HET GALA DER VRIJE VOGELS
3r~
Leger straatmuzikanten bevolkt morgen de Leidse binnenstad
ZATERDAG 16 JUL11988
PAGINA 15
BIJLAGE VAN HET LEIDSCH/ALPHENS DAGBLAD
Sf
m
De Blim Brothers uit Engeland op de Hooglandsekerkgracht: "Een echte straatartiest geeft een goede show voor een kleine prijs". Inzet: Sarah Mc-
Crory uit Belfast: "In Engeland wordt een vrouw die op straat optreedt als een bedelares gezien". (foto-s Loek zuyderduin>
Vergezeld van zijn onafscheidelijke
hond Lady, sinds zijn scheiding de
enige vrouw in zijn leven, geeft hij er
een complete muzikale show weg.
Herman the German, king of the road
- eenmansband, kleurrijk vertegen
woordiger van het weer groeiende gil
de van straatmuzikanten.
Duitser dus ("maar ik kom van
overal en nergens"), midden-veerti
ger, en al 25 jaar in het vak. Hij is als
het ware vergroeid met zijn instru
menten, heeft succes bij het winke
lende publiek ("die kan er wat van"),
en merkt dat aan zijn inkomsten die
met dubbeltjes, kwartjes en guldens
langzaam aangroeien tot een redelijk
bedrag.
Hij wil dan ook niet klagen. "Maar
vroeger was het wel veel beter", ver
kondigt hij tijdens een pauze die hij
benut om een shaggie te draaien.
Vroeger lag het geld nog echt op
straat. "Toen hoefde ik maar vier
maanden te werken en kon ik acht
maanden vakantie houden. Nu moet
ik het hele jaar door optreden. De con
currentie is te groot geworden; er zijn
te veel straatmuzikanten en er komen
er ook steeds meer bij. Elke idioot die
een gitaar kan vasthouden gaat daar
mee tegenwoordig langs de weg
staan. Op plaatsen waar je er voor
heen nooit een zag staan er nu opeens
In het bloed
Je ziet ze tegenwoordig dan ook
overal in de stad, de straatartiesten.
Vooral op zonnige dagen tegen het
weekeinde duiken ze op. Bij de Harte-
brugkerk, op de Hoogstraat, bij de
Koornbeursbrug. Hele groepen,
duo's, maar ook de eenzame saxofo
nist die op de markt een deuntje staat
te spelen. Ze treden op om hun dage
lijks brood te verdienen, om uit de ww
te blijven, om het vak te leren, of om
hun vakantie te betalen.
Ze komen uit alle windstreken, en
of ze nu professional zijn of hobbyist,
ze hebben één ding gemeen: het rei
zen zit ze in het bloed. Ze kunnen er
niet tegen om aan één plaats gebon
den te zijn, trekken langs de wegen en
bepalen hun eigen werktijden. Daarin
bekijken ze de jachtige maatschappij
op hun eigen wijze en worden ze op
hun beurt steeds welwillender beke
ken.
Althans de mannelijke artiesten,
want het aantal vrouwen dat op straat
optreedt is relatief beperkt. Het meis
je dat die middag aan de Hoogstraat
staat te zingen beschouwt zichzelf
ook als de uitzondering die de regel
bevestigt. "Er zijn inderdaad maar
weinig vrouwen die op straat optre
den", constateert Sarah McCrory, stu
dente uit Belfast en als folkzangeres
meereizend met de jonglerende Blim
Brothers uit Engeland. "Je merkt ook
dat hpt publiek dat vreemd vind. Hier
niet, want Holland is heel tolerant,
maar in Engeland wordt een vrouw
die op straat optreedt'echt als een be
delares gezien".
Zo benaderd worden is zo ongeveer
het ergste wat een echte straatartiest
kan overkomen. "Een echte straatar
tiest is geen bedelaar, maar biedt waar
voor zijn geld", stellen Alan en Paul
Blim fel vast. "Hij is trots op wat hij
doet en geeft een goede show voor een
kleine prijs. Dat moet ook wel, want
er is inderdaad meer concurrentie en
de mensen zijn verwend. Door de tv.
Daardoor moetje wel kwaliteit te bie
den hebben, anders blijven ze niet
staan. En er is niets demoraliserender
voor een straatartiest dan mensen die
zomaar doorlopen. Ze hoeven niet
eens wat te geven, als ze maar wel de
show bekijken".
De beroepseer die uit die woorden
spreekt is in hun geval begrijpelijk.
De Blim Brothers zijn pas begonnen
met hun act, waarvoor ze negen
maanden lang hebben geoefend. Ze
jongleren met een soort bowlingpins
en berijden mono-fietsen. Ze zijn nog
jong en enthousiast en benutten de
vakantiemaanden om hun vaardig
heid op peil te houden en om routine
op te doen voordat ze na de zomer in
Engeland het theater in gaan.
