Staking blijft
tot in Moskou
beslissing valt'
SPROOKJE?
Gorbatsjov dreigt NAVO weer in defensief te dringen
Iran trekt deel leger terug
van Iraaks grondgebied
Fransen vieren 199ste verjaardag
van revolutie met enonn vuurwerk
Overvaller in
slaap gevallen
Vrouw op foto City of Poros
blijkt Franse toeriste te zijn
p
VRIJDAG 15 JULI 1988
PAGINA 5
Armeniërs zetten eis kracht bij
MOSKOU (AP/AFP) - In Armenië hebben de bewoners be
sloten hun stakingacties voort te zetten tot het Presidium
van de Opperste Sovjet in Moskou een uitspraak heeft ge
daan over de kwestie Nagorno Karabach. In de Armeense
hoofdstad Jerevan gingen gisteravond ongeveer 150.000
mensen de straat op om hun eis opnieuw kracht bij te zet
ten. In Nagorno Karabach zelf wordt ook nog steeds ge
staakt. Inmiddels zijn Sovjettroepen naar deze regio gedi
rigeerd.
Een plaatselijk partijlid in Ste
panakert, de hoofdstad van de om
streden enclave, zei dat troepen
zijn gestationeerd in de landelijke
gebieden van de regio. Deze zijn
vooral paraat in 'potentieel gevaar
lijke' gebieden waar maar weinig
mensen wonen en zelden door de
politie wordt gepatrouilleerd.
Volgens de zegsman in Stepana
kert zijn de mensen in de Armeen
se enclave niet bereid om weer aan
het werk te gaan, ondanks herhaal
de oproepen van partij- en rege
ringsleiders om de nu bijna twee
maanden oude staking te beëindi
gen. Bovendien verzochten de de
monstranten de tien Armeense af
gevaardigden van de Opperste
Sovjet in Moskou hun eisen kracht
bij te zetten.
Zowel in Armenië zelf als in Na
gorno Karabach werd gisteren in
de meeste bedrijven gestaakt om
de eis tot annexatie van de enclave
kracht bij te zetten. Volgens een in
woonster van Stepanakert begint
de voedselsituatie nijpend te wor
den, omdat niemand werkt, en om-
Poolse stakers
hervatten werk
na toezegging
WARSCHAU (Rtr/AFP) - De 2.000
stakers van de staalfabriek in Sta-
lowa Wola (Zuidoost-Polen) heb
ben hun actie beëindigd na de toe
zegging van de fabrieksdirectie dat
zeven ontslagen collega's weer
worden aangenomen. Dit is giste
ren in kringen van het verboden
vakverbond Solidariteit verno-
Een deel van de stakende werk
nemers ging woensdag direct na
het aanbod van de directie weer
aan de slag en in de loop van de
nacht besloot de rest van de stakers
hun voorbeeld te volgen. Volgens
de directie kunnen vijf van de ont
slagen arbeiders direct weer aan
het werk, maar moeten de andere
twee nog twee maanden werken in
een bouwbedrijf in de regio.
In april werden de zeven werk
nemers ontslagen omdat ze hadden
deelgenomen aan een door Solida
riteit gesteunde staking. Vorige
week viel op een bijeenkomst,
waaraan 4.000 staalarbeiders deel
namen. het besluit dat men tijdens
het bezoek van Sovjetleider Mi-
ehail GorbatSjov het werk neer zou
leggen. Drie afdelingen van het
18.000 werknemers tellende bedrijf
deden met de actie mee.
Sovjetunie
De bevolking van de Krim in de
Sovjetunie keert zich de laatste tijd
steeds meer tegen de bouw van een
kerncentrale op het schiereiland in
de Zwarte Zee. Dit meldde het blad
'Sotsialistitsjeskaja Indoestrija'.
Volgens het blad hebben al 20.000
zich tegen de bouw van de
centrale uitgesproken.
Italië
De Italiaanse ambassadeur in Li
banon, Mancini, heeft de Libanese
premier, Hoss, laten weten dat Ita
lië het giftige chemische afval zal
verwijderen dat een Milanees be
drijf in Libanon heeft gestort. Dit
verklaarden officiële Libanese
bronnen.
