Omzet Flora nam fors toe DE TIJ Pi 1'kroniek over VAN TUENEMM^ Werkloosheid gewest Leiden licht gestegen Vliestrawler KW 172 naar Mauretanië HUIZENSPECULANT AVANT LA LETTRE: W. WIJMOTH PAGINA 10 REGIO DINSDAG 19 JULI 1988 RIJNSBURG De omzet van de bloemenveiling Flora in Rijnsburg is in de eerste helft van dit jaar ruim 12 procent hoger geweest dan in dezelfde periode verleden jaar. De laatste weken is de omzet procentueel nog sterker geste gen. Zo werd er vorige week met bijna 5 miljoen gulden een 35 procent grotere verkoop behaald dan in 28-ste week van 1987 toen er voor 3,6 miljoen gulden werd verkocht. De groei is vooral toe te schrijven aan de hogere prijzen. Er werd de afgelopen week tien procent meer aangevoerd. ALKEMADE - Bij een frontale botsing van twee auto's op de Googermolenweg in Oude Wetering zijn gistermid dag drie mensen gewond geraakt. De bestuurder van een van de auto's, een 78-jarige man uit Roelofarendsveen, en zijn vrouw liepen een gebroken borstbeen op en liggen beiden nog op de intensive care-afdeling van het Acade misch Ziekenhuis Leiden. De 34-jarige Dordtse bestuurder van de andere wagen tverd met rugklachten e overgebracht naar het AZL. De oorzaak van het ongeluk op de niet al te brede weg is nog niet bekend. Aanvankelijk lieten de verwondingen van het bejaarde echtpaar zich niet zo ernstig aanzien. Voor de zekerheid werd het tweetal echter toch overge bracht naar het ziekenhuis. Daar bleek dat beiden er veel ernstiger aan toe waren dan gedacht. De auto's raakten total lOSS. (folo Holvast) KATWIJK - De vries- trawler KW 172 'Dirk Die- derik' wordt verkocht aan een bedrijf in Maure tanië. De rederij Parle- vliet Van der Plas uit de kustplaats heeft over eenstemming bereikt met een visserijbedrijf uit dit Afrikaanse land, dat ook belangstelling heeft voor twee voormalige Scheveningse trawlers. De KW 172 heeft de af gelopen twee jaar onder de Duitse vlag gevaren. Het schip was onderge bracht bi.i een zusterbe drijf van Parlevliet Van der Plas en had als thuis haven Bremerhaven. De trawler wordt verkocht omdat de Katwijkse rede rij begin november een nieuwe trawler in de vaart brengt. Ook dit schip krijgt een Duits re gistratienummer en gaat opereren vanuit Bremer haven. Parlevliet Van der Plas openen aan het eind van dit jaar in de Duitse havenstad ook een be- drijfscomplex met onder meer een koel- en vries huis. De onderneming maakt al enige tijd ge bruik van een deel van het Duitse visquotum, nu in eigen land de mogelijk heden voor verdere groei nagenoeg zijn uitgeput. In Nederland is het niet mogelijk de vangsthoe- veelheden voor de sche pen verder te verruimen. De bedrijven die zijn ver enigd in de Redersvereni ging voor de Nederlandse Zeevisserij kennen elk jaar al de nodige proble men om het aan hen toe gewezen quotum onder ling te verdelen en van uitbreiding van het aantal trawlers in deze 'pool' kan geen sprake zijn. Er zi,jn dan ook al schepen die een belangrijk deel van het jaar buiten de Eu ropese wateren vissen of inmiddels onder 'vreem de' vlag zijn gebracht. Be halve Parlevliet Van der Plas maakt ook rede rij Kennemerland van de ze laatste mogelijkheid gebruik. Laadvermogen De KW 172 'DirkDiede- rik' is gebouwd in 1974 en behoort tot een inmiddels verouderde generatie vriestrawlers. De Neder landse reders zijn vanaf het begin van de jaren tachtig bezig met schaal vergroting. In hun plan nen voor de verre visserij is geen plaats voor sche pen van