Honderd jaar jeugdwerk
Heleboel te vinden naast de gewone
Geloof in het leven
ZATERDAG 23 JULI li
DRIEBERGEN (GPD) - „Het ge
reformeerd jeugdwerk heeft een
duidelijke functie. Jonge mensen
worden nog altijd uitgedaagd om
na te denken over wat het betekent
christen te zijn in woord en daad.
Ze kiezen voor een eigen identiteit.
Wat gaan we daar dan praktisch in
de samenleving mee doen. Dit is
een plek voor kerkelijke jongeren
en voor iedereen die erbij betrok
ken wil zijn om daar een zinvol ant
woord op te vinden". Zegt Cees
Anker, medewerker van het Lan
delijk Centrum voor Gereformeerd
Jeugdwerk (LCGJ) in Driebergen.
Dit kerkelijk jeugdwerk viert in
het komende seizoen zijn eeuw
feest.
Sjoerd Jansen, coördinator van
activiteiten rond het 100-jarig be
staan: „Belangrijk is dat je open
staat voor anderen. Daaraan heeft
de jeugd juist behoefte. Vanuit de
maatschappij komen een heleboel
dingen op jongeren af. Het maken
van een keus is op zich al een pro
bleem. Daarom willen jongeren
wel graag weten waar het naartoe
gaat en hoe ze daarop reageren
kunnen". Het LCGJ reikt daarvoor
naast maatschappelijke informatie
ook bijbelse noties aan. Cees An
ker: "Dat is nog steeds het funda
ment van ons jeugdwerk.
Projekten
Die basis lag er al op 25 oktober
1888 toen de Bond van Jongelings
verenigingen op Gereformeerde
Grondslag werd opgericht. In 1918
verenigden gereformeerde meisjes
zich ook in een bond. Tot 1959 trok
men gescheiden op. Toen kwam de
fusie en werd het de Gereformeer
de Bond van Jeugdverenigingen.
Los daarvan waren er nog een paar
tienerverenigingen. In 1965 werd
alles onder één noemer gebracht.
Het Landelijk Centrum voor Gere
formeerd Jeugdwerk was een feit.
Oktober 1888 is aangehouden als
begin van dit werk. Vandaar het
eeuwfeest. Hoewel in september al
wordt begonnen met feestelijke ac
tiviteiten het accent ligt op de
plaatselijke clubs is de officiële
herdenking gepland op 29 oktober
met een landelijke ontmoetings
dag in 'De Meerpaal' in Dronten.
Daaraan zullen ook gospelkoren
meewerken.
Begin november volgt in het Gel
derse Doornspijk een weekeinde
voor jongeren van 17 tot 26 jaar,
met als thema .Geloof in het leven',
dat ook het thema is voor het hele
feestseizoen. Het sluit aan bij het
zogeheten 'Conciliair Proces' over
gerechtigheid, vrede en heelheid
van de schepping, waartoe de We
reldraad van Kerken heeft opge
roepen. In het kader daarvan
maakt de gereformeerde jeugd zich
sterk voor een vijftigtal kleinscha
lige projekten, gericht op de Derde
Wereld en het milieu.
In mei volgend jaar staat een in
ternationaal congres op het pro
gramma met jongeren wier gere
formeerde voorvaderen naar Ame
rika, Canada, Brazilië, Australië en
Nieuw-Zeeland gingen. Een ge
schikte plaats voor dit congres is
nog niet gevonden. Op 10 juni
wordt het feestjaar afgesloten met
een landelijke manifestatie in het
Haagse Congresgebouw.
In 864 plaatsen is het gerefor
meerd jeugdwerk in een of andere
vorm present. Het richt zich op kin
deren van 8 jaar en ouder en jong
volwassenen tot 23 jaar. Voor het
werk zijn in totaal zo'n 15.000 vrij
willigers beschikbaar.
Het LCGJ is gevestigd in een
pand, omringd door bos, aan de
rand van Driebergen. Wel een ver
schil met het kamertje aan de Am
sterdamse Marnixstraat, waar in
1888 de Bond van Jongelingsvere
nigingen werd opgericht. Finan
cieel kan dit jeugdwerk zich hand
haven dankzij subsidie van het mi
nisterie van WVC, bijdragen uit de
Gereformeerde Kerken (jaarlijks
een half miljoen gulden) en eigen
inkomsten. Daaronder giften van
deelnemers en de verkoop van
werkmateriaal.
Anker: „Onze jongeren staan
met beide benen midden in het le
ven. Ze zijn op hun manier op zoek
naar een plekje in de samenleving.
Bij het eeuwfeest kijken we even
terug, maar we gaan zeker ook na
Sjoerd Jansen (links) en Cees Anke
in Driebergen.
denken over wat we de komende
jaren willen doen. De ontwikkelin
gen in de samenleving gaan ontzet
tend hard. En dus ook in het jeugd
werk".
