Asfalt op doorgaande route Warmond
X
Vervuiling Zilverfabriek
al jaren bekend bij CNV
TROUWPLANNEN? VUL IN!
Aanstaande
moeders in
de touwen
B en W zijn verdeeld Stem WD geeft doorslag
BLIKVANGER VOOR WIJK
WOENSDAG 27 JULI 1988
REGIÖ LEIDEN
PAGINA 13
Als je van plan bent om te gaan trou
wen, of je kent iemand die binnenkort
ook de grote stap waagt, dan moet je
beslist de bon hiernaast invullen, uit
knippen en opsturen. Want daarmee
bezorg je jezelf of degene die je opgeeft
een gratis Felicitatiepakket namens het
Leidsch en Alphens Dagblad. Maar ook
namens een groot aantal andere, voor
aanstaande nationale bedrijven. Ge
presenteerd door een hostess van de
Felicitatiedienst.
Je ontvangt niet alleen cadeau's, maar
ook een flink aantal waarde- en reduc
tiebonnen, die je veel, heel veel voor
deel opleveren. En dat is nooit weg met
een dure trouwerij voor de deur.
Vul daarom snel de bon in en stuur hem
in een open enveloppe naar het
Leidsch/Alphens Dagblad
T.a.v. Els Rietveld
Postbus 54,
2300 AB Leiden
Inleveren aan de balie van het Leidsch
Dagblad, Witte Singel 1 in Leiden of het
Alphens Dagblad, Julianastraat 19 in
Alphen a.d. Rijn mag natuurlijk ook. Als
de bon maar tijdig, vóór de huwelijksda
tum, in ons bezit is. Hoe eerder, hoe
beter!
Graag ontvangen wij/zij nog vóór de huwelijksdag bezoek
van de hostess van de Felicitatiedienst.
Naam bruidegom:
Plaats van ondertrouw:
Datum wettig huwelijk:
Voorschoten morgen weer op
zijn kop door paardenmarkt
VOORSCHOTEN - Morgen is het weer zover. Voorschoten zal op
zijn kop staan door de jaarlijkse paardenmarkt. Om zoveel moge
lijk paarden en pony's naar Voorschoten te halen, zijn-aanvoerpre-
mies uitgeloofd: vijftien gulden voor een paard en een tientje per
pony.
Verder krijgen handelaren een reiskostenvergoeding. Boven
dien kunnen alle aanvoerders van paarden en pony's meedingen
naar de te verloten prijzen. De eerste prijs bedraagt 250 gulden, de
tweede 200 gulden en de derde prijs is 150 gulden.
Burgemeester Cannegieter opent officieel de paardenmarkt om
tien uur 's ochtends. Daarna plaatst hij het marktkruis in de
marktpaal. De paarden en pony's worden vanaf 6.00 uur aange
voerd aan de Voorstraat.
Net als voorgaande jaren zijn er activiteiten als koekslaan (11.00
uur), een standwerkersconcours in de Schoolstraat (9.00 uur tot
14.00 uur), de beklimming van de Dorpskerk-toren (10.30 tot 12.30),
een loop-in-concert (11.00 uur tot 12.00 uur) en een paardentram in
de Treubstraat (9.00 uur tot 15.00 uur).
Vanaf half twee 's middags wordt traditiegetrouw de kortebaan-
wedstrijden verreden op de Prins Bernardlaan. Tussen zo'n twin
tig landelijk bekende pikeurs en dravers zal dan een wedstrijd
ontstaan op een tweehonderd meter lange baan. Er zijn nog 26
plaatsen in Nederland waar kortebaandraverijen gehouden wor
den.
De draverij, georganiseerd door het Comité Paardensport Voor
schoten, berust op een zogeheten afvalsysteem. De dravers lopen
twee keer tegen elkaar: de winnaar van beide ritten gaat door. De
toegangsprijs bedraagt vijf gulden voor volwassenen en één gul
den voor kinderen. Het programma kost twee gulden. De uitrei
king van de wedstrijd is 's avonds om half zeven in het Cultureel
Centrum.
's Avonds geeft vereniging Gareel aan de Voortstraat een de
monstratie van, voor zo'n 25 koetsen gespannen, paarden. Ter af
sluiting van de paardenmarktdag zal in dezelfde straat door de
Horse Touen Band dixieland-, jazz- en Zuidamerikaanse muziek
ten gehore worden gebracht.