tussen de 60 en 70 meter, die een te ge ring laadvermogen heb ben. Door bedrijven uit IJmuiden, Katwijk en Scheveningen werden vorig jaar al zeven traw lers die dateerden uit de periode 1970 tot 1975, af gestoten aan Peru. Dat gebeurde in het kader van een project voor ont wikkelingssamenwer king. De KW 172 ligt momen teel in de haven van IJmuiden, waar het schip wordt klaargemaakt voor het vertrek naar Maureta nië. Als door de koper aan alle verplichtingen is vol daan zal de trawler in de loop van augustus wor den overgedragen. mei 1988 juni 1988 r nei 1988 juni 1988 Alkemade 100 102 71 77 Katwijk 457 457 196 219 Leiden 3760 3767 2096 2217 Leiderdorp 319 324 202 218 Oegstgeest 196 206 158 169 Rijnsburg 73 78 51 57 Valkenburg 19 25 16 19 Voorschoten 238 260 162 177 .Warmond 52 54 40 38 Zoeterwoude 63 63 48 51 Overige - - - - Rayon Leiden 5277 5336 3040 3242 Hillegom 198 201 193 234 Lisse 206 208 201 221 Noordwijk 265 255 169 188 Noordwijkerhout 106 120 92 110 Sassenheim 99 102 126 129 Voorhout 70 72 58 68 Overige - - - - Rayon Lisse 944 958 839 950 Totale Gewest 6221 6294 3879 4192 De telers van zomerbloemen, de belangrijkste leveranciers van bloemen op dit moment, maken volgens T. Langerak, secretaris van het bestuur, aanmerkelijk beter tij den door dan verleden jaar. "In 1987 hadden we in juni en juli een zeer warme periode. De prijzen kel derden daardoor enorm. Warmte zorgt voor een flinke aanvoer en een achterblijvende vraag". Het gaat de secretaris te ver te stellen dat de bloemenprijzen nu echt hoog liggen. "Laten we het op rede lijk houden. Van gigantische winsten bij de zomerbloementelers is echt geen sprake". Het bedrukte weer van de afgelo pen weken, heeft een rustige conti nue aanvoer op de veiling tot ge volg. De enkele jaren geleden inge zette ontwikkeling van uitbreiding van het areaal zomerbloemen zet echter wel door zodat het aanbod op de veiling opnieuw groter is dan in 1987. Langerak vindt de uitbreiding van het areaal zomerbloemen wel begrijpelijk. Door veredeling en nieuwe teeltmethoden is de oogst van de bloemen gespreid over en kele maanden. De zomerbloem is daardoor iets minder een typisch seizoensprodukt geworden. Sei- zoensprodukten hebben als nadeel dat aan het begin van het oogstsei- zoen de handel 'warm' moet wor den gemaakt voor dat produkt. Het kan soms enkele weken duren voor de consument interesse krijgt voor het seizoensartikel. Pas op dat mo ment kan de prijs op peil komen. Nu de zomerbloemen over een lan gere periode worden aangevoerd, is het nadeel van de 'gewennings periode' veel kleiner. Ook de uitbreiding van de droge rijen is debet aan de vergroting van het areaal. Een belangrijk deel van de zomerbloemenoogst wordt ver werkt tot droogbloemen. Boven dien is een teelt van zomerbloemen voor veel bollentelers de oplossing om leegloop van mankracht en ma chinerie in de zomermaanden te gen te gaan. Uitbreiding Uit een enquête dat het Produkt- schap voor Siergewassen onlangs onder 5000 bloemenkwekers heeft gehouden, blijkt dat er dit jaar een uitbreiding van het areaal volle- grondsbloemen van 15 procent mag worden verwacht. Een belang rijk deel hiervan zal in de polders worden gerealiseerd voor de pro- duktie van droogbloemen. Zomer bloemen die bestemd zijn voor de drogerijen, worden niet op de vei ling verhandeld. De verse droog bloemen moeten veel rijper zijn dan de zomerbloemen voor de ver se markt. Toch verwacht Langerak dat ook de Rijnsburgse