Jesse Jackson kan voor
roerige conventie zorgen
Lubbers bezoekt Israël in
rol van 'kritische vriend'
Houding zwarte dominee benauwt leiding Democraten
Belijdenis furictioiieert niet echt bij gereformeerden
PAGINA 2
VRIJDAG 15 JULI 1988
De grote klap is al gevallen. De Democratische presidents
kandidaat Michael Dukakis koos de man die zijn vice-pre
sident moet worden al in de week vöór de conventie van
zijn partij.
Gebruikelijker is dat de keus van de presidentskandi
daat pas op de conventie zelf bekend wordt gemaakt. Du
kakis week van dat patroon af, en had daarvoor ook goede
strategische redenen. In twee woorden: Jesse Jackson.
Want Jackson had openlijk gezegd dat hij Dukakis' 'run
ning mate' wilde worden, en zelfs duidelijk gemaakt dat hij
vond recht te hebben op die tweede plaats. Maar Dukakis
keek wel mooi uit.
Want alle peilingen hebben de afgelopen maanden
steeds weer bevestigd: Jackson als vice-president gaat
heel veel stemmen kosten. Onuitgesproken blijft dan
steeds, dat dat voor een deel met de huidskleur van de do
minee te maken heeft.
Wel is vaak openlijk
ook terecht dat Jacksons ideolo
gische opstelling wezensvreemd is
aan de meerderheid van de Ameri
kanen. Hij is nu eenmaal veel te
links. Als hij samen met de ook als
liberaal (naar Amerikaanse begrip
pen: vooruitstrevend) bekend
staande Dukakis een 'ticket' zou
vormen, zou dat onvermijdelijk
een electorale ramp opleveren.
door
Henk Dam
Het is niet voor niets dat Dukakis
uiteindelijk voor de conservatieve
senator Lloyd Bentsen uit Texas
koos. En het was dus ook niet voor
niets dat de kleine gouverneur uit
Massachusetts dat besluit deze
week al wereldkundig maakte.
Wat hij en zijn staf moeten heb
ben gehoopt is dat Jackson en zijn
volgelingen nu hun momenten van
bitterste teleurstelling doormaken,
zodat de lucht weer helder is, als op
maandag 18 juli de vierdaagse De
mocratische conventie in Atlanta
begint.
En inderdaad, Jackson zelf noch
zijn volgelingen hebben verzuimd
hun teleurstelling over het besluit
te uiten. Jackson was vrijwel in tra
nen, toen hij dinsdagavond uitriep:
,.Ik maak geen deel uit van het pre
sidentiële duo, maar één ding weet
ik zeker: ik zou er geschikt voor
zijn. Dat weet ik zeker"!
„Geschikt! Geschikt"!, riepen
zijn supporters in de zaal hem
hartstochtelijk na. Maar of zij en
Jackson zelf voldoende zijn afge
koeld als maandag de conventie
begint? Dat is de grote vraag ge
worden. Anders gesteld: wordt het
Dukakis' conventie of wordt het
Jacksons conventie?
Wordt het een conventie die, in
de woorden van een van Dukakis'
topadviseurs, „goed georgani
seerd, ordelijk en kort, net als onze
kandidaat zelf' gaat worden? Of
zullen de taferelen van zoveel De
mocratische conventies uit het ver
leden weer te zien zijn, met ruzies,
protesten, weglopende delegaties
en zelfs straatrellen9
Ordelijk
De Democratische partijleiding
heeft er alles aan gedaan om de
conventie zo ordelijk mogelijk te
laten verlopen. De redenatie daar
achter was: het is weliswaar boei
end om het vrije spel der democra
tische krachten aan het werk te
zien, maar aan de andere kant
wordt elke discussie bij ons door
de Republikeinen met intense
vreugde en hoongelach begroet.
Die keuze blijkt op bijna drama
tische wijze uit het 'platform', het
verkiezingsprogramma dat aan de
conventie zal worden voorgelegd.
Het is een door en door slap docu
ment waarin nauwelijks concrete
beleidsvoornemens staan, en waar
uit controversiële zaken domweg
zijn weggelaten.
Het is bovenal kort: niet meer
dan 4000 woorden. Dat is maar een
tiende deel van het aantal woorden
dat in het manifest stond waarmee
in 1984 Walter Mondale de ongelij
ke strijd met president Reagan
werd ingestuurd.