LEIDERDORP - De Leiderdorp-
se mevrouw W. Hempen wil vol
gende maand beginnen met les
sen 'gymnastiek voor zwangere
vrouwen. Tot nog toe bestaat het
groepje uit vier aanstaande moe
ders maar er is nog plaats voor
meer zwangere vrouwen in het
gymlokaal aan de Lijnbaan.
Hempen is gediplomeerd docen
te zwangerengymnastiek.
In haar lessen wil ze aandacht
besteden aan een goede li
chaamshouding, het steviger en
soepeler maken van die spieren
die tijdens zwangerschap en ba
ring extra worden belast, het ont
spannen van het lichaam en
ademhaling.
Later volgt het recreatieve
deel. Er kan dan volleybal en
badminton worden gespeeld.
Voor meer informatie: 071-
890535.
'Toenmalige directie vroeg om stilte'
VOORSCHOTEN - De
Industriebond CNV wist begin
jaren '80 al dat de grond onder
de toenmalige Zilverfabriek in
Voorschoten flink vervuild
was. De directie had dat
meegedeeld, maar drukte
bestuurders op het hart niet
naar buiten te treden met die
informatie. Dit zegt
districtscoördinator D.
Terpstra, kort voordat de
uitkomsten worden verwacht
van een nader onderzoek naar
de vervuiling van het
grondwater op het
fabrieksterrein dat nu in
handen is van Mexx.
Volgens de ex-werknemer was
veertig procent van de werkne
mers regelmatig ziek, al werd dat
amper erkend. "Dan zei de direc
teur gewoon dat we maar snipper
dagen opnamen", sneert hij. Kla
gen was voor weinigen weggelegd:
"Mensen waren bang ontslagen te
worden". Onderling werd er wél re
gelmatig geklaagd over de omstan
digheden; de sfeer waarin "ieder
een deed-wat-ie-wilde" en vervui
lend bezig was.
Zo herinnert Toret Martin zich
als de dag van gisteren dat 14 jaar
geleden opeens een grote put ge
graven werd op het terrein, waar
lustig in werd geloosd. Hij herin
nert zich ook dat werknemers ?ich
afvroegen waarom van de ene op
de andere dag alle kikkers de dood
vonden en eenden verdwenen.
mm -
■llfii
«Eli?
door
Paul van der Kooij
Zijn bond hield zich aan het ver
zoek, al heeft Terpstra wel begre
pen dat verkoop van de fabriek
meermalen is vastgelopen op
grondvervuiling. De christelijke
Industriebond vroeg niet eens om
nadere grond- en grondwaterana
lyses: "Ik besef dat dat gek klinkt
in een tijd dat we ons wél heel druk
maken om het milieu". Volgens de
CNV'er ging het de bond toender-
tijd vooral om werkgelegenheid en
de veiligheid van de werknemers.
En die beide zaken stonden bij de
Zilverfabriek onder druk, beide
door de slechte financiële positie.
Zo stelt de arts J.W.M. Bovenlan
der dat GAK en Arbeidsinspectie
jarenlang wisten dat er ernstige
klachten waren over de arbeidsom
standigheden in de fabriek. Mid
denjaren zeventig liep de arts stage
in Voorschoten en werd hij inge
schakeld door werknemer M. Toret
Martin.
der Dalhuisen verklaard dat de
grote problemen met het huidige
wegdek niet alleen met asfalt kun
nen worden opgelost. Volgens haar
zullen de bewoners van de Oranje
Nassaulaan en de Herenweg, die al
jaren klagen over geluids- en tril-
lingsoverlast, ook een stuk beter af
zijn als de doorgaande route met
betonstraatsteen wordt verhard.
"Ook bij ons heeft het behoud
van het landschappelijk karakter
van Warmond een rol gespeeld.
Maar om dat aspect nu te laten
overwegen... Er is al zo veel veran
derd aan het dorpskarakter. Kijk
eensnaar de Oranje Nassaulaan
waar van alles is gebouwd", aldus
Saris, die zelf aan die ON-laan en
dus aan de doorgaande route
woont.