veiling extra bloe men te verwerken zal krijgen als gevolg van de areaaluitbreiding. Van de landelijke produktie verse zomerbloemen wordt 50 procent op Flora verhandeld. De secretaris voorziet voorals nog geen problemen met de afzet van de steeds maar groeiende oogst. De veiling kan op die groei zijns inziens geen invloed uitoefe nen. "Het zijn de kwekers die uit bedrijfseconomische overwegin gen besluiten uit te breiden. Wij ha meren wèl doorlopend op de zorg voor een goede kwaliteit. Zolang die uitstekend is, zal het met de af zet van de extra bloemen ook wel lukken". Bollenkweker Dix morgen 107 HEEMSTEDE - Bloembollen kweker Johan Frederik Christiaan Dix wordt woensdag 2C juli 107 jaar oud. In de bollenstreek geniet hij grote bekendheid. Dix kruiste in de jaren twintig kleine Due van Toltulpen met langstelige Darwin- tulpen en daaruit kwamen de Men- deltulpen. Die konden in februari en soms nog wel vroeger in bloei worden getrokken en dat was in die tijd een grote sensatie. Tot dan toe was het niet mogelijk in de win ter langstelige tulpen in bloei te krijgen. Dix won ook een tweede ras tul pen: de leliebloemigen. Verder kweekte hij verschillende andere bolgewassen. Niet alleen de zomerbloemen to nen een fikse stijging in aangevoer de aantallen. In het eerste kwartaal van dit jaar werd 17 procent meer chrysanten en 27 procent meer ro zen aangevoerd dan in het eerste kwartaal van 1987. De afgelopen weken laten deze zogeheten jaar- rond-teelten (het hele jaar door te oogsten) een minder florissant beeld zien. De in kassen gekweekte rozen, chrysanten, gebrbera's en anjers hebben duidelijk te lijden onder het gebrek aan licht. De bloemen rijpen slechts heel lang zaam af. "De kwaliteit is prima, maar de hoeveelheid valt tegen. Dat heeft natuurlijk wel weer een goede prijs op de veiling tot ge volg". Broeierij De telers van bolbloemen heb ben, zo valt aan het eind van het broeiseizoen op te maken, volgens Langerak een niet al te best seizoen achter de rug. Van een algehele ca tastrofe is geen sprake, maar som mige telers zullen dit seizoen lang heugen. "Met name de broeiers die al vroeg in het seizoen tegen een hoge prijs bollen hebben inge kocht, zijn slecht weggekomen. Daar staat tegenover dat voor an dere bloementelers het jaar zo slecht nog niet is geweest", zegt Langerak. Vooral de teelt van tulpen is dit jaar niet erg winstgevend geweest. Vorig jaar was de oogst aan tulpe- bollen erg groot. De broeierij heeft daardoor veel meer tulpen getrok ken dan in voorgaande jaren. In Rijnsbrug werd het eerste kwartaal van dit jaar ruim een kwart meer tulpen aangevoerd dan in dezelfde periode verleden jaar. "Die te grote aanvoer heeft de prijszetting vol strekt bedorven", becommentari eert de secretaris. dere bol- en knolgewassen lag ook enkele procenten hoger, maar de gevolgen hiervan voor de prijs wa ren veel minder ingrijpend. De steenhouwer/aannemer Wil lem Wijmoth is langzamerhand geen onbekende meer voor hen die zich met Leidens bloeitijd in de zeventiende eeuw bezighou den. Voor menig nu nog be staand monument leverde hij het hardstenen werk. Hij maakte tal van grafzerken en in de jaren vijf tig was hij betrokken bij de bouw van de Marekerk en de Waag en ook voor de reconstructie van de nieuwe toegangspoort tot de Burcht heeft men op hem een be roep gedaan. Maar het interessantst aan Wij moth is dat zijn naam een paar maal opduikt als de ontwikke lingsgeschiedenis van het stuk Rapenburg