In het verkiezingsprogramma
van '88 staat eigenlijk maar één op
vallende passage. Dat is het gedeel
te dat over Zuidafrika gaat. Een
Democratische president zal Zuid
afrika als een 'terroristische staaf
bestempelen, en terugtrekking van
alle Amerikaanse bedrijven uit dat
land eisen.
Die passage is erin gekomen op
aandringen van de aanhangers van
Jackson, die een uitgesproken me
ning over Zuidafrika heeft. De for
mulering van dit stukje program
ma is wellicht voor Dukakis zelf
iets te fors, maar de gedachte was:
als wij hierin toegeven, kunnen we
op andere punten onze poot stijf-
houden.
En precies dat is gebeurd. Wen
sen van Jackson als belastingver
hoging voor de rijken, bevriezing
van de militaire uitgaven, het recht
op zelfbeschikking van de Palestij-
nen haalden het geen van allen. Op
zeker 13 onderdelen moesten de
aanhangers van Jackson zo het on
derspit delven. Zij vormden een
minderheid in de commissie die
het manifest opstelde. De volgelin
gen van Dukakis hadden de over
grote meerderheid
Ruimte
Een normale gang van zaken zou
nu zijn, dat Jackson zijn minder
heidspositie aanvaardde, en terwil-
le van de eenheid van de partij Du
kakis alle ruimte zou geven. Maar
dat is tot nu toe niet gebeurd. Inte
gendeel. Vorige week dreigde
Jackson over alle 13 twistpunten
een volledig debat te zullen eisen.
Dat zou betekenen dat de Demo
cratische conventie geen feest van
verbroedering gaat worden, maar
vier dagen van heftige discussies,
rechtstreeks en pijnlijk uitgezon
den door de tv.
Vandaar dat het Dukakiskamp
de bal hard terugmepte. „Als je dat
doet", kreeg Jackson te horen,
„dan zullen wij ervoor zorgen dat
jij je grote conventierede alleen op
een tijdstip kunt uitspreken dat
niemand meer naar de tv kijkt,
middernacht of zo".
Jackson reageerde daarop weer
met het bepaald spectaculaire drei
gement: „Dan houd ik mijn rede
wel buiten het conventiecentrum.
Ik weet zeker dat de tv-c
me zullen volgen als ik naar buiten
ga"
Met andere woorden: hij dreigde
weg te lopen. Dukakis, het afgelo
pen weekeinde gevraagd wat hij
daaraan dacht te doen, zei korzelig:
„Jesse Jackson moet zelf maar we
ten wat hij wil doen. Ik ga naar de
conventie, en ik ga daar i
Gezondigd
Zó slecht waren de relaties tus
sen Dukakis en Jackson begin van
deze week geworden. Dukakis
heeft uiteraard geen belang daar
bij. Als Jackson hem niet publieke
lijk steunt, dan kan dat het verlies
van de voor elke Democratische
kandidaat nu eenmaal vitale zwar
te stemmen gaan opleveren.
Maar aan de andere kant: Duka
kis begint genoeg te krijgen van
Jackson, die zich niet aan de regels
van het spel heeft willen houden.
Jackson heeft na de laatste voor
verkiezing, begin juni in Californië.
niet gewoon toegegeven dat hij
verloren heeft, maar zijn race tot en
met de conventie doorgezet.
Keer op keer heeft Jackson de af
gelopen weken gezegd dat hij in
het voorverkiezingsseizoen 30 pro
cent van de stemmen gekregen
heeft, dat hij 1300 gedelegeerden
(tegen Dukakis bijna twee keer zo
veel) achter zich heeft, en dat hij er
dus recht op heeft serieus te wor
den genomen.
Dat moge zo zijn, maar de prak
tijk in het Amerikaanse verkie
zingsstelsel is nu eenmaal 'winner
takes all', de winnaar, in dit geval
dus Dukakis, heeft het voor het
zeggen. Zijn stem is bij de opstel
ling van het manifest doorslagge
vend; hij alleen kiest zijn vice-pre
sident uit.