En Sjoerd Jansen: „Geloof in het
leven mag dan het centrale thema
het gebouw van het Landelijk Centrun
r Gereformeerd Jeugdwen
zijn, het speelt ook een duidelijke
rol in allerlei activiteiten. Daar
staan we gewoon voor. We willen
ook in een breder kader gaan sa
menwerken. Niet zozeer als gere
formeerd jeugdwerk, maar meer
als christelijk jeugdwerk".
"In veel kerkelijke gemeenten
in Zuidkorea is het gebed voor
het succes van de Olympische
Spelen in september een weke
lijks terugkerend onderdeel van
de eredienst geworden. Kerken
zien de Spelen ook als een unieke
gelegenheid om te getuigen van
Jezus". Leo en Christien Ooster-
om. studenten aan de Utrechtse
universiteit, vertellen erover in
het hervormd en gereformeerd
zendingsblad 'Vandaar. Beiden
verblijven korte tijd in Seoul om
er hun doctoraalscriptie theolo
gie voor te bereiden.
"Natuurlijk hebben de Spelen
ook invloed op de kerken in Ko
rea. Iedere christen hier is om te
beginnen echt Koreaan, dat wil
zeggen: vol trots over eigen volk
en land. En dat betekent
meestal: voorstander van de Spe
len. Volgens dominee Kim Yun
Kuk, emeritus-predikant van
een grote kerk in Seoul, verschil
len Koreaanse christenen weinig
van hun niet-christelijke landge
noten als het gaat om enthousias
me voor de Spelen. Christenen
lopen eerder voorop in hun steun
en zijn ruimschoots vertegen
woordigd in de organiserende
comités".
"Honderden christenen uit al
lerlei kerken en groeperingen
zijn bezig met het voorbereiden
van campagnes om atleten, hun
families en toeschouwers met
het evangelie te bereiken. Im
mers, de wereld komt naar Korea
en biedt dat geen ongekende mo
gelijkheden? Ds. Kim steunt de
ze evangelisatie van harte. Maar
hij is tegelijk bezorgd over de
manier waarop dat kan gebeu
ren. Het is wel erg simplistisch,
zegt hij, als we alleen traktaatjes
uitdelen. Er moet een authentiek
christelijk getuigenis gegeven
worden".
"Zoals Koreanen trots zijn op
hun land, zo zijn Koreaanse
christenen dat op hun groeiende
kerken. De Spelen zijn ook een
gelegenheid voor de kerken om
hun visitekaartje aan de wereld
te tonen. Er is een hoop trots on
der de motieven voor olympi
sche evangelisatie, maar ook een
niet te ontkennen verlangen om
te getuigen van Jezus Christus,
die nu door bijna een kwart van
de bevolking als Heer wordt be
leden".
Wie echter goed luistert, kan
bij christenen ook kritiek horen
op het olympisch gebeuren, niet
zozeer op de Spelen zelf als wel
op het sociale en politieke on
recht eromheen. Leo en Chris
tien Oosterom doelen onder
meer op het wegvagen van hele
wijken met schamele huisjes
waardoor veel mensen ook van
hun werk zijn beroofd en de
dieper wordende kloof tussen
Noord- en Zuidkorea.
"Natuurlijk willen land en
kerk bij zo'n manifestatie het
beste van zichzelf laten zien.
Maar dat mag niet gepaard gaan
met gewelddadig onderdrukken
van wat maar beter niet gezien
mag worden". Voor de nieuwe
regering, de parlementaire oppo
sitie en de groeiende kerken in
Korea ziet het zendingsblad
'Vandaar' nog zware taken weg
gelegd in het tot stand brengen
van een menswaardige maat
schappij.
Worst
Vijftien jaar geleden heeft
Eimert Pruim geen onbekend
publicist in christelijke kring
zijn kerkgang naar preekdien-
sten-' gestaakt. "Ik ging die in
toenemende mate ervaren als
overbodig", schrijft hij in het
blad 'Voorlopig'.
"Altijd maar weer die toe
spraak, omlijst door versje en ge
bed, het was niet langer zinvol.
Overigens was ik wel bang dat ik
toch 'ergens' droog zou komen te
staan na deze amputatie. Maar
dat viel reuze mee. Intussen wil
een godsdienstig mens toch wel
wat. En er bleek een heleboel te
vinden naast die gewone praat
kerk. Het is vaak even zoekén.
hier en daar wat proeven en snuf
felen. maar dan blijkt een heel
scala aan vormen en varianten
van christelijke eredienst elders
voorhanden"..
En zo was Pruim te gast en
vaak meer dan dat bij benedic
tijnen, quakers, basisgemeenten.
Russisch-orthodoxen, Taizé-
groepen, studentengemeenten,
vespers, huisgemeenten en lof-
diensten. "Het is er vaak goed
toeven. Viering, stilte, eerbied,
ritueel, ontmoeting en gezellig
heid. Vaak ook wel een preek of
preekje, maar als dat soms niet
veel uithaalt is er altijd nog de
rest van de vierende dienst, die
zo'n misser goed compenseert.