Mandela
Het Zuidafrikaanse ministerie
van justitie verbiedt het popcon
cert dat anti-apartheidsactivisten
zondag hadden willen houden ter
herdenking van de 70ste verjaar
dag van de gevangen zwarte leider
Nelson Mandela. Eén van de orga
nisatoren van het concert, Mokou-
na, zei dat het ministerie het ver
bod in een brief heeft bevestigd.
Piper Alpha
In de Noordzee zijn nog drie li
chamen geborgen van beman
ningsleden van het olieplatform Pi-
per Alpha, dat op 6 juli door een
reeks explosies en een brand werd
verwoest. De lichamen van 141 van
de 166 omgekomen bemanningsle
den zijn nog niet gevonden.
Bomaanslag
Gisterochtend heeft er in Rome
een explosie plaatsgevonden vlak
voor het gebouw van de Hoge Raad
van de Magistratuur, het hoogste
orgaan van de Italiaanse rechterlij
ke macht. Bij de explosie viel één
gewonde.
dat men noch uit Armenië noch uit
Azerbajdzjan voedsel ontvangt. De
inwoners zijn grotendeels aange
wezen op plaatselijk verbouwd
voedsel.
Tijdens de betoging van gisteren
werd opgeroepen tot voortzetting
van de algemene staking tot maan
dag 18 juli; de Armeniërs gaan er
van uit dat het Presidium van de
Opperste Sovjet in Moskou maan
dag zal vergaderen over de Ar
meense kwestie.
Het nieuws werd pas woensdag
door de Sovjet-media verspreid.
Het partijblad Pravda schreef gis
teren dat de staking, die op 4 juli is
begonnen, inmiddels 40 miljoen
roebel (130 rryljoen gulden) aan
verloren produktie heeft gekost,
terwijl aan niet uitgevoerde bouw
werkzaamheden 18 miljoen roebel
(58 miljoen gulden) verloren is ge
gaan. Radio Moskou meldde dat de
politie gisteren inwoners van Na
gorno Karabach heeft ondervraagd
bij wie wapens waren aangetrof
fen. Woensdag maakte de televisie
bekend dat de afgelopen maanden
in de Armeense enclave tientallen
granaten, pistolen, revolvers, jacht
geweren en munitie in beslag wa
ren genomen.
Radio Moskou maakte tevens
melding van de voortdurende alge
mene staking in het gebied, on
danks een oproep van de plaatselij
ke Sovjet om het werk te hervatten.
Volgens radio Moskou ligt niet al
leen de hele industrie plat, maar
ook het openbaar vervoer, de dien
stensector en de winkels.
PARIJS (GPD) Met het grootste
vuurwerk dat Parijs ooit heeft ge
zien eindigde gisteravond de vie
ring van de 14e juli, Frankrijks na
tionale feestdag. Onder een afwis
seling van zonneschijn en regenho
zen begon de ochtend met het mili
taire défilé op de Champs Elysées,
waarbij de nieuwste 'Mirages' zo
laag over de daken vlogen, dat een
enkele onvoorziene beweging had
kunnen eindigen in een crash-lan-
ding op het Louvre, waarmee het
doodvonnis van onder meer de
'Mona Lisa' getekend zou zijn ge
weest.
Voor de Parijse organisatoren
van het feest werd deze '14e juli' ge
definieerd 'als de laatste voor de
herdenking van de Franse revolu
tie in 1989'. Onder het één miljoen
francs kostende vuurwerk konden
de Parijzenaars en de toeristen dan
ook de 'stemmen' horen van grote
revolutie-helden als Marat, Danton
en Robespierre.
Voor de Parijse 'beau-monde'
was het hoogtepunt van de viering
de 'garden-party' in de tuinen van
het Elysée, het presidentieel paleis,
waar ditmaal een record-aantal van
zevenduizend genodigden samen
was om er binnen de record-tijd
van driekwartier de op kilometer
slange tafels opgediende regionale
specialiteiten op te slokken met
een hartstocht alsof de gasten van
de president in geen drie weken te
eten hadden gehad.
Ook al volgens de traditie werd
president Mitterrand gedurende
het eerste uur van de garden-party
in een aparte tent terzijde voor het
eerste tv-net geïnterviewd door de
in Frankrijk bekende nieuwslezer
Yves Mourousi. Deze moest overi
gens kort geleden in die functie het
veld ruimen, omdat hij volgens
opinie-peilingen onder de kijkers
niet meer in de gratie was.
