van ge
maakt. Bij Van Basten kon het
bli jkbaar niet anders. Maar ik vind
persoonlijk de oudere patiënten
juist veel dankbaarder dan de jon
gere". Zi jn stelling is dat er niet een
tekort aan ziekenhuisbedden hoeft
te zi jn. als andere specialismen met
een minder lange wachtlijst, wat
meer bedden zouden afstaan aan
de sterk groeiende orthopedische
chirurgie. „Maar dat is directiebe
leid In Amerika wordt er in de zie
kenhuizen een beddenverdeling
gemaakt naar behoefte. Daar krijgt
de orthopedische chirurgie gemid
deld 15 procent van de bedden.
Hier in het AMC is het nog geen 4
procent. Juist dit specialisme is de
laatste jaren enorm gegroeid. De
heelkunde daarentegen hoefl
steeds minder ingrepen te verrich
ten. Een galblaas wordt met medi
cijnen behandeld. En zo zijn
veel voorbeelden. Toch blijven die
specialismen hun historisch ge
groeide claims op de beddenverde
ling houden".
Dokter R. Y. Merkus is bij d
Amsterdamse GG GD hoofd
het Opnamebureau Geriatrie. H
vindt de actie van Marti en Raaj
makers misplaatst. Je kunt niet ter
wille van je particuliere praktijl
ouderen het recht op behandel
en verzorging ontzeggen. Aan d
andere kant, zij hebben wel
hun aktie meer bereikt dan al di
dikke dossiers en nota's".
„De kern van het probleem
niet in het AMC. Dat is wat ik ooi
op die aktie van Marti en Raaym;
kers tegen heb. Het is een heel eri
stig, landelijk probleem. In he
AMC ging het om welgeteld e
tiente, van wie wij overigens al lan
wisten dat ze vandaag of morgei
op de urgentielijst zou belander
M9ar breekt zo iemand een heup
dan is er ineens die acute
zaak. Ze hield bijna vier maandei
een bed bezet. Ten onrechte. Daa
begrijp ik Marti wel. En hij heef
ook gelijk als hij zegt dat z<
een ziekenhuis op zo'n afdelin
nooit de verzorging kan krijgei
waar ze-gezien haar situatie rech
op heeft. En hij heeft gelijk als hi
zegt dat zijn particuliere praktijl
daardoor stagneert. Allemaal best
maar dit moet niet worden
speeld over de hoofden van
psychogeriatrische patiënten"
Ambtenaar Hans Pietenbrinl
van de Provincie Noord-Holland, ii
belast met de geestelijke gezond
heidszorg: „Er zijn, zonder meteei
te denken aan beddenuitbreiding
best intelligente en creatieve oplos
singen mogelijk. Ik zeg niet dat he
een optimale oplossing is, maar u
Heemskerk hebben het verpleeg
huis Heemswijk en het St. Jozel
ziekenhuis de capaciteitsuitbrei
ding gevonden in een ombouw vai
een afdeling van het ziekenhuis to
verpleegafdeling voor 17 patiën
ten. Het ziekenhuis moest bedder
inleveren, het verpleeghuis koi
uitbreiden. Maar, let op, ik zeg r~
dat het overal zo zou moeten"
Klinieken
Al van 1981 dateren de eerste
ta's waarin aandacht gevraag!
werd voor de problematiek
psychogeriatrische patiënten. D<
plannen om meer en meer bej.
denoorden te sluiten, de uitbouw
van de verpleeghuizen in te tomei
en het aantal ziekenhuisbedden te
gelijk drastisch in te perken
wel leiden tot probleemgebieden
Uit een nota van de GG GD ii
1985: „Het momenteel bestaandi
tekort aan psychogeriatrische bed
den in de verpleeghuizen is
de de oorzaak van dat patiënten ii
de ziekenboeg van verzorgingshui
zen (lees bejaardenoorden), op ob
servatie-afdelingen en in algemeni
ziekenhuizen liggen te wachten o\
opname"
„Het grote probleem is, zegt Mer
kus, „dat de psychogeriatrische pa-
tienten geen aktiegroep v
Rapporten van vijf jaar geleden,
werkgroepen, krante-artikelen,
helpen niet. Tot die twee chirurgen
ineens dreigen dat ze psychogeria
trische patiënten niet meer zullen
helpen als ze niet tevoren al ee
plaats hebben in een verpleeghui
zodat ze geen sta-in-de-weg zijn
voor huh praktijk. Dan ineens zijn
er camera's te weinig, en staat
dereen op de stoep. Maar vergeten
wordt dat het probleem van de psy
chogeriatrische patient en zijn o
geving met een wachttijd voor c
name in een verpleeghuis zeker
groot is. -En dan druk ik me v
heel voorzichtig uit".