Wie het in de praatkerk niet kan
vinden, hoeft heden ten dage
niet geestelijk te verkommeren,
zo is mijn ervaring".
Er kan in vijftien jaar heel wat
veranderen, ook in de preekkerk.
Pruim: "En zelf verander je
ook". "Een goede reden om weer
eens poolshoogte te nemen in de
woordkerk, vaak de gewone
kerk van protestanten in dorp en
stad. Intussen heb ik weer zo'n
honderd preken gehoord, omlijst
door een schrale liturgische
rand. Wat ik eigenlijk verwacht
had, namelijk dat de preek wat
meer bij de tijd gebracht zou zijn,
bleek op tal van plekken toch
niet gebeurd".
Nog steeds die 'zuinigheid in
liturgische vormgeving'. "Dat
maakt de meeste diensten dor en
oersaai". Vervolgens de 'alleen
heerschappij en bazigheid van
de voorgangers'. "Zij voeren het
hoogste woord. De rest hoort
aan". Opmerkelijk is de alomvat
tendheid van de meeste preken.
"De voorganger biedt in énen:
een preekje voor de kinderen,
een snuifje exegese (uitleg), een
parafrase, een actuele toepas
sing, een leerstellige notitie, een
politieke consequentie, een pas
torale handreiking, een kerkhis
torische plaatsbepaling en een
spirituele bemoediging. Zo gaat
het in de meeste woorddiensten.
De preek is een worst. Alles moet
erin. Maar twintig minuten du
ren maar kort, dus het gevolg is
dat er niets goed uit de verf komt.
Die van-alles-wat-formule biedt
geen geloofsoriëntatie".
Eimert Pruim besluit: "Wij le
ven in een razend boeiende en
adembenemende tijd. Gods
dienstig is er ook enorm veel
gaande. Daarvan zou eens wat
meer systematisch ter sprake
moeten komen in de prekerij. Nü
lezen we met rooie oren de boe
ken van Ten Have en Kok en ver
velen we ons rot onder de preek.
Zonde".
Romans
A. W. Vlieger van het vrijzin
nig-hervormde blad 'Kerk en We
reld' vroeg de nieuwe synode
voorzitter ds. B. Wallet (Utrecht),
of hij dit zinnetje eens wilde af
maken: als er geen vrijzinnig
heid in de Nederlandse Hervorm
de Kerk wasdan
Zijn antwoord: dan was het ge
sprek tussen geloof, cultuur en
wetenschap niet zo ver geweest
als nu.
Voor Wallet is 'taal' een heel
belangrijk uitgangspunt. "Als
wij de taal van de wereld niet
spreken, hoe kunnen we ons dan
verstaanbaar maken? Wij moe
ten lezen". Iedere zomer vóór de
vakantie gaat de synode-voorzit
ter naar boekhandel Bijleveld in
de Domstad om daar twee van de
meest verkochte romans te ko
pen én twee romans die de boek
handelaar zelf het beste vond".
Vlieger vroeg hem ook naar
'evangelisatie'. Moet dat nog op
de hoek van de straat? "Nee. Ge
woon kijken wie bij jou in de
buurt woont. En met hen in ge
sprek gaan. Niet alleen met kerk
mensen. Alle mensen".
De kerk roept vaak een nega
tief beeld op. "Ja, de pers pikt er
ook de negatieve dingen uit.
Toch was ik verrast hoe men rea
geerde toen ik tot voorzitter was
gekozen. Dat wilde men wel we
ten".
Dominee Wallet weet niet of
hijzelf wel zo religieus is. "Ik voel
niet voor religieuze egotripperij.
Dat is vlucht. Ik zeg met nadruk,
dat God ook ons onder kritiek
stelt. Dat 'tegenover' mis ik bij de
zogenaamde religieuze lieden.
Zij zijn zichzelf genoeg".
Maar de hervormde praeses
waarschuwt ook voor de 'afge
platte mens'. "Ik denk aan het
verhaal van Kafka over die platte
kever. Die moet helemaal over
de vloer naar het raam toe en te
gen het kozijn op en kan dan nog
een keer naar buiten kijken, als
tenminste de werkster niet is ge
komen en hem opveegt. Zo is de
afgeplatte mens. Hij haalt het
niet".
"Wij moeten dat niet willen.
We moeten strijden voor de vol
de Olympische Spelen indrukwekkend
ledige mens, staande op de aar
de, geworteld in de grond, die
niet vlucht voor zijn opdracht en
bij storm niet tegen de vlakte
slaat. Dan heb ik het wel over de
volledige mens die gevoed wordt
door God. Zonder die voeding
gaat het niet".
Moed
Tweederde van alle christe
nen leeft onder een anti-christe-
lijk systeem, beweert de Neder
landse evangelist Anne van der
Bijl in het blad van 'The Euro
pean Missionary Association'
(Tema). "Ze hebben te weinig bij
bels, kunnen vaak niet in vrij
heid samenkomen, mogen hun
kinderen niet christelijk opvoe
den en evangelisatie is streng
verboden".