President Mitterrand vertelde de
kijkers dat hij streeft naar de op
richting van een in Parijs te vesti
gen 'wereld-bibliotheek', waar stu
denten zouden moeten beschikken
over alle gegevëns die alle andere
bibliotheken over de hele wereld
via computers zouden uitwisselen.
In Parijs lijdt de beroemde 'Biblio-
thèque Nationale' al jaren onder tal
van ouderdomskwalen, waardoor
ze in de wereldrangorde van alge
mene bruikbaarheid tot de hekke-
sluiters is gaan behoren.
In zijn tv-interview stak presi
dent Mitterrand ook de loftrompet
rste minister
Rocard en stelde hij vast dat het
land voortaan dient te worden ge
regeerd vanuit de bij de afgelopen
verkiezingen uit de bus gekomen
meerderheid. De president wilde
daarmee zeggen dat de meerder
heid, waarmee hij zelf tot president
gekozen was, als zodanig diende te
worden aangemerkt. Bij de daarop
gevolgde parlementsverkiezingen
behaalden zijn socialisten de abso
lute meerderheid niet.
Terwijl de militaire kapel op de
grasvelden van het Elysée na een
enkel nummer uit de oude doos al
amechtig naar adem hapte en mas
saal verfrissing zocht bij de regio
nale wijnen in de regionale stands,
kwamen in de loop van de middag
in de straten van Parijs de orkestjes
langzaam op stoom en leed men
daar allerminst aan ademnood.
En zo verliep deze 14e juli in het
jaar 1988 in een algemene sfeer van
goedmoedigheid, terwijl niemand
er aan moet denken dat de feest
vreugde het komend jaar zal wor
den verstoord door de plechtige
herdenking van de revolutie, waar
om het tenslotte allemaal begon
nen was, en die dan twee
terug ligt in de historie.
BONN - Westduitse politieman
nen houden de Libische ambas
sade in Bonn in de gaten waar
een gewapende Libanese man
gisteren het personeel 12 uur
lang in gijzeling hield. Gister
avond werd de man door de po
litie overmeesterd nadat hij in
slaap was gevallen. De overval
ler is de 22-jarige El-lbrahim
Edelbi, die op 8 juli samen met
een Turkse medegevangene uit
een gevangenis in Göttingen
ontsnapte. Edelbi zat een ge
vangenisstraf uit van driejaar
voor een gewapende overval.
De Libanees vertelde aan de
politie dat hij sinds zijn ont
snapping niets meer had gege
ten. Volgens een woordvoerder
van de politie maakte hij tij
dens de onderhandelingen met
de politie een zeer verzwakte en
uitgeputte indruk. De politie
kon Edelbi in de gaten houden
door een videocamera van het
bewakingssysteem van de am
bassade; om kwart voor tien 's
avonds zag men dat de Liba
nees in de wachtkamer op de
eerste verdieping in slaap was
gevallen, en stormde men naar
binnen om hem te overmeeste
ren. Hij bood tijdens zijn arres
tatie geen verzet.
TEHERAN/NICOSIA (Rtr/AFP) -
Nadat Iraanse troepen door Iraq uit
de Westiraanse stad Dehloran zijn
verdreven, heeft Iran aangekon
digd zijn legereenheden terug te
trekken uit het gebied Haj Omran
in noordoost Iraq. Als onderdeel
van een nieuwe oorlogsstrategie
worden ze ingezet in andere verde
digingslinies. Dat heeft het Iraanse
persbureau IRNA gisteren.
Sinds Iraakse troepen dinsdag
een nieuw offensief openden op
Iraanse stellingen, werd woensdag
na zware gevechten de Westiraanse
stad Dehloran ingenomen. Het
Iraaks opperbevel kondigde aan
dat de Irakezen slechts enkele da
gen in de stad blijven om zich ver
volgens op eigen grondgebied te
rug te trekken. Met de val van De
hloran evacueerde Iran eveneens
zijn troepen uit de Iraakse stad Ha-
labja, dat zuidelijk van Haj Omran
ligt.