Tegen die regel heeft Jackson
dus gezondigd. Hij blijft eisen stel
len en blijft eigenlijk net doen alsof
Dukakis niet allang gewonnen
heeft. Zelf verdedigt hij dat door te
zeggen dat hij de belangen van zijn
kiezers tot het bittere einde wil ver
dedigen. Zijn tegenstanders zeg
gen dat Jacksons grote ego, zijn
behoefte aan erkenning,
minstens even belangrijke rol
Het beeld waarmee Jackson wor
stelt, is dit. Hij heeft het tijdens de
voorverkiezingen veel beter ge
daan dan iedereen had verwacht,
maar hij heeft niet gewonnen. En
nu krijgt hij bijna niets. Zijn ideolo
gie is vrijwel niet in het verkie
zingsmanifest terug te vinden, en
hij wordt geen vice-president.
Sterker, Dukakis gaf hem begin
deze week een geweldige duw door
hem niet van te voren te vertellen
dat hij Lloyd Bentsen voor het
vice-presidentschap had uitgeko
zen. Jackson moest dat dinsdag
ochtend van journalisten horen en
was zichtbaar uit het veld geslagen.
Wat moet hij nu tijdens de con
ventie doen? Hij kan voor een hoop
problemen zorgen als hij dat wil.
Jackson heeft zelfs de macht om
ervoor te zorgen dat Dukakis vrij
wel geen zwarte stemmen krijgt en
dus in november van Bush gaat
verliezen.
Bijna niets
Maar wat wint Jackson daar
mee? Niets. Hij heeft er niets aan
dat er de komende vier jaar weer
een Republikein in het Witte Huis
zit. Hij heeft er niets aan de Demo
craten van zich te vervreemden,
want alleen binnen het kader van
de Democratische Partij kan hij
hopen ooit wél zijn grote ambitie,
de eerste zwarte president te wor
den, bewaarheid te zien worden.
Dat maakt zijn positie al vante-
voren hopeloos en dat is ook de re
den waarom Dukakis zich kon ver
oorloven Jackson te passeren. Het
maakt de man die van alle kandida
ten uit beide kampen de meest in
spirerende campagne voerde, tot
een onverwacht tragische verlje-
DEN HAAG „Boos, verward en
verdeeld, het land is in oproer". Zo
omschreef een krant onlangs de si
tuatie in Israël. Premier Lubbers
en minister van buitenlandse za
ken Van den Broek zullen de ko
mende week met die broze politie
ke situatie worden geconfronteerd.
door
Peter de Vries
De agenda van hun tweeeneenhal-
ve dag durend bezoek aan Israël,
dat zondag begint, is nauwelijks
gevuld met feestelijkheden ter ere
van het veertigjarig bestaan van de
joodse staat. De nu al zeven maan
den durende Palestijnse opstand in
de bezette gebieden en de machte
loze verdeeldheid van de regering
van nationale eenheid bepalen de
inhoud van de gesprekken.
Lubbers en Van den Broek be-
perken zich niet tot de verplichte
staatsdiners en een bezoek aan het
beroemde kindermonument van
Yad Vashem. Ze zullen uitgebreide
gesprekken voeren met president
Herzog, premier Shamir en minis
ter van buitenlandse zaken Peres.
Op het propvolle programma staan
verder een ontbijt met burgemees
ter Koliek van Jeruzalem, een be
zoek aan een kibboets in de Negev-
woestijn en een ontmoeting met uit
de Sovjetunie afkomstige joden.
Het opmerkelijkste deel van het
bezoek zal volgens de planning
maandagmiddag plaatsvinden,
wanneer Lubbers en Van den
Broek elk afzonderlijk op pad
gaan. De premier ontvangt in zijn
hotel vertegenwoordigers van de
Israëlische vredesbeweging Vrede
Nu en en het Internationaal cen
trum voor Vrede in het Midden-
Oosten. Van den Broek ontmoet op
dat moment een Palestijnse dele
gatie, waarvan alle vijftien leden te
boek staan als sympathisanten van
de pro-Arafat hoofdstroom binnen
de PLO. Daarna bezoekt de be
windsman het Palestijnse vluchte
lingenkamp Kalandia, dat op de
bezette westelijke Jordaanoever
ligt. Hij is de eerste EG-minister
van buitenlandse zaken die zo'n
kamp zal bezoeken.
Stof
De reis van de twee leden van het
kabinet heeft de afgelopen maan
den al flink wat stof doen opwaai
en. Het oorspronkelijke plan was
dat de premier in mei aanwezig zou
zijn bij de herdenking van de stich
ting van Israël, veertig jaar geleden
in 1948. De opstand van de Palestij-
nen in de bezette Westelijke Jor
daanoever en Gazastrook en de
hardhandige reactie van het Israë
lische leger, deden Lubbers en Van
den Broek daar van afzien. Een in
dezelfde periode gepland bezoek
van minister Van Eekelen (defen
sie) aan de Nederlandse militairen
in de Sinai en zijn collega-minister
Rabin werd eveneens afgeblazen.