Van der Bijl noemt West-Euro
pa een 'eiland van vrijheid'. "En
wij weten het niet eens". "Hoe
kunnen we ons als Europese
christenen zo zelfverzekerd en
onbezorgd gedragen? Wij, die
nog vrij zijn, hebben de moge
lijkheid om degenen te helpen
die niet vrij zijn. We hoeven niet
te wachten totdat een politiek
systeem verandert. De echte ver
andering'begint als wij gaan bid
den en ons in woord en daad één
verklaren met de kerk die niet in
vrijheid mag bestaan".
Anne van der Bijl, oprichter en
directeur van de interkerkelijke
organisatie 'Kruistochten', vindt
voor iedere christen "die wil le
ven volgens de principes van
Gods Woord", twee dingen
broodnodig: bijbel en moed. "Je
kunt als christen nog wel zonder
vrijheid functioneren, maar ze
ker niet zonder moed. In West-
Europa hebben de christenen ge
noeg bijbels, maar veel te weinig
moed".
Daarom is Van der Bijl blij met
het motto van de zendingsconfe
rentie 'Mission 90': 'Wees sterk
en moedig'. "Na 'Mission 90' zul
len duizenden jonge mensen uit
alle Europese landen de wereld
intrekken met deze opdracht. Ik
ben ervan overtuigd dat zij de
loop van de geschiedenis kun
nen veranderen. Telkens als God
tegen iemand zegt: "Wees sterk
en moedig" of "Vrees niet", staat
een nieuw tijdperk voor de deur.
Denk aan Maria. Maar er is één
voorwaarde: gehoorzaamheid.
Geloven staat daarmee altijd in
verband".
S. J. DE GROOT
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds. De
Mey-Meulendijk, gez. dienst, 11.45 studente-
nekklesia; Marekerk 10 ds. v. Niel, Rijnsburg.
5 hr. J. Henzen sr. L.dorp; Maranathak. (L.
Morsweg) 10 ds. v. Achterberg; Oecumeni
sche geloofsgemeenschap De Regenboog
(Merenwijk) 10 pastoor v. Well: Bethlehem-
kerk (Driftstr.) 10 ds. Hortensius; Bevrijdingsk.
(Montgomerystr.) 10 drs. Wijlhuizen, Z.wou-
de. 5 ds. Rietveld; Vredesk. (Burggravenl.) 10
ds. Oosterdijk. Schaarsbergen; Waalse kerk
(Breestr.) 10.30 ds. Ribs: 'Stevenshof' (geb.
Dijkhof') 10 ds. Koolstra. Acad. Ziekenhuis 9
rk. dienst, 10.15 ds. W. de Leeuw, L.dorp;
Diakonessenhuis elke zat. 10.30 rk. dienst,
morgen 10.30 ds. v. 't Hof, Geref, Kerk Vre-
deskerk zie herv. gem.; Petrak. (Suriname6tr.)
zie Bethl.kerk Driftstraat; Oude Vest zie Hoog-
l.kerk; Maranathak. zie herv. gem.; Bevrij
dingsk. zie herv. gem.; bejaardenhuis Groen
hoven 10 ds. Hemmes; Merenwijk zie herv.
gem. Geref. K. Vrijg. (Herengr.) 10 en 5. Chr.
Geref. K. (Steenschuur) 10 en 5 ds. Kievit,
Nieuw-Balinge. Geref. Gem. (N. Rijn) 10 en
4.30. Geref. Gem. in Ned. (Bethlehemkerk
Driftstr.) 11.30 en 5.30. Evang.-Luth. Gem.
(Hoogl. Kerkgr.) 10.15 ds. Mostert. Doops-
gez.-Remonstr. Gem, (Lokhor6tk. Pieters-
kerkstr.) 10 ds. C F. Brüsewitz. Baptislenge-
meente (Petrakerk Surinamese,) 10 ds. Agte-
reek. Evang. Gemeenschap (Middelstegr. 3) 9
evang. L. Sussenbach. 10.30 evang. W Smit.
Evangeliecentrum-Pinksterbew (Bethle-
hemskerk Lammermarkt) zo. 10 en wo. 8
evang. J. Zijlstra. Pinkstergem. (O. Vest 13)
10 hr. J. Eikerbout. Leger des Heils (hoek Ves-
testr./Groenesteeg) 10 en 7. Nieuw-Apost.
Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30en4. wo. 8 Zevende
dag-adventisten ('De Ontmoeting', Noordhof
land V.schoten) elke zat. 10 tot 11 bijbelstu
die. 11 tot 12 predikatie. Christelijke Weten
schap (Steensch. 6) 10.30. Kerk van J. Chr
v.d. Heiligen der L. Dagen (Brahmsl.) 9.30,
10.30 en 11.20. Oud-Kath. K. (Zoeterw.singel)
zo. 10. Rooms-Kath. K. Haagweg zat. 7. zo
10.30; Herensingel zal. 7, zo. 9.30 en 11Rijn
dijk (Leiden-Stevenshof) zat 7, zo. 9.30;
Steenschuur zat. 7, zo. 8.30,10,11.30, 6 en 7
(lof): Boshuizerkade zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Lammenschansweg zat. 7, zo. 9 en 10.30.