tegenover het Muse um van Oudheden wordt be schreven. Toen de uit Dordrecht afkom stige Willem Wijmoth zich om streeks 1640 in Leiden vestigde beschikte hij op een of andere manier over goede papieren want een Leidse collega in het vak was bereid borg voor hem te staan toen hij zich hier als poor ter liet registreren. Wijmoths bedrijf ontwikkelde zich in een periode van een jaar of tien tot de belangrijkste na- tuursteenhandel van Leiden. We nemen aan dat Willem aanvanke lijk heeft gewoond in één van de huizen aan het Rapenburg tus sen Groenhazengracht en Doe lensteeg. Zijn werkplaats lag aan de achterkant en kwam uit op de Doelengracht. Daar was de los- wal voor de schepen die zand steen uit Duitsland en hardsteen uit de Zuidelijke Nederlanden aanvoerden. Het water van de Doelengracht kon hij gebruiken bij het verzagen en bijslijpen van de stenen. Wijmoth raakte in 1651 betrok ken bij een ingewikkelde onroe rend goedtransactie en het lijkt er op dat hij toen de smaak van het speculeren met huizen goed te pakken heeft gekregen. In dat jaar werd een groot deel van de gebouwen van het voormalige kloostercomplex Roma ver kocht. Dat complex nam een groot rechthoek in beslag, voor zover er niet al delen van waren verkocht, tussen Rapenburg, Doelensteeg en Doelengracht, tot ongeveer halverwege de Groenhazengracht. Slooprijp Het waren oude gebouwen, rijp voor de sloop en één van de bedingen bij de verkoop was dat de herbouw heel snel moest ge beuren omdat men geen langdu rig gehavende plek wilde langs wat toen 'de mooiste gracht van Europa' heette. Wijmoth kocht samen met zijn collega aannemer Jan Pety een hele reeks percelen in de Doelen steeg, aan de kant van waar nu het hofje van Eva van Hoo- geveen en het café Cheers liggen, en voorts een drietal kavels langs het Rapenburg. Nadat de koop een feit was ge worden ruilden Wijmoth en Pety de aangekochte gebouwen en stukken grond gedeeltelijk, waardoor ze in staat waren elk twee huizen langs het Rapen burg te bouwen, de huidige num mers 51, 53, 55 en 57. Het is aan de gevels te zien dat Wijmoth en Pety met elkaar aan tafel moeten hebben gezeten om te overleggen hoe ze een gevel- wand konden optrekken waarin de details op elkaar waren afge stemd. Ze zijn toen uitgekomen bij bakstenen pilasters tussen de ramen, twee verdiepingen hoog, en met zogeheten Ionische kapi telen bovenaan, nét onder de daklijst. Grootse architectuur is het zeker niet en had Wijmoth het de volgende keren ook zo aangepakt dan had hij nu mis schien wel als de verknoeier van het Rapenburg te boek gestaan... Wijmoth moet goede contac ten hebben onderhouden met zijn buren, de familie Knotter, die in de jaren vijftig van de ze ventiende eeuw in de vroegere kloostergebouwen woonde die toen nog langs het Rapenburg stonden, ongeveer daar waar nu de Amrobank is gevestigd. Dat contact leidde in 1656 tot verkoop aan hem van wéér een gedeelte van het complex. Bin nen één jaar had Wijmoth de ou de bouwsels afgebroken en er twee nieuwe panden neergezet. Panden met onbeduidende trap gevels, waarvan die aan de lin kerkant nog intact is, de andere is aan het begin van deze eeuw verknoeid. Wijmoth verkocht één van de twee huizen ogenblikkelijk door, namelijk nr. 47, aan de advokaat Herman van der Meer. Het ande re deed hij een jaar of acht later van de hand aan Stephanus Mar- chant, hoogleraar in de rechten. Meer allure Intussen had Wijmoth verder gespeculeerd. Omstreeks 1660 schafte hij