De afgelasting van beide bezoe
ken bleef in politiek Den Haag niet
onopgemerkt. Vooral'de WD liet
in kamervragen blijken van me
ning te zijn dat Nederland de
vriendschappelijke relatie met Is
rael warm moet houden. Van oppo
sitie-zijde kreeg het kabinet welis
waar steun voor het uitstel van het
bezoek van de premier, maar werd
tegerlijkertijd benadrukt dat Ne
derland niet mee mag werken aan
een internationaal isolement van
Israël. De PvdA-kamerleden
Melkert en 'Stemerdink gingen in
februari zelf naar Jeruzalem, „om
de bezorgdheid over de schending
van het internationale recht in de
door Israel bezette gebieden over
te brengen".
Kritisch
Het bezoek van de twee be
windslieden valt op een moment
waarop opnieuw grote onrust in de
bezette gebieden verwacht wordt.
Voor maandag 18 juli is een alge
mene staking uitgeroepen op de
bezette gebieden, uit solidariteit
met de duizenden Palestijnen die
door de Israëli's in 'administratie
ve' gevangenschap zijn genomen.
Van een vrijblijvend beleefd
heidsbezoek door Lubbers en Van
den Broek kan daarom geen spra
ke meer zijn. Maar dat betekent
niet dat de bewindslieden naar
concrete resultaten streven. Het
enige mogelijke resultaat dat de
twee kunnen boeken, is dat Israël
zich inschikkelijker gaat opstellen
tegenover de directe handel in ci-
trusfruit tussen de EG en de Pales
tijnen in de bezette gebieden.
De missie van Lubbers heeft
vooral diplomatieke betekenis. De
premier zal zich presenteren als
een 'kritische vriend' van Israel.
Nederland geldt internationaal als
eén van de trouwste bondgenoten
van Israel, maar de kritiek op het
optreden van de regering in Jeru
zalem is de afgelopen jaren ge
groeid. Het hardvochtige optreden
van het leger tegen de 'Intifada', de
opstand in de bezette gebieden
waarbij de afgelopen maanden al
zo'n 250 doden vielen, zal door
Lubbers en Van den Broek onge
twijfeld worden aangegrepen om
nogmaals te pleiten voor een vre-
desdialoog tussen Israeli's en Pa
lestijnen.
Nederland is, samen met de an
dere EG-landen, voorstander van
een gelijktijdige erkenning van het
bestaansrecht van de staat Israel
en het recht op zelfbeschikking
van de Palestijnen. Israël moet vol
gens de EG in ruil voor veilige
grenzen de bezette gebieden opge
ven. Vredesonderhandelingen,
waarbij de PLO betrokken hoort te
zijn, moeten een uitwerking ople
veren van dit 'land in ruil voor vre-
de'-pnncipe.
De twee Nederlandse politici zul
len dat standpunt de komende da
gen plichtsgetrouw blijven herha
len.
Ze spreken voor eigen paro
chie of tegen dovemansoren. Pre
mier Shamir van het rechtse Li-
kud-blok geldt als een onverbidde
lijk tegenstander van een interna
tionale vredesconferentie en het af
staan van bezette gebieden ten
gunste van een zelfstandige Pales
tijnse staat. Vice-premier Peres
(Labour) is een onvermoeibaar
pleitbezorger van een dergelijke
conferentie en het teruggeven van
land.
Zelfs de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken Shultz kon
de afgelopen maanden geen bewe
ging krijgen in'die loopgravenoor
log binnen de regering van natio
nale eenheid. De algemene verkie
zingen van 1 november moeten het
meningsverschil binnen de Israëli
sche politiek beslechten. De twee
Nederlandse politici kunnen
slechts een diplomatiek signaal af
geven over hun opstelling en die
van de EG.