Het gebied rond Haj Omran werd
in 1983 door Iran veroverd. De
Iraanse verovering van Halabja
werd onlangs door de Iraanse aya
tollah Khomeini nog een 'geschenk
van god' genoemd, dat de belofte
van de 'uiteindelijke overwinning'
inhield.
De opperbevelhebber van het
Iraanse leger, Rafsanjani, verklaar
de dat de troepenterugtrekking on
derdeel is van een nieuwe strategie
om zich voor te bereiden op een
langdurige oorlog en om de wereld
tevens te laten zien dat Iran het
Iraakse grondgebied niet wil be
houden. Voor de Iraanse televisie
zei hij dat de nieuwe benadering
nodig was wegens de Iraakse suc-
Sinds het Iraakse offensief zijn
de kaarten opnieuw geschud en
heeft het Iraaks-Iraans oorlogs
front een ware metamorfose onder
gaan. In het negen jaar durende
conflict, dat door Iraq was begon
nen, speelde het Iraakse leger van
af 1982 een defensieve rol. In april
veranderde dit toen Baghdad in de
aanval ging om de door Iran bezet
te gebieden te heroveren. De
laatste maanden veijoeg Iraq de
Iraniërs achtereenvolgens van het
schiereiland Faw. uit het moeras
gebied Shalamshed nabij Al-Bas-
rah, van de noordelijker gelegen
olierijke Majnoon-eilanden en van
een groot aantal bergtoppen in de
provincie Kurdistan. Bijna al het
door Iran bezette gebied is hiermee
heroverd.
Kabul meldt doden
na raketaanvallen
MOSKOU (Rtr) - Bij zware raketbe
schietingen op de Afghaanse
hoofdstad Kabul zijn vandaag 20
mensen gedood en 34 gewond ge
raakt. Dit heeft het Sovjet
nieuwsagentschap TASS gemeld.
Volgens TASS schoten Afghaanse
opstandelingen ruim 20 raketten
op Kabul af. Uit de berichten van
TASS valt niet op te maken of de in
Afghanistan gelegerde Sovjettroe
pen bij recente gevechten met de
opstandelingen betrokken zijn ge
weest.
Districtszetel
blijft in handen
partij Thatcher
LONDEN (AP) - De Conservatieve
partij van de Britse premier That
cher is er gisteren in geslaagd een
parlementszetel voor het Londen-
se district Kensington te behou
den. De voorsprong op Labour
daalde echter tot 815 stemmen, ver
geleken met 4.500 stemmen bij de
algemene verkiezingen van vorig
jaar. Hoewel opinie-onderzoeken
de conservatieven de beste kansen
gaven, hadden politieke waarne
mers een overwinning voor Labour
niet uitgesloten.
De opkomst in Kensington, een
district dat zowel puissant rijke als
kansarme inwoners telt, was zeer
matig. Slechts 51 procent van de
kiesgerechtigden nam de moeite
zijn stem uit te brengen. De conser
vatieve zetel wordt bezet door de
42-jarige Dudley Fishburn, een in
Eton en Harvard opgeleide ex-re
dacteur van het gezaghebbende
weekblad Économist.
Tijdens zijn campagne heeft
Fishburn een nieuwe, onpopulaire
vermogensbelasting van de rege
ring Thatcher moeten verdedigen.
Zijn Labour-tegenstander Ann
Holmes had te kampen met nieuw
geharrewar binnen Labour rond
het anti-kernwapenbeleid van de
partij.
ATHENE. WASHINGTON
(DPA/Rtr/AP) - Griekse experts
hebben gisteren na onderzoek van
het cruiseschip City of Poros be
kendgemaakt dat de zware vernie
lingen aan boord door twee bom
men zijn veroorzaakt. De explosie
ve kracht lag bij de ene bij 30 en bij
de andere bij 15 kilo TNT.
Op het schip is ook een blauw
druk gevonden van een lijn vlieg
tuig van het type Boeing-747, waar
op bepaalde zetels waren aange
streept. Men vermoedt naar aanlei
ding hiervan dat het terroristische
commando op de City of Poros ook
een aanslag op een vliegtuig had
beraamd.