In een vandaag uitgegeven ver
klaring moedigt de Evangelische
Kerk in Duitsland aan tot 'groter
seksueel verantwoordelijkheids
gevoel'. "De ziekte aids eist een
nieuwe bezinning op de vraag
hoe liefde, vertrouwen, eeh duur
zame relatie, huwelijk en ge
slachtsgemeenschap bij elkaar
horen". De verklaring is opge
steld door een commissie van
deskundigen op het gebied van
onder meer de geneeskunde en
de sociale ethiek.
De Duitse kerk spreekt zich uit
tegen het isoleren van aids-pa-
tiënten. "Zii moeten zolang mo
gelijk aan net maatschappelijk
verkeer kunnen deelnemen en
mogen niet als 'zondaars' of
'haard van besmetting' aan de
kant worden geschoven". De
kerkelijke gemeenten worden
opgeroepen deze patiënten net
zo te helpen als andere zieken.
Aan de andere kant hebben
aids-patiënten de plicht gezonde
mensen te beschermen, zegt de
verklaring van de Duitse Evan
gelische Kerk. 'Bepaalde beper
kende maatregelen' voor lijders
aan aids mogen niet zonder meer
worden uitgesloten, "want nie
mand kan ervan uitgaan dat alle
mensen zich bewust zijn van hun
verantwoordelijkheid".
"Aids is geen probleem voor
bepaalde groepen van de bevol
king, zoals homoseksuelen en
verslaafden aan drugs, maar een
bedreiging voor de hele samenle
ving". "Wie waarschijnlijk met
het aids-virus is besmet, is om
ethische redenen verplicht mee
te werken aan een test, ook al is
dat wettelijk niet verplicht".
Zo'n test mag alleen met goed
vinden van het individu worden
uitgevoerd, en met de resultaten
moet grote zorgvuldigheid wor
den betracht.
De Duitse kerk maakt zich bij
zonder ongerust over het toene
mend aantal kinderen dat al bij
de geboorte door het virus is aan
getast. "Daarom moet worden
overwogen, bij alle paren die kin
deren willen een test te laten uit
voeren om te voorkomen dat er
conflicten over abortus ontstaan
op een moment dat de vrouw al
zwanger is".
'Gelukwens fout'
De 'Hulpaktie Kerk van Mar
telaren', die zich het lot aantrekt
van christenen in communisti
sche landen, vraagt de Evangeli
sche Kerk van Duitsland in een
'open brief, haar gelukwens aan
Nelson Mandela, leider van de
verboden Zuidafrikaanse ver
zetsbeweging ANC, in te trek
ken. Bisschop Hans-Gemot
Jung, plaatsvervangend voorzit
ter van het kerkbestuur, felici
teerde Mandela vorige week met
zijn 70ste verjaardag en smeekte
'Gods bijzondere bescherming
en zegen' over hem af.
Volgens de 'Hulpaktie Kerk
van Martelaren' propageert de
'communistische leider Mande
la' gewapend geweld en toont hij
daarmee aan dat hij zich niet wil
laten leiden door de Tien Gebo
den. De groep is het ook niet eens
met de eis van Jung dat Mandela
onmiddellijk wordt vrijgelaten.
"Mandela heeft een aanbod van
president Botha voor vrijlating
afgewezen omdat hij niet wilde
afzien van geweld". Jung zelf
wordt ervan beschuldigd zijn
geestelijk ambt te misbruiken.
Het secretariaat van de Duitse
kerk geeft geen commentaar op
de 'open brief. "De kerk gaat
nooit in op open brieven", zei
woordvoerder Rolf Koppe.
Cuba. Op Cuba is, dankzij de
'dooi' in de verhouding tussen
kerk en staat, een nieuw blad
over godsdienst verschenen. Het
stelt op voorzichtige wijze de to
lerantie van de communistische
regering op de proef met artike
len over zaken die eerder niet
door de censuur kwamen. "Ik
wil een vacuüm vullen in de
nieuwsvoorziening", zei hoofd
redacteur Enrique Lopez Oliva.
'Godsdienst op Cuba' is geen op
positieblad. "Het is een beschei
den aanvulling op de andere bla
den, waarin bepaalde zaken wor
den onderbelicht".