zich namelijk op nieuw een reeks bouwvallige res tanten van het Romaklooster aan en toen ontstond de samenhan gende reeks gevels 41, 43 en 45. Het kreeg, dat mag worden ge zegd, meer en meer allure: één hoog dak voor de drie woonhui zen gezamenlijk, een driehoekig fronton, een natuurstenen pilas terorde voor het middelste huis en een gelijkmatige vensterver deling. Wijmoth verkocht de gloed nieuwe huizen onmiddellijk na voltooiing. Nummer 45 aan de toenmalige Waalse predikant, 43 aan een hoge stedelijke ambte naar die tevens secretaris was van de curatoren van de univer siteit, en nummer 41 aan een la kenkoopman. Naast en na allerlei transacties van soortgelijke aard elders in de stad, die hier onvermeld moeten blijven, had Wijmoth tenslotte nog bemoeienis met de vernieu wing van de panden 29 en 31, de twee statige halsgevels die het gezicht van het Rapenburg op dat punt omhoog halen. Wijmoth kocht ze om ze af te breken en er nieuwe voor in de plaats te zet ten. Vermoedelijk nam hij voor de gevelontwerpen de stadsar chitect Willem van der Helm in de arm. De situatie was anders dan de voorgaande keren want Wijmoth had van het begin af aan al ko pers. Voor nummer 29 had de LEIDEN De werkloosheid in het gewest Leiden is de afgelopen maand gestegen. De stijging is voornamelijk toe te schrijven aan de inschrijving van schoolverlaters bij de arbeidsbureau's in Voor schoten en Lisse. Het arbeidsbu reau noemt de stijging niet veront rustend. In vergelijking met juni 1987 daalde de werkloosheid met een procent. Het Gewestelijk Arbeids bureau (GAB) constateert dat de schoolverlaters het meest profite ren van de betere kansen op de ar beidsmarkt. Velen komen snel aan het werk. De daling in vergelijking met vo rig jaar komt geheel op rekening van het rayon Lisse. De werkloos heid in de bollenstreek daalde met maar liefst 10 procent. Het rayon Leiden gaf een stijging te zien van 0.5 procent. In de eerste helft van dit jaar heb ben zich 8.923 mensen in het ge west ingeschreven. Dat is een stij ging in vergelijking met vorig jaar. Het Gewestelijk Arbeidsbureau schrijft de toename voor een deel toe aan het feit dat steeds meer vrouwen opnieuw aan het arbeids proces willen deelnemen. Volgens C.A.J. Tibbe, directeur van het ar beidsbureau, schrijven zich ook meer mensen in die al een baan hebben, maar ander werk zoeken. Ook het aantal uitschrijvingen steeg. In de maanden januari t»t en met juni verdwenen 9.6J9 namen uit het bestand van het GAB. Per koopman Johannes Heydanus belangstelling, de hoogleraar de le Boe Sylvius (geneeskunde en chemie) was de gegadigde voor nummer 31. Het is interessant dat uit het bewaard gebleven bestek voor nummer 31 kan worden opge maakt dat er een soort vernieuw bouw werd uitgevoerd. Er ble ven gedeelten van het oude werk gespaard of ze werden in het nieuwe werk opnieuw gebruikt. Uit een en ander zal inmiddels duidelijk zijn geworden dat Wil lem Wijmoth, de Leidse steen houwer/aannemer/huizenspecu lant, een gewiekst zakenman was. Het kopen van oude gebou- saldo zijn er in de eerste helft van' 1988 meer mannen uit- dan inge schreven (817). Daarentegen zijn er bij de vrouwen 101 inschrijvingen meer dan uitschrijvingen. Volgens het arbeidsbureau ge ven de hoge aantallen in- en uit schrijvingen aan dat de arbeids markt constant in beweging is. "Het gaat om een doorlopend pro ces van toetreding, doorstroming; en uittreding", aldus het GAB. Aan het eind van de maand juni waren