Haarl.straat zat. 7, zo. 10.30 en 12.15: Meren
wijk zie herv gem.; H. Rijndijk (zie Zoeterwou-
de).
ABBENES Herv. Gem. 9.30 hr. J W. Hoffe-
AARLANDERVEEN. Herv. Gem. 9.30 prof. dr
Zandee. Utrecht, 7 ds. Verseput, O.geest. Ge
ref. Kerk zie herv. gemeente. Chr. Geref. Kerk
9 ds. Lof. Capelle a.d. IJssel, 4 ds. v. Amstel,
Ede. Rk Kerk zat. 7, zo. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem. Ad-
ventskerk 9,30 ds. Jonkman; Kruiskerk 9.30
ds. Hoogendijk; Opstandlng6kerk 9.30 ds. v,d.
en; De Bron 10.30 kand. Aartsen, 6.30 ds.
Verheul; Oudshoornse kerk 10 ds. G. Hooy-
kaas, Den Haag; Slonskerk (Meteoorlaan)
9.30 ds. Koudstaal, Baarn, 6,30 ds, v. Wijnen,
Heinenoord. Geref. Kerk Mar.kerk 9.30 ds. v.
Wijngaarden, 6.30 ds. Modderaar; Salv.kerk
9.30 dr. Bade. Geref. K. Vrijg. (school Bos-
park, Beatrixl. 4) 9.30 dienst, 5 ds. A. Veld
man. Ned. Geref. Kerk (school Willemstr.)
9.30 br. K. Mollema. 4.30 ds. G. Zwarts. Chr.
Geref. Kerk (Grljpensteinstr.) 9,30 en 4,30 ds
v.d Melj, Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240)
9.30 en 4. Bapt.gem. (Molenwerfstr. 1) 10
evang. H, v. Dorp, 6.30 evang. R. Wljmenga;
Bapl.gem. Noord (school Kalkovenw. 62) 10
hr. N. v. Gemeren. Volle-evang.gem. ('De
Ark', Pr. Hendrikstr. 54) 10 dienst. Pinkster
gem. 'Het Licht' (Morgenstersch. Briljantstr. 1)
zo. 10. Christengemeente 'De Hoeksteen'
(geb. 'Bethel', hoek Emmalaan) zo. 10. Leger
des H. (Zonneweg 3) 10 en 7. Remonstr.
Gem. (Van Mandersloostr. 36) geen dienst.
Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7, zo. 9.45 en
1.30; Piusk. zat. 7, zo. 9 en 10.30; De Bron
zat.
1.10
BENTHUIZEN: Herv Gem. 9.30 ds. Trouw-
borst, Hellouw, 6 ds. v.d. Brink, Nijkerk. Geref-
./Herv. Gem. (geb. 'De Hoeksteen', Schweit-
zerstr.-Bernhardstr.) 10 ds. Pettinga. Z.meer.
Geref. Gem. 9.30 en 6 ds. v. Aalst.
BODEGRAVEN: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
Wieman, 6.30 ds. Gall, Den Haag; Salv.kerk
9.30 ds. Terlouw, 6.30 kand. L. Burger: Bethl
.kerk (Nieuwerbrug) 9.30 hr L. v. Gaaien. 6.30
ds. Wieman. Geref Kerk 9.30 ds. Elderman.
6.30 ds. Jeroense. Hoofddorp. Geref. K. Vrijg.
(Ichthusk.) 9.30 ds. D. Vreugdenhil, 4.30 ds. J.
Batteau. Geref. Gem. (Stationsweg 17) 10 en
6.30. Evang.-Luth. Gem. 10.30 ds. P. Kloek.
Soest.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30 dr
Haitsma, 6.30 ds. H. Dijkstra. Bussum; De
Stek 9.30 dienst. Geref. Kerk 9.30 ds. H. Dijk
stra, Bussum. Chr. Geref. Kerk 9.30 en 5. Ge
ref. Gem. 9.30 en 3 ds. J. van Eckeveld. Volle
Evang.gemeente 'Bethel' (Burg. Colijnstr. 83)
9.30 br. J. Lucas, di. 8 bijbelstudie
Geref. Kerk 9.30 ds. C. v.d. Woude, 5 dienst.
Rk Kerk: dorp zat. 7, zo. 10; Anker zat. 7, zo.
10.30; Rijndijk zo. 9.
HILLEGOM: Herv, G9m, zie geref. kerk. Ge
ref. Kerk ('Hoeksteen') 9.30 en 7 ds. Rothfusz.