De Cubaanse regering staat
geen oppositiepers toe, terwijl de
door de staat beheerste media de
godsdienst behandelen als een
zaak waarop een taboe rust. De
laatste maanden echter is een ze
kere verandering waar te nemen
Oliva is 51 jaar en universitair
docent geschiedenis. Zijn ge
stencilde blad bevat artikelen
over bezoeken van kerkelijke
functonarissen aan Cuba, inter
views met kerkelijke leiders en
overdrukken van artikelen over
de kerk in Latijns-Amerika. Over
mensenrechten wordt geschre
ven met betrekking tot de gods
dienst. Secretaris-generaal
monseigneur Carlos Manuel de
Cespedes van de rooms-katholie-
ke bisschoppenconferentie be
schouwt de verschijning van het
blad als een 'kleine opening' bij
de regering naar de kerk toe.
Cuba heeft 10 miljoen inwo
ners. Er werken 225 rooms-ka-
tholieke priesters, minder dan
een derde van het aantal in 1959,
toen Castro de macht overnam.
De kerkelijke bladen (acht in to
taal) besteden vrijwel uitsluitend
aandacht aan puur binnenkerke
lijke zaken. Deze bladen kunnen
ook niet buiten de kerken wor
den verspreid. Tot de abonnees
op het nieuwe blad 'Godsdienst
op Cuba' behoren ook westerse
ambassades.
Olifanten. Een rooms-ka-
tholiek priester in Tanzania. Fi-
delis Erio uit het zuidelijke Mt-
wara, is tot vijf jaar gevangenis
straf veroordeeld omdat hij. in
strijd met de wet, slagtanden van
olifanten in bezit had. De 224
slagtanden hadden een totale
waarde van 100.000 dollar (ruim
f. 200.000). De maximum-straf
voor deze overtreding is vijftien
jaar.
Verzameling
De archieven van de Neder
landse Hervormde Kerk zijn ver
rijkt met een collectie ansicht
kaarten en foto's in totaal zo'n
20.000 stuks van ex- en interi
eurs van hervormde kerken, zo
wel bestaande als niet meer be
staande kerken. De verzameling
was eigendom van de onlangs
overleden heer A. Lagerwerf, die
woonde in Leiderdorp. Zijn na
bestaanden schonken de collec
tie waaraan de heer Lagerwerf
tientallen jaren zijn zorg besteed
de aan de hervormde Commis
sie voor de Archieven, gevestigd
in het centrale gebouw van de
Hervormde Kerk in Leidschen-
dam.
De verzameling zal worden
toegevoegd aan de eigen foto- en
kaartencollectie van de archief
dienst. Die bevatte al tussen de
5000 en 6000 exemplaren, veelal
verkregen door schenkingen,
maar lang niet elk hervormd
kerkgebouw was daarin verte
genwoordigd. De waarde van de
laatste schenking is, dat het ar
chief nu in eën keer een com
pleet beeld kreeg van het her
vormd kerkenbestand in Neder
land, van de romaanse kerken
van omstreeks het jaar 1000 af tot
de laatstgebouwde.
Afscheid. Op vrijdag 26 au
gustus hoopt ds. J. Brok (51) af
scheid te nemen van de Landelij
ke Hervormde Jeugdraad. Hij
heeft daar gewerkt van 1975 af,
eerst als begeleider van provinci
ale en grootstedelijke jeugdwer
kadviseurs en na juli 1981 als al
gemeen secretaris. Met ingang
van 1 oktober wordt ds. Brok ge
meentepredikant in Dinxperlo.
Pensioen. Op 1 augustus is
ds. J. Wieman in Bodegraven 40
jaar predikant. Eind augustus
gaat hij met emeritaat. De her
vormde gemeente van Bodegra
ven, waar hij de laatste zeven jaar
heeft gewerkt, biedt hem op vrij
dag 19 augustus een jubileum- en
afscheidsreceptie aan, in 't An
ker (achter de Dorpskerk) van 3
tot 5 en van half 8 tot half 10
Orgels. Een kerkorgeltocht
komende zaterdag door de Bol
lenstreek begint om half 11 in de
hervormde kerk van Benne-
broek. Om half 12 worden de
deelnemers verwacht in de Agat-
hakerk in Lisse, om kwart over 2
in de hervormde kerk van
Noordwijkerhout ('Witte Kerk
je') en om kwart over 3 in de her
vormde kerk in Sassenheim. Or
ganist-gastheer is Willem Poot.