Gisteren kwam tevens de vader
van de 21-jarige Franse Isabelle
Bismuth in Athene aan. De vrouw,
die op een foto staat met de ver
moedelijke leider van het comman
do, de Libanees Zozad Moham
med, werd sinds de aanslag ver
mist en bevond zich onder de ne
gen doden, waarvan men er maar
drie heeft kunnen identificeren.
Haar vriendin die ook aan boord
was, keerde intussen naar Athene
terug om een verklaring af te leg
gen. Het lichaam van de Frangaise
werd geïdentificeerd aan de hand
van tandartsgegevens.
De man op de foto had hun gezel
schap gezocht, zei zij, en had zich
voorgedaan als de automonteur
Ali. Toen het schieten op de City of
Poros begon was de vriendin van
Isabelle naar het toilet gegaan. Wat
daarna met Isabelle is gebeurd,
weet zij niet. Zelf wilde ze in zee
springen, maar zij werd tegenge
houden en naar een reddingsschip
gebracht.
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft aan Grie
kenland gevraagd om uitlevering
van de Palestijn die gisteren door
een Griekse rechtbank werd ge
vangen gezet en die in Amerika
wordt gezocht op verdenking van
betrokkenheid bij een bomaanslag
op een Amerikaans vliegtuig. Het
betreft de 34-jarige Mohammed
Rashid, wiens vrijlating het com
mando op de City of Poros zou heb
ben geëist. Rashid kreeg zeven
maanden gevangenisstraf wegens
het binnenkomen van Griekenland
op een vals paspoort.
ADVERTENTIE
Het lijkt er wel op als u in onze Efteling dubbeldek
expres stapt, Hij vertrekt vanaf maandag dagelijks (t/m 26-8)
om 8.55 uur van Amsterdam CS en gaat dan via
Utrecht (vertrek 9.27 uur) naar Den Bosch. Vandaar brengt
'n bus u rechtstreeks naar het sprookjesbos.
WAAR ZOUDEN WE ZIJN
ZONDER DE TREIN?
Als de NAVO-landen niet oppas
sen, dreigt de geschiedenis zich te
herhalen. Net als bij de INF-raket-
ten het geval was, lijkt Sovjet-lei
der Gorbatsjov het voortouw te
willen nemen bij de onderhande
lingen over de conventionele wa
pens. Met een schuin oog naar de
publieke opinie lanceert hij het ene
na het andere voorstel om, zoals hij
zegt, het overleg uit een vicieuze
door
Arie Elshout
cirkel te halen. De NAVO-landen
komen daardoor in een lastig par
ket te zitten. Zij willen zich niet la
ten opjagen, maar anderzijds wil
len zij ook niet impliciet te kijk
worden gezet als de dwarsliggende
partij.
Na het INF-akkoord hadden de
westerse landen zich nog voorge
nomen om zich niet meer in het de
fensief te laten dringen, zoals in-het
laatste jaar van het overleg over de
middellange-afstandsraketten. On
der het spervuur van Gorbatsjovs
voorstellen viel het bondgenoot
schap toen ten prooi aan verwar
ring, verdeeldheid en onzekerheid.
Met deze ervaring in gedachten be
sloten de NAVO-landen dat ér een
„alomvattend concept" moest ko
men waarin aangegeven werd wat
minimaal nodig was om een geloof
waardige defensie te handhaven en
hoever men kon gaan op het gebied
van de ontwapening. De studie laat
echter op zich wachten en zal waar
schijnlijk niet voor eind dit jaar
rond zijn. Ook wordt er in het
bondgenootschap nog druk over
legd over de concrete voorstellen
die men het Warschaupact wil
voorleggen in de nieuwe conven
tionele onderhandelingen, die naar
men hoopt dit najaar zullen begin-
In westerse defensiekringen er
kent men het gevaar dat de Sov
jetunie van de traagheid aan wes
terse zijde gebruik maakt om met
allerhande initiatieven te proberen
het denken in de NAVO in een be
paalde richting te buigen, zeker als
sommige landen waardevolle ele
menten zien in de Moskouse proef
ballonnen. Daartegenover staat
echter, aldus een zegsman, dat de
kwestie van de INF-raketten bij het
publiek veel gevoeliger lag dan het
vraagstuk van de conventionele
bewapening.