Opmerkelijk is dat Saris en haar
fractiegenoten nog liever nieuwe
klinkers hebben dan de betonnen
straatsteen. "Ik heb die betonnen
straatsteen altijd al de slechtste op
lossing gevonden. Voor een verhar
ding die uit losse elementen be
staat, geldt dat ze voortreffelijk kan
zijn als die klinkers of straatstenen
maar goed liggen. Tot zover heeft
wethouder Dalhuisen gelijk. Maar
verhardingen van losse elementen
worden slecht door het voortdu
rend openbreken van het wegdek
en ik denk - bewijzen ervoor heb ik
niet - dat als het wegdek eenmaal
hobbelig is geworden, het verkeer
op betonnen straatstenen nog veel
harder gaat stoten dan op klinkers.
Beton geeft immers geen greintje
mee. Vroeger reed ik tussen Arn
hem en Nijmegen, daar lag ook van
dat beton. Ik dacht voortdurend
dat ik een lekke band had. Beton
heeft iets bonkerigs en als het om
het mooie gaat, prefereer ik beton
helemaal niet boven asfalt".
Dat de bomen langs de weg meer
te lijden hebben van asfalt (vanwe
ge de geringe doorlatendheid)
zoals in een onderzoeksrapport van
bureau Oranjewoud is vermeld, ge
looft Saris niet. "Bomen langs een
doorgaande route hebben het door
zure regen en dergelijke toch al
slecht. Bovendien staan de meeste
bomen van de weg af'.
Ook van het bezwaar dat asfalt
uitnodigt tot harder rijden, is ze
niet onder de indruk. "Veelvuldige
controles kunnen dat tegengaan",
stelt de politica. "Nu al snelt meni
ge gek met absurd hoge snelheid
door het pittoreske dorp". Van het
betoog over de gunstige invloed
van de open te stellen weg langs de
Oegstgeester trekvaart (S54) ge
looft ze evenmin veel. Die theorie
komt erop peer dat Warmond zich
helemaal niet zo druk hoeft te ma
ken over zijn wegdek omdat al het
verkeer straks de S54 zal nemen.
Warmond kan hoogstens sluiprou
te worden en sluiproutes moeten
juist niet worden geasfalteerd.
Saris echter gelooft juist niet dat
de S54 verlichting zal brengen voor
de al jaren over geluids- en andere
overlast klagende Warmonders die
aan de Oranje Nassaulaan woon
achtig zijn. Zij vreest dat de Oranje
Nassaulaan als sluiproute voor
zwaar vrachtverkeer met bestem
ming industrieterrein dienst zal
gaan dóen. En dan is het maar beter
om daar asfalt te hebben. Ze legt
uit dat de S54 aan zal sluiten op "de
grote weg" waardoor het zware
verkeer nog maar door een klein
stukje Warmond hoeft om op het
industrieterrein te komen. Dat
stukje is wel de Oranje Nassaulaan.
Vroeger kwam het meeste zware
verkeer juist aan de andere kant, de
Sassenheimse kant, Warmond bin-
Van Schagen
De dwarsligger in het college,
CDA-wethouder van Schagen, zegt
net als Saris "lange tijd te hebben
getwijfeld". Voor hem stond maar
één ding vast en dat was dat de
baksteenklinkers nooit meer mo
gen terugkeren. Asfalt of beton-
straatstenen, was de vraag. "Ik ben
over mijn twijfel heen geholpen
door een opmerking van een der in
sprekers, een paar maanden gele
den. Die opmerking kwam erop
neer dat het karakter van het dorp
met betonstraatstenen evengoed
verandert".
"Ik speel dan ook liever in op
moderne ontwikkelingen. We pra
ten nu eenmaal over een doorgaan
de route waar enig comfort op zijn
plaats is. Er gaat veel zwaar verkeer
over de weg. Denk aan de grote
vrachtwagens met bestemming in
dustrieterrein en er blijven - naar
ik hoop - ook gewoon bussen in
Warmond rijden. Al jaren klagen
de bewoners aan de doorgaande
route over overlast. Daar moet iets
aan gebeuren. Maar we moeten van
Warmond ook weer geen dood
dorp maken".
Maar asfalt is toch veel duurder?
Dat is duidelijk te lezen in het rap
port van adviseur Oranjewoud.
"Welnee. Gedurende de eerste
dertig jaar ontlopen betonstraats
tenen en asfalt elkaar nauwelijks.
Na die dertig jaar is asfalt goedko
per. Ook in onderhóud is asfalt
goedkoper. Betonstraatstenen zijn
alleen uitgesproken goedkoper
dan asfalt als het om de aanleg
gaat".