De agenda van het bezoek toont
duidelijk dat Lubbers en Van den
Broek de gematigde krachten in Is
rael willen steunen. Niet alleen het
contact met 'Vrede Nu' en de Pa
lestijnse delegatie onderstrepen
het.Nederlandse standpunt. Net zo
sprekend is dat voor het gesprek
met Shamir slechts een half uur is
uitgetrokken, nog minder dan voor
het onderhoud met president Her
zog. Met Peres praten de Neder
landse bewindslieden daarentegen
een uur onder zes ogen en nog
eens'twee uur met ambtenaren er
bij.
De commissies (officieel 'depu-
taten' genoemd) in de Christelij
ke Gereformeerde Kerken voor
eenheid van de gereformeerde
belijders in Nederland en voor
correspondentie met buiten
landse kerken stellen zich geheel
achter het werk en beleid van
hun afgevaardigden op de Gere
formeerde Oecumenische Syno
de, onlangs in Harare (Zimbab
we). Dat staat vandaag in een ver
klaring in het landelijke kerk
blad 'De Wekker'. De deputaten
spreken hun waardering uit voor
de inzet en al het werk dat deze
afgevaardigden 'onder moeilijke
en teleurstellende omstandighe
den' hebben moeten verrichten.
Op de Gereformeerde Oecu
menische Synode (nu Gerefor
meerde Oecumenische Raad ge
noemd) deelde ds. J. Westerink,
delegatieleider van de Christelij
ke Gereformeerde Kerken, al
mee, dat zijn groep had besloten
het lidmaatschap op te schorten.
De commissie voor correspon
dentie met buitenlandse kerken
had de delegatie daartoe ge
machtigd. De christelijke gere
formeerde synode zal volgend
jaar augustus definitief beslissen
het lidmaatschap van de oecu
menische synode te beeindigen.
"tenzij op dat tijdstip duidelijk
blijkt, dat de Gereformeerde
Kerken in Nederland bezig zijn
terug te keren van hun onbijbel
se leer en praktijk".
Struikelblok voor de christelij
ke gereformeerden (nazaten van
de Afscheiding van 1834) is het
lidmaatschap van de Gerefor
meerde Kerken (voortgekomen
uit de Doleantie van 1886) van de
oecumenische synode. Zij zien
bij de Nederlandse gereformeer
den zo ernstige afwijkingen van
de vertrouwde leer. dat deze
kerk, naar hun oordeel, in de ge
reformeerde familie niet meer
thuis hoort. Het gaat dan vooral
om visies op het gezag van de bij
bel en op homoseksualiteit. Blijft
de oecumenische synode de ge
reformeerden van 1886 als lid
dulden, dan gaan de christelijke
gereformeerden van 1834 eruit.
De oecumenische synode in
Harare kwam niet tot een ultima
tum aan het adres van de Neder
landse gereformeerden. Zij wil
de voortgaan op de weg van stu
dierapporten en gesprek (dia
loog). En dat ging de delegatie
van de Christelijke Gereformeer
de Kerken niet ver genoeg. Die
groep bestond uit ds. K. Boers-
ma, ds. J C. L Starreveld, pro
fessor dr. W. H. Velema en ds. J.
Westerink.
In de vandaag gepubliceerde
verklaring wordt gezegd, dat de
houding en het stemgedrag van
de afgevaardigden, met name in
de kwestie van het lidmaatschap
van de Gereformeerde Kerken in
Nederland, geheel in overeen
stemming zijn geweest met de
besluiten van de generale synode
van de Christelijke Gereformeer
de Kerken van 1986. "De hou
ding van de Gereformeerde Ker
ken in Nederland, de Nederduits
Gereformeerde Kerk in Zuidafri
ka en de Christian Reformed
Church of North America was
van dien aard, dat de kerkpoli
tiek de doorslag gaf, waardoor
aan de vergaderingen van de oe
cumenische synode de ernst ont
brak die van een kerkelijke ver
gadering mag worden ver
wacht".
Volgens de deputaten is meer
dan eens gebleken, dat de belij
denis niet echt functioneert bin
nen de Gereformeerde Kerken in
Nederland. "Daardoor is de
vrees gewettigd dat bij een voort
gezet lidmaatschap van deze ker
ken de oecumenische synode
ook meer en meer haar gerefor
meerd karakter zal verliezen".
De beschuldiging dat de chris
telijke gereformeerde afgevaar
digden demonstratief van de
avondmaalsviering, voorafgaan
de aan de vergadering van de oe
cumenische synode, wegbleven,
mist volgens de verklaring
alle grond. "In dit niet-deelne-
men was niets demonstratiefs".