Het lijkt Gorbatsjov er niet van te
weerhouden het in de INF-bespre-
kingen beproefde recept ander
maal toe te passen: hij presenteert
met zekere regelmaat aantrekke-
Gorbartsjov. (Foto anp>
lijk ogende doch door het Westen
veelal als propagandistisch erva
ren voorstellen met tussen de re
gels door ideeën die de intéressé
van de andere partij wekken. Gor
batsjovs in januari 1986 gelanceer
de plan voor een kernwapenvrije
wereld in 2000 ontlokte destijds bij
de NAVO schampere commenta
ren, maar op onderdelen bevatte
het concessies die het INF-overleg
in beweging brachten. Ook de
voorstellen die Gorbatsjov deed
ten overstaan van de Poolse Sejm
(parlement) zijn door NAVO-diplo-
maten met scepsis ontvangen. Het
idee de Europese leiders een top te
laten beleggen om een impuls te
geven aan de conventionele onder
handelingen en het aanbod een
aantal Sovjet-gevechtsvliegtuigen
te schrappen als de 72 Amerikaan
se F-16's niet van Spanje naar Italië
worden overgebracht, werden ge
kenschetst als een poging het pu
bliek over de rug van de NAVO-
landen te bespelen. Herinneringen
aan het verleden werden ook opge
roepen door het verwijt dat het
voorstel voor een pan-Europese
top slechts bedoeld kon zijn om
een wig te drijven tussen de Vere
nigde Staten en de Europese bond
genoten. Opvallend was dat de pas
aangetreden NAVO-secretaris-ge-
neraal Wörner nog dezelfde dag dat
Gorbatsjov zijn plannen wereld
kundig maakte, reageerde. Hier
mee leek het bondgenootschap het
nieuwe initiatief te willen smoren
voordat het wortel kon schieten bij
het westerse publiek.
Toch kon dit niet verhinderen
Italië het voorstel over de F-16's
toejuichte. De Westduitse minister
van buitenlandse zaken Genscher
leek het punt van de Europese top
gedeeltelijk op te pikken door een
pleidooi de nieuwe conventionele
onderhandelingen op hoog poli
tiek niveau te openen.
Dat het moeilijk is voor de
NAVO-landen om altijd nee te zeg
gen bleek ook uit de reacties op de
ideeën die Gorbatsjov op de top in
Moskou aan president Reagan
voorlegde. Hij opperdedat de
NAVO en het Warschaupact zou
den beginnen met het uitwisselen
van informatie over de sterkte van
hun conventionele strijdkrachten
in Europa, deze cijfers zouden ge
controleerd moeten worden via in
specties ter plekke, vervolgens
zouden de onevenwichtigheden
kunnen worden weggewerkt,
waarna aan iedere kant 500.000
manschappen zouden kunnen
worden teruggetrokken. De
NAVO-landen concentreerden
zich op het laatste, al uit juni 1986
daterende element, en spraken van
oude wijn in nieuwe zakken. Maar
later volgden er, onder aanvoering
van opnieuw Genscher, die schoor
voetend gevolgd werd door NAVO-
diplomaten, positievere verklarin
gen over het punt van de informa
tie-uitwisseling. Laat de Sovjetu
nie haar kaarten maar op tafel leg
gen, dan zal worden aangetoond
dat zij een groot overwicht heeft,
en zal zij gedwongen worden als
Een probleem is dat het forum
waarin dergelijke zaken dienen te
worden behandeld, nog steeds niet
van de grond is gekomen. Het al ja
ren voortslepende overleg in We
nen over een wederzijdse troepen
vermindering in Gentraal-Europa
is klinisch dood en wacht nog
slechts op het definitieve einde. De
hoop is dat de NAVO- en War-
schaupactlanden tegen het eind
van de zomer in Wenen overeen
stemming zullen hebben bereikt
over een mandaat voor de nieuwe,
zogenoemde „Besprekingen over
Conventionele Stabiliteit" (CST, in
de Engelse afkorting). Als dan ook
tegen die tijd op de Conferentie
over Veiligheid en Samenwerking
in Europa (CVSE) in de ogen van
het Westen genoeg vooruitgang is
geboekt op het gebied van de men
senrechten, kan de CST van start
gaan.