Nog dit jaar gaat de S54 (langs
de Trekvaart) open voor gemotori
seerd verkeer. Wellicht dat er dan
minder verkeer over de doorgaan
de route in Warmond gaat. Waar
om dan een uitnodigend tapijt van
asfalt uitrollen door Warmond met
alle gevaar van het ontstaan van
een pracht van een sluiproute?
"Ik denk dat dat wel zal meeval
len. Meer dan de helft van het ver
keer in Warmond, zo is gebleken,
blijft in Warmond. Kortom, het
percentage bestemmingsverkeer is
heel hoog. Denk aan het industrie
terrein en de recreatiemogelijkhe
den in Warmond.
Longontsteking
De maker van sieraden en minia
tuurtjes werkte in walmen talkpoe
der en kreeg, bij afwezigheid van
een afzuigkap, zeer regelmatig ern
stige hoofdpijnen. Hij liep zelfs een
zeer ernstige longontsteking op,
zoals Bovenlander aan de instan
ties rapporteerde. Collega werkne
mers "moesten zonder bril of kap
solderen" en velen sprongen met
agressieve middelen als zwavel
zuur, trichloorethyleen en tetra-
chlooretheen om alsof het water
Veel tri en tetra verdween in
gootstenen, werd gebruikt voor het
handenwassen of ging met emmers
tegelijk over poreuze vloeren -
zoals ook milieuwethouder J. Vis
ser onlangs vertelde. Vooral dit
laatste is in het nieuws gekomen:
een onderzoek van de Heidemij
heeft aan het licht gebracht dat tri
en tetra in grote concentraties in de
bodem zitten. Vandaar het onder
zoek naar de kwaliteit van het
grondwater, dat duidelijk moet
maken of een sanering inderdaad
noodzakelijk is.
WARMOND - Het lijkt zo goed als
zeker dat de drie kilometer lange
doorgaande route in Warmond
(Oranje Nassaulaan-Sweiland-
straat-Herenweg-Oosteinde) een
asfaltlaag krijgt. Alleen Progressief
Warmond en in elk geval de wet
houder van die fractie opteren nog
voor de betonnen straatsteen.
door
Wim Koevoet
Het huidige tot op de draad
versleten wegdek van klinkers
moet hoognodig worden vervan
gen. De discussie over de verhar
ding van de doorgaande route
duurt al jaren. De laatste maanden
leek het erop dat de klinker moest
wijken voor de betonnen straat
steen. B en W noemden die steen in
hun "voorlopige standpunt", vlak
voordat werd begonnen aan een se
rie hoorzittingen over de doorgaan
de route.
De nu uitgebroken verdeeldheid
reikt tot in het college van B en W.
Burgemeester mevrouw G.H.M.
Hendrickx en de wethouder open
bare werken mevrouw L. Dalhui
sen (Progressief Warmond) zijn
voor betonnen straatstenen maar
CDA-wethouder C. van Schagen
(financiën) is voor asfalt. En vol
gens Van Schagen denkt de CDA-
fractie er net zo over.
Veel zal afhangen van de opstel
ling van de niet in het college verte
genwoordigde WD, zo is wel dui
delijk. Fractieleider mevrouw C.
Saris laat weten in dit geval niet zo
prat te gaan op de doorslaggevende
rol die haar fractie kan vervullen.
"Want wat heeft een nieuwe vloer
bedekking nu met politiek te ma
ken?", vraagt ze zich af. Saris
maakt vervolgens duidelijk dat
ook haar fractie unaniem voor as
falt is. Zodat de stemmenuitslag in
de raad wel eens 7-4 voor asfalt zal
kunnen worden. Nog voor het ver
strijken van deze zomer moet er
een besluit vallen.
Het vrouwelijk deel van het War-
mondse college prefereert de be
tonstraatsteen omdat een dergelij
ke verharding het behoud van het
landelijke karakter van het dorp
zou garanderen. Bij een van de in
spraakgelegenheden die aan dit
Warmondse 'hot item' zijn gewijd,
heeft de verantwoordelijk wethou-
LEIDERDORP - Een twintig appartementen tellend complex vormt binnenkort de blikvanger van de Le iderdorp-
se nieuwbouwwijk Buitenhof-midden-west. Blikvanger, omdat het overgrote deel van de wijk uit laagbouw be
staat. De appartementen zijn verdeeld in twee vrijstaande woongebouwen die elk zes verdiepingen hoog worden.