Chr. Geref. Kerk 10 ds. Groen, Haarlem, 7 ds,
v. Langevelde. Rk Kerk: Mart. zat. 7. zo. 10;
Jozefk. zat. 7, zo. 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
Dorpsk. 9.30 ds. Kattenberg, 6 ds. Sloof;
Ontm.kerk 10 ds. Sloof, 6.30 ds. Hagen, Zwol
le. Hen/. Gem. 'De Rank' (P. Groen-college)
zie Katwijk aan Zee. Geref. Kerk 9.30 ds. Kos
ter, 6.30 ds. v. Breevoort. Rk Kerk zat. 7, zo.
10.
KATWIJK AAN ZEE Hen/. Gem. N. Kerk 10
ds. Bogaard, 6 ds Hovius; O. Kerk 10 ds. C.
v.d. Bergh, Barneveld. 6 ds. Schuurman; Ich-
Schuurman, 6 ds. v.d. Berg; Maranathakerk
(Rijnsoever) 10 ds. Visser, 6 ds. Driebergen.
Overduin 2.15 ds. A. Baas. 'De Hoeksteen'
(Burgersdijkstr.) 9.30 dr. K. Zabel, Duitse
dienst. Herv. Gem. 'De Rank' (aula P. Groen-
college Pr. Frederikdreef 15) 10 ds. I. Visser-
Schroot. Wassenaar. Geref. Kerk Vr.kerk 9.30
ds. v. Breevoort. 5 ds. Koster; Triumfatork
9.30 ds v. Halsema, A.dam. Geref. K. Vrijg.
9.30 en 4 ds. J. F. Heij. Ned. Geref. K. (aula
Bestevaer-mavo) 9.30 ds. Tj. Baron, 7 ds.
Zwarts. Chr. Geref. K. 10 en 5 ds. J. Veenen-
daal Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal) 10 en 5
ds. v.d. Belt. Geref. Gem. (Remisestr.) 10 en 5
leesdienst, wo. 27 juli 7.30 ds. Elshout, Sche-
veningen. Geref. Gem. in Ned. (Louwestr.) 10
en 5. Volle-evang.gem. (Voorstr. 48) 9.45. On-
afh. baptistengem. (Ambachtsweg 2) 10 hr. A.
Hasenoot, Darp.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN Herv. Gem. 10 Knotters, Veenendaal
ds. Spruijt, A.dam. Geref. Kerk 10 ds. Heene
man. Minnertsga, 7 ds. Bronsgeest, Leiden.
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 hr. J. Goed
hart, 6.30 ds. De Leeuw, Maarn. Geref. Kerk
9.30 hr. A. van Hilten, Uithoorn. Rk Kerk zat. 7.
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9.30 ds. Ten
Voorde, 7 ds. v. Niel, Rijnsburg. Geref. Kerk
9.30 ds. Boersma, Badhoevedorp, 6.30 h
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Geuze, 7 ds.
A. v.d. Kooij, Woerden. Geref. Kerk (W. Ver
laat) 9.30 hr. H. de Hoop, IJsselstein. 7 hr. P
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Geref. Kerk
Dorpsk. 10 ds. Stegeman, 6.30 ds. Knorth;
Scheppingsk. 9 ds. Knorth. Leythenrode 10
pater Poelma. Elis.-ziekenhuis 10 dienst.
Bapt.gem. (wijkgeb. Zijlkw.) 10 hr. J. de Vries.
Rk Kerk zat. 7. zo. 10 en 11.30.
Westervoort, 7 ds. Stolk, Aalsmeer. Rk Kerk
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 ds. v. Gel
der; Pauluskerk 10 ds. Langhout, Putten. 7 ds.
v. Gelder, zangdienst. Geref. Kerk 10 ds. Bos
wijk, 7 ds. De Reus, Ter Aar. Geref. K. Vrijg.
(Prinsessestr. 1) 9.30 en 4.30 ds. Borgdorff.
Ned. Geref. Kerk (Salvatori) zie chr. geref.
kerk. Chr. Geref. Kerk 10 leesdienst, 7 ds. H
R. Weij. Geref. Gem. 10 en 4 ds. Den Boer.
Evangeliegemeente (Heereweg 52a) 9.45 hr.
J. Spaargaren. Rk Kerk: Agathakerk zat. 7, zo.
NIEUWKOOP Herv. Gem. 9.30 ds. Kielder,
Vianen, 6.30 ds. H. Rijksen. Welsum. Geref.
Kerk 9.30 hr. C. B. Spronk, A.dam. Chr. Geref
Kerk 9.30 en 6.30 ds. Blom, Meerkerk. Evang.
gem. (ver.gebouw 'De Rank', Regthuysplein)
12 nam. Rk Kerk zat. 7. zo. 9 en 10.45.
NOORDWIJK. Herv. Gem. Grote of St. Jer-
oensk. (Binnen) 10 ds. Jansen, Leiden, 5 ds.