Publikaties zoals in 'Trouw' wa
ren tendentieus en oneerlijk.
Dat de dingen deze loop heb
ben genomen, doet de deputaten
pijn. "Deze pijn voelen wij als we
denken aan de jonge kerken in
ontwikkelingslanden, die wij
door ons vertrek uit de oecume
nische synode moeten loslaten.
Pijn voelen wij ook als we den
ken aan de synode zelf, die zover
blijkt te zijn afgeweken van haar
eigen grondslag, aan de Gerefor
meerde Kerken in Nederland en
aan die kerken die via hun afge
vaardigden de voortzetting van
hun lidmaatschap zo krachtig
hebben bevorderd". Zij hebben
daardoor op z'n minst de schijn
op zich geladen "dat de belijde
nis hun ook niet zo zwaar weegt
als wel zou behoren".
De verklaring besluit met de
wens dat God zich moge ontfer
men over de Gereformeerde Oe
cumenische Synode.
Pensioen
De classis (regio) Gouda-Lei-
den-Woerden van de Gerefor
meerde Kerken Vrijgemaakt
heeft ds. J. van der Haar (67) te
Gouda emeritaat verleend. In
1949 werd hij in Emmen tot pre
dikant bevestigd. Van 1963 tot
1974 werkte ds. Van der Haar in
Leiden. Daarna ging hij naar
Gouda. Hij is ook jaren reserve-
legerpredikant geweest.
Hervormde Kerk: aangeno
men naar Odoorn (vacature ds.
A. J. Roodzant, voorzitter van de
principieel-vrijzinnige Zwingli-
bond, die met emeritaat ging) F.
J. Brinkman Nuis (streekge-
meente Vredewold-Westerdeel,
Gr.); toegelaten tot de evangelie
bediening en beroepbaar M. Heij
Veenendaal.
Publiciteit. Het bestuur van
de Raad van Kerken in Neder
land heeft mevrouw drs. H. P
Engel benoemd tot publiciteits
medewerker voor het 'Conciliair
Proces' (de bezinning op vrede,
gerechtigheid en heelheid van de
schepping, initiatief van de We
reldraad van Kerken).
Mevrouwm Engel werkte tot
voor kort bij de afdeling Com
municatie van de Conferentie
van Europese Kerken in Geneve.
Per 1 auguwstus dit jaar zal zij
halftime in dienst zijn van de
Raad van Kerken, per 1 april vol
gend jaar fulltime. Met ingang
van oktober dit jaar krijgt het
'Conciliair Proces' mét de vol
gendjaar te houden Nederlandse
Kerkendag een eigen secretari
aat in Utrecht.
(De aanstelling van mevrouw
Engel is mogelijk gemaakt door
een speciale gift van het college
van diakenen van een hervorm
de gemeente).
Vrouw en Kerk. De theologe
drs. A. M. van Alphen uit Hel
mond is benoemd tot voorzitster
van de werkgroep 'Vrouw en
Kerk' in het bisdom Den Bosch.
De werkgroep gaat functioneren
volgens de kerkelijke richtlijnen.
Vicaris-generaal drs. J. Schroder
zal namens de staf van het bis
dom regelmatig contact met de
groep onderhouden.
De werkgroep, die het bestuur
van het bisdom gevraagd en on-
gevaagd van advies zal dienen,
wil rond de jaarwisseling komen
met een gepreksnota voor paro
chies, dekenaten en werkgroe
pen binnen het bisdom. Daarbij
zal ook gebruik worden gemaakt
van een stuk over de plaats van
de vrouw in de Rooms-Katholie-
ke Kerk, dat de paus nog vóór 15
augustus hoopt te publiceren.
De vroegere werkgroep
'Vrouw en Kerk' in dit bisdom
gaf vorig jaar juni haar mandaat
terug aan bisschop Ter Schure.
Deze verlangde onder meer, dat
in de statuten de trouw aan het
kerkelijk leergezag als grondslag
zou worden vermeld. Ook wilde
de bisschop een vicaris aanstel
len als geestelijk adviseur.
Filipijnen. De rooms-katho-
lieke bisschoppen op de Filipij
nen vragen in een 'herderlijk
schrijven' de regering en het
communistisch verzet, een
'staakt het vuren' af te kondigen
en de vredesbesprekingen te her
vatten. Zondag zal de brief in alle
kerken worden voorgelezen.