Het complex komt op de hoek van de Buitenhoflaan te staan, schuin tegenover de vijver.
In prijs variëren de appartementen van 240.000 gulden tot 325.000 gulden, inclusief garage. Voor dat geld krij
gen de toekomstige bewoners een twee- of drie kamerwoning, die deels naar eigen smaak kdn worden afgewerkt.
Grappig detail is het terras, dat voor de helft kan worden afgesloten en dan serre wordt.
Architect van het complex is Klaas van den Berg, opdrachtgever de BV Peter Stok uit Breda.
Mevrouw C. Saris, fractievoorzitter van de Warmondse VVD, is voor
asfalt als nieuwe wegverharding van de doorgaande route die langs
haar huis aan de Oranje Nassaulaan loopt. (foto Holvast)
E= II
Btil
fM
Pi I
Geen interesse
Volgens de ingeschakelde medi
cus, Bovenlander, moet wel be
dacht worden dat pas in de jaren
zeventig interesse ontstond voor
de milieuhygiëne in bedrijven. In
de Zilverfabriek was dat niet direct
te merken. Het bedrijf boekte
steeds slechtere resultaten en de
"goedwillende arbeiders begrepen
dat er weinig te eisen valt. Er was
eenvoudigweg geen geld te vinden
om investeringen te doen Het
raakte algemeen bekend dat er in
Voorschoten een achterstand was
wat betreft de bedrijfsmilieuhygië-
Toret Martin heeft meer verkla
ringen. Hij stipt aan dat Begeer, di
recteur, raadslid én notabel, een
machtig man was. De oud-werkne
mer schuwt zelfs het woord
'vriendjespolitiek' niet. De arbeids
inspectie was hem veel te aardig:
Boven ex-Zilverfabriek-werknemer M. Toret Martin: Er werd maar wat aangerommeld
Henk Bouwman) Links CNV-bestuurder D. Terpstra ..."Op de hoogte van vervuiling"
gen uit. Wel ontdekt hij in de stuk
ken dat het CNV een klacht heeft
ingediend over talkpoeder. Uit een
analyse zou toen zijn gebleken dat
er geen sprake was van bijzondere
dingen. Verdere correspondentie
ontbreekt en CNV-kaderleden dur-
niet op hun geheugen blind te
en. Wel weet een bestuurder dat
en klacht is ingediend,
het echt een troep moet zijn ge
weest
Volgens wethouder J. Visser
hebben dergelijke signalen zijn ge
meentebestuur nooit bereikt en
was het evenmin bekend dat vak
bonden moesten zwijgen over de
"De inspectie belde drie dagen van
tevoren op en dan maakten wij de
werkplaats schoon. Als de heren
kwamen, kregen ze meteen een si
gaar in de kamer van de directeur".
Toen zijn dochter de arbeidsin
spectie over het talkprobleem be
naderde, duurde het jaren voordat
er daadwerkelijk een afzuigkap
kwam.
GAK en Arbeidsinspectie zijn
weinig mededeelzaam over de Zil
verfabriek. Het GAK heeft een ge
heimhoudingsplicht en een woord
voerder van de Arbeidsinspectie
laat zich in soortgelijke bewoordin-
i de fabriek", (foto
vervuiling. Dat het grondwaterrap
port een maand na de deadline nog
steeds niet binnen is, verklaart hij
als volgt: "Het berekenen van de
grondstromingen kost tijd". Vol
gens de gemeentebestuurder kun
nen de resultaten "elke dag bin
nenkomen" en zullen B en W daar
eerst intern over spreken.
De vroegere directeuren van de
Zilverfabriek, S.A.C. Begeer en
W.T.J. Zuidema, zijn wegens va
kantie lange tijd onbereikbaar. Zij
kunnen daardoor niet reageren op
de betogen over de arbeidsomstan
digheden en de 'zwijgplicht' van de
vakbonden.
Oegstgeestse vrouw
(51) doodgereden
door vrachtwagen
DEN HAAG (ANP) - In de nacht
van dinsdag op woensdag is de 51-
jarige mevrouw G.G. Sandbergen
uit Oegstgeest in Den Haag om het
leven gekomen door een ver
keersongeluk. Zij stak voor het
centraal station de weg over terwijl
juist een vrachtwagen die voor het
rode licht had staan wachten be
gon te rijden omdat het licht op
groen sprong. De vrouw overleed
enige uren later in het ziekenhuis.