er in het gewest Leiden 10.486 mensen werkloos, 6.294 mannen en 4.192 vrouwen. In ver-j gelijking met vorige maand is dat' een stijging met 73 mannen en 313 Deze toename heeft haar oor sprong voornamelijk in de secto ren handel, kantoor, onderwijs en verzorging. De werkloosheid in de bouw daalde afgelopen maand op- Het aantal ingediende vacatures daalde in vergelijking met het eer ste half jaar van 1987. In dat jaar. waren dat er 3.073, de eerste zes maanden van dit jaar 2.834. Vol gens het arbeidsbureaus is het nog te vroeg om conclusies aan deze da ling te verbinden. In het gewest Leiden heeft het I GAB in de maand juni 44 procent van de ingediende vacatures ver vult. Vorig jaar lag dat percentage boven de 50 procent. Directeur j Tibbe wijt deze daling aan de ver huizing van het arbeidsbureau. wen, ze afbreken en er nieuwe voor in de plaats zetten legde hem dan ook geen windeieren. Bij alle hier beschreven transac ties bedroeg zijn bruto winst zo'n honderd procent. L.D.COUPRIE (De gegevens voor deze bijdrage werden ontleend aan de delen lila en lllb van de vervolgserie Het Rapen burg, Geschiedenis van een Leidse gracht, van de hand van Th.H. Lun- singh Scheurleer, C. Willemijn Fock en A.J. van Dissel (Leiden 1988). DINSDAG 19 JULI Alkemade fietsvierdaagse, vertrekpunten fiehuis De Halte bij het sportpark. Rijpwetering, hotel Kaagzicht bij pont De Kaag. Katwijk snelschaaktoernooi in strand paviljoen Willy Noord, aanvang man op het BStzorgel in de Vre- deskerk aan de Voorstraat. M.m.v. Judith Glasbeek, (dwars fluit) en Bernadette Wijdeveld (harp), aanvang 20.15 uur. sporten voor 25+ in de Boorsmazaal. aanvang 19.30 uur. 19.00 tot 19.30 uur in de Oud-Ka tholieke kerk aan de Zoeterwoud- se Singel. Boulevard, aanvang Noordwijkerhout modeshow mevrouw Riem Vis, Leeuwenhorst Congres Center, Langelaan, aanvang 20.00 uur. Sassenheim start avondvierdaagse, vanaf 18.30 uur bij de gymlokalen aan de Parklaan. WOENSDAG 20 JULI Alkemade fietsvierdaagse, vertrekpunten farendsveen, Cultureel Centrum. Achterweg, Nieuwe Wetering, kof fiehuis De Halte bij het sportpark, Rijpwetering, hotel Kaagzicht bij pont De Kaag. Hoofddorp hoorzitting inzake de aanleg van een parkeerterrein voor res taurant Puck aan de Lisserdijk, aanvang 17.00 uur. wachter. Start om 10.00 uur t.o. d Soefi-tempel aan de Sportlaan. woensdagavondzang, Oud kerk. Boulevard m.m.v. Pniélde aan de Sportlaan. biljarten bij wijkvereniging Hoornes-Rijnsoever, aanvang bibliotheek, aanvang 19.00 u Noordwijk woensdagavondzang m.m.v. het "Groot Hervormd Kerkkoor", N.H. Kerk aan de Hoofdstraat, aanvang 20.30 uur. Noordwijkerhout zomeravondviswedstrijd voor iedereen, Leidsevaart nabij spoor wegovergang te Noordwijkerhout, aanvang 19.00 uur. Sassenheim 2e avond wandelvi start bij de gymlokalen Parklaan vanaf 18.30 uur Voorhout sprookjesdag bij de Spelewey, aanvang 09.30 uur. NDER 5 21 Alkemade fietsvierdaagse, vertrekpunten van 18.30 tot 19.00 uur. café Ho- genboom. Sotaweg, Roelo- farendsveen, Cultureel Centrum, Achterweg, Nieuwe Wetering, kof fiehuis De halte bij het sportpark, Rijpwetering, hotel Kaagzicht bij pont De Kaag. Alphen zomermarkt in het centrum met kinderboerderij op het Thorbecke- plein, vanaf 10.00 uur. dubbelganger Rambo bij Euro Hoofddorp gemeenteraadsvergadering, aanvang 14.00 uur. trum van Katwijk van 14 00 21.00 uur. schaken op het plein n« rest. de Zwaan, vanaf 19.00 u

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 10