Eerst 'doen' ze Europa in negen we
ken. Zonder geld op zak. "We hebben
alleen travellerscheques bij ons, maar
die zijn bestemd voor echte noodge
vallen. De bedoeling is dat we leven
van wat we verdienen op straat. Dat
motiveert je wel om te werken", zeg
gen ze.
"We hebben ook bewust geen geld
meegenomen, want we willen het vak
echt goed leren. En waar kun je dat
beter doen dan op straat? Daar leer je
het toch het best, want daar ligt nog
de echte uitdaging. Het is veel span
nender dan een show geven in een the
ater. Daar komt publiek dat vooraf
heeft betaald om je te zien. Op straat
moet je de aandacht van de mensen
trekken voordat ze iets geven. En
vooral in het buitenland ligt dat erg
moeilijk omdat je de taal niet kent.
Dus moet de act voor zich spreken".
Met hun kleurige narrenkostuums
en hun jongleurs-act lukt het ze die
middag aardig de belangstelling te
vangen, al is het financiële succes niet
overweldigend. Dertig gulden is na
tuurlijk geen opbrengst waarvan je
met een groep van zeven personen
een deur kunt intrappen. Het is net
genoeg om de tank van de bus waar
mee ze reizen van voldoende benzine
te voorzien om de volgende bestem
ming te halen ('Amsterdam, en dan
gaan we door naar Freiburg, Mün-
chen, Italië en Zuid-Frankrijk"). Ze
lijken er niet mee te zitten, en trekken
vrolijk verder. Zoals het de ware
straatartiest betaamt. "Want hem zit
het reizen in het bloed".
door Paul de Tombe
Opeens staat-ie er er, als de reïn
carnatie van de ooit door Wim
Sonneveld uitgebeelde Nikkelen
Nelis. Hij is neergestreken op het
stukje Haarlemmerstraat voor de
Hartebrugkerk, in Leiden het fa
voriete plekje voor straatartiesten
Het beroep is zo oud als de
weg naar Rome.
Straatartiest. Vrijheid,
blijheid. En zo nu en dan een
enkel ideaal. Ze komen uit
alle windstreken, en bepalen
hun eigen werktijden. Je ziet
ze steeds vaker in de stad.
Vooral morgen, als ze
massaal de Leidse
binnenstad in trekken ter
gelegenheid van het tweede
nationale
straatmuziekconcours 'De
Gouden Pet', waarmee de
Leidse Lakenfeesten
worden afgesloten. "Op
straat ligt nog de echte
uitdaging".
multinationals, tegen de milieuver
vuiling, tegen de apartheid in Zuid-
afrika.
De 31-jarige David Lister uit Leeds
die achter de artiestennaam Scribe
('Hebreeuws voor schrijven') schuil
gaat, laat tijdens zijn optreden ook fol
ders uitdelen van onder meer Amnes
ty International, de wereldwinkels en
de milieuwinkels. Het is zijn manier
om te laten zien waarvoor hij staat, het
is zijn manier om de mensen 'bewust'
te maken van de problemen en het on
recht in de wereld.
Hij is vijftien jaar geleden 'ge
vlucht' uit Engeland en is voorlopig
niet van plan er terug te keren. "Om
dat ik niet kan leven onder het regiem
van Thatcher", legt hij uit. "Econo
misch heeft ze Engeland sterker ge
maakt, maar wel over de ruggen van
de armen heen. Onder haar bewind
zijn de klasseverschillen groter ge
worden. Toen ze nog minister van on
derwijs was heeft ze de schoolkinde
ren de gratis melk afgenomen en nu
onthoudt ze arme, slechtziende be
jaarden een gratis bril. Zo maakt ze
het gat tussen rijk en arm alleen maar
groter".
Minstrelen
Met zijn idealen en zijn in zelfge
schreven songs verpakte boodschap
pen is Scribe misschien wel de beste
vertegenwoordiger van de straatcul
tuur zoals die in vroeger tijden be
stond, want het verschijnsel is al zo
oud als de weg naar Rome. Misschien
hebben ze daarlangs ook al wel ge
staan; rondtrekkende minstrelen,
bards en troubadours waren in elk ge
val in de middeleeuwen bekende ver
schijningen. Ze verschaften de weinig
mobiele burger van die tijd vaak be
langrijke informatie met hun verha
len uit verre streken, maar tegen het
einde van de tussentijd verloederde
die functie.
Zie verder pagina 17
Herman the German voor de Leidse Hartebrugkerk: "Ik duld niemand naast me".
Idealist
Een idealistische enkeling ver
spreidt daarbij ook een boodschap.
Zoals de sinds kort in Leiden wonen
de Scribe, die zingend en spelend op
zijn akoestische gitaar langs de stra
ten zwerft. Vroeger trok ook hij Euro
pa door, maar dat kan niet meer sinds
hij de zorg heeft voor vriendin en
kind. Wel verpakt hij nog altijd pro
testen in zijn country-blues. Tegen de