A. J. de Jong, Leiden. 7 ds. Lapré, Koudekerk;
Hoofdstr. (Zee) 10 dr. H. Berkhof, Leiden. 8
nam. dr. K. Zabel, Duitse dienst; De Rank
(Golfbaan) 10 kand. L. Burger, Wadd.veen.
Geref. Kerk Buurtkerk (Hoofdstr.) 10 en 7 ds.
C. v.d. Niet, Genderen; Vinkenl. (Binnen) 10
kand. W. Dekker. Kapel W. v.d. Bergh-stich-
ting 11 ds. Bach, A.dam. 'Sole Mio' 9 kand. A.
Drost, Leiden. Ned. Prot. Bond (aula O.Zeew.)
10.30 dr. Meijering, O.geest. Rk Kerk Zee zat
7, zo. 10.30; Binnen zat. 7, zo. 9.30 en 11
NOORDWIJKERHOUT Dorpsk 10 ds. D
Keuning. Rk Kerk Victork. zat. 7, zo. 9 en 11
Jozefk. zat. 7, zo. 9 en 10.30.
OEGSTGEEST: Herv. Gem. Groene of Will-
.kerk 10 ds. Kooman; Pauluskerk 10 ds. Veg-
ter; Gemeentecentrum (Lijtw.) 10.30 ds. A.
v.d. Poel, Den Haag, 7 vesper. Geref. Kerk zie
herv. gemeente. Geref. Kerk Vrijg. (aula Dr.
Schilderschool) 9.30 en 4.30. Ned. Geref.
Kerk (Gem.centrum) 8.45 en 4 ds. J. van At-
ten. Gorkum. Van Wijckerslooth 4 ds. W. de
Leeuw. Endegeest 10 ds. G. Bach. A.dam.
Volle-evangeliegem. (Gem.centrum) 4. Rk
Kerk Will.kerk zat. 7. zo. 9 en 10.30.
OUD-ADE Rk Kerk zat. 7, zo. 9.
OUDE EN NIEUWE WETERING: Herv. Gem.
9.30 hr. J. de Haan. Geref. K. 9.30 ds. Zijl,
6.30 ds. Buikema. Rk Kerk zat. 7, zo. 9.15 en
Dat betekent concreet, dat de n
latie met de Hervormde Jeugj'
raad, waarmee nu al nauwe bande
zijn, verder wordt uitgebouwj
„Dat zal de komende jaren veel vaj
onze energie vragen".
Zeven liederen. Dit voorjaa
schreef de Bond tegen het Vloeken
(Veenendaal) een wedstrijd ui|
voor het maken van liederen ovei
de naam van God en de heiliging
daarvan. De jury, bestaande uit S,
Bezemer, Reeuwijk, L. Linderij
berg, Krimpen a.d. IJssel, en H
Werkman, Amersfoort, kreeg in to
taal 142 liederen te beoordelen,
waarvan er uiteindelijk 7 zijn over,
gebleven. Ze zijn van Ria Borkent
Apeldoorn. H. Folkers, Hasselt
Henk Fonteyn, Tricht, Nel Goud-
zwaard-Dubois, Maarssenbroekj
Hans Mouthaan, Bleskensgraaf, en
H. van 't Veld, Veenendaal.
De Bond heeft het recht van eer
ste openbaarmaking van de liede
ren op plaat, cassette en/of com
pact disc. Over de melodieën is nog
beraad.
Het lied van Hans Mouthaan be-!
gint met deze strofe:
"O grote Schepper van de taal,
verwonder ons toch allemaal
dat U in goedheid en geduld
Uw lieve naam ons hebt ont
huld".
Dat van Nel Goudzwaard eindigt
met deze strofe:
"Mijn Meester, die mijn rechts-
ge ding bepleit,
in heerlijkheid mijn kleine leven
leidt,
met al uw kind'ren tot in eeu
wig heid':
'k aanbid U, Heer"
Paus en Denen. In de Lutherse
Kerk van Denemarken wordt op 't
ogenblik levendig gediscussieerd
over de houding van deze kerk te
genover het pausbezoek volgend!
jaar. De paus heeft namelijk een
uitnodiging van tien lutherse bis-
schoppen aanvaard om samen een i
gebedsdienst te houden in de mid
deleeuwse, vroeger rooms-katho-1
lieke Domkerk van Roskilde. j
Gereserveerde kerkleden wijzen j
erop, dat de uitnodiging niet van de j
kerk zelf komt, maar van bisschop
pen privé. De kerk kent immers
geen duidelijke gezagsstructuur.
In geestelijke kwesties heeft zij
geen 'hoofd'. Niemand heeft dan
ook het recht, zeggen de kritici, de
Deense kerk te vertegenwoordigen
haar te spreken.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem. 9.30 ds.
v.d. Hoever., 7 ds. De Graaff. Chr. Geref. K.
9.30 leesdienst, 2 15 ds. v. Vuuren, Maas
sluis.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Laurentiuskerk
9.30 ds. Sirag, Leusden, 5 ds. Romein,
R.dam; Bethelkerk 9.30 ds. Veldman, Nun-
speet. Geref. Kerk Petrakerk 9.30 ds. Snel, 5
ds. Schellens. Glimmen; Immanuelkerk 9.30
ds. Baayen. Hoofddorp, 7 ds. Snel; Mara
nathakerk 9.30 hr. D. J. Brouwer, Katwijk, 5
ds. Ribberink. Geref. Kerk Vrijg, 10 en 5.15.
Chr. Geref. K. 9.30 en 5 ds. Van Vuuren,
Maassluis. Evang. Christengem. (aula mavo)
10 evang. H. Sikkema, Voorhout. Rk Kerk zo.
10.30.
RIJPWETERING: Rk Kerk zo. 9 en 10.30.
SASSENHEIM: Herv. Gem. 9.30 ds. G. W.
Rijksen, S.heim, 7 ds. J. v.d. Haagen, Leids-
chendam. Geref. Kerk 9.30 dr. Te Winkel,
Leusden. Chr. Geref. K. 10 en 7 ds. Aarnoud-
se. Ned. Prot. Bond (Jul.laan 17) 10 hr. A. Ni-
colai, Leiden. Rk Kerk zat. 7, zo. 9.30 en 11.
TER AAR: Herv. Gem. 9.30 ds. A. J. de Jong,
Leiden, 6.30 hr. J. de Haan. Geref. Kerk 9.30
ds. De Reus, 6.30 ds. Boswijk, Lisse. Rk Kerk
Aardam zat. 7, zo. 9 en 12; kerk Langeraar
zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
Noort, Bemmel, 6.30 ds. L. Romein, R.dam.
Geref. K. Vrijg. 9.30 leesdienst, 5 ds. Wiers*
ma, Nieuwegein.
VOORHOUT Herv./Geref. Kerkgemeen
schap 10 ds. A. v.d. Broek. A.dam. Rk Kerk
zat. 7. zo. 9 en 10.30.
VOORSCHOTEN: Herv. Gem. Dorpskerk 10
ds. v.d. Schoot, 7 ds. De Zeeuw; De Ontmoe
ting (Noordhofland) 10 zuster Hippolyta van
Huize Bijdorp. Hulp en Heil-kerk (Schaken-
bosch) 10 ds. Verheule. Herv. evang. op ge
ref. grondslag (kerkgeb. 'Rehoboth', A. van
Leeuwenhoekkade) 9.30 ds. Jonker, Stolwijk,
4.30 ds. Haverkamp, Vianen. Geref. Kerk 10
ds. De Zeeuw. Geref. K. Vrijg. (Bachlaan) 9.30
leesdienst. 2.15 ds. K. v.d. Geest. Rk Kerk
Laur.kerk zat. 7, zo. 11; M. Godskerk. zat. 7.
zo. 9.30. Kerk van Engeland (British school inj
The Netherlands, J. v. Hooflaan 3) 10.15 an-'
glicaanse dienst.
WADDINXVEEN: Herv. Gem. Brugk. 9.30 ds
Schipaanboord, 5 hr. L. Burger; Hoeksteen
9.30 ds. Hovius, Katwijk aan Zee. 6.30 ds.
Schipaanboord; Bethelk. 9.30 ds. v.d. Berg.
Harderwijk, 5 kand. P. Bakker, Haastrecht;.
Imm.kerk 9.30 ds. v. Houwelingen, Geref. I
Kerk Kruisk. 10.30 ds. De Moor, 5 ds. Hooger-
werf, Nieuwerkerk a.d. IJssel; Ontm.kerk 9 ds.
De Moor. Geref. K. Vrijg. (Kruiskerk) 8.30 en
2.45 ds. H. Scholte.
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk. 10 ds. E
L. Ruitenberg, R.dam-Kralingen, 4.30 kand. v.
Dis; Kievietk. ('Samen op weg') 10 ds. Janse
de Jonge; Messiask. 10 ds. v. Waasbergen;
Dorpscentrum 9.30 ds. Schrijver. Woerden
Geref. Kerk Zijllaan 7 nam. ds. v.d. Woude. zie
ook Messiaskerk. Ned. Prot. Bond (Kerkdam)
10.30 ds. N. van Gelder.
WOUBRUGGE: Herv. Gem. 9.30 ds. Geluk.
R.dam, 6.30 ds. Boonstra, Hoogmade. Geref.
Kerk 9.30 ds. Gesink, Noordwijk, 6.30 dr. Ba-
de, Alphen. Rk Kerk zat. 7, zo. 10.
ZEVENHOVEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Riet
veld, Overberg. Geref. Kerk 9.30 hr. C. Voogt.
Holl. Rading, 7 hr. H. Wolf, Alphen.
ZOETERWOUDE Herv. Gem. 10 ds. L. C
Rietveld. Rk Kerk St. Jan zat. 7.30 en zo. 9.30:
Chr. Dienaark. zo. 10; Meerburgkerk H. Rijn-
